TEKSTİL VE MÜHENDİS (Journal of Textiles and Engineer)

Transkript

1 TEKSTİL VE MÜHENDİS () Yvarlak Örme Kmaş Hatalarının Statistical Analysis of Circlar Knitting Fabric Defects with Control Charts, Namık Kemal Üniversitesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Çorl, Tekirdağ, Türkiye Online Erişime Açıldığı Tarih (Available online): Ekim 08 ( October 08) B makaleye atıf yapmak için (To cite this article):, (08): Yvarlak Örme Kmaş Hatalarının Kontrol Kartlarıyla İstatistiksel Analizi, Tekstil ve Mühendis, 5:, For online version of the article: Sorml Yazara ait Orcid Nmarası (Corresponding Athor s Orcid Nmber) :

2 TMMOB Tekstil Mühendisleri Odası UCTEA Chamber of Textile Engineers Tekstil ve Mühendis Yıl (Year) : 08/3 Cilt (Vol) : 5 Sayı (No) : Araştırma Makalesi / Research Article YUVARLAK ÖRME KUMAŞ HATALARININ KONTROL KARTLARIYLA İSTATİST TİKSEL ANALİZİ * Namık Kemal Üniversitesi, Tekstil Mühendisliği M Bölümü, Çorl, Tekirdağ, Türkiye Gönderilme Tarihi / Received: Kabl Tarihi / Accepted: ÖZET: Günümüzde üretim yapan tüm sektörlerin temel hedeflerinden biri üretim kalitesini arttırmaktır. Kalite kontrol yglamaları, özellikle kmaş üreticilerinin her ürün çıktısında gerçekleştirdiği bir faaliyettir. B çalışmada ç da, toplamda 0 adet yvarlak örme makinesi ile kmaş üretimi yapan bir tekstil işletmesinde,, kmaş hataları kontrol kartları kllanılarak analiz edilmiştir. Öncelikle kmaş hata sınıflandırılması gerçekleştirilmiş, ardından istatistiksel kalite kontrol yöntemlerindenn (geleneksel ve Laney) -kontrol kartı kllanılarak hem makine hem de hata tipleri açısından kontrol limitleri dışındaki hatalar h tespit edilmiştir. Kmaş hatası nedenleri araştırılarak hataların minimize edilmesi için gerekli önerilerr verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yvarlak örme kmaş, kmaş hataları, kartı, istatiksel proses kontrol STATISTICAL ANALYSIS S OF CIRCULAR KNITTING FABRIC DEFECTS WITH CONTROL CHARTS ABSTRACT: One of the main objectives of all a sectors of prodction nowadays is to increase i the prodction qality. Qality control practices are an activity performed by fabric prodcers att the end of each prodction process. In this stdy, fabric defects were analyzed by sing control charts in a textile factory f whichh prodces knitted fabric by b 0 circlarr knitting machines in total. First, fabric defect classification was performed, then defects which were ot of the control limits were determined for both machine and defect types sing the statistical qality control methods (traditional and Laney) -control chart.. Fabric defect cases have been investigated and sggestions have been given to t minimize those defects. Key words: Circlarr knitted fabric, fabric defects, chart, statistical process control * Sorml Yazar/Corresponding Athor: cnal@nk.ed.tr DOI: 0.76/ , Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 46

3 . GİRİŞ İstatistiksel kalite kontrolü ilk kez 94 yılında Walter E. Shewhart tarafından Bell Laboratvarları nda yglanmıştır. İstatistiksel kalite kontrolü (İKK), bir ürünün önceden belirlenmiş olan kalite standartlarına ygn olarak üretilmesini sağlamak amacıyla, istatistiksel yöntemlerin üretimin tüm aşamalarında yglanması olarak ifade edilebilmektedir. İstatistiksel süreç kontrolünün temel hedefi ise süreci değiştiren özel nedenleri olabildiğince hızlı bir şekilde belirlemek vee pek çok hatalı ürün üretilmeden önce süreci kontrol altında ttp düzeltici önlemleri alabilmektir. Kontrol kartları, b amacı yerine getirmek için en çok kllanılan tekniktir []. Kontrol kartları veri tipine bağlı olarak, sürekli veya kesikli (sayılabilen) veri tiplerine göre sınıflandırılır ( Şekil ). Birim başına hataların belirlendiği drmlar için kllanılan kontrol kartlarına -kontrol kartları denilmektedir. n birimlik bir örnekte gözlenen ksr sayısı c ile ifade edildiğinde birim başına düşen ksr sayısı; () şeklinde ifade edilmektedir. Brada c, Poisson dağılımının rastgele değişkenidir. Bradan üst ve alt kontrol limitleri sırasıyla; Üst Ko ntrol Limiti UCL 3 Merkez Çizgi = (3) Alt Kontrol Limiti LCL olarak belirlenmektedir [3]. Ölçülemeyen (sayılabilir) verilerr için kllanılan klasik kontrol kartları, veri setlerinin binom dağılımı veyaa Poisson dağılımı () (4) gösterdiği varsayımına dayanmaktadır. Bnaa bağlı olarak zaman içerisinde dağılımın ortalamasının sabit bir değer oldğ da varsayılmaktadır. Fakat b drm her zaman geçerli değildir. Özellikle alt grpp büyüklüğü arttıkça b drm daha da dikkat çekmektedir. kartı geleneksel kontrol kartına benzersayısını dir. İki kart da süreç boynca üretilen ürün başına hata görüntülemede kllanılır. kartı alt grp büyüklükleri fazlaa ise ve veri seti aşırı yayılımm gösteriyorsa kllanılabilir. -kartı hesaplamaları h aşırı yayılımı dengeleyen σ değerini kllanmaktadır. σ değerinin olması, hiçbir ayarlama- -kartı, ya gerek olmadığını göstermektedir. B drmda Laney geleneksel -kartıı ile aynı yapıyı gösterir. -kartı için alt kontrol limiti (LCL) ve üst kontrol limiti (UCL) ş şekilde hesaplanır [4]; σ z σ z sd σ σ UCLL ve LCL 3sd 3σ σ Ülkemizde tekstil ve konfeksiyon alanında gerçekleştirilmiş farklı kalite kontrol çalışmaları göze çarpmaktadır: Bircan ve Gedik in (003) gerçekleştirdiği araştırmada, istatistik- üretim hatalarınınn sebepleri araştırılmıştır. İstatistiksel proses sel proses kontrol teknikleri kllanılarak, Sivas Dikimevi nde kontrol tekniklerinden olan Pareto analizi, sebep-sonç diyagramı, kontrol tablos, hata yoğnlk diyagramı ve kontrol kartları incelenmiştir. Verilerden yararlanılarak olştrlan p ve (5) (6) (7) (8) (9) Şekil. Kontroll kartlarının sınıflandırılması [ ] Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 47

4 np kontrol kartlarından, üretim aşamasının kontrol altında oldğ gözlemlenmiştir [5]. Dengizler ve Erdoğan (009), dikiş hatalarının İstatistiksell Pro- ses Kontrol (İPK) yöntemleri kllanılarak azaltılmasını incele- miştir. Orta büyüklükte bir konfeksiyon işletmesinde gerçek- leştirilen çalışmada a İPK yöntemlerinden; kontrol listesi, Pareto analizi, neden-sonç diyagramı ve p kontrol kartı kllanılmıştır. Çalışma soncnda konfeksiyon işletmelerindee İPK yöntemlerini kllanarak dikiş hatalarının azaltılabileceği ve b yöntemlerin konfeksiyon işletmelerinde kolaylıkla yglanabileceği gösteril- miştir [6]. Aslangiray ve Akyüz (04) bir tekstil firmasının en çok talep gören kmaş tipinde süreç kontrol kartlarınınn olştrlmasında blanık mantık kllanmış ve blanık kalite kontrol kartlarına yönelik bir yglama vermiştir. Kontrol kartlarının çizimi klasik kontrol kartları ( kartı) ve blanık kontrol kartları olmak üzere iki ana kategoride yapılmıştır. İki yöntemin karşılaştırılması soncnda kartında kontrol dışıı nokta sayısının blanık kontrol kartlarına göre daha fazla oldğ gözlenmiştir. Ayrıca a kart yglaması soncnda verilen kontrol altında ve kontroll dışı kararlarına alternatif olarak kısmen kontrol altında ve kısmen kontrol dışı gibi kararların verilebileceği belirtilmiştir [7]. Ertğrl ve Karakaşoğl (006) örneklem büyüklüğünün değiş- izle- ken olması drmnda p kontrol kartının olştrlmasındaa nebilecek üç yaklaşımı ele alarak, bir tekstil işletmesinde i örnek yglama göstermiştir. Tekstil işletmesi b yolla, üretim süreçle- tedbirleri alması gerektiği konsnda fikir sahibi olmştr [8]. rinin kontrol altında olp olmadığını görerek, hangi düzeltici Ala ve İkiz (05) bir dokma işletmesinde, üç hafta boynca dokma sonrası ışıklı panoda yapılan ham kmaş kontrolü sonc görülen kmaş hatalarını istatistiksell yöntemler klla- narak incelemiştir. Kalite kontrol sonc görülen hatalar sınıflan- soncnda görülen hata sayılarının istatistiksel değerlendiril- mesinde, istatistiksel proses kontrol yöntemlerinden Pareto analizii ve p kontrol kartı kllanılmıştır dırılarak kalite kontrol kartlarına kaydedilmiştir. Kmaş kontrolü [9]. Tablo. İşletmeye ait makine nmara ve özelliklerii Makine Nmaraları Sistem Sayısı İncelik (FEIN) E 34 E 34 E 8 E 8 E 8 E 4 E 4 E 3 E 3 E 4 Bek ve Sabır (008) büyük ölçekli bir konfeksiyon fabrikasında, bir modelin dikim öncesi, dikim, dikim sonrası ve yükleme öncesi kontrolleri soncnda verilerin toplanması ve analizi için istatistiksel proses kontrol teknikleri kllanmıştır. Çetele diyakont- gramı, Pareto diyagramı, neden sonç diyagramları, x, R, p rol kartları hazırlanmış ve prosesin yeterliliği kontrol edilmiştir [0]. Patır (009), Malatya da iplikk üretimi yapan bir tekstil işletmesinin Bobin Sarım Kontrolü ü için altmış örnek alınarak X ve S kontrol grafikleriyle süreç kontrolü ve örnek noktaların dağılı- kontrol grafikleri yardımıyla prosesin kontrol altında oldğn ve örnek noktalar dağılımının rastsallık testinde, örnek noktaların dizi sayısının alt ve v üst sınırlar arasında kaldığı belirlenmiştir. B mında tesadüf olp olmadığı araştırılmıştır. B çalışma sonnda; nedenle proseste sistematik s bir hata olmadığı ve örnek noktaların tesadüfî bir dağılım göstermediği ve prosesin kontrol altında oldğ görülmüştür []. İncelenen çalışmaların hiçbirinde veri setinin yayılımı incelen- ilk memiştir. Oysa ölçülemeyen değişkenler için kontrol kartında yapılması gerekenn veri setinin niteliğini incelemek, bna göre ya da -kartının yglanmasına kara vermek gerekmek- -kartı kllanımdaa çok sayıda nokta kontroll limitlerinin dışında tedir. Örneğin aşırı yayılım gösteren bir veri setinde geleneksel kalacaktır. B nedenle üretim sürecinde sorn yaratan noktayı belirlemek zorlaşacaktır. Laney -kartı sayesinde aşırı yayılım gösteren veri seti daha düzgün analiz edilebilmekte, böylece üretim sürecine gerçekten etkisi olan hatalar daha net belirlene- bilmektedir. B çalışma, ykarıda bahsedilen gerekliliğin yerine getirildiği bir tekstil yglamasıdır.. MATERYAL VE V METOD. Materyal Çalışmada yvarlak örme kmaş üretimi yapan orta ölçekli bir işletmeden, 3 ay boynca b seçilen 0 adet makineden günlük birer top kmaş alınıp, kmaş kontrol makinesinde hata çeşidi ve sayımı yapılarak kaydedilmiştir. Minitab 7. programında gerekli istatistiksel analizlerr gerçekleştirilmiştir. Analizler soncnda işletmee genelinde vee makine bazında kontrol limitleri dışında kalan hatalar belirlenmiştir. Tablo de işletmeye ait makine nmaraları sıralanmış ve özellikleri verilmiştir. Tablo de ki sistem sayısı, makinenin bir trnda ördüğüü kmaş ilmek sıra sayısını, incelik ise iğne plakası üzerinde inç (,54 cm) teki iğne sayısını ifade etmektedir. Ps ise yvarlak örgü makinelerinin çapıdır. Çalışmanın başlangıcında işletmede yvarlak örme makinasında en sık karşılaşılann hata türleri ve sebepleri sınıflandırılmış, hata açıklamaları ve görüntüleriyle ile birlikte Tablo de verilmiştir. Çap (PUS) İğne Sayısı x 60 x x Yatak Sayısı KG/TOP Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 48

5 Tablo. Yvarlak örmede karşılaşılan hata türleri ve v nedenleri NO HATA TÜRÜ AÇIKLAMA HATA GÖRÜNTÜSÜ İğne Dili Kırığı İğne dili tıpkı iğne kancası k gibi yıpranma veya çoğnlkla iplikle gelen çnt, palamt, fazla dok yığılması gibi nedenlerle kırılma ya y da kancaya sıkışık kalma drmları gösterebilmektedir. İğne Kancası İğnenin deforme olması, eskimesii sonc meydana gelen hatadır. Yıpranmış bir iğnenin kanca kısmı zorlanmalar, iplikten gelen yabancı maddeler ve çntlar nedeniyle kırılabilmektedir []. 3 İğne Kırığı Aşınmış, hasar görmüş iğneler herhangi bir zorlanma ile karşılaştıklarında kırılmaktadırlar. B drm soncnda kmaşta boyna yönde hata gözlemlenmekte ya da ilmekler düşmektedir. 4 İnce Yer İplik üretimi sırasında ipliğe fazlaa büküm verilmesi veya çeşitlii iplik hatalarından kaynaklanmaktadır. Atkılı örme kmaşlarda kmaşın eninde ve mntazam aralıklarla, çkrlk gibi görünen yatay çizgi olarak görünür []. 5 Jüt İpliğe, kmaşa karışmış olan istenmeyen malzemelerdir. İplikteki sentetik parçacıklar, ortamdan örgüye giren yağlı pamk parçaları, renkli r elyaf çntları en bilinenler olmaktadır. Daha çok açık renk kmaş boyamaları sonc belirginleşirler []. 6 Kalın Yer Atkılıı örme kmaşlarda (süprem vb.) kmaşın eninde ve mntazam aralıklarla kabarıklık şeklinde olşan yatay bir çizgi olarak görünür. İpliğin değişikk bölgelerinde tam olarak bükülmeden kalan liflerin iplikten daha kalın bir kısım olştrmasıyla meydana gelir []. 7 Kmaş (dok) düşmesi Uzn bir mesafedeki iğneler üzerindeki ilmeklerin iğnelerden krtlarak boşalması soncnda meydana gelen hatadır. Böylelikle iplik kopşları veya iğnelere ilmek atılmamasına sebep olr ve dolayısıyla bir değil birçok yan yana iğne grbn etkiler Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 49

6 NO HATA TÜRÜ AÇIKLAMA HATA GÖRÜNTÜSÜ 8 Likra Kesiği İğnelere beslenen likra ipliğinde kopma ya da likra ipliğinin örgüye ygn şekildee girmemesi sonc olşan hata türüdür. Kmaşta enine yönde çizgi olarak görülmektedir. 9 Palamt Uznlğ ortalama 0 mm olan, balık görünümünde elyaf topllğdr. Pamkk renginde, kirli, yağlı olabilmektedir. 0 İplikten veya makine elemanlarından kaynaklanan iplik kopmalarından meydana geldiği tespit edilmiştir. Örme elemanları örme işlemini yapmaya devam ederken, iplik kopnca ilmeklerin iğnelerden dışarıya atılması ile olşr. Örme makinesinde birikip b kmaşa karışan elyaf kümeleridir. Genellikle iplik kılavzlarının deliklerinde biriken elyaf parçaları zamanla çoğalır, iplikle birlikte örülür ve kmaşta istenmeyen düzgünsüzlüğe neden olmaktadır. Yağ Lekesi İğne ve platin yataklarından ya da patlak, boşlkl parçalardan kmaşa blaşan örgü yağlarının sebep oldğ hatalardır. Özelliklee damlalar hâlinde makineden akan kllanılmış yağlar kalıcı lekelere sebep olmaktadır [3]... Metod Çalışmada, örme kmaşlarda rastlanan hata tiplerinin kontrol kartlarıyla analizi sırasında iki farklı süreç ele alınmıştır. İlk olarak örme makineleri bazında rastlanan hataların limitler içerisinde kalıp kalmadığı araştırılmış, ardından kmaş hataları esas alınarak hangi makinelerin limitlerin dışına çıktığı incelenmiştir. Tüm hata ve makine tipleri için gerçekleştirilen analizler sırasında ilk olarak hangi tip -kartının (geleneksell veya Laney) kllanılması gerektiğii ile ilgili teşhis çalışması gerçekleştirilmiştir. için değişken olarak hata adedi sütn seçilmiş, alt grp büyüklüğü olarak ise farklı ağırlıktaki örmee kmaşlarda hataya rastlanma olasılıkları değişkenlik göstereceği düşünülerek kmaş ağırlığı verilerininn seçilmesi ygn blnmştr. Sonç olarak program, beklenen varyasyonaa göre mevct veri varyasyonn %86,6 oranında oldğn belirtmekte ve b veri seti için Laney -kartının kllanılmasını tavsiye etmektedir. Tüm çalışma boynca veri setinin aşırı yayılım gösterdiği tüm drmlarda geleneksel -kartı yerine -kartı kllanımı tercih edil- miştir. nmaralı makine için Minitab 7. programının Stat>Control Charts > Attribtes Charts > U Chart Diagnostic menüsü altında gerçekleştirilen örnek teşhis yglaması Şekil de verilmek- tedir. Şekil de görüldüğü üzere, Minitab 7. de b veri seti Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 50

7 Şekil. Uygn kontrol kartı teşhisi 3. ARAŞTIRMA BULGULARI Çalışma için gerekli olan ygn kontrol kartının teşhisinde sonra Şekil 3 te gösterildiği gibi tüm makinelerdek kontrol limitleri dışında kalan hata tipleri ve tüm hata tipleri içerisinde kontrol limitleri dışında kalan makineler tek tek belirlenmiştir. Şekil 3 teki nmaralı makine için veri seti incelendiğinde çnt hata sayısının limitler dışında kaldığı belirlenmiştir. Tüm diğer makinelerde rastlanılan, kontrol limitleri dışında yer alan hatalar Tablo 3 te verilmektedir. Hata tipi bazında yapılan incelemede, kontrol limitleri dışında yer alan örme makineleri Tablo 4 te snlmaktadır. Sample Cont Per Unit U Chart Diagnostic for Hata Adedi Poisson Probability Plot Ratio of observed variation to expected variation = 86,8% 95% Upper Limit for ratio if process mean is constant = 46,0% Using a U chart may reslt in an elevated false alarm rate. Consider sing a Laney U chart instead. The pper limit depends on the nmber of sbgrops and the proce ss mean. Laney U Chart of Hata Adedi Sigma Z =,436 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0, 0, 0,0 Yağ Yağ Yağ Jüt Jüt Hata Adı UCL=0,,6047 _ U=0,975 LCL=0 Şekil 3. nmaralı makinede karşılaşılan hata tiplerinin -kartı gösterimi Tablo 3. Yvarlak örme makinelerinde kontrol limitleri dışında kalan hatalar Makine No Hata Türüü Kllanılan kontrol kartı Likra Kesiği 3, Yağ Lekesi 4 Gelenekse 5 Gelenekse 6 Gelenekse 7 İğne Dili Kırığı 8 Jüt,, Kalın Yer, Yağ Lekesi, Gelenekse 9 - Gelenekse 0 Likra Kesiği, K,, Yağ Lekesi Tablo 4. Yvarlak örme makinelerinde kontrol limitleri dışında kalan hatalar Hata Türü Makine No Kllanılan kontrol kartı İğne Dili Kırığı İğne Kancası İğne Kırığı 0-9 İnce Yer - Jüt 0 Kalın yer 8 Kmaş düşmesi - Likra Kesiği, 0 Palamt - 5, 3, 7, 00 Yağ Lekesi, 3, 8, SONUÇ ve DEĞERLENDİRME B çalışmada yvarlak örme kmaş üretimii yapılan bir firmada istatistiksel kalite kontrol çalışması yapılarak, işletmede en fazla olşan hata tiplerii ve hangi makinede hangi hata tipinin daha sık meydana geldiği tespit t edilmiştir. Elde edilen veriler ile kontrol kartları kllanılarak yapılan analizlerle üretim sürecindee karşı- araştı- laşılan hataların kontrol k limitleri dâhilinde olp olmadığıı rılmıştır. Mevct çalışmadaa elde edilen verilerin Pareto analizleri incelen- diğinde, Şekil 4 tee yvarlak örme makinelerinde en çok rastlanı- maki- lan hata türleri, Şekil 5 te ise en çok hatanınn karşılaşıldığı neler gösterilmektedir. Hata Adedi Hata Adı Hata Adedi 79 Yüzde 34,0 Kümülatif % 34,0 Hata Türü için Pareto Grafiği Yağ Likra Kesiği Kalın Yer İğne Dili ,3 4,3 8,3 6,3 4,7 4,,7 55, 69,5 77,8 84, 88,7 9,8 95,4 Şekil 4. İşletmede karşılaşılan kmaş hatalarınınn olşm sıklığına göre sıralaması Jüt İğne Kırığı Other 98 4,6 00, Yüzde Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 5

8 Şekil 4 te gösterildiği üzere, işletmede karşılaşılan hataların yaklaşık %80 i çnt, yağ lekesi, likra kesiği ve kalın yerr hata türlerinden olşmaktadır. Pareto yaklaşımı genel anlamda işletmee hata türleri belirlemek için bir öngörü sağlasa da önemli olan her örme makinesinde beklenenin dışında karşılaşılann hata türlerinin belirlenmesi ve öncelikle bnların düzeltilmesidir. Tablo 3 de gösterildiği üzere, 4. ve 5. makinelerde karşılaşılan patlak hatası Pareto analizinde önem arz etmese de söz kons makineler için kontrol limitlerinin dışında kalan hata türlerini temsil etmektedir. Aynı drm Şekil 5 te gösterilen hata olşm sıklığına göre makinelerin sıralanmasında da söz konsdr. 0,, 3,, 8 ve 5 nmaralı makineler işletmede meydana gelen hataların %80 inini olştrsa da Tablo 4 te görüldüğü üzere, çnt hatası 7 nma- üzere sadece Pareto grafiğiyle mevct hataların analizini yapmak, bazı drmlarda kontrol limitleri dışında hatalarınn göz ralı makinede kontrol limitleri dışında yer almıştır. Görüldüğü ardı edilmesine neden olmaktadır. Mevct çalışma soncnda, yvarlak örme makinelerinde kontrol limitleri dışında kalan hatalar için alınması gereken önlemler Tablo 5 te gösterilmektedir. Günlük/haftalık olarak kaydedilen hata tip ve sayıları, mühendisler tarafından gerekli istatistiksel kalite kontroller yapılarak değerlendirilirse, hataların sevkiyat zamanı gelmeden henüz üretim sürecindeyken tespit edilerek giderilmesi i için önlemler alınmış ve firmanın maliyet açısındann zarar görmesinin önüne geçilmiş olnr. Herhangi bir üretim sürecininn istatistiksell olarak analizinde, ygn kontrol kartlarının seçimi ve kllanımı, hataların doğr tespiti için son derece d önemlidir. B çalışmada da alt grp büyüklüğü fazla olan ve aşırıı yayılım gösteren veri setlerine ygn çözüm üreten -kartı kllanılarak yvarlak örme kmaşlarda görülen hatalar için bir yglama örneği snl- yol maktadır. Mevct çalışmanın gelecek sanayii yglamalarına gösterici bir nitelikk taşıması hedeflenmektedir. Hata Adedi Mk No 0 Hata Adedi 39 Yüzde 8,3 Kümülatif % 8,3 Makine No's için Pareto Grafiği ,4 3,8,7 35,7 49,6 6, ,7 9,0 8,8 7,0 80, 88, ,0 93,9 9 Other ,3,8 97, 00,0 Şekil 5. Hata olşm sıklığına göre makine sıralaması TEŞEKKÜR Çalışmanın yglanması sırasında, veri toplama t aşamasında bizlere sağladığı destek d için Seda AKSOY a teşekkürü bir borç biliriz Yüzde Tablo 5. Hata türü ve alınacak önlemler Hata Türü Yağ Lekesi Likra Kesiği İğne Dili Kırığı Önlemler İşletmenin klima koşllarının iyileştirilmesi, Örme makinelerinin üst kısmında blnann pervanelerin temizliğine önemm verilmesi, Ek olarak örme bölgesine yakın y bir yere getirilecek hava emiş sisteminin kllanılması. Yağlama miktarı gereğinden fazla yapılmamalı, Yağ besleme aparatlarının konmları sabit olmalı, Çalışanlarınn örme kmaşta yağ lekesi gördükleri anda makineye müdahale m ederek makine temizliğine özen göstermeleri. Kaliteli likra ipliği satın alınıp, tansiyon ayarının doğr yapılması, Likra mekiği ile cağlıktan gelen g iplik mekiği arasındaki mesafenin doğr ayarlanması, Çalışanın likra ipliğinin örme bölgesine sevk edilip edilmediğine dikkatt etmesi. İplik kalite özelliklerinin satın alınmadan önce bilinmesi, İplik tansiyonnn yeterli miktarda olması, Kopan ipliğe çalışanlar tarafından yeterli sağlamlıkta düğüm atılması, Çekim ayarlarının doğr yapılması. Kaliteli iplik kllanımı, Yeterli makine temizliği, Hasarlı iğnenin yerine yenii iğnenin konlması gerekmektedir. Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 5

9 KAYNAKLAR. Kılıç M., (006), İstatistiksel Kalite Kontrolü ve Tekstil İşletmelerinde Uyglanması. Yüksek Lisanss Tezi, Dokz Eylül Üniversitesi, Sos.Bil.Enst., İşletme Ana Bilim Dalı, Üretim Yönetimi ve Endüstri İşletmeciliği Programı, İzmir. İ..Berardinelli C., A Gide to Control Charts, isixsigma.com/tools-templates/ /control-charts/a-gide-to-control- charts/, 7/04/ Besterfield D. H., (009), Qality Control. New Jersey Laney D. B., (00), Improved Control Charts for Attribtes. Qality Engineering 4(4), Bircan H., Gedik H., (003), Tekstil Sektöründe İstatistiksel Proses Kontrol Teknikleri Uyglaması Üzerine Bir Deneme. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4: Dengizler Kayaalp İ., Erdoğan M. Ç., (009),( Konfeksiyon İşletmesinde Dikiş Hatalarının İstatistiksel Proses Kontrol Yöntemlerini Kllanarak Azaltılması. Dergi Park, Tekstil Ve Konfeksiyon, 9: Aslangiray A., Akyüz G., (04), Blanık Kontrol Grafikleri: Tekstil Firmasında Bir Uyglama., İstanbl Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43: Ertğrl İ., Karakaşoğl N., (006), Kalite Kontrolde Örneklem Büyüklüğünün Değişken Olması Drmnda P Kontrol Şemalarının Olştrlması. İstanbl Ticaret Üniversitesii Fen Bilimleri Dergisi, Sayı: 0: Ala, D.M., İkiz Y., (05), Dokma Üretimi Süresince Olşan Kmaş Hatalarının Belirlenmesine Yönelik İstatistiksell Bir Araştırma.,Pam kkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, : Bek G. A., Sabır, E. C., (008), Bir Konfeksiyon Fabrikasında Proses ve Kalite Kontrol, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Cilt 9-.. Patır S., (009), İstatistiksel Proses Kontrol Teknikleri ve Kontrol Grafiklerinin Malatya daki Bir Tekstil (İplik Dokma) İşletmesinde Bobin Sarım Kontrolüne Uyglanması Konya Selçk Üniversitesi, İİBF Dergisi, l 9, Sayı 8, s.43-6, Ekim İSSN MEGEP, (008), Tekstil Teknolojisi, Örme Kmaş Hataları, MEB, Ankara. 3. MEGEP, (007), Giysi Üretim Teknolojisi, Kmaş Kontrolü, MEB, Ankara. Cilt (Vol): 5 No: SAYFA 53