KT KARACA TUNA ELEKTRİK ÜRETİM LTD. ŞTİ.

Transkript

1 KT KARACA TUNA ELEKTRİK ÜRETİM LTD. ŞTİ. KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES (10,48 MW m /10,06 MW e ) BETON SANTRALİ KIRMA-YIKAMA-ELEME TESİSİ Kırıkkale İli, Merkez İlçesi, Hasandede Köyü ÇED RAPORU x NİHAİ ÇED RAPORU HAZIRLAYAN EKONORM ÇEVRE İSG ÖLÇÜM HİZMETLERİ MÜH. TAAH. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KIRIKKALE

2 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI KT Karaca Tuna Elektrik Üretim Ltd. Şti. Kaptanpaşa Mah. Piyalepaşa Bulv. No:73 Ortadoğu Plaza Kat: Okmeydanı/Şişli/ İSTANBUL Tel: 0 (212) Faks: 0 (212) PROJENİN ADI Kavak Regülatörü ve HES Beton Santrali Kırma-Yıkama- Eleme Tesisi PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İli, İlçesi, Mevkii) Kırıkkale İli, Merkez İlçesi, Hasandede Köyü PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Proje alanına ait koordinatlar raporun b sayfasında verilmiştir. PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (Sektörü, Alt sektörü) -ÇED Yönetmeliği Madde 24 b) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine tabi olmayan veya Seçme Eleme Kriterlerine tabi projelere kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi üzerine Bakanlığın uygun gördüğü projeler, NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI Ekonorm Çevre İ.S.G. Ölçüm Hiz. Müh. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. NİHAİ RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Yeşilyurt Sok. 3/4 Çankaya/Ankara Tel: 0 (312) Faks: 0 (312) NİHAİ RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN YETERLİK BELGE NO SU TARİHİ NİHAİ RAPORUN SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) a

3 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK ÜNİTE ZON : 36T ZON : - DOM : 33 DOM : - Ölçek Faktörü : 6 Derecelik Ölçek Faktörü : : : REGÜLATÖR : : : : : : : : SANTRAL : : : : : : : : : : SU ALMA YAPISI : : : : : : : : KAZI FAZLASI MALZEME ALANI (1.Alternatif) : : : : : : : : : : : : : : : : KAZI FAZLASI MALZEME ALANI (2.Alternatif) : : : : : : : : : : : : : : : : ŞANTİYE ALANI : : : : : : : : b

4 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... I TABLOLAR DİZİNİ... IX ŞEKİLLER DİZİNİ... XI KISALTMALAR... XIII EKLER... XIV BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI...1 Proje konusu faaliyetin, proje kapsamındaki tüm ünitelerin, proje karakteristiklerinin tanımı (proje kapsamındaki iletim kanalının açık kanal olması, doğal hayat ve yaban hayatı açısından olumsuzluklara neden olabileceğinden alternatiflerin değerlendirilmesi, kanal üzerindeki geçit sistemleri ile ilgili bilgi), proje ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri (Rapor hazırlanırken proje kapsamındaki tüm işlemlerin DSİ tarafından onaylanmış olan Fizibilite Raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilişkin bilgi ve su kullanma anlaşması hakkında bilgi)...1 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU...10 II.1. Faaliyet Yeri (Proje yerinin ilgili İdaresince onanmış 1/50.000, 1/ , 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Uygulama İmar Planı üzerinde gösterimi, lejandları ve plan notlarıyla birlikte sunulması, proje sahası ve yakın çevresinin ölçekli harita veya kroki üzerinde gösterimi, proje sahası ve yakın çevresinde bulunan yerleşimlerin harita üzerinde gösterilmesi, mesafelerin belirtilmesi, proje alanının hangi bölgesinde olduğu, etrafındaki tesislerin isim, yön ve uzaklıkları, tesise ulaşım için kullanılacak yol güzergahları (Varsa 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planının lejand ve plan notlarıyla birlikte sunulması, ayrıca söz konusu planda... tarih ve... sayılı karar ile... tarafından onaylanmıştır ve Aslının Aynıdır damgalarının bulunması) belirtilmelidir.)...10 II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının koordinatları ile birlikte ve varsa memba ve mansabındaki diğer projelerle birlikte vaziyet planı üzerinde gösterimi, Planlanan tesisin mevcut yapılar ile olan ilişkisi ve alana ve yakın çevresine ait 1/ ölçekli topografik haritanın eklenmesi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri, temsili resmi, koordinatların harita üzerine işlenmesi)...13 II.3. Proje alanının hangi karayoluna ne kadar uzaklıkta olduğunun belirtilerek proje kapsamındaki tüm ünitelerin, beton santrali, kırma-yıkama-eleme tesisinin, kullanılacak yollar ile birlikte lejantlarıyla beraber 1/ ölçekli haritada gösterilmesi,...17 BÖLÜM III: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI...18 III.1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları,...18 III.2. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu...18 III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi...20 III.4. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Proje Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Projeleri...21 III.5. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşebilmesi İçin Zaruri Olan ve Proje Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Planlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Projeleri...21 III.6. Kamulaştırma, yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı...21 III.7. Diğer Hususlar...22 I

5 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES BÖLÜM IV: PROJE KAPSAMINDA ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI*...23 (*) Bu bölümde proje için seçilen yerin çevresel özellikleri verilirken etki alanı dikkate alınmalıdır. Bu bölümde sıralanan hususlar itibarı ile açıklanırken, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, araştırma kurumlarından, üniversitelerden veya benzeri diğer kurumlardan temin edilen bilgilerin hangi kurumdan ve kaynaktan alındığı raporun notlar bölümünde belirtilir veya ilgili harita, doküman vb. belgeye işlenir. Proje sahibince kendi araştırmalarına dayalı bilgiler verilmek istenirse, bunlardan kamu kurum ve kuruluşların yetkileri altında olanlar için ilgili kurum ve kuruluşlardan bu bilgilerin doğruluğunu belirten birer belge alınarak rapora eklenir IV.1. Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi (etki alanının nasıl ve neye göre belirlendiği açıklanacak ve etki alanı harita üzerinde gösterilecek)...23 IV.2. Etki Alanı İçerisindeki Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı...23 IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler; bölgenin genel iklim şartları, basınç, sıcaklık, yağış dağılımı, ortalama nispi nem, sayılı günler dağılımı, maksimum kar kalınlığı, buharlaşma, rüzgar dağılımı, (meteorolojik verilerin güncelleştirilmiş ve uzun yıllar gözlem kayıtları, meteorolojik parametrelerin dağılımlarının tablo, grafikler, detaylı anlatımı),...23 IV.2.2. Jeolojik Özellikler...35 IV Bölgesel jeoloji, sahanın 1/ ölçekli genel jeoloji haritası, stratigrafik kolon kesitleri,...35 IV Proje alanı jeolojisi, inceleme alanına ait büyük ölçekli (1/5000 ya da varsa 1/1000 ölçekli) jeoloji haritası ile proje kapsamındaki ünitelerin kesitleri, harita ölçekleri ve lejantları metindekine uygun olmalı, yapılan büyütme ya da küçültmeler çizgisel ölçekte gösterilmeli, jeolojik harita ve kesitlerin harita alma tekniğine uygun olarak hazırlanması jeolojik bilgilerin formata uygun olarak detaylandırılması),...37 IV Kitle hareketleri (heyelan/moloz akması), duyarlılık analizi, heyelan risk haritası, heyelan yağış ilişkisi...40 IV Proje sınırları içerisindeki alan için yamaç stabilitesi, yamaçlardaki kayma hareketlerini gösteren harita, kayma analizi (hafriyat atığı olması durumunda da uygulanmalıdır), jeolojik riskler ve alınacak önlemler,...41 IV Depremsellik ve doğal afet potansiyeli...41 IV Jeoteknik Etüt Raporu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin detaylı jeoteknik etütleri)...43 IV.2.3. Hidrojeolojik özellikler (yer altı su seviyeleri; halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı, debileri, proje alanına mesafeleri),...45 IV.2.4. Hidrolojik özellikler (yüzeysel su kaynaklarından deniz, göl, dalyan akarsu ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda akarsuların debisi ve mevsimlik değişimleri, taşkınlar, su toplama havzası oligotrofik, mezotrofik, ötrofik, distrofik olarak sınıflandırılması, sedimantasyon, drenaj, tüm su kaynaklarının kıyı ekosistemleri), projenin kurulacağı su kaynağının/kaynaklarının uzun yıllara ait aylık ortalama değerleri (m3/sn), akım gözlem istasyonları ve regülatör yerlerini temsil eden uzun yıllara ait aylık akım değerlerinin, ilgili kurum (bu verilerin temin edildiği kurum) onayı alınarak sunulması, projenin üzerinde gerçekleştirilen suyun herhangi bir su kaynağı (dere, göl, çay vs.) ekosistemini besleyip beslemediği hakkında bilgi,...47 IV.2.5 Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, varsa havza özelliği (içme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları), proje alanının içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi II

6 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES yüzeysel su havzasında kalıp kalmadığı, söz konusu derenin herhangi bir içme suyu kaynağını besleyip beslemediği, söz konusu dereden içme ve kullanma suyu alınıp alınmadığı, 1/ lik topografik haritada gösterimi...48 IV.2.6. Toprak Özellikleri ve kullanım durumu (toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti, sınıflaması, taşıma kapasitesi, toprak işleri için kullanımı, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.),...49 IV.2.7. Tarım Alanları (tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları, ürünlerin ülke tarımındaki yeri ve ekonomik değeri...50 IV.2.8. Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, 1/ ölçekli Meşcere Haritası, orman inceleme değerlendirme formu) ve orman alanlarına olabilecek etki ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması,...52 IV.2.9. Koruma alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Çevre Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu Kapsamındaki Alanlar, Projenin korunan alanlara uzaklıklarının 1/ ölçekli haritada gösterilmesi...54 IV Flora ve Fauna (türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, bölgedeki dağılımları, endemizm durumları, bolluk miktarları, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bunlar için alınan Merkez Av Komisyonu Kararları) Her bir türün kim tarafından ve ne zaman, hangi yöntemle (literatür gözlem vs.) tespit edildiği, Collins Bird Guide, Türkiye nin Önemli Kuş Alanları Kitabı, Türkiye nin Önemli Doğa Alanları Kitabı, IUCN, Bern Sözleşmesi, MAK Kararları, CITES gibi uluslararası anlaşmalara göre durumu, türlerin projeden ne şekilde etkileneceği, proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterilmesi. Projeden ve çalışmalardan etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri (inşaat ve işletme aşamasında). Arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi, flora için Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBİVES) kullanılarak kontrol yapılması, (flora ve fauna elemanlarının tespiti alanlarında uzman iki ayrı biyolog tarafından arazi çalışmaları yapılarak belirlenmeli, literatür çalışmaları ile doğrulanmalı).59 IV Sucul flora ve fauna, iç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri (bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları),...63 IV Endemik, hassas, nesli tehlike altındaki balık türleri için gerekli optimum su yükseklikleri, miktarları, çözünmüş oksijen miktarı, su hızı gibi parametrelerin incelenerek, projenin bu türler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, alınacak tedbirlerin belirtilmesi,...65 IV Madenler ve Fosil Yakıt Kaynakları (rezerv miktarları, mevcut ve planlanan işletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri),...66 IV Hayvancılık (türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri),...67 IV Peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları...68 IV Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, vb.)...69 IV Proje yeri ve etki alanının mevcut kirlilik yükü...69 III

7 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES IV Diğer Özellikler...70 IV.3. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri...71 IV.3.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler, Yöresel İş gücünün Bu Sektörlere Dağılımı, Sektörlerdeki Mal Ve Hizmet Üretiminin Yöre Ve Ülke Ekonomisi İçindeki Yeri Ve Önemi, Diğer Bilgiler)...71 IV.3.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel Ve Kırsal Nüfus, Nüfus Hareketleri; Göçler, Nüfus Artış Oranları, Ortalama Hane Halkı Nüfusu, Diğer Bilgiler)...71 IV.3.3. Gelir (yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, işkolları itibariyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir)...72 IV.3.4. İşsizlik (Yöredeki İşsiz Nüfus Ve Faal Nüfusa Oranı)...73 IV.3.5. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu)...73 IV.3.6. Kentsel ve kırsal arazi kullanımları (Yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.) 74 IV.3.7. Diğer Özellikler...75 BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV DE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER...76 (Bu Bölümde; Projenin Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri, Bu Etkileri Önlemek, En Aza İndirmek Ve İyileştirmek İçin Alınacak Yasal, İdari Ve Teknik Önlemler V.1 Ve V.2 Başlıkları İçin Ayrı Ayrı Ve Ayrıntılı Bir Şekilde Açıklanır)...76 V.1. Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Projeler, Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler...76 V.1.1. Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, arazinin hazırlanması sonrasında yapılacak hafriyat çalışmalarının ayrı ayrı yerlerinin 1/1000 lik haritada gösterimi, toplam hafriyat miktarı, hafriyatın nerede kullanılacağı, kullanılmayacak hafriyat artığı toprak, taş, kum vb. maddelerin nerelere taşınacakları, nakliye güzergahları, nerelerde depolanacakları (varsa alternatif hafriyat döküm alanları) veya hangi amaçlar için kullanılacakları, hafriyat döküm sahalarının alanlarının koordinatları sahaların özellikleri, hafriyat sırasında kullanılacak malzeme ve ekipmanların sayıları ve teknik özellikleri, olası etkiler, alınacak önlemler ile birlikte hafriyat malzemesi düzenleme ve restorasyon planı, alınacak izinler, görüşler,...76 V.1.2. Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşasında kullanılacak maddelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli, toksin ve kimyasal olanların taşınışları, depolanmaları ve kullanımları, bu işler için kullanılacak aletler ve makineler,...81 V.1.3. Proje kapsamında varsa kırma-eleme tesisinin kapasitesi, üniteler ile ilgili bilgi, teknolojisi, iş-akım şeması, koordinatları, üretim miktarlarının çalışma süreleri (gün-ay-yıl), ulaşım altyapısı planı, altyapının inşası ile ilgili bilgiler ve işlemler, kullanılacak makine ekipmanları, 1/ ölçekli topoğrafik haritada gösterimi,...81 V.1.4. Proje kapsamında varsa hazır beton tesisi kapasitesi, üniteler ile ilgili bilgi, teknolojisi, iş-akım şeması, koordinatları, üretim miktarlarının çalışma süreleri (gün-ay-yıl), ulaşım altyapısı planı, altyapının inşası ile ilgili bilgiler ve işlemler, kullanılacak makine ekipmanları, 1/25000 ölçekli topoğrafik haritada gösterimi,...84 V.1.5. Proje kapsamında inşaat aşamasında kullanılmak üzere taşocağı, kum ocağı, kil ocağı gibi malzeme ocaklarının açılıp açılmayacağı, açılacak ise sayısı, ruhsat hukuku, ocakların alan büyüklükleri ve koordinatları, üretim miktarları (gün-ay-yıl), iş-akım şemaları, uygulanacak üretim yöntemleri, basamak yüksekliği, genişliği, şev açısı, basamak sayısı, nakliye güzergahları, ulaşım altyapısı planı, altyapının inşaası ile ilgili işlemler, kullanılacak makine ekipmanları, ocakların başlangıç ve nihai durumlarının imalat haritaları üzerinde gösterimi,...89 IV

8 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES V.1.6. Proje kapsamında faaliyet alanında ve/veya malzeme ocakları açılması durumunda patlatma işleminin yapılıp yapılmayacağı, yapılacak ise her bir patlatma alanı için patlatma değerlendirme raporunun hazırlanması,...89 V.1.7. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, proje alanının karayollarına uzaklıkları, karayoluna bağlantı yolları, ulaşım için kullanılacak mevcut yolların zarar görmemesi için alınacak tedbirler (regülatör önünde birikecek olan suyun Tüpraş Rafineri köprüsüne etkisi vs.) ile trafik güvenliği açısından alınacak önlemler, ulaştırma altyapının inşası ile ilgili işlemler, yeni yapılacak yolların özellikleri, kullanılacak malzemeler, kimyasal maddeler, araçlar, makineler; altyapının inşası sırasında kırma öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler, araç yükü, cinsi ve sayısı, artışın hesaplanması, haritası (bu kapsamda alınacak görüşler, izinler),...89 V.1.8. Proje aşamasında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik (araç) yükünün araç cinsi ve sayısı şeklinde detaylandırılarak % artış olarak hesaplanarak etkilerinin değerlendirilmesi (bağlantı yolu veya mevcut yollarda genişletme yapılıp yapılmayacağı, yapılacak ise kim tarafından yapılacağı hakkında bilgi verilmeli, su altında kalacak karayolu, köprü, tarihi köprü ve diğer sanat yapıları olacaksa, yeni yol alternatiflerinin (relokasyon) belirtilmesi ve ilgili Karayolları Bölge Müdürlüğünün görüşü alınmalıdır)...91 V.1.9. Zemin emniyetinin sağlanması için yapılacak işlemler,...92 V Proje alanının taşkın etüdü, taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl yapılacağı,...95 V Proje alanı içindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla kazı, dip taraması, vb. işlemlerin yapılıp yapılmayacağı, yapılması durumunda yapılacak işlemler ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. Ayrıca, kazı, dip taraması, vb. işlemlerin yapılması durumunda çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, dere yatağında yapılacak olan çalışmaların etkileri (bulanıklık, suyun debisi vb.)...97 V Derivasyon (regülatör inşaat alanının kuru tutulabilmesi için akarsu güzergahının geçici olarak değiştirilmesi) amacıyla veya diğer nedenlerle akarsu havzasında yapılacak her türlü doldurma, kazıklar üzerine inşaat ve benzeri işlemler ile bunların nerelerde ne kadar alanı kaplayacağı ve kullanılacak malzemeler, araç ve makineler,...97 V Olabilecek heyelanlara karşı alınacak önlemler,...98 V Arazinin hazırlanması döneminde karasal ve sucul flora/fauna üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler,...99 V Yeraltı suyuna etkiler,...99 V Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla, elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri, tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanımı ile ilgili bilgiler, mera alanları, projenin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilmesi, olası etkilerin değerlendirilmesi, alınacak tedbirler, V Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşcere tipi, kapalılığı, kesilecek ağaçların bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, gerekli izinler, görüşler, projenin ya da bir kısmının orman alanı dışında olması halinde orman alanlarına mesafesi, etkilerin değerlendirilmesi, alınacak tedbirler, V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, özellikleri, oluşacak emisyonlar, kümülatif değerler, V

9 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES V İnşaat esnasında tüm ünitelerden kaynaklanacak toz yayıcı işlemler, emisyon dağılım modellemesi, kümülatif değerler, V Proje kapsamında (inşaat ve işletme aşamalarında) su temini sistemi planı, nereden temin edileceği, suyun arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu meydana getirilecek atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri, deşarj edileceği ortamlar, bir kroki üzerinde atık su hatları ile varsa arıtma tesisi yerinin gösterilmesi, atık suların biriktirilmesi halinde fosseptik planının Rapora eklenmesi, mevcut su kalitesini korumaya yönelik alınacak tedbirler, [projenin memba ve mansabı dikkate alınarak su kalitesinin ilgili mevzuat kapsamında bir defaya mahsus çevre iznine esas ölçüm ve değerlendirmesinin yapılması, analiz sonuçlarının rapora eklenmesi, Tüpraş Rafinerinden kaynaklı atık sular ile göl alanının etkileşimi, (Burada gerekli izinler alınmalı ve izin belgeleri rapora eklenmelidir.)] V Arazinin hazırlanmasından ünitelerin açılmasına kadar meydana gelecek katı atıklar, atık kodları (Atık Yönetimi Genel esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-4), miktarı ve atıkların yönetimi, [tesis içerisindeki toplanması, geçici depolanması, atıkların taşınması, atıkların gönderileceği (toplama-ayırma, geçici depolama, ara depolama, geri kazanım veya bertaraf) tesisler] V Proje alanı içindeki kara/su ortamlarında herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek kazı ve dolgu işlemleri sonucu meydana gelecek katı atık maddeler, inşaat artığı malzemeler, bu kazıların nerelerde, ne kadar alanda, nasıl yapılacağı ve bu işlemler nedeni ile çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanacakları, meydana gelecek katı atık cins miktarı, ne şekilde bertaraf edileceği, V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi, kümülatif değerler,(gürültü hesaplamalarında en yakın yerleşimlerin de dikkate alınması, hesaplamalara yerleşimlere olan etkilerinde eklenmesi) V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, V Çevre ve Sağlık, arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar, sağlık koruma bandı mesafesi, V Proje alanında, peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar ve/veya yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri, ekolojik peyzaj onarım planının hazırlanarak Rapora eklenmesi, V Yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) olabilecek etkilerin belirlenmesi, V Ekosistem Değerlendirme Raporuna ilişkin değerlendirme, V /27 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamında değerlendirme, V Diğer özellikler V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Projeler, Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler V.2.1. Su kaynağına ait varsa diğer kullanım şekilleri ve etkileri, projenin memba ve mansap kısmında yer alan projeler ile birlikte değerlendirilmesi, V.2.2. Mansaba bırakılacak su hesabı (havza özellikleri, yatak ve kesit durumu, yağış-akış ilişkisi, ekolojik potansiyel ve ekosistem unsurlarının ihtiyaçları, varsa ulusal ve uluslar arası mevzuatla korunan balık türleri ve muhtemel ihtiyaçları, su hakları savaklanan sular VI

10 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES ve periyotları dikkate alınmalı), doğal akımlar ile çizilen debi süreklilik eğrileri ile uzun dönemli akımları gösteren tablo-şekiller, (Doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı projeye esas alınan son 10 yıllık ortalama akımın en az %10 u olacaktır. ÇED sürecinde ekolojik ihtiyaçlar göz önüne alındığında bu miktarın yeterli olmayacağının belirlenmesi durumunda miktar arttırılabilecektir. Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün tarih ve sayılı yazısı uyarınca HES Projeleri ve Diğer Hidrolik Faaliyet Talepleri İçin Değerlendirme Raporu Formatı doğrultusunda hazırlanacak Raporun, ÇED Raporu ekinde sunulması, Raporda belirlenen miktara mansaptaki diğer teessüs etmiş su hakları ayrıca ilave edilecek ve kesin proje çalışmaları belirlenen toplam bu miktar dikkate alınarak yapılacaktır. Akımın son 10 yıllık ortalamanın % 10 undan az olması halinde tamamı bırakılacaktır. Havzada teessüs etmiş su hakları (içme suyu, sulama suyu tahsisleri, balık çiftlikleri vs.) rapor içerisinde yer almalıdır. İlgili kurum ve kuruluşlar ile irtibata geçilerek ve arazide gerekli çalışmalar/araştırmalar yapılarak Su Hakları Raporunun hazırlanması ve ilgili bölgesine müracaat edilerek Raporun onaylatılması.) [havzanın hidrolojik karakteri, ekolojik potansiyeli ile havzada önerilen diğer tesislerde alınan çevre koruma tedbirlerinin yanına bırakılan miktarın enerji üretimine etkisinin dikkate alınması] V.2.3. Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması sonucu su kalitesine ve su ortamındaki canlılara (Can suyunun bırakılacağı güzergahtaki canlı türleri ve ekolojik envanteri) olabilecek etkiler, alınacak izinler, proje için tespit edilen balık türlerine ait geçiş sistemleri ile asansörleri ile ilgili bilgi ve buna ait çizim, mansap can suyu çıkış yerinin gösterildiği çizim, V.2.4. Kati proje aşamasında; doğal hayatın devamlılığının sağlanabilmesi için dere yatağına bırakılacak su miktarı ölçümleri, Akım Gözlem İstasyonu yerlerinin (AGİ) istasyon kurulmasına uygun olarak dizayn edilmesi, AGİ kurulma aşamasında ilgili DSİ Bölge Müdürlüğüne müracaat edilmesi ve söz konusu istasyonun ilgili firma tarafından GPRS modemli cihazla donatılması ile ilgili işlemler, V.2.5. Ulusal ve uluslar arası mevzuatla korunması gereken alanlar üzerine etkiler, V.2.6. Yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına olabilecek etkiler V.2.7. Orman alanlarına olabilecek etki ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması, V.2.8. Tarım alanlarına olabilecek etkiler ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması, V.2.9. Karasal ve sucul flora/fauna üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler, V Proje ünitelerinin işletilmesi sırasında oluşacak gürültünün kaynakları ve kontrolü için alınacak önlemler, (Gürültü hesaplamalarında en yakın yerleşimlerin de dikkate alınması, hesaplamalara yerleşimlere olan etkilerinde eklenmesi) V İşletme esnasında tüm ünitelerden kaynaklanacak toz yayıcı işlemler, emisyon dağılım modellemesi, kümülatif değerler, V Projenin işletilmesi sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçlarının nerelerde, nasıl temin edileceği, V İdari ve sosyal ünitelerde içme ve kullanma amaçlı suların kullanımı sonrasında oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri, deşarj edileceği ortamlar, bir kroki üzerinde atık su hatları ile varsa arıtma tesisi yerinin gösterilmesi, atık suların biriktirilmesi halinde fosseptik planının Rapora eklenmesi, mevcut su kalitesini korumaya yönelik alınacak tedbirler, V Arıtma Tesisi kurulması durumunda oluşması muhtemel çamurların miktarı, bertaraf yöntemleri V Konut, sosyal ve idari tesislerde oluşacak katı atıklar, atık kodları (Atık Yönetimi Genel esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-4), miktarı ve atıkların yönetimi (tesis içerisindeki VII

11 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES toplanması, geçici depolanması, atıkların taşınması, atıkların gönderileceği toplamaayırma, geçici depolama, ara depolama, geri kazanım veya bertaraf tesisleri) V Projenin işletilmesi aşamasındaki faaliyetlerden insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar, V Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemeleri, V Diğer Özellikler V.3. Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri V.3.1. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumlarında değişiklikler vb. (Projenin yapımı dolayısıyla etkilenecek yöre halkı ile görüşmeler yapılarak sosyolojik etkinin ortaya konulması) V.3.2. Çevresel Fayda- Maliyet Analizi V.3.3. Projenin gerçekleşmesine bağlı olarak sosyal etkilerin değerlendirilmesi (Proje Alanı ve Etki Alanındaki tarım, hayvancılık, balıkçılık, arıcılık vb. faaliyetlere etkileri, projenin inşası ve işletmesi aşamasında çalışacak insanlar ile yerel halk ilişkileri, bunların insan yaşamı üzerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Açıdan Analizi, uygulamaya geçirilecek sosyal sorumluluk projeleri) Bölüm VI: İşletme Proje Kapandıktan Sonra Olabilecek Ve Süren Etkiler Ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler VI.1. Arazi Islahı ve Reklamasyon Çalışmaları, VI.2. Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler VI.3.Olabilecek hava emisyonları BÖLÜM VII: PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu Bölümde Yer Seçimi, Teknoloji, Alınacak Önlemler, Alternatiflerin Karşılaştırılması Ve Tercih Sıralaması Belirtilecektir.) BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI VIII.1. Faaliyetin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Faaliyetin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı, Çevre Yönetim Ekibi VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığı altında belirtilen hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program Bölüm IX: Yukarıdaki Başlıklar Altında Verilen Bilgilerin Teknik Olmayan Bir Özeti (Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılması planlanan tüm çalışmaların ve çevresel etkiler için alınması öngörülen tüm önlemlerin, mümkün olduğunca basit, teknik terim içermeyecek şekilde ve halkın anlayabileceği sadelikte anlatılması,) Bölüm X: Halkın Katılımı (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamalar) BÖLÜM X: SONUÇLAR (Yapılan Tüm Açıklamaların Teknik Olmayan Bir Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı ve Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme, Proje Kapsamında Alternatifler Arası Seçimler ve Bu seçimlerin Nedenleri) NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER VIII

12 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1 Ulusal Enerji Sisteminin Orta ve Uzun Dönem Güç ve Enerji Talebi...6 Tablo 2 Türkiye Hidroelektrik Enerji Potansiyelinin Mevcut Durumu...8 Tablo 3 Uzun Dönem ( ) Elektrik Arz-Talep Dengesi...8 Tablo 4 Yerleşim Yerlerinin Proje Alanına Göre Konumu ve Mesafeleri...10 Tablo 5 Proje Kapsamında İnşa Edilecek Ünitelerin Kapladığı Alanlar...13 Tablo 6 Proje Uygulama Programı...19 Tablo 7. Uzun Yıllar Basınç Değerleri (hpa)...24 Tablo 8. Kırıkkale Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Değerleri...25 Tablo 9 Uzun Yıllar Yağış Değerleri (mm)...25 Tablo 10 Uzun Yıllar Nispi Nem Değerleri (%)...26 Tablo 11 Uzun Yıllar Buharlaşma Değerleri (mm)...27 Tablo 12 Uzun Yıllar Sayılı Günler Dağılımı...27 Tablo 13 Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri...28 Tablo 14 Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Değerleri...29 Tablo 15 Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı...30 Tablo 16. Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hız Değerleri (m-sec)...32 Tablo 17 Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (m_sec)...33 Tablo 18 Uzun Yıllar Ortalama Rüzgâr Hızı...33 Tablo 19 Uzun Yıllar Maksimum Rüzgarın Yönü ve Hızı Değerleri...34 Tablo 20 Uzun Yıllar Ortalaması Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri...35 Tablo 21 Gölet Yerinde Açılan Sondajların Yeraltı Suyu Seviyesi (YASS) Bilgileri...46 Tablo 22 Regülatör Yerini Temsil Eden Uzun Yıllara Ait Aylık Akım Değerleri (m 3 /s)...48 Tablo 23 Kırıkkale İli Toprak Özellikleri ve Alan Miktarları...50 Tablo 24 Kırıkkale İli ve İlçeleri Arazi Kullanım Biçimleri...51 Tablo 25 Kırıkkale İli Büyükbaş Hayvan Sayıları ve Üretim Yönleri...67 Tablo 26 Kırıkkale İli ne Ait Büyükbaş Hayvan Varlığı...67 Tablo 27 Kırıkkale İli Küçükbaş Hayvan Sayıları ve Üretim Yönü...67 Tablo 28 Kırıkkale İli Küçükbaş Hayvan Varlığı...67 Tablo 29 Kırıkkale İli ne Ait Yıllara Göre Kümes Hayvanları Varlığı...68 Tablo 30 Türlerine Göre Tatlı Su Ürünleri...68 Tablo 31 Kırıkkale İli Hava Kirliliği Verileri...69 Tablo 32 Kırıkkale İli Su Kirliliği Verileri...69 Tablo 33 Kırıkkale İli Toprak Kirliliği Verileri...70 Tablo 34 Kırıkkale İli ve İlçelerine Ait Nüfus Bilgileri...72 Tablo 35 Kırıkkale İli Göç İstatistikleri...72 Tablo 36 Kırıkkale İli Sağlık Kuruluşları...73 Tablo 37 Kentsel Arazi Kullanımı...75 Tablo 38 Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Her Bir Tesiste Oluşacak Hafriyat Miktarı, Hafriyatın Kullanılacağı Yerler ve Bertaraf Yöntemi...77 Tablo 39 Hafriyat İşlemlerinde Kullanılacak Ekipmanlar...81 Tablo 40 Kırma Eleme Yıkama Tesisi Koordinatları...83 Tablo 41 Beton Santrali Ekipmanlar...86 Tablo 42 Hazır Beton Santrali Koordinatları...87 Tablo 43 SKHKKY Tablo 12.6: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri...90 Tablo 44 Proje Alanına En Yakın Taşınabilir Taşıt Sayım Ve Sınıflandırma İstasyonu Verileri...91 Tablo 45 BST Deney Sonuçları...93 Tablo 46 Permeabilite deney sonuçları...94 Tablo 47 En Çok Heyelan Tehlikesine Maruz İller...98 Tablo 48 Tüpraş-404 Dizel Yakıtının Genel Özellikleri Tablo 49 Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri(kg/t) Tablo 50. Kirletici Tahmin Değerleri IX

13 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES Tablo 51 Kavak Regülatör Alanı Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri Tablo 52 Su Alma Yapısı Alanı Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri Tablo 53 Santral Binası Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri Tablo 54 Kuyruksuyu Tarama İşleminde Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri Tablo 55 Kazı Fazlası Malzeme Alanı Arazi Hazırlık Aşaması Toz Emisyon Faktörleri ve Emisyon Debileri Tablo 56. F,f,G,g Parametrelerinin Belirlenmesi Tablo 57. Yayılma Sınıflarının Tespiti Şeması Tablo 58. Rüzgar Hızları Tespiti Tablo 59. Yayılma Sınıfları Tablo 60. Kırıkkale İli On Altı Yönde Aylık Ortalama Rüzgar Hızları (m/s) Tablo 61. Yayılma Sınıfları ve Uh Değerleri Tablo 62. Çöken Toz Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 gün) Tablo 63. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (μg/m 3 ) Tablo 64. Çöken Toz Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 gün) Tablo 65. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (μg/m 3 ) Tablo 66. Çöken Toz Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 gün) Tablo 67. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (μg/m 3 ) Tablo 68. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi Ek-I, Limit Değerlerinde Kademeli Azaltım Değerleri Tablo 69 Proje Kapsamında Kullanılacak Su Miktarları Tablo 70 Evsel Nitelikli Atık Sularda Kirleticiler Ve Ortalama Konsantrasyonları Tablo 71 Evsel Nitelikli Atık Su İçerisindeki Kirletici Yükleri Tablo 72 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Gürültü Kaynakları İçin Belirlenen Gürültü Seviyeleri Tablo 73 Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı Tablo 74 Gürültü Kaynaklarının Ses Basınç Düzeyleri Tablo 75 Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri Tablo 76 Düzeltme faktörleri Tablo 77 Faaliyet Alanında Kullanılacak Her Bir Gürültü Kaynağının Mesafeye Bağlı Net Ses Düzeyleri Tablo 78 Faaliyet Alanında Kullanılacak Tüm Gürültü Kaynaklarının Mesafeye Bağlı Net Ses Düzeyleri Tablo 79 Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (ÇGDYY EK-VII Tablo 5). 132 Tablo 80 Kavak Regülatör Yeri Aylık Ortalama Doğal Akım Değerleri Tablo 81. Proje İzleme Programı X

14 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1 Yıllar İtibari İle Hidrolik Enerji Kurulu Gücü...2 Şekil 2 Türkiye nin Kaynaklara Göre Üretim Dağılımı...7 Şekil 3 Türkiye nin Hidroelektrik Potansiyelinin Projelere Göre Dağılımı...8 Şekil 4 Proje Alanını Gösterir Google-Earth Görüntüsü...11 Şekil 5 Yerbulduru Haritası...12 Şekil 6 Kavak Regülatörü Su Alma Yapısı Santral Binası Yerinden Görünüm...14 Şekil 7 Rafineri Yolundan Görünüm...15 Şekil 8 İş Akım Şeması...20 Şekil 9 Uzun Yıllar Basınç Değerleri Grafiği (hpa)...24 Şekil 10. Sıcaklık Dağılımları Grafiği...25 Şekil 11 Uzun Yıllar Yağış Değerleri Grafiği (mm)...26 Şekil 12 Uzun Yıllar Nispi Nem Değerleri Grafiği (%)...26 Şekil 13 Uzun Yıllar Açık Yüzey Buharlaşması Değerleri Grafiği (mm)...27 Şekil 14. Yağışlı, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı Günler Dağılımı Grafiği...28 Şekil 15 Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği...28 Şekil 16 Rüzgârın Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı (Yıllık)...29 Şekil 17 Mevsimlere ve Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramları...30 Şekil 18 Rüzgârın Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramları (Aylık)...31 Şekil 19 Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Rüzgâr Diyagramı (Yıllık)...32 Şekil 20 Mevsimlere ve Ortalama Rüzgar Hızına Göre Rüzgar Diyagramları...33 Şekil 21 Uzun Yıllar Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği (m_sec)...34 Şekil 22 Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği (m_sec)...34 Şekil 23. Uzun Yıllar Ortalaması Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri...35 Şekil 24 Genelleştirilmiş stratigrafik kesit...36 Şekil 25 Proje Alanına Ait Heyelan Risk Haritası...40 Şekil 26 Türkiye Diri Fay Haritası, MTA...42 Şekil 27 Kırıkkale İli Deprem Haritası...43 Şekil 28 Proje Alanı ve Çevresinin Mevcut, Planlanan Su Kullanımı Haritası...49 Şekil 29 Proje Alanı Ve Yakın Çevresinin Orman Kullanımını Gösterir Harita...52 Şekil 30 Proje Alanı Ve Yakın Çevresinin Orman Kullanımını Gösterir Harita...53 Şekil 31 Orman İşletme Müdürlükleri İtibariyle Yangın Risk Haritası...53 Şekil 32 Proje Sahası Ve Yakın Çevresinin Korunan Alanlar Haritası...55 Şekil 33 Kırıkkale İli Av Haritası...56 Şekil 34 Kavak HES 1. Örnekleme Alanı...64 Şekil 35 Kavak HES 2. Örnekleme Alanı...64 Şekil 36 Kırıkkale İli Maden Haritası...66 Şekil 37 Kırma Eleme Yıkama Tesisi İş Akım Şeması...82 Şekil 38 Kırma Eleme Yıkama Tesislerinde Bantların Kapalı Konuma Getirilmesi Şematik Gösterimi...83 Şekil 39 Hazır Beton Tesisi İş Akım Şeması...87 Şekil 40 Proje Alanını Kapsayan Bölümündeki Trafik Yükü...92 Şekil 41 Lugeon Deneyinin Yapılışı (Şekercioğlu, 2007)...93 Şekil 42 Permeabilite Deneyinin Yapılışı (Şekercioğlu, 2007)...94 Şekil 43 Gövde Enjeksiyon Boy Kesiti...95 Şekil 44 Meşcere Tipleri Haritası Şekil 45 Çöken Tozların Dağılımı Grafiği Şekil 46 Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği Şekil 47 Çöken Tozların Dağılımı Grafiği Şekil 48 Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği Şekil 49 Çöken Tozların Dağılımı Grafiği Şekil 50 Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı Grafiği Şekil 51 Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği XI

15 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES Şekil 52 Kavak Regülatörü ve HES Projesi Memba Sulama Suyu İhtiyaçları Yıllara Göre Dağılımı Şematik Planı Şekil 53 Kavak Regülatör Yeri Mevcut Durum Debi Süreklilik Eğrisi Şekil 54 Kavak Regülatör Yeri 2050 Yılı Projeksiyonu Debi Süreklilik Eğrisi Şekil 55 Acil Eylem Planı Şekil 56 Acil Durum Organizasyon Şeması Şekil 57 Acil Durumda Hareket Tarzı Akış Diyagramı Şekil 58 Halkın Katılımı Toplantısından Görünüm Şekil 59 Halkın Katılımı Toplantısından Görünüm Şekil 60 Halkın Katılımı Toplantısı Sonrası Arazi Gezisinden Görünüm XII

16 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES KISALTMALAR AB ÇED DSİ DKMPGM EİE EPDK GPS MW km m sn (s) Hz db TEİAŞ TM BOİ KOİ TUİK AGİ -Avrupa Birliği -Çevresel Etki Değerlendirmesi -Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü -Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü -Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü -Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu -Küresel Yer Belirleme Sistemi -Mega watt -Kilometre -Metre -Saniye -Herz (frekans) -Desibel -Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi -Trafo Merkezi -Biyolojik Oksijen İhtiyacı -Kimyasal Oksijen İhtiyacı -Türkiye İstatistik Kurumu -Akım Gözlem İstasyonu XIII

17 KAVAK REGÜLATÖRÜ VE HES EKLER EK-1 FİZİBİLİTE UYGUNLUK YAZISI ONAYLI YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU EK-2 1/ ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTALAR EK-3 1/ ÖLÇEKLİ KIRIKKALE İLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI LEJANTI VE HÜKMÜ EK-4 GENEL YERLEŞİM PLANI EK-5 PROJE ETKİ ALANINI GÖSTERİR HARİTA EK-6 KIRIKKALE İLİ METEOROLOJİK BÜLTENİ EK-7 JEOLOJİ HARİTASI VE KESİTLERİ EK-8 ONAYLI AKIM DEĞERLERİ EK-9 ARAZİ VARLIĞI HARİTASI EK-10 ÇED İNCELEME DEĞERLENDİRME FORMU EK-11 KIRIKKALE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ İLE ANKARA II NOLU KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU MÜDÜRLÜĞÜ KURUM GÖRÜŞLERİ EK-12 EKOSİSTEM DEĞERLENDİRME RAPORU EK-13 PEYZAJ ONARIM PLANI EK-14 KARAYOLLARI 4. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ KURUM GÖRÜŞÜ EK-15 BİYOLOJİK ARITMA SİSTEMİNİ GÖSTEREN AKIM ŞEMASI EK-16 KIRIKKALE KATI ATIK YÖNETİMİ BELEDİYELER BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI İZİN YAZISI EK-17 KAZI FAZLASI MALZEME ALANLARINA AİT DSİ 5. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ UYGUNLUK YAZISI İLE 1/1000 ÖLÇEKLİ HALİHAZIR HARİTA EK-18 SU KULLANIM HAKLARI RAPORU EK-19 BALIK GEÇİDİ TEKNİK ÇİZİMLER EK-20 PROJENİN TEKNİK ÜNİTELERİNE AİT PLAN VE KESİTLER EK-21 SU ANALİZİ EK-22 KUYRUKSUYU TARAMA İŞLEMİ TEKNİK GEREKÇE RAPORU VE ÇİZİMLER XIV

18 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI Proje konusu faaliyetin, proje kapsamındaki tüm ünitelerin, proje karakteristiklerinin tanımı (proje kapsamındaki iletim kanalının açık kanal olması, doğal hayat ve yaban hayatı açısından olumsuzluklara neden olabileceğinden alternatiflerin değerlendirilmesi, kanal üzerindeki geçit sistemleri ile ilgili bilgi), proje ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri (Rapor hazırlanırken proje kapsamındaki tüm işlemlerin DSİ tarafından onaylanmış olan Fizibilite Raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilişkin bilgi ve su kullanma anlaşması hakkında bilgi) KT Karaca Tuna Elektrik Üretim Ltd. Şti. tarafından Kırıkkale İli, Merkez İlçe, Hasandede Köyü sınırları içerisinde Kavak Regülatörü ve HES projesinin yapılması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın tarih ve 4291 sayılı izni ile ÇED Başvuru Dosyası hazırlanarak süreç başlatılmış, ancak projede gerçekleştirilen yer değişikliği sebebi ile tarihinde yapılan Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı sonrasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın tarih ve 3221 sayılı yazısı ile ÇED Başvuru Dosyası iade edilerek süreç sonlandırılmıştır. Proje kapsamında yapılan değişiklikleri içeren revize fizibilite raporu DSİ Genel Müdürlüğü nün tarih ve sayılı yazısı (Bkz. EK-1) ile onaylanmış ve yeni formülasyon üzerinden ÇED Başvuru Dosyası hazırlanarak Bakanlığa sunulmuştur. Enerji ve elektrik enerjisi tüketimi, ekonomik gelişmenin ve refahın bir göstergesidir. Elektrik enerjisinin günlük hayatta yaygın kullanım ihtiyacından dolayı ülkelerdeki elektrik enerjisi kullanım miktarı ülkelerin kalkınmışlık ve yaşam standardının önemli bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde gelişmeye bağlı olarak enerji ihtiyacı sürekli artmaktadır, dolayısıyla bu ihtiyacı karşılamak bir zorunluluktur. Bu zorunlu ihtiyacı karşılamakta temiz, doğal, çevreye en az zarar veren enerji kaynağı olarak, yenilenebilir enerji kaynaklarımızın en üst düzeyde değerlendirilmesi açısından hidroelektrik enerji üretimi önem arz etmektedir. Enerji ve elektrik enerjisi tüketimi, ekonomik gelişmenin ve refahın bir göstergesidir. Elektrik enerjisinin günlük hayatta yaygın kullanım ihtiyacından dolayı ülkelerdeki elektrik enerjisi kullanım miktarı ülkelerin kalkınmışlık ve yaşam standardının önemli bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde gelişmeye bağlı olarak enerji ihtiyacı sürekli artmaktadır, dolayısıyla bu ihtiyacı karşılamak bir zorunluluktur. Bu zorunlu ihtiyacı karşılamakta temiz, doğal, çevreye en az zarar veren enerji kaynağı olarak, yenilenebilir enerji kaynaklarımızın en üst düzeyde değerlendirilmesi açısından hidroelektrik enerji üretimi önem arz etmektedir. Ülkemizin yenilenebilir enerji potansiyeli içinde en önemli yeri tutan hidrolik kaynaklarımız bakımından incelendiğinde Türkiye de teorik hidroelektrik potansiyel 433 milyar kwh, teknik olarak değerlendirilebilir potansiyel 216 milyar kwh olarak ve ekonomik hidroelektrik enerji potansiyel 140 milyar kwh/yıl dır. Türkiye hidrolik enerji potansiyelinin % 37 lik kısmı işletmede, % 15 lik kısmı (özel teşebbüs tarafından yapımı sürdürülen 1

19 projeler dâhil) ise inşa halindedir (2010 yılı itibarıyla). Türkiye nin teorik hidroelektrik potansiyeli dünya teorik potansiyelinin %1 i, ekonomik potansiyeli ise Avrupa ekonomik potansiyelinin %16 sıdır yılına kadar; MW olan hidroelektrik potansiyelimizin tamamını kullanmayı, - Rüzgâr enerjisi santrallerinde MW, - Jeotermal santrallerde 600 MW, - Güneş enerjisi santrallerinde 600 MW kurulu güce ulaşmayı ve - Elektrik arzındaki yenilenebilir enerji payını % 30 un üzerine çıkarmayı hedeflemektedir. Ülkemizde yıllar itibari ile hidrolik kurulu gücü gösterir grafik Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 1 Yıllar İtibari İle Hidrolik Enerji Kurulu Gücü Kaynak: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Resmi İnternet Sitesi, Bu bağlamda Kavak Regülatörü ve HES Projesi, 3 Mart 2001 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (Söz konusu kanun, elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Kanun; elektriğin üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan ve perakende satışı, ithalat ve ihracatı gibi faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini belirlemektedir) kapsamında üretim şirketi statüsündeki KT Karaca Tuna Elektrik Üretim Ltd. Şti. tarafından yapılıp işletilecek olup, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ndan Çevresel Etki Değerlendirmesi ile ilgili yasal prosedür yerine getirildikten 2

20 sonra üretim lisansı alınacaktır. Projeye ait fizibilite raporu DSİ Genel Müdürlüğü nce onaylanmış olup, Su Kullanım Hakkı Anlaşması imzalanmıştır (Bkz Ek-1). Proje konusu faaliyet Kırıkkale İli, Merkez İlçesi sınırları içerisinde Kızılırmak Nehri üzerinde, 10,48 MW m /10,06 MW e kurulu güçte HES tesisi yapılması amacıyla gerçekleştirilecektir. Proje alanı, 1/ ölçekli Kırşehir İ30-b3 numaralı paftada yer almakta olup, faaliyet alanına ait 1/ ölçekli genel yerleşim planını gösterir topoğrafik harita Ek- 2'de verilmektedir. Proje kapsamında yapımı önerilen tesisler için inşaat süresi 2 yıl olarak planlanmaktadır. Bu süre sonunda sistemin devreye girmesi ile 26,77 GWh enerji üreterek ulusal gelişime katkı sağlayacaktır. Proje kapsamında; regülatör, balık geçidi, santral binası, kuyruk suyu kanalı ile ilgili tesisler ve ulaşım yolları gibi ünitelerin inşa edilmesi planlanmaktadır. Kavak Regülatörü çevre düzenleme kotu 683,00 m, savak eşik kotu 676,50 m olan beton gövdeli, kontrollü dolu savaktan, 2 büyük 1 küçük olmak üzere toplam 3 gözlü, kapak boyutları 10,20 m x 6,00 m x 2 adet, 3,20 x 6,00 x 1 adet olan su alma yapısından, toplam 10,48 MWm / 10,06 MWe kurulu gücünde 3 adet Bulb türbin barındıran bir santral binasından ve yaklaşık m kuyruksuyu taramasından meydana gelmektedir. Söz konusu kuyruksuyu taraması ile nehir kotu düşü sağlandıktan m sonra normal kotuna ulaşacaktır. Kavak HES de üretilip 34.5 kv gerilime yükseltilen enerjinin, tek devre 3/0 AWG hatla 4 km mesafedeki Hacılar Trafo Merkezi nin OG barasına bağlanarak ulusal şebekeye aktarılması planlanmaktadır. Bu proje kapsamında hazırlanan ÇED Raporu nda enerji nakil hatları ile ilgili çevresel değerlendirmeler bulunmamakta olup, konuyla ilgili çalışmalar TEİAŞ bünyesinde gerçekleşecek ayrı bir proje ile yürütülecek ve ÇED Yönetmeliği kapsamındaki yükümlülükler ayrıca yerine getirilecektir. Projenin fiziksel özellikleri aşağıda verilmiştir. Kavak Regülatörü Amacı :Enerji Üretimi Hidroloji Regülatör Yeri Yağış Alanı : ,50 km 2 Yıllık Ortalama Doğal Akım : 2.162,21 hm 3 (Mevcut Durum) Yıllık Ortalama Doğal Debi : m 3 /s (Mevcut Durum) Yıllık Ortalama Doğal Akım : 1.603,48 hm 3 (Gerçekleşen) Proje Taşkın Debileri (Q 500 ) : 716,00 m 3 /s (Q 100 ) : 602,10 m 3 /s (Q 50 ) : 550,90 m 3 /s (Q 25 ) : 501,70 m 3 /s (Q 10 ) : 441,20 m 3 /s 3