ANİ KARDİYAK ÖLÜM DR.FERDA CELEBCİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D. 01/09/2009 ANİ KARDİYAK ÖLÜM (AKÖ) NEDİR? TANIM TANI ALMIŞ KARDİYAK HASTALIĞI OLAN VEYA OLMAYAN KİŞİLERDE KISA SÜREDE GELİŞEN (GENELLİKLE 1 SAAT İÇİNDE) ÖLÜM ŞU ANKİ RESÜTASYONDAKİ GELİŞMELERE RAĞMEN, ANİ KARDİYAK ARREST HASTALARININ %3-8 İ NÖROLOJİK OLARAK TAM İYİLİK HALİYLE TABURCU Erkek cinsiyet KİMLER AKÖ AÇISINDAN RİSK ALTINDADIR? 50-75 yaş arası %50 ye yakın olay MI sırasında gelişir Çoğunlukla altta yatan yapısal kalp hastalığı vardır Koroner artheroskleroz ve/veya kardiyomegali 1
Epidemiyoloji Dilate-hipertrofik kardiyomiyopati Konjenital kapak hastalıkları Kazanılmış infiltratif hastalıklar Primer elektrofizyolojik anomaliler NEREDE, NEZAMAN MEYDANA GELİYOR? Uzun QT sendromu İyon kanalı anomalileri Brugada sendromu Patofizyoloji: Genellikle evde (%80) Sıklıkla kış aylarında Uyandıktan sonraki ilk 1-2 saatte ARİTMİLER!!! VENTRİKÜLER TAŞİARİTMİLER!! Bradisistoller Nabızsız elektriksel aktivite (NEA) Nabızsız ventriküler taşikardi (VT) Ventriküler fibrilasyon (VF) Sık ventriküler ektopiler? MI, SOL VENTRİKÜL DİSFONKSİYONU, Reentry mekanizması suçlanıyor Akut MI Sol ventrikül hipertrofisi İletim anomalileri KARDİYOMEGALİ TAŞİARİTMİLERİ TETİKLEYEBİLİR 2
Brugada sendromu Otozomal dominant geçişli genetik hastalık Na kanal fonksiyonu kullanım dışı Genellikle genç, asyalı erkekler Uzun QT sendromu Hipokalemi Hipomagnezemi Hipokalsemi Anoreksi İskemi MSS patolojileri Hastane dışı VF de hayatta kalımı etkileyen faktörler Tanıklı kollaps Erken CPR Erken defibrilasyon Genç yaş Altta yatan hastalıklar 3
Acil servise gelişte hayatta kalımı etkileyen faktörler Desteksiz SKB > 90mmHg Biliçsizlik ile spondan dolaşımın dönmesi arasındaki sürenin < 25dk. Minimal nörolojik kaybın olması İlk ritim VT veya kalın VF ise Tanıklı arrest ve erken müdahale edilirse HAYATTA KALIM %40-60 Farklıysa <%5 Hipoksi gibi nedene bağlı tanıklı asistolide neden hemen düzeltilirse hayatta kalım artar Bradiasistoli Hasta sinus sendromu Hipoksi- hiperkarbi Boğulma-boğulayazma İnme Opiat aşırı alımı Β-blokör, Ca kanal blokör, digital Parasempatomimetik ajanlar Adenozin Hasta sinus sendromu Tam nedeni bilinmemekte Kalbin ileti sisteminde yaygın dejenerasyon Lenegre hastalığı: AV nod ve his demetinde idiopatik sklerodejenerasyon Lev hastalığı: İleti sisteminin fibrozis yeya kalsifikasyonu AV nodu tutan metastatik melenom veya diğer sistemik hastalıklar da neden olabilir Adenozin Miyokardiyal iskemi varlığında endojen salınır Vasküler düz kaslar gevşer Atropin, dopamin, adrenalin, transkütanöz pace Kalıcı pace Atriyal ve ventriküler kontraktilite azalır Pacemaker aktivitesi baskılanır 4
Bezold-jarisch refleksi Nbızsız elektriksel aktivite Vazodilatasyon Bradikardi 6H? 5T? Hipotansiyon HASTALARIN SADECE %29 DA AKÖ ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR? OLAYDAN 1 SAAT ÖNCE SEMPTOMLAR VAR Göğüs ağrısı Dispne İlaç tedavisi Sınıf III antiaritmikler (amiadoron, satalol) ve/veya β-blokerler AKÖ riskini azaltır Adrenarjik myokard uyarısını baskılar SSS etkilerini baskılar Aterosklerotik plak rüptürünü önler ICD tedavisi Anti-disritmik tedaviden daha etkili Çok pahalı aletler Belirgin koroner arter hastalığı Belirgin sol ventrikül disfonksiyonu Spontan ventriküler disritmiler İskemik olmayan kardiyomiyopatili hastalarda kullanımları denenmektedir 5
AKÖ ERKEN DEFİBRİLASYONDA HAYATTA KALIM İlk 30-30sn %100 İlk 1-2 dak. %85-90 5 dak. %50 ERKEN ULAŞIM! ERKEN CPR! ERKEN DEFİBRİLATÖR! 10 dak. Üzerinde <%50 ERKEN ACLS Ambulansta doktor olması avantaj Ambulans personeli Defibrilasyon Senkronize kardiyoversiyon Entübasyon IV sıvı tedavisi İlaç uygulamaları TEŞEKKÜRLER YAPABİLMELİDİR 6