STRATEJİK YÖNETİM UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat HAFTA 1: Giriş ve Temel Kavramlar 1/29
NİÇİN STRATEJİK YÖNETİM? İşletmeler olarak hangi koşullarda strateji geliştirmeye ihtiyaç duymayız? 2/29
Hiçbir surette herhangi bir rakibimiz yok ise; Etrafınıza saçacağınız çok büyük miktarda paranız varsa! NE ZAMAN STRATEJİ GELİŞTİRMEYE İHTİYAÇ DUYULMAZ? 3/29
Yukarda bahsedilen koşullar işletme için söz konusu değilse Strateji geliştirmelerine gereksinimleri vardır. NE ZAMAN STRATEJİ GELİŞTİRMEYE İHTİYAÇ DUYULUR? 4/29
NİÇİN STRATEJİ GELİŞTİRMELİYİZ? Aşağıdaki durumlara cevap verebilmek için her zaman strateji geliştirmeye ihtiyacımız vardır: Pazar koşullarının değişmesi Yeni rakiplerin pazara girmesi Yeni teknolojiler Müşterilerin tercih ve beğenilerindeki değişmeler Politik ve yasal düzenlemelerdeki değişimler Yeni fırsat pencerelerinin ortaya çıkması Kriz durumları 5/29
NİÇİN STRATEJİK YÖNETİM? BAZI FİRMALAR NİÇİN BAŞARILI OLURKEN DİĞERLERİ BAŞARISIZ OLUYORLAR? STRATEJİK YÖNETİMİN CEVAPLAMAYA ÇALIŞTIĞI EN TEMEL SORU BUDUR. 6/29
STRATEJİK YÖNETİM Firma Rekabet Avantajı Hissedar Değeri Stratejik Yönetim Kar Stratejik Yönetim: Belirli bir pazarda rekabet avantajı yaratmak ve sürdürebilmek için bir organizasyonun gerçekleştirdiği analizler, kararlar ve aksiyonlar. Rekabet Avantajı: Bir firmanın, girdileri ürün ve hizmetlere dönüştürürken rakiplerine göre daha karlı olabilmeyi ve bunu sürekli kılmayı başarabilme becerisidir. 7/29
REKABET AVANTAJI OLUŞTURMA Rekabet Başarısı Örnekleri Maliyet Oyunun kurallarını değiştirme Farklılaştırma Wal-Mart IKEA Amazon.com (Internet model) Mercedes Benz 8/29
Stratejik yönetim (tanım) Stratejik Yönetim: Bir organizasyonun rekabet avantajı yaratması ve bunu sürdürebilmesi amacıyla analizler, kararlar ve aksiyonların gerçekleştirildiği bir model. Bir işletmenin uzun dönemli performansını belirleyen Kararlar ve faaliyetler bütünüdür. 9/29 1-9
STRATEJİK YÖNETİMİN ORGANİZASYONLARA 4 KATKISI 1. Organizasyonu bütünüyle örgütsel amaç ve hedeflere yöneltir. 2. Karar verme sürecinde bütün örgütsel paydaşların talepleri dikkate alınır. 3. Hem uzun vadeli(vizyona ulaşma) hem de kısa vadeli(mevcut operasyonlarda başarılı olma) perspektifini birleştirmek suretiyle örgütsel sürekliliği mümkün kalır 4. Etkinlik ve verimlilik arasında dengeyi gözetir. 10/29
Stratejik yönetim çeşitli fonksiyonları entegre eder. Stratejik yönetim, organizasyonun bütününe yönelik, geniş kapsamlı AMAÇLARI gerçekleştirmeye yöneliktir. Stratejik yönetim, bir dizi çıkar grubunu dikkate alır. Stratejik yönetim, güçlü bir zaman ufkunu zorunlu kılar. Stratejik yönetim, hem etkinlik hem de verimlilikle ilgilidir. 11/29
Rekabet Analizi (5 Güç Analizi) SWOT/FÜTZ Analizi ve Portföy Analizi 12/29
İşletme Politikası Genellikle firmanın fonksiyonel faaliyetlerini birbirleriyle uyumlu hale getiren genel yönetim çabaları ve eğilimidir. 13/29
Stratejik yönetimin Dört Evresi Temel Finansal planlama Tahmin temelli planlama Dışa yönelimli stratejik planlama Stratejik yönetim 14/29
Stratejik Yönetim Başlıca önemli yararları: İşletme için stratejik vizyonu açıkça belirleme Stratejik açıdan önemli olan konuların üzerine odaklanma Hızlı değişen bir çevrenin anlaşılmasını temin etme 15/29
Stratejik Yönetim Her zaman biçimsel bir süreç değildir: Örgüt şimdi nerededir? (Bizim olmasını istediğimiz yer değil!) Hiçbir değim yapılmaz ise,1 yıl, 2 yıl, 5 yıl ya da 10 yıl sonra nerede olacaktır? Yönetim ne tür özel çabalarda bulunmalıdır? Ne gibi risk ve sakıncalar içermektedir? 16 16/29
Stratejik Yönetimde meydan okuyucu güncel sorunlar Küreselleşme Pazarların ve şirketlerin uluslararasılaşması Ulusal pazarlardan ziyade Küresel çapta (Dünya çapında) Elektronik Ticaret Firmanın işlemlerini yürütmek için internet kullanma Ürün özellikleri ve maliyetlere odaklanan (gelenekselden daha çok stratejik düzeyde rekabet için) 17/29
Küresel Konular Avrupa Birliği (EU) 27 üye ülkenin Ekonomik Bütünleşmesi Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) Üç üye ülke arasında ticareti iyileştirme Mercosur Arjantin, Brezilya, Uruguay, ve Paraguay arasında serbest ticaret alanı Güney-Doğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Üye ülkeler arasında sınırsız bir ekonomik bölge oluşturma (Güney Kore, Singapur, Malezya, Endonezya, Hong Kong) 18/29
E-Ticaret 7 Trend: Internet firmaları değiştirmeye zorlamaktadır Pazara giriş ve marka oluşturma geleneksel dağıtım kanallarının gücünün azalmasına neden olmaktadır Güç dengesi tüketiciye geçmektedir Rekabet değişmektedir İş büyüklüğü büyük bir hızla artmakta Internetten satınalmalar işletmeleri geleneksel sınırlarının dışına çıkarmaktadır Bilgi rekabet avantajının anahtar varlığı ve kaynağı haline gelmektedir 19/29
Örgütsel Uyum Örgütler çevreleriyle nasıl uyumlu hale gelirler: Popülasyon ekolojisi teorisi Kurum teorisi Stratejik seçim yaklaşımı Örgütsel öğrenme teorisi 20/29
Çevresel değişime uyum koşulları Stratejik fleksibilite: Kritik kaynakların gelişme ve sürekliliğini uzun bir süre elde bulundurma isteği İşletmenin öğrenen organizasyon olma isteği 21/29
Öğrenen Örgütler Tanımı: Bir örgütün bilgi yaratma, elde etme, transfer etme ve bunları kendi bünyesinde yeni davranış ve bilgilere dönüştürme becerisi 22/29
Öğrenen Örgütler Dört Ana Faaliyet : Sorunları sistematik bir biçimde çözmek Yeni yaklaşımları denemek Kendinin ve başkalarının kazanılmış tecrübelerinden yararlanarak öğrenme Bilgiyi örgütün tamamına hızlı ve verimli bir şekilde transfer etme 23/29
Stratejik Yönetim Yaklaşımı ilk olarak Kenneth Andrews (1980) tarafından kullanılmıştır. STRATEJİK YÖNETİM: Etkili stratejiler geliştirmeye, uygulamaya ve sonuçlarını değerlendirerek kontrol etmeye yönelik kararlar ve faaliyetler bütünü. MATEMATİKSEL BİR İFADEYLE: STRATEJİK YÖNETİM= Stratejik Planlama + Stratejik Planların Uygulanması + Stratejik Kontrol 24/29
Stratejik Yönetim, tepe yönetiminin bir fonksiyonudur, Gelecek yönelimlidir ve işletmenin uzun vadedeki amaçları ile ilgilidir, İşletmeyi açık bir sistem olarak görür, İşletmelerin farklı birimleri ve hiyerarşik kademeleri arasında koordinasyon sağlar, Alt kademe yöneticilerine rehberlik eder, İşletmenin kaynaklarının en etkili bir şekilde dağıtımıyla ilgilidir, Karar vermede kullandığı bilgilerin kaynak ve verileri farklıdır, İşletmenin amaçlarıyla toplumun menfaatlerini bir bütünlük içinde alır. 25/29
Şirketin güçlü yönlerinin avantajlarını kullanmak, Şirketin zayıf yönlerini elimine etme veya azaltma, Ortaya çıkacak olan fırsatlardan ve eğilimlerden yararlanma, Tehditleri azaltmaya yönelik savunmacı adımlar atma. 26/29
Stratejik Yönetim Süreci; 1.Alternatif stratejilerin geliştirilmesi ve seçimi, 2.Stratejilerin uygulanması, ve 3.Stratejik sonuçların kontrolü aşamalarından oluşmaktadır. 27/29
28/29
Stratejik Yönetim Modeli Çevresel Taramalar Strateji Oluşturma Strateji Stratej Uygulama uygulama i Değerleme & Kontrol Dışsal Vizyon Genel Çevre Endüstri Çevresi İçsel - Yapı ve Kumanda Kanalları - Kültür - İnançlar - Beklentiler - Değerler - Kaynaklar - Varlıklar - Yetenekler - Bilgi ve Teknoloji Tepe yönetiminin yeniliğe orijinalliğe açıklığı; başkalarının düşüncelerinden ve katkılarından ilham alma derecesi Misyon Varolma nedeni Amaç Hangi Sonuçları Ne zaman Elde Edeceğiz Stratejiler Misyon ve Amaçları Gerçekleştirme Planı Politikalar Karar Verme Rehberleri Programlar Planları Gerçekleştirmek İçin Yapılacak Faaliyetler Bütçeler Proğramların Maliyetleri ve Varsa Kazançları Süreçler İş Yapmak İçin Gerekli Aşamalar Zinciri Başarıyı İzleme Süreci Ve gerekli Düzeltici Önlemleri Alma Başarı Geri besleme / öğrenme 29/29