Dersin Adı: ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME Dersin Günü, Saati ve Yeri : A Grubu : Cumartesi, 10:40 13:55, Tıp Fakültesi B Blok Haftalık Ders Saati : 2 + 2 Dönemi: 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Dönemi Öğretim Üyesi: Yrd.Doç. Dr. Funda DAĞ Tel : (262) 303 24 86 E-Posta : fundadag@gmail.com, fundadag@kocaeli.edu.tr Web : http://akademikpersonel.kocaeli.edu.tr/fundadag/ Ders Web Sitesi : http://fundadag.wordpress.com Dersin Tanımı: Öğretim Teknolojisi ile ilgili kavramlar, çesitli öğretim teknolojilerinin özellikleri, öğretim teknolojilerinin öğretim sürecindeki yeri ve kullanımı. Çeşitli öğretim teknolojilerinin özellikleri, öğretim sürecindeki yeri ve kullanımı, öğretim teknolojileri yoluyla öğretim materyallerinin (çalışma yaprakları, saydamlar, slaytlar, video, bilgisayar temelli ders materyali, vb.) geliştirilmesi ve çeşitli nitelikteki materyallerin değerlendirilmesi Dersin Konuları: 1. Eğitim, Öğretim, Eğitim Teknolojisi ve Öğretim Teknolojisi Kavramları 2. Öğretim Teknolojileri, İletişim ve mesaj tasarımı 3. Öğretim Analizi ve Öğretimin Planlanması 4. Öğretim Materyallerinin Seçimi ve Öğretim Materyali Türleri 5. Öğretim Materyali Hazırlama ve Tasarım İlkeleri / Görsel Tasarım İlkeleri 6. Etkili Sunum Teknikleri / Teknoloji Planlaması 7. Öğretim Araç ve Gereçleri 8. Bilgisayar Destekli Eğitim / Uygulama Biçimleri / Avantajları-Dezavantajları 9. Internet ve E-öğrenme 10. Öğretim Teknolojilerinin Değerlendirilmesi 11. Alternatif Ders Materyali Geliştirme Dersin Temel Kavramları Bu ders içerisinde sıklıkla duyulacak olan kavramlar: 1. Teknoloji, 2. Eğitim ve Öğretim Teknolojileri, 3. İletişim, mesaj tasarımı 4. Görsel Tasarım İlkeleri, 5. Öğretimsel araç, gereçler, 6. E- öğrenme 7. Materyal geliştirme. Dersin Hedefleri: 1. Eğitim-öğretim alanında gözlenen değisimlerin ve öğrenme sürecinde öğretim teknolojilerinin rolünün ifade edilebilmesi 2. Öğretim Teknolojileri kapsamında İletişim Sürecinin öğelerinin ve öneminin açıklanabilmesi 3. Öğretim Tasarımı kavramının tanımının söylenebilmesi ve uygulanabilmesi 4. Öğretim materyali seçiminde rol oynayan faktörlerin açıklanabilmesi
5. Görsel tasarım araç ve ilkelerinin anlasılması, bu ilkelerin materyal hazırlarken kullanılması 6. Öğretim araç-gereçlerinden basılı, yansıtılmayan, yansıtılan ve görsel-isitsel materyal türlerinin ayırt edilebilmesi 7. Öğretim materyallerinin seçilmesine ve kullanılmasına iliskin alt yapının oluşturulmasının açıklanabilmesi. 8. Öğretim amaçlı kullanılan medya ve materyallerin avantaj ve dezavantajlarının açıklanabilmesi 9. Öğretim materyallerinin etkin kullanımına yönelik uygulama yapılması 10. Öğretim materyallerinin değerlendirme kriterlerinin açıklanabilmesi 11. Alternatif ders materyallerinin neler olduğunun açıklanabilmesi. 12. Alternatif ders materyallerinin kullanım alanlarının, avantaj ve dezavantajlarının söylenebilmesi. Öğrenme Çıktıları: 1. Öğretmen adayı görsel tasarım kurallarına uygun, çesitli özelliklere sahip öğretim materyalleri gelistirebilecektir. 2. Öğretmen adayı öğretim materyallerinin seçiminde önemli rol oynayan faktörlere göre öğretim materyali seçebilecektir. 3. Öğretmen adayı öğretim materyallerini farklı derslerde ve konularda etkili kullanabilecektir. Yardımcı Kaynaklar: **1.Demirel, Ö. ve Eralp Altun ( 2007). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara Pegem A Yayınları. **2.Uzunboylu,H. (2008). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 3.Yanpar,T. (2007). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Anı Yayıncılık. 4.Seferoğlu,S.S. (2010). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara Pegem Akademi. 5.Yalın, H.İ. ( 2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 6.Kaya, Zeki (2006).Öğretim Teknolojisi Ve Materyal Geliştirme, Pegema Yayıncılık, 7.İşman, Aytekin(2010) Öğretim Teknolojisi Ve Materyal Geliştirme, Pegema Yayıncılık. 7.Yıldız, R. ( 2004).Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Konya: Nobel Yayın Dağıtım. 8.Halis, İ. ( 2002).Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık. 9.Koşar, E. ve diğerleri. ( 2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınları. 10.Yüksel, Sedat(2006). Öğretim Teknolojisi Ve Materyal Geliştirme, Pegema Yayıncılık. 11.Kutlu,O;Aladağ, H.(2006). Öğretim Teknolojisi Ve Materyal Geliştirme, Lisans Yayıncılık, 12.Baytekin, Çetin (2006)Öğrenme Öğretme Teknikleri ve Materyal Geliştirme, Anı Yayıncılık ** Bu kitaplardan biri öğrenciler tarafından ders kitabı olarak tercih edilebilir.
ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME DERSİ HAFTALIK ÇALIŞMA PROGRAMI Haftalar 1.Hafta 25.02.2012 2.Hafta 03.03.2012 3.Hafta 10.03.2012 4.Hafta 17.03.2012 5.Hafta 24.03.2012 6.Hafta 31.03.2012 Konular Dersin Hedeflerinin Belirtilmesi ve Ders Planının Sunulması Temel Kavramlar -Öğrenme, Eğitim, Öğretim,Teknoloji Nedir? -Öğretim Teknolojisi, Eğitim Teknolojisi Nedir? -Eğitim Teknolojisi Kapsamı -Öğretim Teknolojisinde Gelişim -Çağdaş Eğitimde Gelişmeler -Olanaklar ve Sorunlar Eğitim Teknolojisinin Kuramsal Temelleri Eğitim Teknolojisinin Başlıca Öğeleri -Kuramsal esaslar -Hedefler,Öğrenci, İnsangücü, Ortam, Öğretim ortamlarını planlama, Öğrenme durumları, yöntem-teknik, Değerendirme Eğitim Teknolojisi ve Eğitim Kuramları -Davranışçı Kuramlar -Bilişsel kuramlar -Duyuşsal kuramlar -Yapılandırmacılık -Çoklu zeka teorisi Öğretim Teknolojisi ve İletişim -İletişim Sürecinin Öğeleri -İletişimde Etkili Faktörler SEM tarafından dersliklerle ilgili yapılan son dakika değişikliği sebebiyle dersdeki ilgili konu bir sonraki haftaya kaydırılmıştır. Öğretim Araç- Gereçleri ve Öğretimdeki Yeri - Önemi Öğretim Araç- Gereçlerinin Seçimi Proje Sürecinin açıklanması Görsel Materyallerin Tasarımı -Tasarım Öğeleri -Tasarım İlkeleri Proje analiz raporlarının teslimi ve incelenmesi Öğretim Araçları ve Etkili Kullanımı -Gerçek Eşyalar ve Modeller -Slaytlar -Televizyon ve Video -Gösteri Tahtaları -Döner Levhalar -Film Şeritleri -Yazılı Materyaller -Grafik Materyalleri
7.Hafta 07.04.2012 8.Hafta 14.04.2012 9.Hafta 21.04.2012 İletişim Teknolojilerinin Öğretimde Kullanılması -Öğretici TV ve video uygulamaları -Internet tabanlo öğretici TV ve video uygulamaları -Mobl öğrenme ve araçları -Karma öğrenme ve araçları Eğitimde Bilgisayar Kullanımı -Öğretim Aracı Olarak Bilgisayarlar -İletişim Aracı Olarak Bilgisayarlar -Üretim Aracı Olarak Bilgisayarlar Bilgisayar Destekli Eğitim ve Kavramları Uzaktan Eğitim Eğitimde Internet ve E-öğrenme Proje tasarım raporlarının teslimi ve incelenmesi. Proje sunum tarihlerinin belirlenmesi Alternatif Ders Materyalleri ve Geliştirilmesi Öğretim Materyallerinin Değerlendirmesi -Süreci Değerlendirme -Ürün Değerlendirmesi Değerlendirme Ölçekleri için örnekler Proje geliştirme raporlarının teslimi ve incelenmesi. Materyal Sunumları (15 kişilik 1.grup) 10.Hafta 28.04.2012 11.Hafta Materyal Sunumları (15 kişilik 2.grup) 05.05.2012 12.Hafta Materyal Sunumları (15 kişilik 3.grup) 12.05.2012 13.Hafta Materyal Sunumları (15 kişilik 4.grup) 20.05.2012 19 Mayıs Cumartesi gününün resmi tatil olmasından dolayı, o haftaki dersler 20 Mayıs Pazar günü yapılacaktır. 14.Hafta Materyal Sunumları (13 kişilik 5.grup) 26.05.2012 15.Hafta Dönem Sonu Sınavı 09.06. / 10.06.2012 22.06.2012 Bütünleme Sınavı 02.07.2012 Tek Ders Sınavı Değerlendirme: Materyal Geliştirme ve Sunum: % 40 Final: %60 Toplam: % 100 Geçme Notu: 50
Materyal Projesi ve Sunum içeriği hakkında genel bilgiler: Materyal projesi ile ilgili tüm bilgilendirmeler dersin web sitesi (fundadag.wordpress.com) nden yapılacaktır. Çalışma takviminde belirlenen tarihlere göre yürütülecek proje sürecinde aşağıdaki maddeler dikkate alınmalı ve öğrenciler tarafından dikkatele takibi yapılmalıdır. 1. Her öğretmen adayı bireysel olarak bir öğretim materyali projesi hazırlamak ve sunmakla yükümlüdür. 2. Materyal sunumları ortalama 10-15dk. sürede yapılacak ve 10.haftadan itibaren başlayacaktır. 3. Materyal iki şekilde hazırlanabilir a. Üç boyutlu veya iki boyutlu çeşitli maddelerden (kağıt, karton, plastik, tahta, tel, boncuk, vb. gibi maddelerle hazırlanacak) bir ders aracı, model. b. Bilgisayar ortamında sunulacak teknoloji tabanlı (sunu, bilgisayar programı, video, simulasyon,..vb. gibi) materyal. 4. Materyal hazırlamada bu iki türden biri tercih edilecektir. Materyalin hangi konu için kullanılacağı ve hangi öğrenme yöntemiyle kullanılacağının belirlenmesi materyalin türünün ve özelliklerinin belirlenmesinde etkili olacaktır. 5. Seçilen proje konuları mümkün mertebe her kişi için farklı olmalıdır. a. Aynı proje konusu birkaç öğrenci tarafından alınmışsa; hazırlanan materyalin türü farklı olmak zorundadır. Örneğin bir öğretmen adayı A konusunda model geliştirme çalışması yaptıysa diğer öğretmen adayı yine A konusunda çalışmak istediğinde alternatif materyal tekniklerinden birini kullanarak materyal geliştirmek veya bilgisayar tabanlı materyal tasarımı yapmak durumundadır. Proje Süreci İşlem Basamakları: 1. Analiz Süreci: Her öğretmen adayı bu aşamada aşağıda yazılı bilgileri kapsayacak şekilde bir analiz raporu hazırlayacaktır. a. Materyalinizi kullanacağınız sınıfın mevcut durumu (fiziksel özellikleri ve teknolojik kapsamı) nedir? Açıklayınız. b. Öğrencilerinizin özellikleri nelerdir? Açıklayınız. c. Eğitim ve öğrenme hedefleriniz doğrultusunda materyal konunuzu tespit etmek için içerik analizi yapınız. Aşağıdaki bilgiler doğrultusunda eğitim ve öğretim hedeflerinizi belirleyerek ve içerik analizini gerçekleştirdikten bu bilgileri rapora yazınız. i. Materyal konularını belirlerken öğretmen adayı sınıf özelliklerini, öğrenci özelliklerini tespit ettikten sonra bu bilgiler kapsamında serbest olarak konu belirlemesini yapabilecektir. Konular eğitim ve öğrenme hedefleri çerçevesinde http://ogm.meb.gov.tr/programlar.asp sayfasında yer alan ortaöğretim programlarında öğretmen adayının kendi branşına ilişkin dersten seçilmelidir. ii. Seçilen konu için; 1. konunun kaçıncı sınıf konusu olduğu (örn:9.sınıf), 2. hangi öğrenme alanına ait olduğu (örn:cebir), 3. hangi bölüme ait olduğu (örn:4.bölüm: Sayılar), 4. hangi alt öğrenme alanına ait olduğu (Örn: Üslü İfadeler), 5. hangi kazanımları sağlamak amacıyla hazırlandığı (Örn: Kazanım1: Bir gerçek sayının tam sayı kuvvetini açıklar ve üslü
iafadelere ait özellikleri gösterir. Kazanım 2: Üslü ifadelerin eşitliğini ifade eder ve üslü ifadelerle ilgili uygulamalar yapabilir.) açıkça analiz raporunda ifade edilmelidir. 2. Tasarım Süreci: Her öğretmen adayı bu aşamada aşağıda yazılı bilgileri kapsayacak şekilde öğretim materyalini tasarlayacak ve bu süreci açıklayan bir tasarım raporu sunacaktır. a. Analiz sürecinize göre geliştireceğiniz materyali derste hangi öğrenme yöntemi/stratejisi ile kullanacak sınız? Nedenleriyle açıklayarak tasarım raporunuzda yazınız. b. Nasıl bir öğrenme ortamında materyalinizi kullanacak sınız? Nedenleriyle açıklayarak tasarım raporunuzda yazınız. c. Materyaliniz için gerekli doküman ve içerikleri belirleyerek bunlarla ilgili kullanacağınız kaynakları raporunuzda belirtiniz. d. Hazırlayacağınız materyal türünü yöntem, ortam ve içerik bağlamında değerlendirerek tespit ediniz. Seçtiğiniz materyal türünü neden seçtiğinizi tasarım raporunuzda açıklayınız. e. Hazırlayacağınız materyal için kullanacağınız araç-gereç-malzeme ( asetat, karton, kağıt, tahta,..vs.) veya ortam (bilgisayar, bilgisayar yazılımı, vb. gibi) ile ilgili bilgileri tespit ederek tasarım raporunuzda yazınız. 3. Geliştirme Süreci: Her öğretmen adayı bu aşamada aşağıda yazılı bilgileri kapsayacak şekilde öğretim materyalini geliştirecek ve bu süreci açıklayan bir geliştirme raporu sunacaktır. a. Materyalinizin taslak görünümünü ve içeriğini kağıt üzerinde planlayın ve geliştirme raporunuza ekleyin. b. Materyalinizin içeriğini amaç ve önem derecesine hazırlayanız. c. Materyal ile derste yapılacak uygulama ve örnekleri belirleyerek geliştirme raporunuza yazınız. d. Materyalinizin son halini gözden geçirdikten sonra en az iki öğretmen adayı, en az iki öğrenci ve bir öğretmenden görüş alınız. Bu görüşleri kişi bilgileriyle beraber geliştirme raporunuzda sununuz. e. Gerekiyorsa görüşler doğrultusunda materyalinizde düzeltmeler yapınız. f. Materyalinizin son halini gözden geçirdikten sonra olumlu/olumsuz özelliklerini bir tablo halinde yazarak geliştirme raporunuzda sununuz. g. Materyalinizin son halini gözden geçirdikten; i. eğer materyal gerçek model, resim, araç-gereç türünde ise) farklı açılardan materyalin tüm özelliklerini ortaya koyan en az 4 adet fotoğrafını çekerek geliştirme raporunuza ekleyiniz. ii. eğer materyal bilgisayar ortamında hazırlandı ise materyalin tüm özelliklerini ortaya koyan en az 4 adet ekran fotoğrafını(print Screen) geliştirme raporunuza ekleyiniz. Ayrıca, bir kopyasını ders hocasına mail ile (fundadag@gmail.com) iletiniz. 4. Uygulama ve Değerlendirme süreci: Her öğretmen adayı bu aşamada 10-15 dk lık bir ders sürecine uygun olarak giriş-sunuş ve değerlendirme aşamalarını içerecek biçimde hazırladığı bir ders planı ile beraber geliştiriği materyali derste sunmak
durumundadır. Sunum öncesinde tüm aşamalarda hazırladığı raporları ve ders planını içeren dosyayı ders hocasına teslim ettikten sonra sunumunu gerçekleştirecektir. Telif Hakları: Internet in sağladığı kolaylıklar ve her şeyin kolayca kopyalanabilir olması, Internet teki bilgilerin çoğunun bir başkasına ait olduğunu unutturabilir. Internet üzerinde de olsa web sayfalarının da telif hakları bulunmaktadır. Telif hakkı, bir eser üzerinde maddi ve manevi haklara sahip olan eser sahibine, eserin tüm haklarının, devralınması durumunda özel anlasmalar gereği ödenen ücrettir. Bu ücret ödenmediği takdirde kullanılanlar kaçak olarak nitelenir. Bilisim suçları olarak nitelendirilen bu kullanımlar Türk Ceza Hukuku içerisinde de artık yerini almıs ve bu tarz telif hakkı ihlali durumlarında ciddi yaptırımlar uygulanmaya baslanmıstır. Bu ders içerisinde de telif haklarına uygun hareket edilmesi gerekmektedir. Dikkat edilmesi gereken konular: Başka bir öğrencinin ödevinin tamamını ya da bir kısmını kopyalamayın. Internet üzerinden bulduğunuz bilgileri kopyala-yapıstır özelliği ile almayın. Internet üzerinden bir kaynaktan faydalandığınızda mutlaka raporun ya da sunumun en sonuna kaynakça olarak Internet sitesinin adresini verin. Internet üzerinde alacağınız resim ya da videolar için de kaynak belirtin. Ücretsiz (free) olan resimleri serbestçe kullanın fakat telif hakkı olan resimleri kullanmamaya dikkat edin. Basılı bir materyali kaynak olarak kullandığınızda mutlaka kitabın adı, yazarı, yılı ve yayınevini kaynak olarak belirtin. Devam Durumu: Pedagojik Formasyon Sertifika Programı Uygulama Yönergesi ne göre derslere %70 oranında devam zorunluluğu olduğundan bu derse Teorik kısmı (2 ders saati) için %70 14x2=28 28x0.7=19,6 Uygulama kısmı (2 ders saati) için %70 14x2=28 28 x0.7= 19,6 19,6+19,6=42 ders saati devam zorunluluğu vardır. Buna göre bir öğrenci dersin teorisine veya uygulamasına en fazla 4 hafta devamsızlık yaparsa devamsızlıktan kalır.