SİMULASYON MODELLEME VE ANALİZ. Giriş. Arena Ortamı. Simulasyon Dilleri HAFTA 2. Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SİMULASYON MODELLEME VE ANALİZ. Giriş. Arena Ortamı. Simulasyon Dilleri HAFTA 2. Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan"

Tunç Kıvanç
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SİMULASYON MODELLEME VE ANALİZ 1 2 Giriş Bu derste ARENA ortamında modelleme yeteneklerini genel olarak tanıtmak için basit bir model sunulacaktır. HAFTA 2 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Simulasyon Dilleri Arena Ortamı 3 4 Genel Amaçlı Programlama Dilleri Fortran Visual Basic C/C++ Java vb. Simulasyon Dilleri Programlama Ağırlıklı SIMAN SIMSCRIPT vb. Sürükle-Bırak Ağırlıklı ARENA PROMODEL vb. Standart windows araç çubuğu Modeli calıstırma kontrolü Animasyon hız kontrolü Çizim Araç Çubugu (model pernceresine çizgi, şekil, yazı vb. yerleştirmek için kullanılır.) Görüntü araç çubuğu ( gezdirme, yakınlaştırma, cetvel vb.) Proje cubugu (modülleri tutup sürükle ve pencereye bırak veya tablo gorünümünde tanımla) Animasyon araç çubuğu (degişkenlerin, kuyruklarin, kaynakların vb. animasyonu) Model Penceresi Transfer animasyon araç cubugu (malzeme taşıma, elleçleme yapılarının animasyonu) Raporlama Paneli (istatistiksel cıktı raporlarının görüntülenmesi) Veri tablo modül penceresi 1

2 Örnek Eczane Örnegi (M/M/1) ÇÖZÜM 5 6 Tek bir bekleme hattının ve tek bir eczacının görev yaptığı eczaneyi ele alalım. Müşteriler eczanenin penceresine arabalarıyla λ=10 müşteri/saat ortalamalı Poisson sürecine göre gelmektedir. Eczacının müşterilere servis süresinin ortalaması 3 dk. olan üstel dagılıma uyduğu varsayılmaktadır. Müşterilere geliş sırasına göre hizmet verilmekte ve tüm müşteriler için yeterli park kapasitesinin bulunduğu varsayılmaktadır. Eczanenin işleyişini ARENA ile modelleyip, ortalama kuyrukta bekleme süresini ortalama bekleyen müşteri sayısını eczacının kullanım oranını hesaplayın. Poisson Süreci önümüzdeki haftalarda ayrıntılı olarak incelenecektir. Örneğin çözümü için aşağıda verilen teoremi dikkate alın. Teorem: Olayların oluş süreci λ ortalamalı Poisson Süreci ise, olayların oluşları arasında geçen süre 1/λ ortalamalı Üstel dağılıma uyar. 7 ÇÖZÜM X: Gelişler arası süreyi, Y:Servis süresini gösteren Rassal Değişkenler olsun. Teorem gereğince; 8 ÇÖZÜM Eczacı Sunucu Örnekten; Müşterilerin Bekleme Hattı Servis verilen müşteri 2

izin verilen en büyük geliş olayi sayisi (Maksimum sayıya ulasıldığında yeni entity yaratma kesilir.

3 Akış Şeması Modülleri Create Modülü Rassal Değiskenin Dağılımının ilk 4 harfi Temel süreç modülünden sürükle bırak Modül Baglantısı Varsayılan kuyruk animasyonu Çıktı bağlantısı Girdi bağlantısı Her gelişte sisteme girecek entity sayısı Modülle izin verilen en büyük geliş olayi sayisi (Maksimum sayıya ulasıldığında yeni entity yaratma kesilir.) İlk entity nin sisteme gelis zamanı Kaynak Process Modülü (1) Proses ismi Kaynağı al,yükle, bırak Çift click Kaynak ismi Çift tıkla Kaynak Kapasitesi 3

4 Process Modülü (2) Process Modülü (3) Tıkla Kullanacağın kaynağı seç Dağılımın ilk dört harfi Run Setup Simulasyonu Başlatma yada Simulasyon uzunluğu: saat Modeldeki zaman birimi Simulasyonun günde çalışma süresi 4

Animasyonsuz Çalıştırma Sonuçları Görme evet Sonuçlar (Entity-1) Sonuçlar (Entity-2) Müşterilerin sistemde harcadığı ortalama süre Müşterilerin kuyrukta ortalama

00001060 aralığı müşterilerin sistemde harcadıgı ortalama süreyi kapsar.

5 Animasyonsuz Çalıştırma Sonuçları Görme evet Sonuçlar (Entity-1) Sonuçlar (Entity-2) Müşterilerin sistemde harcadığı ortalama süre Müşterilerin kuyrukta ortalama bekleme süresi Müsterilerin sistemde harcadığı ortalama süre icin % 95 yarı güven uzunluğu % 95 güvenle ± aralığı müşterilerin sistemde harcadıgı ortalama süreyi kapsar. Sistemde en kisa kalan musterinin harcadigi Sistemde en uzun kalan musterinin harcadigi Müsterilerin ortalama kuyrukta bekleme süresi icin % 95 yarı güven uzunluğu % 95 güvenle ± aralığı müşterilerin ortalama kuyrukta bekleme suresini kapsar. Kuyrukta en az bekleyen Kuyrukta en çok bekleyen 5

Sonuçlar (Entity-3) Sonuçlar (Kuyruk-1) Müşterilerin ortalama servis süresi Müşterilerin kuyrukta ortalama bekleme süresi Müsterilerin ortalama servis süresi icin % 95 yarı güven uzunluğu % 95

6 Sonuçlar (Entity-3) Sonuçlar (Kuyruk-1) Müşterilerin ortalama servis süresi Müşterilerin kuyrukta ortalama bekleme süresi Müsterilerin ortalama servis süresi icin % 95 yarı güven uzunluğu % 95 güvenle ± aralığı müşterilerin ortalama servis suresini kapsar. Servis süresi en kısa müşterinin servis süresi Servis süresi en uzun müşterinin servis süresi Müsterilerin ortalama kuyrukta bekleme süresi icin % 95 yarı güven uzunluğu Kuyrukta en az bekleyen Kuyrukta en çok bekleyen % 95 güvenle ± aralığı müşterilerin ortalama kuyrukta bekleme suresini kapsar. Sonuçlar (Kuyruk-2) Sonuçlar (Kaynak) Kuyruktaki ortalama müşteri sayısi Kuyruktaki ortalama müşteri sayısı icin % 95 yarı güven Kuyruktaki en az müşteri uzunluğu sayısı % 95 güvenle ± aralığı kuyruktaki ortalama müşteri sayısını kapsar. Kuyruktaki en çok müşteri sayısı Kaynağın kullanım oranı Kaynağın meşgul olma oranı 6

Benzer belgeler

EME 3105 SISTEM SIMÜLASYONU

1 EME 3105 SISTEM SIMÜLASYONU ARENA ya Giriş Lab-1 Dr.Beyazıt Ocaktan Giriş 2 Bu derste ARENA ortamında modelleme yeteneklerini genel olarak tanıtmak için basit bir model sunulacaktır. Simulasyon Dilleri