08ß/$ 6,7.,.2d0$1 h1à9(56à7(6à à.7à6$'à 9( à'$5à %à/à0/(5 )$.h/7(6à d$/,á0$ (.2120à6à 9( (1'h675à à/àá.à/(5à %g/h0h

Transkript

1 626<$/ +$./$5 ULUSAL SEMPOZYUMU IV 08ß/$ 6,7.,.2d0$1 h1à9(56à7(6à à.7à6$'à 9( à'$5à %à/à0/(5 )$.h/7(6à d$/,á0$ (.2120à6à 9( (1'h675à à/àá.à/(5à %g/h0h \D\ÎQÎ

2 SOSYAL HAKLAR ULUSAL SEMPOZYUMU IV BİLDİRİLER Düzenleyen Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü EKİM 2012 Petrol-İş Yayını-117 Ekim 2012, İstanbul

3 Türkiye Petrol-Kimya Lastik İşçileri Sendikası Ekim 2012 Adres: Altunizade Mah. Kuşbakışı Cad. No: Altunizade/Üsküdar, İSTANBUL Tel: (Pbx) Faks: Web: Kapak Görseli: Yatağan Direnişinden Kesitler Kapak Tasarımı: Zeynep ALTUN Baskı: Martı Ofset Baskı Tarihi: Ekim 2012 Destekleyen Kuruluşlar Petrol-İş Tes-İş Yatağan Şubesi Türkiye Maden-İş Yatağan ve Havalisi Şubesi Eğitim Sen Muğla Şubesi Tez-Koop-İş Muğla Şubesi Türk Tabipler Birliği Muğla Şubesi İş Müfettişleri Derneği ÖNEMLİ AÇIKLAMA: Bu kitapta yer alan bildirilerde dile getirilen görüşler, yazarlarının kişisel görüşleridir. PETROL-İŞ DERGİSİ nin ekidir.

4 ÖNSÖZ I. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, IV, Bildiriler Kitabı ve ürünü oldu!u IV. Sempozyum; düzenleyen Mu!la Sıtkı Koçman Üniversitesi ""BF ÇEE" Bölümü ö!- retim üyeleri ve ara#tırma görevlilerinin, yazarların ve hakem olarak iki a#amada de!erlendirme yapan Bilim Kurulu üyelerinin onbir aylık özverili, uyumlu ve kesintisiz ortak çabalarıyla gerçekle#ti. Anımsanırsa, III. Sempozyum Kitabımızda, Sempozyum Duyurusu nun resmen yapılmasından çok önce 20 Eylül 2011 tarihinde, Mu!la da ÇEE" Bölümüyle gerçekle#tirdi!imiz resmi olmayan ilk toplantıyla neredeyse bir yıl süren sürecini ba#lattı!ımız IV. Sempozyumu #u sözlerle duyurmu#tum: Ve #imdiden, IV. Sempozyumu, 2012 de Mu!la Üniversitesi ""BF ÇEE" Bölümünün düzenlemeyi üstlendi!ini; Bölüm Ba#kanı Abdurrahman Ayhan ve tüm ö!retim üyeleriyle bulu#tu!um çok keyifli bir toplantıda, 20 Eylül 2011 günü bunu karara ba!ladı!ımızı, ayrıca ""BF Dekanı Prof. Turgay Uzun ile de tanı#ıp bu konuda tam deste!ini aldı!ımı(zı), içten te#ekkürlerimle duyuruyorum! Kocaeli Sempozyumunun hemen ardından, görü# ve önerileri için IV. Sempozyum Düzenleme Kurulu üyelerine sunulmak üzere tüm alt ba#lıklarıyla güncelledi!im Sempozyum Duyurusu ile Recep in hazırladı!ı 2012 web sayfası tasla!ı ve son derece ayrıntılı bir liste olarak sıralanan görevler için i#bölümü yapılması vb. konular, önce ÇEE" Bölümünün 15 Kasım 2011 günü yaptı!ı toplantıda ele alınıp de!erlendirildi. Ardından, ilk üç Sempozyumu düzenleyen ÇEE" Bölüm Ba#kanları Nergis Mütevellio!lu, O!uz Karadeniz ve Ahmet Selamo!lu ile benim katıldı!ımız bir toplantı da, 27 Kasım 2011 günü Mu!la da ( Ba!kabiyer de) gerçekle#tirildi. Deneyimlerin payla#ıldı!ı, tüm konuların gözden geçirildi!i, Sempozyum takviminin görü#ülüp tarihinin belirlendi!i ve çe- #itli önerilerin dile getirildi!i bu toplantı, IV. Sempozyum için eyleme geçmenin ba#langıcı oldu. Umuyorum ki IV. Sempozyumun, Avrupa Sosyal $artı nın kabul edildi!i 18 Ekim 2011 tarihinde Strasbourg da tüm Komite üyelerinin katılımıyla gerçekle#- tirilmesi kararla#tırılan 50. yıl kutlamaları nedeniyle III. Sempozyumu bir hafta ertelemek zorunda kaldı!ımız bu tarihte yapılmasının kararla#tırılmı# olması, 1996 da gözden geçirilmi# metni ile 1995 tarihli toplu yakınmalar protokolünü de kapsamak üzere bu belgenin dolayısıyla Sosyal $art Sisteminin daha çok tanınmasına ve tanıtılmasına katkı sa!lar. 7 Aralık 2011 günü Sempozyum Duyurusu nun web sitesine konulmasıyla resmen ba#layan IV. Sempozyum süreci, bilinen a#amalarından geçerek, birçok özverili eme!in ve destek sa!layan kurulu#ların katkısıyla tamamlandı. Her a#amasına ili#kin duyuru ve açıklamalar, hiçbir gecikme olmaksızın ve sorun ya#amaksızın, III. Sempozyum sürecinin ilk adımı olarak kurulması kararla#- tırılan ba!ımsız web sayfası nda ( yapıldı. Önceki Sempozyumlara ili#kin bilgiler ve özellikle bildiri metinleri ile Kitapların tamamı, aynı zamanda Sempozyumlara ili#kin ele#tiri, görü# ve önerilerin payla#ılaca!ı ortak adres i#levi görmesini bekledi!imiz web sitemize yerle#tirildi. Recep Kapar, 3

5 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu geçen yıl gönüllü olarak yaptı!ı i#leri, bu kez ev sahibi olarak her a#amada yakından tanık oldu!um görev bilinciyle eksiksiz yerine getirdi. II. ÇEE" bölümünün, beni de aralarına aldıkları Düzenleme Kurulu nu olu#turmasıyla 2011 Eylülünde fiilen ba#layan IV. Sempozyum sürecinin ilk a#aması olarak, her yıl oldu!u gibi bu kez de Sosyal Haklar Sempozyumları için genel bir çerçeve olu#turdu!unu dü#ündü!ümüz amaç, ilke ve i#levler, hukuksal çerçeve, Sempozyum konuları ile ilgili önceki açıklamaları gözden geçirip güncelledik ve özellikle IV. Sempozyumun ana tema sını, katılımcılar için kolaylık sa!layaca!ını ve yeni özgün ara#tırmalar yapmaya özendirece!ini dü#ündü!ümüz ayrıntılı alt ba#lıklarıyla belirleyip takvimini kesinle#tirdik. Bilim Kurulu üyelerimizin IV. Sempozyuma katkılarını sürdürecekleri konusundaki onaylarını yeniden alarak listemizi olu#turduk. Gerek bildiri özetleri ve gerekse tam metinler için titizlikle uyulmasını istedi!imiz biçim ko#ulları ve yazım kuralları konusundaki ilke ve açıklamalarımızı daha ayrıntılı olmak üzere yeniledik. Bilim Kurulu üyesi hakemlerce gerçekle#tirilen bildiri özet ve tam metinlerinin de!erlendirilmesi konusundaki ilkelerimizi yeniden gözden geçirip geli#tirmeye özen gösterdik. Bu arada, bir önceki Sempozyum sürecinde eksikli!ini duydu!umuz alanlarda yeni katılımlarla desteklemeye özen gösterdi!imiz ve i#levsel olmasına özellikle önem verdi!imiz Bilim Kurulu nun, gönüllülük temelinde ve Düzenleme Kurulu nun ça!rısına olumlu yanıt vererek bu özverili görevi sürdürmeyi kabul etti"ini bildiren meslekta#larımızdan olu#turulmasında; bir yandan, disiplin ve konu yelpazemizin çok geni# olmasını göz önünde bulundurarak sosyal haklarla ilgili konu ve sorunları hukuk ve/yada uygulama boyutlarıyla insan hakları perspektifinden disiplinlerarası yakla#ımla inceleyip ara#tırma ve yayınlar yapan meslekta#larımıza öncelik tanıdı!ımızı, öte yandan da, farklı ama ilgili disiplinler, uzmanlık alanları, akademik ku#aklar ve cinsiyetler arasında sayısal denge gözetmeye özen gösterdi-!imizi belirtmek, Bilim Kurulu listemizi bu yakla#ımla zenginle#tirmek için eklemeler yapmaya ve önerilere açık oldu!umuzu yinelemek isterim. III. Her yıl bir önceki yıla göre daha az eksikle ve çok daha geni# bir hedef kitleye ula#arak gerçekle#tirdi!imiz Sempozyum Duyurusu nu, ÇEE" bölümlerinin yanı sıra fakültelerin i# hukuku ve sosyal güvenlik, kamu hukuku, siyaset ve kamu yönetimi, iktisat, felsefe, sosyoloji, psikoloji, sosyal hizmetler ve halk sa!lı!ı bölüm ba#kanlıklarına; üniversitelerin sosyal bilimler enstitülerine; akademik dünya dı#ında ise, destekleyen kurulu#lar listesinde olmanın ötesinde ilgi ve katılımlarını özellikle bekledi!imiz sendikal konfederasyonlar ile ba!lı sendikalara ve sosyal haklar konusunda çalı#malar yapan sivil toplum kurulu#larına gönderdik. Takvimde öngörülen tarihlere ilkece ba!lı kalarak sürdürmeye özen gösterdi-!imiz Sempozyum sürecinde; bildiri özetleri ile tam metinlerinin, uzmanlık alanları gözetilerek Bilim Kurulu listesinden belirlenen üç hakem tarafından açıkladı!ımız ilkeleri içeren hakem formuna uygun olarak de!erlendirildi!ini; metinleri kendilerine iletirken, yo!unlukları ve özellikle uzmanlık alanına gir- 4

6 Önsöz medi!ini dü#ünmeleri nedeniyle hakemlikten çekilebileceklerini belirtti!imizi; artık yerle#iklik kazanan bu yöntemi her iki a#amada uygulamaya titizlik gösterdi!imizi, zaman zaman Sekretaryadan istenen bazı açıklamalar nedeniyle belirtmek isterim. Dolayısıyla, çok sık olmamakla birlikte, bazı Bilim Kurulu üyelerimizin bildiri özet yada tam metninin uzmanlık alanına girmedi!i gerekçesiyle de!erlendirmeden çekilme konusundaki isteklerini anlayı#la kar#ılayıp kimi de-!i#iklikler yaptı!ımız oldu. Ola!an de!erlendirme ve zorunlu durumlarda da makul uzatma süreleri içinde de!erlendirme formunu/raporunu gönder(e)meyen yada kendileriyle ileti#im kurulamayan bazı Bilim Kurulu üyelerimizin yerine de, takvimde öngörülen süreyi zorunlu olarak a#ma pahasına, yeni hakemlerden destek istemek ve Sempozyum takvimi nedeniyle de raporlarını kısa süre içinde rica etmek zorunda kaldı!ımız durumlar oldu!unu açıklamaya sanırım gerek yoktur. IV. Bildiri özetlerinin sunulması a#amasında; takvimde öngörülen süre içinde, Düzenleme Kurulu na çok farklı alanlardan toplam 99 bildiri özeti gönderildi. Özetlerin belirlenen hakemlere iletilerek de!erlendirme sürecinin ba#lamasından sonra Sekretaryaya ula#an 5 özetin ise, Düzenleme Kurulu nca yazarlarının niteli!ine ve akademik unvanlarına göre farklı i#lem yapılmaksızın, açıkladı!ımız ilkelere ve takvime ba!lı kalarak de!erlendirmeye sunulmamasına üzülerek karar verildi!ini belirtmeliyim. 99 özetten 36 sı, hakem de!erlendirmeleri sonucunda tam metinleri hazırlanmak üzere kabul edilirken, 9 bildiri özeti kabule de!er bulunmadı. Bildiri özetlerinden 54 ü ise, bir yandan belirlenen ilkeler ve biçim ko#ulları, öte yandan Sempozyumun amaç, ilke ve kapsamı ile özgünlük yönlerinden, özellikle de konunun içerik ve kaynakçaları itibarıyla insan hakları perspektifi ile ele alınıp incelenmemi# olması nedenleriyle, Düzenleme Kurulu nca uygun bulunmadı!ı için hakemlere gönderilmedi. Belirtmeliyim ki, özetlerin yarısından ço!unun belirtilen nedenlerle hakem de!erlendirmesine sunulamamı# olması, katılımcıların Sosyal Haklar Sempozyumları için özellikle II. Sempozyumdan beri ayrıntılı olarak web sayfamızda duyurdu!umuz ve her yıl Sempozyum Kitabında yayımladı!ımız biçim ve öz/içerik/ yakla#ım konularındaki açıklamaları yeterli bir dikkatle okumadıklarını dü#ündürmektedir. Bildirilerin tam metinlerinin hakemlerce de!erlendirilmesi süreci, 13 bildirinin kabul ve 9 bildirinin de reddedilmesiyle sonuçlandı. 3 bildiri ise, bildiri özetleri için yukarıda belirtilen gerekçelerle Düzenleme Kurulu nca uygun bulunmadı!ı için hakemlere gönderilmedi. Öte yandan, programının de!i#ti!ini belirten ve katılamayaca!ını bildiren ikisi dı#ında, özeti kabul edilen 11 yazar, bize herhangi bir not iletmeksizin, bildiri tam metni göndermedi. Düzenleme Kurulu olarak, özet ve tam metin a#amalarında, Sosyal Haklar Sempozyumlarının benzerlerinden ayrılan bu temel çerçevesini ve özelli!ini, yalnızca web sitemizde duyurmakla yetinmedi!imizi ve her iki a#amada yazarlara anımsattı!ımızı eklemekte yarar görüyorum. Böylece, iki a#amalı hakem de!erlendirmesinden geçerek Kitapta yayımlanan ve Sempozyumda sunulan 13 bildiri ile davetli konu#macılarımızın sundu!u 6 5

7 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu bildiri ve ayrıca 4 sendikacının Özelle#tirme ve Yata!an Direni#i panelinde sundu!u bildiriler, dolayısıyla toplam 23 bildiri ile Sempozyum gerçekle#tirildi. V. IV. Sempozyumun davetli konu#macılarını; Türkiye de Sosyal Hak Mücadeleleri: Grevler, Eylemler ve Direni!ler olarak saptadı!ımız ana temayı göz önüne alıp, uygulamanın içinde olan ve/yada görevi nedeniyle yakından izleyen sendikacı ve sendika uzmanları a!ırlıklı olmak üzere belirlemenin uygun ve anlamlı olaca!ını dü#ündük. Aynı nedenle, Sempozyumun gerçekle#mesine destek veren sendikal örgütlerden Tes-"# ve Türkiye Maden-"# sendikalarının Yata!an #ubelerinin Yata"an direni!leri dönemindeki eski ba#kanları Erol So"ancı ve Murat Bekem ile halen görevde olan yeni ba#kanları Fatih Erçelik ve Süleyman Girgin in yanı sıra, süreci yakından izleyen ve bilen, bu konuda 2013 ün ilk yarısında yayımlanaca!ını ö!rendi!im Barikat Çocukları ba#lıklı ortak çalı#manın iki yazarından biri olan Özlem #ahin Güngör ün katıldı!ı bir panele yer verdik. Sempozyumun, bu panel ile genel tartı#ma oturumunun yer aldı!ı ikinci gününün ö!leden sonraki bölümünün, eylem ve direni#lerin gerçekle#tirildi!i Yata!an da yapılmasını, Yata!an #ubelerinin de ortak iste!i do!rultusunda özellikle kararla#tırdı!ımızı eklemek isterim. Böylece Sempozyumu, ö!rencelerimizin yanı sıra i#çilerimizle de bulu#turma fırsatı yakaladık. VI. Sosyal Haklar Sempozyumların birinci be# yılını Uluda! Üniversitesi ""BF ÇEE" Bölümüyle 2013 te uluslararası düzeyde gerçekle#tirerek tamamlayaca!ımızı bildi-!imden, kurumsalla#ma yolunda güvenli adımlarla ilerlemeyi sürdürece!imiz konusunda kaygı duymadı!ımı bir kez daha içtenlikle belirtmek istiyorum. Kocaeli Sempozyumunda da çıtlattı!ım gibi, V. Sempozyumu düzenleme niyetini Bölüm adına bana ileten Aysen Tokol ve Pir Ali Kaya, tarihini bana bıraktıkları uygun bir zamanda konferans için davet edeceklerini iletince, bu fırsatı de-!erlendirmezlik edemezdim ku#kusuz! 22 Mart 2012 deki Aykırı Görü#lerle Dolu Bir Akademik Ya#amdan Kesitler konulu söyle#inin ertesi gün, kendisiyle sanıyorum 2011 Eylülünde yaptı!ım telefon görü#mesinde 2013 Sempozyumunu düzenleme konusunda ilk kez yaptı!ım öneriyi olumlu kar#ıladı!ını duraksamadan bildiren Yusuf Alper in ba#kanlı!ında, ÇEE" Bölümünün tüm ö!retim üyeleri ve ara#tırma görevlileriyle uluslararası çaptaki V. Sempozyumu enine boyuna görü#tük. Sempozyumlar konusundaki deneyimlerimi aktararak, sürecin artık yerle#iklik kazanan ilkeleriyle sürdü!ünü belirttim. Özellikle sa!lanacak destek konusu ve sorunu üzerinde yo!unla#an toplantımızda, Sempozyumun olası ana teması üzerinde çe#itli seçenekleri kapsayan görü# alı#veri#inde bulunduk. Ve sonuçta, ilke olarak zaten daha önce kararla#tırılan V. Sempozyum yolunda, Mu!la Sempozyumundan sonra bulu#arak süreci ba#latmak üzere, önemli bir adımı geride bıraktık. Dolayısıyla, 2011 de Kocaeli nde 2012 Mu!la Sempozyumunu duyurdu!um gibi, bu kez de 2013 te Uluda! Sempozyumunda sosyal haklar için bulu#aca!ımızı bildiriyorum. 6

8 VII. Önsöz Sosyal Haklar Sempozyumlarının, II. Sempozyumda ba#lattı!ımız, kendine özgü yanlarından olan genel tartı!ma oturumu, Kocaeli Sempozyumunda oldu!u gibi, 1 gönüllülük temelinde olmak üzere, izleyen ve katılan sendikacı, uzman ve akademisyenlerden Sempozyum sırasında belirlenen konu#macılarla gerçekle#tirilecektir. Türkiye de ve Dünyada Sosyal ve Sendikal Haklar: Geli#meler, Sorunlar ve Öneriler ba#lı!ıyla üçüncüsünü Mu!la da aynı yakla#ımla yapaca!ımız ve özellikle içinde bulundu!umuz yılın sosyal ve sendikal haklarla ilgili ulusal ve uluslararası gündemdeki birbirine eklenen sorunlarının tartı#ılmasını bekledi!imiz bu oturumun da, öncekiler gibi son derece canlı, co#kulu ve yararlı geçece!inden ku#kum yok! Kapanı# öncesinde yaptı!ımız genel tartı#ma oturumlarında, aynı zamanda, Sosyal Haklar Sempozyumları konusunda görü#, ele#tiri, öneri ve de!erlendirmelerin dile getirilmesini de öngördü!ümüzü ve bunu önemsedi!imizi anımsatmak isterim. VIII. Çok gecikmekle birlikte, II. Sempozyum Kitabından beri kapakta kullandı!ımız kırıklı font un öyküsünü de, nedenini açıklayarak anlatmak istiyorum. Pamukkale Üniversitesi ndeki toplantı sırasında, kitabı ilk gördüklerinde, #a#kınlıkla bu da ne? Böyle yazı mı olur! dercesine gözlerime bakıp daha düzgün yazılamaz mıydı sorusunu yönelten meslekta#larıma verdi!im, Önsöz de de!inmeyip Açılı# konu#mamda verdi!im yanıt biraz romantikti: Sosyal hakların gözya#ları dedim! O!uz un ısrarı üzerine yaptı!ım açılı# konu#mamda, elimdeki/kitaptaki yazılı metne ba!lı olmaksızın duygularımı dile getirirken de aynı açıklamayı yapmı#tım II. Sempozyum Kitabının kapa!ı üzerinde çalı#ırken, Petrol-"# grafikeri Zeynep e öyle bir karakter/font bulalım ki sosyal hak ihlallerini anlatsın, hak öznelerinin kar#ıla#tı!ı acımasız ve ölçüsüz tepkileri dile getirsin! demi#tim Yine bir grafiker olan annesine danı#arak soruma yanıt veren Zeynep, hocam, kırıklı font varmı# dedi! Nasıl bir #ey o? dedim. Ve çok geçmeden, dü#ündüklerimi anlatan kırıklı font u i#ledi!i Kitap kapa!ının tasla!ı üzerinde görür görmez, i#te bu! demekten kendimi alamadım. "nancım o ki bu kırıklı font, yalnızca sosyal hakların her birine ili#kin apaçık görülen, tanık olunan ve ya#anan ihlalleri, aykırılıkları, kısıtlama ve yasakları, kısacası sosyal hakların patolojisi ni de!il, aynı zamanda için için akıttı!ı/döktü!ü göz ya#larını da anlatıyor. Bunun için de, kanayan yara anlamında Sempozyum Kitap kapaklarımızın simgesi/markası olarak sürdürüyoruz. IX. Gelene!imize uygun olarak Kitabı yayımlanan IV. Sempozyumun gerçekle#mesinin, te#ekkürden daha ço!unu hak etti!ine inandı!ım birçok emek, özveri, çaba 1 III. Sempozyumun Genel Tartı#ma oturumuna sendikacı, uzman ve akademisyen olarak katılanlar #unlardı: Zeki Erdut, Aziz Hacısaliho!lu, Meryem Koray, Attila Özsever, Aziz Çelik, Sayım Yorgun, Ferit Serkan Öngel. 7

9 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu ve katkıyla sa!landı!ını bilerek, kendi adıma oldu!u kadar Düzenleme Kurulu üyesi arkada#larım adına: 8 - Sosyal haklara duyarlık göstererek ça!rımıza olumlu yanıt verip, açıklanan ilkeler çerçevesinde ve hakem raporları do!rultusunda gönderdikleri bildiri özetleri ve/yada ilettikleri tam metinler kabule de!er bulunmayan ve açıkladı!ım nedenlerle hakem de!erlendirmesine sunulamayan, ancak gelecek Sempozyumlarda sosyal haklara akademik ilgilerinin sürmesini bekledi!im meslekta!larımıza; - "ki a#amalı de!erlendirme sürecinden sonra bildirileri kabul edilip bu kitapta yayımlanan meslekta!larımıza; - Sempozyumun ana temasının i#lenmesine davetli konu#macı olarak katkılarını sunan Dev Sa!lık-"# Genel Ba#kanı Arzu Çerkezo"lu na; Petrol-"# Kadın Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Necla Akgökçe ye; Birle#ik Metal-"# Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Be!eli ye ve henüz akademisyen titizli-!iyle çalı#tı!ı sendika uzmanlı!ındaki kıdeminin akademisyenli!indeki kıdeminden daha uzun oldu!unu sandı!ım Aziz Çelik e; - Türk-i# Mu!la "l Temsilcisi ve Türkiye Maden-"# Yata!an $ubesinin görevdeki Ba#kanı Süleyman Girgin ve eski Ba#kanı Murat Bekem ile Tes-i# in görevdeki Yata!an $ube Ba#kanı Fatih Erçelik ve eski Ba#kanı Erol So"ancı ya; Yata!an paneline bir bilen akademisyen olarak katkısını sunan Özlem #ahin Güngör e; - Ba#ka akademik yo!unluklarının bulundu!unu bildi!imiz, kimilerine görece daha fazla yüklenip hatır-gönül koyarak dar zamanda katkılarına ba#- vurdu!umuz, özverili desteklerini esirgemeyen Bilim Kurulu üyelerimize; - Deste!ini sürdüren ve özellikle Sempozyum kitabının üçüncüsünün basılmasını bu yıl da hiç duraksamadan üstlenen Petrol-$! e ve Sempozyumlarımızı kaçırmamaya özen göstererek onurlandıran Genel Ba#kan Mustafa Özta!kın a; - IV. Sempozyumu onurlandıran Türkiye Maden-"# Genel Ba#kanı Nurettin Akçul a; - Önceki Sempozyumlardan farklı biçimde, ilk kez a!ırlıklı olarak gelecek Sempozyumlar için de, özellikle ö!rencilerin yanı sıra emekçilerle de bulu#mamızı sa!laması yönünden örnek olmasını diledi!im yerel düzeyde sundukları desteklerin yan yana gelmesiyle illerinde düzenlenen IV. Sempozyumun gerçekle#mesinde önemli payı olan Tes-$! ve Türkiye Maden-$! in Yata"an #ubeleri ile Tez-Koop-$! ve E"itim Sen in Mu"la #ubeleri ne, Mu"la Tabip Odası na ve ilk Sempozyumdan beri mütevazi deste!ini sürdüren $! Müfetti!leri Derne"i ne; - "lk görü#memizden ba#layarak IV. Sempozyumu düzenlemeye hazır oldu-!unu bildirip, henüz Kocaeli Sempozyumu yapılmadan Bölüm toplantısı düzenleyip süreci fiilen ba#latan Mu!la Sıtkı Koçman Üniversitesi ""BF ÇEE" Bölümü Ba#kanı Abdurrahman Ayhan a; - Düzenleme Kurulu üyesi sıfatını ikinci plana atıp Sempozyum Sekretaryasının gerektirdi!i her tür i#i Kurul üyeli!inden ayrıldı!ı 10 Eylül 2012 ta-

10 X. Önsöz rihine de!in severek yaptı!ına yakından tanık oldu!um Recep Kapar a, ba#- langıçtan itibaren kendisine yardımcı olan ve Recep ten sonra da bu görevi yürüten Serap Özen Çöl e; - Özellikle, Sempozyum sürecinin henüz ba#ında, Kitabın tasarım ve sayfa düzeni yapılarak yayına hazırlanması i#ini üstlenebileceklerini açıklayan ve aramızdaki sıkı pazarlıktan (!) sonra biçim ko#ulları ve yazım kuralları yönlerinden tüm metinleri gözden geçirerek baskıya girecek duruma getiren Arif Geni! ve Fatih Güngör e; - Düzenleme Kurulu nda kendi aralarında i#bölümü yaparak herbirini ayrıca sayamayaca!ım görevleri üstlenerek yerine getiren Birgül Çiftçi, Betül Altunta! ve Saniye Dedeo"lu ile ara!tırma görevlilerine; - Kapak tasarımındaki katkısını bu yıl da esirgemeyen Petrol-"# grafikeri Zeynep Altun a; - "çten destekleriyle IV. Sempozyumu Üniversitede ö!rencilerimizle gerçekle#tirmemize olanak sa!layan Mu!la Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Mansur Harmandar a ve ""BF Dekanı Turgay Uzun a; - Katkı ve destek sunan, istemeyerek adlarını anmamı# olabilece!im herkese ve her kurulu#a; "çten te#ekkürlerimi sunuyorum. Ayrı ayrı belirtti!im birçok özverili emek, çaba ve destek ürünü olan IV. Sempozyum maratonu, Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, IV, Bildiriler Kitabının basılmasıyla noktalandı. $çtenlikle inanıyorum ki IV. Sempozyum Kitabımızla; sosyal haklar alanında akademik ku!aklar ve disiplinler arasındaki bilimsel etkile!imin kesintisiz sürmesi, bilgi ve deneyim aktarım ve payla!ımının yo"unla!ması ve geli!mesi için yeni bir katkı daha sunuyoruz. Datça, 15 Eylül 2012 Mesut GÜLMEZ 9

11

12 !Ç!NDEK!LER Önsöz... 3!çindekiler Sempozyum Duyurusu I. Giri# II. Sempozyumların Amaç, "lke ve "#levleri III. Sempozyumların Hukuksal Çerçevesi IV. Sempozyum Konu Ba#lıkları V. Sempozyum Ana Teması VI. Bilim Kurulu VII. Düzenleme Kurulu Sempozyum Programı Açılı" Konu"maları Prof. Dr. Abdurrahman Ayhan Nurettin Akçul Mustafa Özta!kın Prof. Dr. Turgay Uzun Prof. Dr. Mansur Harmandar Davetli Konu"macıların Bildirileri Açılı! Bildirisi: Sosyal Haklarda Yeni De!il "leri Anayasa Mesut Gülmez Güvencesiz Sa!lık Emekçileri ve Sendikal Mücadele Düzleminin Dönü#ümü Arzu Çerkezo"lu Grev ve Direni#lerde Kadın "#çiler ve Kadın Dayanı#ması Necla Akgökçe Türkiye de Sendikal Örgütlenme ve Sorunlar Mehmet Be#eli Türkiye de 2000 li Yıllarda Grevler ve Grev Dı#ı Eylemler: Çalı#ma Hayatında Pax Romana mı? Aziz Çelik Yata!an Direni#ini Ba#arıya Ta#ıyan Etkenler Özlem #ahin Güngör 12 Eylül Sonrasının En Parlak Deneyimlerinden Biri Olarak Yata!an Direni#i: Eylül 1987 Ocak Erol So"ancı Yata!an Özelle#tirme Süreci Murat Bekem 11

13 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu Santrallerde Özelle!tirme Süreci Fatih Erçelik Tekel Tari! Yata"an Direni!leri ve Dersler Süleyman Girgin Hakem De!erlendirmesinden Geçen Bildiriler Neo-Liberal Dönü!üm ve Çalı!ma Hakkı #li!kisi: Çalı!ma Hakkı Mücadelesi Üzerine Notlar Denizcan Kutlu Bir Grev #ncelemesi: Zonguldak Grevi Fevzi Engin Metal #!çilerinin Toplu #! Sözle!mesi Sürecindeki Mücadelesi Nursel Durmaz 1980 Sonrası Türkiye sinde Sendikal Haklar ve E"itim Hakkının Savunulması: Alternatif Bir Örgütlenme Modeli Olarak Ö"renci Gençlik Sendikası Genç-Sen I!ıl Erdinç Sa"lık Alanındaki Kolektif Eylemlerin Sosyal ve Bireysel Düzeyde Analizi: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Sa"lık Çalı!anları Platformu Örne"i H. "ebnem Seçer Vakıf Üniversitesinde Akademik Kapitalizm ve Akademik Sendikacılık: Laureate Edu., Inc. #stanbul Bilgi Üniversitesi ve Sosyal #!/D#SK Örne"i Hakan Arslan & Aslı Odman Sendikalarda Kadın Sesi: Türkiye de Sendikalar ve Toplumsal Cinsiyet E!itli"i Ça#la Ünlütürk Uluta! & Hatice Zuhal Pala #!yerinde Cinsel Yönelim Ayrımcılı"ı: LGB Bireylere Yönelik Bir Alan Çalı!ması Derya Demirdizen, Sidar Çınar, Mehmet Rauf Kesici Özürlüler Dijital Uçurumun Neresinde? E-Devlet Ekseninde Bir #nceleme Serhat Özgökçeler Anayasa Mahkemesi Kararlarında Yoksulluk Gonca Erol Sosyal Belediyecilik Sosyal Devlete ve Sosyal Haklara Bir Alternatif mi? Hasret Öztürk & Hüseyin Gül Bir Praksis Alanı Olarak Su Hakkı Ömür Kurt Kentsel Dönü!üm, Barınma Hakkı ve Direni! Mücadeleleri: Ankara ve Madrid Örneklerinin Kar!ıla!tırmalı Bir Analizi Sava! Zafer "ahin, Hayriye Özen, Evin Deniz Yazarlar Hakkında

14 SEMPOZYUM DUYURUSU IV. SOSYAL HAKLAR ULUSAL SEMPOZYUMU I. G!R!$ 1980 li yıllardan beri tanık olunan küreselle#me ve neoliberal politikalar, ya#anan siyasal, sosyal ve ekonomik geli#meler, sosyal haklar konusunda birçok tartı#ma ve yeni sorun alanlarının do!masına yol açmı#tır. Bu tartı#ma ve sorunlardan en önemlileri sosyal hakların tanımlanması ve insan haklarından sayılıp sayılmaması, insan haklarının bölünmezli!i ve kar#ılıklı ba!ımlılı!ı, devletin sosyal haklar kar#ısındaki konumu ve sosyal hakların hak öznelerince kullanılması olarak ana ba#lıklar halinde belirtilebilir. Sosyal devletin geleneksel kazanımlarının yok edilmesi, kapitalistle#me olgusunun çe#itli olumsuzluklarından biri olarak tüm dünyada oldu!u gibi Türkiye deki tüm hak öznelerini de do!rudan etkilemekte ve tehdit etmektedir. Sosyal haklar kar#ıtı neoliberal yakla#ım ve uygulamaların ürünü olan bu olumsuz geli#melerin çok yönlü neden ve etkilere sahip olması, insan hakları olarak sosyal haklar ın disiplinlerarası bir yakla#ımla ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. Disiplinlerarası bir yakla#ım ve katılımla düzenlenmesi gerekti!ine inandı!ımız Sosyal Haklar Sempozyumlarının, 2009, 2010 ve 2011 yıllarında ba#arıyla gerçekle#tirilmesinin ardından, her yıl düzenli biçimde sürdürülmesi gerekti!ine inanmaktayız. Sempozyumların uluslararası nitelikteki birincisini; Ekim 2009 tarihlerinde Akdeniz Üniversitesi Sosyal Hizmetler E!itim, Ara#tırma ve Uygulama Merkezi nin (AKSUM) öncülü!ünde, Türkiye "#çi Sendikaları Konfederasyonu, Belediye- "# Sendikası ve Mülkiyeliler Birli!i Antalya $ubesi nin destekleriyle, Akdeniz Üniversitesi "ktisadi ve "dari Bilimler Fakültesi Çalı#ma Ekonomisi ve Endüstri "li#kileri Bölümü ve "# Müfetti#leri Derne!i düzenledi. Ulusal düzeyde gerçekle#tirilen ikinci sempozyumu ise, 4-6 Kasım 2010 tarihleri arasında Petrol-"# Sendikası ve Tek Gıda-"# Sendikası ile "# Müfetti#leri Derne!i nin destekleriyle, Pamukkale Üniversitesi "ktisadi ve "dari Bilimler Fakültesi Çalı#ma Ekonomisi ve Endüstri "li#kileri Bölümü düzenledi. Uluslararası düzeydeki sempozyumların ikincisi olan üçüncü sempozyum, Avrupa Sosyal #artı nın 50. yıldönümü dolayısıyla Ekim 2011 tarihlerinde Kocaeli Üniversitesi "ktisadi ve "dari Bilimler Fakültesi Çalı#ma Ekonomisi ve Endüstri "li#kileri Bölümü tarafından Kocaeli nde düzenlendi. III. Sempozyum un, Sosyal Haklar Avrupa Komitesi üyelerinin ve Sosyal $art alanında uzman yabancı ö!retim üyelerinin katılım ve katkısıyla i#lenen ana tema sı, 18 Ekim 1961 tarihinde kabul edilen Avrupa Sosyal $artı nın 50. yıldönümü dolayısıyla Sosyal #art ta Ayrımcılık Yasa"ı ve Türkiye olarak belirlendi. III. SHUS, Petrol-"#, Koop-"#, TOLEY"S, Belediye-"# sendikaları ile "# Müfetti#leri Derne!i nin destekleriyle gerçekle#tirildi. 13

15 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu II. SEMPOZYUMLARIN AMAÇ,!LKE VE!$LEVLER! Her yıl düzenli olarak yapılması hedeflenen Sosyal Haklar Sempozyumlarına, benimsenen ve izlenen amaç, ilke ve i#levlerini gerçekle#tirilebilmesi yolunda, bir insan hakkı olarak sosyal hakların disiplinlerarası niteli!i ve bölünmezli!i yakla#ımı temel olmaktadır. Bu do!rultuda, sosyal haklar sempozyumları; sosyal politika, çalı#ma ekonomisi ve endüstri ili#kileri, i# hukuku, anayasa hukuku, siyaset bilimi, uluslararası ili#kiler, felsefe, sosyoloji, iktisat, sosyal hizmetler, ileti#im, tıp (halk sa!lı!ı), psikoloji gibi farklı disiplinlerde çalı#an akademisyen ve uygulayıcıların bir araya gelerek bilgi, birikim ve deneyimlerini payla#tıkları, sosyal hakların çe#itli boyutlarını farklı yakla#ımlarla tartı#tıkları, disiplinlerarası bir yıllık bulu!ma niteli!inde gerçekle#mektedir. Sempozyumların; 14 Üretilmesine fırsat verece!i bilgi ve deneyimlerin bilimsel düzeyde tartı#ılmasına, Tartı#maların ortaya çıkardı!ı sonuçların ilgili sivil ve resmi örgüt, kurum ve kurulu#lar ile payla#ılmasına, Hukuk ve uygulamadan kaynaklanan sorunların çözümüne yönelik somut önerilerin ortaya konulmasına, Sosyal haklar alanındaki bilimsel bilgi birikiminin artırılmasına ve alan yazınının zenginle#tirilmesine, Sosyal hakların e#itlik ko#ulları içinde eylemli olarak kullanımını sa!lamak üzere hak öznelerinin bilgi ve bilinç düzeyinin geli#tirilmesine, Toplumda farkındalıkların olu#turulmasına katkıda bulunması amaçlanmaktadır. Kısacası, sempozyumların etkin ve i#levsel sosyal devletin gerçekle#tirilmesine olanak ve ortam sa!layan bilimsel bir platform olması hedeflenmektedir. Sempozyumlar; dar anlamda ba!ımlı çalı#anlar ile sınırlı olmayan bir yakla#ımı benimsemekte, sosyal haklar alanındaki insan hakları ulusalüstü ortak hukuku ile ulusal hukukun belirledi!i çerçeveyi temel almaktadır. Sempozyumlar; genel olarak ve ülkemiz özelinde, sosyal hakların teorik ve pratik boyutlarını, tarihsel ve güncel yönlerini, bu alandaki geli#me ve yetersizlikleri, hukuk ve uygulamadaki sorunları kapsayan bütünsel bir yakla#ımla ele alınmasını amaçlamaktadır. Özetle, Sosyal Haklar Sempozyumlarının amaç, ilke ve i#levlerini, öncelik sırası gözetmeksizin sıralamak gerekirse: Sempozyumlar; sosyal hakları gündeme ta#ıma ve gündemde tutmanın aracı olarak, akademisyenler ve akademik ku#aklar, disiplinler, uzmanlar, sendikacılar ve uygulayıcılar arasında etkile#imin ve ortak sentezlere eri#me arayı#ının gerçekle#ti!i, bilgi ve birikimler ile deneyimlerin payla#ıldı!ı bilimsel bir ortam olmalıdır; Sempozyumların, katılımcılar ve sunulacak bildiriler açısından disiplinlerarası olma özelli!inin sa!lanmasına ve sürdürülmesine özen gösterilmelidir; Sempozyumlarda, madalyonun olumlu ve olumsuz yönleri, haklar ve haksızlıklar, hak ihlalleri birlikte kapsanmalıdır;

16 Sempozyum Duyurusu Sempozyumlarda, özellikle henüz ara#tırma, inceleme ve yayın konusu olmayan sorunlara yönelik yeni ve özgün çalı#malar ve alan ara#tırmaları özendirilmelidir; Sempozyumlara sunulmak üzere yapılan ara#tırma, inceleme ve daha önce yayımlanmamı# olma anlamında özgün bildirilerin, insan hakları perspektifi nden hazırlanması ve bunun de!erlendirmelerde göz önüne alınması konusunda özen ve titizlik gösterilmelidir; Sempozyumlar, disiplinlerarası niteli!i ile belirlenen geni# konular yelpazesinde katılımı amaçlamakla birlikte, her yıl belirlenecek a!ırlıklı bir konu da derinlemesine inceleme, ara#tırma ve tartı#ma olana!ı yaratmalıdır. Sempozyumlar, ö!renciler ve tüm hak öznelerine yönelik e!itim i#levini yerine getirerek sosyal haklara ili#kin bilgi ve bilincin yükseltilmesine katkı yapmayı amaçlamalıdır. Bu ba!lamda yıllık Sempozyum toplantılarının düzenlenmesi dı#ında, öncelikle Çalı#ma Ekonomisi ve Endüstri "li#kileri bölümlerinin programlarında, sosyal haklar ö!retimine yer verilmesini ve duyarlı genç akademisyenlerin yeti#tirilmesini sa!lamak üzere, bu amacın gerçekle#tirilmesine çaba gösterilmelidir. III. SEMPOZYUMLARIN HUKUKSAL ÇERÇEVES! "nsan Hakları olarak sosyal hakların uluslararası hukuksal çerçevesinin belirlenmesinde, Anayasa nın 90. maddesinin son fıkrasında yapılan düzenleme temel alınmalıdır. Sosyal haklar, bu maddede öngörülen anayasal ko#ullar yerine getirilerek onaylanan ve iç hukuk düzeninde ulusalüstü bir hukuksal de!er ve etki kazandırılan uluslararası sözle#melerle hukuksal güvenceye alınmı#tır. Bildirge, sözle#me, antla#ma vb. belgelerin olu#turdu!u pozitif hukuk un yanı sıra, bu sözle#melere uyulmasını denetlemekle yetkili organlar ile uygulamadaki ihlalleri onay ko#ulu aranmaksızın izleyen koruma mekanizmalarının karar ve raporlarından olu#an ortak hukuk, çok kapsamlı ve zengin bir ulusalüstü hukuksal çerçeve olu#turmaktadır. Örne!in, Uluslararası Çalı#ma Örgütü nün sözle#melerinin yanı sıra, özellikle Birle#mi# Milletler ce kabul edilen Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözle#mesi ile Avrupa Konseyi nce kabul edilen Gözden Geçirilmi# Avrupa Sosyal $artı, bu hukuksal güvencenin sosyal haklar alanındaki en temel yazılı belgeleridir. Lizbon Antla#ması nın yürürlü!e girmesiyle Avrupa Birli!i nin sosyal boyutunu güçlendiren Temel Haklar $artı da, ülkemizin tam üyelik süreci ba!lamında sosyal haklar hukukunun ulusalüstü hukuka uyumunun sa!lanmasında göz ardı edemeyece!i bir belgedir. Anayasamız da 2. maddesinde, temel amacı herkese insan onuruna yara#an asgarî bir ya#am düzeyi sa!lamak olan sosyal devlet ilkesini benimsemi#tir. Devletin temel amaç ve görevi; de!i#tirilemez nitelikli bu anayasal ilkeye ko#ut olarak 5. maddede, ki#ilerin ve toplumun refah, huzur ve mutlulu!unu sa!lamak; ki#inin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle ba!da#mayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddî ve manevî varlı!ının geli#mesi için gerekli #artları hazırlamaya çalı#mak biçiminde tanımlanmı#tır. Ayrıca, Ba#langıç bölümünde yer alan 15

17 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu de!i#tirilemez ilkelerden biri de, Anayasadaki temel hak ve hürriyetlerden e#itlik ve sosyal adalet gereklerince yararlanma dır ve bu ilke, Anayasa nın güvenceye ba!ladı!ı temel sosyal haklar için de geçerlidir. Bu çerçevede, Anayasa nın çe#itli maddelerinde insana yakı#ır ya#am düzeyinin asgari gerekleri olan ve aynı zamanda temel insan hakları arasında yer alan çe#itli sosyal haklar, belirtilen ulusalüstü hukuksal çerçeveyle ba!da#mayan ve 2010 de!i#ikliklerinden sonra da varlı!ını sürdüren önemli kısıtlama ve yasaklara da yer verilerek tanınıp düzenlenmi#tir. Bunlar arasında; örne!in çalı#ma hakkı (m. 49), çalı#ma ko#ulları ve dinlenme hakkı; sendika, toplu i# sözle#mesi ve grev hakları (m ); adil ücret hakkı (m. 55), sosyal güvenlik hakkı (m. 60), sa!lık hakkı (m. 56), konut hakkı (m. 57), e!itim hakkı (m. 42) bulunmaktadır. "çeri!i ve olmazsa olmaz nitelikteki araçları ulusalüstü hukuk ve Anayasa ile belirlenmi# olan etkin ve i#levsel sosyal devletin, sosyal hakların e#itlik ve sosyal adalet gereklerince eylemli olarak kullanımını ülkede ya#ayan herkes için güvenceye alması ve tüm hak öznelerinin somut biçimde yararlanmalarını sa!laması gerekir. Devletin mali sınırlılıkları, sosyal devleti ça!da# kurumlarla gerçekle#- tirmekten kaçınmanın gerekçesi olamaz, olmamalıdır. Ulusalüstü ortak hukukun asgari ilke ve kurallarına uygun olarak, sosyal haklardan somut biçimde yararlanılmasını sa!lamak amacıyla düzenli ve sistemli politikalar belirlenmeli, somut ve olumlu sonuçlar ortaya koyan uygulamalar gerçekle#tirilmelidir. Sosyal Haklar Sempozyumlarına sunulan bildirilerin derlendi!i kitaplar; bu alandaki yazına katkısının yanı sıra, ulusal hukukumuzun ayrılmaz ve ona üstün tutulan bir parçası olan sosyal haklar uluslararası ortak hukukunun birikimleri ı#ı!ında izlenmesi gereken politikalar, yapılması gereken hukuksal düzenlemeler ve gerçekle#tirilmesi gereken uygulamalar için göz ardı edilemeyecek kaynaklardır. IV. SEMPOZYUM KONU BA$LIKLARI 1 1. Kuramlar, Ö#retiler, Dü"ünsel Akımlar ve Sosyal Haklar Genel Olarak Sosyal Haklar Türkiye de Sosyal Haklar Sosyal Politika ve Sosyal Haklar Sosyal Hakların Sınırlanması Sorunu Demokrasi ve Sosyal Haklar 2. Küreselle"me, Sosyal Haklar ve Sosyal Hak!hlalleri Sosyal Haklardan Yararlanmada E#itlik "lkesi ve Ayrımcılık Yasa!ı "#sizlik ve Sosyal Haklar Çalı#an Yoksullar ve Sosyal Haklar Kayıtdı#ı "stihdam ve Sosyal Haklar Özelle#tirmeler ve Sosyal Haklar Gelir Da!ılımı ve Sosyal Haklar 1 Ana ve alt ba#lıklarda yer almayan konulara ili#kin bildiri önerileri, gerekti!inde Düzenleme Kurulunca de!erlendirilecektir. 16

18 Sempozyum Duyurusu Mali Politikalar (Bütçe) ve Sosyal Haklar Vergi Politikaları ve Sosyal Haklar Sosyal Harcamalar ve Sosyal Haklar Sa!lık Politikaları ve Sosyal Haklar Sosyal Hizmetler ve Sosyal Haklar 3. Sosyal Haklarda Yeni Sorun Alanları Yasama Tekni!inde Dönü#üm ve Sosyal Haklar Bili#im ve "leti#im Teknolojileri ve Sosyal Haklar Yönetimde Yeniden Yapılanma Programları ve Sosyal Haklar Kamu Personel Politikaları ve Sosyal Haklar Medya ve Sosyal Haklar Sosyal Hak "hlali Olarak "# Kazaları Sosyal Hak "hlali Olarak Meslek Hastalıkları Yoksulluk, Sosyal Dı#lanma ve Sosyal Haklar Kentsel Dönü#üm Projeleri ve Sosyal Hak "hlalleri Türkiye de Çalı#ma Ya#amında (i#letmede/i#yerinde) Bilgilenme ve Danı#ılma Hakkı ve Sosyal Haklar Uluslararası Sermaye Kurulu#ları ve Sosyal Haklar 4. Elveri"siz Durumdaki Gruplar ve Türkiye de Sosyal Haklar Göçmenler ve Sosyal Haklar Ya#lılar ve Sosyal Haklar Çocuklar ve Sosyal Haklar Engelliler ve Sosyal Haklar Yoksullar ve Sosyal Haklar Yabancılar ve Sosyal Haklar Mülteciler ve Sosyal Haklar Azınlıklar ve Sosyal Haklar Romanlar / Çingeneler ve Sosyal Haklar 5. Kadınlar ve Sosyal Haklar /!hlaller Sosyal Haklardan Yararlanmada Toplumsal Cinsiyet E#itli!i ve Ayrımcılık Yasa!ı Ulusal Hukuk ve Uygulamadaki Durum ve Sorunlar Uluslararası ve Ulusalüstü Hukuk ve Türkiye de Durum ve Sorunlar Kadın Örgütleri ve Sosyal Haklar Sendikalar ve Kadınların Sosyal Hakları 6. Sosyal Hakların Do#rudan Uygulanabilirli#i ve Yargılanabilirli#i Sorunu: Ö#reti, Yargı Kararları ve Uluslararası Denetim Organlarının Kararları Yabancı Ülkelerde Durum: Ö!reti, Ara#tırmalar ve Yargı Kararları Kar#ıla#tırmalı Hukuktan Bazı Ülke Örnekleri "nsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarındaki Yakla#ım Birle#mi# Milletler Denetim Organları Kararlarındaki Yakla#ım 17

19 IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu 18 Avrupa Birli!i Adalet Divanı Kararlarındaki Yakla#ım Türkiye de Durum: Ö!reti, Ara#tırma ve Çalı#malar (Uygulamadan Örnekler) "#çi ve Kamu Görevlileri Sendikalarının Açtıkları Davalar ve Sosyal Hakların Yargılanabilirli!i Türkiye de Yargı Kararlarının Yakla#ımı: Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danı#tay ve "lk Derece Mahkemelerin Kararlarındaki Yakla#ım(lar) 7. Sosyal Hakların Uluslararası Korunması Yöntemleri ve Türkiye Uluslararası Çalı#ma Örgütü Koruma Yöntemleri ve Türkiye Birle#mi# Milletler Koruma / Denetim Yöntemleri ve Türkiye Avrupa Konseyi Koruma / Denetim Yöntemleri ve Türkiye "#çi Sendikaları ve Uluslararası Koruma Yöntemleri Kamu Çalı#anları Sendikaları ve Uluslararası Koruma Yöntemleri "#veren Sendikaları ve Uluslararası Koruma Yöntemleri 8. Sosyal Haklarda!nsan Hakları E#itimi "nsan Hakları E!itiminin Sosyal Haklar Açısından Önemi Sosyal Haklar E!itimi ve Hedef Kitleler (i#çiler, i#sizler, kamu görevlileri, emekliler, çalı#an kadınlar, vb.) Ailede ve Okulda Sosyal Haklar E!itimi Kadın Örgütleri ve Sosyal Haklar E!itimi "#çi Sendikalarının E!itim Etkinlikleri ve Sosyal Haklar Kamu Çalı#anları Sendikalarının E!itim Etkinlikleri ve Sosyal Haklar Kamu "#veren(ler)inin E!itim Etkinlikleri ve Sosyal Haklar "#veren Sendikalarının E!itim Etkinlikleri ve Sosyal Haklar Sivil Toplum Kurulu#larının E!itim Etkinlikleri ve Sosyal Haklar 9. Uluslararası Sendikalar ve Türkiye de Sosyal Haklar /!hlaller Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC/CSI): Genel Olarak ve Türkiye de Sosyal Haklar ve "hlaller Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC/CES): Genel Olarak ve Türkiye de Sosyal Haklar ve "hlaller Kamu Hizmetleri Uluslararası Federasyonu (PSI/ISP): Genel Olarak ve Türkiye de Sosyal Haklar ve "hlaller E!itim Enternasyonali (IE/EI): Genel Olarak ve Türkiye de Sosyal Haklar ve "hlaller Uluslararası (Evrensel ve/veya Bölgesel) "nsan Hakları Kurulu#ları: Genel Olarak ve Türkiye de Sosyal Haklar ve "hlaller 10. Bazı Sosyal Haklar ve Uygulamada Durum Çalı#ma Hakkı ve "hlaller "#sizlik ve Sosyal Haklardan Yoksunluk "#ten Çıkarmaya Kar#ı Korunma Hakkı ve "hlaller Adil Ücret ve Çalı#ma Ko#ulları Hakları ve "hlaller Sendika, Toplu Sözle#me ve Grevi de Kapsayan Toplu Eylem Hakları ve "hlaller

20 Sempozyum Duyurusu E!itim ve Mesleksel E!itim Hakları ve "hlaller Sosyal Güvenlik Hakkı ve "hlaller "#çi Sa!lı!ı ve "# Güvenli!i ve "hlaller Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmetlerden Yararlanma Hakları ve "hlaller Sa!lık Hakkı ve "hlaller "laca Eri#me Hakkı Beslenme Hakkı ve "hlaller Konut / Barınma Hakkı ve "hlaller Yoksulluktan Kurtulma Hakkı ve "hlaller "# Denetim ve Tefti#lerinden Kaynaklanan Sorunlar ve Sosyal Haklar Sosyal Hizmetlerden Yararlanma Hakkı ve "hlaller Türkiye de "nsan Hakları Kurulları ve Sosyal Hak "hlalleri 11. Sosyal Hak ve Çıkarları Korumaya, Geli"tirmeye ve Gerçekle"tirmeye Yönelik Bireysel ve Toplu Mücadeleler: Grevler, Eylemler ve Direni"ler Çalı#ma Hakkı ve "# Güvencesi için Grev, Eylem ve Direni#ler Sendikal Haklar için Grev, Eylem ve Direni#ler "#çi Sendikalarının Kararlarıyla Gerçekle#tirilen Grev, Eylem ve Direni#ler Kamu Görevlisi Sendikalarının Kararlarıyla Gerçekle#tirilen Grev, Eylem ve Direni#ler Tek Ki#ilik (Bireysel) Eylem ve Direni#ler Dayanı#ma Grev, Eylem ve Direni#leri Emeklilerin Eylem ve Direni#leri "#sizlerin Eylem ve Direni#leri Üreticilerin Eylem ve Direni#leri Ö!rencilerin Eylem ve Direni#leri Gösteriler ve Yürüyü#ler Emek Platformları 12. Panel / Genel Tartı"ma (Olası Konular) Türkiye de Güncel Sosyal Haklar Sorunları: Geli#meler ve "hlaller Türkiye de Sendikal Haklar Sorunları: Geli#meler ve "hlaller 13. Poster Sunumlar Türkiye de Sosyal ve Sendikal Hak "hlalleri, Direni#ler, Eylemler (son yıllardaki) V. SEMPOZYUM ANA TEMASI IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumunun ana teması, sosyal haklar alanında sendikalı/sendikasız, örgütlü/örgütsüz, yasal/yasa dı#ı, toplu/bireysel tüm hak mücadelelerini kapsamayı amaçladı. Hak öznelerinin, yasal/biçimsel nitelikleriyle sınırlı olmamak üzere, ayrıntılı alt ba#lıkları 11 sayılı konu ba#lıklarında sıralanarak, #öyle belirlendi: Türkiye de Sosyal Hak ve / ya da Çıkarları Koruma ve / ya da Geli!tirme Amaçlı Grevler, Eylemler ve Direni!ler 19