Genel Muhasebe Ders Notları 12 TİCARİ ALACAKLAR Şirketin ticari faaliyet sonucunda ortaya çıkan ve bir yıl gibi bir süre içinde paraya

Transkript

1 ***Genel Muhasebe Ders Notları*** 12 TİCARİ ALACAKLAR Şirketin ticari faaliyet sonucunda ortaya çıkan ve bir yıl gibi bir süre içinde paraya dönüştürülmesi öngörülen senetli ve senetsiz alacakların takip edildiği hesaplardır. Bu gruptaki hesapları aşağıdaki şekilde bölümleyebiliriz. 120 ALICILAR HESABI 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 122 ALACAK SENETLERİ REESKONT HESABI (-) 126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HESABI 127 DİĞER ALACAKLAR HESABI 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI HESABI (-) 120 ALICILAR HESABI Niteliği ve İşleyişi: Alıcılar hesabı, kredili olarak mal yada hizmet satışlarından dolayı işletmeye senetsiz olarak borçlanan kişilerin izlendiği hesaptır. Alıcılar hesabı, bir varlık hesabı olması nedeniyle mal satışı ve ya hizmet neticesinde alıcıların işletmeye karşı borçlanmaları durumundu bu hesabın borcuna kayıt yapılır. Alıcıların borçlarını nakit olarak ya da hesaben ödemeleri, malları iade etmeleri ve yapılan iskontolar nedeniyle bu hesabın alacağına kayıt yapılır. Alıcılar hesabı aktif karakterli bir hesap olup ya borç kalanı verir. Ya da borç ve alacak tarafları birbirine eşit olur. 121 ALACAK SENETLERİ HESABI Niteliği ve İşleyişi: Bono:Bir şahsın belirli bir parayı bir diğer şahısa ödemeyi yükümlendiğini bildirdiği belgedir. (TTK. m.588) Poliçe: Keşideci denen kişinin, muhatap denilen bir diğer kişiye senedin teslimi karşılığında belli bir paranın lehdar denilen üçüncü bir kişiye ödenmesini emrettiği belgedir. Çek sadece bir ödeme aracı olduğu halde poliçe daha çok bir kredi aracıdır. (TTK. m.583) Poliçede üç kişiden söz edilir. a) Keşideci: Emir veren, poliçeyi düzenleyen kişidir. b)muhatap: Senedi ödeyecek olan yeni borçlu kişidir. c)lehdar: Senedi tahsil edecek olan yani alacaklı kışıdır. Poliçede dört türlü vade vardır. Bunlar; a)görüldüğünde, NSBMYO b)görüldüğünden belli bir süre sonra, c)keşide gününden belli bir süre sonra, d) Belli bir tarihte ödenmek üzere düzenlenebilir. Ciro: Bir senet üzerinde bulunan alacak hakkının üçüncü bir şahsı devredilmesi işlemine denir. Alacak senetleri hesabı işletmenin üçüncü kişilere sattığı mal veya hizmetler karşılığında ya da senetsiz alacaklarına karşılık aldığı bono, poliçelerin izlendiği hesaptır. Alacak senetleri hesabı, alınan alacak senetleri tutarı kadar borçlanır. Herhangi bir şekilde işletmenin elinden çıkan alacak senetleri tutarı kadar alacaklanır. Hesabın borcuna, alınan bonolar, alınan poliçeler, işletmenin kendi lehine çektiği poliçeler, alacağına ise, tahsil edilen senetler, üçüncü kişilere ciro edilen senetler ve iskonto ettirilen senetler ile değiştirilmek üzere iade edilen senetler kaydedilir. 122 ALACAK SENETLERİ REESKONT HESABI (-) Niteliği ve İşleyişi: Alacak senetleri reeskont hesabı, bilanço gününde işletmede mevcut bulunan alacak senetlerinin ödeme tarihine kadar olan reeskont tutarlarının izlendiği hesaptır. Dönem sonlarında hesaplanan reeskont tutarı bu hesabın alacağına kaydedilir. Bunun karşılığında ise 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Her ay sonunda finansal tablolar düzenleyen işletmelerde her ay sonunda reeskont hesaplama işlemi yapılır. Bir ***Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı Programı***

2 ***Öğr. Gör. Aytekin KAYA*** sonraki ay içerisinde ise reeskont işlemi iptal edilir. Yıl sonunda yapan işletmelerde ise dönem sonlarında reeskont hesaplama işlemi yapılır ve bir sonraki yılın başında ise Alacak Senetleri Reeskont hesabı borçlandırılmak suretiyle kapatılır. Karşılığında alacaklandırılacak hesap ise 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabıdır. 126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HESABI Niteliği ve İşleyişi: Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı, işletme tarafından üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi, işletmenin gerçekleşecek bir borcunun ödenmesi veya geri verilmek üzere aldığı bir değerin geri verilmesinin garanti edilmesi amacıyla, bir akdin karşılığı olarak, verilen değerlerin izlendiği hesaptır. Verilen depozito ve teminatlar bu hesabın borcuna yazılır. Tahsil edilen depozito ve teminatlar ise bu hesabın alacağına yazılır. 127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HESABI Niteliği ve İşleyişi: İşletmenin ticari faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ve yukarıdaki hesapların kapsamına girmeyen; tahsili gecikmiş alacaklar, ileri tarihli çekler, kredi kartlarından alacaklar, komisyonculardan alacaklar gibi alacakların izlendiği hesaptır. Belirtilen alacakların ortaya çıkması halinde bu hesap borçlandırılır. Tahsil edilmesi veya mahsup edilmesi halinde ise alacaklandırılarak kapatılır. Envanteri diğer alacak hesaplarında olduğu gibidir. 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI Niteliği ve İşleyişi: Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı, tahsil edilebilmesi hususunda şüphe duyulan ticari alacakların izlendiği hesaptır. Tahsil edilmesi şüpheli hale gelen ticari alacaklar bulundukları hesabın alacağına bunun karşılığı olarak Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabının borcuna kayıt edilirler. Bu hesap alacağın tahsil edilmesi ve ya değersiz alacak haline gelmesi durumunda alacaklandırılarak kapatılır. 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI HESABI(-) Niteliği ve İşleyişi: Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı hesabı, tahsili şüpheli hale gelmiş alacakların izlendiği hesaptır. Karşılık alacağın tahsili şüpheli görülen kısmı için ayrılır. Tahsilinin şüpheli olduğu tespit edilen alacaklar tutarı kadar bu hesabın alacağına kaydedilir. Buna karşılık 654 Karşılık Giderleri Hesabına aynı miktar borç kaydedilir. Alacağın tahsil edilmesi ya da değersiz alacak haline gelmesi durumunda bu hesabın borcuna kayıt yapılarak hesap kapatılır. 12 Ticari Alacakların Uygulaması 1. İşletme 1 kasım tarihinde ,- TL nakit para, ,- TL Bankalar, ,- TL Ticari Mal 1.200,- TL lik İndirilecek KDV, 5.000,- TL lik Demirbaş eşya ile işe başlamıştır. 2. İşletme 2 kasım tarihinde fazla parasını değerlendirmek için Can AŞ ait 4000,- TL lik hisse senedi satın almıştır. 3. İşletme 3 kasım tarihinde %18 kdv dahil ve peşin olmak üzere 4720,- TL lik ticari malı veresiye olarak Can gezer e satmıştır. 4. İşletme 5 kasım tarihinde %18 kdv dahil ve peşin olmak üzere 5130,- TL lik ticari malı senet almak suretiyle satmıştır. 5. İşletme 6 kasım tarihinde %18 kdv dahil 2596,- TL lik ticari malı kredi kartı karşılığında satmıştır. (kart satışları bir ay sonra komisyonsuz olarak işletmenin hesabına aktarılmaktadır.) 6. İşletme 7 kasım tarihinde %8 kdv dahil ve peşin olmak üzere 3240,- TL lik ticari malı veresiye olarak Veli Koşar a satmıştır. 7. İşletme 8 kasım tarihinde işyerinde kullanılmak üzere 550,- TL lik posta pulu satın almıştır. 8. İşletme 9 kasım tarihinde %8 kdv dahil ve peşin olmak üzere 4320,- TL lik ticari malı senet almak suretiyle satmıştır. 9. İşletme 10 kasım tarihinde %8 kdv dahil 1620,- TL lik ticari malı kredi kartı karşılığında satmıştır. 1-2 KASIM 2018

3 ***Genel Muhasebe Ders Notları*** 10. İşletme 11 kasım tarihinde %1 kdv dahil ve peşin olmak üzere 2525,- TL lik ticari malı veresiye olarak Fatma Yürür e satmıştır. 11. İşletme 12 kasım tarihinde fazla parasını değerlendirmek amacıyla bir yıl vadeli %15 faizli ana para ve faiz ödemesi vade bitiminde yapılacak 2500,- TL lik devlet tahvili satın almış, bedelini banka hesabından ödemiştir. 12. İşletme 13 kasım tarihinde %1 kdv dahil ve peşin olmak üzere 2020,- TL lik ticari malı senet almak suretiyle satmıştır. 13. İşletme 14 kasım tarihinde %1 kdv dahil 1818,- TL lik ticari malı kredi kartı karşılığında satmıştır. 14. İşletme 15 kasım tarihinde %18 kdv dahil 2950,- TL lik ticari malı kredi kartı ile satmıştır. 15. İşletme 16 kasım tarihinde %8 kdv dahil 2160,- TL lik ticari malı çek almak suretiyle satmıştır. 16. İşletme 17 kasım tarihinde katılacağı bir ihale için 1500,- TL teminat bedeli yatırmıştır. 17. İşletme 18 kasım tarihide %18 kdv dahil ve peşin olmak üzere 2832,- TL lik ticari malı veresiye olarak Can gezer e satmıştır. 18. İşletme 19 kasım tarihinde işyerinde kullanılmak üzere alınan tüpler için 450,- TL depozito bedeli ödemiştir. 19. İşletme 20 kasım tarihinde %8 kdv dahil ve peşin olmak üzere 1944,- TL lik ticari malı veresiye olarak veli koşar a satmıştır. 20. İşletme 21 kasım tarihinde can gezer den olan alacağına karşılık 2000,- TL tahsil etmiştir. 21. İşletme 22 kasım tarihinde %1 kdv dahil ve peşin olmak üzere 3333,- TL lik ticari malı veresiye olarak Fatma Yürür e satmıştır. 22. İşletme 23 kasım tarihinde elinde bulunan 4500,- TL lik alacak senedini tahsil etmiştir. 23. İşletme 24 kasım tarihinde işyerinde kullanılmak üzere alınan tüpler için 350,- TL depozito bedeli ödenmiştir. 24. İşletme 25 kasım tarihinde elinde bulunan 4000,- TL lik alacak senedini 30 kasımda tahsil edilmek üzere bankaya göndermiştir. 25. İşletme 26 kasım tarihinde banka hesabından 4400,- TL nakit para çekmiştir. 26. İşletmem 27 kasım tarihinde alıcı veli koşarın borcuna karşılık banka hesabımıza 1250,- TL yatırdığını öğrenmiştir. 27. İşletme 29 kasım tarihinde alıcı Fatma yürür den borcuna karşılık 1500,- TL lik çek almıştır. 28. İşletme 30 kasım tarihinde bankaya tahsile gönderilen senet bedelinin tahsil edilerek banka hesabımıza yatırıldığını öğrenmiştir. ***Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı Programı***

4 ***Öğr. Gör. Aytekin KAYA*** 1-2 KASIM 2018

5 ***Genel Muhasebe Ders Notları*** ***Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı Programı***

9 Sıra No ***Genel Muhasebe Ders Notları***. İşletmesi /./. Tarihli Mizanıdır TOPLAM KALAN Hesabın Adı Borç Alacak Borç Alacak ***Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı Programı***

10 ***Öğr. Gör. Aytekin KAYA*** ÇALIŞMA SORULARI 1. İşletme 1 kasım tarihinde 44000,- TL nakit para, 33000,- TL ticari mal, 10000,- TL lik demirbaş ile işe başlamıştır. 2. İşletme 2 kasım tarihinde bankaya 15000,- TL yatırmak suretiyle hesap açtırmıştır. 3. İşletme 3 kasım tarihinde %18 kdv dahil 7080,- TL lik ticari malı çek almak suretiyle satmıştır. 4. İşletme 4 kasım tarihinde %8 kdv dahil 4320,- TL lik ticari malı çek almak suretiyle satmış, çek aynı gün işletmenin banka hesabına kaydedilmiştir. 5. İşletme 5 kasım tarihinde %1 kdv dahil 3333,- TL lik ticari malı peşin olarak satmıştır. 6. İşletme 6 kasım tarihinde fazla parasını değerlendirmek amacıyla Tekin aş ait 4000,- TL lik hisse senedi satın almış, bedelini banka hesabından ödemiştir. 7. İşletme 7 kasım tarihinde fazla parasını değerlendirmek amacıyla bir yıl vadeli, %15 faizli ana para ve faiz ödemesi vade bitiminde yapılacak 3000,- TL devlet tahvili satın almıştır. 8. İşletme 8 kasım tarihinde işyerinde kullanılmak üzere 600,- TL lik posta pulu satın almıştır. 9. İşletme 9 kasım tarihinde %18 kdv dahil ve peşin olmak üzere 5900,- TL lik ticari malı veresiye olarak Ali gezer e satmıştır. 10. İşletme 10 kasım tarihinde %8 kdv dahil ve peşin olmak üzere 4860,- TL lik ticari malı veresiye olarak Veli Koşar a satmıştır. 11. İşletme 11 kasım tarihinde %1 kdv dahil ve peşin olmak üzere 2424,- TL lik ticari malı veresiye olarak Hasan yürür e satmıştır. 12. İşletme 12 kasım tarihinde %18 kdv dahil ve peşin olmak üzere 5310,- TL lik ticari malı senet almak suretiyle satmıştır. 13. İşletme 13 kasım tarihinde %8 kdv dahil ve peşin olmak üzere 4752,- TL lik ticari malı senet almak suretiyle satmıştır. 14. İşletme 14 kasım tarihinde %1 kdv dahil ve peşin olmak üzere 3535,- TL lik ticari malı senet almak suretiyle satmıştır. 15. İşletme 15 kasım tarihinde %18 kdv dahil 2596,- Tl lik ticari malı kredi kartı karşılığında satmıştır. (kredi kart satışları bir ay sonra komisyonsuz olarak işletmenin banka hesabına aktarılmaktadır.) 16. İşletme 16 kasım tarihinde %8 kdv dahil 3888,- Tl lik ticari malı kredi kartı karşılığında satmıştır. 17. İşletme 17 kasım tarihinde %1 kdv dahil 2727,- TL lik ticari malı kredi kartı karşılığında satmıştır. 18. İşletme 18 kasım tarihinde işyerinde kullanılacak olan tüpler için 575,- TL depozito bedeli ödemiştir. 19. İşletme 19 kasım tarihinde %18 kdv dahil 11800,- TL lik ticari malı peşin olarak satın almıştır. 20. İşletme 20 kasım tarihinde elinde bulunan tekin aş ait hisse senetlerinin yarısını 2500,- TL ye peşin olarak satmıştır. 21. İşletme 21 kasım tarihinde batan aş. Ait 5000,- TL lik hisse senedi satın almıştır. 22. İşletme 22 kasım tarihinde alıcı ali gezer den 2200,- TL tahsil etmiştir. 23. İşletme 23 kasım tarihinde elinde bulunan 4500,- TL lik senedi 28 kasım tarihinde tahsil edilmek üzere bankaya göndermiştir. 24. İşletme 24 kasım tarihinde elinde bulunan 3000,- TL lik alacak senedini tahsil etmiştir. 25. İşletme 25 kasım tarihinde alıcı veli Koşar dan olan alacağının 2500,- TL lik kısmına karşılık çek almıştır. 26. İşletme 26 kasım tarihinde alıcı hasan yürür den olan alacağının yarısına karşılık senet almıştır. 27. İşletme 27 kasım tarihinde tekin aş. ait hisse senetlerinin yarısını 750,- TL ye satmıştır. 28. İşletme 28 kasım tarihinde bankaya tahsile gönderilen senedin tahsil edilerek, banka hesabımıza kaydedildiğin gelen dekonttan öğrenmiştir. 29. İşletme 29 kasım tarihinde %18 kdv dahil ve peşin olmak üzere ali gezer e 2950,-TL lik, veli Koşar a 2360,- TL lik, hasan yürür e ise 1888,- TL lik ticari malı veresiye olarak satmıştır. 30. İşletme 30 kasım tarihinde %8 kdv dahil ve peşin olmak üzere 8640,- TL ik ticari malın ¼ ünü peşin, ¼ ünü çek karşılığında, ¼ ünü veresiye Fatma uyur a, ¼ ünü ise senet karşılığında satmıştır. 1-2 KASIM 2018

16 Sıra No ***Öğr. Gör. Aytekin KAYA***. İşletmesi /./. Tarihli Mizanıdır TOPLAM KALAN Hesabın Adı Borç Alacak Borç Alacak 1-2 KASIM 2018