Obezite ile İlişkili Kronik Böbrek Hastalığının Epidemiyolojisi ve Patogenezi. Dr. Turgay Arınsoy

Transkript

1 Obezite ile İlişkili Kronik Böbrek Hastalığının Epidemiyolojisi ve Patogenezi Dr. Turgay Arınsoy

2 Obezite Bir Dirhem Et Bin Ayıp örter (Türk Atasözü)

3 Konuşma Planı Obezite Tanımı ve Sınıflandırılması Obezite Epidemiyolojisi Etyoloji Obezite ve Renal Hasar Obezite ve Kronik Böbrek Hastalığı

4 Obezite Tanımı ve Sınıflandırılması Obezite Epidemiyolojisi Etyoloji Obezite ve Renal Hasar Obezite ve Kronik Böbrek Hastalığı

5 Obezite Tanımlaması ve Sınıflaması Sınıflama VKİ kg/m2 Zayıf < 18.5 İdeal Kilolu Obezite - I Derece 3O II Derece III Derece (Morbit Obez) World Health Organization - Last update: 12/10/2014

6 Obezite Tanımı ve Sınıflandırılması Obezite Epidemiyolojisi Etyoloji Obezite ve Renal Hasar Obezite ve Kronik Böbrek Hastalığı

7 Obezite, tüm dünyada önemli bir sağlık problemidir verilerine göre Obezite sıklığı iki kat artmıştır. 1.4 milyar insan kilolu, bunların içinde 200 milyon erkek,300 milyon kadın obezdir.

8 Türkiye'de Obezite Prevalansi %18.6 (1990) %21.9 (2000) Yumuk; obesity reviews (2005) 6, 9 10

9 Nephrol Dial Transplant (2011) 26:

10 Percent % Obezite Sıklığı (VKİ >30kg/m2) CREDIT Çalışması ,6 n: , , Kadın Erkek Genel CREDIT NDT 2011

11 VKİ göre Obezite Dereceleri (CREDIT 2011 ) % >40 Normal Kilolu I Derece Obez II Derece Obez Aşırı Obez VKİ

12 3622 çocuk; Kilolu Çocuk % 9.3 Obez Çocuk % 8.9

13 Obezite Epidemiyolojisi Obezite Tanımı ve Sınıflandırılması Etyoloji Obezite ve Renal Hasar Obezite ve Kronik Böbrek Hastalığı

14 Psikososyal Sedanter Yasam Tarzi Enerji icerikli yiyecekler Genetik Faktorler Obezitenin Potansiyel Faydalari Enerji kaynaklarinin depolanmasi Lipofilik toksinlerin daha kolay atilmasi Progenitor hucrelerde daha kolay mobilizasyon Komorbiditeler OSAS. inflamasyon Yagli karaciger.alzheimer H. Kanser Osteoartrit Dislipidemi Fruktoz Obezite Hipertansiyon Ateroskleroz Kronik Bobrek Hastaligi Obeziteye Neden Olan Diger Faktorler Adenovirus Barsak mikroflorasindaki degisimler Epigenetik Hipotalamik lezyonlar Hormonal Degisiklikler Tip 2 DM

15 Obeziteye Neden Olan Faktörler Obezite

16 Obezite ile İlişkili Sonuçlar

17 Obezite ile İlişkili Hastalıklar Diabetes Mellitus Hipertansiyon Metabolik Sendrom Kardiyovaskuler Hastalıklar Kanser Osteoartrit Safra Kesesi Hastalıkları Non-alkolik Yağlı Karaciğer Pankreatit OSAS

18 Obezite Epidemiyolojisi Obezite Tanımı ve Sınıflandırılması Etyoloji Obezite ve Renal Hasar Obezite ve Kronik Böbrek Hastalığı

19 Artmış Viseral Obezite Adiposit ve Makrofaj Fonksiyonu 1- Artmış adipoz doku, makrofajlar tarafından infiltre edilir. Makrofaj Adiposit 2- Adipositler---- inflamatuar sitokin üretimi

20 Artmış Viseral Obezite Adiposit ve Makrofaj Fonksiyonu Nephrol Dial Transplant (2013) 28 (Suppl. 4): iv22 iv29

21 Obesite ve Renal Hasar Nephrol Dial Transplant (2013) 28 (Suppl. 4): iv22 iv29

22 Tubuler Na Geri emilimi Na Atilimi Mezenjial proliferasyon Extraselluler Proteininde artis NACL transportu RAAS aktivasyonu Aff Arteriol dilatasyon Renal hucrede buyume hucrelerde Matriks diger buyume hormonlari (IGF-1, TGF-B, CTGF SSS aktivitesi Na retansiyonu Kan Basinci Insulin sinyalinde azalma Konsantrik Sol Ventrikul Hipertrofisi Obezite Azalmis Insulin Sensitivitesi/ Hiperinsulinemi Hipertansiyon Intraglomeruler Basinc Proteinuri Intrarenal sitokin ve buyume faktorleri Apoptosis Proinflamatuar sitokinler IL-1 IL-6 TNF alfa CRP Leptin Resistin RAAS kompenetleri Bozulmus glukoz toleransi Lipid peroksidasyon urunlerinde Glikoksidasyon urunleri Obezite, kompleks bir mekanizma ile diabetes mellitus gelisiminde etkili olabilen Glomerulde hafif GFH tum yolaklari aktive etmekte, ve azalmis insulin sensitivitesi ise cesitli RAAS Anj II etkileri mekanizmalarla Oksidatif Stress aktivitesi OBEZITE/DIABET Albuminuri ILISKILI NEFROPATI gelisimine neden olmaktadir. NO Endotel bagimli vazodilatasyonda bozulma Savino et al, Horm Res Paediatr 2010;73:

23 Insulin Rezistansi OBEZITE Hipertansiyon Metabolik Sendrom

24 Obezite, çeşitli mekanizmalarla, Tip II DM ve hipertansiyondan bağımsız olarak böbrek hasarına neden olmaktadır.

25 Obesite ve Renal Hasar Nephrol Dial Transplant (2013) 28 (Suppl. 4): iv8 iv14

26 ARTMIS VISERAL YAG DOKUSU Adipokinler Adiponectin Leptin Pro-inflamatuar Sitokinler TNF-alfa IL-6 CRP MCP-1 Vazoaktif Peptidler RAAS Vazokonstriksiyon Vazodilatasyon Podositopati Mezenjial Genisleme Extraselluler matriks birikimi Bazal Membranda Kalinlasma GLOMERULOPATI Med Clin North Am. Jan 2013;97(1):59-74

27 Kidney Int 2001 Apr;59(4):

28 Obezitenin Renal Sisteme Etkileri Hemodinamik Artmış efektif plazma akımı Artmış Glomeruler filtrasyon hızı Artmış glomeruler Filtrasyon Fraksiyonu Albuminuri Yapısal Böbrek büyüklüğünde artış Glomeruler yüzey alanında artış Mezenjial ekspansiyon Podosit hasarı Patolojik Glomerulomegali Glomeruloskleroz Obezite ilişkili glomerulopati Kronik Böbrek Hastalığı Böbrek hasarı başlatma Böbrek Yetmezliğinde progresyon Proteinuri Diger Renal karsinom Nefrolitiazis Nefrologia 2011; 31(4):

29 Obezite Epidemiyolojisi Obezite Tanımı ve Sınıflandırılması Etyoloji Obezite ve Renal Hasar Obezite ve Kronik Böbrek Hastalığı

30 Obezite ve Son Dönem Böbrek Yetmezliği Gelişimi Framingham Kalp Çalışması VKİ >30 kg/m2 Evre III KBH gelişiminde relatif risk % 68 Foster ve ark. Am J Kidney Dis. 2008;52(1): sağlıklı erkek VKİ <22.7 kg/m2 & VKİ >26.6 kg/m2 KBH risk oranı 1.45 Gelber ve ark. Am J Kidney Dis. 2005; 46 (5):

31 Obezite ve Son Dönem Böbrek Yetmezliği Gelişimi Hsu et al, Ann Intern Med. 2006;144(1):21-28

32 Abdominal Obezite ve Son Dönem Böbrek Yetmezliği Gelişimi Abdominal obezite, artmış VKİ ve generalize adipositeden bağımsız olarak KBH ile ilişkilidir nondiyabetik hasta Bel çevresi >102 cm--- Erkek Bel çevresi >88 cm ---Kadin Renal yetmezlik gelişimi için artmış risk orani 1.4 Gomez ve ark. FATH study. J Am Soc Nephrol. 2006; 12(12 suppl 3):

33 Metabolik Sendrom

34 Obezite, Metabolik Sendrom Son Dönem Böbrek Yetmezliği Gelişimi Chen ve ark--- kesitsel bir kohort araştırması 6217 hasta Metabolik sendrom kriterlerinde artış ile doğru orantılı olarak hem kronik böbrek hastaliğı hem de mikroalbuminuri prevalansının arttığı izlenmiştir. Ann Intern Med 2004;140:

35 Obezite, Metabolik Sendrom Son Dönem Böbrek Yetmezliği Gelişimi non-diyabetik erişkin Normal GFH 9 yıl takip Metabolik sendrom kriter sayısı arttıkça KBH riski Kurella ve ark. J Am Soc Nephrol 2005; 16:

36 Nephrol Dial Transplant (2011) 26:

37 KBH (%) Kronik Böbrek Hastalığı Sıklığı CREDIT ,7 18,4 n: 824 (Kadın), n: 546 (Erkek) 15 12, GENEL KADIN ERKEK CREDIT NDT 2011

38 Percent % Obezite Sıklığı (VKİ >30kg/m2) CREDIT Çalışması ,6 n: , , Kadın Erkek Genel CREDIT NDT2011

39 Percent % Abdominal Obezite Sıklığı (BÇ:E>102, K>88cm), (Cinsiyete Göre) Kadın vs Erkek: p<0.001; OR: 0.24 (%95GS: ) 46,7 n: , , Kadın Erkek Genel CREDIT NDT 2011 Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 39

40 % Metabolik Sendrom & Cinsiyet Kadın vs Erkek: p<0.001; OR: 0.66 (%95GS: ) n: ,6 31,3 26, Kadın Erkek Genel CREDIT NDT 2011 Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 40

41 OBESITY, METABOLIC SYNDROME and INCREASED RISK FOR CHRONIC KIDNEY DISEASE in a LARGE TURKISH COHORT: Chronic Renal Disease In Turkey Study OBESITY, METABOLIC SYNDROME and INCREASED RISK FOR CHRONIC KIDNEY DISEASE in a LARGE TURKISH COHORT: Chronic Renal Disease In Turkey Study

42 OBESITY, METABOLIC SYNDROME and INCREASED RISK FOR CHRONIC KIDNEY DISEASE in a LARGE TURKISH COHORT: Chronic Renal Disease In Turkey Study

43 OBESITY, METABOLIC SYNDROME and INCREASED RISK FOR CHRONIC KIDNEY DISEASE in a LARGE TURKISH COHORT: Chronic Renal Disease In Turkey Study

44 The mean estimated (egfr) was lower in obese children (122.7 ± 21.6 versus ± 23.1, P < 0.001)

45

46 Çalışmaların çoğunda; Obez hastalarda kilo vermekle : - Hiperfiltrasyon normale dönmüş - GFH azalmış olan KBH lı hastalarda GFH artmış - Proteinüri azalmış - Albuminüri azalmış

47 Kardiyovaskuler Hastaliklar Insulin Rezistansi OBESITE Kronik Bobrek Hastaligi Hipertansiyon Metabolik Sendrom

48

49 Artmış yağ dokusu AZALMIS KLERENS Endotelial aktivasyon Inflamasyon Oksidatif stress Vaskuler kalsifikasyon Yağ dokusu Leptin Resistin TNF-a IL-6 Adiponektin Adipokin imbalansi BBB Anoreksi Depresyon Istirahat enerji kaybi Sempatik aktivasyon INSULIN RESISTANSI Lipit birikimi Kas Yikimi

50 % Metabolik Sendrom & KBH Evresi n: 2567/ , ,4 66, ,8 31, Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 50

51 Obezite Tanımlaması ve Sınıflandırılması Copyright 2006 World Health Organization - Last update: 12/10/2014

52 KBH % Obezite Sıklığı ile KBH İlişkisi KBY yok vs var: p<0.001; OR: 1.65 (%95GS: ) 50 N: ,3 14, OBESİTE(+) OBESİTE(-) CREDIT NDT 2011

53 Albuminüri (%) Obezite & Albüminüri 20 n: ,9 10 9,5 Mikro Makro 5 1,7 3 0 Obesite(-) Obesite(+) Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 53

54 Albuminüri (%) Abdominal Obezite & Albüminüri 20 n: , Mikro Makro 5 0 1,8 Obesite(-) 2,4 Obesite(+) Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 54

55 GFH (ml/dk) Abdominal Obezite Sıklığı ile GFH İlişkisi 84,67 p<0,001 85,67 93,68 94, N:8654 GENEL ABDOMİNAL 0 OBESİTE(+) OBESİTE(-) Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 55

56 KBH % Metabolik Sendrom ile KBH İlişkisi N: , , MS(-) MS(+) Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 56

57 MS % Metabolik Sendrom ile KBH İlişkisi KBY yok vs var: p<0.001; OR: 2.01 (%95GS: ) N: , KBH (-) KBH (+) Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 57

58 Obezite, tüm dünyada önemli bir sağlık problemidir.

59 Copyright 2006 World Health Organization - Last update: 12/10/2014