ENDOMETRİAL KARSİNOM SPORADİK Mİ? HEREDİTER Mİ? Dr Ş.Funda Tanay Eren Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı 26.ULUSALPATOLOJİ KONGRESİ ANTALYA 2016
Kalıtsal kanser sendromlarının tespit edilmesi ; Takip ile erken tanı ; Profilaktik girişimler ile önleme şansı
HEREDİTER ENDOMETRİUM KANSERİ Lynch Sendromu: DNA mismatch tamir (MMR) genlerinde germline mutasyonu. 1/300-400 Cowden sendromu: PTEN germline mutasyonu. 1/200.000 (Multipl hamartomlar, benign ve malign endometrium, tiroid, meme tümörleri)
Otozomal dominant Lynch Sendromu MSH2/EPCAM MSH6 MLH1 PMS2 CHR 2 CHR 3 CHR 7
%50 hastada ilk kanser Lynch Sendromlu kadınlarda yaşamboyu kanser riski Kolorektum %25-50 Endometrium %25-70 Üreter ve renal pelvis %10 Over %10 Mide %10 İnce barsak %5 Beyin (GBM) %4 Deri (sebasöz adenom/karsinom) %4 Pnakreatikobiliyer %2 Histopathology, 62, 2 30.A K Folkins & T A Longacre
LYNCH SENDROMU TANI Altın standart Germline mutasyonunun gösterilmesi HASTA SEÇİMİ NASIL YAPILMALI?
LYNCH SENDROMU TANI 1-Klinik Tarama Kriterleri: Amsterdam kriterleri Revize Bethesda rehberi Öncelikli olarak kolorektal kanserlere odaklanır
LYNCH SENDROMU TANI 2-Mikrosatellit instabilite saptanması: MSI-H Lynch için şüpheli, Hangi gende mutasyon olabileceğini ayırmıyor MSH6 mutasyonları MSI-L/MS-S sonuç verebiliyor Moleküler Lab. gerekiyor *Modica I et al. Am.J.Surg.Pathol. 2007;31:744-751
LYNCH SENDROMU TANI 3-MMR gen proteinleri immunhistokimya; Sensitivite % 91, Spesifite %88 MLH1 PMS MSH2 MSH6 EKSPRESYON KAYBI
MMR İHK Değerlendirmesi Tümör hücre çekirdeklerinin tamamında boyanmanın kaybolması + İnternal kontrol (stromal hücreler/normal endometrium /lenfositlerde pozitiflik)
MMR İHK Değerlendirmesi Tümör hücrelerinde Fokal/zayıf boyanma : MMR protein eksikliği yok! (özellikle MSH6 ve MLH 1) Tümör infiltre eden lenfositlere dikkat!
MLH1 MSH2 PMS2 MSH6 Robert A. Soslow, MD Memorial Sloan Kettering Cancer Center
MLH1 MSH2 PMS2 MSH6 Robert A. Soslow, MD Memorial Sloan Kettering Cancer Center
MLH1-PMS2 kaybı MLH-1 promoter metilasyon analizi yapılmalı Metilasyon var: SPORADİK Metilasyon yok: Germline test PMS2 Kaybı MSH2-MSH6 kaybı MSH6 kaybı LS riski yüksek Germline test
Lynch sendromu tarama seçenekleri GENEL TARAMA TESTİ : Tüm endometrium kanserlerine MMR İHK ya da MSI SELEKTİF TARAMA: Klinik ya da histomorfolojik olarak şüpheli olgulara MMR İHK ya da MSI
Lynch Sendromu ile ilişkili endometrium kanserinde Morfolojik özellikler < 50 yaş Nonendometrioid histoloji (dediferansiye/indifera nsiye/berrak hücreli) Tümör heterojenitesi (mikst tümörler) Alt uterin segment yerleşimi (%10-15)
MLH1 MSH2 PMS2 MSH6 MÜTF
Lynch Sendromu ile ilişkili endometrium kanserinde Morfolojik özellikler Peritümöral lenfositik infiltrasyon Tümörü infiltre eden lenfositler (> 40/10BBA) Senkron over tümörü (berrak hücreli/endometrioid)
Lynch Sendromu ile ilişkili endometrium kanserinde morfolojik özellikler Vakaların çoğunda hasta yaşı > 50 ve Tümör tipi endometrioid adenokarsinom *Hastaların yaklaşık %40 ında LS ile ilişkili bulgu (yaş, yerleşim yeri, spesifik morfoloji, aile hikayesi) bulunmuyor. *Mills A et al: Lynch syndrome screening should be considered for all patients wth newly diagnosed endometrial cancer. Am j Surg Pathol (38) 2014
ENDOMETRİUM KANSERLERİNDE MMR PROTEİN EKSPRESYONU (ÖN SONUÇLAR) MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PATOLOJİ ANABİLİM DALI, İpek Ebarut Seven, Erdem Kombak, Funda Eren 155 OLGU EKSPRESYON KAYBI n (%) MLH1-PMS2 28 (18) PMS 2 4 (2.6) MSH2 MSH6 8 (3.9) MSH6 1(0.6) 41 (25)
ENDOMETRİUM KANSERLERİNDE MMR PROTEİN EKSPRESYONU (ÖN SONUÇLAR) MLH-1 dışı kayıp izlenen 13 olguda; 6 olgu nonendometrioid morfoloji/ peri/intratümöral lenfosit varlığı (%46) 1 kolon ca hikayesi, 1 senkron kolon kanseri, 1 senkron over seröz karsinomu,
ENDOMETRİUM KANSERLERİNDE MMR PROTEİN EKSPRESYONU (ÖN SONUÇLAR) Potansiyel Lynch Sendromu 13 hasta (%8) Germline mutasyon olasılığı %40-50 5-6 hasta (%3)
Endometrium kanseri sporadik mi? Herediter mi? 1-Klinik şüphe ve/veya Histomorfolojik destekleyen bulgular 2-MMR İHK/MSI 3-Germline mutasyonu 1-MMR/ MSI 2-Kayıp saptanan olgularda klinik değerlendirme 3-Germline mutasyonu