Prof.Dr. Mehmet BAHTİYAR Yeditepe (ve Kocaeli) Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi Y.Doç.Dr. Esra HAMAMCIOĞLU Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi Yeni TTK ya Göre ANONİM ORTAKLIK GENEL KURUL TOPLANTILARI Fiziki ve Elektronik Toplantılar Eski TK. ile Karşılaştırmalar İlgili Mevzuat İSTANBUL - 2014 Beta
Yayın No : 3066 Hukuk Dizisi : 1507 1. Baskı - Şubat 2014 - İSTANBUL ISBN 978-605 - 333-093 - 6 Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye ait tir. Her hak k sak l d r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f k s men ve ya ta ma men ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask -Cilt : Beta Bas m A.fi. : Pasifik Ofset Cihangir Mah. Güvercin Cad. No: 3 Baha İş Merkezi A Blok Avcılar / STANBUL Tel: 0212 412 17 77 (Sertifika No. 12027) Kapak Tasar m : Gökhan Ayrancı Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.Ş. (Sertifika No. 16136) Narl bahçe Sokak No. 11 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 513 87 05-511 36 50 www.betayayincilik.com
Hocamız Prof. Dr. Ömer TEOMAN a Saygılarımızla...
ÖNSÖZ Anonim ortaklıkların, diğer şirketlere oranla, ekonomik açıdan sahip olduğu önem, uygulamada bu tür şirketle ilgili olarak çıkan uyuşmazlıkların sayısına ve büyüklüğüne de yansımaktadır. Halka açılmaya uygun tek şirket tipi olması yanında, sermaye şirketi olması itibarıyla da pay sahipleri arasında çıkar çatışmalarının en sık yaşandığı şirket tipidir. 6102 Sayılı (yeni) Türk Ticaret Kanunu, anonim ortaklıkların karar organı konumundaki genel kurul toplantıları, toplantı türleri ve yapılış şekilleri gibi konularda da önemli yenilik ve değişiklikler getirmiştir. Kitap, genel kurulların fiziki ve elektronik ortamda yapılması konusunda TTK nın getirdiği değişiklik ve yenilikleri, etk İle karşılaştırmalı biçimde ele almayı amaçlamıştır. Daha önceden bu konuda, birisi müşterek, ikisi bireysel olarak yaptığımız çalışmaları biraraya getirerek güncellemek suretiyle bu kitapta aktarılacak temel bilgileri, büyük ölçüde ortaya koymuştuk. Kitabın, uygulamacıların ihtiyaç duyabileceği ilgili mevzuat hükümlerini de içermesinin, kullanmada kolaylık sağlayabileceğini düşünerek, seçilmiş bazı mevzuat düzenlemelerini de sonuna ekledik. Böylece, hem teorik bazı açıklamalar içeren, hem de uygulamacıların gereksinimlerine kısmen de olsa yanıt verebilecek bir kaynağın oluştuğunu temenni ediyoruz. Daha iyisini yapma ve bundan sonraki basıları, gelecek öneri, eleştiri ve ihtiyaçlar doğrultusunda daha da geliştirme arzusundayız. Gerek birlikte yaptığımız toplantı ve tartışmalarda görüşleri ile, gerek öneri ve fiili yardımları nedeniyle değerli meslekdaşlarımız Y. Doç. Dr. Levent BİÇER ile Ar. Gör. Argun KARAMANLIOĞLU na özellikle teşekkür ediyoruz. Ayrıca, kitabın basımında sağladığı kolaylık nedeniyle Sayın Seyhan SATAR a ve Beta Basım Yayın AŞ nin değerli çalışanlarına minnettarız. Tüm çalışmalarımızda bize destek olan ve özverilerini esirgemeyen aile üyelerimize de sonsuz sevgi ve şükranlarımızı tekrar sunuyoruz.
VI Bu eseri, her ikimize de gerek çalışmaları, gerek yardımları ile daima yol gösteren değerli Hocamız Sayın Prof. Dr. Ömer TEOMAN a derin saygılarımızla ithaf ediyor, kendilerine sevdikleri ile birlikte sağlıklı ve uzun bir ömür diliyoruz. Türk Hukuk deryasına bir damlacık katkı sunabilirsek amacımız gerçekleşmiş olacaktır. İstanbul, 30.01.2014. Prof. Dr. Mehmet BAHTİYAR Y. Doç. Dr. Esra HAMAMCIOĞLU
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...V KISALTMALAR... XI GİRİŞ... 1 I. GENEL KURULUN GÖREVLERİ, YETKİLERİ VE YETKİ DEVRİ... 5 II. GENEL KURUL TOPLANTILARI... 11 A. Toplantı Türleri...11 1. Genel Olarak...11 2. Fiziki/Elektronik Toplantı Ayrımı...11 a) Elektronik Toplantı/Katılım İle İlgili Düzenlemeler...11 b) TTK. m. 1527 Hükmüne İlişkin Bazı Gözlemler...12 c) GK. Toplantılarına Elektronik Yoldan Katılım Şartları...19 aa) Ortaklığın İsteğinin Bulunması Kuralı ve İstisnası (TTK. m. 1527/5, SerPK. m. 30/5)...19 bb) Anasözleşmesel Temelin Oluşturulması (TTK. m. 1527/5, EGKS. Y. m. 5)...20 cc) Teknik Altyapının Hazırlanması (EGKS. Y. m. 4/c, 5/3; SerPK. m. 30/5)...21 dd) Paysahiplerinin veya Temsilcilerinin Elektronik Ortamda Katılım Talebinde Bulunması (EGKS. Y. m. 7, EGKS. Teb. m. 4).. 22 ee) Şirketin Uyması Gereken Diğer Yükümlülükler...23 B. Toplantı Gündemi ve Gündeme Bağlılık Kuralı...24 C. Toplantı Yeri, Zamanı ve Toplantı Öncesinde ve Toplantı Sırasında Hazır Bulundurulacak Belgeler...33 1. Toplantı Yeri...33 2. Toplantı Zamanı...35 3. Toplantı Öncesinde ve Toplantı Sırasında Hazır Bulundurulacak Belgeler...35
VIII III. GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASI... 37 A. Çağrıya Yetkili Olanlar...37 1. Yönetim Kurulu...38 2. Paysahibi...42 3. Azınlık...44 4. Tasfiye Memurları...47 5. İflas İdaresi...47 6. Kayyım...47 B. Toplantıya Çağrı Usulü...48 1. Çağrılı Genel Kurul...48 a) Çağrı Usulü ve Zamanı...48 b) Çağrının İçeriği...50 2. Çağrısız Genel Kurul (TTK. m. 416)...51 3. Tek Kişilik Anonim Şirketlerde Genel Kurul Toplantısında Çağrı Usulü...53 IV. GENEL KURUL TOPLANTISINA KATILMA HAK VE YETKİSİ OLANLAR... 54 A. Paysahibi...54 1. Genel Olarak...54 2. Genel Kurula Katılmaya Yetkili Olan Paysahiplerinin Belirlenmesi ve Hazır Bulunanlar Listesinin Hazırlanması...56 B. Temsilciler...58 1. Genel Olarak...58 2. Temsilci Türleri...62 a) Bireysel Temsilciler...62 aa) Adi Temsilci...62 bb) Tevdi Eden Temsilcisi...62 b) Toplu Temsilciler...65 aa) Genel Olarak...65 aaa) Organın Temsilcisi/Bağımsız Temsilci...65 bbb) Kurumsal Temsilci...67 bb) SerPK. m. 30/4 Düzenlemesi...68 3. Bildirge ve Bildirim...70 C. Denetçiler ve Yönetim Kurulu Üyeleri...72
IX D. Bakanlık Temsilcisi ve Halka Açık Anonim Şirketlerde Gözlemci...76 E. İntifa Hakkı Sahibi...79 F. Dinleyici veya Davetliler...79 V. GENEL KURUL TOPLANTI VE KARAR YETERSAYILARI...84 A. Basit (Olağan) Yetersayılar...84 B. Ağırlaştırılmış Yetersayılar...88 1. Genel Olarak...88 2. Paysahiplerinin Taahhütlerinin Artırılması veya İkincil Yükümlülükler Konulması, Ortaklık Merkezinin Yurt Dışına Çıkarılması...90 3. İşletme Konusunun Tamamen Değiştirilmesi, İmtiyazlı Pay Oluşturulması, Nama Yazılı Payların Devrinin Sınırlandırılması...91 4. Pay Senetleri Menkul Kıymet Borsalarında İşlem Gören Şirketlere İlişkin Özel Hükümler...94 5. Diğer Değişiklikler...95 6. SerPK. m. 29/3 Düzenlemesinde Belirtilen Durumlar...96 VI. TOPLANTININ AÇILMASI VE YÜRÜTÜLMESİ... 98 VII. PAYSAHİPLERİNİN OY HAKKI... 103 VIII. TOPLANTININ SONA ERMESİ VE TUTANAK... 106 IX. GENEL KURUL TOPLANTILARINDA ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR... 109 A. Toplantının Ertelenmesi...109 1. TTK. ya Göre...109 2. BTY. ye Göre...110 B. Bilançonun Onaylanmasına İlişkin Karar...111 X. EKLER (İLGİLİ MEVZUAT)... 115 A. İLGİLİ TTK. HÜKÜMLERİ (m. 407-451, 1527-1528)...115 B. İLGİLİ YÜRÜRLÜK KANUNU HÜKÜMLERİ (m. 20, 22, 26, 28)...130 C. İLGİLİ BAZI SERPK. HÜKÜMLERİ (m. 17-19, 23-30, 33)...132 D. YÖNETMELİKLER...140
X 1. Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik...140 2. Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik...146 E. TEBLİĞLER...184 1. Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Uygulanacak Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ...184 2. Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Birikimli Oy Kullanımına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ...188 YARARLANILAN KAYNAKLAR... 191
KISALTMALAR AktG. AO. AŞ. BATİDER. BK. BTY. C. Cilt CİSA. dn. Aktiengesetz (Alman Paysenetli Ortaklıklar Kanunu) Anonim Ortaklık Anonim Şirket Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi Türk Borçlar Kanunu Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik Certified Information Systems Auditor= Bilgi Sistemleri Denetçi Sertifikası Dipnot E. Esas No ebk. EGK. EGKS. EGKS T. EGKS Y. etk., ETK. EÜHFD. GK. GTB. Eski Borçlar Kanunu Elektronik Genel Kurul Elektronik Genel Kurul Sistemi Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Uygulanacak Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik Elektronik Genel Kurul 6762 Sayılı (eski) Türk Ticaret Kanunu Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Genel Kurul Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
XII HD. Hukuk Dairesi HGK. Hukuk Genel Kurulu İkt. Mal. İktisat ve Maliye Dergisi İÜHFM. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası K. Karar No Karş. Karşılaştırınız m. Madde MERSİS. Merkezi Sicil Sistemi MKK. Merkezi Kayıt Kuruluşu N. Numara, No OR. Obligationenrecht (İsviçre Borçlar Kanunu) RG. Resmi Gazete S. Sayı s. sahife SerPK. Sermaye Piyasası Kanunu SPK. Sermaye Piyasası Kurulu T. Tarih THYKS. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu TMK. Türk Medeni Kanunu TTK. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu TTSG. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi YK. Yönetim Kurulu