BÖÜ ŞĞ RAS DE SRU - DEİ SRUAR ÇÖZÜERİ Sell bağıtısıda, si si olur i i sıvısı 0 0 sıvısıı ışığı kırma idisi, h si h si si si0 yasıya ıflı k r la ıflı c si ic h si ih c si 0 si c olur c 0 r cam olur δ açısı, sapma açısıdır yargı doğrudur ortamıı ışığı kırma idisi, ortamıı ışığı kırma idiside büyüktür i i d 0 0 yargı doğrudur şığı ortamıdaki hızı, ortamıdaki hızıda büyüktür yargı doğrudur fiekil- fiekil- Şekil- ve Şekil- içi Sell bağıtısı uyguladığıda, Şekil- de: h si si0 Şekil- de: olur h si si0 olur Bua göre, olur 6 aya Sell bağıtısıda h si s si olur Birbirlerii 90 ye tamamlaya açıları siüsleri kosiüslerie eşittir si cos olduğuda yukarıdaki eşitlikte, h cos a s si a cos a cos a s si a & s cot a olur si a PTİ
DE SRU - DEİ SRUAR ÇÖZÜERİ,, or tam larıı kı rıl ma i dis le ri arası da, > > iliş ki si var dır,, or tam la- rı ı kı rıl ma idis le ri ara sı da, > > iliş ki si var dır 6 β β 0 ışık ışı ı priz ma da u ma ra lı ışık ışı ı gi bi çıkar rtamları ışığı kırma idisleri arasıdaki fark büyüdükçe sıır açısı küçülür Bua göre;,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır ışık ışııı ortamıa geçmemesi içi, 7,, or tam larıı kı rıl ma i dis le ri ara- 0 si olmalıdır a sı da, > > iliş ki si var dır 0 0 Bua göre,, ve işlemleri tek başıa yapılmalıdır 0,, or tam la rıı kı rıl ma i dis le ri arası da, > > iliş ki si var dır 8,, ışık ışıları- ı izlediği yol doğru çizilmiştir cam PTİ
9 DE SRU - TEİ SRUAR ÇÖZÜERİ fiekil- fiekil- dvm 0 0 x fiekil-,, ışık ışı la rı ı iz le di ği yol lar doğ ru çi zil- Paralel kayma miktarı; miş tir 0, priz ma la rı ı ve sıvı ı kı rıl ma i dis leri ara sı da > > s liş ki si var dır s si( 0 ) x d cos 0 si 0 cos 0 m 00 cm olur Z Z 0 0 0 0 0,, Z ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, Z arasıda > > Z ilişkisi vardır,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır ı,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır,, or tam- la rı ı kı rıl ma 0 V i dis le ri ara sıda > > 0 iliş ki si var dır 0 V şı ğı ya yıl ma 0 70 hı zı kı rıl ma i disi ile ters ora tı- V 0 lı dır Bu a gö re, ışık ışı ı ı,, or tam la rı da ki ya yıl ma hız la rı ara sı da V > V > V iliş ki si var dır PTİ
açısı ye bağlı değildir açısıı küçültmek içi, si si bağıtısıa göre, açısı küçültülmeli, büyütülmelidir i i i ve işlemleri tek başıa yapılmalıdır 8 ışık ışı ı,, say dam or tam la rı da şe kil deki gi bi ge çe rek P ok ta sı a ge le bi lir Bu a gö re, > ola bi lir P,, ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır 9 a b 6 ortamıı ışığı kırma idisi biraz büyütülürse, açısı büyür, β açısı değişmez i i i fiekil- fiekil- 0 ışık ışıı Şekil- de yoluu izler V V V 7,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır şığı saydam bir ortamdaki yayılma hızı, ortamı ışığı kırma idisi ile ters oratılıdır Bua göre;,, saydam ortamlarıda ışık ışıı- ı yayılma hızları V, V, V arasıda V > V > V ilişkisi vardır 6 PTİ
DE SRU - TEİ SRUAR ÇÖZÜERİ i i gözlemci 0cm 60cm ortamıı kırıcılık idisii küçültülmesi ya da büyütülmesi, ışık ışııı ortamıa geçişii etkilemez ışık ışııı ortamıa geçebilmesi içi, si < olmalıdır Bua göre, ve işlemleri tek başıa yapılmalıdır sıvı Gözlemci cismii kediside, d ı h d + d su 0 + 60 0 + 0 70 cm uzakta görür h h ortamıı ışığı kırma idisii küçültülmesi ya da büyütülmesi, ışık ışııı - ayırma yüzeyide tam yasıma yapmasıı etkilemez ışık ışııı - ayırma yüzeyide tam yasıma yapabilmesi içi, si > olmalıdır Bua göre, ve işlemleri tek başıa yapılmalıdır deki gözlemci ortamıdaki oktasıda 7h bulua gözlemciyi kediside kadar uzakta gördüğüe göre sıvıı kırılma idisi, d ı h + h sv ıı h 7 h h + h sv ıı 7 + sıvı sıvı olur deki gözlemci yi kediside, d ı h + h h sv ıı h + h h h + 7h kadar uzakta görür PTİ 7
d ı d + d h su gözlemci DE SRU - TEİ SRUAR ÇÖZÜERİ 0 + 0 0 + 0 0 cm olur su Gözlemcii görütüsüü kediside aya uzaklığı, x d ı 0 00 cm olur Gözlemci cismii yaklaşmış olarak görür h h br cam olur ı cismii ayaya ola uzaklığı br olduğuda görütüsüü ayaya ola uzaklığıda br olur Ayada br uzaklık oktasıa karşılık gelir h yüksekliği, d d d ı d + + 0 h + 8 + 0 h + 8 + 0 h + 0 h 0 cm olur 6 aptaki sıvıı yüksekliği, d ı d sv ıı d dbr s s gözlemci h 0cm 0cm h P cam h gözlemci d ı br cm 8cm hbr ve ışıları kutuda şekildeki gibi çıktıklarıa göre, kutu içerisideki prizmaları koumu yukarıdaki gibi olur ve ışıları kutuda şekildeki gibi çıktıklarıa göre, kutu içerisideki prizmaları koumu yukarıdaki gibi olur ışık ışıı prizmasıa şekildeki gibi geldiğide prizmasıda şekildeki yolu izleyebilir d br dir sıvı sıvı Şekilde görüldüğü gibi, gerçekte kabı i sıvı ile doludur ışık ışıı prizmasıda şekildeki gibi çıkar 8 PTİ
TEST ÇÖZÜER ŞĞ RAS si i si i olur v v ortamıı ortamıa göre bağıl kırılma idisi; si si 7 0, 8 0, 6 olarak buluur V V V 0,, ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır şığı saydam bir ortamda yayılma hızı, ortamıı ışığı kırma idisi ile ters oratılıdır Bua göre;,, saydam ortamlarıda ışık ışııı yayılma hızları V, V, V arasıda V > V > V ilişkisi vardır ortam ormal 6 ortam ortam ormal aya 0 > ve > dir ortamıda ortamıa geçe ışıı sıır açısı daha küçük ( < β) olduğua göre, ortamıı idisi e küçüktür > > olur Sell yasası uyguladığıda; si si 90 h & olur PTİ 9
7,, ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır 0 dbr sıvı gözlemci d ı br hr 8 ortam ortam Sıvıı ışığı kırma idisi, d ı d sv ıı sv ıı sıvı olur Ι ormal ortam Ι ışıı de ye geçerke ormale yaklaşmıştır > olur Ι ormal ormal Ι Ι ışıı de ye geçerke ormale yaklaşmıştır > olur Bua göre; > > dir şık de or ta mı a ge çer ke or ma le yak la şarak kı rıl mış tır > olur şı or ta mı da or ta mı a ge çer ke or ma le yak laş mış tır > olur 9 Bu a gö re, > > olur CE VAP E P fiekil- fiekil- fiekil-,, ışık ışılarıı izledikleri yollar doğru çizilmiştir > olduğuda ve i sıır açıları arasıda > olur Bu durumda i kırıcılık idisi, i kırıcılık idiside büyüktür yargı yalış, yargı doğrudur ışıı kırılmada yolua devam ettiğide prizmaları bitişik yüzeylerie diktir yargı doğrudur 0 PTİ
TEST ÇÖZÜER ŞĞ RAS cam,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır ışı ı ha va or ta mı da cam or ta mı a ge çer ke or ma le yak la şır Cam da ha va ya ge çer ke ayı rıcı yü ze ye dik gel di ği içi yo lu u iz ler CE VAP D i60 o 60 o 0 o o o 8 r7 o h s ortam Ι ortam ormal Sell bağıtısıda, ormal Z ortam h sii s sir si 60 o s si7 o 0, 6 s s buluur s 6 Ι ışıı ortamıda ortamıa geçerke ormalde uzaklaşmıştır > olur şı ortamıda Z ortamıa geçerke şekildeki yolu izlediğie göre, > Z olur > > Z olur Bua göre; V < V < V Z dir V V V,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır şığı saydam bir ortamdaki yayılma hızı, ortamı ışığı kırma idisi ile ters oratılıdır Bua göre;,, saydam ortamlarıda ışık ışııı yayılma hızları V, V, V arasıda V > V > V ilişkisi vardır 6 Düz lem ay a ol ma say - dı Ι ışı ı şe kil de ki yo lu iz ler di Bua göre, si si 0 olur ortam 0 ortam Ι 0 PTİ
7 9 β Z T Ι ΙΙ γ γ kayak β P cam Ι gözlemci cismii daha uzakta, ΙΙ gözlemci ise daha yakıda görür Şe kil de ki üç ge le ri bir açı la rı eşit ve β oldu ğu da γ γ ol mak zo ru da dır Bu du rum da kay ak ta ge le ışı, or ta mı da or ta mı a ge çer ke yü ze ye dik ge le mez şı ı doğ rul tu su de ğiş me di ği de, ve or tam la rı ı ay ı ol ma sı ile bu du rum ger çek le şe ce ği de, olur ifa de doğ ru dur P ok ta sı da kı rıl ma açı sı 90 o ol du ğu da > T olur ifa de doğ ru dur ok ta sı da te Z ye ge çiş te ışı or mal de uzak laş tı ğı da, > Z olur or ta mı da Z orta mı a ışı ra hat geç ti ği de or ta mı ı kı rıl ma i di si Z or ta mı a ya kı, or ta mı ı kı rıl ma i di si ile T or ta mı ı kı rıl ma i di si ara sı da ki fark bü yük ol du ğu da, Z > T olur ifa de doğ ru dur 8 0 i azaltılırsa, açısı azalır ortamıı kırılma idisi küçültülmesi, ışık ışııı ortamıa geçiş açısıı değiştirmez ışık ışııı ortamıa geçebilmesi içi, si si bağıtısıa göre, açısı küçültülmeli ya da artırılmalıdır ve işlemleri tek başıa yapılmalıdır i d x i x d si ( i i ) cos i bağıtısıa göre;, ve icelikleri x i büyüklüğüü etkiler PTİ
Adı ve Soyadı : Sııfı : umara : Aldığı ot : Bölüm azılı Soruları (şığıırılması) ÇÖZÜER A cm B 7 i7 cm ı ı D C a) Şe kil de ki özel üç ge ler de or ta mı da orta mı a ge çiş te gel me açı sı i 7 o, kı rıl ma açı sı r 90 o olur ı rıl ma açı sı 90 o ol du ğu da, gel me açı sı sı ır açı sı ola ca ğı da i s 7 o olur b) Sell ba ğı tı sı da, si i si r si 7 si 90 06, & olur 0cm i7 r cam x Sell ba ğı tı sı da, aya 0 0 aya h si 7 c si r 6 06, si r 0, si r & r 0 bu lu ur ay ma for mü lü de, i0 Sell bağıtısıda, h si s si sıvı sisıvı si sıvı sıvı 0 olur Bua göre, 0 olur si( i r) x d cos r si( 7 0) 0 cos 0 si 7 0 cos 0 0, 0 0 cm buluur PTİ
Sell bağıtısıda, si si i 8 saydam ortamıı mutlak kırıcılık idisi, saydam ortamıı saydam ortamıa göre kırı- si90 olur cılık idisi olduğua göre, saydam ortamıı mutlak kırıcılık idisi, olur 6 aya 9 7 0 0 7 Şekilde görüldüğü gibi, ışık ışıı saydam ortamıa geçerke yoluu izleyebilir ortamıı ışığı kırma idisi, si si si si7 olur 7 V 0 A 0 0 i d V p,6 V Sell bağıtısıda,,, saydam ortamlarıı ışığı kırma idisleri,, arasıda > > ilişkisi vardır şığı saydam bir ortamdaki yayılma hızı, ortamı ışığı kırma idisi ile ters oratılıdır Bua göre;,, saydam ortamlarıda ışık ışııı yayılma hızları V, V, V arasıda V > V > V ilişkisi vardır p si0 h si 8 si si olur Sapma açısı, δ 0 δ olur PTİ