Kim Kimdi? Geçmiflten günümüze iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri...

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kim Kimdi? Geçmiflten günümüze iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri..."

Deniz Heper
5 yıl önce
İzleme sayısı:

Önce babas n, ard ndan annesini kaybetti ve kolejdeki ö renimini yar da b rakt.

1 Kim Kimdi? Yazan: SABR YE AfiIR Geçmiflten günümüze iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri... İstanbul do umlu genç adam, muhasebat müdürü bir baban n, müzik ve edebiyatla ilgili bir annenin o luydu. Önce babas n, ard ndan annesini kaybetti ve kolejdeki ö renimini yar da b rakt. A abeyinin deste iyle sanata olan ilgisini resim, karikatür ve yaz n alan nda kendisini gelifltirerek de erlendirdi. Dönemin gazete ve dergilerinde çizim ve yaz lar yer ald. Naz m Hikmet in iki kitab için kapak çizdi ve kendini çok genç yaflta ressam olarak kabul 114 ettirdi. Atatürk ü konu alan, çizgilerle süslü röportaj ile Atatürk ün de be enisini kazand. Türkiye ye gelen Sovyetler Birli i'nin ünlü yönetmenlerin-

den Sergey Yutkeviç de onun resimlerinden etkilendi. Yutkeviç'in filmini izleyen Atatürk, kendisinden bir Türk gencini yetifltirmesine olanak olup olmad n sormufltu.

2 den Sergey Yutkeviç de onun resimlerinden etkilendi. Yutkeviç'in filmini izleyen Atatürk, kendisinden bir Türk gencini yetifltirmesine olanak olup olmad n sormufltu. Böylece Yutkeviç, genç adam n dekoratör ve ressam olarak çal flmak üzere kendisiyle SSCB' ye gelmesini istedi. 3 y l SSCB de sinema alan nda da kendini gelifltirdi. Bafllang çta Picasso'nun etkisinde kalan sanatç, daha sonralar yap tlar nda özgün ve yerel bir senteze ulaflt. Çizgi ve yaz lar yla halktan yana, gerçekçi bir sanat görüflünü savundu. Siyasi görüflleri nedeniyle kendi ülkesinde oradan oraya sürgün edildi, yazd oyun ve senaryo yasakland. Bir süre tiroit kanseriyle mücadele eden, Türk resminin öncülerinden, karikatürist, yazar ve film yönetmeni bu çok yönlü adam, Naz m Hikmet in Mutlulu un resmini yapabilir misin? diye sordu u Abidin Dino idi Z engin bir avukat baban n dört çocu undan birisi olan bu genç Frans z, bilim ve deney metotlar n ö rendi i kolejde baflar l oldu ve sonradan bu kolejde profesör olarak çal flt. Napolyon un ordusunda kurmay subay olarak görev yapt. Nice bölgesinin sorumlusuydu ancak bir rahats zl k geçirince, ordudan istifa edip kardefliyle birlikte bilimsel araflt rmalara yöneldi. Uzun süren çal flmalar s ras nda, tarihteki ilk kal c foto raf çekmeyi baflard. Karakutu kullanarak görüntüyü kurflun-kalay alafl m özel bir plakaya düflürmüfltü. Plaka, BD A USTOS 2012 bitümen denilen fl a duyarl bir maddeyle kapl yd. Biraz bulan k olan görüntünün oluflmas için 8 saat beklemek gerekiyordu. Bir yaz günü, sekiz Uzun süren araflt rmalar s ras nda, tarihteki ilk kal c foto raf çekmeyi baflarm flt. saat boyunca plakaya pozitif olarak pozlad bu görüntünün ad La Gras ta pencereden görünüm dü. Arkadafl Louis Daguerre ile birlikte dört y l boyunca bu icat üzerinde çal flt. Di er yandan, içten yanmal motor yapmay baflard. Sistemin ad Marly Makinesi ydi. Tarihteki ilk bisiklet konular na yo unlaflt ve tekerlekli bisiklet i gelifltirdi. O dönemde ad Fast Foot (H zl ayak) olarak an ld. Foto raf n mucidi bu adam, araflt rmalar nda ona yard m eden kardefli, ifl nedeniyle gitti i ngiltere de ailenin hemen hemen tüm servetini çarçur ettikten sonra akl n kaybederek yaflam n yitirdi i için maddi olanaks zl klar içerisindeydi. Öncülük etti i çal flmalar Louis Daguerre taraf ndan sürdürüldü. Diyafram 115

ve körü ün de öncüsü olan bu Frans z mucit Joseph Nicép-hore Niépce ydi. Güzel k z, Hollandal barones bir anneyle, zengin bir ngiliz bankac n n çocu uydu.

3 ve körü ün de öncüsü olan bu Frans z mucit Joseph Nicép-hore Niépce ydi. Güzel k z, Hollandal barones bir anneyle, zengin bir ngiliz bankac n n çocu uydu. Anne ve babas, o henüz bir yafl ndayken bofland ve annesinin yan nda kald ndan babas n bir daha göremedi. 10 yafl ndayken annesi baflka biriyle evlendi ve yeni babas ile birlikte Nazi iflgali alt ndaki Hollanda'ya göç etmek zorunda kald. Savafl n ve bask n n yaratt yokluk ve ac larla dolu bu dönemde, oldukça zor bir çocukluk ve gençlik geçirdi. Hep sinemaya karfl büyük bir ilgisi vard. Hemen her hayali oyuncu olmak üzerineydi. Savafl n bitmesinden sonra Londra da bir bale okuluna yaz ld ve bir süre sonra modellik yapmaya bafllad. Çocuklu undan itibaren içinde besledi i bafl balerin olma hayaline ulaflamam fl olsa da, modellik ve dansç l a yönelerek kendisine bambaflka bir yol çizmiflti. Bir kabarede dans ederken, henüz 22 sinde ayn y l içinde dört filmde birden rol ald. Yetene i ve çal flkanl yla 116 be eni kazand ve ona oyunculuk kap lar iyiden iyiye aç ld. fi mar k bir duruflu oldu u söylenirdi. Ama en gözde oldu u zamanlarda bile hep sade ve mütevaz kald. Her rolün içine eksiksizce s zabiliyor, o karakter oluyordu. H zl bir yükselifl yakalad, onlarca baflar l filmde rol ald. Aralar nda iki Alt n Küre nin de bulundu u say s z ödül ald. Yaln zca güzel ve yetenekli bir oyuncu de il ayn zamanda zarif bir han mefendiydi. Ölümüne kadar 13 y l boyunca yi Niyet Elçisi olarak tüm dünyada yard m çal flmalar yapan, zarafetin simgesi bu aktris Audrey Hepburn dü... B u yak fl kl çocuk, Band rma da, K r m göçmeni bir ailenin çocu u olarak dünyaya geldi. Annesinin söyledi ine göre, daha ilk yürümesinde, annesine çiçek niyetine bir yaprak götürdü. Küçük çocu un, yaflam na yön verecek mücadelesinin bu olaca, o zaman kimin akl na gelebilirdi? Liseyi bitirdikten sonra ailesinin triko-örme iflinin bafl na geçip, onu ülkenin en baflar l sanayi kurulufllar ndan biri haline getirdi. Do a sevgisi gençlik y llar nda bafllad. Konforlu evinden ayr l p, çevre köylere gider ve hasat zaman köylüye yard m ederdi. Sanayici olmak de il, edebiyatla ilgilenip kalan zaman n da do ayla iç içe geçirmeyi hayal ediyordu. Uzun süre babas n n iflini aln n n ak yla sürdürdü,

hatta gün geçtikçe iflleri büyüttü. Sonra bir k r lma noktas oldu. Bir gün ifligücü o luna devrederek büyük hayalini gerçeklefltirdi: Kendini do aya adad.

4 hatta gün geçtikçe iflleri büyüttü. Sonra bir k r lma noktas oldu. Bir gün ifligücü o luna devrederek büyük hayalini gerçeklefltirdi: Kendini do aya adad. Bir yandan botanik konusunda kendini gelifltirdi, di er yandan ülkeyi dolaflt. Yalova da 14 bin tür bitkinin bulundu u Türkiye nin ilk özel arboretumunu kurdu ve gelifltirdi. 20 y l önce de Türkiye Erozyonla Mücadele, A açland rma ve Do al Varl klar Koruma Vakf (TEMA) n kurdu. Çevre çal flmalar nda liderlik üstlendi. Belki de onu en iyi ifade eden sözlerden birisini Worldwatch Enstitüsü Baflkan Lester Brown söylemiflti: E er günün birinde bir çevre azizi olacaksa, bu s fat alacak ilk kifli Hayrettin Karaca olacakt r. İnanman n s n rlar n zorlayan bir yaflam öyküsü Bu rlandal adam, ailesinin on dördüncü çocu uydu. Do ar do maz anne diye a lad, 6 ayl kken konuflmaya bafllad ve 1,5 yafl ndayken ileri derecede okuryazard. Daha çocukken BD A USTOS 2012 B rakt dünya, olgusal deneye, ussal ve elefltirel düflünmeye, do al güçleri anlama ve denetlemeye yönelen bir dünya olmufltu. Latince, Yunanca ve Frans zca ö rendi ve 9 yafl na bile girmeden Eton Koleji' ne gönderildi. On bir yafl - na geldi inde Avrupa'n n bafll ca bilim ve kültür merkezlerini gezme ve tan ma olana buldu. On dört yafl nda talya'ya gitti. Burada Galileo'nun çal flmalar - n incelemeye koyuldu. Sonunda öylesine büyülendi ki, ngiltere'ye döndü ünde yaflam plân çizilmifl, hedefi belirlenmiflti; delikanl için bundan böyle yaflam bilime verildi i ölçüde anlaml yd. ngiltere ye döndükten sonra kendini bilimsel araflt rmalara adad. Onun yaflad dönemde elementlerin say s bilinmemesine karfl n elementler üzerine çeflitli çal flmalar yapt. Kimyasal çözümleme yöntemini kurmas na karfl n yaln zca kimya alan nda de il, elektrik konusunda da çal flt. Pozitif ve negatif elektrik yükü ay r m n buldu. Deneysel çal flmalar yla k sa zamanda tan nsa da, bilimdeki en büyük at l m hava bas nc üzerindeki çal flmas ve bu bas nca iliflkin kendi ad yla yasalaflan iliflkiyi bulmas oldu. Modern kimyan n kurucusu ve ilk modern 117

Bu küçük çocuk, zmir Karfl yaka da daha önce sekiz k z çocu u olan; ancak befli yaflam n yitiren üç k z çocuklu ailenin dokuzuncu çocu u olarak dünyaya geldi.

5 kimyager oldu. Onun do du u dünya büyücülü ün, falc l n, bat l inançlar n kol gezdi i bir dünyayd. B rakt dünya, olgusal deneye, ussal ve elefltirel düflünmeye, do al güçleri anlama ve denetlemeye yönelen bir dünya olmufltu. Öldü ünde ça dafllar onu, "Gerçe i soluyan Robert Boyle" diye anm fllard. Bu küçük çocuk, zmir Karfl yaka da daha önce sekiz k z çocu u olan; ancak befli yaflam n yitiren üç k z çocuklu ailenin dokuzuncu çocu u olarak dünyaya geldi. Babas fabrikada makine iflçisi, annesi ise ev han m yd. lkokul ve lise ö reniminden sonra Erkek Sanat Enstitüsü nde mobilya bölümünde okudu. Burada okulun futbol tak m nda yer ald. Sonralar, zmir deki amatör bir tak mda futbol oynamaya devam etti. Genç milli tak mda da yer ald ve bu s rada büyük tak mlar n dikkatini çekti. Galatasaray ile taksi plakal bir otomobil karfl l nda befl y ll k bir sözleflme imzalad. Avrupa kupalar nda gol 118 atan ilk Türk oyuncu oldu. Alt gün eksik askerlik yapt iddias ile 45 gün cezaevinde kald ktan sonra Galatasaray da top koflturmaya devam etti. Ezeli rakip Fenerbahçe ye karfl att ünlü a lar y rtan gol ü haf zalarda yer etti. Bir süre Palermo formas giydikten sonra yeniden yuvas na, Galatasaray a geri döndü. Futbol yaflam boyunca rakip fileleri tam 608 kez havaland rd, 10 kez gol kral oldu. Türkiye Ligi'nde att 217 golle bir rekora imza atan Oktay, sezonunda 26 maçta att 38 golle bir sezonda en fazla gol rekorunu k rd. lk eflinden Galatasaray nedeniyle ayr ld. kinci evlili inden dünyaya gelen k z yaln zca 6 saat yaflad. Çift, sonra bir erkek çocu u evlat edindi. Senaryosu kendi yaflam üzerine kurulan, yönetmenli ini At f Y lmaz' n yapt filminde Ajda Pekkan, Ayten Gökçer ve Gönül Yazar ile baflrol oynad. Filmin ad Taçs z Kral, futbolun o unutulmaz Taçs z Kral da Metin Oktay d

Benzer belgeler

Kimdi? Kim. Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri...

Kimdi? Kim. Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri... Kim Kimdi? Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri... Yazan: SABR YE AfiIR Fakir bir ailenin o lu, içe kapan k ve gururlu bir çocuktu. Okulda, özellikle matematikte çok baflar l yd. Güçlü