TANSİYON ÖLÇÜMÜ VE TANSİYON ALETLERİ

Transkript

1 TANSİYON ÖLÇÜMÜ VE TANSİYON ALETLERİ Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakütesi Nefrooji Biim Daı-SAMSUN 30 Eyü 2010, ANTALYA

2 Amaç Kan basıncı öçüm aeteri ve kan basıncı öçümüne Gene bir bakış sağamak Teme bigieri aktarmak Koay uaşıabiir kaynakar göstermek

3

4 Pan Gene bigier Tansiyon aeteri: Cıvaı ve aneroid Kan basıncı öçmek için gereken ön hazırık Kan basıncı öçümü Öçümden sonra yapıması gerekener Resimere kan basıncı öçümü Sık yapıan hataar Otomatik tansiyon aeteri ve aet seçimi Diğer konuar

5 Diğer konuar Evde kan basıncı takibi Otomatik sfigmomanometre pazarı Hastanede otomatik aet kuanımı Cıvaı sfigmomanometre yasakanmaı mı

6 Diğer konuar Diğer tip aeter Spesifik gruparda vaidasyon SGK tansiyon aetini geri ödemei mi? Pratik bigier

7 Önemi kavramar Kaibrasyon: Bir öçme aetini doğru bir biçimde işem yapabimesi için bir veya daha faza standarda göre kontro etme Vaidasyon: Geçeriiğini kanıtama Accuracy: Doğruuk

8 Lastiğinizin hava basıncı Vaidasyon: Hava pompasının bazı bege ve özeikere sahip oması azım Kaibrasyon: Hava pompasının ayarının doğru oması azım Accuracy: Pompa ie 30 hava bastı iseniz astiğinizin içindeki hava da 30 omaı

9 Kan basıncı öçüm aeteri Cıvaı Aneroit Otomatik

10

11 Cıvaı aeter Atın standarttır ve aternatifi yoktur Cıvanın çevreye toksik etkieri sorun Mekanik bir sorun omazsa kaibrasyona gerek duymazar Korotkoff seserine dayaı oskutatuvar yöntem Görecei büyük oması ve kuanıcının eğitime gerek duyması dezavantajarıdır.

12 Aneroid aeter Cıvaı aeter gibi Korotkoff seserine dayaı oskutatuvar yöntem Aneroid aeter de cıvaıar gibi kuanıcının eğitimine gerek duyarar Aeter mekanik sorunar yönünden kontro edimeidir.

13 Aneroid aeter 6-12 ayda bir kaibrasyon gerektirirer. Kaibrasyonun kontroü basit bir işemdir. Bir Y tüp ve cıvaı aete her yerde yapıabiir. Mekanik sorunu omayan ve kaibrasyonu doğru bir aete kan basıncı öçümü güvene yapıabiir.

14 Aneroid aeter doğru mu? Hastane Eczane Ev

15 Eczane: % 34 hataı (n=118)

16 Ev: % 30 hataı (n=254)

17 Hastane: % 41 hataı (n=119)

18

19

20 Aneroid aeter HASTANELERDE VE SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİNDE KALİBRASYON KONTROLÜ İÇİN ALT YAPI OLUŞTURULMALI

21 Otomatik aeter Önce aneroid aetere kan basıncı öçümü Aneroid aetere kan basıncı öçümünde uyuması gereken kuraar büyük öçüde otomatik aeter için de geçeridir

22 Ön hazırık Hastaya işem anatımaıdır

23 Ön hazırık Kotuk/sandaye ve masa seçimi Koa yastık/havu hazıranmaı Sırta yastık seçimei İstirahat etmeye başamadan önce aet yakına getirimei Kan basıncı takip formu ve kaem hazıranmaıdır

24

25 Ön hazırık Ortamın ısısı uygun omaı Ortam gürütüsüz omaı Öçüm yapıan kişi üşümemei, ağrı çekmemei, endişei omamaı Öçüm yapımadan önce idrara veya büyük abdeste sıkışık omamaı

26 Ön hazırık Kan basıncı öçümünden yarım saat önce egzersizden kaçınımaı, bir şey yenmemei, kafein (kahve, çay, koada kafein buunur) aınmamaı ve sigara içimemeidir. En az 5 dakika istirahat ederek rahatamaı ve gevşemeidir.

27 Ön hazırık Kodan giysier çıkarımış omaı veya kou sıkmayan giysi (fania, T-shirt ) omaı Aneroit aetere kan basıncı öçümü yapmak için steteskopa ihtiyaç vardır.

28 Ön hazırık Atardamar (brakiye arter) ee hissedimei Manşet atardamarın 2-3 cm üzerine yereştirimei Manşetten çıkan hortumun hizası atardamarın üzerinde omaı

29

30 Ön hazırık Ko ve kap aynı yatay düzemde omaı Kap seviyesinde koun ortasına manşet yereştirimei Manşet çok sıkı veya gevşek omamaı

31

32 Ön hazırık Eğer öçme bandı kapten daha yüksekte ise rakamar normaden daha düşük oacaktır Eğer öçme bandı kapten daha aşağıda ise rakamar normaden daha yüksek oacaktır

33

34 Öçüm sırasında Sırt dayanmaı veya destekenmei Ko destekenmei Koun attan destekenmesi için bir masanın yanına veya kou destekeyen bir kotuk/sandayeye oturuabiir Cit sıkışmamaı

35

36 Öçüm sırasında Avuç açık omaı ve yukarı bakmaı Yumruk yapımamaı Ayakar yere temas hainde rahat bir şekide uzatımaı ve bacak bacak üstüne atımamaı

37

38 Önemi uyarı Gereki hazırık yapımadan kan basıncı öçümüne başanması yanış kan basıncı öçümüne neden oabiir

39 Öçüm sırasında Atardamar ee hissedimei, steteskop yereştirimei Manşet sürate nabzın kayboma noktasının 30 mm Hg üzerine kadar şişirimei ve daha sonra yavaşça boşatımaıdır (Her kap atımında veya saniyede 2-3 mm Hg hıza).

40 Steteskop Atardamarın üzerinde omaıdır. Manşetin atına itimemeidir. Sıkıca ve dengei bir biçimde tutumaı fakat aşırı basınç uyguanmamaıdır.

41 Sistoik/diyastoik KB Sesin duyumaya başadığı nokta, sistoik kan basıncıdır (BÜYÜK TANSİYON). Sesin kayboduğu nokta, diyastoik kan basıncıdır (KÜÇÜK TANSİYON).

42 Öçüm sonrası Tekrarayan öçümerde manşetin içindeki hava tamamen boşatımaıdır. Ardışık öçümer arasında en az 15 saniye omaıdır.

43 Öçüm sonrası İki dakika araıkara iki veya daha faza öçüm aınmaıdır. İki öçüm arasında 5 mm Hg'dan faza fark varsa iave öçümer yapımaıdır. Hemen kaydedimei

44 Kayıt Kan basıncı öçümerin hemen kaydedimesi aışkanık haine getirimeidir Kan basıncı kayıtarının 17/10 cm Hg yerine 170/100 mm Hg şekinde tutuması teşvik edimeidir Kan basıncı kayıtarı 150/80 yerine 152/78 gibi en yakın 2 mm Hg ya göre tutumaıdır

45

46 Resimere kan basıncı öçümü

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56 Sık yapıan hataar

57

58

59

60

61

62

63

64 Uyarı 1 İk muayenede her 2 kodan da öçümeidir Tekrarayan üç öçümde eğer sistoik/diyastoik kan basıncı 20/10 mm Hg dan faza farkıık oursa eş zamanı öçüm yapımaıdır.

65 Uyarı 2 İk muayenede aort koarktasyonunu değerendirmek amacı ie at ekstremitede de kan basıncı öçümeidir. Bu amaça hasta yüzükoyun yatırımaı, geniş bir kese içeren manşon hastanın uyuğunun etrafına sarımaıdır ve popitea fossadan Korotkoff seseri dinenmeidir. Normade bacaktaki kan basıncı kodakine eşittir. Üst ekstremitede kan basıncı at ekstremiteden 20 mm Hg daha faza ise aort koarktasyonu düşünümeidir.

66

67 Otomatik aeter Ev öçümü için çok pratik Popüer ve giderek yaygınaşan aet tipidir Kan basıncının damar duvarında ouşturduğu saınım/titreşimi (osciation) öçerer

68

69 Otomatik aeter Otomatik aeterin kaibrasyonun kontro edimesi aneroiderin aksine geneike nadiren gerekir. Ancak basit bir Y tüp ve cıvaı aete otomatik aeterin kaibrasyonu yapıamaz, öze aet gerektirir.

70 Otomatik aeter Bir aetin vaide ve kaibre oması doğru öçüm yapacağını garanti etmez Doğruuk ancak kinik koşuarda öçüebiir

71 Kuanım yeri Üst ko Biek Parmak ucu

72 Öçüm amacı Ev öçümeri Kinik 24 saat kan basıncı takibi

73 Otomatik aeter Kuanımı koay Gereken eğitim çok daha basit Ev aeterinin fiyatı maku En büyük dezavantajarı hataı öçüm yapma riski Damar duvarında sertiğin (stiffness) artması otomatik aeterin doğru öçüm yapmasını etkieyebiir. Kuanıcıya koayık sağayan birçok özeiği vardır

74 Otomatik aeterin özeikeri 1 Önemi/zorunu oanar Öçüm yeri (üst ko, biek, parmak ucu) Uygun manşet boyutu Kinik vaidasyon durumu Öze gruparda vaidasyon durumu Marka ve modei Doğruuğu

75 Otomatik aeterin özeikeri 2 İsteğe bağı Aritmi saptama Küçük boyutar Hafıza kapasitesi Pozisyon duyarıığı Sesi komutar Öçümün tarih ve saatini kaydedebime

76 Otomatik aeterin özeikeri 3 Peşpeşe 3 öçüm Pompanın çok yüksek seviyeere çıkmasının engeenmesi Birden faza kuanıcıya izin vermesi Dev ekran Çabuk öçüm

77 Otomatik aeterin özeikeri 4 Manşetin koay takıması Düşük pi uyarıcısı Bigisayara bağanabimesi Yazıcı ie birikte Teemedicine hizmeti sağayan kuruuşara Buetooth ie uaşabime

78 Otomatik aeterin özeikeri 5 Gizi ekran fonksiyonu Sabah hipertansiyonunun takibi Nabız sayısı Grafik sağama Sessiz öçüm Kou sabiteme

79 Otomatik aeterin özeikeri 6 Modern sti Taşıma çantası Yıkanabiir manşet Piin verimesi Şarj ediebiir pi, güneş enerjisi ie çaışan pi Kan basıncı sınıfandırma göstergeci 1 cihaz, 2 aet=otomatik ve aneroid

80 Özeikerin yarararı 2 Aritmi saptama (aritmik hastaarda) Küçük boyutar (taşımak için uygun boyut) Hafıza kapasitesi (kayıt tutma koayığı) Pozisyon duyarıığı (özeike biek için, ko için de oabiir) Sesi komutar (kuanım koayığı) Öçümün tarih ve saatini kaydedebime

81 Özeikerin yarararı 3 Peşpeşe 3 öçüm (hatayı azatmak ve hasta paniğini azatmak için) Pompanın çok yüksek seviyeere çıkmasının engeenmesi (koda daha az rahatsızık) Birden faza kuanıcıya izin vermesi (2 farkı hafıza) Dev ekran (görme sorunu oanar için) Çabuk öçüm (koda daha az rahatsızık)

82 Özeikerin yarararı 4 Manşetin koay takıması (kuanım koayığı) Düşük pi uyarıcısı (hataı öçümü engeer) Bigisayara bağanabimesi (kayıt-ietişim) Yazıcı ie birikte (kayıt) Teemedicine hizmeti sağayan kuruuşara Buetooth ie uaşabime (ietişim)

83 Özeikerin yarararı 5 Gizi ekran fonksiyonu (hasta paniğini azatmak için) Sabah hipertansiyonunun takibi (risk faktörü takibi) Nabız sayısı Grafik sağama (kayıt koayığı) Sessiz öçüm (öçüürken geriimi azatma) Kou sabiteme (ko-kap hizası)

84 Özeikerin yarararı 6 Modern sti Taşıma çantası Yıkanabiir manşet Piin verimesi Şarj ediebiir pi, güneş enerjisi ie çaışan pi Kan basıncı sınıfandırma göstergeci 1 cihaz, 2 aet=otomatik ve aneroid

85 Aet seçimi Öçüm yeri Manşet boyutu Vaidasyon durumu Doğru öçüm Fiyatı

86 Ko mu biek mi? Biekten öçen aeter popüer Biek çapı şişmanıktan çok az etkienir Biek kap hizasında tutumaı 3 spesifik kıavuz ve 2 igii web sayfası üst kodan öçen cihazarı öneriyor Parmaktan öçen vaide bir aet yok

87 Manşet boyutu BHS: İngiiz Hipertansiyon Cemiyeti AHA: Amerikan Heart Association Üretici firma önerieri

88

89 Manşet hipertansiyonu

90 Manşet boyutu Şişmanık artan bir probem Kese (badder, iç astik) koun en az % 80 ini sarmaı Küçük veya büyük manşeter pahaı, ekstra ödeme gerektirir Bazı aeterde 2 farkı boyutta manşet var Bazı aeterin manşeti çok geniş araıkara sahip: cm gibi

91

92 Ko çevresi nası öçüür?

93 Vaidasyon protokoeri AAMI (The Association for the Advancement of Medica Instrumentation): 1987 ve 1993 BHS (British Hypertension Society): 1990 ve 1993 ESH-IP (European Society of Hypertension Internationa Protoco): 2002 ve 2010

94 Hangi aeter vaide? HEM MARKA HEM MODEL ÖNEMLİ

95

96 Otomatik aeter doğru öçüyor mu? 2008 Avrupa Kıavuzu: Kendi kendine kan basıncı öçümünün dezavantajarından birisi yanış öçen bir aet kuanma oasıığı 2010 ESH-IP: Geçme kritererinin sıkıaştırımasının gerekçesi aet kaitesinin artması

97 Bood Press Monit 2009; 14: Bu çaışma hataı öçüm kritererinin en ayrıntıı tanımandığı çaışmadır Üç teme özeiği: Ardışık öçüm, öçüm sayısı ve ayırım sınırarıdır

98 Fiyatı 20 TL TL üstü

99 Ucuz etin yahnisi yavan our Kapıya geen satıcıdan veya seyyar satıcıdan aet satın amak sakıncaı oabiir.

100 Diğer konuar Evde kan basıncı takibi Otomatik sfigmomanometre pazarı Hastanede otomatik aet kuanımı Cıvaı sfigmomanometre yasakanmaı mı

101 Diğer konuar Diğer tip aeter Spesifik gruparda vaidasyon SGK tansiyon aetini geri ödemei mi? Pratik bigier

102 Evde kan basıncı öçümü ie igii kıavuzar European Society of Hypertension (2008) American Heart Association, the American Society of Hypertension and the Preventive Cardiovascuar Nurses Association (2008) Japanese Society of Hypertension (2003)

103 Evde doğru kan basıncı öçümü 1 Hastanın evde kan basıncı öçümü hakkında bigiendirimesi Bir aet aınmasının tavsiye edimesi Ko çevresinin öçümesi Hastanın ihtiyaçarına göre bir aet (marka ve mode) seçimesi

104 Evde doğru kan basıncı öçümü 2 Hastada doğru öçüm yapıp yapmadığının kontro edimesi Hastaya öçüm tekniğinin öğretimesi ve hastanın eğitimi Hastanın aeti nası kuandığının kontro edimesi Ev için bir işem istesi verimesi

105

106

107 Mevcut durum Ucuz, kuanımı koay ve otomatik aeter nedeni ie evde kendi kendine kan basıncı giderek yaygınaştı Amerika Bireşik Deveterinde bir aete sahip hasta oranı 2000 yıında % 49 iken 2005 yıında % 64 e çıkmış

108 Mevcut durum yıında Japonya da yapıan bir araştırmaya göre kinisyenerin % 90 ı evde kan basıncı takibini öneriyor ve hipertansif hastaarın % 77 sinin bir aeti var

109 Cıvaı sfigmomanometre yasakanmaı mı?

110

111 SGK tansiyon aetini geri ödemei mi?

112 Başangıçtaki hasta eğitimi Yıık veya gerektikçe hastaarın kendi kendine kan basıncını doğru öçüp öçmedikerinin kontroü Hafızadaki öçüm değererinin yorumanması Öçümerden ede edien biginin kişise, teefon veya e-mai ie danışıması 5 yıda bir yenienebimei

113

114 Pratik bigier 1 Yüksek kap debii hastaarda 4. Korotkoff sesi kuanıabiir Aritmide çok öçüm yapımaı, manşet yavaş boşatımaı İki koda fark varsa yüksek oan tercih edimei

115 Pratik bigier 2 Mastektomi ve aksier enf nod diseksiyonu yapıan taraf kuanımamaı Hemodiyaiz hastası AVF oan taraf kuanımamaı

116 Biekten öçen aet Cihaz göğsün önünde tutumaıdır (kap seviyesinde)

117

118 Eğer öçme bandı kapten daha yüksekte ise kan basıncı daha düşük, Eğer öçme bandı kapten daha aşağıda ise kan basıncı daha yüksek oacaktır

119 Kap seviyesinin üstünde

120

121 Özet 1 Kan basıncı öçümü basit ama kuraarı oan bir iştir. Gereki hazırığı yapmak için zaman ayrımaıdır. Günümüzde hipertansif hastaar da doktorar da şansıdır çünkü evde kan basıncı öçümü mümkündür

122 Özet 2 Vaidasyon zorunu ama doğru öçümü garanti etmez Hasta eğitimi ihma edimemeidir Hastaya yeteri kadar zaman ayıramamak hipertansiyon kontrosüzüğünün nedenerinden birisi

123 Özet 3 Otomatik aeter de hasta eğitimine gerek duyar Sağıkı kan basıncı öçümü ve takibi için sağık personeinin aktif katkısı gerekir Kan basıncı öçümü özen ve doğru bir aet gerektirir

124 Özet 4 Otomatik aeter büyük fırsattır, doğru kuanmasını bieim-öğreteim

125 Konuşmadığım konuar Aneroid aet nası kontro ediir Beyaz önük hipertansiyonu Gizi hipertansiyon Yaancı hipertansiyon Oskutatuar araık Evde KB öçümü için iş istesi Hastanede otomatik aet kuanımı Diğer tip aeter Spesifik gruparda vaidasyon

126 Fimer Aneroit aetere kan basıncı öçümü Otomatik aetere kan basıncı öçümü Evde kan basıncı takibi Bu fimer sayfasından indiriebiir.

127 Hastaarınızı doğru öçümüş kan basıncı ie takip edebimeniz dieğiye