DERYA ÇÖNE Radyoterapi Teknikeri Kozyatağı Acıbadem Hastanesi Radyoterapi Bölümü
Görüntü rehberliğinde RT uygulayacak teknikerler Anatomik bölge, tedavi planı ve tedavi uygulama tekniğine göre farklı görüntüleme seçenekleri kullanabilmelidir. Solunum hareketlerinin, hedef hacime olan etkisini bilmeli ve buna uygun IGRT stratejisini uygulayabilmelidir.
Görüntü rehberliğinde RT uygulayacak teknikerler Hedefin yerleşim bölgesine göre hasta setup ı ile ilgili temel konuları, Linakların özellikleri ve radyasyon onkolojisinin temel prensiplerini bilmelidir. On-line IGRT uygulamaları için önceden belirlenmiş protokoller uygulamalıdır.
Görüntüleme protokolündeki toleranslar Anatomik bölge Hasta sabitleme sistemi Tedavi tekniği CTV-PTV marjı İnternal organ hareketi Hastanın uyumu (obez yada ağrılı hasta ise bu durum gözönüne alınır). Görüntülemenin sıklığına, Günlük random set up hatalarına bağlı olarak belirlenir.
IGRT ile Fark Edilebilecek Hatalar Yanlış hasta, yanlış anatomik bölge veya hastanın yanlış oryantasyonu, Yanlış alan, yanlış alan şekli veya yanlış alan oryantasyonu, Yanlış izomerkez veya izomerkezin yerdeğiştirmesi. ANCAK!
Ne kadar doğru bir gözlemcisiniz?
IGRT nin Tekniker İçin Zorlukları Yeni bilgi ve becerilerin uygulamaya geçirilmesi Sorumluluğun artması Sürekli olarak yeni sistemlerin ve süreçlerin öğrenilmesi Çalışanlar arasında IGRT hakkında bilgi, tecrübe ve anlayış farklılıkları olması
Bu farklılıkları en aza indirmek için Tüm kullanıcıların IGRT nin mantığını anlaması sağlanmalı Sorumluluklar ve karar verme süreci tanımlanmalı Gerçekçi şablon ve protokoller hazırlanmalı Eşik seviyeler, limitler (action level) belirlenmeli Görüntüleme çeşidi ve sıklığı belirlenmeli
Bu farklılıkları en aza indirmek için 2 ve 3 boyutlu görüntülemelerde, anatomik bölgelere göre, dikkat edilecek anatomik referanslar belirlenmeli Disiplinler arası daha çok iletişim ve işbirliği yapılmalı Özellikle 3D görüntülemeler için DÜZENLİ EĞİTİMLERLE RADYOLOJİK ANATOMİ BİLGİSİ ARTTIRILMALI!
Beyin bölgesi set up doğrulama Tedavi alanı içinde görünen en stabil yapılardan en az üçü referans olarak seçilir ve çakıştırılır.
Beyin Tümörlerinde
Baş Boyun Tümörlerinde Set up düzeltmesi için dikkat edilmesi gereken anatomik yapılar
2D kv görüntüleme
2D kv görüntüleme
3D Görüntüleme Hedef hacim ve RAO göz önüne alınır. Kemik yapıyla birlikte yumuşak dokuda değerlendirilir.
Servikal vertebralara göre set up düzeltmesinde sagital düzlem görüntüsü önemli hale gelir.
Baş Boyun Bölgesi Bütün bölgelerin aynı anda çakışması her zaman mümkün değildir. ROI (region of interest) İlgilenilen bölge belirlenmeli PTV ve risk altındaki organların olduğu bölge çakıştırılmalı Tüm CT görüntüsü gözönüne alınıp çakıştırıldığında, bu lokal çakışmayı yansıtmaz.
Seçilen Bölgeye Göre Set up Düzeltmesi Değişir
Toraks ve Mediasten Tümörleri Oblik alanların görüntülerinin değerlendirilmesi zordur. Ap-lat set up alanları ile izomerkez kontrol edilir.
DRR görüntüsü kv veya MV ile Karşılaştırılır.
Ap ve Lat Film ile 2D Set Up Düzeltmesi
Karina içindeki hava nedeni ile diğer organların yoğunluğundan farklı görünür.
MV Kullanıldığında Single exposure görüntüsü yeterli referansı sağlayamayabilir. Duble exposure tedavi alanı komşuluğundaki yapılar hakkında bilgi verir. Hedefin yoğunluğunun akciğerden farklı olması nedeni ile portal görüntülemede kolaylıkla ayırtedilebilir.
3D Set up Düzeltmesi
Meme Işınlamalarında Set up Güvenliği İzomerkez göğüs duvarı mesafesi ölçülebilir. Kontrast cilt görülecek şekilde ayarlanmalıdır. Açık alan veya blok şeklinin doğrulaması yapılır.
Pelvis Asetabulum, simpfiz ve sakrum en stabil anatomik yapılardır.
2D Set Up Düzeltmesi
2D Marker Yardımıyla Set Up Düzeltmesi
9 prostat ve seminal vezikül ışınlanan hastaya çekilen CBCT Tedavi sırasında teknikerlerin on-line ve hekimin off-line yaptığı düzeltme karşılaştırıldığında: CC, AP, lateral, vektörel ortanca fark: 2 mm (0-9) mm, 2mm (0 10), 1mm (0 4) ve 4mm (0 13) En büyük fark rektumu büyük olan hastalarda gözlendi Tezcanlı E Estro 2010
RTT1 RTT2 RTT3 RTT4 CBCT RDpre(cm) RDpost(cm ) RDpre (cm) RDpost (cm) RDpre (cm) RDpost (cm) RDpre (cm) RDpost (cm) P 0.022 0.007 0.005 0.06 Median 0.7 (0.2 1.6) 0.6 (0.2 1.5) 0.7 (0.2 2) 0.4 (0.1 1.2) 0.7 (0.3 1.3) 0.6 (0.2 1.0) 0.6 (0.1 1.1) 0.5 (0.2 1.1) Çöne D ESTRO 2010
Kraniospinal Işınlamada Set-up Güvenliği Set up düzeltmesi için en az hareket eden anatomik yapılar referans alınır.
SONUÇ IGRT kullanan teknikerler arasında yapılan ankette %100 ü bu teknolojiyi kullanmaktan memnun Teknikere faydası Uyguladığı tedavinin güvenilirliğinden emin olması Diğer disiplinlerle daha çok iletişim sağlaması Kliniğe faydası Hastanın anatomik değişiminin 3D takibi Tedavi kalitesinde bir standartın oluşması Daha kaliteli tedavi yapılması Diğer disiplinlerle iletişimin artması
ANCAK Tecrübe farlılıklarını ortadan kaldırmak için.
TEŞEKKÜRLER...