İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 DEĞİŞİM OLGUSU 1.1. Değişim ve Önemi...5 1.2. Değişimin Tanımı...7 1.3. Değişimin Benzer Kavramlarla İlişkisi...10 1.4. Değişimin Nedenleri...12 1.5. Değişimin Çeşitleri...21 1.6. Değişimin İşlevleri...22 1.7. Değişime Direnme...23 1.7.1. Değişime Direnme Nedenleri...24 1.7.2. Değişime Direncin Azaltılması...25 1.7.3. Değişime Direnç Ölçeği...26 KAYNAKÇA...28 BÖLÜM 2 DEĞİŞİMİN FARKLI BOYUTLARI 2.1. EKONOMİK DEĞİŞİM...33 2.1.1. Bilgi Toplumu Süreci...34 2.1.2. Bilgi Ekonomisi Süreci...36 2.1.3. Bilgi Ekonomisinin Etkileri...38 2.2. Teknolojik Değişim...40 2.2.1. Teknoloji ve Önemi...41 2.2.2. Teknolojik Değişim ve Bunu Gerekli Kılan Etmenler... 41
IV İçindekiler 2.2.3. Teknolojik Değişimin Etkileri...46 2.3. Sosyokültürel Değişim...47 2.3.1. Sosyokültürel Değişimin Tanımı ve Önemi...48 2.3.2. sosyokültürel Değişimin Dinamikleri ve Toplumsal Etkileri... 50 2.4. Örgütsel Değişim...53 2.4.1. Örgütsel Değişimin Tanımı ve Önemi...54 2.4.2. Örgütsel Değişimin Dinamikleri...56 2.4.3. Örgütsel Değişimin Amaçları ve Örgütler Üzerindeki Olası Etkileri... 58 2.4.4. Örgütsel Değişme Alanları ve Örgütsel Değişimin Gerçekleşme Biçimi... 59 Kaynakça...62 BÖLÜM 3 DEĞİŞİM OLGUSUNA MODERNİST YAKLAŞIM: MODERNLEŞME-DEĞİŞİM İLİŞKİSİ 3.1. Modernleşme Olgusu...68 3.2. Modernleşmenin Tanımı ve Önemi...70 3.3. Modernleşme Sürecine Farklı Bakış Açıları.72 3.4. Modernleşmenin Boyutları...76 3.5. Modernleşmenin Özellikleri...78 3.6. MODERNLEŞME-DEĞİŞİM İLİŞKİSİ...80 3.7. modernleşme Olgusuna Eleştirel Yaklaşım...83 Kaynakça...88 BÖLÜM 4 DEĞİŞİM OLGUSUNA POSTMODERNİST YAKLAŞIM: DEĞİŞİM-KAOS İLİŞKİSİ 4.1. Kaos ve Karmaşa Yönetimi...91 4.1.1. Kaos Yönetimi ile İlgili Temel Kavramlar...92 4.1.1.1. Değişim...92 4.1.1.2. Sistem Olgusu...93
İçindekiler V 4.1.1.3. Paradigma ve Paradigmal Değişim... 96 4.2. Kaos, Karmaşa, Çalkantı ve Belirsizlik Kavramlarının Tanımı, Önemi, Kapsamı, Oluşum Nedenleri, Ortak Özellikleri ve Kaotik Örgüt Yapıları...104 4.2.1. Kaos, Karmaşa (Komplekslilik) ve Çalkantı Kavramlarının Tanımı, Önemi ve Kapsamı... 105 4.2.2. Kaos, Karmaşa ve Çalkantının Nedenleri... 107 4.2.3. Kaos, Karmaşa ve Çalkantılı Sistemlerin Özellikleri... 109 4.2.4. Karmaşık Sosyal Sistemler ve Kaotik Örgütsel Modeller... 111 4.2.5. Kaos Yönetimi ve Kaotik Örgüt Yapıları... 115 4.2.5.1. Kaos Yönetimi Olgusu... 115 4.2.5.2. Kaos Yönetim Modelleri... 117 4.2.6. Kaos Yönetimi ve Kaotik Örgüt Yapısı... 130 Kaynakça... 135 BÖLÜM 5 DEĞİŞİM YÖNETİMİ 5.1. Değişim Yönetimi Olgusu... 141 5.1.1. Değişim Yönetiminin Tanımı ve Önemi... 143 5.1.2. Değişim Yönetimini Gerekli Kılan Unsurlar... 145 5.1.3. Değişim Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar...146 5.2. Değişim Yönetiminin Amaçları... 148 5.2.1. Değişim Yönetimi Süreci... 149 5.2.1.1. Planlı Değişme Modelleri... 153 5.2.1.2. Planlı Değişme Aşamaları... 155 5.3 Değişim Yönetiminde Liderlik... 158 5.4. Değişim Yönetiminin Örgütsel Sonuçları... 160 Kaynakça... 162
VI İçindekiler BÖLÜM 6 DEĞİŞİM YÖNETİMİNDE KULLANILABİLECEK YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR 6.1. Toplam Kalite Yönetimi...168 6.1.1. Toplam Kalite Yönetimi ile İlgili Kavramlar ve Tanımları...168 6.1.1.1. Kalite... 168 6.1.1.2. Kalite Güvencesi... 169 6.1.1.3. Kalite Kontrolü... 169 6.1.1.4. Kalite Politikası... 170 6.1.1.5. Kalite Yönetimi (KY)... 170 6.1.1.6. Kalite Çemberleri veya Kalite Kontrol Çemberleri (KKÇ)... 170 6.1.1.7 ISO 9000 Standardı... 171 6.1.2. Toplam Kalite Yönetiminin Gelişimi... 171 6.1.3. Toplam Kalite Yönteminin Tanımı ve İlkeleri... 172 6.1.4. Toplam Kalite Yönetiminin Kazandırabilecekleri... 175 6.2. Değişim Mühendisliği (Busıness Process Re-Engıneerıng)... 176 6.2.1. Süreç ve Süreç Yenileme (Değişim Mühendisliği)... 177 6.2.2. Değişim Mühendisliğinin Özellikleri... 178 6.2.3. Değişim Mühendisliği Süreci... 179 6.2.4. Değişim Mühendisliği İlkeleri... 182 6.2.5. Değişim Mühendisliğinin Gerçekleştirilmesiyle İlgili Unsurlar... 183 6.2.6. Değişim Mühendisliğinin Amaçları... 184 6.2.7. Değişim Mühendisliğinin Başarı ve Başarısızlık Koşulları...186 6.3. Personel Güçlendirme (Empowerment)...188 6.3.1. Güçlendirme Kavramı ve Boyutları...189 6.3.2. Güçlendirmenin Nedenleri...190 6.3.3. Güçlendirme Süreci...192
İçindekiler VII 6.3.4. Güçlendirmenin Etkileri...195 6.3.5. Güçlendirmenin Başarı Koşulları ve Uygulama Sorunları...196 6.4. Benchmarkıng (Kıyaslama)...198 6.4.1. Benchmarking in Tanımı ve Önemi... 198 6.4.2. Benchmarking in Gelişim Süreci... 200 6.4.3. Benchmarking in Çeşitleri... 203 6.4.3.1 İç Kıyaslama... 203 6.4.3.2 Rekabetçi Kıyaslama... 203 6.4.3.3 İşlevsel (Rekabet Dışı) Kıyaslama... 203 6.4.3.4 Türdeş Kıyaslama... 204 6.4.4. Benchmarking in Amaçları ve Yararları... 204 6.4.5 Benchmarking in Başarı Şartları... 206 6.5. Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcıng)... 207 6.5.1. Dış Kaynak Kullanımının Tanımı... 208 6.5.2. Dış Kaynak Kullanımının Önemi... 210 6.5.3. Dış Kaynak Kullanımına Gitmenin Nedenleri... 211 6.5.4. İşletmelerde Dış Kaynak Kullanım Alanları... 212 6.5.5. Dış Kaynak Kullanımının Avantajları... 213 6.5.6. Dış Kaynak Kullanımının Dezavantajları... 214 6.5.7. Dış Kaynak Kullanımının Uygulama Aşamaları... 215 6.6. Öğrenen Örgütler (Learnıng Organızatıons)... 216 6.6.1. Temel Kavramların Gelişme Süreci, Tanımı ve Boyutu... 217 6.6.1.1. Öğrenme... 217 6.6.1.2. Örgütsel Öğrenme... 219 6.7. Örgüt Geliştirme (Organızatıon Development)... 225 6.7.1. Örgüt Geliştirmenin Tanımı, Önemi ve Varsayımları... 228
VIII İçindekiler 6.7.2. Örgüt Geliştirmenin Tarihsel Süreci... 235 6.7.3. Örgüt Geliştirme Sürecinin Özellikleri, Amaçları ve Yararları...237 Kaynakça... 239 BÖLÜM 7 DEĞİŞİM YÖNETİMİNDE KULLANILABİLECEK OLAN ÖRGÜTSEL MODELLER 7.1. Şebeke Örgüt Modeli... 249 7.1.1. şebeke Örgüt Modelinin Tanımı, Önemi ve Gelişim Süreci...251 7.1.1.1. Şebeke Örgüt Modelleri...254 7.1.1.2. şebeke Örgüt Modelinin Geleneksel Örgüt Modeli ile Karsılaştırılması...259 7.1.1.3. şebeke Örgüt Modelinin Yararlı ve Sakıncalı Yönleri... 261 7.2. Yalın Örgüt Modeli (Lean Organization)... 262 7.2.1. Yalın Örgüt Modelinin Tanımı ve Önemi... 264 7.2.2. Yalın Örgütle İlgili Diğer Kavramlar... 265 7.2.2.1 Yalın Üretim (Lean Production)... 265 7.2.2.2 Kademe Azaltma (Delayering)... 266 7.2.2.3 Örgütsel Küçülme (Downsizing)... 266 7.2.2.4 Yeniden Yapılanma (Re-Organizing)... 267 7.2.2.5 Sıfır Hiyerarşi (Zero Hierarchy)... 267 7.2.3. Yalın Örgütlenme Süreci... 268 7.2.4. Yalın Örgüt Modelinin Başarı Koşulları... 272 7.2.5. Yalın Örgüt Modelinin Yararları... 273 7.3. Sanal Örgüt Modeli... 274 7.3.1. Sanal Örgüt Modeli ile İlgili Kavramlar... 276 7.3.1.1. Sanal Örgüt... 276 7.3.1.2. Sanal Ortam... 283 7.3.1.3. Sanal Takımlar... 284
İçindekiler IX 7.3.1.4. Sanal Çalışanlar ve Evde Çalışma... 287 7.3.1.5. Sanal Liderlik (E-Liderlik)... 288 7.3.1.6. E-Ticaret (Elektronik Ticaret)... 289 7.4. Yığışım Türü Örgüt Modeli... 295 Kaynakça... 299 BÖLÜM 8 DEĞİŞİM YÖNETİMİNDE ALGI DİZAYNI: TOPLUM MÜHENDİSLİĞİ 8.1. Toplum Mühendisliği Süreci... 305 8.2. Toplum Mühendisliğinin Tanımı ve Önemi... 307 8.3. Toplum Mühendisliği ile İlgili Temel Kavram ve Olgular... 310 8.3.1. İnsan Mühendisliği... 311 8.3.2. Algı... 312 8.3.3. Tutum ve Davranış... 315 8.3.4. Medya ve Sosyal Medya... 317 8.3.5. Konjonktür... 320 8.3.6. İletişim, Reklam ve Propaganda... 322 8.4. Toplum Mühendisliği Süreci ve Yönetimi... 327 KAYNAKÇA... 331 BÖLÜM 9 GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ