6 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Kavramlar Türk Bayrağı Kanunu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (11. Protokol ile Düzenlenen Metin) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (11. ve 14. Protokol ile Yapılan Değişiklikler İşlenmiş Güncel Metin) Türkiye İnsan Hakları Kurumu Kanunu T.C. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Formu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başvuru Formu Bandrol Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin 2. fıkrası çerçevesinde bandrol taşıması zorunlu değildir.
Yay n No : 2718 Hukuk Dizisi : 1328 ISBN 978-605 - 377-742 - 7 13. Bask Eylül 2015 STANBUL Cop yright Bu ki ta b n bu ba s s n n Tür ki ye deki ya y n hak la r BE TA Ba s m Ya y m Da t m A.fi. ye ait tir. Her hak k sak l d r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f k s men ve ya ta ma men ya da özet halin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya bafl ka her han gi bir fle kil de ço al t la maz, da t la maz. Nor mal ölçü yü aflan ik ti bas lar ya p la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te ril me si zo run lu dur. Editör : Av. Celal ÜLGEN Dizgi : Beta Bas m A.fi. Bask - Cilt : Pasifik Ofset Cihangir Mah. Güvercin Cad. No: 3 Baha İş Merkezi A Blok Avcılar / İst. Tel: (0212) 412 17 77 (Sertifika No. 12027) Kapak Tasar m : Gülgonca Çarpık Beta Basım Yayım Dağıtım A.fi. (Sertifika No. 16136) Narl bahçe Sokak Damga Binas No: 11 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 www.betayayincilik.com
Ç NDEK LER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Başlangıç...1 B R NC KISIM GENEL ESASLAR I. Devletin Şekli...3 II. Cumhuriyetin nitelikleri...3 III. Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti...3 IV. Değiştirilemeyecek hükümler...4 V. Devletin temel amaç ve görevleri...4 VI. Egemenlik...4 VII. Yasama yetkisi...5 VIII. Yürütme yetkisi ve görevi...5 IX. Yargı yetkisi...5 X. Kanun önünde eşitlik...5 XI. Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü...6 İKİNC KISIM TEMEL HAKLAR VE ÖDEVLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER I. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği...6
IV II. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması...6 III. Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması...7 IV. Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması...7 V. Yabancıların durumu...8 İKİNCİ BÖLÜM KİŞİNİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ I. Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı...8 II. Zorla çalıştırma yasağı...9 III. Kişi hürriyeti ve güvenliği...9 IV. Özel hayatın gizliliği ve korunması... 11 V. Yerleşme ve seyahat hürriyeti... 13 VI. Din ve vicdan hürriyeti... 14 VII. Düşünce ve kanaat hürriyeti... 14 VIII. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti... 15 IX. Bilim ve sanat hürriyeti... 16 X. Basın ve yayımla ilgili hükümler... 16 XI. Toplantı hak ve hürriyetleri... 19 XII. Mülkiyet hakkı... 21 XIII. Hakların korunması ile ilgili hükümler... 21 XIV. İspat hakkı... 23 XV. Temel hak ve hürriyetlerin korunması... 23
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR VE ÖDEVLER V I. Ailenin korunması ve çocuk hakları... 24 II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi... 24 III. Kamu yararı... 26 IV. Çalışma ve sözleşme hürriyeti... 28 V. Çalışma ile ilgili hükümler... 29 VI. Toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavt... 30 VII. Ücrette adalet sağlanması... 32 VIII. Sağlık, çevre ve konut... 32 IX. Gençlik ve spor... 33 X. Sosyal güvenlik hakları... 34 XI. Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması... 35 XII. Sanatın ve sanatçının korunması... 35 XIII. Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları... 36 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SİYASİ HAKLAR VE ÖDEVLER I. Türk vatandaşlığı... 36 II. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları... 36 III. Siyasi partilerle ilgili hükümler... 38 IV. Kamu hizmetlerine girme hakkı... 41 V. Vatan hizmeti... 42
VI VI. Vergi ödevi... 42 VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı... 42 ÜÇÜNCÜ KISIM CUMHURİYETİN TEMEL ORGANLARI BİRİNCİ BÖLÜM YASAMA I. Türkiye Büyük Millet Meclisi... 44 II. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri... 52 III. Türkiye Büyük Millet Meclisinin faaliyetleri ile ilgili hükümler... 57 IV. Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgi edinme ve denetim yolları... 60 İKİNCİ BÖLÜM YÜRÜTME I. Cumhurbaşkanı... 63 II. Bakanlar Kurulu... 69 III. Olağanüstü yönetim usulleri... 75 IV. İdare... 78 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YARGI I. Genel hükümler... 89 II. Yüksek mahkemeler... 93 III. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu...105 IV. Sayıştay...108
DÖRDÜNCÜ KISIM MALİ VE EKONOMİK HÜKÜMLER BİRİNCİ BÖLÜM MALİ HÜKÜMLER VII I. Bütçe...110 İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİK HÜKÜMLER I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey...113 II. Piyasaların denetimi ve dış ticaretin düzenlenmesi...114 III. Tabii servetlerin ve kaynakların aranması ve işletilmesi...114 IV. Ormanlar ve orman köylüsü...115 V. Kooperatifçiliğin geliştirilmesi...116 VI. Tüketiciler ile esnaf ve sanatkarlarnın korunması...116 BEŞİNCİ KISIM ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER I. İnkılap kanunlarının korunması...117 ALTINCI KISIM Geçici Hükümler...118
VIII YEDİNCİ KISIM SON HÜKÜMLER I. Anayasanın değiştirilmesi, seçimlere ve halkoylamasına katılma:...132 II. Başlangıç ve kenar başlıklar...133 III. Anayasanın yürürlüğe girmesi...134 TÜRK BAYRAĞI KANUNU...141 İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ...149 AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ...159 (11. Protokol ile Düzenlenen Metin) AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ...191 (11. ve 14. Protokol ile Yapılan Değişiklikler İşlenmiş Güncel Metin) TÜRKİYE İNSAN HAKLARI KURUMU KANUNU...221 T.C. ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU FORMU...249 AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ BAŞVURU FORMU...257 T.C. ANAYASASI KAVRAM DİZİNİ...271