DİYALİZ Z HASTALARINDA MALNUTRİSYON VE TEDAVİSİ



Benzer belgeler
Diyaliz Hastasında. Edilmelidir?

Diyaliz Hastalarında Parenteral Beslenme. Dr. Murat H. Sipahioğlu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

İleri Kronik Böbrek Hastalığında Protein Enerji Kaybı: Epidemiyoloji ve Tanı. Kübra Kaynar KTÜ Nefroloji BD

Vücut kitle indeksi. Bel- Kalça oranı Triseps deri kalınlığı. Orta kol kas bölgesi

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

PERİTON DİYALİZİNDE DİYALİZ YETERLİLİĞİNİN BELİRLEYİCİLERİ. Gülbahar KİRİKÇİ İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Periton Diyalizi Ünitesi

Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu

Prof. Dr. İbrahim Karayaylalı. Çukurova Tıp Fak. Nefroloji BD. Malnutrisyonu olan hastaya yaklaşım

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ

Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

Diyaliz hastalarında beslenme durumunun yönetimi. Prof Dr Hülya Taşkapan İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Malnütrisyon Önlenebilir mi? Prof. Dr. Belda Dursun Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Denizli

TRANSPLANTASYON- KRONİK REJEKSİYON. Dr Sevgi Şahin Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nefroloji B.D.

Kronik Böbrek Hastalarında Beslenme Belirteci Olarak Albüminin Rolü

HEMODİYALİZE GEÇ BAŞLAMAK GEREKLİDİR. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

DİYALİZ HASTALARINDA BESLENMEDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA FARKINDALIK YARATMA

Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın?

Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi. Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

HEMODİYALİZ HASTALARINDA BESLENME

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY

Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir.

PERİTON DİYALİZ SOLÜSYONLARI. Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH

Böbrek Hastalıklarında Beslenme. Gökhan Baysoy Medipol Üniversitesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme

MALNÜTRİSYON VE BESLENME

TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ )

ANEMİYE YAKLAŞIM. Dr Sim Kutlay

Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği. Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı

HASTANIN ÖNCELİKLİ OLARAK NUTRİSYON DURUMUNU BELİRLEMEK GEREKLİDİR:

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

TGK-KĐLO VERME AMAÇLI ENERJĐSĐ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLĐĞĐ ( 2001/41) (Yayımlandığı R.G /24620)

Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki

DİYALİZE ERKEN BAŞLANMALI (?) Dr. Oktay OYMAK Erciyes Üniversiresi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

DİYALİZ HASTALARINDA MALNÜTRİSYON: NEDENLERİ ve TANISI. Doç.Dr.M.Gülay Koçak İstanbul Bilim Üniversitesi, Tıp Fakültesi,Nefroloji B.D.

Eser Elementler ve Vitaminler

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri

HEMODİYAFİLTRASYON. Dr. Adem Sezen

PERİTON DİYALİZİ YAPAN HASTALARDA İKODEXTRİN KULLANIMININ METABOLİK SENDROM VE DİĞER KARDİOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ İLE İLİŞKİSİ

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

HEMODİYALİZ DOZU Uygulamada Yaşanan Sorunlar

Periton Diyalizi Neden Yapılmalı?

FOKAL SEGMENTAL GLOMERÜLOSKLEROZ (FSGS) VAKA SUNUMU ÖZGE ÖZEROĞLU

Beslenme Bozuklukları II. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr.

Nütrisyonel tarama metodları

İDRARI OLAN DİYALİZ HASTASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Dr. İdris ŞAHİN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması

Kronik Böbrek Hastalığında Rezidüel Renal Fonksiyonun Korunması. Dr.Erkin Serdaroğlu Dr.Behçet Uz Çocuk Hastanesi, 2014

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan

Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ

Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Madde 3- Bu Tebliğ, 16/11/1997 tarihli ve mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'ne göre hazırlanmıştır.

Ercan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya.

Hemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ İĞİ

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi

24 Ekim 2014/Antalya 1

Periton diyalizinde RRF korunması ve volüm-kan basıncı kontrolü dengesi. Ali İhsan Günal Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği

HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU

PRE DİYALİZ DÖNEMDE HASTA EĞİTİMİNİN ROLÜ AYTEN KARAKOÇ

Orta büyüklükteki moleküllerin uzaklaştırılmasının ve diyalizat kalitesinin klinik önemi

HEMODİYALİZDE NİTELİKLİ VE MALİYET ETKİN BAKIMIN SUNUMUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ

Diyabetik Nefropatili Hastada Diyalize Ne Zaman Başlanmalıdır. Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aydın

Diyaliz Hastalarında Kan Basıncının Mortalite ile İlişkisi Doç. Dr. Gürsel YILDIZ Yeni Yüzyıl Üniversitesi Tıp Fakültesi

Travma Hastalarında Beslenme

Altının parıltısına ve gümüşün parlaklığına sahip olmayan fakat biyolojik önem bakımından bu metalleri gölgede bırakan esansiyel bir elementtir

TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTA- Mortalite ve Morbiditeye Etki Edecek Önemli İpuçları

Kronik Böbrek Hastalığında Kolekalsiferol ün Etkisi

Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Abbott Pediatrik Beslenme Ürünleri

Böbrek Naklinde Bazal İmmunsupresyonda Kullanılan Ajanlar

1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e.

Güncel Kılavuzlar Eşliğinde KBH Komplikasyonlarının Yönetimi. D Vitamini. Dr. Nur Canpolat İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji Bilim Dalı

Türk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez

Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD / Nefroloji BD

Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Dahiliyeci nütrisyonun tam da kalbindedir. Sema Basat

KBY de ESA TEDAVİSİ. Prof Dr. Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı. Türk Nefroloji Derneği Nefroloji KIŞ OKULU 2011

İLERİ BÖBREK YETMEZLİĞİNDE PROTEİN ENERJİ KAYBININ ÖNLENMESİ VE TEDAVİSİ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ

Diyaliz Sıklığını Azaltma ve Diyalizden Çıkarma Kararı Nasıl Verilmeli. Dr. Hüseyin ÇELİKER Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri

BESLENME VE SAĞLIK AÇISINDAN KEÇİ SÜTÜNÜN NİTELİKLERİ

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ

Diyabetik Nefropatide Tıbbi Beslenme Tedavisi. Dr.Öğr.Üyesi Perim TÜRKER Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

HEMODİYALİZ FİZYOLOJİK PRENSİPLERİ VE DİYALİZ YETERLİLİĞİ NEŞE KIRIÇİMLİ ÖZEL A MERKEZ DİYALİZ MERKEZİ /BURSA

Hipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık

KBH da Beslenme Önerileri. Prof. Dr. Muazzez Garipağaoğlu İstanbul Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Transkript:

DİYALİZ Z HASTALARINDA MALNUTRİSYON VE TEDAVİSİ Dr. Ülver Derici Gazi Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

KBY HASTALARH ASTALARINDA KALİTEL TELİ YAŞAM AM Düzenli diyaliz, İyi beslenme, Medikal tedaviye uyum, Katater ve fistül enfeksiyonlarının önlenmesi, Psikososyal destekle sağlanır. Dialysis and Transplantation 25:12,871-880,1996

Malnutrisyonun Tanımı Protein Enerji Malnutrisyonu, vücuttaki yağ ve somatik protein depolarının gizli kaybı, azalmış serum protein konsantrasyonları, kötü performans status ve fonksiyonlar ile karakterize bir durumdur. NKF/K DOQI Guidelines 2000

Malnutrisyon, İnflamasyon ve Atheroskleroz Atheroskleroz Sitokinler Oxidative Stres Carbonyl Stres Uremik Toksinler Inflamasyon Inflamasyon Malnutrisyon

İnflamasyon ve Nutrisyonal Durum Arasındaki İlişki Serum C-reactive protein > 20 mg/l olan hastaların yüzdesi 17% 29% 64% Normal nutritional Durum (n = 46) Hafif malnutrisyon (n = 65) Orta veya şiddetli malnutrisyon (n = 17) Subjective Global assessment a göre nutrisyonel durum p< 0.05 group I vs. II and III Qureshi et al., Kidney Int 53:773-82, 1998

Diyaliz hastalarında Malnutrisyon özellikleri Tip I Tip II Albumin Normal / Comorbidite Az Sık Diyetle protein alımı Normal / Protein katabolizması Vucut kitlesi Normal CRP Normal Klinik bulgu Düşük protein alımı Diyaliz ve beslenme İle düzelme Evet Ateroskleroz/ İnflamasyon Hayır NDT 2000; 15,951-960

İNFLAMASYON CRP ve proinflamatuvar sitokinlerin Serum alb Malnutrisyon ve kas erimesi Eritropoez inhibisyonu /Epo yanıtında Oksidatif stress ATEROSKLEROZ KVS MORTALİTE

MALNUTRİSYON-İNFLAMASYON-ATEROSKLEROZ VE MORTALİTE NECOSAD study grup NephrolDialTransplant(2008) 23: 2957 2964

NKF/DOQI DOQI ye göre PEM başlangıcı ve ciddiyeti GFR ile ilişkilidir Malnutrisyon GFR 60 ml/dk altına indikten sonra bireyler diyetle protein alımı, kalori alımı ve nutrisyonel durum açısından aralıklı değerlendirilmelidir GFR<30 1-3 ayda bir NFK/DOQI guidelines

EBPG on nutrition <50 yaş bireylerde, malnutrisyon yokluğunda 6 ayda bir nutrisyonel durum değerlendirilmesi >50 yaş veya 5 yıldan fazla süredir diyaliz tedavisi yapılan bireylerde 3 ayda bir nutrisyonel durum değerlendirmesi Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

NFK/DOQI DOQI ye göre nutrisyon takibi: Serum albumin Kuru ağırlık veya Subjektif global değerlendirme Normalize edilmiş Protein nitrojen görünümü (npna) veya hasta diyet günlükleri ve görüşmeleri NFK/DOQI guidelines

NKF/DOQI nin önerileri Serum albumini Vücut ağırlığı SGA npna Diyet görüşmesi/günlük aylık aylık 6 ayda bir Aylık (HD) 3-4 ayda bir (PD) 6 ayda bir Gerektikçe; Prealbumin,antropometri, DEXA,

BMI >23 olmalıdır

Relatif ölüm riski

Prediyaliz skolesterolü ve ölüm için relatif risk 5 4 3 2 1 0 <100 101-150 151-200 201-250 251-300 301-350 >350 serum kolesterolü mg/dl Lowrie EG Am.J Kidney Dis 15,1990

Malnutrisyon KV ölüm riskini %27 arttırır ciddi malnutrisyonda %33 orta derece malnutrisyonda %5 BMI deki her 1 birimlik düşme %6 salb düzeyindeki 1 g/dl lik düşme %39 DOPPS study, DMMS-1

Serum Albumini < 3,4 g/dl ise (n=15 000): Hastanede kalış süresi Tekrar yatış Ve mortalite anlamlı artar Herrmann et al Arch int med 1992:152:125-130

Albumin düzeyinin mortalite için in risk oranları Rölatif Ölüm Oranları 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 18 15 8 7,5 7 5 2 2 0,6 0,8 1 1 > 4.5 4.0-4.5 3.5-4.0 3.5-3.0 2.5-3.0 < 2.5 Risk oranı Düzeltilmiş risk oranı Serum Albumin Am J kidney Dis 1990:15:458-482

Akdag et al Nephron Clin Pract 2008;108:99-105

Değişik ik parametrelerin mortalite risk oranları üzerine etkisi:canusa STUDY Parametre Rölatif Mortalite Riski Yaş(her yıl) 1.03 IDDM 1.45 KVH 2.09 Serum Alb.(1 g/l) 0.94 Kt/V 0.94 SGA(1 unit ) 0.75 J. Am.Soc.Nephrol 1996; 7: 198-207

NKF/DOQI ye göre; Enerji < 60 y 35 kcal/kg/gün IBW > 60 y 30-35 kcal/kg/gün IBW Obez olan 25-30 kcal/kg/gün PEM > 35 kcal/kg/gün Am J kidney Dis 2000:35:17-104

NKF/DOQI ye göre; Protein * Prediyaliz 0.6-0.75 g/kg/gün * Hemodiyalizde 1.2 g/kg/gün * Periton diyalizi 1.2-1.3(1.5) g/kg/gün %50 si yüksek biyolojik değerlikli Am J kidney Dis 2000:35:17-104

Yapılan çalışmalarda; Hemodiyalize giren hastaların az bir grubunun enerji alımları 35 kcal/kg/gün olup ortalama enerji alımları 26-29 kcal/kg/gün olarak tespit edilmiştir. Am.J.Clin.Nutr 1990:52:39 Am J Kidney Dis 2002:39:245-56

Diyaliz hastalarında günlük diyet önerileri-1 Hemodiyaliz Protein 1,2 g/kg Kalori 30-35 kcal/kg Diyet içeriği % protein %15 %karbonhidrat %55-60 % yağ denge(pa/s:2/1) Lif 25 g Sıvı (su+diğer) 1 L+ GİM Sodyum 2 g+ 1g/GİML Potasyum 2 g+ 1g/GİML Kalsiyum 800-1200 mg Fosfor 600-1200 mg Magnezyum 200-300 mg A vitamini - Beta karoten - E vitamini - K vitamini - D vitamini * Am J Nephrol 1996;16;79-89 Periton Diyalizi 1.2-1.5 30-35 %15 %55-60 Denge(PA/S:2/1) 25 1-2.5 L+ GİM 2-4 g +1 g/giml 4g + 1g/GİML 800-1200 600-1200 200-300 - - - - *

Diyaliz hastalarında günlg nlük k diyet önerileri-2 C VİTAMİNİ: 60-100 mg B VİTAMİNLERİ: Tiamin: Riboflavin: Niasin: Pridoksin: Pantotenik A.: B12 vit. : Folik Asit: 1.5 mg 1.8 mg 20 mg 10mg 10 mg 3 mcq 1 mg Eser Elementler Çinko 15 mg Manganez 0,5 mg Selenyum 60 mcg Bakır 1 mg Krom 10 mcg Demir * Am J Nephrol 1996;16;79-89

Malnutrisyon prevelansı Hemodiyaliz hastalarında %23-76 Periton diyaliz hastalarında %18-50 Nephrol Dial Transplant 2000:15;953-60 Am J Kidney Dis 1993:21(2);125-137 Curr Opin Clin Nutrition & Metab Care 2002:5(3);293-6

6% 33% 61% Ağır Malnutrisyon Orta Malnutrisyon Normal Curchill DN et al. J Am Soc Nephrol 1996; 7: 198-207

TND 2007 Registry PD ve HD hastalarında salb düzeyleri % 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 <3.5 g/dl 3.5-4 g/dl >4 g/dl serum albumini PD HD

Diyaliz hastalarında MN u tetikleyen faktörler Prediyaliz dönemde varolan malnutrisyon Azalmış protein-enerji alımı Mevcut diğer hastalıklar Endokrin ve metabolik bozukluklar Diyalize bağlı olaylar

Azalmış protein-enerji enerji alımı İştahsızlık Bulantı-kusma Tat duyusundaki bozukluklar İlaçların gastrointestinal yan etkileri Gastroparezi, ösofajit, gastrit Sık hospitalizasyonlar Depresyon Düşük sosyoekonomik durum Sedatif ilaç kullanımları Yetersiz diyet önerileri

İştahs tahsızlık k Nedenleri Diyet kısıtlamaları (tat duyusu bozukluğu) Sık hospitalizasyon ve cerrahi girişimler Psikososyal ve ekonomik faktörler:depresyon, isteksizlik, kötü dental durum, alkol ve ilaç alışkanlıkları Yetersiz diyaliz:üremik toksisite İnflamasyon, infeksiyon, sepsis Altta yatan hastalıklar Gastropati (DM) İlaçlar Hiperleptinemi Sitokinler Hemodiyalizin etkileri: kardiyovasküler instabilite, bulantı, kusma ve postdializ yorgunluk Kidney Int 2000;57;1211-32

Endokrin ve metabolik bozukluklar Hiperparatiroidizm Hiperleptinemi Growth hormon ve IGF-1 rezistansı İnsülin rezistansı Artmış glukoneogenez Azalmış glikojen depoları Anemi Asidoz Üremik toksinler

Diyalize bağlı olaylar Yetersiz Kt/V Biouyumsuz membranlar Aminoasid, glukoz ve proteinlerin diyalizata geçisi Vitaminlerin kaybı Endotoksin geri filtrasyonu Kronik inflamasyon Yüksek kalsiyumlu ve asetatlı diyaliz solusyonu

Malnutrisyon ilişkili sorunlar Enfeksiyon sıklığında artış Kötü yara iyileşmesi Kas kitlesi kaybı Vasküler hastalıklar Eritropoetin tedavisine direnç Anemi Mitch WE Et al.. J Am Soc Nephrol. 2002

Malnutrisyonun Tanısı ve İzlenmesi A. Diyetetik değerlendirme B. Vücut kitle indeksi (BMI) C. Soyut toplam değerlendirme(sga) D. Antropometri E. npna F. Serum Albumin ve serum prealbumin G. Serum kolesterol H. Teknik değerlendirme (bioimpedans, dual X- ray absorbsiometri vb.) Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Malnutrisyonun Tanısı ve İzlenmesi A. Diyetetik değerlendirme Her HD hastası bir diyetisyen tarafından değerlendirilmeli (Öneri) Her HD hastasına bir bakım planı yapılmalı ve diyet bilgisi yazılı olarak verilmeli. Bu bilgilendirme kişisel özelliklere ve medikal gereksinimlere göre gözden geçirilmelidir.(öneri) HD başladıktan 1 ay içerisinde bütün hastalar diyet uygulaması açısından değerlendirilmelidir.(öneri) Malnutrusyonlu hastalar daha sık değerlendirilmelidir.(öneri) Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Malnutrisyonun Tanısı ve İzlenmesi B. Vücut kitle indeksi (BMI) Hemodiyaliz hastalarında BMI >23 idame ettirilmelidir (Kanıt III) C. Soyut toplam değerlendirme(sga) Ciddi malnutrisyonu ayırdetmek için SGA kullanılmalıdır (Kanıt III) Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Subjektif global değerlendirme erlendirme Yakın zamanda kilo kaybı Diyetle alım düzeyi Gastrointestinal semptomlar Fonksiyonel kapasite HD süresi ve komorbid durumlar Subkutan yağ doku kaybı Kas kitlesi kaybı Hastanın hikayesi Fizik muayene Nephrol Dial Transplant 1999;14;1732-38

Detsky AS, et al. J Parenter Enteral Nutr 1987;11(1):8 13.

Subjektif global değerlendirme erlendirme A (6-7)..İyi nutrisyonel durum B (3-5)..Orta derecede malnutrisyon C (1-2)..ciddi malnutrisyon Nephrol Dial Transplant 1999;14;1732-38 Kidney Int 2002;62;2238-45

Malnutrisyonun Tanısı ve İzlenmesi D. Antropometri Antropometri HD hastasında diyalizden hemen sonra tayin edilmelidir (Öneri) Antropometri (orta kol çevresi(mac), orta kol kas çevresi(mamc),4 taraflı deri kıvrım testi(sft) aynı kişi tarafından fistüllü olmayan kolda uygulanmalıdır. (Öneri) E. Normalize protein nitrojen görüntüsü (npna) npna stabilize hastalarda belirlenmeli ve 1gm/kg ideal VA/gün değerinin üzerinde olmalıdır (Kanıt III). Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Malnutrisyonun Tanısı ve İzlenmesi F. Serum albumin ve serum prealbumin Serum albumin 4mg/dl nin üzerinde olmalıdır (Kanıt düzeyi III) Serum prealbumin düzeyi 0.3g/L üzerinde olmalıdır. (Kanıt düzeyi III) G. Serum Kolesterol Serum kolesterol düzeyi tayin edilmeli ve minimal laboratuvar limit düzeyinin üzerinde olmalıdır (Kanıt III). Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

MN tanısında nda kullanılan lan diğer parametreler İmmunolojik indeksler Periferik lenfosit sayısı Lenfosit fonksiyon testleri Gecikmiş tipte deri reaksiyonları İmmunoglobulin düzeyleri C3, C4 Kidney Int 2000;57;1211-32

MN tanısında nda kullanılan lan testler Vücut kompozisyonu tayini Direk Nötron aktivasyon Analizi Dual enerji X ray absorpsiometri Bilgisayarlı tomografi MRI İndirek Biyoelektriksel impedans Hidrodansitometri Antropometri: cilt katlantı kalınlığı, kol çevresi ölçümü

Hemodiyaliz hastalarında malnutrisyon indeksleri Serum albumini<4 g/dl Kolesterol<150 mg/dl Transferrin<200 mg/dl Vücut ağırlığı: ideal ağırlığın <%85 inden az Antropometrik ölçümlerde belirgin azalma ( > %15) RRF olmayan hastalarda düşük serum Cr(<8mg/dl) ve üre (<60 mg/dl) IGF-1<300 mcg/l npna <0,8 g/kg/gün Tahmini kuru ağırlığın sürekli azalması Prediyaliz düşük serum potasyumu (ve/veya fosforu) Prealbumin <30 mg/dl <35 kcal/kg/gün altında kalori alımı BMI <20 SGA (B,C)

TEDAVİ GİRİŞİMLERİ

MN sebebine yönelik y girişimler imler-1 Yeterli diyaliz dozu Günlük diyaliz Asidozun düzeltilmesi Aneminin düzeltilmesi Hiperparatiroidinin düzeltilmesi İnfeksiyon tedavisi

Malnutrisyonun Tedavisi Diğer önlemler:günlük diyaliz Malnutrisyonlu anstabil hastalarda 6-12 ay süre ile günlük diyaliz (kısa günlük veya uzun nokturnal) kurtarıcı tedavi seçeneği olarak düşünülebilir. Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Malnutrisyonun Tedavisi KLAVUZ 6 Metabolik asidoz Hafta arası serum bikarbonat düzeyi 20-22 meq/l düzeyinde idame edilmelidir (Kanıt düzeyi III) Serum bikarbonat düzeyi <20 meq/l olan hastalarda ağızdan bikarbonat verilerek ve/veya diyalizat bikarbonat konsantrasyonu 40 meq/l kullanılarak metabolik asidoz düzeltilmelidir (Kanıt düzeyi III) Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

MN sebebine yönelik y girişimler imler-2 Katabolik faktörlerin düzeltilmesi Saf dializ solusyonu Biouyumlu membran

Prediyaliz dönemde Diyetle optimal protein ve kalori alımın sağlamak Malnutrisyon bulguları belirmeden diyalize başlamak

Diyaliz döneminded Diyetle 1-1.2(1.5) g/kg/gün protein alımını saglayacak sekilde nutrisyonu arttırma Optimal diyaliz dozu (Kt/V>1.4, URR>%65 ) Biyouyumlu membranların kullanımı

Besin alımının arttırılması Diyetle artış Oral suplementasyon Nazogastrik beslenme Perkütan endoskopik gastrostomi Parenteral beslenme

Diyet desteği Prediyaliz ve diyaliz dönemine uygun protein ve kalori alımlarını sağlayacak diyet programı vermek Gerekirse fosfor bağlayıcı dozlarını arttırmak Gerekirse diyaliz dozunu arttırmak

Malnutrisyonun Tedavisi KLAVUZ 5.2 Oral destekler ve enteral besleme Diyet önerileri ile oral alım arttırılamaz ise oral beslenme desteği yapılmalıdır (Kanıt düzeyi III) Bu hastalar için geliştirilmiş renal formüller kullanılmalıdır (Kanıt düzeyi III) Oral destek yetersiz kalırsa nazogastrik veya perkütan enterogastrostomi tüpü ile beslenme solusyonları uygulanmalıdır (Kanıt düzeyi IV) Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

İsolösin Lösin Lizin Metionin Fenilalanin Treonin Triptofan Valin Tirozin Histidin Esansiyel aminoasit tabletleri (veya ketoanalogları) 555 mg AA/EAS tb 600 mg AA/keto analog 0.1 g/kg VA/gün

Ketoanalogları + Kısıtlı Protein Diyeti Proteinüriyi Azaltır Proteinüri Proteinuria (g/24h) (g/24h) 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Barsotti et al. (1987) Study begin Çalışmanın başlangıcı Study end Çalışmanın sonu Aparicio et al. (1988) Combe et al. (1993) Barsotti et al. (1998) Aparicio et al. (2000) Teplan et al. (2003) Hasta sayısı 8 15 27 32 41 63 diyabetik non-diyabetik non-diyabetik diyabetik non-diyabetik non-diyabetik Diyet/Medikasyon ÇDPD/KA ÇDPD/KA ÇDPD/KA ÇDPD/KA ÇDPD/KA DPD/KA/EPO Süre (ay) 15.6 3 23.0 44.4 29.6 36 Barsotti et al. Infusiontherapie. 1987;14(5):12-16 Aparicio et al. Nephron 1988;50:288-291 Combe et al. Nephrol Dial Transplant 1993;8:412-3518 Barsotti et al. Nephrol Dial Transplant 1998;13(8):49-52 Aparicio et al. J Am Soc Nephrol 2000;11:708-716 Teplan et al. Am J Kid Dis 2003;41(3/1):S26-S30

Çok Düşük Proteinli Diyet + KA / EAA ve Böbrek Yetmezliğine Etkisi Başlangıca göre GFR deki (ml/dak) değişim 2 0-2 -4-6 -8 DPD ÇDPD+ Ketosteril ÇDPD + AA -0.250 ± 0.072 ml/dak/ay a -0.392 ± 0.068 ml/dak/ay b -0.533 ± 0.074 ml/dak/ay b -10 0 4 8 12 16 Ay a,b arasındaki fark anlamlıdır p<0.008 Teschan et al. Clin Nephrol 1998;50:273-283

KBH da ketoaminoasit destekli çokdüşük proteinli diyet a) İnsülin rezistansını düzeltir ( Aparicio, KI 89 ) b) Hiperparatiroidismi azaltır ( Malvy, JACN 99 ) b) Epo yanıtını iyileştirir ( Di Iorio, KI 03 ) c) Kan basıncı regülasyonunu iyileştirir( Bellizzi, KI 07 )

HD+ketosteril HD+plasebo PD+ketosteril PD+plasebo

Renal Formula (Litrede) Non-renal Formula Kalori (kcal) Protein (g) Yağ (g) Sodyum (mg) Potasyum (mg) Fosfor (mg) Kalsiyum (mg) Vitaminler (A,D,E,K,B ve C) Mineral ve Eser elementler 1800-2000 70 96 820 1057 600-800 1373 1000-2000 72 70 1400 2586 940 1056

Diyaliz hastalarında oral beslenme için önerilen solusyonlar ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİ BİRİM 100 ml de 500 ml de Enerji kcal 197 985 kj 825 4125 Protein g 7.0 35.0 Yağ g 9.60 48.0 Doymuş Yağ Asitleri g 0.81 4.05 Tekli Doymamış Yağ Asitleri g 6.96 34.80 Çoklu Doymamış Yağ Asitleri g 1.59 7.95 Karbohidrat g 20.64 103 Fruktooligosakkarid g 1.56 7.8 Su g 71.9 360 VİTAMİNLER Vitamin A mcg RE 31.7 158 IU 106 530 Vitamin A (beta karoten) mcg RE 31.6 158 IU 316 1580 Vitamin D3 mcg 0.21 1.1 IU 8.5 43 Vitamin E mg α TE 3.4 17 IU 5.1 26 Enerji Dağılımı: Protein %14.2, yağ %43.9, karbohidrat %41.9. Osmolarite: 446 mosm/l. Osmolalite: 637 mosm/kg su. Renal Solüt Yükü: 491 mosm/l.

Vitamin K1 mcg 8.5 43 Vitamin C mg 10.5 53 Folik asit mcg 105 525 Vitamin B1 mg 0.26 1.3 Vitamin B2 mg 0.29 1.5 Vitamin B6 mg 0.86 4.3 Vitamin B12 mcg 0.65 3.3 Niasin mg NE 3.4 17 Pantotenik asit mg 1.7 8.5 Biotin mcg 8.0 40 Kolin mg 63.5 318 MİNERALLER Sodyum mg 84.5 423 Potasyum mg 106 530 Klorür mg 101 505 Kalsiyum mg 137 685 Fosfor mg 69 345 Magnezyum mg 21 105 Demir mg 1.9 9.5 Çinko mg 2.2 11 Manganez mg 0.55 2.8 Bakır mcg 210 1050 İyot mcg 16 80 Selenyum mcg 8.0 40 Taurin mg 16 80 Karnitin mg 16 80 500 ml

Oral destek solusyonları ile; Bulantı Kusma Diyare İştah azalması Tat bozukluğu olabilir

Cağlar et al.kidney Int. 2002 Sep;62(3):1054-9

Oral alım m arttırılam lamıyorsa; Enteral nazogastrik tüp gastrostomi tüpü İnfantlar ve küçük çocuklarda Serebrovasküler olay geçirmiş hastalarda Genel durumu kötü yoğun bakım hastalarında Diyet ve oral desteğe rağmen MN u düzeltilemeyenlerde Am J kidney Dis 2005:46:371-386

Parenteral Beslenme Total Parenteral Nutrisyon İntradiyalitik Nutrisyon

Malnutrisyonun Tedavisi KLAVUZ 5.3 Intradiyalitik parenteral beslenme (IDPN) Yoğun diyet desteği, oral destekler ve enteral beslenme yetersiz kalırsa parenteral beslenme önerilir (Kanıt düzeyi IV) IDPN spontan besin alımı >20 kcal/kg IBW ve 0.8 g/kg IBW/gün olan malnütre bireylerde önerilir. Tüm gün süren total parenteral beslenme de yapılabilir (Öneri) Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Parenteral Beslenme İntradiyalitik Nutrisyon Periton diyalizi (Aminoasitli diyaliz solusyonu %1.1) Hemodiyaliz (İntradiyalitik Parenteral nutrisyon (IDPN))

İntraperitoneal Aminoasit Solusyonları 22 g a.a içerir % 70-80 absorbe olur 0.3 g/kg/gün protein ihtiyacını karşılar Asidoz ve üre yükselmesi

IDPN solusyonları %8,5-15 aminoasit.500 ml %10-20 lipid...250 ml %50-70 dextroz..250 ml Toplam kalori: 650-1100 kcal/seans Toplam protein:40-90 gr/seans

İntradiyalitik Parenteral Beslenme (IDPN) Endikasyonları: Üç ay prediyaliz serum albumini<3.4 g/dl Üç ay prediyaliz serum kreatinin <8 mg/dl İdeal kilonun >%10 kaybı Orta ciddi malnutrisyon varlığı (klinik, antropometrik) Dietle azalmış alım hikayesi (<0,8 g/kg protein, <25 kcal/kg) Subjektif global değerlendirmeye göre ciddi malnutrisyon varlığı Bu kriterlerden herhangi üçünün varlığıyla birlikte Diyet ve oral desteğin arttırılması teşebbüslerinin yetersizliği Enteral tüb ile beslenmenin reddedilmesi durumunda IDPN endikasyonu vardır. Am J Kidney Dis 1999;33;211-6

IDPN sonlandırma endikasyonları Üç ay süreyle serum albumini >3.8 g/dl Üç ay süreyle serum kreatinin >10 mg/dl Düzelmiş beslenme klinik bulguları Subjektif global değerlendirmede A veya B Artmış oral alım(>1 g/kg protein, >30kcal/kg kalori) Yukardakilerin herhangi üçü veya; 6 aylık IDPN tedavisine rağmen düzelme olmaması IDPN tedavisine komplikasyonlar nedeniyle intolerans gelişmesi IDPN nin sonlandırılmasını gerektirir. Am J Kidney Dis 1999;33;211-6

IDPN nin komplikasyonları Refeeding sendromu (hipofosfatemi, hipomagnezemi, hipopotasemi) Trombositopeni Karaciğer enzimlerinde yükselme

IDPN nin avantajları Santral kateter ihtiyacı olmadan hipertonik beslenme solusyonlarının verilebilmesi IDPN ile verilen fazla sıvı ve mineralin hemodiyaliz ile uzaklaştırılabilmesi Hipergliseminin dializ ile düzeltilebilmesi

IDPN ile yapılan çalışmalarda: Hastanede kalış süresinin azaldığı Yaşam kalitesinin arttığı Ölüm riskinin azaldığı bildirilmiş Am J Kidney Dis 1994;24;912-20 Am J Kidney Dis 1994;23;808-16 Nephrol News Issues 1998:12:33-9

IDPN için i in retrospektif kontrollü yapılan en geniş çalışma Chertow ve ark. tarafından yapılm lmıştır. Malnutrisyonlu, IDPN verilen 1679 hasta 22517 kontrole karşı retrospektif takip edilmiş ve bu vakalarda mortalite riski, IDPN uygulanmayan vakalara göre anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. Am J Kidney Dis 1994;24;912-20

IDPN yapılan çalışmalarda; Nutrisyon göstergelerinde anlamlı düzelmeler kaydedilmiş Çalışmaların çoğu kontrolsüz, retrospektif çalışmalar Malnutrisyonlu hasta seçim kriterleri net değil Hasta sayıları az. Takip süreleri kısa

Fines study 120 100 80 %survival 60 40 IDPN Kontrol 20 0 3 6 12 18 24 Am J Kidney Dis 2001; 38: 1251 61

Malnutrisyonun Hormonal Tedavisi Anabolik Ajanlar Oral ya da Parenteral desteğe ilaveten Growth Hormone İnsulin like Growth Faktör-1 AJKD 1993:21:527-534 Kidney Int 1994:46:1178 JASN 1993:4:414 Curr Opin Nephrol Hypertens 2000:9:1-3

Rasmussen et al. J Am Soc Nephrol 18: 2161-2171, 2007

TEDAVİYE YARDIMCI AJANLAR

Malnutrisyonun Tedavisi KLAVUZ 5.4 Anabolizan maddeler Ciddi malnutrisyon durumunda optimal beslenme önlemlerine direnç var ise anabolizan maddeler(nandrolone deconate) 3-6 ay süre ile uygulanması düşünülmelidir (Kanıt düzeyi II) Androjenler haftalık veya iki aydabir uygulanmalıdır.(kanıt düzeyi II) Hastalar düzenli aralıklarla yan etki (hirsitusmus, ses değişikliği, priapizm, lipit profilinde değişiklik, karaciğer enzim yüksekliği ve PSA) açısından izlenmelidir (Kanıt düzeyi II). Bilinen prostat kanseri olan hastalara androjen verilmemelidir (Kanıt düzeyi II). Nephrol Dial Transplant 2007:22:45-87

Androjenik Anabolik steroidler Nandrolone Deconate Oxandrolone İştah Uyarıcılar Megestrol Asetat(Megace ) GI motilite düzenleyiciler Metoclorpamid Domperidon

Antiinflamatuar ajanlar Steroid Pentoxyfilin Statinler Ace inhibitörleri Asetil Salisilik Asit Anti-Sitokin tedavi Thalidomide Thiazolidinedionlar Vitamin E Anti-adhesion tedavi (anti- ICAM)

İdeal VA da sürekli azalma Alb<4 g/dl, PCR <1g/kg/gün altında Malnutrisyon? Visseral protein Prealbumin<30 mg/dl Transferrin<200 mg/dl IGF-1<200 ng/ml Somatik protein Düşük prediyaliz kreatinini Yağsız vücut kütlesinde azalma (Antropometri, BIA) Basit girişimler Diyetle protein alımını 1.2 g/kg/gün, Kalori alımını 30-35 kcal/gün düzeyine çıkarma RRT ne başlama Diyaliz dozunu arttırma (Kt/V>1.4) Biyouyumlu membran kullanma 2-3 ay içinde tekrar değerlendirme

Ilımlı girişimler Oral gıda destekleri Oral aminoasit destekleri Enterik tüp yerleştirme 2-3 ay içinde yeniden değerlendirme Komplex girişimler İntradiyalitik parenteral nutrisyon Growth faktörler Kidney Int 1996:50:343-357

Bütçe uygulama talimatı 2008 12.7.8. Enteral ve parenteral beslenme ürünleri verilme ilkeleri a) Enteral beslenme ürünleri; Normal çocuk beslenmesinde kullanılanlar hariç olmak üzere ayaktan tedavide, malnütrisyonu olanlar, malabsorpsiyonlu olanlar veya oral beslenemeyen ancak enteral beslenmesi gereken hastalar ile doğuştan metabolik hastalığı olanlar ve/veya kistik fibrozisi olanlara uzman hekim raporuna dayanılarak uzman hekimlerce reçete edilmesi halinde bedeli ödenir. Raporda, beslenme ürününün adı, günlük kalori ihtiyacı ve buna göre belirlenen günlük kullanım miktarı açıkça belirtilerek reçeteye en fazla 30 günlük dozda yazılacaktır. Raporda belirtilmek kaydıyla; -Son 3 ayda ağırlığında %10 ve daha fazla kilo kaybı olanlar veya - Subjektif global değerlendirme kategorisi C veya D olanlar veya -Çocukluk yaş grubunda, yaşına göre boy ve/veya kilo gelişimi 2 standart sapmanın altında (< -2SD) olanlar, malnütrisyon tanımı içerisinde kabul edilecektir. b) Parenteral beslenme ürünleri; Yatan hastalar dışında, oral ve tüple beslenemeyen hastalara, bu durumun sağlık kurulu raporunda belirtilmesi kaydıyla uzman hekim tarafından en fazla 30 günlük dozda reçete edilmesi halinde parenteral beslenme ürünlerinin bedeli ödenir.