MPRA Munich Personal RePEc Archive Searching for Fiscal Effecs: A VECM model of Household Consumpion Expendiures oya erdogdu Ankara Universiy 2006 Online a hp://mpra.ub.uni-muenchen.de/5333/ MPRA Paper No. 5333, posed 17. Ocober 2007
Searching for Fiscal Effecs: A VECM model of Household Consumpion Expendiures Oya S. Erdogdu Ankara Universiy Faculy of Poliical Sciences Deparmen of Economics Cebeci / Ankara / Turkey (312) 319 7729 / 383 oerdogdu@ poliics.ankara.edu.r Absrac: Consumpion expendiure is an imporan componen of aggregae demand. Recen heoreical and empirical sudies search for possible Keynesian / Non Keynesian fiscal impacs on household consumpion decisions. Besides providing insigh o deerminans of consumpion decisions, hese sudies also provide guide o policy soluions o high and risky curren accoun deficis and high and persising inflaion rae problems. This empirical sudy for Turkey is anoher aemp o search for possible Keynesian fiscal policy effecs on privae secor consumpion decisions. Disinguishing long run and shor run affecs indicae ha expansionary Keynesian impac of fiscal policy on privae secor consumpion decision is significan only if fiscal policy is susainable. Key words: consumpion, coinegraion I would like o hank o Prof. Dr. İrfan Civcir for helpful commens 1
Tükeim ve Kamu Harcamalarõ: VECM modeli Oya S. Erdoğdu Ankara Üniversiesi Siyasal Bilgiler Fakülesi İkisa Bölümü Cebeci / Ankara (312) 319 7729 / 383 oerdogdu@ poliics.ankara.edu.r Öze: İsikrar poliikalarõ üzerine yapõlan çalõşmalar, mali poliikalarõn ükeim harcamalarõ üzerinde beklenmeyen ekileri olduğunu gösermekedir. Keynesyen ve Keynesyen olmayan poliika sonuçlarõnõn değerlendirildiği araşõrmalarõ emel alan bu çalõşma daralõcõ mali poliikalara ve mali disiplin uygulamak zorunda kalan Türkiye için benzer bir ükeim mali poliika araşõrmasõdõr. Özel sekör ükeim harcamalarõnõ eşbüünleşme analizleri ile inceleyen bu çalõşma, özel sekör harcamalarõnõn dengeden sapmalara ve mali poliikalara Keynesyen epkiler verdiğini gösermekedir.. Anahar Kelimeler: Tükeim, eşbüünleşme Kõsa ve Uzun Dönem Ekilerle Hanehalkõ Tükeim Harcamalarõ Prof. Dr. İrfan Civcir e kakõlarõndan dolayõ esekkür ederim. 2
1. Giriş: Son on onbeş yõllõk bir dönem içinde yapõlan çalişmalar maliye poliikalarõnõn Ricardo cu denklik çerçevesinde vurgulandõğõnõn aksine fiya düzeyi, ükeim harcamalarõ gibi makro büyüklükler üzerinde ekin olduğunu gösermekedir 1. Ömürboyu gelir hipoezi çerçevesinde hanehalkõ ükeim harcamalarõ (ömür boyu) gelirin bir fonksiyonu olarak anõmlanmõşõr. Bu eorik yapõda mali poliikalar Ricardo cu denklik çerçevesinde ömürboyu gelir üzerinde ekili olmadõğõndan hanehalkõ ükeimini ekileyemez. Ancak, Giavazzi ve Pagano (1990), Berola ve Drazen (1993) ve Suherland (1997) õn mali sabilizasyon üzerine yapõklarõ çalişmalar maliye poliikalarõnõn hanehalkõ ükeimi üzerinde Keynesyen olarak nielendirilen ekileri olduğunu gösermekedir. Bu ekiler isikrar programlarõnõn başarõsõ yanõnda ükeici davranõşlarõnõ açõklamasõ anlamõnda büyük önem aşõmakadõr. Bu çalõşmalar amaçlarõ doğrulusunda hanehalkõ ükeim harcamalarõ analizlerini isikrar programlarõ uygulanan dönemlerle kõsõlamõşlardõr. Ricardo cu denklik alõnda anõmlanan hanehalkõ ükeim harcamalarõ analizleri ise uzun dönem denge sonuçlarõnõ vermekedir. Bu durumda Neo Klasik bakõş açõsõ alõnda oraya çõkan en doğal sonuç hanehalkõ ükeim harcamalarõnda olasõ mali ekilerin kõsa dönemli olduğudur. Bu da hanehalkõ ükeim harcamalarõ analizlerinde maliye poliikalarõnõn geirdiği kõsa dönem ekilerin göz önüne alõnmasõnõ ve ekonomerik çalõşmalarda gerekli düzenlemelerin yapõlmasõnõ şar koşmakadõr. Bu çalõşma Erdoğdu ve Özbek (2005) ve diğer eorik ve deneysel çalõşmalarõ çõkõş nokasõ olarak almõş; Türkiye gibi sürekli büçe açõğõ, sağlõksõz maliye poliikasõ ve uzun süreli yüksek enflasyon yaşayan bir ülke için bireylerin ükeim eğilimlerini görebilmek amacõyla ekonomerik bir analiz yapmõşõr. 1 Mali poliikalarõn fiya düzeyine ekileri özellikle fiya düzeyine mali yaklaşõm (fiscal heory of price level) çalõşmalarõnda vurgulanmakadõr. 3
Takip eden bölümde çalõşmayõ şekillendiren eorik alyapõ kõsaca ele alõnmõşõr. Üçüncü kõsõmda Türkiye için yapõlan deneysel çalõşmada kullanõlan verilerin özellikleri ile kullanõlan deneysel yönem ve analiz sonuçlarõ yer almakadõr. Sonuç bölümünde ise kõsa bir değerlendirme yapõlmõşõr. 2. Teorik Alyapõ: Toplam faydasõnõ maksimize emeye çalõşan hanehalkõ, gelir kõsõõ alõnda her bir üründen ne kadar ükemesi gerekiğine karar vermekedir. Bu basi analiz de hanehalkõnõn ükeimini belirleyen yegane fakör gelirdir. Keynesyen analizde yer bulan bu gelir ekisi Friedman õn ömür boyu gelir hipoeziyle değişikliğe uğramõşõr. Keynesyen analizden farklõ olarak hanehalkõnõn bugünkü ükeiminin cari gelir değil hanehalkõ arafõndan hesaplanan ömür boyu gelir arafõndan belirlendiğini savunan bu analiz daha sonraki çalõşmalarda risk fakörününde eklenmesi ile daha deaylõ olarak irdelenmişir. Keynesyen analizde yer alan cari gelir maliye poliikasõnõn ükeim harcamalarõ içinde yer almasõnõ sağlamakadõr. Vergi oranlarõ ve kamu ransferlerindeki bir değişiklik hanehalkõnõn cari gelirini ve dolayõsõyla ükeim harcamalarõnõ ekilemekedir. Keynesyen eki olarak adlandõrõlan bu eki ömür boyu geliri kõsõ olarak alan hanehalkõ ükeim probleminde Ricardo cu denklik yüzünden yer almamakadõr. Ricardo cu denklik, bireylerin ömür boyu gelir ve miras bõrakma eğilimleri dolayõsõyla, genişleici maliye poliikasõnõn ekonomik birimlerin ükeim harcamalarõnda beklenen arõşõ sağlamayacağõnõ vurgulamakadõr. Rasyonel bireyler genişleici bir maliye poliikasõnõn yaraõğõ büçe açõğõnõn geleceke yaraõlmasõ gereken bir fazla ve dolayõsõyla geleceke uygulanacak daralõcõ bir poliika ile dengeleneceğini düşünmekedirler. Klasik ve Neo Klasik anlayõşlarõn emeli olan büçenin her dönem denk uulduğu varsayõmõ alõnda rasyonel ükeicilerin genişleici maliye poliikasõ sonucu reel gelirlerinin yükseldiğini varsayõp ükeim harcamalarõnõ arõrmalarõ düşünülemez. 4
Son yirmi yõllõk ekonomik çalõşmalar maliye poliikasõnõn Ricardo cu denklik alõnda anõmlandõğõndan farklõ ekiler yaraabileceğini vurgulamakadõr. Ricardo cu denklik analizinde belirilenin aksine hanehalkõ bugün uygulanan genişleici maliye poliikasõnõn geleceke daralõcõ ekileri olmayacağõna inanabilir. Kõsa dönemde yaraõlan bu dengesizliğin zamanlararasõ büçe denkliğinin bozulmasõna izin verilmeyeceğine inanildõğõ akdirde ekonomik birimler reel ankeslerini sabi umak arzusu ile aran gelirlerini ükeimlerindeki arõşla dengelerler. Böylece genişleici maliye poliikasõ sonucu nominal anlamda aran büçe açõğõ para poliikasõ vasõasõyla finanse edilmemiş, ancak bireylerin ükeim harcamalarõnõ arõrmalarõ dolayõsõyla fiya düzeyinde yaraõklarõ değişiklikle reel anlamda büçenin denkliği sağlanmõşõr. Giavazzi ve Pagano (1990) nun İrlanda da 1987 1989 ve Danimarka da 1983 1986 yõllarõ arasõnda uygulanan mali isikrar poliikalarõ üzerine yapõğõ çalõşmalar gösermekedir ki isikrar poliikalarõ ömürboyu gelir hipoezi alõnda oluşurulan hanehalkõ ükeim analizlerinin vurguladõğõnõn aksine genişleici ekiler yaramõşõr. Berola ve Drazen (1993) ve Suherland (1997), maliye poliikasõnõn hanehalkõ ükeim harcamalarõ üzerinde yaraõğõ Ricardo cu olmayan ekileri eorik çerçevede analiz emişir. 2 Berola ve Drazen (1993) in cari mali poliikalar ile beklenen vergiler arasõndaki ilişkiyi kullanan çalõşmasõ, Suherland (1997) õn büçe açõklarõnõn dinamiği ile vergilerin beklenen dağõlõmõnõ emel alan çalõşmasõ, kamu borçlarõ ile bireylerin ükeim harcamalarõ arasõnda doğrusal olmayan bir ilişkinin varlõğõnõ anõmlamõşõr. Bu çalõşmalar gösermişir ki mali poliikalarõ kamu borçlarõnõn düşük olduğu dönemlerde Keynesyen / genişleici, ancak borçlarõn yüksek olduğu dönemlerde Keynesyen olmayan / daralõcõ ekiler yaramakadõr. Düşük borç düzeylerinde vergilerdeki bir azalma ekonomik birimler arafõndan Ricardo cu 2 Bu çalişmalar Bhaacharya (1999), Giavazzi, Jappelli ve Pagano (2000), Giavazzi ve Pagano (1990) arafõndan ampirik olarak da es edilmiş ve birçok ülkenin belirli dönemler iibariyle Ricardo cu olmayan ükeim eğilimi içinde olduğunu gösermişir. 5
olmayan bir anlayõşla, gelir düzeyinde ve beraberinde de ükeim harcamalarõnda bir arõşa neden olmakadõr. Ancak devlein borç yükü arõkça hüküme harcamalarõndaki bir arõş engelleme (crowding ou) ekisi yaramaka ve asarruflarõ arõrmakadõr. Bu çalõşmalar kõsa dönemde mali poliikalarõn, poliika aracõndan bağõmsõz olarak sadece borç yüküne göre Keynesyen ve Keynesyen olmayan olarak anõmladõğõmõz şekillerde hanehalkõ ükeim harcamalarõnõ ekilediğini vurgulamakadõr. Keynesyen ekilerin kõsa dönemli olarak oraya çõkõğõ düşünüldüğünde ömür boyu geliri hanehalkõ ükeim harcamalarõnõn belirleyicisi olarak kabul eden modellerin kõsa dönemli Keynesyen ekiler için düzelmeler yapõlarak ekrar analiz edilmesi gerekmekedir. 3. Veri ve Analiz Sonuçlarõ: Bu amaçla, özel sekor ükeim harcamalarõ, c, kamu ükeim harcamalarõ, g ve gayrisafi yuriçi hasõla, y verileriyle oluşurulan bir denklem sisemi analiz edilmişir. Türkiye Cumhuriyei Merkez Bankasõ nõn web sayfasõndan elde edilen bu 3 aylõk seriler 1987:01 2001:01 zaman aralõğõnda 1987 fiyalarõ ile hesaplanmõ ve mevsimselliken arõndõrõlmõşõr. Özel sekör ve kamu ükeim harcamalarõ arasõndaki ilişki, kamu harcamalarõnõn bu denklem siseminde yer almasõ gerekiği ezini deseklemekedir. Belirmek gerekir ki bu denklem sisemi mali poliikalarõn hanehalkõ ükeim harcamalarõ üzerinde ekili olabileceği ve ükeim analizlerinin bu varsayõm alõnda yapõlmasõ gerekiği ezini arõşmaya yönelik zemini hazõrlamak amacõnõ aşõmakadõr. 3 Şekil 1 denklem sisemindeki serilerin zaman içerisinde değişikliklere uğradõğõnõ gösermekedir. Özellikle özel sekor ükeim harcamalarõnõn 1987 1990, 1990 1994, 1994 2000 ve 2000 2004 zaman aralõklarõnda farklõ oralamalara ve 2000 yõlõ üçüncü çeyreğinden iibaren de farklõ varyansa sahip olduğu görülmekedir. 3 Erdoğdu ve Özbek (2005) Türkiye de son 10 yõl gözönüne alõndõğõnda kamu harcamalarõnõn, kamu borçlarõnõn yüksek olmasõ sebebiyle hanehalkõ ükeim harcamalarõ üzerinde engelleme ekisi yaraõğõ ve Keynesyen olmayan sonuçlar doğurduğunu gösermekedir. 6
Türkiye ekonomisinde ciddi daralmaya sebep olan 1994 finansal krizinin üm seriler üzerinde ekin olduğu da aşikardõr. Bu bilgiler õşõğõnda analizlerde 1994 ve 2000 yõlõ için kukla değişkenler kullanõlmõş ve görsel analizlere dayanarak üm seriler için durağan olmasõ beklenen birinci farklarla çalõşõlmõşõr. Tablo 1 de serilerin durağanlõk analizleri için yapõlan birim kök eslerinin sonuçlarõ bulunmakadõr. Şekil 1. 340000 480000 40000 320000 300000 460000 440000 36000 280000 420000 400000 32000 260000 240000 380000 360000 28000 220000 88 90 92 94 96 98 00 02 04 340000 88 90 92 94 96 98 00 02 04 24000 88 90 92 94 96 98 00 02 04 Hanehalki Tükeim Harcamalari Kamu Tükeim Harcamalari Gelir Zaman aralõğõnõ belirlemek için kullanõlan BIC krieri sonuçlarõna göre hesaplanmõş Augmened Dickey Fuller ve Phillips Perron birim kök isaisikleri üm serilerin 3 aylõk farklarõnõn %5 ve %1 anlamlõlõk düzeyinde birim kök boş hipoezinin reddeiğini ve durağan (I(0)) olduğunu gösermekedir. 4 Tablo 1. Birim Kök Tes Sonuçlarõ 5 c y g c y g Augmened Dickey-Fuller τ 0.64 0.93 1.27-3.35-11.16-8.32 τ µ -1.09-2.94-0.83-3.42-11.21-8.49 τ τ -2.56-5.49-2.39-3.39-11.16-8.44 Phillips Peron τ µ -2.91-2.98-0.84-18.12-12.88-8.61 τ τ -4.46-2.44-5.62-18.11-8.63-12.87 4 τ: deerminisic erimi olmayan model, τ µ : sabi erimli model, τ τ : sabi ve rend erimlerinin yer aldõğõ model 5 Kümülaif Dağõlõm: Önek Sayõsõ:100 0.01 0.05 0.10 τ -2.60-1.95-1.61 τ µ -3.51-2.89-2.58 τ τ -4.04-3.45-3.15 7
Kõsa / uzun dönem analizlerine geçmeden önce, elimizdeki I(0) serileri, özel sekor ükeim harcamalarõ, gelir ve kamu harcamalarõ arasõnda doğrusal bir ilişkinin varolduğu varsayõmõ alõnda modellendi. 1994 ve 2000 yõllarõ için kukla değişkenler ve Schwarz Informaion Crieria (SIC) krierine göre belirlenen bir dönem zaman aralõğõ kullanõlarak ahmin edilen model sonuçlarõ mali poliikalarõn özel sekor ükeim harcamalarõnõ belirlemede isaisiki olarak anlamlõ olmadõğõnõ gösermekedir 6. F isaisik değerleri de bu sonucu deseklemeke, kamu harcamalarõnõn, özel sekor ükeim harcamalarõ için granger nedensellik aşõmadõğõ gösermekedir 7. c = 0.89 c d ( 9.55) (4.49) ( 1.62) ( 2.04) ( 0.35) 1 + 0.61 y 1 0.84 g 1 2185.9d 94 863. 9 00 (1) Teorik çalõşmalarõn gelir, kamu ve özel sekor ükeim harcamalarõ arasõndaki ilişkiyi doğrusal modellemesi, sözkonusu seriler arasõnda orak bir rendin varolabileceğine işare emekedir. Bu amaçla, yukarõda ahmin edilen denklem sisemi için Johansen meodolojisi kullanõlarak olasõ eşbüünleşme ilişkilerini araşõrõldõ. Gelir, özel sekor ve kamu ükeim harcamasõ serilerinin I(1) olduğu denklem sisemi, sabi erim,1994 ve 2000 yõllarõndaki ekileri gözlemleyebilmek için kullanõlan kukla değişkenler ve Schwarz Informaion Crieria (SIC) model seçim krierine gore belirlenmiş olan iki dönem gecikme ile modellendi. Johansen meodolojisi ile hesaplanan eşbüünleşme es sonuçlarõ Tablo 3 de verilmişir. Tablo 3. Johansen Eşbüünleşme Tesleri 8 H 0 :Eşbüünleşme ilişkisi sayõsõ 0 27.36 (13.39) λ max λ race 41.19 (26.70) 6 Paranez içindeki değerler isaisiği değerleridir. 7 y g c F isaisiği 20.17 2.61 91.18 p değeri 0.000 0.11 0.00 8 Paranez içindeki değerler 10% kriik değerleridir. 8
1 12.67 (10.60) 2 1.15 (2.71) 13.82 (13.31) 1.15 (2.71) Tablo 3 max ve race eşbüünleşme isaisikleri analiz eiğimiz denklem sisemi için bir ane eşbüünleşme ilişkisi anõmlamakadõr. Bu ilişkisi üzerine yoğunlaşmadan önce belirmek gerekir denklem sisemimizin kõsa dönem ilişkilerini göseren maris analizleri, 1994 finansal krizinin gelir, kamu ve özel sekor harcamalarõ ilişkilerinde açõklayõcõ özelliğe sahip olduğunu gösermekedir. 2000 yõlõ birinci çeyreğindeki yapõsal değişimi ifade eden kukla değişken ise sadece özel sekor ükeim harcamalarõ denkleminde isaisiki olarak anlamlõdõr. Johansen meodolojisi sadece bir ane eşbüünleşme ilişkisi verdiğinden anõmlama (idenificaion) problemi yokur. Ancak, ahmin edilen eşbüünleşme ilişkisi okumayõ kolaylaşõracak şekilde normalize edildi. Yaõrõmlarõn olmadõğõ sisemin gelir, özel sekör ve kamu harcamalarõ ile ifade edildiği varsayõmõ alõnda, ahmin edilen eşbüünleşme ilişkisi aşağõda verilmişir. y 1.74c + 2.44g = 0 (*) Kamu ve özel sekor harcamalarõ arasõnda ers ilişki olduğunu göseren bu eşbüünleşme denkleminin uzun dönem ilişkiler üzerindeki ekisini göseren yakõnsama hõzõ (speed of adjusmen) değerleri, denklem (*) da verilen ilişkinin sadece özel sekor ükeim harcamalarõ denkleminde isaisiki olarak anlamlõ olduğunu gösermekedir 9. Bu denklem sisemi için cevaplanmasõ gereken bir başka soru ise kamu ükeim harcamalarõnõn zayõf dõşsallõğõdõr. Bu amaçla hesaplanan LR isaisiği aldõğõ 2.05 değeri ile 15% olasõlõkla bu boş hipoezi kabul emekedir. Kamu ükeim harcamalarõnõn dõşsal olduğu kõsõõ alõnda ahmin edilen eşbüünleşme ilişkisi ise aşağõda verilmişir. 9 Hanehalkõ ükeimi için hesaplanan yakõnsama hõzõ değeri 0.41 ve bu değerin isaisiği 3.73 ür. Kamu ükeimi (gelir) için hesaplanan yakõnsama değeri -0.04 (0.12) ve bu değerin isaisiği -1.56 (0.89) dõr. 9
y 1.632c + 1.631g = 0 (**) Hesaplanan ayarlama hõzõ değerleri bu ilişkinin sadece özel sekor ükeim harcamalarõnõn uzun donem ilişkisi için isaisiki olarak anlamlõ olduğunu gösermekedir. 10 Ayrõca 0.41 olarak hesaplanan bu değerin yüksek olmasõ özel sekor ükeim harcamalarõnõn uzun dönem dengeden sapma durumunda göreceli olarak kõsa sürede dengeye ulaşõğõnõ gösermekedir. Denklem (1) de verilen ahmin sonuçlarõ, eşbüünleşme ilişkisi gözönüne alõnmadõğõnda özel sekor ükeim harcamalarõ üzerinde mali poliikalarõn ekisizliğini vurgulamakadõr. Ancak eşbüünleşme ilişkisinin varlõğõ sisemde yer alan serilerin orak bir rende sahip olduklarõnõ gösermekedir. Gelir, özel sekör ve kamu ükeim harcamalarõ için varolan orak rend bu değişkenlerin kõsa dönem içindeki harekelerinin uzun dönem dengede meydana gelen sapmalardan ekilenebileceğini vurgulamakadõr. Bu amaçla denklem (**) de verilen sonuçlar kullanõlarak özel sekör ükeim harcamalarõ bu sefer uzun dönem dengeden sapmalarõn kõsa dönem ilişkiler üzerinde ekin olduğu bilgisi alõnda ekrar ahmin edilmişir. Analiz sonuçlarõ ise denklem (2) de verilmişir. 11 c = 0.68 c 1 + 0.47 y 1 0.90 g 1 20010.8d94 6922.6d 00 0. 25e 1 (2) ( 4.39) (2.91) ( 1.78) ( 1.94) ( 1.65) ( 1.75) Uzun dönem dengeden sapmalar için gerekli düzelmeler yapõlarak elde edilen bu ahmin sonuçlarõ gösermekedir ki denklem (1) deki analizden farklõ olarak kamu ükeim harcamalarõ da dahil olmak üzere, üm değişkenler isaisiki olarak anlamlõ ve özel sekör ükeim harcamalarõ üzerinde ekilidir. Dengenin isaisiki olarak anlamlõ olmasõ ise özel sekör ükeim harcamasõ analizlerinin denklem (2) de verilen sonuçlarla yapõlmasõ gerekiğini gösermekedir. Denklem (2) de verilen ahmin sonuçlarõ dengeden sapmalar karşõsõnda beklenildiği üzere cari ükeimde negaif bir eki yaramakadõr. Özel sekör geçmiş 3 aylõk 10 Hanehalkõ ükeimi için hesaplanan yakõnsama hõzõ değeri 0.44 ve bu değerin isaisiği 3.72 ür 11 paranez içindeki değerler isaisik değerleridir 10
dönemde dengeden bir sapma olduğunda, cari ükeim harcamalarõnõ yüzde 25 oranõnda değişirmekedir. Denklem (1) ve (2) arasõnda emel değişkenlerin işareleri bakõmõndan bir fark görülmemekedir. Geçmiş dönem harcamalarõnda bir arõş cari dönem ükeim harcamalarõnõn kõsõlmasõnõ gerekirmeke, gelirdeki bir arõş ise cari dönem ükeim harcamalarõnõ arõrmakadõr. 1994 ve 2000 yõllarõ ekonomik kriz dönemlerinde özel sekör ükeim harcamalarõnda görülen düşüş ise diğer değişkenlerin kasayõ işarelerinde olduğu gibi ekonomik eori çerçevesinde beklenen, anlamlõ sonuçlardõr. Tahmin sonuçlarõ, dengeden sapmalarõn gözönüne alõnmadõğõ analiz sonuçlarõnõn ersine, kamu harcamalarõnõn özel sekör ükeim harcamalarõ üzerinde ekili olduğunu ancak engelleme ekisi yaraõğõnõ gösermekedir. Genişleici mali poliikalar özel sekör ükeimin kõsõlmasõna sebep olmaka ve Erdoğdu ve Özbek (2005) çalismasõnda vurgulandõğõ üzere Keynesyen olmayan ekiler yaramakadõr. 4. Sonuç: Makroekonomik problemleri çözebilmek için, doğru analiz edilmesi gereken reel değişkenlerden biri olan ükeim harcamalarõ üzerine yapõlmõş olan bu çalõşma eşbüünleşme analizleri kullanarak özel sekör ükeiminde dengenin ve mali poliikalarõn ekisini vurgulamakadõr. Sonuçlar Neo Klasik ükeim denkleminin Keynesyen ekiler gözönüne alõnarak ekrar incelenmesi gerekiğini gösermekedir. References: Berola, Giuseppe ve Drazen, Allan, Trigger Poins and Budge Cus: Explaining he Effecs of Fiscal Auseriy American Economic Review, March 1993 Vol. 83, p. 11 26 11
Bhaacharya, Rina, Privae Secor Consumpion Behavior and Non Keynesian Effecs of Fiscal Policy IMF Working paper, Augus 1999 Chrisiano, Lawrence ve Fizgerald, Terry, Undersanding he Fiscal Theory of Price Level, NBER working paper 7668, 2000 Erdogdu, Oya ve Leven Özbek, Türkiye de Tükeim Eğilimi ve Maliye Poliikasõ İkisa, İşleme ve Finans, Ekim 2005 Giavazzi, Francesco, Jappelli, Tulio ve Pagano, Marco, Searching for Non Linear Effecs of Fiscal Policy: Evidence from Indusrial and Developing Counries NBER working paper 7470, Jan 2000 Giavazzi, Francesco ve Pagano, Marco, Can Severe Fiscal Conracion be Expansionary? Tales of Two Small European Counries in Oliver Blanchard and Sanley Fischer eds. NBER Macroeconomics Annual 1990 Cambridge, MA: MIT Press, p.75 110 Suherland, Alan, Fiscal Crises and Aggregae Demand: Can High Public Deb Reverse he Effecs of Fiscal Policy Journal of Public Economics, 1997, Vol. 65, p. 147 162 12