BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ DERSHANELERÝ Konu Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK - I SAYI BASAMAKLARI - I MF TM YGS LYS1 04 Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar çalýþýlmalýdýr. Adý Soyadý :... Bu kitapçýðýn her hakký saklýdýr. Tüm haklarý bry Birey Eðitim Yayýncýlýk Pazarlama Ltd. Þti. e aittir. Kýsmen de olsa alýntý yapýlamaz. Metin ve sorular, kitapçýðý yayýmlayan þirketin önceden izni olmaksýzýn elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayýt sistemiyle çoðaltýlamaz yayýmlanamaz. SAYI BASAMAKLARI - I SAYI BASAMAKLARI Sayýlar birler basamaðý, onlar basamaðý, yüzler basamaðý, binler basamaðý, onbinler basamaðý,... gibi basamak deðerlerine ayrýlýr. A 0 ve A, B, C, D ve E birer rakamdýr. ABCDE beþ basamaklý doðal sayýdýr. Örnek: 1 A B C D E Birler Basamaðý Onlar Basamaðý Yüzler Basamaðý Binler Basamaðý Onbinler Basamaðý Rakamlarý farklý üç basamaklý en büyük negatif tam sayý ile rakamlarý farklý üç basamaklý en büyük pozitif tam sayýnýn toplamý kaçtýr? Örnek: 3 Rakamlarý farklý dört farklý pozitif doðal sayýnýn toplamý 83 tür. Buna göre, bu sayýlarýn en büyüðü en çok kaçtýr? Örnek: 4 Ýki basamaklý dört farklý pozitif tam sayýnýn toplamý 306 dýr. Buna göre, bu sayýlardan en büyüðü en az kaçtýr? Örnek: 2 Ýki basamaklý dört doðal sayýnýn toplamý 325 tir. Buna göre, bu sayýlardan en küçüðü en az kaçtýr? Örnek: 5 Ýki basamaklý dört farklý doðal sayýnýn toplamý 250 dir. Buna göre, bu sayýlardan en küçüðü en çok kaçtýr? 1
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Örnek: 6 Ýki tanesi 35 ten büyük iki basamaklý beþ farklý doðal sayýnýn toplamý 141 olduðuna göre, bu sayýlardan en büyüðü en çok kaçtýr? Örnek: 9 Rakamlarý toplamý 14 olan üç basamaklý doðal sayýlardan en büyüðü ile en küçüðünün toplamý kaçtýr? Örnek: 7 Birbirinden farklý, iki basamaklý üç doðal sayýnýn toplamý A dýr. Buna göre, A kaç farklý deðer alabilir? A) 262 B) 264 C) 266 D) 268 E) 270 (2005/ÖSS) Örnek: 10 ABCD doðal sayýsý rakamlarý farklý dört basamaklý bir sayýdýr. A.B.C.D=72 olduðuna göre, en büyük ABCD doðal sayýsýnýn rakamlarý toplamý kaçtýr? Örnek: 8 1 den 54 e kadar olan tamsayýlar soldan saða doðru yan yana yazýlarak, a=1 2 3 4...9 10 11 12... 53 54 þeklinde 99 basamaklý bir a sayýsý oluþturuyor. Buna göre, a nýn soldan 50. rakamý kaçtýr? A) 1 B) 2 C) 3 D) 6 E) 9 (2003/ÖSS) 2 Örnek: 11 A, B ve C birer rakam olmak üzere, A+2=B 1=C 2 olduðuna göre, kaç farklý üç basamaklý ABC doðal sayýsý yazýlabilir?
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Örnek: 12 1 den 6 ya kadar olan rakamlar kullanýlarak yazýlan, rakamlarý birbirinden farklý, altý basamaklý ABCDEF sayýsýnda A+B=C+D=E+F dir. Bu koþullarý saðlayan en büyük ABCDEF sayýsýnýn birler basamaðýndaki rakam kaçtýr? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 (1999/ÖSS) Örnek: 15 1, 3, 6, 7, 9 rakamlarýný kullanarak yazýlan, rakamlarý birbirinden farklý, beþ basamaklý KMPTS sayýsýnda K+M=T+S dir. Bu koþullarý saðlayan kaç tane beþ basamaklý KMPTS sayýsý vardýr? A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4 (2000/ÖSS) Örnek: 13 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 rakamlarý kullanýlarak elde edilen, rakamlarý birbirinden farklý dört basamaklý ABCD sayýsýnda A.B=C.D dir. Buna göre, kaç farklý dört basamaklý ABCD doðal sayýsý yazýlabilir? Örnek: 16 Üç basamaklý ABC doðal sayýsýnýn doðal sayýsýna eþittir. si, iki basamaklý DE Buna göre, iki basamaklý DE doðal sayýsýnýn alabileceði en küçük deðer kaçtýr? 2 7 Örnek: 14 0, 1, 2, 3 ve 4 rakamlarý kullanýlarak yazýlan, rakamlarý farklý beþ basamaklý ABCDE doðal sayýsýnda A+B=C+D=4 tür. Buna göre, kaç farklý beþ basamaklý ABCDE doðal sayý yazýlabilir? Örnek: 17 A ve B birer rakamdýr. 256 x AB...2 + 512...2 Yukarýdaki çarpma iþlemine göre, A+B toplamý kaçtýr? 3
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Örnek: 18 A, B, C ve D rakam olmak üzere, A B C x 7 D.... 2 2 8 2 + 2 4 1 2 4 olduðuna göre, A+B+C+D toplamý kaçtýr? Örnek: 20 Aþaðýdaki abaküste 5 kýrmýzý, 6 mavi topun hepsi kullanýlarak dört basamaklý sayýlar oluþturulacaktýr. I. ve III. çubuklarda kýrmýzý, II. ve IV. çubuklarda mavi boncuklar olacaktýr. Her çubukta en az bir boncuk olmalýdýr. I II III IV Binler Yüzler Onlar Birler Buna göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi yukarýdaki abaküste oluþturulamaz? A) 1145 B) 3224 C) 3521 D) 4313 E) 5114 Örnek: 19 A, B, C birer rakam olmak üzere, C<B<A koþulunu saðlayan kaç tane üç basamaklý ABC sayýsý vardýr? A) 72 B) 81 C) 90 D) 108 E) 120 (2005/ÖSS) Örnek: 21 Üç basamaklý bir doðal sayý ile beþ basamaklý bir doðal sayýnýn çarpýmý en az kaç basamaklýdýr? Uyarı: m basamaklı doğal sayı ile n basamaklı bir doğal sayının çarpımı en fazla (n+m) basamaklı, en az (n+m 1) basamaklıdır. 4
SAYI BASAMAKLARI I 1. Ýki basamaklý rakamlarý farklý en büyük iki doðal sayýnýn toplamý, üç basamaklý rakamlarý farklý en küçük doðal sayýdan kaç fazladýr? A) 96 B) 94 C) 93 D) 91 E) 90 KONU TESTÝ 5. Ýki basamaklý dört doðal sayýnýn toplamý 340 týr. Buna göre, bu sayýlarýn en küçüðü en az kaçtýr? A) 42 B) 43 C) 44 D) 45 E) 46 2. Ýki basamaklý en büyük pozitif çift tam sayý ile iki basamaklý en büyük negatif tam sayýnýn toplamý kaçtýr? A) 0 B) 10 C) 68 D) 78 E) 88 6. Rakamlarý farklý üç basamaklý dört farklý doðal sayýnýn toplamý 765 tir. Buna göre, bu sayýlarýn en büyüðü en çok kaçtýr? A) 459 B) 458 C) 457 D) 456 E) 453 3. Rakamlarý farklý üç basamaklý negatif en büyük tam sayý ile en küçük iki basamaklý doðal sayýnýn toplamý kaçtýr? A) 90 B) 91 C) 92 D) 99 E) 101 7. Ýki basamaklý dört farklý doðal sayýnýn toplamý 93 tür. Buna göre, bu sayýlarýn en küçüðü en fazla kaçtýr? A) 21 B) 22 C) 23 D) 24 E) 25 4. Ýki basamaklý beþ farklý doðal sayýsýnýn toplamý 110 olduðuna göre, bu sayýlarýn en büyüðü en çok kaçtýr? A) 62 B) 64 C) 68 D) 69 E) 70 5 8. Ýki basamaklý rakamlarý farklý beþ farklý doðal sayýnýn toplamý 123 olduðuna göre, bu sayýlarýn en büyüðü en az kaçtýr? A) 22 B) 23 C) 24 D) 26 E) 27
SAYI BASAMAKLARI I 9. Ýki basamaklý beþ farklý pozitif tam sayýnýn toplamý 422 dir. Bu sayýlarýn en büyüðü 96 olduðuna göre, en küçüðü en az kaçtýr? A) 32 B) 34 C) 40 D) 44 E) 47 KONU TESTÝ 13. Ýki basamaklý AB doðal sayýsýnýn rakamlarý toplamý 8 dir. Buna göre, yazýlabilecek iki basamaklý AB doðal sayýlarýnýn toplamý kaçtýr? A) 308 B) 328 C) 348 D) 388 E) 408 10. Negatif olmayan 6 farklý tam sayýnýn toplamý 32 olduðuna göre, bu sayýlarýn en büyüðü en çok kaçtýr? A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26 14. 2<A<B<7 þartýný saðlayan kaç farklý iki basamaklý AB doðal sayýsý yazýlabilir? A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5 11. Rakamlarý çarpýmý 8 olan iki basamaklý doðal sayýlarýn toplamý kaçtýr? A) 150 B) 155 C) 160 D) 165 E) 170 15. 2, 3 ve 6 rakamlarý kullanýlarak yazýlabilecek üç basamaklý ABC doðal sayýsýnda, A.B=C olduðuna göre, kaç farklý üç basamaklý ABC doðal sayýsý yazýlabilir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 12. A, B ve C birer rakam olmak üzere, B+C=5 olduðuna göre, rakamlarý farklý üç basamaklý kaç farklý ABC doðal sayýsý yazýlabilir? A) 37 B) 44 C) 45 D) 48 E) 51 6 16. 1, 3, 4, 5 ve 6 rakamlarý kullanýlarak yazýlabilecek iki basamaklý çift doðal sayýlarýn toplamý kaçtýr? A) 410 B) 420 C) 430 D) 440 E) 450
SAYI BASAMAKLARI I 17. Birbirinden farklý üç rakamýn toplamý A dýr. Buna göre, A nýn alabileceði kaç farklý deðer vardýr? A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22 KONU TESTÝ 21. 1 den itibaren pozitif tek sayýlar kendi adedince yan yana yazýlarak 137 basamaklý bir A sayýsý oluþturuyor. A=1 3 3 3 5 5 5 5 5 Buna göre, bu sayýnýn son iki basamaðý aþaðýdakilerden hangisidir? A) 11 B) 13 C) 15 D) 17 E) 19 18. 2, 3, 4, 5 ve 8 rakamlarý kullanýlarak A+C=B+D þartýný saðlayan beþ basamaklý rakamlarý farklý kaç farklý ABCDE doðal sayýsý yazýlabilir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 8 19. Ýki basamaklý bir AB doðal sayýsý asal olduðunda BA sayýsý da asalsa AB ye simetrik asal denir. Buna göre, aþaðýdakilerden hangisi simetrik asal sayý deðildir? A) 11 B) 13 C) 61 D) 71 E) 73 20. Beþ basamaklý iki doðal sayýnýn çarpýmý en az kaç basamaklýdýr? A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 7 22. A, B ve C farklý rakamlar olmak üzere, A.C=18 olduðuna göre, üç basamaklý kaç farklý ABC doðal sayýsý yazýlabilir? A) 18 B) 24 C) 28 D) 32 E) 36 23. AB iki basamaklý doðal sayý olmak üzere, T(AB)= 10 dan AB ye kadar olan iki basamaklý sayýlarýn rakamlarýnýn toplamý þeklinde tanýmlanýyor. Örneðin, T(12)= 10, 11, 12 nin rakamlarý toplamý olur. T(12)=(1+0)+(1+1)+(1+2)=6 dýr. Bu tanýma göre, T(30) kaçtýr? A) 103 B) 113 C) 123 D) 133 E) 143 24. Aþaðýdaki þekilde sarý kutuya üç basamaklý bir ABC doðal sayýsý yazýlmýþtýr. Þekilde 1 nolu ok ile gösterilen kutuya A.C çarpýmý, 2 nolu ok ile gösterilen kutuya A+B toplamý ve 3 nolu ok ile gösterilen kutuya A+C toplamý yazýlmýþtýr. 4 1 ABC 5 Buna göre, yukarýdaki þekilde sarý kutuya yazýlabilecek üç basamaklý ABC doðal sayýlarýnýn toplamý kaçtýr? A) 548 B) 559 C) 595 D) 742 E) 784 3 2 7
SAYI BASAMAKLARI I 25. M(x)= Rakamlarý birbirinden farklý x sayýsýndaki basamaklarýn rakamlarý çarpýmýdýr. M(x)=180 olduðuna göre, x sayýsý en fazla kaç basamaklýdýr? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 KONU TESTÝ 29. Birler basamaðý yüzler basamaðýndan en az 6 fazla olan ve onlar basamaðýnda bunlardan farklý bir rakam bulunan üç basamaklý kaç farklý doðal sayý yazýlabilir? A) 32 B) 40 C) 48 D) 56 E) 64 26. 4,5,6 ve 7 rakamlarý kullanýlarak yazýlabilecek rakamlarý farklý, dört basamaklý ABCD doðal sayýsýnda A+D=B+C dir. Buna göre, bu koþullarý saðlayan en büyük dört basamaklý ABCD doðal sayýsýnýn birler basamaðýndaki rakam ile yüzler basamaðýndaki rakamýn toplamý kaçtýr? A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13 30. Üç tanesi 55 ten büyük rakamlarý farklý, iki basamaklý altý farklý doðal sayýnýn toplamý 213 tür. Buna göre, bu sayýlarýn en büyüðü en çok kaçtýr? A) 60 B) 62 C) 65 D) 70 E) 73 27. Ýki tanesi 61 den büyük beþ farklý pozitif doðal sayýnýn toplamý 142 olduðuna göre, bu sayýlardan en büyüðü en çok kaçtýr? A) 72 B) 73 C) 74 D) 75 E) 76 31. A, B, C ve D birbirinden farklý rakamlardýr. A.B=C+D þartýný saðlayan dört basamaklý en büyük ABCD doðal sayýsý ile en küçük ABCD doðal sayýsýnýn toplamý kaçtýr? A) 9340 B) 10695 C) 11195 D) 11378 E) 11478 28. Rakamlarý toplamý 14 olan dört basamaklý en küçük doðal sayýnýn onlar basamaðýndaki rakam kaçtýr? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 32. A ve B birer rakam olmak üzere, 9A 2 B 2 =3A B þartýný saðlayan iki basamaklý AB doðal sayýlarýnýn toplamý kaçtýr? A) 13 B) 26 C) 39 D) 64 E) 78 1-B 2-E 3-C 4-B 5-B 6-D 7-A 8-E 9-D 10-C 11-D 12-B 13-D 14-D 15-B 16-C 17-E 18-E 19-C 20-B 21-D 22-D 23-C 24-C 25-B 26-B 27-C 28-C 29-C 30-C 31-B 32-E 8