Baz ı Yonca Varyetelerinde Kuru Madde ve Organik Madde Sindirilebilirlikleri ve Metabolik Enerji De ğerleri *

Transkript

1 TARIM BILIMLERI DERGISI 2003, 9 (4) Bz ı Yonc Vryetelerinde Kuru Mdde ve Orgnik Mdde Sindirileilirlikleri ve Metolik Enerji De ğerleri * Ayşe AKSOY Aydn YILMAZ' Geliş Trihi: Özet: Bu r şt ı rmd, in vitro yöntemlerden sellülz yöntemi uygulnrk sekiz yonc sinin (irinci ve ikinci ) kuru mdde ve orgnik mdde sindirileilirlikleri ile metolik enerji de ğerlerinin elirlenmesi mçlnm ışt ı r. Bu mçl yonc örnekleri Trichoderm viride mikroorgnizms ı ndn elde edilen sellülz enzimi ile 24 st inküsyon mruz ı rk ı lm ış lrd ı r. Ar şt ı rm sonucund, kuru mdde ve orgnik mdde sindirileilirlikleri ile metolik enerji de ğerleri k ı m ı ndn ler ve ler rs ı ndki frkl ı l ı klr isttistiki olrk önemli ulunmu ştur (p<0.05). Yine, incelenen kriterler k ı m ı ndn,,, ve rs ı ndki frkl ı l ı klr isttistiki olrk önemsiz ulunmkl irlikte (p>0.05), u ler ve Sirs leri ile kr şı lşt ı r ı ld ığı nd rlr ı ndki frkl ı l ı klr önemli ulunmu ştur (p<0.05). Anhtr Kelimeler: yonc leri, sellülz metod, orgnik mdde sindirileilirli ği, kuru mdde sindirileilirli ğ i, metolik enerji Metolizle Energy Vlues nd Dry Mtter nd Orgnic Mtter Digestiilities of Some Alflf Vrieties Astrct: The purpose of this reserch is to determine of dry mtter(dm) nd orgnic mtter(om) digestiility nd the metolizle energy(me) vlues of 8 lflf vrieties(first nd second cut) y using in vitro cellulse method. Alflf smples were incuted 24 hours y cellulse enzyme otined from Trichoderm viride microorgnism. In conclusion, the differences in the digestiility of DM nd OM nd ME vlues mong vrieties nd hrvesting times were found sttisticlly significnt (p<0.05). The prmeters evluted showed tht the differences mong,,, nd vrieties were found sttisticlly significnt (p>0.05). When these vrieties compred with nd Sirs vrietes, the differences etween them were found sttisticlly significnt (p<0.05). Key Words: lflf vrieties, cellulse method, orgnic mtter digestiiliy, dry mtter digestiility, metolisle energy Giri ş Ülkemizdeki h ızl ı nüfus rt ışı, ki şi şı n dü şen milli gelirin d ğı l ı m ındki düzensizlik, yetersiz ve dengesiz eslenme sonucunu do ğ urmktd ı r. insno ğlunun dengeli eslenmesi, s ğ l ı kl ı ve dh zinde olilmesi için, ki ş i şın tüketilmesi gereken hyvnsl protein miktr ı n ı n 35 gr doly ınd olms ı önerilirken, Türkiye'de u miktr 20 gr doly ı ndd ır (Gökçeyrek 1997). Hyvnsl protein ç ığı n ın kpt ılilmesi için hyvnsl ürün üretiminin ve tüketiminin önemli miktrd rt ışı s ğ lnml ı d ır. Bu d nck, insnlr ın fydlnmd ığı vey fydlnmd ığı mevcut yem kynklr ı n ın rsyonel ir şekilde değerlendirilmeleri, hyvnlr ı n gereksinim duyduklr ı esin mddelerini ve u gereksinimi kr şılyck en uygun rsyonlr ı hz ırlmkl mümkündür. Hz ı rlnn rsyonun içerdi ği esin mddeleri miktr ındn ziyde, u esin mddelerinin ne kdr ındn yrrln ı lileceğinin ilinmesi hyvn esleme ç ısı ndn önemlidir. Çünkü orgnizm, tüketti ği yemin esin mddeleri ve rüt enerjinin tmm ındn yrrlnmmktd ır. Yem hm mddeleri vey yem krmlr ı n ı n metolik enerji (ME) de ğerlerini elirlemede, orgnik mddenin sindirileilirli ğinin (OMS) sptnms ı önemlidir. Bir yemin y d ir yem ile şeninin sindireilirli ği, u yemin y d yem ile şeninin hyvn ın sindirim sisteminde vücud ktr ı ln k ı sm ı d ı r. Genel Olrk, ir yemin sindirileilirli ği yp ı s ı ndki hm sellüloz düzeyine ğ l ı olrk de ğ i şmektedir. Hm sellüloz içeriklerinin yüksek olms ı nedeniyle, özellikle k yemlerin sindirileilirliklerinin tespiti hyvn esleme ç ısındn önem t şı mktd ı r. Bol yprkl ı ve z miktrd ligninleş mi ş doku içerdiklerinde, ye şil yemlerin sindirileilirlikleri oldukç yüksektir (Örn; genç çy ır otund ykl şı k %80). Bun kr şı l ık, sp ve ligninle şmi ş doku (hm sellüloz) orn ı rtt ıkç sindirilme derecesi de zlmktd ı r (Örn; smnd %45'ten fzl de ğildir) (Asil 1989). Gevi ş getiren hyvnlr ı n yemlerinin sindirileilirliklerinin tyininde kulln ıln yöntemler "in vivo ve in vitro olmk üzere 2 grup lt ı nd toplnilir. in vivo yöntemlerin fzl külfetli, zmn l ıc ı ve phl ı olms ı nedeniyle r şt ı r ı c ılr, lortuvr çl ışmlr ı n yönelmi şler ve çok sy ıd in vitro yöntem geli ştirmi şlerdir. Özellikle son y ıllrd geli ştirilen u yöntemler, in vivo yöntemlere nzrn zhmetsiz olup, ço ğu zmn dh Yüksek Lisns Tez'inden hz ı rlnm ışt ı r 'Ankr Üniv. Zirt Fk. Zootekni Bölümü-Ankr

2 AKSOY, A. ve A. YILMAZ, "Bz ı yonc lerinde kuru mdde ve orgnik mdde sindirileilirlikleri ve metolik enerji 441 değerleri" k ıs sürede sonuç vereilmektedirler. Bunlrdn iri de sellülz yöntemidir. Yp ıln r şt ı rmlrd Trichoderm viride ile unun Jpony'd üretilen formu oln Onozuk ve Aspergillus niger mikroorgnizmlr ıyl iririne enzer sonuçlr elde edilmi ş fkt, Trichoderme viride kulln ılrk yp ı ln r şt ırm sonuçlr ı irz dh olumlu ulunmu ştur (Guggolz ve rk. 1963, Klett 1967, Jones ve Hywrd 1973, Jones ve Hywrd 1975, Goto ve Minson 1977, Asil 1989). Yine, frkl ı k yemlerle çl ışn r şt ır ıc ı lr sellülz yöntemi (Trichoderm viride) ile elde edilen sindirileilirlik de ğerlerinin in vivo yöntemle elde edilenlere oldukç yk ın sonuçlr verdi ğini ve de ğerler rs ındki korrelsyonun yüksek oldu ğunu ildirmi şlerdir (Klett 1967, Jones ve Hywrd 1973, Pulli 1976, Aufrere 1982, Roughn ve Hollnd Clrk ve Berd 1977, Kellner ve Kichgessner 1977, Kellner ve Kichgessner 1978, Yz ı c ıoğ lu 1987). Yz ı c ıoğ lu (1987), ruminnt yemlerinin sindirileilirliklerini sptmd kulln ıln in vitro yöntemleri krşı lşt ı rd ığı r şt ı rms ınd k yemleri Trichoderm viride sellülz ı i,le 38 C'de 24 st mumeleden sonr N HCI içeren pepsin çözeltisi ile 38 C'de 24 st mumele etmi ş ve yonc kuru otunun kuru mdde sindirileilirlik (KMS) de ğerini %49.48, OMS de ğerini ise %54.97 olrk ulmu ştur. Sonuç olrk, özellikle yonc kuru otunun OMS'nin in vivo yöntemle elde edilen değerlere oldukç yk ı n oldu ğunu ildirmi ştir Asil (1989), de ğ işik enzim ve mumele sürelerinin k yemlerin "in vitro" sindirileilirliklerine etkilerini sptmk üzere ypt ığı r şt ı rms ı sonucund k yemler için Trichoderm viride mikroorgnizms ındn elde edilen sellülz enzimini ve 24 st inküsyon süresini önermi ştir. Arşt ı rmc ı Trichoderm viride enzimi kullnrk 24 st inküsyon süresi ile yonc kuru otunun KMS'ni %66.12 ve OMS'ni %62.22 olrk tespit etmi ştir. Y ı lmz (1994), ruminnt eslemede kulln ıln z ı yemlerin in vivo ve in vitro sindirileilirlikleri rs ındki ilişkileri elirlemek üzere ypt ığı r şt ırms ınd in vivo yöntem olrk nylon tor tekni ği, in vitro yöntem olrk sellülz metodunu kullnm ış ve yonc kuru otunun in vivo ve in vitro KMS ile OMS rs ınd KMSW = KMSVT (r = 0.82) ve OMS W = OMSVT (r = 0.73) ili şkilerinin ulundu ğunu ildirmi ştir. Ar şt ı r ıc ı sellülz metodu ve nylon tor tekni ği ile yoncn ı n KMS'ni (%), OMS'ni (%) ve ME(kcl/kgKM) de ğerlerini s ırs ıyl ve 63.50, ve ve 1577 ve 2380 olrk tespit etmi ştir. Ock (1997), ruminnt eslemede kulln ıln z ı yem hmmddelerinin ve kesif yem krmlr ı n ı n korunmu ş protein ve enerji de ğerlerinin elirlenmesi mc ıyl ypt ığı r şt ı rms ınd sellülz metodu ile yonc kuru otunun KMS'ni %49.95, OMS'ni %52.58 ve ME değerini kcl/kg KM olrk tespit etmi ştir. Miller(1979), yonc kuru otunun ME(kcl/kgKM) değerinin erken 1. de 2574 ve geç de 2310 oldu ğunu ildirmi ştir. Kirchgessner (1980), 1. tomurcuk, çiçek şındn orts ın kdr, çiçeklenme sonu, 2. çiçek öncesi ve çiçek şındn orts ın kdr oln yonc kuru otlr ın ın OMS (%) de ğerlerini s ırs ıyl 67, 61, 58, 61 ve 57 olrk,me (kcl / kgkm) de ğerlerini ise 1652, 1359, 1352, 1445 ve 1296 olrk ildirmi ştir. Jrrige (1989), yonc kuru otunun OMS'ni %61 ve ME(kcl/kgKM) de ğerini ise 2200 olrk ildirmi ştir. Ailen (1989), frkl ı yonc kuru otlr ınd ME (kcl/kgkm) de ğerlerini 2274, 2276, 2235 ve 2213 olrk ildirmiştir. Yücelyi ğit ve rk. (1993) ise, yonc kuru otunun ME(kcl/kgKM) de ğerini 2200 olrk ildirmi ştir. Diğer ülkelerde oldu ğu gii Türkiye'de de kulln ılmkt oln pek çok yonc si ulunmktd ı r. Bu yonc lerinin esin mddesi içeriklerinin de iririnden frkl ı l ık gösterece ği şikrd ı r. Anck yonc lerine it çl ışmlr genel olrk trl verim özelliklerinin elirlenmesine yöneliktir. Bu r şt ırmd, yyg ın olrk kulln ı lmkt oln z ı yonc lerinin (irinci. ve ikinci ) kuru mdde (KM) ve OMS'leri ile ME değerlerinin sellülz metodu kulln ı lmk suretiyle tespiti mçlnm ışt ı r. Mteryl ve Yöntem Ankr Üniversitesi Zirt Fkültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hyvn Besleme Anilim Dl ı nd yürütülen u r şt ırmd, yine yn ı fkültenin Trl Bitkileri Bölümü deneme yerinde, her iri 3 yr ı prselde yeti ştirilmiş sekiz det yonc sinin (,,,,,, ve Sirs) irinci ve ikinci örnekleri kulln ı lm ıştır. Yonc lerinin Weende nliz yöntemi ile (Aky ı ld ız 1984) hm esin mddeleri içerikleri (Çizelge 1) ve in vitro sellülz yöntemi (Kellner ve Kirchgessner,1976) ile ise KMS(%) ve OMS(%) de ğerleri sptnm ışt ır. Dh sonr OMS de ğerlerinden yrrln ılmk suretiyle ME(kcl/kgKM) değerleri hesplnm ışt ı r. Ar şt ırmd yonc kuru otlr ı n ın KM ve OMS'ni tespit etmek üzere Trichoderm viride mikroorgnizms ındn elde edilmi ş oln sellülz enzimi (Sigm C-2274) ile pepsin enzimi (Merck Art-7190) kulln ılm ışt ır. Yem örnekleri her iki enzimi de yr ı yr ı ulundurn tmpon ve pepsin çözeltileriyle 24'er st inküsyon mruz ı rk ılm ışlrd ı r. Yonc lerinin KM ve OMS'ni elirlemek mc ıyl şğı dki formüllerden yrrln ı lm ışt ı r. KMS (%) Bi A21 x 100 OMS (%) = j 1 ( Azı j x 100 Bi- Ci

3 442 TARIM B İ L İMLER İ DERGISI 2003, Cilt 9, Sy ı 4 A. : G1 k ı n ın drs ı (g) : 105 C'de kurutulduktn sonrki dr + örnek ğı rl ığı (g) A2 : 550 C'de ynd ıktn sonrki dr + örnek ğı rl ığı (g) B 1 : Anlize l ı nn örnek miktr ı (g/km) C ı : Anlize l ı nn örnekteki kül miktr ı (g /KM) Yem örneklerinin ME (kcl/kg KM) de ğerlerinin hesplnms ınd ise ş ğıdki formüllerden yrrln ı lm ışt ı r (Jrrige 1989). Çizelge 1. Yonc lerinin (irinci ve ikinci ) hm esin mddeleri içerikleri (%) Yonc leri B KM HP HY HS HK OM NÖM BE = A HP(g/kg OM) BE x OMS SE = 100 ME _ ( HS(./k.om HP(./k.om))SE(kcl ık. ım 100 A düzeltme ktsy ıs ı olup +82 olrk l ı nm ıştı r. BE rüt, SE ise sindirileilir enerjidir (kcl/kg KM) Yonc lerinin sellülz yöntemi ile elde edilen KM ve OMS de ğerleri ile ME de ğerleri rs ı ndki frkl ı l ıklr, vryns nlizi metodu (Düzgüne ş 1983) ile kontrol edilmi ş; frkl ı l ı klr ı n ı n hngi gruplr rs ı nd ulundu ğunun sptnms ı nd ise Duncn testi (Duncn 1955) uygulnm ışt ı r. Bulgulr ve Trt ışm Ar şt ırmd kulln ı ln frkl ı yonc lerinden elde edilen yonc kuru otlr ı n ın kuru mdde sindirileilirli ğine (ortlm) it irinci de ğerlerinin (%) ve ikinci de ğerlerinin ise (%) rs ınd de ğ iştiği sptnm ışt ı r (Çizelge 2). Her iki de de KMS de ğerleri k ı m ındn en yüksek de ğ er sine it olmkl irlikte,,, Fortres, ve leri rs ı ndki frkl ı l ı k isttistiki k ı mdn önemsiz ulunmu ştur. Bu leri tkip etmi ştir. ile sdece si rs ındki frkl ı l ık isttistiki k ımdn önemli ulunmu ştur (p<0.05). ve Sirs lerinin KMS de ğerleri di ğerlerinden dü şük olup (p<0.05). u iki rs ındki frkl ı l ık ise önemsiz ulunmu ştur. Elde edilen KMS değerleri Yz ıc ıoğlu (1987), Y ı lmz (1994) ve Ock (1997) trf ındn ulunn de ğerler ile uyum içinde olmkl irlikte, Asil (1989) trf ı ndn ulunn de ğerden dü şük ulunmu ştur. Asil (1989) trf ındn ulunn de ğerden (%66.12) dü şük olms ı n ın nedeni, r şt ı r ı c ı n ı n 3. yonc örne ğ i kullnms ı ve yoncn ın özellikle 3. inde ync ı ot içeri ğinin niseten z olms ı doly ısıyl dh homojen ir yonc kuru otu ile çl ışmış olms ı n dynd ı r ı lilir. Yine, r şt ı rmd kulln ı ln frkl ı yonc lerinden elde edilen yonc kuru otlr ı n ın OMS'ne it irinci ortlm de ğerlerinin (%) ile ikinci ortlm de ğerlerinin (%) sirs B() KM(kuru mdde), HP(hm protein), HY(hm y ğ), HS(hm selüloz), HK(hm kül), OM (orgnik mdde), NÖM (nitrojensiz öz mdde) Çizelge 2. Yonc lerinin (irinci ve ikinci ) KMS'ne ilişkin sonuçlr (%)...,..._ X±S- 5( sirs ortlms ı X±& X±S X±S( X-±g( 5<_ +5( )(±-( A AB ABC 49.37±0.55 BCD 48.63±0.44 ABCDE 49.06±0.33 ABCDEF 51.34±3.08 DG 45.65±0.53 BDG 47.46± ±0.63 İ kinci 57.28± ±1.21 A ABC 58.84±0.52 BCD 56.49±0.16 ABCDE 58.50±0.64 ABCDEF 56.41± ± ±1.12 A AB AB 53.09±2.20 DG BDG 53.49± ±0.45 ABC 54.11±2.14 BCD 52.56±1.77 ABCDE 53.78±2.14 ABCDEF 53.88±2.11 DG 50.13±2.02 BDG 50.48±1.48 Ayn ı sütund frkl ı üyük hrf ve yni st ı rd frkli küç hrf t şıyn ortlmlr rs ı ndki frk önem idir (p<0.05)

4 AKSOY, A. ve A. YILMAZ, "Bz ı yonc lerinde kuru mdde ve orgnik mdde sindirileilirlikleri metolik enerji de ğerleri" 443 rs ınd de ğ iştiği sptnm ışt ı r(çizelge 3). Her iki de de OMS de ğerleri k ı m ındn en yüksek de ğer sine it olmkl irlikte,,, Fortres,, ve leri rs ındki frkl ı l ı k isttistiki k ı mdn önemsiz ulunmu ştur. ile Sirs lerinin OMS de ğerleri di ğerlerinden dü şük olup (p<0.05). u iki rs ı ndki frkl ı l ık ise önemsiz ulunmu ştur. Elde edilen OMS de ğerleri Yz ıc ıoğlu (1987), Y ılmz (1994) ve Ock (1997) trf ındn ulunn de ğerlerle uyum içinde olmkl irlikte, Asil (1989), Kirchgesner (1980) ve Jrrige (1989) trf ındn ulunn de ğerlerden dh dü şük ulunmuştur. Burd OMS de ğerlerinin uyum içinde ulundu ğu r şt ı r ıc ı lr ın d yn ı metodl fkt si ilinmeyen yonc kuru otlr ınd r şt ı rm ypt ı klr ı gözlenmi ştir. Asil (1989) ise, sellülz metodu ile üçüncü yonc kuru otunun (si elli de ğil) OMS'ni sptm ışt ır. Bu r şt ırm sonucund ulunn de ğerlerden frkl ı olms ı 3. yonc kuru otu kulln ı lms ı n tfedileilir. Ar şt ırmd kulln ıln yonc lerinden elde edilen yonc kuru otlr ı n ın ME değerlerine k ı ld ığı nd ise, irinci ortlm de ğerlerinin kcl/kg KM ve ikinci ortlm de ğerlerinin kcl/kg KM rs ınd değ işti ği gözlenmi ştir (Çizelge 4). Her iki de de ME de ğerleri k ı m ı ndn en yüksek de ğer sine it olmkl irlikte,,, Fortres,, ve leri rs ı ndki frkl ı l ı k isttistiki k ımdn önemsiz ulunmuştur. ve Sirs lerinin ME değerleri di ğerlerinden dü şük olup (p<0.05). u iki rs ındki frkl ı l ık ise önemsiz ulunmu ştur. Elde edilen ME de ğerleri Y ı lmz (1994), Ock (1997) ve Kirchgessner (1980) trf ı ndn ulunn de ğerlerle uyum içindedir. Anck Miller (1979), Allen (1989) ve Yücelyi ğ it (1993) trf ındn ildirilen değerlerden dü şük ulunmu ştur. Bu sonuç, r şt ı r ıc ı lr ı n frkl ı yöntemlerle ve frkl ı zmnlr ındki yonc kuru otlr ı ile çl ışm ış olmlr ın ğ lnilir. Sonuç Sonuç olrk, yonc lerinin ikinci KMS, OMS ve ME değerleri irinci lerinde oldu ğ undn dh yüksek olrk tespit edilmi ştir (p<0.05). Yine, KMS, OMS ve ME değerleri k ı m ı ndn her iki de de,,, Fortres ve leri rs ındki frkl ı l ıklr isttistiki k ımdn önemsiz ulunmkl irlikte (p>0.05), u ler ve Sirs leri ile kr şı lşt ı r ı ld ığı nd rlr ı ndki frkl ı l ıklr isttistiki k ımdn önemli ulunmu ştur (p<0.05). Anck, ler k ı m ı ndn ler rs ınd interksiyon ulunmm ışt ır. Yonc leri yn ı iklim ve toprk şrtlr ı nd yeti ştirildiklerinden dikkte de ğer ir iklim ve toprk frkl ı l ığı d ulunmd ığı göz önüne l ınck olurs, 8 frkl ı yonc sinden elde edilen (irinci ve ikinci ) kuru otlr ın KMS, OMS ve ME değerleri rs ındki frkl ı l ıklr önemlidir. Bu nedenle hyvn esleme ç ısı ndn,,, ve leri ve Sirs lerine tercih edilmelidir. si ise, u iki grup rs ı nd klm ışt ı r. Çizelge 3. Yonc lerinin (irinci. ve ikinci ) OMS'ne ilişkin sonuçlr (%) X±g( x±eu s's 5C±gr x±s< x±g< sirs ortlms ı -5(±g< X.±3( )(±g< ikinci A 47.67± ±1.96 AB 42.76±2.18 ABC 43.22±0.56 ABCD 42.76±0.81 ABCDE 43.21±0.41 ABCDEF 45.80±3.48 DG 39.04±0.47 BDG 40.77± ± ±1.43 A AB ABC 54.21±0.57 ABCD 51.34±0.29 ABCDE 53.63±0.63 ABCDEF 50.95± ±0.32 Dg BDG 48.15± ±0.50 Ayn ı sütund frkl ı üyük hrf ve yn ı st ı rd frkl ı küçük hrf t şıyn ortlmlr rs ı ndki frk önemlidir (p<0.05) A 49.87±1.32 AB 47.66±2.48 ABC 48.71±2.48 ABCD 47.05±1.96 ABCDE 48.42±2.36 ABCDEF 48.37±2.29 DG 44.24±2.34 BDG 44.46±1.82 Çizelge 4.Yonc lerinin (irinci.ve ikinci ) ME (kcl/kg KM) de ğerleri İkinci x±-s< A A A ± ± ±52.5 k._ +5( ±77. A0 B AB İ A2B ABC ABC ABC 5C±S; ± ± ±97.9 X_±g< X±gC 5C±g: ABCD ABCD ABCD ± ± ±74.5 ABCDE ABCDE ABCDE ± ± ±88.2 ABCDEF ABCDEF ABCDEF 1634± ± ±82.8 DG DG DG ± ± ±89.5 DG DG DG ± ± ±70.9 Sirs ortlms ı X_±.g< ± ±18.7 Ayn ı sütund frkl ı üyük hrf ve yn ı st ı rd frkl i küçük h t şıyn ortlmlr rs ı ndki frk önemlidir (p<0.05)

5 444 TARIM BILIMLERI DERGISI 2003, Cilt 9, Sy ı 4 Kynklr Aky ı ld ız, A. R Yemler Bilgisi ve Lortuvr K ı lvuzu. Ankr Üniv. Zirt Fk. Yy. No:895. Uygulm K ı lvuzu: 213, 236s., Ankr Üniv. Bs ınevi. Ankr. Ailen, D. R Feedstuffs in grdient nlysis tle. Feedstuffs July 26, 61 (31) 191 Asil, A De ğ işik Enzim e Mumele Sürelerinin K Yemlerin "in vitro" Sindirileilirliklerine Etkileri Üzerinde Bir Ar ştı rm. Ankr Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisns Tezi. Ankr. Aufrere, J Etude de l prevision de l digestiility des fourrges pr une methode enzymtique. Ann. Zootech., 31 (2) Clrk, J., J. Berd, Prediction of the digestiility of ruminnt feeds from their soluility in enzyme solutions. Animl Feed Science nd Technogy., 2 (2) Duncn, O. B Multiple F. tests. Biometrics, 11, Düzgüne ş, O isttistik Metodlr ı 1. Ankr Üniv. Zirt Fk. Yy ı nlr ı. No: 861, Ders Kit ı : 229, Ankr. Goto, I., D.J. Minson, Prediction of the dry mtter digestiility of tropicl grsses using pepsin-cellulse ssy. Animl Feed Science nd Techonology, 2 (3) Gökçeyrek, D Bmermisin Büyütme Fktörünün Etlik Piliçlerin Performns ı n Etkileri Üzerine Bir Ar şt ı rm. Ankr Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisns Tezi. Ankr. Guggolz, J., R. M. Sunders, G. O. Kohler nd Y. J. Klopfenstein, Enzimtic evlution of processes for improving griculturl wstes for ruminnt feeds. J. Animl Sci., 21, 575 Jrrige, R Ruminnt Nutrition. Recommend Allownces nd Feed Tles. Chpter 13-14, p.198, Jones, D. I. H. nd M. V. Hywrd, A cellulse digestion technique for predicting the dry mtter digestiility of grsses. J. Sci. Food Agric., 24 (11) Jones, D. I. H. nd M. V. Hywrd, The effect of pepsin pretretment of herge on the prediction of dry mtter digestiility from soluility in fungl cellulse solutions. J. Sci. Food Agric., 26 (5) Kellner, R. J., M. Kirchgessner, A method of estimting digestiility of green fodder nd roughges with cellulse in vitro. Lndwirtschftliche Forschung, 29 (3/4) Kellner, R. J., M. Kirchgessner, Estimtion of forge digestiility y cellulse method. Zt. Schr. Tier Physiol- Tierernhrung Futtermittelkunde, 39, Kellner, R. J. nd M. Kirchgessner, Estimtion of digestiility, metolizle energy nd net energy of forge y cellulse method. Livestock of Production Sci., 5 (4) Kirchgessner, M, Hyvn Besleme (Ö ğretim, Öğ renim ve Uygulm Önerileri). Çeviri: A. K ı l ı ç, 5. ed. TÜB İTAK yy ı n ı, Ankr. Klett, R. H A comprison of in vivo nd in vitro techniques for the evlution of vrying roughge. Concentrte rtions. Disserttion Astr., (B), 27, 2758-B-2759-B Miller, W. S Diry Cttle Feeding nd Nutrition. Acdemic Press, p: London. Ock, N Ruminnt Beslemede Kulln ıln Bz ı Hmmddelerinin Kesif Yem Krmlr ı n ı n Korunmu ş Protein Ve Enerji Krmlr ı n ı n Belirlenmesi Üzerine Bir Ar şt ı rm. Ondokuz My ıs Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktor Tezi. Smsun. Pulli, S Cellulse digestion tecnique compred with the in vitro digestiility of forges. J. of the Scientific Society of Finlnd, 48 (2) Roughn, P. G. nd R. Hollnd, Predicting in vivo digestiilities of herges y exhustive enzymic hydrolysis of cell wlls. Journl of the Science of Food nd Agriculture, 28 (12) Yz ı c ı oğlu, N Ruminnt Yemlerinin Sindirileilirliklerini Sptmd Uygulnn Çe şitli In Vitro Yöntemlerinin Krşı lşt ı r ı lms ı Üzerinde Bir Ar şt ı rm. Ankr Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisns Tezi. Ankr. Y ı lmz, A Ruminnt Beslemede Kulln ı ln Bz ı Yemlerin in Vivo Ve in Vitro Sindirileilirlikleri Ars ı ndki ili ş kileri. Ankr Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktor Tezi. Ankr. Yücelyi ğit, E., M. Zincirlio ğlu ve T. Yvuz, Aç ı kt Serest Sistem Besicilik. U.S. Feed Grins Council. İzmir. İ letiş im dresi: Aydn YILMAZ Ankr Üniv. Zirt Fkültesi, Zootekni Bölümü-Ankr Tel: / 1754 Fx: O E mil: hotmil.com