AYLIK SAVUNMA TEKNOLOJILERI DERGISI 'WW'tN.sa\oii.Ull11ilhabr.CDill Ka!ilm ii!013 / 1 ii!!iayi: 1 DO 15 TL l!i!il\l: 1305 - ii!1 95
ANALİZ Türkiye de, Edüstrii Gelişimide İz Bırakalar: İstabul Tekik Üiversitesi 168 Yıllarımı verdiğim havacılık ve savuma alaları çalışmalarımda, olaaklarım ve zamaım elverdiğice, öğreim ve mesleki gelişim süreçlerimde eksik kala, özellikle ulusal edüstrilerimizle ilgili geçmişi araştırmaya, bulgularımı deeyimlerimle setezleyerek yazma ve yazdıklarımı alatma hayalimi hayata geçirebileceğim projeler yapmıştım. Bu projelerde biri de "Havada, Suda... Karada... Ca'da " projesii bir uygulama katmaı olarak Türkiye'de, Edüstrii Gelişimide İz Bırakalar ismii taşıyordu. Bu proje kapsamıda, Şakir Zümre, Tayyareci Vecihi Hürkuş, Mühürdarzade Mehmet Nuri Demirağ, Türk Tayyare Cemiyeti ve Avrupa ya Göderdiği Tayyare Mühedisliği Öğrecileri ve Makiist Stajyerler, makaleleri hazırlaarak yayılamış, sıra yei bir İz Bıraka a gelmişti: İstabul Tekik Üiversitesi (İTÜ). Yetişmiş elema eksiği olduğu Kurtuluş ve Kuruluş öceside, sürecide ve sorasıda ülkei her yeride ve heme her alaıda sorumluluk almakta kaçımamış elema ve mezulara sahip olmuş üiversitelerde biri ve belki e öde olaı; İTÜ... Köklerideki Tekik Öğretim Kurumlarıda İTÜ ye Tarih boyuca mesleki gereklilikler, mühedislik mesleğii resme ifa edeleri hedese veya mühedislik öğretim süreçleride geçerek yetişmesii esas almıştır. Ordiaryüs Profesör Hamdi Peyîrcioğlu, İTÜ ü 1948-1949 ders yılı açış utkuda, topraklarımızda mühedislik ile ilgili Bu makalede, Türkiye Cumhuriyeti öceside, kurtuluş, Cumhuriyet i kuruluşu ve sorasıda üiversitei taımlaa temel işlevlerii de öteside sorumlulukları başarı ile taşımış, elemaları ve mezuları Türkiye'de pek çok ilke ve mühedislik eserie imza atarak iz bırakmış, İstabul Tekik Üiversitesi i oluşumu ve gelişimi ile ilgili saygıdeğer araştırmacı ve uzmaları tespitlerii derlemesi, bugüe, geleceğe ve üçücü esil üiversite açısıda bekletilerime yöelik kişisel değerledirmeler yer almaktadır. Ca EREL* / ca.erel@caerel.com.tr *Uçak Mühedisi öğretim kurumlarıı e eskisii 1566 yılıda Süleymaiye medreseleri kapsamıda kurula "Darü l-hedese" olduğuu, başıda Ser-Mimar Büyük Hasa ı buluduğuu ve uygulama yoğuluklu öğretim yapıldığıı belirtmiştir. Avrupa'daki gelişe sivil okulları sosyal yapıı gelişimii etkilediği izleiyorke bezer girişimleri Osmalı da yapılabil- İTÜ MSI Dergisi - Kasım 2013 www.milscit.com
mesi, sivil okullar açılması ve/veya açılsa bile sürdürülebilirliği medreseleri etkisi edei ile olaaksız görülmüştür. Ayrıca, Alıa yeilgiler, Batılı uzmaları etkisi, de çağdaş eğitim döüşümüü (Avrupa daki gibi sivil okullar yerie) askeri okullarla yapılmasıa yöelime ede olmuştur. III. Mustafa'ı 1757'de tahta geçmesi sorası; Orduda aldığı görevler arasıda yeileşme ve Kot de Boeval ile beraber İstabul Tophae deki Top Darüssıaası (fabrikası) faaliyetleride çalışmakta bulua Macar asıllı Baro de Tott u istee souçları alıamamasıda çıkardığı dersleri esas ala kuruluş tavsiyeleri, Çeşme Deiz Savaşı'da Rusları 6 Temmuz 1770 tarihide Osmalı doamasıı yakması sorası kapta-ı derya tayi edile, kurulacak yei doama yaı sıra gemi işaatı ve deiz haritalarıı yapılması kousuda uzma bilgili subaylar yetiştirecek çağdaş eğitim programıa sahip bir okul kurulması düşücesie sahip Cezayirli Gazi Hasa Paşa ı teklifi, üzerie doamaı ve tersae geliştirilmesi ile tersae çalışalarıı eğitilmesie yöelik olarak bir mektep kurulması kousuda 1773 yılıda bir irade eşredilmiştir (padişah buyruğu yayılamıştır). Mühedishae-i Bahri-i Hümayu Kapta-ı Derya Cezayirli Gazi Hasa Paşa emride Avrupai sistemde tekik ve ayı zamada ilk deiz mektebi olarak Baro de Tott tarafıda kurula Mühedishae-i Bahri-i Hümayu (Osmalı İmparatorluğu Deiz Mühedishaesi); Haliç kıyısıda, Kasımpaşa ı Darağacı semtide Osmalı doaması karargâhı ve tersaesi ola "Tersae-i Amire" içide, kadırgaları girdiği gözlerde birie işa edile biasıda, (Ertuğrul'u 1937 yılıda yayılaa "Deiz Okulumuz (1176-1936)" isimli eserie göre 1190 şevvalii 6'sıa rast gele 18 - II. Teşri - 1776) 18 Kasım 1776 güü açılmıştır. Riyaziye (aritmetik, cebir, geometri gibi sayı ve ölçü temelie dayaa) derslerie "Hedese" adı verilmesi edei ile bu mektebi Mühedishae olarak aıldığıı, başlagıçta mektebi Hedesehae-i Bahri olduğuu veya Hedese Odası ı 1775 souda kurulup 1781 de Mühedishae adıı aldığıı belirte eserler de mevcuttur. Mühedishae-i Berri-i Hümayu III. Selim'i Eyüp'teki bahriye yazlığıda 1791 yılıda "Mühedishae-i Sultai" de açılmış, bu mektep daha sora 1792 yılıda Halıcıoğlu'daki Kumbaracı Kışlasıa taşıarak Mühedishae-i Füu-u Berri-i Hümayu adıı almıştır. Şehzadeliğide itibare Frasa Kralı ile iletişimde bulua III. Selim'i tahta çıkması sorası sağlaa alaşma ile Frasa da 1793 yılıda göderile uzma subaylara ilave olarak İsveç ve İgiltere'de getirile uzma subay, mühedis ve tekisyeler ile bu mektep Mühedishae-i Cedide adıı almıştır. Haritacılık, istihkâm ve gemi işaatı ile ilgili öğretim yapa mektep, 1793 yılıda Hasköy'de tersae yaıda başlaya amacıa özel bia işaatıı 1794 yılıda tamamlamasıda sora buraya taşıarak 10 Mayıs 1795 güü Mühedishae-i Berri-i Hümayu (Osmalı İmparatorluğu Kara Mühedishaesi) adı ile açılmıştır. Mimar Ahmet Kemaleddi Bey i fotoğrafı, 20 liralık bakotları arka yüzüde yer alıyor. Mühedishae-i Bahri-i Hümayu öğrecilerii de Mühedishae-i Berri-i Hümayu u gelişmiş olaaklarıda yararlaabilmesi amacı ile bu mektepler 1803 yılıda birleştirilmiş, 1808 yılıa kadar ortak izamame ile faaliyet göstermiş acak bu birleşmei esas maksadı kaybettiğie iaa Kapta-ı Derya ı öermesii oaylaya III. Selim mektepleri yeide ayırmıştır. Hedese-i Mülkiye Sivil hizmetler içi tekik elema ihtiyacıı artması üzerie Halıcıoğlu daki Mühedishae-i Berri-i Hümayu u kılıçhaelerde biride kurula beş yıl süreli Hedese-i Mülkiye adlı mektep 3 Kasım 1883 güü öğretime başlamıştır. Hedese-i Mülkiye sivil olmakla beraber, öğretim elemaı subay ve hocaları ve idarî bakımda Mühedishae-i Berri-i Hümayu a bağlamıştır. Mühedis Mekteb-i Alisi İkici Meşrutiyet i 24 Temmuz 1908 tarihide ilaı ile başlaya demokratikleşme sürecie paralel olarak daha fazla sivili ve (o güe dek kamu görevleride yer almalarıa olaak taımaya) azılıkları ihtiyaç alalarıda eğitim alarak ulusal işgücüe katılmaları eğilimi ortaya çıkmıştır. Diğer tarafta, gelişe altyapı çalışmaları içi gerekli sivil tekik elema ihtiyacı hissedilir seviyede artmış, askeri tekik elema da yetiştirebilecek bir sivil mühedislik okuluu açılması zorululuk hâlii almıştır. Bu durumda; Hedese-i Mülkiye i, Mühedishae-i Berri-i Humayu da tümüyle ayrılmasıa, Nâfia Nezâretie (Bayıdırlık Bakalığı) bağlaarak Mühedis Mekteb-i Alisi (Mühedislik Yüksekokulu) adı ile ülkei ilk sivil mühedislik okulu olarak 1909 yılıda eğitime başlamasıa, karar verilmiştir. Mühedis Mekteb-i Alisi e 20 Mart 1909 da ilk müdür ola Refik (Feme) Bey i demokrat kişiliği, Öğrecii yöetime katılmasıı, Geç Mühedis İktisat Cemiyeti, Mühedis Mektebi Talebe Cemiyeti gibi öğreci örgütlemeleri oluşmasıı, Öğrecileri ülke sorularıyla ilgilemesii, gösteri yürüyüşleri düzelemesii ve katılmasıı, Ülkede ilk defa Mühedis Mektebi Mecmuası gibi akademik mühedislik dergisi, gazete ve bildirileri yayılamasıı, sağlamıştır. Yüksek Mühedis Mektebi Cumhuriyet Türkiye sii bayıdırlık işleri içi gerekli tekik elemalarıı yetiştirmek amacı ile 1928 de çıkarıla bir kaula Mühedis Mekteb-i Alisi adı Yüksek Mühedis Mektebi e değiştirilmiş, mühedisliği her dalıda elema yetiştirir hâle getirilerek altı yıllık eğitim yapısı yol, demiryolu, 169 www.savumahaber.com MSI Dergisi - Kasım 2013
ANALİZ Necmüzzafer Orbay, 2010 yılıda düzelee bir etkilikte, İTÜ mezuu bazı öğrecileri ve geçler ile bir araya geldi. Ca Erel 170 su işleri ve işaat-mimarlık bölümlerie ayrılmış ve mektebe tüzel kişilik kazadırılmıştır. Yüksek Mühedis Mektebi de 1934 yılıda makie bölümü oluşturulmuştur. Yüksek Mühedis Mektebi i tüzel kişiliği 1936 da çıkarıla kaula geri alımış, 1941 yılıda Hasa Âli Yücel i yöetimideki Maarif Vekaleti e (Milli Eğitim Bakalığı) bağlamıştır. II. Düya Savaşıı 1939 yılıda başlamasıda sora 1940'lı yıllarda Almaya ve İsviçre yi terk ede öğretim üyeleri ve uzmalarıı katılımı ile İTÜ öğretim elemaı kadrosu daha da güçlemiştir. İTÜ Maarif Vekaleti e bağlı ola Yüksek Mühedis Mektebi, 12.7.1944 tarih ve 4619 sayılı kau ile tüzel kişilik ve özerklik kazaarak İTÜ adıı almış beş yıl süre öğretim programları yapıladırılmıştır. İTÜ i ilk rektörü Ordiaryüs Prof. Osma Tevfik Tayla olmuş, üiversite uyguladığı programlarla ülke sathıda kurula diğer tekik üiversite ve mühedislik programlarıı öğretim üyesi ve araştırmacılarıı yetiştirildiği bir küvez olmuş, mezularıı ülke ve küresel ölçekte iz bıraka faaliyetleri sürmüştür. İTÜ, tekik öğretimde 240 yıllık parlak bir geçmişe sahip çağdaş eğitim ve öğretim ortamı ve akademik kadrosu yaıda, İstabul'da koumlamış, l Ayazağa - Merkez, l Gümüşsuyu, l Maçka, l Tuzla, l Taşkışla, yerleşkeleride kurulu13 fakülte ve 6 estitü, Uluslararası (ABET, EUA, NAAB, IMO) eşdeğerliğe sahip 39 farklı Lisas Programı 145 farklı Yüksek Lisas ve Doktora Programı, 30.000'de fazla tam zamalı öğreci, 12 öğreciye 1 öğretim elemaı oraı ile öğreim, Gelişmiş Bilgi ve İletişim Tekolojileri altyapısı, ile mühedislik, mimarlık ve koservatuar öğretimi ile özdeşleşmiş bir bilim ve eğitim / öğretim yuvası olmuştur. İTÜ de Bazı İz ler İTÜ, ulusal altyapı ve tekolojii gelişmeside öcü olurke büyük eserlere ve bilimsel gelişmelere de imza atarak Türkiye'de, edüstrii gelişimide iz bırakmış, iz bıraktırmıştır. Köklü geçmişi ile bıraktığı ve her biri içi ayrı araştırmalar ve makaleler hazırlamaya değer iz ler ve ilk ler sayılamayacak kadar fazla olsa da bir makalei mütevazı sıırları içie girebilecek sayıda ve rastsal öreklemeler takip ede satırlarda paylaşılmaya çalışılmıştır: Mühedishae-i Berri-i Hümayu da, bu mektebe 1830 yılıda başhoca ola Hoca İshak Efedi i, yaklaşık 50 yıl öceside Frasızca yayılaa kayaklarda derlediği ve Mühedishae'de okutula dersleri heme heme tümüü kapsaya bir asiklopedi iteliğide ola Mecmua-i Ulum-Riyaziyye (Matematiksel Bilimler Seçkisi) isimli eseri okutulmuştur. Mühedis Mekteb-i Alisi öğrecileri tarafıda Geç Mühedis İktisat Cemiyeti ve Mühedis Mektebi Talebe Cemiyeti gibi ülkedeki ilk öğreci örgütlemeleri gerçekleştirilmiştir. Mühedis Mekteb-i Alisi öğretmeleri ve mezuları tarafıda ülkedeki ilk Mühedis Mektebi Mecmuası adlı akademik mühedislik dergisi ve Osmalı Mimar ve Mühedis Cemiyeti (1908) kurulmuştur. Türk bilimsel ve akademik süreçlerii çağdaşlaşmasıda pay sahibi ola Prof. Dr. Mustafa İa, Prof. Dr. A. Ziya Tayyare / Uçak Mühedisliği Mühürdarzade Mehmet Nuri Demirağ ı yoğu ısrar ve gayreti soucuda, 1939 yılıda, Yüksek Mühedis Mektebi Makie Bölümü de, bir Tayyare Şubesi kurulması çalışmalarıa başlamış, Türk Tayyare Mühedisi yetiştirilmesie ola ihtiyaç, 1941 yılıda da THK tarafıda Dr. Refik İbrahim Saydam ı başvekil olduğu hükümete teklif edilmiştir. Tayyare Mühedisliği, 1943 yılıda İTÜ Makie Fakültesii alt dalı olarak başlamış ve daha sora 1944'de Makie Fakültesi'i bir kolu hâlie getirilmiştir. 1983 yılıda İTÜ Uçak ve Uzay BilimleriFakültesi'i kurulmasıda sora bu fakülteye bağlamıştır. MSI Dergisi - Kasım 2013 www.milscit.com
Türkiye i ilk kadı (işaat) mühedisi Sabiha Rıfat Gürayma Sabiha Rıfat Gürayma Akçasu, Ord. Prof. Dr. Bedri Karafakioğlu, Prof. Dr. Kemal Kafalı İTÜ mezuu, uutulmayacak bilim isalarıdır. ABD de bulua bağımsız bir oluşum olarak mühedislik ve tekoloji ilişkili eğitim / öğretim ve araştırma programlarıda kalite arayışıa bir değerledirme ve tespit aracı olarak yaıt vere ABET (Accreditatio Board for Programs i Egieerig ad Techology / Mühedislik ve Tekoloji Programları Akreditasyo Kurulu) akreditasyoua sahip e çok program İTÜ'de olmuştur. ABET başvurusu yapıla 23 eğitim / öğretim programıı tamamıda 2011 yılıda akredite edilerek bir ABET rekoru kırmış İTÜ ayrıca öğretim dili %100 İgilizce olmadığı hâlde ABET akreditasyou almış tek üiversite olmuştur. İTÜ'ü tarihsel gelişimi ile de sahip olduğu tekolojik öcülük görevi iletişim alaıda da sürmüştür: İTÜ Radyosu Türkiye'i ilk üiversite radyosu olarak düzeli yayı 1945 yılıda, ilk frekas modülasyolu radyo vericisi ile yayı 1954 yılıda, ilk stereo-fm yayıı vericisi ile stereo yayı 1971 yılıda yapılmıştır. İTÜ Radyosua paralel olarak 1950 yılıda başlaya çalışmalar souda 1952 Nisa ayıda Türkiye'de ilk televizyo yayıları yapılmış, TRT kurumuu 1964 yılıda kurulması sorası İstabul seyircisi 26 Ağustos 1972 güüe kadar TRT televizyo yayılarıı İTÜ Televizyou aracılığıyla seyredebilmiştir. Türkiye deki üiversitelerde kullaıla ilk bilgisayar İTÜ de 1963 yılıda işletime alıa IBM 1620 bilimsel bilgisayarı olmuştur. Türkiye de üiversiteler tarafıda uzaya göderile ilk uydu İTÜ Uzay Mühedisliği bölümüde öğreim göre öğreciler tarafıda (saiyede 7,5 kilometreye ulaşa bir hızla, her 90 dakikada bir kez yeryüzüe döecek şekilde) yapımı gerçekleştirilerek 23 Eylül 2009 güü Hidista'ı Satish Dhawa Uzay Merkezi'de fırlatıla, işaret siyali Kaliforiya Politekik Üiversitesi tarafıda alıa İTÜpSAT1 uydusu olmuştur. Girişimci, profesyoel yöetici ve mühedis olarak; Hicaz demiryoluu 1900-1908 yapımıda ve Mescid-i Aksâ'ı oarımıda (1919) görev ala Hedese-i Mülkiye öğretmeleri ve Mimar Ahmet Kemaleddi Bey, Yurt dışıda ilk taahhüt işi alarak sektöre yabacı ülkeleri kapılarıı aça STFA şirketii kurucu ortakları www.savumahaber.com
ANALİZ 172 ve özellikle işaat alaıda literatüre geçe veya Türk Tezi olarak taıa 500'ü üzeride yei usul, süreç ve makiei mucidi ve Devlet Üstü Hizmet Madalyası sahibi Dr. Fevzi Akkaya ve Sezai Türkeş (1932 mezuları), Açıla (1941) uluslararası yarışmasıa katıla 47 proje içide seçilerek uygulaa Aıtkabir projesi mimarları ola Yüksek Mühedis Mektebi öğretmeleri Prof. Dr. Emi Halid Oat ve Doç. Dr. Ahmet Orha Arda, Aıtkabir'i ve TBMM'i işaatlarıda başkotrolör (başmühedis) olarak görev yapa, Türkiye i ilk kadı (işaat) mühedisi Sabiha Rıfat Gürayma (1933 yılı mezuu), Türkiye i ilk yüksek basıçlı boru hattı, ilk ö gerilimli beto imal ede fabrikası, işaat sektörüdeki (Çekoslovakya ve ABD ile) ilk yabacı ortaklıkları gerçekleştire, ilk büyük edüstriyel aahtar teslim motaj (Mersi Soda Tesisi) ve Türkiye de ilk büyük BOT (Birecik HES) projelerii yapa Gama Grubu kurucuları Yüksel Erimta (EMT YKB), Erol Üçer, Uğurha Tuçata (1944 mezuları), Orta Doğu Tekik Üiversitesi (1961), Atatürk Üiversitesi ve ilk fe lisesi yerleşkelerii mimarı, Büyükelçilik uvaıa da sahip Veli Behruz Çiici (1946 mezuu), Türk Hava Yolları Yeşilköy Uçak Tamir ve Revizyo Tesisleri'i kurucusu, Elektrik Mühedisleri Odası Yöetim Kurulu Başkaı ve Türk Silahlı Kuvvetlerii Güçledirme Vakfı ı bir kuruluşu olarak 1976 yılıda kurula ve bugü düyaı ilk 100 savuma saayisi şirketi içide 74 cü sıraya yükselmiş ASELSAN ı 24 yıl kurucu Geel Müdürü ola Hacim Kamoy (1946 mezuu), Özellikle Soğuk Savaş döemi sorası Rusya ve Türk Cumhuriyetleri'de gerçekleştirdikleri kout, hastaeler, edüstriyel tesis, eerji, petrol ve gaz projeleri olmak üzere 7 milyar doları aşa birikmiş iş kayıtlı 130 adette fazla projeyi tamamlaya ENKA ı (ENişte ve KAyıbirader) kurucuları Şarık Tara (1954 mezuu) ve Sadi Gülçelik (1947 mezuu), Beş kıtaya el örgüsü içi yü ve setetik iplik üretimide düyaı e büyük üretim kapasiteli fabrikasıı kurucusu, biodiesel yakıt ve petrol ürüleri ile bioao tekolojileri girişimcisi ve katkıları ile İTÜ Moleküler Biyoloji ve Geetik Bölümü ü hayata geçire Orha Öcalgiray (1947 mezuu), THK tarafıda göderildiği MIT de aldığı mühedislik uvaı sorası yüksek mühedis olması içi de İTÜ ye göderdiği ve THK Gazi Uçak Motor Fabrikası kapatılması sorası başmühedis olarak başladığı Türk Hava Yolarıı ilk Tekik Müdürü ola Necmüzzafer Orbay (1949 mezuu), Gelirii şirketleri devamlılığı içi gerekli kısmı dışıda kala büyük kısmıı vakıfları aracılığı ile eğitime ve isaa yatıra Elgika Topluluğu kurucuları Ekrem Elgika (1948 mezuu) ve Cahit Elgika (1950 mezuu), Taahhüt, saayi, turizm ve eerji gibi alalarda faaliyet göstere Alarko'u kurucularıda ve iş hayatı - deeyimleri ilgili yayılara sahip Üzeyir Garih (1951 mezuu), Ağa Ha Mimarlık Ödülü Jüriliği yapa, 2011 yılıda "Avrupa Gayrimekul Ödülleri'' kapsamıda ''E İyi Kamu Hizmeti Geliştirme Projesi'' seçile Sabiha Gökçe Havalimaı yei termial biası mimarı Doğa Tekeli (1952 mezuu), Aıtkabir Devrim arabaları projesi (1961) ekibii 27 yaşıdaki e geci ve DDY Eskişehir Fabrikası'ı motor bölümü mühedisi Kemaletti Vardar (1957 mezuu), Bir bilgi merkezi ola Yapı Edüstri Merkezi'i kurucularıda, Uluslararası Yapı Merkezleri Birliği (UICB)'i iki kez başkaı ola, Asiklopedik Mimarlık Sözlüğü başta mimarlıkla ilgili başucu eserlerii sahibi Doğa Hasol (1961 mezuu), Türk Hava Yolları'ı ilk Uçak Mühedisi Geel Müdürü (1979 1980) Ertuğrul Alper, THY'ye mühedis olarak başlayıp Geel Müdürlüğe (1997 2003) kadar ulaşa ilk uçak mühedisi Yusuf Bolayırlı (1969 mezuu), Türkiye de seri üretim içi tasarlaa ilk otomobil ola Aadol STC-16 projesi lideri ola, kurucusu olduğu Yoca-Ouk Ortaklığı da Kaa sııfı ai müdahale botu ve otomobil özgü tasarım ve üretim uygulamalarıı gerçekleştire Dr. Ekber I. N. Ouk (1972 mezuu), Düyaca ülü malzeme bilimi, yüzey mühedisliği ve triboloji araştırmaları yapa, aotekoloji ile geliştirdiği yapay elmas ile ABD Ar-Ge ödülüü 4 kez kazaa ve 6 patete sahip ola malzeme bilimcisi Prof. Dr. Ali Erdemir (1977 mezuu), Mikro ve aotekoloji esaslı biyomedikal mühedisliği araştırmalarıyla, kaser, yaık ve travmalar ile zarar göre hücreleri tedavisie öemli katkılar sağlaya, 250 de fazla bilimsel yayıı ve 25 pateti bulua Prof. Dr. Mehmet Toer (1983 mezuu), Eğitime yaptığı bağış ve katkılar dolayısıyla 15 Temmuz 2010 güü TBMM Üstü Hizmet Madalyası ile ödülledirile Idex Grubu kurucu ve yöeticisi Erol Bilecik (1986), Coredo Havayolları kurucu ortağı ve geel müdürü Yıldıray Karaer (1986 mezuu), Türkiye'de seramik sektörüü öcülüğüü yaparak zama içide makie ve parça imalatı, savuma, kimya, elektrik malzemeleri, eerji, bilişim, akliye, turizm ve gıda sektörlerie yayıla ve %100 özel sermayeli uluslararası itibara sahip havacılık ve savuma şirketi de bulua Kale Grubu Şirketleri Başkaı Zeyep Bodur Okyay (1989 mezuu), İTÜ sayeside izler bırakmışlardır; Türkiye de edüstrii gelişimide Yakı döemde mühedis siyasetçi geleeği olarak taımlaa gerçeği İTÜ mezuu siyasetçileri bazı temsilcileri, Türkiye Cumhuriyetii toplam 3 yıl 6 ay 8 ici MSI Dergisi - Kasım 2013 www.milscit.com
Dr. Ekber İ.N. Ouk MSI Dergisi Cumhurbaşkalığıı ve (45. ve 46. hükümetlerde) toplam 5 yıl 11 ay başbakalığıı yapa Turgut Özal, Türkiye Cumhuriyetii toplam 7 yıl 1 ay 9 ucu Cumhurbaşkalığıı ve (30., 31., 32., 39., 41., 43. ve 49. hükümetlerde) toplam 10 yıl 10 ay başbakalığıı yapa Süleyma Demirel, Türkiye Cumhuriyetii (54. Hükümette) toplam 1 yıl 2 gü başbakalığıı yapa Prof. Dr. Necmetti Erbaka, Çeşitli döem bakalık yapmış Tıaz Titiz, Recai Kuta, Biali Yıldırım, İsmet Yılmaz, Tarha Erdem, Bir zamalar, l Akara Büyükşehir Belediye Başkalığı yapmış ola Vedat Ali Dalokay, l İstabul Belediye Başkalığı da yapmış ola, Yeditepe Üiversitesi'i kurucusu Bedretti Dala l Adaa Büyükşehir Belediye Başkalığı yapmış ola Aytaç Durak, olmuştur. İTÜ basketbol takımı 5 defa Türkiye Basketbol Ligi şampiyou olmuş ve pek çok ülü basketbolcuyu yetiştirmiştir. Değerledirme ve Souç Üiversitei temel işlevleri; Öğrecileri iyi bir sosyal birey (vatadaş) ve iyi bir mesle isaı (uzma) yetiştirecek şekilde eğitmek, Bilimsel ve uygulamalı araştırma yapmak ve araştırma süreçleri ile bilgii gelişimie katkı sağlamak ve yei bilgi üretmek, Kedi ürettikleri veya başka kişi ve kurumlarca üretile bilgiyi topluma yaymak, Üiversite eğitimi dil ve kavramlara dayadığı içi, resmi dili kadar yabacı dil öğretmek, Devlet ve özel kuruluşlar içi fikir ve isa gücü kayağı olmak, Kişi, kurum ve kuruluşları ihtiyaçlarıı sağlamak üzere toplum ve devletle iş birliği yapmak, KAYNAKÇA 1. Alaetti AVCI; "Türkiye'de Askeri Yüksek Okullar Tarihçesi" (Cumhuriyet Devrie Kadar); MSB Araştırma ve Geliştirme Başkalığı yayıları; Akara, 1963. 2. Baki Remzi SUİÇMEZ; "Türkiye de Mühedislik Eğitimii Tarihsel Gelişimi"; TMMOB Mühedislik Eğitimi Sempozyumu bildirisi; Akara, 18-19 Kasım 2005. 3. C. EREL; "Türkiye'de, Edüstrii Gelişimide İz Bırakalar: Türk Tayyare Cemiyeti ve Avrupa ya Göderdiği Tayyare Mühedisliği Öğrecileri ve Makiist Stajyerler"; MSI Dergisi Makalesi; Akara, Şubat 2013. 4. C. EREL; Türkiye'de, Edüstrii Gelişimide İz Bırakalar: Mühürdarzade Mehmet Nuri Demirağ ; MSI Dergisi Makalesi; İstabul, Aralık 2012. 5. C. EREL; Türkiye'de, Edüstrii Gelişimide İz Bırakalar: Şakir Zümre ; MSI Dergisi Makalesi; İstabul, Ekim 2012. olarak bilise de kökleri 240 yıl öcesie dayaa İTÜ öğretim elemaları, çalışaları ve mezuları ile bu belirlemeleri çok öteside toplumsal, bilimsel ve tekik katkı sağladığı açıktır. Acak, İTÜ mezuu büyüğümüz Süleyma Demirel'i hatırlattığı "Düü güeşiyle, bugüü çamaşırı kurumaz!" söylemii de dikkate almak geçe zamaı ihtiyaçları, etke ve etmeleri hızla değiştirdiğii de uutmamak gerekir Çağdaş düyada "geçmişi bilgi birikimii korumak ve kilisei doktriie itaati sağlamak" amacı ile öğretmek istedikleri şeyleri ola yeteekli isalarla öğremek isteye geçleri bir araya gelmesi ile başlaya kurum, Hakikati savuma rolüe sahip "Eğitim Üiversitesi, Doğayı keşif rolüe sahip "Eğitim Araştırma Üiversitesi, Değer yaratma rolüe sahip "Eğitim - Araştırma ve Uygulama Bilgiside Yararlama Üiversitesi, aşamaları ile taımlaa süreçte hızla gelişmektedir. Ülkemizde bazı tekil çabalar görülse de tüm içyapı ve süreçleri tamamlamış üçücü aşamada bir üiversitemizi olmadığıı söylemek yalış olmayacaktır. O hâlde geçmiş başarılarla övümek, düü güeşi ile gözlerimizi kırpmak yerie gelişime uyum sağlamalıdır; değişim zamaıdır! Bireyi odağa ala değer yaratma ve bu değerle odakta ola bireyi yüceltme alayışıı küresel ölçekte kazadığı öem ve öcelik ulusal mevzuat ve süreçlere yasıdıkça tüm üiversitelerimizi belirtile gelişmeye uyum ve hatta katkı sağlayacağıa, acak, uygulama bilgiside (kow-how) yararlaarak kapsamıı bu üçücü aşamada tekik üiversiteleri, özellikle de İTÜ ü bir girişim üiversitesi olmasıda da avataj sağlayacağıa iaıyorum. Bu iacıma, gelişmiş edüstriyel deeyime sahip uzmaları üiversiteleri eğitim, araştırma ve uygulama bilgiside yararlama süreçleride doğruda yer alarak birer mesleki rol modeli olarak sağlayabilecekleri katkıı arttırılmasıa olaak vere düzelemeleri kısa sürede hayata geçirilmesi umudumu da eklemek isterim. Düşüceleri, girişimleri ve destekleri sayeside ülkemize deri kökleri ile beraber İTÜ gibi yüce kurumu kazadıra büyüklerimi ve saygıdeğer hocalarımı miet, ebediyete uğurladıklarımızı rahmet ile aıyor; bu çalışmamı içeriğii öğretim üyeleride bir komisyo kurarak değerledire ve uyguluk vere İTÜ Rektörlüğüe Ca-ı göülde teşekkürlerimi suuyorum. E derideki kökü Mühedishae-i Bahri-i Hümayu u 1773 yılıda kurulması ve 18 Kasım 1776 güü açılması ile İTÜ bugü 240 yaşıda; kutlu olsu! 6. C. EREL; Türkiye'de, Edüstrii Gelişimide İz Bırakalar: Tayyareci Vecihi Hürkuş ; MSI Dergisi Makalesi; İstabul, Kasım 2012. 7. Deiz Harp Okulu Tarihçesi, www.dho.edu.tr 8. İstabul Tekik Üiversitesi Tarihçesi, www.itu.edu.tr 9. Mühedisî-i Mülkiye Mektebi, www.bizimsahife.org 10. ÖSYM; "Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitimi Kuruluşlar ve Tarihçeler ( Tarihçe ve Bugükü Sevk ve İdare Sistemleri); ÖSYM Yayıları; Akara, 2000. 11. Prof. Dr. E. ERKUT; "Üiversitelerde Nasıl Daha Fazla Girişimci Çıkabilir?", Akara Kalkıma Ajası Semieri; Akara, Nisa 2012. 12. Prof. Dr. İ. DOĞRAMACI; "TÜRKİYE DE VE DÜNYADA YÜKSEKÖĞRETİM YÖNETİMİ"; Bilket Üiversitesi; Akara, Eylül 2007. 13. Prof. Dr. N. AĞIRALİOĞLU; İyi Üiversite Olmak, İTÜ İşaat Fakültesi, İstabul, 2012. 173 www.savumahaber.com MSI Dergisi - Kasım 2013