Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2,
|
|
- Pembe Eren
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, İKTİSADİ BÜYÜMEDE FİNANSAL GELİŞMENİN ETKİSİ: D-8 ÜLKELERİNDE NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Murat NİŞANCI (*) İlyas KARABIYIK (**) Meti UÇAR (***) Özet: Fiasal gelişme ve iktisadi büyüme arasıda yakı bir ilişkii varlığı bilimektedir. Bu ilişki baze talep yölü, baze arz yölü olmak üzere kedii gösterir. Bu çalışmada D-8 ülkeleri (Bagladeş, Edoezya, İra, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakista ve Türkiye) verileri kullaılarak iktisadi büyüme ile fiasal gelişme arasıdaki edesellik ilişkisi pael veri seti kullaılarak irdelemeye çalışılmıştır. Veri seti yıllarıı kapsamaktadır. Aaliz edile ülkeleri bir kısmıda, İktisadi büyüme ve fiasal gelişme arasıda kısa ve uzu döem edesellik ilişkisii varlığı tespit edilmiştir. Kullaıla fiasal değişkelerde büyüme üzeride e etkili olaı özel sektör kredileri olduğu soucua ulaşılmıştır. Aahtar Kelimeler: Fiasal Gelişme, İktisadi Büyüme, Nedesellik, D-8 Ülkeleri Abstract: There is a well-kow relatioship betwee fiacial developmet ad ecoomic growth. Sometimes, this relatioship shows itself i supply or demad side. I this study, the causality betwee fiacial developmet ad ecoomic growth was tried to be checked with the data of D-8 coutries (Bagladesh, Egypt, Idoesia, Ira, Malaysia, Nigeria, Pakista ad Turkey). The data is over the period of I the some of the coutries aalyzed a causality betwee fiacial developmet ad ecoomic growth has bee determied i short ad log ru. The empirical fidigs show that the private sector credit is the most effective fiacial variable o ecoomic growth. Key Words: Fiacial Developmet, Ecoomic Growth, Causality, D-8 Coutries, Jel Codes: C32, F43, G10, I. Giriş İktisadi ilişkiler, biri parasal (mali veya fiasal) diğeri reel olmak üzere iki temel düzlem üzeride cereya etmektedir. Eğer bular birbiriyle eşgüdümlü olmazsa iktisadi degesizlikler ve dolayısıla krizler ortaya çıkmaktadır. Reel ekoomik büyüme fiasal gelişmeye yol açabilir. Çükü arta reel iktisadi işlemleri karşılayacak mali araçları ve kurumları geişlemesi eticesii verir. Buu soucu olarak da fiasal yapıda gelişme meydaa gelir. Diğer yada mali kurumları gelişme ve yaygılaşması tasarrufları artması, kredileri yaygılaşması ve sermayei yeide dağıtımı yoluyla ekoomik büyümeyi besleyebilir. Mali ve reel sektörler birbirlerii gelişimie katkı yaparak eşzamalı olarak geişleyebilirler. Bu durum, (*) Doç.Dr. Erzica Üiversitesi İİBF İktisat Bölümü (**) Yrd.Doç.Dr. Erzica Üiversitesi İİBF İktisat Bölümü (***) Yrd.Doç.Dr. Erzica Üiversitesi İİBF İktisat Bölümü
2 226 Murat NİŞANCI, İlyas KARABIYIK, Meti UÇAR değişkeler arasıdaki iki yölü edeselliğe işaret etmektedir. Fiasal gelişmei iktisadi büyümeyi hızladırması arz yalı (supply-leadig); ekoomik büyümei mali gelişmeyi artırması ise talep yölü (demadfollowig) hipotez olarak adladırılmaktadır (Al-Awad ad Harb 2005; Chaga ad Caudill 2005). İktisadi kalkıma sürecide fiasal sektörü meydaa getireceği olumlu etkii teorik temelleri Schumpeter (1912), McKio (1973) ve Shaw ı (1973) çalışmalarıa dayamaktadır. Bu temel kabulde hareketle kou, zama serisi ve pael verilerle faklı ülke örekleri esas alıarak uygulamalı çalışmalarla aaliz edilmiştir. Hükümetleri faiz oralarıı belirleme ve kredileri verimli olmaya alalara yöledirme gibi fiasal sektörü kotrol altıda tutmasıı fiasal gelişmeyi egelleyeceği ileri sürülmektedir. Diğer yada içsel büyüme yaklaşımıda, fiasal yapıı tekolojik gelişmeler ve sermaye birikimii teşvik ederek uzu döem iktisadi kalkımayı öemli ölçüde etkilediği varsayılmaktadır (Abu-Bader ad Abu-Qar, 2008). Kouya bu şekilde yaklaşıldığı gibi, farklı bir bakış açısıa göre, fiasal gelişmei, yüksek bir büyüme hızıı yakalamak içi gerekli bir şart olması ve büyüme ile aralarıda pozitif bir ilişki beklemesie rağme, özellikle yüksek eflasyo yaşaya ekoomilerde (Lati Amerika ülkeleri gibi) iktisadi büyümeyi olumsuz etkileyebileceği de ileri sürülmektedir (Iyare ad Moore, 2009; Soukhakia, 2007). Fiasal gelişme ve iktisadi büyüme arasıda yakı bir ilişkii olduğu kabul edilmektedir. Fiasal gelişme ve büyüme arasıdaki edesellik ilişkisii varlığıı destekleye çok sayıda çalışma yapılmış olmakla beraber bu ilişkii yöü farklı olmaktadır. Fiasal gelişme ve ekoomik büyüme arasıdaki ilişkii ortaya koduğu çalışmalarda, yatay kesit verileri ya da zama serisi verileri kullaılmakta veya pael veri seti ile yapılmaktadır. Hem tekil ülke hem de ülke grupları olsu, gelişmiş ve gelişmekte ola ülkeler içi yapıla çalışmalar öemli bir literatür zegiliği meydaa getirmiştir. Acak yapıla literatür taramasıda hareketle, kou ile ilgili D-8 ülkelerii kapsaya bir çalışmaya rastlaılmamıştır. Dolayısıyla D-8 ülkeleride fiasal gelişme ve iktisadi büyüme arasıdaki edesellik ilişkisii ortaya çıkarılması amaçlamıştır. Kapsam itibariyle alaıda ilk aalizlerde biri ola bu çalışmada D-8 ülkeleri (Bagladeş, Mısır, Edoezya, İra, Malezya, Nijerya, Pakista ve Türkiye) verileri kullaılacaktır. II. Literatür Fiasal gelişme ve iktisadi büyüme arasıda bir ilişkii varlığı hem teorik hem de uygulama yöüde test edilmiştir. Fiasal gelişme mali hizmetleri etkiliği, miktarı ve kalitesideki itelik artışlarıı sağladığı bir süreç olarak taımlamaktadır. Bu süreç çok sayıda kurum ve faaliyeti
3 Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, karşılıklı etkileşimi sayeside vücut bula bir mekaizmaya işaret etmektedir (Abu-Bader ad Abu-Qar, 2008). Fiasal büyüme ve iktisadi kalkıma arasıdaki karşılıklı edesellik ilişkisi Patric (1966) tarafıda kavramsallaştırıla arz yöledirici ve talep uyarıcı hipotezleri uygulamada test edilmiştir. Testlerde kullaıla veriler ya tekil ülke zama serisi ya da pael veri sertide oluşmaktadır. Bu souçlarda bazıları arz yöledirici hipotezi desteklerke, diğer bazıları da talep uyarıcı hipotezi desteklemektedir. Masur, vd (2009), Yag ve Yi (2008) Jalil vd (2010), Dawso (2008), Leitão (2010), Kıra vd (2009), Atoios, (2010) yaptıkları çalışmalarda arz yöledirici hipotezi kabul ede souçlar elde etmişlerdir. Liag ve Teg (2006), Shahoushi vd (2008) talep yöledirici hipotezi desteklerke, Chag (2002) ikisi arasıda bir ilişkii olmadığı soucua ulaşmaktadır. Bulgular arasıdaki bu zıtlık; hipotezler arasıda hagisii daha baskı olduğu oktasıda kesi bir kaaati oluşmadığıa işaret etmektedir. III. Veriler, Model ve Metodoloji Çalışmaı evrei D-8 ülkelerie ait verileri kapsamaktadır arasıı kapsaya yıllık veriler Düya Bakası ve Uluslararası Para Fou iteret siteleride yararlaılarak elde edilmiştir yıllarıı kapsaya zama boyutu, bazı ülkelerde bir kısım verileri olmayışıda ötürü daha kısa bir zama dilimii kapsamaktadır. Kullaıla veri uzulukları Tablo 2 de belirtilmiştir. Yapıla çalışmaları souçlarıa göre yatay kesit yaklaşımıı, değişkeler arasıda diamik etkileşimi yakalamada yetersiz olduğuda, gecikmeli ilişkileri test edilmeside bazı yetersizlikleri olduğu kabul edilmektedir. Ayrıca aalize kou ola ülkeler arasıda parametreleri sabit olduğu zımi varsayımı da yapılmaktadır ki, bu varsayım, özellikle farklı kalkıma stratejilerie, kurumlara ve yapılara sahip gelişmekte ola ülkeler içi fazla realistik değildir. Bu edele zama serileri aalizi değişkeler arasıdaki zamaa bağlı etkileşimi test edilmeside daha uygudur (Masih vd. 2009). Fiasal gelişme ve iktisadi büyüme ilişkisii irdelemeside iki değişke kategorisi yer almaktadır. Buları biri fias sistemie diğeri ekoomik yapıya ilişkidir. Fiasal gelişme göstergeleri olarak baka, merkez bakası ve diğer fiasal kurumlardaki mevduatı milli gelire oraı ve bakalar tarafıda özel sektöre verile kredi miktarları gibi parasal göstergeler dikkate alımaktadır. Özellikle, isbete sermaye kıtlığı çeke, gelişmekte ola ülkelerde, şirketleri fiasmaıda bakacılığı öemli bir yerii olması dikkate alıdığıda, kredi ve mevduat oraları öemli bir fiasal gelişme göstergesi olarak düşüülebilir. Acak kalkımaı fiasmaıda para arzıı aşırı artırılması eflasyo yoluyla istikrarı bozacağıda, likidite oraı ile iktisadi büyüme egatif ilişkili olabilmektedir. Diğer yada iktisadi gelişmeleri yasıta kotrol değişkeleri; dışa açıklık oraı, eflasyo, faiz
4 228 Murat NİŞANCI, İlyas KARABIYIK, Meti UÇAR oraı, kamu harcamalarıı payı, sabit sermaye yatırımları olarak dikkate alımakta ve bu değişkeler birlikte modelleerek aaliz edilmektedir (Goaied ad Sassi, 2010). Fiasal gelişme ve iktisadi gelişme arasıdaki ilişkii test edilmeside kullaıla model, Y = a + be + cf + u olarak belirlemiştir. Burada Y fert başıa milli gelir, E iktisadi değişkeler, F ise fiasal değişkelerdir. Burada fert başıa milli gelir değişkei iktisadi büyümeyi temsile kullaılmıştır. Modelde değişkeleri doğal logaritmaları kullaılarak tahmi edilmişlerdir. İktisadi değişkeler; ekoomileri dış açıklık göstergesi olarak dış ticareti gayri safi yurt içi hâsılaya (GSYİH) oraı (XM); gayri safi sabit sermaye birikimii GSYİH daki payı (CP); eflasyo yerie gayri safi milli hasıla deflatörü artış oraı (DEF); fiasal gösterge olarak bakacılık sektörü tarafıda sağlaa toplam kredileri GSYİH daki payı (FD1); özel sektöre verile kredi miktarıı milli gelire oraı (FD2); bakacılık sektörü likit varlıklarıı milli gelire oraı QL (quasi-liquid liabilities) modele dahil edilmiştir. IV. Tahmi ve Test Souçları Zama serilerie dayalı tahmilerde, serileri durağa olup olmaması öemlidir. Yai kullaıla değişkeleri birim kök taşıyıp taşımadığı ve değişkeler arasıda eş bütüleşme ilişkisii var olup olmadığıı belirlemesi gerekmektedir. Eğer seriler birim kök taşımıyorsa, serilerdeki değişimi geçici olduğua ve böylece kısa döem ilişkisii varlığıa karar verilir. Seriler birim kök taşıdığıda serilerde meydaa gele şoklar sürekli olacak, yai uzu döem etkisie sahip olacaktır. Tahmiler EViews programı yardımı ile yapılmıştır. Tahmileri ilk aşamasıda, kullaıla serileri durağalık sıaması Im, Pesara ve Shi (IPS) Testi ve Geişletilmiş Dickey Fuller (GDF) Testi ile yapılmıştır. Pael verilerii birim kök testi paket program yardımıyla yapıldığıda, kou ile ilgili tartışmalar ve deklemler burada gösterilmemiş ve sadece test souçlarıa yer verilmiştir.
5 Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, Tablo 1: Pael Birim Kök Test Souçları Im, Pesara ve Shi (IPS) Geişletilmiş Dickey Fuller (GDF) Değişkeler Düzey 1. Fark Düzey 1. Fark Y + -0,025 9,784 13,756 (0,616) 114,07 (0,000)* (0,489) (0,000)* XM -1,437-17,791 23,168 (0,109) 241,10 (0,000)* (0,075) (0,000)* CP -1,261-14,063 22,784 (0,121) (0,000)* (0,104) (0,000)* DEF -1,722-7,222 27,344 (0,037) 83,53 (0,000)* (0,042) (0,000)* FD1 0,013-9,752 18,043 (0,321) 122,08 (0,000)* (0,348) (0,000)* QL 0,536-13,664 18,296 (0,306) 166,85 (0,000)* (0,704) (0,000)* FD2-1,172-13,54 32,11(0,097) 160,11(0,000)* (0,121) (0,000)* Paratez içideki değerler P ihtimal değerleridir. * %1 de öemlidir. + Y; fert başıa milli gelir, XM; dış ticareti milli gelire oraı, CP; gayri safi sabit sermaye birikimii milli gelire oraı, DEF; ülkeleri gayri safi milli hasıla deflatörü, FD1; bakacılık sektörü tarafıda sağlaa toplam kredileri GSYİH daki payı, (FD2); özel sektöre verile kredi miktarıı milli gelire oraı, QL, bakacılık sektörü likit varlıklarıı milli gelire oraıı temsil etmektedir. Pael verilerii sabit ve tredli olarak birim kök sıaması yapılmış ve souçlar Tablo:1 de verilmiştir. Model tahmiide kullaıla değişkelere ilişki birim kök test souçlarıa göre serileri düzey değerleride durağa olmadığı alaşılmaktadır. Fakat birici farklarda durağa oldukları görülmektedir. Yai seriler I(1) dir. Başka bir alatımla pael serileri birici derecede bütüleşiktir. Burada hareketle değişkeler arasıda uzu döem ilişkisi var olduğu söyleebilir. Model tahmiide kullaıla seriler arasıda birim kökü varlığı, bu seriler arasıda edesellik testlerii yapılabileceğie işaret edebilir. Eğer serilerde durağalık sağlamak içi serileri d kez farkı alıarak durağalık sağlaıyor ise serileri d derecede bütüleşik olduğu söyleebilir. Kullaıla değişkeler I(1) olduğuda e azıda bir eşbütüleşme vektörüü varlığıı irdelemesi gerekir. Aksi durumda sahte regresyo problemi ile karşılaşılabilir. Değişkeler arasıda eşbütüleşmei varlığı, Atidehou vd (2005) de gösterile, Egle-Grager metodu ile test edilmiştir. Fias ve büyüme değişkeleri arasıda Grager edesellik ilişkisi aşağıdaki deklem sistemleri ile ifade edilebilir. Yt = α αiyt i + βixt i + i= 1 i= ut (1)
6 230 Murat NİŞANCI, İlyas KARABIYIK, Meti UÇAR Xt = δ δiyt i + ηixt i + i= 1 i= Burada X fias değişkelerii Y ise ekoomik değişkei temsil etmektedir. α, β, δ ve η tahmi edilecek parametrelerdir. Bu parametreleri alamlılık düzeyleri edesellik ilişkisii varlığıı belirler. Her iki deklemde değişke katsayıları istatistikî olarak alamlı ise iki değişke arasıda karşılıklı edeselliği varlığıa; parametreler alamsız ise ilişkii olmadığıa karar verilir. Birici deklemde β lar alamlı, ikici deklemde δ ler alamsız ise X de Y ye doğru tek yölü; tersie birici deklemde β lar alamsız, ikici deklemde δ ler alamlı ise Y de X e doğru tek yölü bir edesellik olduğu söyleir (Gujarati,1999:621). Kullaıla değişkeleri hem durağa olmaması hem de eşbütüleşik olması durumuda, yukarıda verile deklemler uygu olmayabilir. Bu yalış belirlemeyi düzeltmek içi Hata Düzeltme Modeli kullaılabilir. X ve Y değişkeleri arasıda edeselliği test etmeye imkâ taıya Hata Düzeltme Modeli şu şekilde yazılabilir: ΔYt = ΔXt = vt λ iδyt i + μiδxt i + π 1ut 1 + i= 1 i= 1 ε iδyt i + ϕiδxt i + π 2vt 1 + i= 1 i= 1 Burada ΔY ve ΔX, Y ve X değişkelerii farklarıı gösterir. u t-1 ve v t-1 (1) ve (2) olu deklemleri tahmiide elde edile hata terimlerii gecikmeli değerleridir. Hata Düzeltme Modelie dayalı olarak edesellik ilişkisi (H 1,0 : μ 1 = =μ =0 ve H 2,0 : ε 1 = =ε =0) sıfır hipotezleri F testi yardımıyla belirleebilir. Eğer H 1,0 reddedilirse X de Y ye doğru; H 2,0 reddedilirse Y de X e doğru bir edeselliği olduğua karar verilir. Tablo 2: Egle-Grager Eşbütüleşme Testi FD1 g FD2 g QL g Bagladeş -4,155*** ,658*** ,867*** 35 0 Mısır -4,032*** ,699*** ,317*** 48 1 Edoezya -3,232*** ,117*** ,858*** 40 0 İra -2,948*** ,965*** ,770*** 42 0 Malezya -2,477*** ,356** ,887*** 47 0 Nijerya -3,067*** ,969*** ,883*** 49 0 Pakista -2,483** ,998** , Türkiye -3,834*** ,775*** ,836* 49 0 ***, ** ve * sırasıyla, %1, %5 ve %10 öem düzeyide alamlıdır. veri seti uzuluğuu, g gecikme uzuluğudur. Değişkeleri taımları Tablo 1 deki gibidir. Egle-Grager metodua göre iktisadi gelişme ve fiasal değişmeler arasıda eşbütüleşmei varlığı test edilmiş ve souçlar Tablo 2 de gösterilmiştir. Bu souçlara göre fiasal değişkeleri D-8 ülkelerii e e (2) 1t 2t (3) (4)
7 Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, çoğuda fert başıa düşe gelirle %1 öem düzeyide eşbütüleşik olduğu görülmektedir. Sadece Pakista içi iki fiasal değişke %5de alamlı olduğu alaşılmaktadır. İlgili ülkelerde fiasal değişkeler ile iktisadi değişke (kişi başıa milli gelir) arasıda uzu döem ilişkisii olduğu söyleebilir. Tablo 3: Grager Nedesellik Testi Y Fd1 Fd1 Y Y Fd2 Fd2 Y Y QL ql Y Bagladeş 8,28*** 0,04 0,04 2,99** 2,54* 0,23 Mısır 0,49 1,39 5,01*** 2,84** 0,98 2,05 Edoezya 0,63 0,40 15,38*** 0,04 0,43 0,11 İra 1,91 0,51 2,65* 0,35 2,74* 0,33 Malezya 0,73 1,33 1,05 0,13 0,42 0,82 Nijerya 1,97 0,02 4,70*** 0,07 5,67*** 0,20 Pakista 0,93 1,89 1,17 2,78** 1,47 0,12 Türkiye 1,05 0,98 1,36 6,02*** 0,62 3,86** ***, ** ve *, sırasıyla, %1, %5 ve %10 öem düzeyide istatistikî olarak alamlıdır. sembolü, edesellik ilişkisi yoktur alamıdadır. Yukarıda verile deklem (1) ve (2) ye göre düzey değerler kullaılarak değişkeler arasıdaki edesellik ilişkisi irdelemiş ve souçlar Tablo 3 de verilmiştir. Değişkeleri düzey değerleri kullaılarak uzu döem edesellik ilişkisii farklı fiasal araçlara göre değişiklik gösterdiği söyleebilir. Bakacılık sektörü tarafıda sağlaa krediler (FD1) sadece Bagladeş te tek yölü bir ilişki sergilerke, diğer ülkelerde bir edesel ilişki sağlamadığı görülmektedir. Diğer yada özel sektöre sağlaa kredi oraıı, Malezya haricide, tüm ülkelerde e azıda bir yölü olarak edesellik ilişkisi gösterdiği alaşılmaktadır. Özellikle Mısır da iki yölü bir ilişki söz kousudur. Edoezya, İra ve Nijerya da iktisadi büyüme fiasal gelişmeye ede olurke, Bagladeş, Pakista ve Türkiye de fiasal gelişme iktisadi büyümeye ede olmaktadır. Birici durumda talep yalı hipotezi, ikici durumda ise arz yalı hipotezi geçerli olduğu ileri sürülebilir. Ayrıca baka likit varlıkları oraı sadece Türkiye de milli gelir artış oraıa ede olurke, Bagladeş, İra ve Nijerya da milli gelir artışı baka likit varlık oralarıda bir artışa yol açmaktadır. Hata Düzeltme Modelie dayalı olarak yapıla edesellik testleride Mısır ve Pakista da milli gelir artışı FD1 i edei ike, Bagladeş te FD1 milli geliri edeidir. Hem uzu döem hem de kısa döem edesellik ilişkisi, diğer iki fiasal araca (FD1 ve QL) azara, milli gelir ile FD2 arasıda ortaya çıkmaktadır. Bagladeş ve Malezya da milli gelir FD2 i;
8 232 Murat NİŞANCI, İlyas KARABIYIK, Meti UÇAR Mısır, Edoezya, Pakista ve Türkiye de FD2 milli geliri edei olduğu alaşılmaktadır. QL ve milli gelir Bagladeş de çift yölü bir ilişki sergilerke, Mısır ve Edoezya da QL milli geliri edeidir (Tablo:4). Geel olarak bakıldığıda, D-8 ülkeleride, hem kısa hem de uzu döemde, bakacılık sektörüü sağladığı krediler (FD1) ile milli gelir arasıda edesellik ilişkisii olduğu söyleemez. Diğer yada özel sektör kredilerii (FD2) birçok ülkede iktisadi değişkele edesellik ilişkisi içeriside olduğu söyleebilir. Hata düzeltme terimi katsayısıı, heme heme tüm ülkelerde, istatistikî olarak alamlı ve egatif işaretli olmasıı, bu değişkelerde kısa döemde gözlee degesizlikleri düzelterek, uzu döem degesie yaklaştırdığı şeklide yorumlaabilir. V.Souç D-8 ülkeleride iktisadi büyüme (fert başıa düşe milli gelir) ile fiasal sektör gelişmesi (bakacılık sektörüü sağladığı toplam kredi miktarı, özel sektöre verile kredi miktarı ve baka likit varlıklarıı milli gelire oraı) arasıda kısa ve uzu döem edesellik ilişkisii icelediği bu çalışmada, kullaıla değişkeler arasıda uzu döem ilişkisii varlığı test edilmiş ve Egle-Grager yaklaşımıa göre eşbütüleşme varlığı soucua ulaşılmıştır. Daha sora edesellik ilişkisi araştırılmıştır. Bazı ülkelerde iktisadi büyüme ve fiasal değişkeler arasıda edesellik ilişkisii varlığı tespit edilmiştir. Kullaıla fiasal değişkelerde büyüme üzeride e etkili olaı özel sektör kredileridir. Öreği Bagladeş, Mısır, Edoezya, Pakista ve Türkiye de hem kısa hem de uzu döemde özel sektör kredileri ile büyüme arasıda tek yölü bir ilişki gözlemlemektedir. Bakacılık sektörüü sağladığı toplam krediler, baka likit varlıklarıı oraı ve iktisadi büyüme arasıdaki ilişki daha az sayıda ülkede görülmektedir. Özellikle bakacılık sektörüü sağladığı toplam kredi miktarı ile büyüme arasıda çok güçlü bir edesellik ilişkisii gözlemleememesi, ilgili ülkelerde bu değişkeleri hacmi, yöledirilmesi ve verimli sektörlere kaalize edilmesideki yetersizliklerde kayaklaıyor olabilir. Özel sektör kredilerii daha alamlı edesellik sergilemesi, yie de özel sektörü daha verimli kayak kullaımı şeklide değerledirilebilir. Ayrıca aalizlerde kullaıla veriler formel fiasal araçlara ilişkidir. Gelişmekte ola ülkelerde yatırımları fiasmaıda, formel fiasal araçları yaı sıra iformel fiasal araçları da öemli bir yer tuttuğu dikkate alıdığıda, burada elde edile souçları, ilgili ülkeler içi öemli olduğu düşüülebilir. Pael verilerie dayalı edesellik aalizleride, gelişmiş ekoomilerde, fiasal gelişme ve büyüme arasıda daha güçlü bir edesellik ilişkisi sergilemesie karşı; azgelişmiş ve gelişmekte ola ülkelerde bu ilişkii biraz zayıf çıktığı gözlemektedir. Bu da gelişmekte ola ülkelerde degeli iktisadi büyümeyi sağlamada fiasal sektörü yetersizliği ile açıklaabilir (Colombage, 2009; Christopoulos ad Tsioas, 2004; Al-Awad,
9 Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, Mouawiya ad Nasri Harb, 2005). Ayrıca aalize kou ola ülkelerde reel iktisadi büyümede dalgalamaları yaşaması fiasal gelişme ve iktisadi büyüme arasıda zayıf bir ilişkii doğmasıda etkili olabilir. Dolayısıyla D-8 ülkeleri bağlamıda, tasarruf sahipleri ile yatırımcılar arasıda bağlatıyı artıracak ve fiasal kayakları daha etki dağılımıı temi etmek üzere, fiasal gelişmeyi daha da artıracak reformları yapılması gerektiği ileri sürülebilir. Tablo 4: Hata Düzeltme Modeli Nedesellik Souçları Y FD1 π 1 FD1 Y π 2 Y FD2 π 1 FD2 Y π 2 Y QL π 1 QL Y π 2 Bagladeş 1,01-0,40*** 2,27* (3) -0,50*** 6,49*** 0,18* 0,99-0,51*** 5,64** -0,29*** 2,81* (1) -0,37*** Mısır 4,89*** -0,20** 0,82-0,26** 0,33 0,07** 9,55*** (1) -0,30*** 0,29-0,04 5,19*** -0,16*** Edoezya 0,19-0,24*** 0,64-0,18 0,20-0,42*** 5,98*** -0,41*** 0,29-0,27*** 5,19*** -0,14 İra 0,98-0,32*** 0,03-0,65*** 0,77-0,28*** 0,98 (4) -0,15* 1,30-0,31*** 1,00 (3) -0,19*** Malezya 0,88-0,14** 0,86 (3) -0,33*** 3,02**(3) -0,14** 0,33-0,28*** 1,09(4) -0,13** 0,27-0,35*** Nijerya 0,52(4) -0,15 1,02-0,27*** 0,68-0,17 1,08(5) -0,23** 1,73-0,11 0,25-0,13** Pakista 4,03**(2) -0,19** 1,91-0,54*** 0,41 (1) -0,17** 6,41*** -0,51*** 0,69-0,09 1,40-0,39*** Türkiye 1,64-0,25** 1,44-0,41*** 0,04-0,24*** 5,99*** -0,50*** 1,18-0,13* 0,86-0,23** ***, ** ve *, sırasıyla, %1, %5 ve %10 öem düzeyide istatistikî olarak alamlıdır. sembolü, edesellik ilişkisi yoktur alamıdadır. Kayaklar Abu-Bader, Suleima ad Aamer S. Abu-Qar, (2008), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: Empirical Evidece from Six MENA Coutries, Review of Developmet Ecoomics, 12(4), Al-Awad, Mouawiya ad Nasri Harb, (2005), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth i the Middle East, Applied Fiacial Ecoomics, 15, Atoios, Adamopoulos, (2010), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth a Comparative Study betwee 15 Europea Uio Member States, Iteratioal Research Joural of Fiace ad Ecoomics, 35, Atidehou, Roger B., Jea Pierre Gueyie ad Edoh Kossi Ameouve, (2005), Fiacial Itermediatio ad Ecoomic Growth: Evidece from Wester Africa, Applied Fiacial Ecoomics, 15, Chag, Tsagyao ad Steve B. Caudill, (2005), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: The Case of Taiwa, Applied Ecoomics, 37,
10 234 Murat NİŞANCI, İlyas KARABIYIK, Meti UÇAR Chag, Tsagyao, (2002), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth i Mailad Chia: A Note o Testig Demad-Followig or Supply- Leadig Hypothesis, Applied Ecoomics Letters, 9, Christopoulos, Dimitris K. ad Efthymios G. Tsioas, (2004), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: Evidece from Pael Uit Root ad Coitegratio Tests, Joural of Developmet Ecoomics, 73, Colombage, Sisira R.N. (2009), Fiacial Markets ad Ecoomic Performaces: Empirical Evidece from Five İdustrialized Ecoomies, Research i Iteratioal Busiess ad Fiace, 23, Dawso, P.J. (2008), Fiacial Developmet Ad Ecoomic Growth i Developig Coutries, Progress i Developmet Studies 8, 4, Goaied, Mohamed ad Seifallah Sassi, (2010), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth i the MENA Regio : What about Islamic Bakig Developmet, (Erişim: ) Iyare, Suday ad Moore, Wisto, (2009), Fiacial Sector Developmet ad Growth i Small Ope Ecoomies, Applied Ecoomics,, First published o: 14 September Jalil, Abdul, Mete Feridu ad Yig Ma, (2010), Fiace-Growth Nexus i Chia Revisited: New Evidece from Pricipal Compoets ad ARDL Bouds Tests, Iteratioal Review of Ecoomics ad Fiace, 19, Kıra, Burcu, Nilgü Çil Yavuz ad Burak Güriş, (2009), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: A Pael Data Aalysis of Emergig Coutries, Iteratioal Research Joural of Fiace ad Ecoomics, 30, Leitão, Nuo Carlos, (2010), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: A Pael Data Approach, Theoretical ad Applied Ecoomics, Volume XVII, No. 10(551), Liag, Qi ad Jia-Zhou TENG, (2006), Fiacial Developmet Ad Ecoomic Growth: Evidece from Chia, Chia Ecoomic Review 17, Masih, Masur, Ali Al-Elg ad Haider Madai, (2009), Causality Betwee Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: A Applicatio of Vector Error Correctio ad Variace Decompositio Methods to Saudi Arabia, Applied Ecoomics, 41, Patrick, H. T. (1966), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth i Uderdeveloped Coutries, Ecoomic Developmet ad Cultural Chage, 14,
11 Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, Saci, Karima, Gialuigi Giorgioi ad Ke Holde, (2009), Does Fiacial Developmet Affect Growth?, Applied Ecoomics, 41, Shahoushi, N., A.G. Abadi, M. Daeshvar, E. Shokri ad M. Motallebi, (2008), Causality Betwee Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth i Ira, World Applied Scieces Joural, 4 (5), Soukhakia, Nazai, (2007), Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth i Ira: Evidece From Co-Itegratio ad Causality Tests, Iteratioal Joural of Ecoomic Perspectives, 2007, 1, 2, Yag, Yug Y. ad Myug Hoo Yi, (2008), Does Fiacial Developmet Cause Ecoomic Growth? Implicatio for Policy i Korea, Joural of Policy Modelig, 30,
Ki- kare Bağımsızlık Testi
PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL TEKNİKLER Prof. Dr. Ali ŞEN Ki- kare Bağımsızlık Testi Daha öceki bölümlerde ölçümler arasıdaki ilişkileri asıl iceleeceğii gördük. Acak sıklıkla ilgileile veriler ölçüm
DetaylıBÜYÜME VE İHRACAT ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ
BÜYÜME VE İHRACAT ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Yrd. Doç. Dr. Erdal Demirha Afyo Kocatepe Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Özet Bu çalışma Türkiye de 1990 yılıı ilk çeyreğide
DetaylıSESSION 6E: Kalkınma I 871
SESSION 6E: Kalkıma I 871 Kuzet Eğrisi Bağlamıda Türkiye de Fiasal Gelişme ve Gelir Eşitsizliği İlişkisii Aalizi Aalysig the Relatioships betwee Fiacial Developmet ad Icome Iequality i Turkey as a Parallel
DetaylıTÜRKİYE DE KAYITDIŞI EKONOMİ VE BÜYÜME İLİŞKİSİ
ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 5, 2007, ss. 7-87. TÜRKİYE DE KAYITDIŞI EKONOMİ VE BÜYÜME İLİŞKİSİ Doç.Dr. Gülsüm AKALIN Marmara Üiversitesi İİBF İktisat Bölümü gulsum@marmara.edu.tr Öğr.Gör.
DetaylıISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ
4. HAFTA ISF44 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ PARANIN ZAMAN DEĞERİ VE GETİRİ ÇEŞİTLERİ Doç. Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr 2 Paraı Zama Değeri Paraı Zama Değeri Yatırım
DetaylıISF404 SERMAYE PİYASALARI VE MENKUL KIYMETYÖNETİMİ
8. HAFTA ISF404 SERMAYE PİYASALARI VE MENKUL KIYMETYÖNETİMİ PORTFÖY YÖNETİMİ II Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr Geleeksel Portföy Yaklaşımı, Bu yaklaşıma göre portföy bir bilim değil,
DetaylıEkonomik Büyüme ve Finansal Gelişme İlişkisi: Türkiye Örneği The Relationship between Financial Development and Economic Growth: The Case of Turkey
814 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2016 Ekoomik Büyüme ve Fiasal Gelişme İlişkisi: Türkiye Öreği The Relatioship betwee Fiacial Developmet ad Ecoomic Growth: The Case of Turkey Ph.D. Cadidate
Detaylı2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI RİSK ANALİZİ VE AKTÜERYAL MODELLEME. aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir? n exp 1.
06 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI Soru Toplam hasar miktarı S i olasılık ürete foksiyou X x i PS ( t) = E( t ) = exp λi( t ) ise P S(0) aşağıdaki seçeeklerde hagiside verilmiştir? A) 0 B) C) exp λ i
DetaylıKIRILGAN BEŞLİ ÜLKELERİNİN HİSSE SENEDİ PİYASALARI ARASINDAKİ EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ 1
Uluslararası Yöetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 11, Sayı 24, 2015 It. Joural of Maagemet Ecoomics ad Busiess, Vol. 11, No. 24, 2015 KIRILGAN BEŞLİ ÜLKELERİNİN HİSSE SENEDİ PİYASALARI ARASINDAKİ EŞBÜTÜNLEŞME
DetaylıAKIŞKAN BORUSU ve VANTİLATÖR DENEYİ
AKIŞKA BORUSU ve ATİLATÖR DEEYİ. DEEYİ AMACI a) Lüle ile debi ölçmek, b) Dairesel kesitli bir borudaki türbülaslı akış şartlarıda hız profili ve eerji kayıplarıı deeysel olarak belirlemek ve literatürde
Detaylıİstanbul Göztepe Bölgesinin Makine Öğrenmesi Yöntemi ile Rüzgâr Hızının Tahmin Edilmesi
Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi Cilt: 8, No: 4, 011 (75-80) Electroic Joural of Machie Techologies Vol: 8, No: 4, 011 (75-80) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.tekolojikarastirmalar.com e-issn:1304-4141
DetaylıBİLGİNİN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANARAK EĞİTİMDE PAYLAŞIMI
The Turkish Olie Joural of Educatioal Techology TOJET July 2005 ISSN: 106521 volume Issue Article 16 BİLGİNİN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANARAK EĞİTİMDE PAYLAŞIMI Yard. Doç. Dr. Bahadti RÜZGAR Marmara
DetaylıİKİ ÖLÇÜTLÜ PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: MAKSİMUM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM ERKEN BİTİRME
V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstabul Ticaret Üversitesi, 25-27 Kasım 2005 İKİ ÖLÇÜTLÜ PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: MAKSİMUM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM ERKEN BİTİRME Tamer EREN
DetaylıSOCIAL MENTALITY AND RESEARCHER THINKERS JOURNAL
SOCIAL MENTALITY AND RESEARCHER THINKERS JOURNAL Ope Access Refereed E-Joural & Refereed & Idexed ISSN: 2630-63 Social Scieces Idexed www.smartofjoural.com / editorsmartjoural@gmail.com August 208 Article
DetaylıISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ
.4.26 5. HAFTA ISF44 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ Mekul Kıymet Yatırımlarıı Değerlemesi Doç. Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr 2 Temel Değerleme Modeli Mekul Kıymet Değerlemesi
DetaylıDENEYĐN AMACI: Bu deneyin amacı MOS elemanların temel özelliklerini, n ve p kanallı elemanların temel uygulamalarını öğretmektir.
DENEY NO: 7 MOSFET ÖLÇÜMÜ ve UYGULAMALARI DENEYĐN AMACI: Bu deeyi amacı MOS elemaları temel özelliklerii, ve p kaallı elemaları temel uygulamalarıı öğretmektir. DENEY MALZEMELERĐ Bu deeyde 4007 MOS paketi
DetaylıPOLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK. Derleyen Osman EKİZ Eskişehir Fatih Fen Lisesi 1. GİRİŞ
POLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK Derleye Osma EKİZ Eskişehir Fatih Fe Lisesi. GİRİŞ Poliomları idirgeebilmesi poliomları sıfırlarıı bulmada oldukça öemlidir. Şimdi poliomları idirgeebilmesi ile ilgili bazı
DetaylıKırgızistan da İthalatın Belirleyicilerinin Modellenmesi
SESSION C: Uluslararası Ticare I 259 Kırgızisa da İhalaı Belirleyicilerii Modellemesi Assoc. Prof. Dr. Ebru Çağlaya (Kyrgyzsa-Turkey Maas Uiversiy, Kyrgyzsa) Ph.D. Cadidae Zamira Oskobaeva (Kyrgyzsa-Turkey
DetaylıDiziler ve Seriler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV
Diziler ve Seriler Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üiteyi çalıştıkta sora; dizi kavramıı taıyacak, dizileri yakısaklığıı araştırabilecek, sosuz toplamı alamıı bilecek, serileri yakısaklığıı
DetaylıNİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ WIND ENERGY POTENTIAL OF NIGDE PROVINCE
Niğde Üiersitesi Mühedislik Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı, (1), 37-47 NİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ Uğur YILDIRIM 1,* Yauz GAZİBEY, Afşi GÜNGÖR 1 1 Makie Mühedisliği Bölümü, Mühedislik Fakültesi,
DetaylıBanka Kredileri ve Büyüme İlişkisi
Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Cahit YILMAZ Kültür Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İstanbul c.yilmaz@iku.edu.tr Key words:kredi,büyüme. Özet Banka kredileri ile ekonomik büyüme arasında
DetaylıİNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM
17 Şubat 01 CUMA Resmî Gazete Sayı : 807 TEBLİĞ Bilgi Tekolojileri ve İletişim Kurumuda: İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,
Detaylı5 İKİNCİ MERTEBEDEN LİNEER DİF. DENKLEMLERİN SERİ ÇÖZÜMLERİ
5 İKİNCİ MERTEBEDEN LİNEER DİF. DENKLEMLERİN SERİ ÇÖZÜMLERİ Bir lieer deklemi geel çözümüü bulmak homoje kısmı temel çözümlerii belirlemesie bağlıdır. Sabit katsayılı diferasiyel deklemleri temel çözümlerii
DetaylıANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE KREDİ DERECELENDİRME ANALİZİ ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ
ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE KREDİ DERECELENDİRME ANALİZİ ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ Doç. Dr. Göktuğ Cek AKKAYA Dokuz Eylül Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü cek.akkaya@deu.edu.tr
DetaylıBİST ile yükselen piyasalara ait endeksler arasındaki eş bütünleşme ve nedenselliğin test edilmesi; yatırımcılar açısından çeşitlendirme fırsatları
Iteratioal Joural of Huma Scieces ISSN:2458-9489 Volume 14 Issue 4 Year: 2017 Test for coitegratio ad causality betwee ISE ad emergig market ıdices; diversificatio opportuities for ıvestors 1 BİST ile
DetaylıTĐCARĐ MATEMATĐK - 5.2 Bileşik Faiz
TĐCARĐ MATEMATĐK - 5 Bileşik 57ÇÖZÜMLÜ ÖRNEKLER: Örek 57: 0000 YTL yıllık %40 faiz oraıyla yıl bileşik faiz ile bakaya yatırılmıştır Bu paraı yılı souda ulaşacağı değer edir? IYol: PV = 0000 YTL = PV (
DetaylıLİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ-2
LİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ SABİT NOKTA İTERASYONU YÖNTEMİ Bu yötemde çözüme gitmek içi f( olarak verile deklem =g( şeklie getirilir. Bir başlagıç değeri seçilir ve g ( ardışık
DetaylıAkademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 27, Haziran 2016, s
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 27, Hazira 2016, s. 331-349 İsmail KAVAZ 1 Fatih Cemil ÖZBUĞDAY 2 ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE
DetaylıDoç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ
TAHVİL DEĞERLEMESİ Doç. Dr. M. Mee DOĞANAY Prof. Dr. Ramaza AKTAŞ 1 İçerik Tahvil ve Özellikleri Faiz Oraı ve Tahvil Değeri Arasıdaki İlişki Tahvili Geiri Oraı ve Vadeye Kadar Geirisi Faiz Oraı Riski Verim
DetaylıALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI
µ µ içi Güve Aralığı ALTERNATİF İTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMAI Bezetimi e öemli faydalarıda birisi, uygulamaya koymada öce alteratifleri karşılaştırmaı mümkü olmasıdır. Alteratifler; Fabrika yerleşim tasarımları
DetaylıALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI
ALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Bezetimi e öemli faydalarıda birisi, uygulamaya koymada öce alteratifleri karşılaştırmaı mümkü olmasıdır. Alteratifler; Fabrika yerleşim tasarımları Alteratif üretim
DetaylıİÇİNDEKİLER. Ön Söz Polinomlar II. ve III. Dereceden Denklemler Parabol II. Dereceden Eşitsizlikler...
İÇİNDEKİLER Ö Söz... Poliomlar... II. ve III. Derecede Deklemler... Parabol... 9 II. Derecede Eşitsizlikler... 8 Trigoometri... 8 Logaritma... 59 Toplam ve Çarpım Sembolü... 7 Diziler... 79 Özel Taımlı
DetaylıYatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 4. Hafta. Dr. Mevlüt CAMGÖZ
Yatırım Aalizi ve Portföy Yöetimi 4. Hafta Dr. Mevlüt CAMGÖZ İçerik Çeşitledirme Riski Kayakları ve Risk Türleri Portföyü Risk ve Getirisi Riskli Varlık Portföyüü Belirlemesi Markowitz Portföy Teorisi
DetaylıYatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects
Uşak Üiversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2012) 5/2, 89-101 Yatırım Projeleride Kayak Dağıtımı Aalizi Bahma Alp RENÇBER * Özet Bu çalışmaı amacı, yatırım projeleride kayak dağıtımıı icelemesidir. Yatırım
DetaylıMADENCİLİK YATIRIM PROJELERİNİN SOSYAL KARLILIK ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ
MADENCİLİK, Cilt 42, Sayı 3, Sayfa 25-30, Eylül 2003 Vol. 42, No. 3, pp 25-30, September 2003 MADENCİLİK YATIRIM PROJELERİNİN SOSYAL KARLILIK ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ Appraisal of Miig Ivestmet Projects
DetaylıDOĞRUSAL PROGRAMLAMA İLE PORTFÖY OPTİMİZASYONU VE İMKB VERİLERİNE UYGULANMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA
DOĞRUSAL PROGRAMLAMA İLE PORTFÖY OPTİMİZASYONU VE İMKB VERİLERİNE UYGULANMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Filiz KARDİYEN (*) Özet: Portföy seçim problemi içi klasik bir yaklaşım ola karesel programlama yötemi,
DetaylıTAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ Sapmasızlık 3.2. Tutarlılık 3.3. Etkinlik minimum varyans 3.4. Aralık tahmini (güven aralığı)
3 TAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ 3.1. Sapmasızlık 3.. Tutarlılık 3.3. Etkilik miimum varyas 3.4. Aralık tahmii (güve aralığı) İyi bir tahmi edici dağılımı tahmi edilecek populasyo parametresie yakı civarda
DetaylıTEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR
www.tekolojikarastirmalar.com e-issn:134-4141 Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi 28 (3) 41-48 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Düşük Sıcak Kayaklı Isı Pompaları Eerji Maliyet Aalizi Özet Murat KAYA Hitit
DetaylıMEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ
MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ Mustafa ÖZDEMİR İ. Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Düya çapıda rekabeti ö plaa çıktığı bu gükü şartlarda, e gelişmiş ürüü, e kısa sürede, e ucuza üretmek veya ilk yatırım ve işletme
DetaylıGayrimenkul Değerleme Esasları Dönem Deneme Sınavı I
1) I. Bia türü II. Bia yaşı III. Bia sııfı IV. İşaat evi V. Yıprama oraı Türkiye de bia metrekare ormal işaat maliyet bedelleri yukarıdakilerde hagilerie göre belirleir? A) Yalız II B) Yalız III C) II
Detaylı4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin
4/16/013 Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyası içi Tahmi Kitle ve Öreklem Öreklem Dağılımı Nokta Tahmii Tahmi Edicileri Özellikleri Kitle ortalaması içi Aralık Tahmii Kitle Stadart Sapması içi Aralık Tahmii
DetaylıTürkiye de Turizm ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi
Süleyma Demirel Üiversiesi, Fe Bilimleri Esiüsü Dergisi, 6-2 ( 202), 20-2 Türkiye de Turizm ve İhraca Gelirlerii Ekoomik Büyüme Üzerideki Ekisii Tesi: Eşbüüleşme ve Nedesellik Aalizi Esra POLAT, Süleyma
DetaylıKALİTE VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME İÇİN MÜŞTERİ GERİ BİLDİRİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Altı Sigma Yalı Koferasları (9- Mayıs 8) KALİTE VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME İÇİN MÜŞTERİ GERİ BİLDİRİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Serka ATAK Evre DİREN Çiğdem CİHANGİR Murat Caer TESTİK ÖZET Ürü ve hizmet kalitesii
DetaylıİHRACATA DAYALI-BÜYÜME HİPOTEZİNİN TÜRKİYE EKONOMİSİ VERİLERİ İLE ANALİZİ, Muammer ŞİMŞEK (*)
D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi Cilt:8 Sayı:2, Yıl:2003, ss:43-63 İHRACATA DAYALI-BÜYÜME HİPOTEZİNİN TÜRKİYE EKONOMİSİ VERİLERİ İLE ANALİZİ, 960 2002 Muammer ŞİMŞEK (*) ÖZET İhracata Dayalı-Büyüme Hipotezi, uygulamalı
DetaylıARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE
ANADOLU ÜNİVERSİESİ BİLİM VE EKNOLOJİ DERGİSİ A Uygulamalı Bilimler ve Mühedislik ANADOLU UNIVERSIY JOURNAL OF SCIENCE AND ECHNOLOGY A Applied Scieces ad Egieerig Cilt/Vol.: 4-Sayı/No: : 67-74 (23) ARAŞIRMA
DetaylıAÇIK ĐŞLETME BASAMAKLARI TENÖR KONTROLÜNDE JEOĐSTATĐSTĐKSEL TAHMĐN MODELĐ SEÇĐMĐ
Eskişehir Osmagazi Üiversitesi Müh.Mim.Fak.Dergisi C.XXI, S., 2008 Eg&Arch.Fac. Eskişehir Osmagazi Uiversity, Vol..XXI, No:, 2008 Makalei Geliş Tarihi : 2.02.2007 Makalei Kabul Tarihi : 23.03.2007 AÇIK
DetaylıFİBER BRAGG IZGARA TABANLI OPTİK SENSÖRÜN ANALİZİ
FİER RAGG IZGARA TAANLI OPTİK SENSÖRÜN ANALİZİ Lale KARAMAN 1 N. Özlem ÜNVERDİ Elektroik ve Haberleşme Mühedisliği ölümü Elektrik-Elektroik Fakültesi Yıldız Tekik Üiversitesi, 34349, eşiktaş, İstabul 1
DetaylıNOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ
NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. KULLANILAN ŞEKİLLERİN VE NOTLARIN TELİF HAKKI KİTABIN YAZARI VE BASIM EVİNE AİTTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ Ekoometri: Sözcük
Detaylıİşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler.
OLASILIK VE İSTATİSTİK DERSLERİ ÖZET NOTLARI İstatistik: verileri toplaması, aalizi, suulması ve yorumlaması ile ilgili ilkeleri ve yötemleri içere ve bu işlemleri souçlarıı probabilite ilkelerie göre
DetaylıYAPISAL ELEMANLARIN TİTREŞİM FREKANSLARININ ANALİZİ İÇİN ÜÇ BOYUTLU TIMOSHENKO KİRİŞ ELEMANI
2. Türkiye Deprem Mühedisliği ve Sismoloji Koferası YAPISAL ELEMANLARIN TİTREŞİM FREKANSLARININ ANALİZİ İÇİN ÜÇ BOYUTLU TIMOSHENKO KİRİŞ ELEMANI ÖZET: O. Soydaş 1 ve A. Sarıtaş 2 1 Doktora Öğrecisi, İşaat
DetaylıTÜRKİYE DE BİREYSEL BANKA KREDİLERİ VE ENFLASYON İLİŞKİSİ THE RELATIONSHIP BETWEEN INDIVIDUAL BANK CREDITS AND INFLATION IN TURKEY
TÜRKİYE DE BİREYSEL BANKA KREDİLERİ VE ENFLASYON İLİŞKİSİ Prof. Dr. Özca KARAHAN 1 Badırma Oyedi Eylül Üiversitesi, (okaraha@badirma.edu.tr) Araş. Gör. Yuus Emre GÜRBÜZ Badırma Oyedi Eylül Üiversitesi,
DetaylıİSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE HİPOTEZ TESTİ
İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE HİPOTEZ TESTİ Bu bölümdeki yötemler, bilimeye POPULASYON PARAMETRE değeri hakkıda; TAHMİN yapmaya yöelik ve, KARAR vermekle ilgili, olmak üzere iki grupta icelemektedir. Parametre
DetaylıAFYONKARAHİSAR İLİ YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ. Ziya DEMİRKOL 1 Mehmet ÇUNKAŞ 2
S.Ü. Müh. Bilim ve Tek. Derg., c.2, s.1, 2014 Selcuk Uiv. J. Eg. Sci. Tech., v.2,.1, 2014 ISSN: 2147-9364 (Elektroik) AFYONKARAHİSAR İLİ YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ Ziya DEMİRKOL 1 Mehmet ÇUNKAŞ 2
DetaylıÜSTEL VE Kİ-KARE DAĞILIMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN SİMULASYON İLE ÜRETİLEN RANDOM SAYILARLA GÖSTERİLMESİ
C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı, 3 97 ÜSTEL VE Kİ-KARE DAĞILIMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN SİMULASYON İLE ÜRETİLEN RANDOM SAYILARLA GÖSTERİLMESİ Yalçı KARAGÖZ Cumhuriyet Üiversitesi
DetaylıTUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi
TMMOB Harita ve Kadastro Mühedisleri Odası, 5. Türkiye Harita Bilimsel ve Tekik Kurultayı, 5 8 Mart 5, Akara. TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordiatlarıı Gri istem ile Tahmi Edilmesi Kürşat Kaya *, Levet Taşcı,
DetaylıMENKUL KIYMET DEĞERLEMESİ
MENKUL KIYMET EĞERLEMESİ.. Hiss Sdii Tk ömlik Gtirisii Hsaplaması Bir mkul kıymti gtirisi, bkl akit akımlarıı, şimdiki piyasa fiyatıa şitly iskoto oraıdır. Mkul kıymti özlliği gör bu akit akımları faiz
DetaylıStandart Formun Yapısı. Kanonik Form. DP nin Formları SİMPLEX YÖNTEMİ DP nin Düzenleniş Şekilleri. 1) Optimizasyonun anlamını değiştirme
5.0.06 DP i Düzeleiş Şekilleri DP i Formları SİMPLEX YÖNTEMİ ) Primal (özgü) form ) Kaoik form 3) Stadart form 4) Dual (ikiz) form Ayrı bir kou olarak işleecek Stadart formlar Simplex Yötemi içi daha elverişli
DetaylıDÖVĠZ KURU DALGALANMALARININ TARIMSAL DIġ TĠCARETE ETKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ. Doç. Dr. ErĢan SEVER Aksaray Üniviversitesi ĠĠBF Ġktisat Bölümü
DÖVĠZ KURU DALGALANMALARININ TARIMSAL DIġ TĠCARETE ETKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ THE EFFECT OF EXCHANGE RATE VOLATILITY ON AGRICULTURAL FOREIGN TRADE: THE CASE OF TURKEY Doç. Dr. ErĢa SEVER Aksaray Üiviversitesi
Detaylı7. Ders. Bazı Kesikli Olasılık Dağılımları
Hatırlatma: ( Ω, U, P) bir olasılık uzayı ve 7. Ders Bazı Kesikli Olasılık Dağılımları : Ω ω R ( ω) foksiyou Borel ölçülebilir, yai B B içi { ω Ω : ( ω) B } U oluyorsa foksiyoua bir Rasgele Değişke deir.
DetaylıISL 418 Finansal Vakalar Analizi
23.3.218 2. HAFTA ISL 18 Fiasal Vakalar Aalizi Paraı Zama Değeri Doç. Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr 2 Paraı Zama Değeri Paraı Zama Değeri Yatırım ve fiasma kararlarıda rasyoelliği yakalamak
DetaylıŞEKER PANCARI KÜSPESİ KARBOKSİMETİL SELÜLOZUNUN GÖRÜNÜR VİSKOZİTESİNE SICAKLIK VE KONSANTRASYONUN ETKİSİ
ŞEKER PACARI KÜSPESİ KARBOKSİMETİL SELÜLOZUU GÖRÜÜR VİSKOZİTESİE SICAKLIK VE KOSATRASYOU ETKİSİ Hasa TOĞRUL, urha ARSLA Fırat Üiversitesi, Mühedislik Fakültesi, Kimya Mühedisliği Bölümü-ELAZIĞ ÖZET Şeker
Detaylı2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması
2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması Mahmut YARDIMCIOĞLU Özet Genel anlamda krizler ekonominin olağan bir parçası haline gelmiştir. Sıklıkla görülen bu krizlerin istatistiksel
DetaylıKİMYASAL DENGE (GİBBS SERBEST ENERJİSİ MİNİMİZASYONU) MODELLEMESİ
KİMYASAL DENGE (GİBBS SERBEST ENERJİSİ MİNİMİZASYONU) MODELLEMESİ M. Turha ÇOBAN Ege Üiversitesi, Mühedislik Fakultesi, Makie Mühedisliği Bölümü, Borova, İZMİR Turha.coba@ege.edu.tr Özet: Kimyasal degei
DetaylıTek Bir Sistem için Çıktı Analizi
Tek Bir Sistem içi Çıktı Aalizi Bezetim ile üretile verile icelemesie Çıktı Aalizi deir. Çıktı Aalizi, bir sistemi performasıı tahmi etmek veya iki veya daha fazla alteratif sistem tasarımıı karşılaştırmaktır.
DetaylıTümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri. n c = nc i= 1 n ca i. k 1. i= r n. Σ sembolü ile bilinmesi gerekli bazı formüller : 1) k =1+ 2 + 3+...
MC formülüü doğruluğuu tümevarım ilkesi ile gösterelim. www.matematikclub.com, 00 Cebir Notları Gökha DEMĐR, gdemir@yahoo.com.tr Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri Tümevarım Metodu : Matematikte kulladığımız
DetaylıHipotez Testleri. Parametrik Testler
Hipotez Testleri Parametrik Testler Hipotez Testide Adımlar Bir araştırma sorusuu belirlemesi Araştırma sorusua dayaa istatistiki hipotezleri oluşturulması (H 0 ve H A ) Hedef populasyoda öreklemi elde
Detaylı(3) Eğer f karmaşık değerli bir fonksiyon ise gerçel kısmı Ref Lebesgue. Ref f. (4) Genel karmaşık değerli bir fonksiyon için. (6.
Problemler 3 i Çözümleri Problemler 3 i Çözümleri Aşağıdaki özellikleri kaıtlamaızı ve buu yaıda daha fazla soyut kaıt vermeizi isteyeceğiz. h.h. eşitliğii ölçümü sıfır ola bir kümei tümleyei üzeride eşit
DetaylıANA NİRENGİ AĞLARINDA NİRENGİ SAYISINA GÖRE GPS ÖLÇÜ SÜRELERİNİN KURAMSAL OLARAK BULUNMASI
TMMOB Harita ve Kadastro Mühedisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Tekik Kurultayı 18 22 Nisa 2011, Akara ANA NİRENGİ AĞLARINDA NİRENGİ SAYISINA GÖRE GPS ÖLÇÜ SÜRELERİNİN KURAMSAL OLARAK BULUNMASI
DetaylıBileşik faiz hesaplamalarında kullanılan semboller basit faizdeki ile aynıdır. Temel formüller ise şöyledir:
1 BİLEŞİK FAİZ: Basit faiz hesabı kısa vadeli(1 yılda az) kredi işlemleride uygulaa bir metot idi. Ayrıca basit faiz metoduda her döem içi aapara sabit kalmakta olup o döem elde edile faiz tutarı bir soraki
DetaylıREGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyon Basit doğrusal regresyon modeli: .. + n gözlem için matris gösterimi,. olarak verilir.
203-204 Bahar REGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyo Basit doğrusal regresyo modeli: y i = β 0 + β x i + ε i Modeli matris gösterimi, y i = [ x i ] β 0 β + ε i şeklidedir. x y 2 gözlem
DetaylıTÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ
TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ Abdulkadir KAYA Ünal GÜLHAN Bener GÜNGÖR Öz Bu çalışmada, finansal piyasalardaki gelişmelerin ekonomik büyümeye katkıda bulunduğunu iddia eden
DetaylıTÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ INTERACTION OF FINANCE SECTOR AND REAL SECTOR IN TURKISH ECONOMY
TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ INTERACTION OF FINANCE SECTOR AND REAL SECTOR IN TURKISH ECONOMY Yrd. Doç.Dr. Abdulkadir KAYA Erzurum Teknik Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü
DetaylıRegresyon ve Korelasyon Analizi. Regresyon Analizi
Regresyo ve Korelasyo Aalz Regresyo Aalz Regresyo Aalz Regresyo aalz, aralarıda sebep-souç lşks bulua k veya daha fazla değşke arasıdak lşky belrlemek ve bu lşky kullaarak o kou le lgl tahmler (estmato)
DetaylıBASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI
Projesii Kousu: Bir çekirgei metre, metre veya 3 metre zıplayarak uzuluğu verile bir yolu kaç farklı şekilde gidebileceği ya da bir kişii veya (veya 3) basamak atlayarak basamak sayısı verile bir merdivei
Detaylı18.06 Professor Strang FİNAL 16 Mayıs 2005
8.6 Professor Strag FİNAL 6 Mayıs 25 ( Pua) P,..., P R deki oktalar olsu. ( ai, ai2,..., a i) P i i koordiatlarıdır. Bütü P i oktasıı içere bir cx +... + cx = hiperdüzlemi bulmak istiyoruz. a) Bu hiperdüzlemi
DetaylıDİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME
DİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME Uğur SAYNAK ve Alp KUŞTEPELİ Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bölümü İzmir Yüksek Tekoloji Estitüsü, 35430, Urla, İZMİR e-posta: ugursayak@iyte.edu.tr e-posta:
DetaylıPSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI
Kriz Dergisi 3 (1-2): 133-137 PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI Ayça GÜRDAL*, Hasa MIRSAL" GİRİŞ VE AMAÇ Ayakta tedavi sürekliliği, diğer tıp dallarıda
DetaylıRobot Navigasyonunda Potansiyel Alan Metodlarının Karşılaştırılması ve Đç Ortamlarda Uygulanması
Robot Navigasyouda Potasiyel Ala Metodlarıı Karşılaştırılması ve Đç Ortamlarda Uygulaması Eyüp Çıar 1 Osma Parlaktua Ahmet Yazıcı 3 1, Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bölümü, Eskişehir Osmagazi Üiversesi,
DetaylıYukarıdaki sonucu onaylarım. Prof. Dr. Ülkü MEHMETOĞLU. Enstitü Müdürü
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ DURAĞAN OLMAYAN ZAMAN SERİLERİNDE KOİNTEGRASYON VEKTÖRÜNÜN TAHMİNİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Yudum BALKAYA İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA 006 Her
DetaylıEME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Girdi Analizi Prosedürü. Dağılıma Uyum Testleri. Dağılıma Uyumun Kontrol Edilmesi. Girdi Analizi-II Ders 9
..7 EME 37 Girdi Aalizi Prosedürü SİSTEM SIMÜLASYONU Modelleecek sistemi (prosesi) dokümate et Veri toplamak içi bir pla geliştir Veri topla Verileri grafiksel ve istatistiksel aalizii yap Girdi Aalizi-II
DetaylıOKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİLERDE MÜZİK EĞİTİMİ İLE ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE TERAPÖTİK BİR ÇALIŞMA
Joural of Research i Educatio ad Teachig OKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİLERDE MÜZİK EĞİTİMİ İLE ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE TERAPÖTİK BİR ÇALIŞMA Yard.Doç.Dr. Tüli Malkoç Marmara Üiversitesi
DetaylıGelişmekte Olan Piyasa Ekonomileri Döngüsellik Karşıtı Para Politikası Uygulayabilir Mi? Türkiye Deneyimi
Gelişmekte Ola Piyasa Ekoomileri Dögüsellik Karşıtı Para Politikası Uygulayabilir Mi? Türkiye Deeyimi Dr. Tolga Dağlaroğlu Gazi Üiversitesi İktisat Bölümü Dr. Baki Demirel Gazi Osma Paşa Üiversitesi İktisat
DetaylıDeğişkenler: Bir problemin modeli kurulduktan sonra değeri hesaplanacak olan bilinmeyen simgelerdir.
2. DOĞRUSAL PROGRAMLAMA (DP) 2.1. DP i Taımı ve Bazı Temel Kavramlar Model: Bir sistemi değişe koşullar altıdaki davraışlarıı icelemek, kotrol etmek ve geleceği hakkıda varsayımlarda bulumak amacı ile
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferasiyel Deklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulumak veya kullaım koşulları hakkıda bilgi içi http://ocw.mit.edu/terms web sitesii ziyaret ediiz.
DetaylıULUSLARARASI REKABET GÜCÜNÜ ETKİLEYEN MAKROEKONOMİK FAKTÖRLER: TÜRK İMALAT SANAYİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA
ULUSLARARASI REKABET GÜCÜNÜ ETKİLEYEN MAKROEKONOMİK FAKTÖRLER: TÜRK İMALAT SANAYİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA Sevda YAPRAKLI ÖZET Bu çalışmaı amacı, Türkiye de imalat saayi sektörüü uluslararası rekabet gücü
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri
DetaylıSEROLOJİK ÖRNEKLEME EL KİTABI. AVIAGEN ANADOLU AŞ KANATLI TEŞHİS ve ANALİZ LABORATUVARI SEROLOJİ ÖRNEKLEME EL KİTABI
AVIAGEN ANADOLU AŞ KANATLI TEŞHİS ve ANALİZ LABORATUVARI SEROLOJİ ÖRNEKLEME EL KİTABI 1/9 Hazırlaya Oaylaya Yürürlük Tarihi Revizyo Tarihi Mehmet ÜVEY Mehmet ÜVEY 06.04.2011 05.06.2014 Gözde Geçire Gözde
DetaylıÖğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı
Öğreci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı SORU 1. a) Ekoomii taımıı yapıız, amaçlarıı yazıız. Tam istihdam ile ekoomik büyüme arasıdaki ilişkiyi açıklayıız. b) Arz-talep kauu edir? Arz ve talep asıl artar
DetaylıGENEL YÜK VEKTÖRLERİ İLE ÇOK MODLU İTME ANALİZİ (GENEL İTME ANALİZİ)
. Türkiye Deprem Mühedisliği ve Sismoloi Koferası - Ekim ODTÜ ANKARA ÖZET: GENEL YÜK VEKTÖRLERİ İLE ÇOK MODLU İTME ANALİZİ (GENEL İTME ANALİZİ) F.S. Alıcı, K. Kaatsız ve H. Sucuoğlu Araştırma Görevlisi,
DetaylıARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:-Sayı/No: : 355-366 (9) ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE TEK DEĞİŞKENLİ KARARLI DAĞILIMLAR,
Detaylı3. Bölüm Paranın Zaman Değeri. Prof. Dr. Ramazan AktaĢ
3. Bölüm Paraı Zama Değeri Prof. Dr. Ramaza AktaĢ Amaçlarımız Bu bölümü tamamladıkta sora aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olabileceksiiz: Paraı zama değeri kavramıı alaşılması Faiz türlerii öğremek
DetaylıKAMU HARCAMALARININ TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELERLE İLİŞKİSİ VE NEDENSELLİĞİ ( Türkiye Örneği)
KAMU HARCAMALARININ TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELERLE İLİŞKİSİ VE NEDENSELLİĞİ (1983-2000 Türkiye Öreği) İbrahim BAKIRTAŞ* ÖZET Bu çalışma, Türkiye deki kamu harcamalarıı temel makroekoomik değişkelerle
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR GİRİŞ
TEMEL KAVRAMLAR GİRİŞ İstatistik kelimesii kökei Almaca olup devlet alamıa gelmektedir. İstatistik kelimesi gülük hayatta farklı alamlarda kullaılmaktadır. Televizyoda bir futbol müsabakasıı izleye bir
DetaylıORTALAMA EŞĐTSĐZLĐKLERĐNE GĐRĐŞ
ORTALAMA EŞĐTSĐZLĐKLERĐNE GĐRĐŞ Lokma Gökçe Olimpiyat problemlerii çözümüde eşitsizlik teorisi öemli bir yer tutar. Baze bir maksimum miimum değer problemide, baze bir geometrik eşitsizlik kaıtıda, baze
DetaylıBankacılık Sektörü Hisse Senedi Endeksi İle Enflasyon Arasındaki İlişki: Yedi Ülke Örneği
YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:213 Cil:2 Sayı:2 Celal Bayar Üiversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Bakacılık Sekörü Hisse Seedi Edeksi İle Eflasyo Arasıdaki İlişki: Yedi Ülke Öreği Doç. Dr. Aslı YÜKSEL Bahçeşehir Üiversiesi,
DetaylıObje Tabanlı Sınıflandırma Yöntemi ile Tokat İli Uydu Görüntüleri Üzerinde Yapısal Gelişimin İzlenmesi
Obje Tabalı Sııfladırma Yötemi ile Tokat İli Uydu Görütüleri Üzeride Yapısal Gelişimi İzlemesi İlker GÜNAY 1 Ahmet DELEN 2 Mahmut HEKİM 3 1 Gaziosmapaşa Üiversitesi, Mühedislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi,
DetaylıYAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 04
İşaat projelerii içi fiasal ve ekoomik aaliz yötemleri İşaat projeleri içi temel maliyet kavramları Yaşam boyu maliyet: Projei kafamızda şekillemeye başladığı ada itibare başlayıp kullaım ömrüü tamamlayaa
DetaylıTEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR
www.tekolojikarastirmalar.com ISSN:34-44 Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi 7 () 35-4 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Polivili Klorür (Pvc) Malzemeleri Sıcaklığa Bağlı Titreşim Özelliklerii Đcelemesi
Detaylı