TC PAMUKKALE ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTÜSÜ TÜRK DL VE EDEBYATI ANA BLM DALI YEN TÜRK DL BLM DALI EMNE IINSU NUN ROMANLARINDA SÖZDZM

Transkript

1 i TC PAMUKKALE ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTÜSÜ TÜRK DL VE EDEBYATI ANA BLM DALI YEN TÜRK DL BLM DALI EMNE IINSU NUN ROMANLARINDA SÖZDZM Aynur KARAKURT Denizli

2 ii EMNE IINSU NUN ROMANLARINDA SÖZDZM Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edebiyat0 Ana Bilim Dal0 Yeni Türk Dili Bilim Dal0 Aynur KARAKURT Dan01man : Yrd. Doç. Dr. Nergis BRAY Denizli

3 iii

4 i Bu tezin tasarm, hazrlanmas, yürütülmesi, aratrmalarnn yaplmas ve bulgularnn analizlerinde bilimsel etie ve akademik kurallara özenle riayet edildiini; bu çalmann dorudan birincil ürünü olmayan bulgularn, verilerin ve materyallerin bilimsel etie uygun olarak kaynak gösterildiini ve alnt yaplan çalmalara atfedildiini beyan ederim. "mza : Örenci Ad Soyad: Aynur KARAKURT

5 ii TEEKKÜR Birkaç bin yldan beri kullanlan ancak VIII. Yüzyldan itibaren elimizde bulunan çok az örnekle geliimini takip edebildiimiz dilimiz üphesiz büyük bir sanat dilidir. Bir dilin sanat dili haline gelmesine katkda bulunan en önemli unsurlardan biri o dili ve imkanlarn iyi bilip, titizlikle ileyen air ve yazarlardr..air ve yazarlar güzellik amacyla gündelik dilden farkl, estetik bir ekilde dili yoururlar, onun çeitli kullanmlarn ortaya çkarrlar, dili farkl kullanlarla gelitirip zenginletirirler. Kelimelerle adeta bir kuyumcu gibi urap göz kamatrc aheserler meydana getirirler. Teknolojinin gelimesiyle kitaplarn basm oldukça kolaylamtr. Buna kar sanat eseri özellii tayan eserlerin azl da dikkat çekicidir. Estetik deeri olan eserler meydana getirmekten ziyade modaya uygun, çkar amac gözetilerek baslan kitaplarn bolluu dilimiz açsndan sevindirici olmaktan çok ciddi endieler tanmasna sebep olmaktadr. Gençler sanat deeri tayan kitaplar yerine bu tarz kitaplar okumay tercih etmektedir. Dilimiz böyle bir olumsuzlukla da kar karyadr. Türk Dili gelecee büyük bir sanat dili olarak tanmak isteniyorsa dil konusunda daha titiz, daha seçici olmas gereken insanlarn banda air ve yazarlar gelmektedir. Çünkü her türlü kültürel öe gibi dili de gelecee aktaran sanat eserleridir, dolaysyla airlerdir, yazarlardr. Dil alanndaki yeni gelimelerin de etkisiyle, dilin en çok çallan alanlarndan biri sözdizimidir. Biz de tezimizde yazarn romanlarndaki sözdiziminin özelliklerini çözmeye çaltk.yaptmz çalma sonunda Emine Insu nun, üstlendii görevin bilicinde olan, dili hassasiyetle kullanan bir yazar olduunu gördük. Çalmamda, yazma aamasnda bana yardmc olan öretmen arkadam Songül Gülse ye, örencim Nurullah Dinçer e ve çalmam boyunca bana her konuda yardm eden, beni destekleyen hocam Yrd. Doç. Dr. Nergis Biray a sonsuz teekkürlerimi sunarm.

6 iii ÖZET EMNE IINSU'NUN ROMANLARINDA SÖZDZM Karakurt, Aynur Yüksek Lisans Tezi, Yeni Türk Dili ABD Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Nergis B"RAY Haziran 2007, 316 Sayfa Edebî alanda eserler meydana getiren sanatç0lar0n dili kullanma 1ekilleri, gündelik dilden oldukça farkl0d0r. Dil mimarlar0 olan 1air ve yazarlar titizlikle, büyük bir özenle kulland0klar0 dilin sanat dili olma kabiliyetini, güzelli;ini, zenginli;ini ortaya ç0kar0rlar. Türk tarihine ve kültürüne ne kadar vak0f oldu;unu eserleriyle bize gösteren yazar Emine I10nsu'nun romanlar0ndaki cümle yap0s0n0n nas0l oldu;unu dolay0s0yla Türkçeyi nas0l kulland0;0n0 ara1t0rmay0 yüksek lisans tezi olarak seçtik. ncelememizde yazar0n Ads0z Kahramanlar, Ak Topraklar, Atl0 Kar0nca, Azap Topraklar0, Bir Gece Y0ld0zlarla, Buka;0, Cambaz, Çiçekler Büyür, Havva, Kaf Da;0n0n Ard0nda, Nisan Ya;muru, Tutsak adl0 eserlerinden 555 adet cümle seçtik. Seçti;imiz cümleleri geleneksel yöntemle, kelime gruplar0, cümle unsurlar0, cümle türleri ve yüklem-ö;e ilgisi yönlerinde inceledik. ncelememiz sonucunda elde etti;imiz bulgular0 de;erlendirme bölümünde ele ald0k. Ya1ayan yazarlar0m0zdan Emine I10nsu nun romanlar0n0 sözdizimi bak0m0ndan inceleyerek hem günümüz Türk edebiyat0ndan bir yazar0m0z0n hem de ya1ayan Türkçemizin özelliklerini tespit etmeye çal01t0k. Ayr0ca dilimizin, de;i1ik kelime ve kelime gruplar0ndan olu1mu1 cümle yap0lar0yla en güzel 1ekilde sunulu1unu gördük. Anahtar Kelimeler: sözdizimi, sentaks, cümle tahlili

7 iv ABSTRACT SYNTAX IN THE NOVELS BY EMNE IINSU Karakurt, Aynur Master of Arts Thesis, New Turkish Language RD Thesis Director : Associate Prof. Nergis B"RAY June 2007, 316 pages The way that the artists, composing works of art in literary field, used language is different from daily language. Poets and Authors, who are language architects, cautiously create the richness, excellence and competence of the language they have used with great care. We chose studying how Emine I10nsu, a skilled novelist who proved she has been aware of Turkish history and language with her Works of art, used the language in her novels as Master of Arts Thesis. In our study we chose 555 sentences from the Works of the writer.(nameless Heroes, Cockhorse, Torment Lands, A Night with Stars, Fetter, Acrobat, Flowers Grow, Havva, Behind the Kaf Mountain, April Rain, The Captive). As a result of our study we showed the findings in the evalualiation part. We tried to find out the charecteristics of our living Turkish by studying the novels of Emine I10nsu, one of our successful writers, with regard to syntax. Besides, we experienced the presentation of our language in the best way with the sentences consisted of different words and word groups. Key Words : Grammar, Syntax, Sentence Analysis.

8 v ÇNDEKLER B"L"MSEL ET"K...i TE.EKKÜR...ii ÖZET...iii ABSTRACT...iv "Ç"NDEK"LER... v TABLOLAR D"Z"N"... xxiv.ek"ller D"Z"N"... xxv G"R" BRNC BÖLÜM KELME GRUPLARI 1.1. "S"M TAMLAMALARI Yap Bakmndan "sim Tamlamalar Unsurlar tek kelime olan isim tamlamalar Belirtili isim tamlamalar Belirtisiz isim tamlamalar Unsurlarndan biri veya ikisi kelime grubu eklinde olan isim tamlamalar Tamlayan dümü belirtili isim tamlamalar Cümledeki Görevi Yönünden "sim Tamlamalar "sim tamlamasnn özne olarak kullanlmas Öznesi isim tamlamas olan fiil cümleleri Öznesi isim tamlamas olan isim cümleleri Öznesi isim tamlamas olan kesik cümleler "sim tamlamasnn nesne olarak kullanlmas "sim tamlamasnn yer tamlayc olarak kullanlmas... 19

9 vi Yaklama eki alarak yer tamlayc olan tamlamalar Bulunma eki alarak yer tamlayc olan tamlamalar Ayrlma eki alarak yer tamlayc olan tamlamalar "sim tamlamasnn zarf tümleci olarak kullanlmas "sim tamlamasnn yüklem olarak kullanlmas "sim Tamlamasnn Kelime Gruplar "çindeki Durumu "sim tamlamasnn baka isim tamlamalarnda tamlayan olarak kullanlmas "sim tamlamasnn sfat tamlamalarnda sfat unsuru olarak kullanlmas "sim tamlamasnn edat grubunda isim unsuru olarak kullanlmas "sim tamlamasnn birleik fiillerin isim unsurunu oluturmas "sim tamlamasnn unsurlar arasna baka unsurlarn girmesi Tamlayan özel isim olan tamlamalarn durumu Tamlanan sfat-fiil veya isim-fiil olan tamlamalarn durumu "sim tamlamasnn unsurlarnn yer deitirmesi Farkl yapda olan isim tamlamalar SIFAT TAMLAMALARI Sfat Unsuru Tek Kelime Olan Sfat Tamlamalar Sfat unsuru niteleme sfat olan tamlamalar Sfat unsuru belirtme sfat olan tamlamalar Sfat Unsuru Kelime Grubu Olan Sfat Tamlamalar Sfat unsuru sfat-fiil grubu olan tamlamalar Sfat unsuru edat grubu olan tamlamalar Sfat unsuru say grubu olan tamlamalar Sfat unsuru tekrar grubu olan tamlamalar Sfat unsuru balama grubu olan tamlamalar... 41

10 vii Cümledeki Görevi Yönünden Sfat Tamlamalar Sfat tamlamasnn özne olarak kullanlmas Sfat tamlamasnn nesne olarak kullanlmas Sfat tamlamasnn zarf olarak kullanlmas Sfat tamlamasnn yer tamlaycs olarak kullanlmas Sfat tamlamasnn yüklem olarak kullanlmas Sfat Tamlamasnn Kelime Gruplar "çindeki Durumu Sfat tamlamasnn isim tamlamalarnda tamlayan olmas Sfat tamlamasnn isim tamlamalarnda tamlanan olmas Sfat tamlamasnn baka sfat tamlamalarnda sfat unsuru olmas Sfat tamlamasnn baka sfat tamlamalarnda isim unsuru olmas Sfat tamlamasnn edat grubunda isim unsuru olmas Sfat tamlamasnn birleik fiillerde isim unsuru olmas Farkl yapdaki sfat tamlamalar SIFAT-F""L GRUBU Cümledeki Görevi Yönünden Sfat-Fiil Grubu Sfat-fiil grubunun özne olmas Sfat-fiil grubunun nesne olmas Sfat-fiil grubunun zarf olmas Sfat-fiil grubunun yer tamlaycs olmas Sfat-Fiil Grubunu Kelime Gruplar "çindeki Durumu Sfat-fiil grubunun sfat tamlamalarnda sfat unsuru olmas Sfat-fiil grubunun edat gruplarnda isim unsuru olmas Sfat-Fiil Grubunu Oluturan Ekler An eki mi eki... 61

11 viii r, -Ar eki dik eki AcAk eki maz eki AsI eki Sfat-fiil gibi iletilen ekler "S"M-F""L GRUBU Cümledeki Görevi Yönünden "sim-fiil Gruplar "sim-fiil grubunun özne olarak kullanlmas Öznesi isim-fiil grubu olan fiil cümleleri Öznesi isim-fiil grubu olan isim cümleleri "sim-fiil grubunun nesne olarak kullanlmas "sim-fiil grubunun yer tamlaycs olarak kullanlmas "sim-fiil grubunun yüklem olarak kullanlmas "sim-fiil Grubunun Kelime Gruplar "çindeki Durumu "sim fiil grubunun edat gruplarnda isim unsuru olmas "sim-fiil grubunun isim tamlamalarnda tamlayan olmas "sim-fiil grubunun isim tamlamalarnda tamlanan olmas "sim-fiil Grubunu Oluturan Ekler mak eki ma eki I eki ZARF-F""L GRUBU Cümledeki Görevi Yönünden Zarf-Fiil Gruplar Zarf-fiil grubunun zarf olarak kullanlmas Zarf-Fiil Grubunu Oluturan Ekler... 77

12 ix Ip eki IncA eki ArAk eki madan eki ken eki dikça eki AndA eki Baka kalplarla kurulan zarf-fiil gruplar TEKRAR GRUBU Yaps Bakmndan Tekrar Gruplar Aynen tekrarlar E veya yakn anlaml tekrarlar Zt anlaml tekrarlar "laveli tekrarlar Cümledeki Görevi Bakmndan Tekrarlar Tekrar grubunun özne olmas Tekrar grubunun zarf tümleci olmas Tekrar grubunun yer tamlaycs olmas Tekrar grubunun yüklem olmas Tekrarlarn Kelime Gruplar "çindeki Durumu Tekrarlarn sfat tamlamalarnda sfat unsuru olmas Tekrarlarn isim tamlamalarnda tamlayan olmas Tekrarlarn isim tamlamalarnda tamlanan olmas Tekrarlarn birleik fiillerde isim unsuru olmas EDAT GRUBU Yaps Yönünden Edat Grubu... 89

13 x sonra ile kurulan edat grubu için ile kurulan edat grubu gibi ile kurulan edat grubu kadar ile kurulan edat grubu ile ile kurulan edat grubu deil ile kurulan edat grubu doru ile kurulan edat grubu dolay ile kurulan edat grubu diye ile kurulan edat grubu kar ile kurulan edat grubu önce ile kurulan edat grubu Dier edatlarla kurulan edat gruplar Edat gibi kullanlan kelimelerle yaplan gruplar Cümledeki Görevi Yönünden Edat Gruplar Edat grubunun zarf tümleci olarak kullanlmas Edat grubunun yüklem olarak kullanlmas Edat Grubunun Kelime Gruplar "çindeki Durumu Edat grubunun sfat tamlamalarnda sfat olmas BAPLAMA GRUBU Balama Grubu Türleri ve edat ile kurulan balama grubu ile edat ile kurulan balama grubu veya edat ile kurulan balama grubu ya da edat ile kurulan balama grubu hatta edat ile kurulan balama grubu ne.ne edat ile kurulan balama grubu

14 xi ve dahi edat ile kurulan balama grubu fakat edat ile kurulan balama grubu hem de edat ile kurulan balama grubu Virgülle kurulan balama grubu ha. ha, yoksa, yahut, deil, ziyade, de.de edat ile kurulan balama grubu Cümledeki Görevi Bakmndan Balama Grubu Balama grubunun özne olarak kullanlmas Balama grubunun nesne olarak kullanlmas Balama grubunun zarf olarak kullanlmas Balama grubunun yüklem olarak kullanlmas Balama grubunun yer tamlaycs olarak kullanlmas Balama Grubunun Kelime Gruplar "çindeki Durumu Balama grubunun sfat tamlamasnda sfat unsuru olmas Balama grubunun sfat tamlamasnda "sim unsuru olmas Balama grubunun isim tamlamasnda tamlayan olmas Balama grubunun isim tamlamasnda tamlanan olmas Balama grubunun edat grubunda isim unsuru olmas Balama grubunun birleik fiilde isim unsuru olmas ÜNVAN GRUBU Cümledeki Görevi Yönünden Ünvan Grubu Ünvan grubunun özne olmas Ünvan grubunun nesne olmas Ünvan grubunun yer tamlaycs olmas Ünvan grubunun hitap olarak kullanlmas Ünvan Grubunun Kelime Gruplar "çindeki Durumu

15 xii Ünvan grubunun sfat tamlamasnda isim unsuru olmas Ünvan grubunun isim tamlamasnda tamlayan olmas Ünvan grubunun isim tamlamasnda tamlanan olmas Ünvan grubunun edat grubunda isim unsuru olmas B"RLE."K "S"M GRUBU ÜNLEM GRUBU SAYI GRUBU B"RLE."K F""L GRUBU Bir Hareketi Karlayan Birleik Fiiller Ana yardmc fiillerle kurulan birleik fiiller Yardmc fiili et- olan birleik fiiller Yardmc fiili ol- olan birleik fiiller Yardmc fiili yap- olan birleik fiiller Yardmc fiili eyle- olan birleik fiiller Yardmc fiili kl- olan birleik fiiller Yardmc fiili kal- olan birleik fiiller Yardmc fiili ver- olan birleik fiiller Yardmc fiili iste- olan birleik fiiller Yardmc fiili bala- olan birleik fiiller Yardmc fiili gel- olan birleik fiiller Yardmc fiili al- olan birleik fiiller Yardmc fiili çal- olan birleik fiiller Dier fiillerle kurulan birleik fiiller Bir Hareketi Tasvir Eden Birleik Fiiller Yardmc fiili bil- olan birleik fiiller Yardmc fiili ver- olan birleik fiiller

16 xiii Yardmc fiili dur-, koy-, gör-, kal- olan birleik fiiller Yardmc fiili git-, gel-, ol- olan birleik fiiller KISALTMA GRUPLARI "snat Grubu Yaklama Grubu Bulunma Grubu Ayrlma Grubu Vasta Grubu KNC BÖLÜM CÜMLE 2.1. CÜMLEN"N UNSURLARI Yüklem Fiil cümlelerinde yüklem Basit kipli fiillerin yüklem olmas Birleik kipli fiillerin yüklem olmas Ana yardmc fiillerle kurulan birleik fiillerin yüklem olmas Bir hareketi tasvir eden birleik fiillerin yüklem olmas Dier fiillerle kurulan birleik fiillerin yüklem olmas Fiil cümlelerinde ek-fiilin dümesi "sim cümlelerinde yüklem Yüklemi tek kelime olan isim cümleleri Yüklemi kelime grubu olan isim cümleleri Sfat tamlamasnn yüklem olmas "sim tamlamasnn yüklem olmas Edat grubunun yüklem olmas Ayrlma grubunun yüklem olmas

17 xiv Balama grubunun yüklem olmas Dier gruplarn yüklem olmas "sim cümlelerinde ek-fiilin dümesi Özne Öznesi tek kelime olan cümleler Öznesi kelime grubu olan cümleler "sim tamlamasnn özne olmas Sfat tamlamasnn özne olmas Balama grubunun özne olmas Ünvan grubunun özne olmas "sim-fiil grubunun özne olmas Sfat-Fiil grubunu özne olmas Birleik isim grubunun özne olmas Özne almayan cümleler Nesne Nesnenin yükleme hali eki almas Nesnenin yükleme hali eki almamas Nesne olan kelime gruplar "sim tamlamasnn nesne olmas Sfat tamlamasnn nesne olmas Balama grubunun nesne olmas Ünvan grubunun nesne olmas "sim-fiil grubunun nesne olmas Sfat-fiil grubunun nesne olmas Tekrar grubunun nesne olmas Birleik "sim grubunun nesne olmas

18 xv Birleik cümlelerde iç cümlenin nesne olmas Yer Tamlaycs Tek kelimeden meydana gelen yer tamlayclar Bulunma hali eki alan yer tamlayclar Ayrlma hali eki alan yer tamlayclar Yaklama hali eki alan yer tamlayclar Kelime grubundan meydana gelen yer tamlayclar "sim tamlamasnn yer tamlaycs olmas Sfat tamlamasnn yer tamlaycs olmas Balama grubunun yer tamlaycs olmas Tekrar grubunun yer tamlaycs olmas "sim-fiil grubunun yer tamlaycs olmas Sfat-fiil grubunun yer tamlaycs olmas Ünvan grubunun yer tamlaycs olmas Zarf Ek almadan zarf olan zarflar Ek alarak zarf olan zarflar Eitlik hali eki alan zarflar siz isimden isim yapma eki alan zarflar Yaklama hali eki alarak zarf olanlar Bulunma hali eki alarak zarf olanlar Ayrlma hali eki alarak zarf olanlar Sfat-fiil ve zarf-fiil eki alarak zarf olanlar Kelime grubu eklindeki zarflar "sim tamlamasnn zarf tümleci olmas Sfat tamlamasnn zarf tümleci olmas

19 xvi Edat grubunun zarf tümleci olmas Zarf-fiil grubunun zarf tümleci olmas Tekrar grubunun zarf tümleci olmas Balama grubunun zarf tümleci olmas Bulunma ve ayrlma grubunun zarf tümleci olmas art ekiyle kurulan zarf tümleçleri Farkl özellikte olan kalplarn zarf yapmas YAPISINA GÖRE CÜMLELER Basit Cümleler Basit isim cümleleri Basit fiil cümleleri Birleik Cümleler artl birleik cümle artl cümlenin zarf olarak kullanlmas artl cümlenin nesne olarak kullanlmas artn istek ilevinde kullanlmas "ç içe birleik cümle Yardmc cümlenin nesne olarak kullanlmas Yardmc cümlenin zarf olarak kullanlmas Ki li birleik cümle Yardmc cümlenin özne olarak kullanlmas Yardmc cümlenin nesne olarak kullanlmas Yardmc cümlenin zarf olarak kullanlmas ki balacnn cümle sonunda bulunmas Bal Cümleler ama balama edatyla balanan cümleler

20 xvii ve balama edatyla balanan cümleler ki, deil balama edatyla balanan cümleler yoksa, ancak, yahut balama edatyla balanan cümleler hem.hem, ne.ne, hem balama edatyla balanan cümleler çünkü, fakat, halbuki balama edatyla balanan cümleler Sral Cümleler Kesik Cümleler Cümle özellii gösteren kesik cümleler Cümle özellii göstermeyen kesik cümleler YÜKLEM"N TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER "sim Cümleleri Yüklemi tek isim + ek-fiil eklinde olan cümleler Yüklemi kelime grubu + ek-fiil eklinde olan cümleler Ek-fiili dümü isim cümleleri Fiil Cümleleri Yüklemi basit zamanl olan fiil cümleleri Yüklemi birleik zamanl olan fiil cümleleri YÜKLEM"N YER"NE GÖRE CÜMLELER Kurall (Düz) Cümleler Devrik Cümleler ANLAMINA GÖRE CÜMLELER Olumlu Cümleler Olumlu fiil cümleleri Olumlu isim cümleleri Yapca olumlu anlamca olumsuz cümleler Olumsuz Cümleler

21 xviii Olumsuz fiil cümleleri ma ile olumsuz yaplan cümleler ne.ne balama edatyla yaplan cümleler Olumsuz isim cümleleri yok ile yaplan olumsuz cümleler deil ile yaplan olumsuz cümleler ne.ne ile yaplan olumsuz cümleler Yapca olumsuz anlamca olumlu cümleler Soru Cümleleri Kurulular yönünden soru cümleleri Soru ekiyle kurulan cümleler Soru sfatyla kurulan cümleler Soru zarflaryla kurulan cümleler Soru zamiriyle kurulan cümleler Vurgu yoluyla yaplan cümleler "levleri yönünden soru cümleleri Hayret ifadesi tayanlar "htimal ve karlatrma ifadesi tayanlar Bilinmezlik ifadesi tayanlar Üzüntü ve kayg ifadesi tayanlar Suçlama ifadesi tayanlar Merak ifadesi tayanlar "mkanszlk ifadesi tayanlar Sözde soru cümleleri Anlamna göre soru cümleleri Olumlu soru cümleleri

22 xix Olumsuz soru cümleleri CÜMLEN"N UNSURLARI ARASINDAK" "LG" Özne-Yüklem "lgisi Öznenin teklik olduu cümlelerde yüklemin durumu Öznenin çokluk olduu cümlelerde yüklemin durumu Öznenin çokluk, yüklemin teklik olmas Öznenin çokluk, yüklemin çokluk olmas Nesne-Yüklem "lgisi Belirtili nesne- yüklem ilgisi Belirtisiz nesne- yüklem ilgisi Yer Tamlaycs- Yüklem "lgisi Yaklama hali ekiyle kurulan yer tamlayclar Bulunma hali ekiyle kurulan yer tamlayclar Ayrlma hali ekiyle kurulan yer tamlayclar Zarf Tümleci- Yüklem "lgisi Zaman bildiren zarflar Durum- hal bildiren zarflar Sebep bildiren zarflar Miktar bildiren zarflar Yön bildiren zarflar Vasta bildiren zarflar DEPERLEND"RME SONUÇ KAYNAKLAR MET"N ÖZGEÇM"

23 xx TABLOLAR DZN Tablo 3.1. : Cümlelerin Yaplarna Göre Saym Tablo 3.2.: Yüklemin Türüne Göre Cümlelerin Saym Tablo 3.3. : Yüklemin Yerine Göre Cümlelerin Saym Tablo 3.4. Cümlelerin Anlamna Göre Saym

24 xxi EKLLER DZN.ekil 1 : Cümlelerin Yaplarna Göre Saym ekil 2.: Yüklemin Türüne Göre Cümlelerin Saym ekil 3. : Yüklemin Yerine Göre Cümlelerin Saym ekil 4. Cümlelerin Anlamna Göre Saym

25 1 GR "nsann, tarihin balangcndan beri ürettii maddî-manevî bütün eserlerde dili görüyoruz. Dil, insan adl varln düünme, üretme, düünüp ürettiklerini aktarma gibi davranlarnn temelinde olan bir araçtr. "nsan dier canllardan ayran en önemli özelliklerden biri olan dil konusunda pek çok tanm yaplmtr. Dil, insanlar arasnda anlamay salayan tabiî bir vasta, kendisine mahsus kanunlar olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelien canl bir varlk, temeli bilinmeyen zamanlarda atlm bir gizli anlamalar sistemi, seslerden örülmü içtimaî bir müessesedir.(ergin, 1985, 3). Prof. Dr. Doan Aksan dili öyle tanmlar: Dil, bir anda düünemeyeceimiz kadar çok yönlü, deiik açlardan baknca baka baka nitelikleri beliren, kimi srlarn bugün de çözemediimiz büyülü bir varlktr. O, gerek insan, gerek toplum, gerekse insan ve toplumdan ayr düünülemeyecek olan bilim, sanat, teknik gibi bütün alanlarla ilgili bulunan ayn zamanda onlar oluturan bir kurumdur. (Aksan, 1987, 11). Düünen bir varlk olan insan elbette dili üzerinde de düünmütür..u ana kadar edinilmi bilgiler nda ilk dil çalmalar M.Ö VII. yy dan itibaren Eski Hint, Yunan ve Roma dil bilginleri tarafndan yaplmtr. Eski Hint dil alimlerinden Pânini, Yâksa, Eski Yunan dan Platon, Aristo, Eski Roma dan Varro bunlardan birkaçdr. Çalar boyunca devam eden dilbilgisi çalmalar, corafî keifler sonucunda yeni dillerin ortaya çkmasyla daha da artmtr. Bacon, Herder, Humboldt, Leibniz gibi pek çok dil alimi çalmalaryla dil bilimine yeni bak açlar kazandrmlardr. XX. yy dan itibaren dil bilgisi çalmalarnn yannda, teknolojik gelimelerin de desteiyle dil farkl yönlerden de incelenmeye balanmtr. "sviçreli dil bilimci F. de Saussure dilin balca niteliklerine, o zamana dein iyice anlalmam çeitli yanlarna, çeitli sorunlarna salam kantlarla açklk ve çözüm getirerek modern dilbilimin temellerini atmtr (Aksan, 1987, 21).

26 2 F. de Saussure dile bakta yeni bir dönem balatm, klasik dil bilgisi çalmalar yannda modern dilbilim çalmalar da hz kazanmtr. Dilbilimin yaygn akm olan yapsal dilbilime yeni bir yön veren N. Chomsky olmutur. Sözdizimi (cümle bilgisi, sentaks), kelime gruplarn, kelime gruplarnn cümledeki görevlerini ve cümlelerin türlerini inceleyen dilbilimi bölümlerinden biridir. Dilbilgisinin dier dallarnda pek çok baarl çalmalar yaplmken söz dizimi üzerinde çok fazla çallmamtr, buna sebep olarak Türkçe cümlelerde anlamn bozulmamas artyla kelime saysnda snrlama olmamasn ve öe diziliindeki esneklii gösterebiliriz. Kelime gruplarnn snflandrlmasnda, cümle öelerinde, terimlerde, yaplarna ve anlamlarna göre cümlelerin tasnifinde görü ayrlklarnn olmas sözdizimi çalmalarnda karlalan en önemli sorunlardandr. Sözdizimi çalmalarna kaynaklk edecek eserler üphesiz dil malzemesiyle meydana getirilen eserlerdir. Biz de Türkçeyi ustaca kullananlar arasnda düündüümüz yaayan yazarlardan Emine Insu nun romanlarn sözdizimi bakmndan incelemeyi uygun gördük. Romanlarnn sözdizimi özelliklerini belirleyerek Emine Insu nun Türkçeyi kullanma, Türkçenin imkanlarndan yararlanma ekillerini, yazara has kullanmlar tespit etmek, dolaysyla dilimizin, çok fazla yozlatrlmak istendii bir dönemde edebi dil olma özelliinden hiçbir ey kaybetmediini de göstermek istedik. Türk tarihini çok iyi bilen, Türk olmann hakl gururunu yaayan Emine Insu, romanlaryla bizi Selçuklunun kurulu çadrlarna, oradan bir zamanlar Türk yurdu olan topraklara, Yunus un saf ama cokun rmaklara benzeyen iirlerine, bazen bir Halvetî dergâhna, yakn tarihimizin unutamadmz, hâlâ içimizi szlatan olaylarna veya kültürümüzün unutulmaya yüz tutmu sanatlarnn icrâ edildii atölyelere götürür. Bu yolculukta yanmzda kâh Yunus vardr, kâh Balkan dalarnn nazl çiçei "lay, çalar öncesinden seslenen Babu Alp Arslan Sultan, düünen, aydn, engin sabrl, dimdik Türk kadn vardr. Elbette ki ana sütü saflnda, ana sütü tadnda Türkçemizle birlikte. Yazmay bir varlk meselesi olarak gören, ölene kadar yazacan söyleyen Emine Insu 1938 de Kars ta dodu..air ve yazar Halide Nusret Zorlutuna ile emekli asker Aziz Vecihi Zorlutuna nn kz olan yazar çocukluunu Anadolu nun çeitli

27 3 yerlerinde geçirdikten sonra Ankara da lise örenimini tamamlad. "ngiliz Dili ve Edebiyat, Felsefe, "letme Bölümleri ve Hukuk Fakültesi nde ksa sürelerle örencilik yapt; bir ara kazand bir burs ile Amerika da Sosyal Hizmetler Uzmanl kursuna katld. Lise yllarnda bir dergide yaymlanan iir ile edebiyat dünyasna atlan yazar 23 yanda gencecik, bebeini büyüten bir anne iken yazd, Küçük Dünya adl romanyla Turizm ve Tantma Bakanlnn roman ödülünü kazanmtr. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatnn önemli isimlerinden air ve yazar bir annenin kz olan Emine Insu annesini her konuda örnek alm, ancak büyük bir sanatçnn kz olarak deil, kendisi olarak tannmak istediinden soyadn kullanmam, göbek ad Emine yi ve ad Insu yu kullanmtr. Bu tavr bize romanlarndaki kadn karakterlerin kiilik tahlilleri için önemli ipuçlar verir. Romanlarn konusunu günlük hayatn skntlar, Türk tarihi, Türk kültürünü derinden etkileyen tasavvuf, Türkiye dndaki Türklerin dram oluturmaktadr. "nsanla ilgili yapt tahliller, özellikle kadn kahramanlarn iç dünyalarn vermekteki baars, tarihimizi ve kültürümüzü ileyiteki ustal onun, kendi medeniyetini, köklerini ne kadar iyi bildiini, özümsediini gösterir. Güçlü bir kaleme sahip olan yazar artk gençleri hedef aldndan onlarn anlayabilecei bir dili kullanmaya balamtr. Bu konuda kendisiyle yaplan bir röportajda unlar söyler: Mümkün mertebe gençlerin kulland dilden yazmaya çaltm. Baz romanlarmda çok yeni kelimeler bulabilirsiniz; bu dili biliyorlar. Onlarn dili, televizyon Türkçesi! Ben de bu dili elimden geldiince televizyondan iyi kullanp gençlere ulamaya çalyorum. 1 Yazarn eserleri unlardr. "ki Nokta (iir ) Tiyatro: o Bir Yürek Satld 1 Emine Insu "le Röportaj.htm

28 4 o o o Bir Milyon "ne Ne Mutlu Türk üm Diyene Adsz Kahramanlar Romanlar: o o o o o o o o Küçük Dünya, Bir Gece Yldzlarla Azap Topraklar, Kaf Dann Ardnda Ak Topraklar, Cumhuriyet Türküsü Tutsak, Dost Diye Diye Sanc, Nisan Yamuru Çiçekler Büyür, Havva Canbaz, Bir Ben Vardr Benden "çeri Atl Karnca Emine Insu nun eserlerinden seçtiimiz cümleleri geleneksel yöntemle sözdizimi bakmndan inceledik, anlam boyutuna girmedik. Çalmamzda yazarn I. Adsz Kahramanlar, II. Ak Topraklar, III. Atlkarnca, IV. Azap Topraklar, V. Bir Gece Yldzlarla, VI. Buka, VII. Canbaz, VIII. Çiçekler Büyür, IX. Havva, X. Kaf Dann Ardnda, XI. Nisan Yamuru, XII. Tutsak adl eserlerinden 555 cümle seçtik. Çalmamz: I. Kelime Gruplar II. Cümle III. Deerlendirme olmak üzere üç bölümden olumaktadr. Kelime gruplar ad altnda incelenen birinci bölümde, cümledeki tamlamalar (isim tamlamas, sfat tamlamas), edat grubu, fiilimsi gruplar, balama grubu, unvan grubu, birleik fiil grubu, birleik isim grubu, tekrar grubu, ünlem grubu, say grubu,

29 5 ksaltma gruplar; gruplarn yaplar, dier kelime gruplar içindeki durumlar ve cümledeki görevleri bakmndan incelendi. Cümle ana balyla incelenen ikinci bölümde ise cümleler; cümle unsurlar (özne, yüklem, nesne, zarf tümleci ve yer tamlaycs), yapsna göre (basit, birleik, sral ve bal cümleler), yüklemin türüne göre (isim ve fiil cümleleri), yüklemin yerine göre (kurall ve devrik cümleler), anlamna göre (olumlu, olumsuz cümleler ve soru cümleleri) incelendi. Cümle Unsurlar Arasndaki Ilgi bal ile verdiimiz bölümde yüklemin dier öelerle olan ilgileri deerlendirildi ve örnekler verildi. Tezimize cümle ile ilgili çalma yapan dilcilerin farkl görüleri de eklendi. Cümleleri seçme usulüyle aldk; ancak baz sayfalar cümlelerin devamll açsndan birbirini takip eden sayfalar eklinde seçtik. Konularla ilgili onar örnek verdikten sonra tespit ettiimiz dier cümle örneklerinin sadece numaralarn verdik. Burada amacmz tezin, sayfa says bakmndan snrlandrlmas idi. Ama bütün örnekler görülmek istenirse arkaya yerletirilen metinden cümlelerin numaralarndan yola çklarak bulunmas kolaydr. Bu da deerlendirmelerde tezi incelemek isteyenlere k tutacaktr.

30 6 BRNC BÖLÜM KELME GRUPLARI Duygu ve düüncelerimizi anlatrken bazen tek bir kelime yeterli olmayabilir. Kavramlar daha belirgin hale getirmeye, pekitirmeye ya da nitelemeye ihtiyaç duyduumuzda kelimeleri belli ilikilere göre bir araya getiririz. Bir araya getirilen bu yargsz birliklere kelime grubu denir. Tek bir kelime gibi i gören, bir bütün olan kelime gruplarnda genellikle yardmc öe önce esas öe sonra gelir. Ancak iirlerde bu durum deiebilir. Bir kelime grubu uygun eklerle baka kelime grubu veya gruplaryla birleerek yeni bir kelime grubu oluturabilir. Fiilimsilerden oluan kelime gruplar için L. Karahan u açklamay yapmaktadr. Fiile dayal sfat-fiil, isim-fiil ve zarf-fiil gruplarnda fiilin anlam cümlede olduu gibi özne, nesne, yer tamlaycs ve zarf ad verilen öelerle tamamlanr. Ancak bu gruplar yarg bildirmedikleri için cümle deildir. (Karahan, 2004, 41). T. Banguolu Sözü gelitirmek üzere kelimeler öbeklenirler, kavramlar arasnda derece derece ilikiler meydana getirirler. Böylece tek kavramdan anlatmaya doru giderler. Bunlara kelime öbekleri (groupe mot). diyoruz. (Banguolu, 1986, 497). diye tanmlar ve kimi kelime öbeklerinin kavramlar daha yakndan belirtmeye yaradn vurgular. Belirtme öbei olarak ad takmlar, sfat takmlar, zarf öbekleri, tak öbekleri, çekim öbekleri (isim öbei, fiil öbei), balama öbei, yanama takm katma öbekleri kabul eder. Zeynep Korkmaz kelime gruplarn öyle tanmlar: Alm. Wortgruppe, Fr. Groupe de mant, "ng. Wordgruop. Cümle içinde kavramlar arasnda iliki kurmak üzere birden çok kelimenin belirli kurallar ile yan yana getirilmesinden oluan, yap ve anlamdaki bütünlülük dolaysyla cümle içinde tek bir nesne veya hareketi karlayan ve herhangi bir yarg bildirmeyen kelimeler topluluu. (Korkmaz, 1992, 100).

31 SM TAMLAMASI "sim tamlamas iyelik balants ile birbirine balanm iki veya daha çok isimden oluan tamlamadr. (Korkmaz 1992b, 90). Tamlayan ve tamlanan olarak iki öesi olan tamlayan ekinin ilgi hali eki alp almamasna göre türü deien bu tamlamaya iyelik grubu da denilmektedir. "sim tamlamasnda esas öe tamlanandr ve iyelik hali eki alm bir halde bulunur. Tamlayann ilgi hali eki alp almamasna göre isim tamlamalar ikiye ayrlr: a) Belirtili "sim Tamlamas: Tamlayann ilgi hali eki tamlanann iyelik eki ald tamlamadr. Bu türde tamlayan tamlanan geçici olarak belirtir, tamlanana balanmas geçicidir. Belirtili isim tamlamalarnda tamlayan ile tamlanann yeri deiebilir. Tamlamay oluturan iki öe arasna baka unsurlar girebilir. Belirtili isim tamlamasnn tamlayan unsuru da belirtili isim tamlamas olabilir. Böyle bir yapda üç isim unsuru olduu düünülmelidir. (Karahan, 2004, 44). b) Belirtisiz "sim Tamlamas: Tamlayann eksiz tamlanann iyelik ekli olduu, aralarnda kesin, kalc, kuvvetli bir balln olduu tamlamadr. Bu tamlamann özellii kalc birleik isimler yapabilmesidir. Belirtisiz isim tamlamasnda unsurlar yer deitiremez, araya baka unsurlar giremez. "sim tamlamasnda tamlayan da tamlanan da ayrca kelime grubu olabilir. Fiilimsiler de isim tamlamas kurabilirler. Tamlayan veya tamlanan olabilirler. "sim tamlamasnda tamlayan veya tamlanan unsurun birden fazla olduu durumlar da görülebilir. Baz dil aratrmaclar üçüncü bir tamlama çeidi olarak taksz isim tamlamasn kabul etmektedir.(gencan, 2001, 188).

32 8 Zincirleme isim tamlamas diye baka bir grup daha kabul eden aratrmaclar vardr.(eker, 2005, 465). "ç içe tamlama, katk tamlama ve yalanc tamlama adlar ile baka tamlama türlerini de ekleyen aratrmaclar vardr.(güne, 1996, ). "yelik ekleri eklendikleri kelime dnda bir ahs ifade ettikleri için iyelik grubunun yalnz tamlanan unsuru da grubun yerini tutabilir. (Ergin, 1985, 383). Çalmamzda bu grubu tamlayan dümü isim tamlamas adyla ayrca inceledik Yap0 Bak0m0ndan sim Tamlamalar Unsurlar0 tek kelime olan isim tamlamalar Belirtili isim tamlamalar0 Alama yapmak için en uygun zaman, scaklarn sonu.(i/ 146-8). Sonbaharn balangc (I/146-9). O at ki, ku misali uçurur kaçrrd onu, Gazneli nin önünden (10-5). Mektubun tarihi; 1 Nisan 1818 ve Edirne den.(i/146-5). Açlan yaralar, hastalklar boyunca akp, çiçein zehrini atyor (I/146-18). onlarn adlarn gökte iken yere indirmemilerdi (II/118-13). yayn kirii ile bodurulmutu.(ii/118-14). Selen bazen anlaysz oluyorsun, Tülin in sopas, u senin ideali dediin ey.(vii/81-5). Onun sesini duyuyorum: Türk olmann tek faydasn söyleyebilseydin bana (VIII/107-23). Gerçi teyzem saylrsnz, annemin arkadaydnz, (IX/5-1).

33 9 Ceren, piyanonun banda yüzüne damgalanm bir tebessümle dururken tek tek basmak istedi bu kahkahalarn üstüne.(xii/16-13). (I/146-10), (I/146-12), (I/146-18), (I/146-20), (II/10-5), (II/10-13), (II/117-3), (II/117-3), II/117-5), (II/117-5), (II/117-5), (II/117-8), (II/118-15), (II/118-20), (II/118-20), (II/118-22), (II/118-23), (II/118-25), (II/118-24), (II/118-28), (II/118-33), (II/118-37), (II/118-41), (II/118-41), (II/118-41), (II/118-44), (III/5-6), (III/5-6), (III/5-11), (III/5-12), (III/61-4), (III/61-9), (III/61-12), (III/122-1), (III/122-5), (III/122-11), (III/188-2), (III/189-7), (IV/97-2), (IV/97-2), (V/105-1), (V/105-10), (VI/107-1), (VI/111-2), (VI/111-2), (VI/111-2), (VI/133-1), (VI/172-3), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/235-1), (VI/238-1), (VI/251-1), (VI/281-5), (VI/290-10), (VI/321-9), (VII/12-11), (VII/16-2), (VII/16-2), (VII/22-16), (VII/80-15), (VII/80-15), (VII/81-1), (VII/81-1), (VII/81-5), (VII/81-10), (VII/81-10), (VII/81-14), (VII/81-21), (VII/279-8), (VII/279-8), (VII/279-10), (VII/279-12), (VII/279-25), (VIII/7-2), (VIII/73), (VIII/716), (VIII/7-17), (VIII/106-1), (VIII/107-4), (VIII/107-7), (VIII/107-9), (VIII/107-12), (VIII/107-28), (VIII/211-10), (VIII/211-14), (VIII/211-14), (VIII/211-14), (VIII/310-2), (VIII/310-6), (VIII/310-8), (VIII/345-4), (VIII/345-13), (VIII/345-18), (VIII/345-20), (VIII/454-2), (VIII/454-10), (VIII/454-12), (IX/5-1), (IX/5-10), (IX/37-9), (IX/47-3), (IX/47-3), (IX/57-13), (IX/57-13), (IX/67-5), (IX/97-8), (IX/117-4), (IX/127-14), (IX/127-15), (IX/167-1), (IX/177-3), (X/57-7), (X/57-12), (X/58-23), (X/58-24), (X/58-25), (X/59-50), (X/59-55), (X/59-63), (X/60-65), (XI/55-3), (XI/55-3), (XI/55-7), (XI/55-8), (XI/155-1), (XI/155-3), (XI/155-7), (XI/221-3), (XI/221-4), (XI/221-6), (XI/221-14), (XI/221-14), (XII/15-13), (XII/16-13), (XII/16-13), Belirtisiz isim tamlamalar0 Sevgili dinleyiciler, biliyorsunuz tpta ilmi usullerle ay ilk tatbik eden zat; &ngiliz doktoru Edward Jenner dir (I/146-1). Fakat tp ilminin bu büyük buluu kazanmasnda Türklerin büyük yardm dokunmutur. (I/146-2) ylnda, çocuklar üzerinde çiçek asnda muvaffak olmutu (I/146-22). Bayndr; ata soyunca Arslan Yabgu nun Türkmenlerindendir (II/10-1). O zaman aile reisleri, ailelerinde çiçek hastalna (I/146-10).

34 10 Bu deli esen yeli, bu çalayan suyu soyuna ve gelen güne daha faydal klabilmek için, begler saltanatn bitirmek, (II/117-3). Kendi uluslar üzerinde, esen, özgür olabilmeyi dileyen, saltanat davas güden beglerin ise bu hal holarna gitmiyordu. (II/117-6). Türk kadn budur Mehmet Ali, ben bakaym.(viii/107-17). uur üstüne çkyor.. güçlenip, hedef tayin ediyor..(viii/211-11). (I/146-3), (I/146-4), (I/146-6), (I/146-10), (I/146-11), (I/146-12), (I/146-12), (I/146-12), (I/146-22), (II/10-13), (II/10-14), (II/10-14), (II/117-6), (II/117-7), (II/118-14), (II/118-18), (II/118-19), (II/118-33), (II/118-33), (II/118-34), (II/118-34), (II/118-36), (II/118-3, 8), (II/118-38), (II/118-39), (II/118-41), (II/118-46), (III/5-10), (III/5-11), (III/5-12), (III/5-14), (III/5-15), (III/5-16), (III/5-18), (III/61-2), (III/122-1), (III/122-2), (III/122-3), (III/122-8), (IV/89-2), (IV/103-2), (V/105-1), (V/105-3), (V/105-11), (VI/7-1). (VI/27-7), (VI/27-7), (VI/111-2), (VI/196-4), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/235-1), (VI/241-4), (VI/251-1), (VI/270-7), (VI/270-7), (VI/281-5), (VI/290-10), (VI/321-9), (VII/7-6), (VII/13-10), (VII/16-2), (VII/42-2), (VII/53-21), (VII/22-16), (VII/73-5), (VII/81-15), (VII/279-12), (VII/279-14), (VII/279-23), (VII/279-23), (VIII/7-5), (VIII/7-11), (VIII/7-16), (VIII/7-17), (VIII/107-9), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-13), (VIII/107-15), (VIII/107-15), (VIII/107-17), (VIII/107-19), (VIII/107-20), (VIII/107-20), (VIII/107-20), (VIII/107-22), (VIII/107-27), (VIII/310-1), (VIII/310-3), (VIII/310-19), (VIII/345-11), (VIII/345-12), (VIII/344-1), (VIII/344-1), (VIII/345-4), (VIII/345-11), (VIII/345-12), (VIII/345-18), (VIII/454-1), (VIII/454-2), (VIII/454-2), (VIII/454-4), (VIII/454-5), (VIII/454-13), (VIII/454-16), (IX/5-3), (IX/5-3), (IX/5-5), (IX/5-6), (IX/7-2), (IX/37-8), (IX/137-8), (IX/137-8), (IX/157-6), (IX/177-1), (IX/177-1), (X/57-5), (X/57-7), (X/58-23), (X/58-25), (X/58-26), (X/59-45), (X/59-53), (X/59-56), (X/59-61), (X/59-61), (XI/28-4), (XI/55-5), (XI/55-6), (XI/55-6), (XI/55-9), (XI/55-11), (XI/155-6), (XI/155-11), (XI/155-12), (XI/155-14), (XI/221-7), (XI/221-13), (XII/10-27), Unsurlardan biri veya ikisi kelime grubu 1eklinde olan isim tamlamalar0 Bugün sizlere, Leydi Montegü tarafndan yazlm bir mektubu sunmak ( I /146-3).

35 11 Fakat tp ilminin bu büyük buluu kazanmasnda Türklerin büyük yardm dokunmutur (I/146-2)... yurdumuzda çiçek asnn hikayesini anlatmak istiyoruz.( I/146-3). Bütün bu ameliye srasnda en küçük bir ac bile hissedilmiyor (I/146-13). Dr Jenner, böyle bir eyin mümkün olup olmadn anlamak için, denemelere balam, (I/146-22). Bayndr; ata soyunca Arslan Yabgu nun Türkmenlerindendir (II/10-1). 2). Sultan Mahmut yurtlarn datt dem, Yamur un imdiki yandayd (II/10- Sultan Mahmut un ölenine anla, izzetle giden Arslan Yabgu nun yiitliini över, (10-6) yllar arasnda "stanbul da "ngiliz elçilii yapan Edward Vortli Montegü nün eidir (I/146-4). Onun sesini duyuyorum: Türk olmann tek faydasn söyleyebilseydin bana (VIII/107-23). (I/146-2), (I/146-4), (I/146-4), (I/146-7), (I/146-10), (I/146-11), (I/146-12), (I/146-12), (I/146-17), (I/146-18), (I/146-20), (I/146-20), (I/146-21), (I/146-22), (I/146-23), (I/146-23), (I/146-23), (I/146-23), (II/9-2), (II/9-2), (II/9-2), (II/9-2), (II/9-2), (II/10-2), (II/10-4), (II/10-6), (II/10-6), (II/10-6), (II/10-7), (II/10-7), (II/10-7), (II/10-10), (II/10-10), (II/10-11), (II/10-12), (II/10-13), (II/10-14), (II/10-14), (II/117-1), (II/117-2), (II/117-2), (II/117-2), (II/117-2), (II/117-3), (II/117-4), (II/117-4), (II/117-5), (II/117-5), (II/117-6), (II/117-6), (II/117-7), (II/117-7), (II/117-10), (II/117-11), (II/118-13), (II/118-14), (II/118-14), (II/118-14), (II/118-16), (II/118-16), (II/118-17), (II/118-17), (II/118-17), (II/118-17), (II/118-19), (II/118-19), (II/118-19), (II/118-19), (II/118-20), (II/118-20), (II/118-22), (II/118-22), (II/118-23), (II/118-25), (II/118-28), (II/118-29), (II/118-30), (II/118-31), (II/118-32), (II/118-32), (II/118-32), (II/118-33), (II/118-33), (II/118-33), (II/118-33), (II/118-33), (II/118-33), (II/118-35), (II/118-35), (II/118-35), (II/118-35), (II/118-36), (II/118-36), (II/118-37), (II/118-37), (II/118-38), (II/118-38), (II/118-39),

36 12 (II/118-43), (II/118-43), (II/118-44), (II/118-44), (II/118-46), (III/5-4), (III/5-7), (III/5-8), (III/5-12), (III/5-13), (III/5-15), (III/5-18), (III/5-19), (III/61-1), (III/61-4), (III/122-1), (III/122-1), (III/122-2), (III/122-2), (III/122-2), (III/122-2), (III/122-2), (III/122-2), (III/122-2), (III/122-3), (III/122-3), (III/122-4), (III/122-4), (III/122-5), (III/122-6), (III/122-7), (III/122-7), (III/122-8), (III/122-9), (III/122-10), (III/122-11), (III/122-12), (III/188-1), (III/188-1), (IV/13-1), (IV/13-1), (IV/89-2), (IV/97-2), (IV/224-s), (V/105-3), (V/105-4), (V/105-6), (V/105-6), (V/105-11),, (VI/7-1), (VI/17-12), (VI/17-12),, (VI/27-7), (VI/27-7), (VI/90-1), (VI/90-1), (VI/90-1), (VI/90-1), (VI/104-1). (VI/104-1), (VI/111-2), (VI/111-2), (VI/133-1), (VI/133-1), (VI/188-7), (VI/196-4), (VI/196-4), (VI/196-5), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/251-1), (VI/251-1), (VI/270-7), (VI/270-7), (VI/281-5), (VI/281-5), (VI/290-10), (VI/290-10), (VI/311-12), (VI/311-12), (VI/311-12), (VI/321-9), (VI/321-9), (VII/12-11), (VII/12-11), (VII/13-10), (VII/13-10), (VII/16-2), (VII/16-2), (VII/22-16), (VII/22-16), (VII/27-21), (VII/42-2), (VII/42-2), (VII/42-2), (VII/48-10), (VII/73-5), (VII/80-15), (VII/81-3), (VII/81-5), (VII/81-7), (VII/81-13), (VII/81-17), (VII/81-20), (VII/81-23), (VI/207-2), (VII/279-6), (VII/279-7), (VII/279-7), (VII/279-8), (VII/279-12), (VII/279-13), (VII/279-14), (VII/279-20), (VII/279-23), (VII/279-25), (VIII/7-3), (VIII/7-4), (VIII/7-7), (VIII/7-16), (VIII/8-19), (VIII/8-19), (VIII/107-4), (VIII/107-4), (VIII/107-7), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-13), (VIII/107-13), (VIII/107-15), (VIII/107-15), (VIII/107-18), (VIII/107-20), (VIII/107-21), (VIII/107-22), (VIII/107-22), (VIII/107-27), (VIII/107-28), (VIII/108-30), (VIII/211-9), (VIII/211-9), (VIII/211-10), (VIII/211-10), (VIII/211-11), (VIII/211-11), (VIII/211-11), (VIII/211-11), (VIII/211-12), (VIII/211-13), (VIII/211-14), (VIII/211-15), (VIII/211-15), (VIII/310-12), (VIII/310-12), (VIII/310-16), (VIII/310-18), (VIII/310-18), (VIII/344-1), (VIII/344-1), (VIII/344-1), (VIII/344-1), (VIII/345-3), (VIII/345-4), (VIII/345-4), (VIII/345-5), (VIII/345-9), (VIII/345-9), (VIII/345-9), (VIII/345-9), (VIII/345-9), (VIII/345-10), (VIII/345-13), (VIII/345-15), (VIII/345-15), (VIII/345-15), (VIII/345-18), (VIII/345-18), (VIII/454-3), (VIII/454-4), (VIII/454-6), (VIII/454-10), (VIII/454-12), (VIII/454-12), (VIII/454-12), (VIII/454-13), (VIII/454-16), (VIII/454-19), (VIII/454-19), (IX/5-3), (IX/5-3), (IX/5-8), (IX/5-9), (IX/5-10), (IX/7-1), (IX/7-2), (IX/17-3), (IX/17-3), (IX/37-8), (IX/37-9), (IX/37-9), (IX/47-3), (IX/67-5), (IX/97-8), (IX/108-5). (IX/117-4), (IX/127-14), (IX/127-15), (IX/127-15), (IX/127-15), (IX/137-7), (IX/147-13), (IX/147-13), (IX/167-2), (IX/185-18), (X/57-1), (X/57-7), (X/57-11), (X/57-17), (X/58-22), (X/58-23), (X/58-25), (X/58-25), (X/58-26), (X/58-26), (X/58-26), (X/58-31), (X/58-

37 13 34), (X/58-35), (X/59-38), (X/59-41), (X/59-50), (X/59-53), (X/59-54), (X/59-59), (X/59-62), (X/59-62), (X/59-63), (X/59-63), (X/60-65), (XI/7-5), (XI/18-17), (XI/27-9), (XI/28-4), (XI/55-2), (XI/55-6), (XI/55-7), (XI/55-7), (XI/55-8), (XI/55-8), (XI/55-8), (XI/55-11), (XI/155-1), (XI/155-2), (XI/155-3), (XI/155-4), (XI/155-4), (XI/155-5), (XI/155-5), (XI/155-6), (XI/155-6), (XI/155-6), (XI/155-6), (XI/155-8), (XI/155-11), (XI/155-13), (XI/155-13), (XI/155-14), (XI/155-15), (XI/155-16), (XI/155-16), (XI/155-17), (XI/155-17), (XI/221-1), (XI/221-3), (XI/221-6), (XI/221-7), (XI/221-9), (XI/221-11), (XI/221-12), (XI/221-13), (XII/10-27), (XII/10-27), (XII/15-13), (XII/15-13), (XII/31-20), (XII/84-2), Tamlayan0 dü1mü1 olan belirli isim tamlamalar0: Gazneli ye kann, hile bilmez, yalan dolan tanmaz dürüstlüüne verir, (II/10-6). O kyamet günler yâdna düer, (II/10-3). Saylar on be ile on alty bulan (I/146-11). Yelesi kara, cins atn överdi.(ii/10-4). Gazneli ye kann, hile bilmez, yalan dolan tanmaz dürüstlüüne verir.. safln knayabilmezdi! (II/10-6). Kadrimizi bilenler ise neyi, nanca anlayabiliyorlar?(viii/107-14). Karmda, sanki ciddi bir hüzünle oturup, süzüm süzüm süzülen adam, kapkara boyuyorum (III/5-1). Kravat mor (III/5-5), Sen ata bakver demi çobana, sonra çekip bana cübbesini, bir güzel uyumu (V/105-9), Gök, ask suratl ve buz grisi, derinden derine gelen o müthi öfkesi, havada artarak denize aksediyor, deniz de buz grisi, sular köpürüp, ahlanarak gemiyi dövüyor (VI/7-1),

38 14 (I/146-10), (I/146-16), (I/146-18), (I/146-20), (II/117-1), (II/117-3), (II/117-4), (II/117-5), (II/117-6), II/117-7), (II/118-14), (II/118-15), (II/118-16), (II/118-17), (II/118-18), (II/118-20), (II/118-21), (II/118-23), (II/118-27), (II/118-28), (II/118-29), (II/118-30), (II/118-33), (II/118-35), (II/ ), (II/118-37), (II/118-40), (II/118-41), (II/118-41), (II/118-44), (III/5-6), (III/61-1), (III/61-2), (III/61-5), (III/61-5), (III/61-6), (III/61-7), (III/61-9), (III/61-11), (III/61-12), (III/122-2), (III/122-4), (III/122-5), (III/122-10), (III/188-1), (III/189-4), (III/189-9), (III/189-10), (IV/10-1), (IV/89-2), (IV/97-2), (IV/103-2), (IV/124-s), (V/105-1), (V/105-4), (V/105-6), (V/105-6), (V/105-6), (V/105-7), (V/105-7), (V/105-8). (V/105-8), (V/105-9), (V/105-10), (V/105-11), (VI/17-12), (VI/27-7), (VI/37-1), (VI/37-1), (VI/37-1), (VI/37-1), (VI/90-1), (VI/90-1), (VI/107-1), (VI/107-1), (VI/111-2), (VI/133-1), (VI/142-11), (VI/188-7), (VI/188-7), (VI/196-4), (VI/196-5), (VI/207-2), (VI/207-2), (VI/234-s), (VI/238-1), (VI/241-4), (VI/241-4), (VI/241-4), (VI/241-4), (VI/261-1), (VI281-5), (VI/281-5), (VI/301-10), (VII/13-10), (VII/13-10), (VII/42-2), (VII/48-10), (VII/80-15), (VII/80-15), (VII/81-3), (VII/81-3), (VII/81-4), (VII/81-5), (VII/81-6), (VII/81-13), (VII/81-17), (VII/81-18), (VII/81-19), (VII/81-20), (VII/81-20), (VII/81-21), (VII/81-23), (VII/81-23), (VII/279-1), (VII/279-1), (VII/279-2), (VII/279-4), (VII/279-6), (VII/279-6), (VII/279-8), (VII/279-9), (VII/279-11), (VII/279-11), (VII/279-12), (VII/279-13), (VII/279-15), (VII/279-17), (VII/279-17), (VII/279-17), (VIII/7-2), (VIII/7-3), (VIII/7-3), (VIII/7-4), (VIII/7-5), (VIII/7-7), (VIII/7-11), (VIII/7-12), (VIII/7-13), (VIII/7-14), (VIII/7-14), (VIII/7-14), (VIII/7-14), (VIII/7-14). (VIII/7-16), (VIII/7-17), (VIII/7-17), (VIII/7-19), (VIII/106-1), (VIII/106-3), (VIII/106-3), (VIII/107-4), (VIII/107-4), (VIII/107-6), (VIII/107-7), (VIII/107-10), (VIII/107-11), (VIII/107-11), (VIII/107-11), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-12), (VIII/107-13), (VIII/107-14), (VIII/107-15), (VIII/107-15), (VIII/107-18), (VIII/107-18), (VIII/107-21), (VIII/107-21), (VIII/107-28), (VIII/108-30), (VIII/211-8), (VIII/211-9), (VIII/211-13), (VIII/211-15), (VIII/211-15), (VIII/211-17), (VIII/310-4), (VIII/310-6), (VIII/310-9), (VIII/310-10), (VIII/310-11), (VIII/310-11), (VIII/310-12), (VIII/310-12), (VIII/310-12), (VIII/310-12), (VIII/310-15), (VIII/310-17), (VIII/310-18), (VIII/310-18), (VIII/344-1), (VIII/344-1), (VIII/344-1), (VIII/345-1), (VIII/345-2), (VIII/345-3), (VIII/345-5), (VIII/345-10), (VIII/345-11), (VIII/345-12), (VIII/345-13), (VIII/345-14), (VIII/345-20), (VIII/345-21), (VIII/344-1), (VIII/345-4), (VIII/345-5), (VIII/345-9), (VIII/345-10), (VIII/345-10), (VIII/345-11), (VIII/345-13), (VIII/345-13), (VIII/345-14), (VIII/345-15), (VIII/345-18), (VIII/349-1), (VIII/454-6), (VIII/454-7), (VIII/454-8), (VIII/454-9), (VIII/454-10), (VIII/454-10),