PRİMERİ BİLİNMEYEN AKSİLLER METASTAZ AYIRICI TANISINDA PATOLOJİNİN YERİ Dr. Nimet Karadayı Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Patoloji Kliniği
Lenf nodları metastatik malignitelerde en sık tutulan organ olup bazen hastalığın ilk klinik bulgusu olabilir
Metastatik lenf nodunun histopatolojik olarak değerlendirilmesi; 1- Tm. ün evrelendirilmesi 2- Tm. rekürrensinin saptanması 3- Metastatik tm. tipinin belirlenmesi 4- Primeri bilinmeyen metastatik tm.lerin primeri hakkında yorum yapılabilmesi için ÖNEMLİDİR!
Aksiller lenf noduna metastaz yapan tümörler; Meme tm.leri Malign melanom Üst ekstremite ve gövdenin skuamöz hücreli karsinomları Lenfoma Akciğer tm.leri Gastrointestinal sistem tm.leri Mezotelyoma Tiroid tm.leri Germ hücreli tm.ler Böbrek tm.leri Prostat tm.leri
Metastatik lenf nodunda immunohistokimyanın (İHK) rolü 1- Metastatik tm. tipinin tayini 2- Metastatik karsinomun primerinin belirlenmesi 3- Mikrometastazların ve izole tm. hücrelerinin saptanması
Adenokarsinom paterninde metastaz Meme Karsinomu: CK7, GCDFP-15, Mammaglobin, ER ve PR Akciğer Ca: CK7, Sürfaktan, TTF-1 Tiroid karsinomu: Tiroglobulin, TTF-1, Kalsitonin Gastrointestinal sistem karsinomu: CK7, CK20, CDX2 Prostat Ca: PSA, PSAP, CK7, CK20 Mezotelyoma: Kalretinin, CK5/6, Mezotelin Germ hücreli tm.ler : PLAP, AFP, CD30
Skuamöz hücreli karsinom şeklinde metastaz Memenin metaplastik karsinomu Akciğerin skuamöz hücreli karsinomu Üst ekstremite ve gövde derisinden kaynaklanan skuamöz hücreli karsinomlar HMWCK, P63, CK5/6
Tek tek hücreler şeklinde metastaz Memenin lobüler karsinomu: CK7, E-kaderin Lenfomalar: LCA, CD20, CD3 Malign melanom: S-100, HMB45, Melan-A Küçük hücreli karsinom: NSE, Sinaptofizin, CK7
Metastatik meme karsinomu Klinik olarak hastanın meme tm.ü hikayesinin olması Lenf nodunda gland, kord yapıları oluşturan ya da tek tek dağılmış malign epitelyal hücrelerin varlığı
Metastatik meme karsinomunda uygulanması gereken İHK sal panel *CK7 (+), GCDFP-15 (+), Mammaglobin A (+), ER (+), PR(+) *CK20 (-), TTF-1 (-), WT1 (-) -GCDFP-15 meme karsinomlarında oldukça spesifik olmakla birlikte tükrük bezi ve deri eki tm.lerinde de GCDFP-15 ile boyanma olabilir.
Metastatik meme Ca larda ayırıcı tanı -Lenf nodunun epitelyal inklüzyonları * Heterotopik meme epiteli * Nevüs hücreleri -Normal lenf nodundaki retikulum hücreleri (CK ile pozitif boyanabilir) -Reaktif lenf nodundaki histiositik hücreler -Metastatik melanom -Diffüz büyük hücreli lenfoma (Lobüler Ca)
Metastatik Malign Melanom Hastada kutanöz malign melanom hikayesi (Vakaların %4 ünde primer tm. tespit edilemeyebilir) Histopatolojik olarak tm. hücrelerinin sinüsleri oblitere etmesi, nestler yada kordlar oluşturması, epiteloid, iğsi yada her iki tipte hücre varlığı, melanin pigmenti, nükleer pleomorfizm, belirgin nükleol varlığı
Metastatik Malign Melanomda uygulanması gereken İHK sal panel S-100 (+), Melan-A (+), HMB-45 (+) - S-100 bazı meme tm.lerinde pozitif boyanabilir. - HMB-45 ve Melan-A oldukça spesifik markerlar olup sensitivitesi %60-80 dir. - Melan-A adrenokortikal karsinom ve overin seks kord tm.lerinde pozitif olabilir.
Metastatik Malign Melanomda ayırıcı tanı Nevüs hücre inklüzyonları Dermatopatik lenfadenopati Büyük hücreli lenfomalar Undiferansiye karsinom metastazı Metastatik sarkomlar (Kaposi sarkomu, Fibrosarkom vb)
Lenfomalarda uygulanması gereken İHK sal panel LCA (+), CK(-) Pan B markerlar (CD20, CD79a) Pan T markerlar (CD3)
Lenfomaları taklit eden metastatik tm.ler Akciğerin küçük hücreli karsinomu Memenin lobüler karsinomu Nasofaringeal karsinom Seminom Nöroblastom Ewing sarkomu Alveolar rabdomyosarkom Melanom
Metastatik Akciğer Karsinomu AdenoCa: CK7, TTF-1 Skuamöz hücreli Ca: HMWCK, P63, CK5/6 Küçük Hücreli Karsinom: CK7, Synaptofizin, NSE, TTF-1,
Aksiller lenf noduna metastaz yapan tümörler; Meme tm.leri Malign melanom Üst ekstremite ve gövdenin skuamöz hücreli karsinomları Lenfoma Akciğer tm.leri Gastrointestinal sistem tm.leri Mezotelyoma Tiroid tm.leri Germ hücreli tm.ler Böbrek tm.leri Prostat tm.leri
H&E Morfoloji ANDİFERANSİYE NEOPLAZM CD45RO S100, MELAN-A, HMB45 AE1/3 CAM5.2 VIMENTIN LENFOMA MELANOM KARSİNOM SARKOM
CK7(+), CK20(+) Ürotelyal karsinom: Uroplakin+ P63+ Thrombomodulin+ Müsinöz Over Ca: WT-1 +
CK7(+) CK20(-) AC küçük h.li, küçük h.li dışı: TTF-1 +, CEA + Meme: GCDFP15+ ER, PR Over seröz: WT-1 +, BerEP4 + Endometrium: Vimentin+, ER Mezotelyoma: WT-1+, CK5+, Kalretinin+, Mesotelin+ Endokrin: Kromogranin+, Sinaptofizin+ Germ Hücreli: EMA-, PLAP+, AFP+(Yolk-sac) HCG+ (koryo), CD30+ OCT+ (embriyonal) Tiroid: TTF-1 +, CEA -
CK7(-) CK20(-) Skuamöz: CK5+, P63+ Prostat: PSA+ Renal hücreli: GP200+, Vimentin+ Hepatoma: Hepar1+
CK7(-) CK20(+) Kolorektal: CDX2+, CEA/Villin+ Merkel Hücreli: Kromogranin+, Sinaptofizin+