TÜLN OTBÇER Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır. Ankara Hacettepe Üniversitesi Mayıs, 2004
! - " $ - "%%&%$ - "%' $ - "(%' $ - "( ) (* $+,( $ - ") (',( $ - "- %./$ 0 1*&/1(2, %("%. 3/1(4""3%(/1-( /32
$$ Düünelim! Çiçeklerle dolu bir alanda gezinirken dikkatinizi çeken bir çiçein, çiçekler arasında hangi çiçek grubuna ait olduunu nasıl belirlerdiniz? Etrafınızda gördüünüz pek çok çiçek bir birine benziyor deil mi? Bu çiçeklerin her birinin özellikleri var. Aırlıı, çiçek sayısı, yaprak sayısı, uzunluu, rengi, kokusu gibi pek çok deiken çiçeklere ait özelliklerdir. te bu noktada baktıımız bir çiçein hangi tür çiçek grubuna girdiini belirleme iinde Kümeleme Analizinden yararlanabiliriz.! " Satırları p tane deikenden ve sütunları n tane birim sayısından oluan bir iki boyutlu tablo ile kümeleme analizine ilikin verilerin gösterimi ekildeki gibidir. Satırları p tane deikenden ve sütunları n tane birim sayısından oluan bir iki boyutlu tablo ile kümeleme analizine ilikin verilerin gösterimi ekil 1 deki gibidir. ekil 1 ----------------------------------------------------------------------------------------- Matematikte yukarıdaki ekil 1 deki gösterimi matrisler yoluyla ifade ederiz. Örnein 8 tane bireyin ya, boy, aırlık deikenlerinin ölçümlerine ait X (n*p) eklinde matris olarak gösterimi yandaki X (8*3) matrisidir.
$ " % &! " %& %$ ' (!! " Veri yıını Kümeleme analizi sonucu veri yıınları Kümeleme analizi sonucunda karmaık bir daılım olan veri yıını (soldaki ekil), kümeleme analizi sonucunda veriler benzer özelliklerine göre gruplanırlar.
566" %'& %$ 73( ( 8%9 %,( 8 %9 %2$ ()! * + Kümeleme Analizinde, birimlerin P deikenine göre birbirleri arasındaki uzaklıklarını hesaplamak için çok çeitli ölçü birimleri ileri sürülmütür. Uzaklık ya da benzerlik ölçülerini nasıl hesaplıyoruz?, $! *-!"!!. / 0 :1!"!" ) ( (!" :2!"!" 3!"!" :4!"!"!! ( (5(6 ( (!" ) ( ( 3!"!! ( (5(6 ( (!"
Kümeel leemee Analli izzii Yöntteemlleerri i ;< 3"'8= 1411%96 %! %!,,!! % ". 7- %. $ "!! ( " 78 97:;! <<!" =!" " $ " ;9 % " (. 87- %.9 > "!" ' " ( 9 % ( *,! (3 4 ( -,(% 3 "!! % * " 73(
?"( '."!! % " @ ( *** %! ;88!( A B " "" $ 2- Aamalı olmayan Kümeleme Yöntemi (Nonhierarchical Analysis): "!! =!(! ;88!( <! <( C Veri setinde hangi bireylerin hangi kümeye ait olduunu bilebilmekteyiz. Yani veri setindeki 10.kii hangi kümede, 20.kii hangi kümede bunu saptanabiliyor. Yandaki tabloda kümeleme analizi sonucunda 1 kümeyi oluturan 37 kiinin kimler olduu belli olmaktadır.
7 (%'" 3( +$ %8(9 ) ( $ ' '! ( "! " " " 3! ( ) (' )( % 3(+$ Amaç 1: D! ( - > 6&! % (! '!! %! "
"- %.? /$ ' (!! >!" (:88 (EE : Outlier=Sapan veri. ( " ( " = ( :8 8 ( " E E ( ( ***
***%!!" 1! "!(!!! (% "!(!( Örenciler Matematik Türkçe Sos. Bil. Fen Bil. 1 M1 T1 S1 F1 2 M2 T2 S2 F2 3... n Mn Tn Sn Fn F!( %!( > B " 2 % A % &!" %!!(! 5 ;!( " " (! (!! B * 0 *. *! 0 * %&%3(-36 (G ( 666( H(
%(- C ( ; 8 C ( ; E C I ; C( ( ( C6 6 6 ( (( C666 ( JH: C6 6 6( KH C6 6 6( 8< C666 ( L73J:( = M&' > ' N @(@.(+. :EEE B' B 5O& 45, 2!%.(73((!L P 1 5Q ' :E EJ
Akademisyenlerin Çalıma Yaamı ve Kariyer Sorunları, Proje No: 99/29 Öretim elemanlarının tutumlarına ilikin yargı cümleleri ve bu yargı cümlelerini tanımlayan anahtar kelimeler aaıda verilmitir. 1.Seçmi olduum meslek bana gurur veriyor (GURUR) 2.Yeteneklerimin ne olduunu biliyorum (YETENEK) 3.Hedeflerime ulamak için neler yapmam gerektiini biliyorum (HEDEF) 4.Kararlarımın farklılık yaratacaı bir i yerinde sorumluluk düzeyine ulamak isterim (SORUMLULUK) 5.Bir i yerinin, i garantisi, sosyal ve ekonomik faydalar için iyi bir emeklilik vb. vasıtalarla güvenlik salayacak olması benim için çok önemli (GÜVENLK) 6.Kendi iimi ve ilerleyebileceim mevkii seçmek bana baımsızlık ve özgürlük kazandırıyor (ÖZGÜRLÜK) 7.Kendi kiilik yapımla, seçtiim mesleim ve kariyerim arasında uyum var (UYUM) 8.Öretim üyelii meslei toplumda saygın bir yere sahip (SAYGIN) 9.Üniversitem, bana gerekli mesleki bilgi ve deneyimi kazandırmak için hiçbir ey yapmıyor (ÜNVERS) 10. Üniversitede alınacak tüm kararlara her statüden katılımın salanması, (yönetsel demokrasi) i doyumunu arttırır (KATILIM) 11. Üniversite-sanayi ibirliinin gerçeklemesi için üniversitem, sanayinin yararlanabilecei teknik donanıma sahip deil (DONANIM) 12. Benim kariyerim, her eyden önce gelir (KARYER) 13. Evlilik, akademik kariyerde ilerlemeye engeldir (ENGEL) 14. Kadının i ve aile yükümlülükleri, akademik kariyer ilerlemesini geciktirmektedir (GECKTR) 15. Eimle aynı kurumda çalııyor olmak özgürlüklerimi kısıtlar (KISITLAM) 16. Aynı kurumda çalıan eler, kurumun atmosferini bozar (ATMOSFER) 17. Aynı kurumda çalıan elerin i ve aile çatımaları daha fazla olur (ÇATIMA) 18. Aynı kurumda çalıan eler, dier akademisyenlerden daha hızlı kariyer ilerleme fırsatına sahiptir (LERLEME) 19. Aynı kurumda çalıan elerden birinin, kurum içindeki dier çalıanlarla çatıması, einin konumunu olumsuz olarak etkiler (OLUMSUZ) 20. Aynı kurumda çalıan eler, özel durumlarda birbirlerini kayırırlar (KAYIRMA) 21. Aynı kurumda çalıan elerin boanması karısında elerden birinin iinden ayrılıp kariyerini terk etmesi gerekir (TERKETME) 22. Aynı kurumda çalıan elerin boanması, i tatminini ve motivasyonunu azaltır (MOTVASY) 23. Çalıan elerin kariyer problemi, eler arasındaki uyumu bozar (UBOZMA)