Bandırma rüzgar enerjisi potansiyelinin araştırılması ve seçilen rüzgar türbinlerinin ekonomik analizi

Benzer belgeler
WEIBULL DAĞILIM PARAMETRELERİNİ BELİRLEME METODLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

NİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ WIND ENERGY POTENTIAL OF NIGDE PROVINCE

Ele Alınacak Ana Konular. Hafta 3: Doğrusal ve Zamanla Değişmeyen Sistemler (Linear Time Invariant, LTI)

AFYONKARAHİSAR İLİ YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ. Ziya DEMİRKOL 1 Mehmet ÇUNKAŞ 2

D( 4 6 % ) "5 2 ( 0* % 09 ) "5 2

Enflasyon nedir? Eşdeğer hesaplamalarında enflasyon etkisini nasıl hesaba katarız? Mühendislik Ekonomisi. (Chapter 11) Enflasyon Nedir?

Sisteme gire aışaı eerjisi; ieti, potasiyel, aış eerjileri ile i eerjii toplamıda oluşmata olup, Q m& g m& Z g Z z0 ref. E g E + E p + u+ E A + gz +u+

Yatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects

Normal Dağılımlı Bir Yığın a İlişkin İstatistiksel Çıkarım

ISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ

Genel Kimya ve 4. Şubeler

MADENCİLİK YATIRIM PROJELERİNİN SOSYAL KARLILIK ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yataklı vanalar (PN 16) VF 2-2 yollu vana, flanşlı VF 3-3 yollu vana, flanşlı

ISL 418 Finansal Vakalar Analizi

Menemen Bölgesinde Rüzgar Türbinleri için Rayleigh ve Weibull Dağılımlarının Kullanılması

MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ

Öğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı

ELASTİK DAVRANIŞ SPEKTRUMUNUN YAPAY SİNİR AĞI YAKLAŞIMI İLE TAHMİNİ

Su Yapıları II Hidroelektrik Enerji Üretimi

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER

Bileşik faiz hesaplamalarında kullanılan semboller basit faizdeki ile aynıdır. Temel formüller ise şöyledir:

İŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA THE OPERATING CHARACTERISTIC CURVE AND A CASE STUDY

Yalıtımlı Duvarlarda Isı Geçişinin Kararlı Periyodik Durum için Analizi

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ

İstanbul Göztepe Bölgesinin Makine Öğrenmesi Yöntemi ile Rüzgâr Hızının Tahmin Edilmesi

İşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler.

ISF404 SERMAYE PİYASALARI VE MENKUL KIYMETYÖNETİMİ

[ ]{} []{} []{} [ ]{} g

biliniyordu: Eğer 2 a 1 bir asal sayıysa, o zaman S = 2 a 1 (2 a 1) yetkin bir sayıdır. Bunu toplayalım: O halde

Gibi faktörlerin alt kümlerindeki kritik faktörler (mali ve operasyonel) dikkate alınarak her bir yöntem için ayrı ayrı olmak üzere ;

NİÇİN ÖRNEKLEME YAPILIR?

Sigma 27, , 2009 Research Article / Araştırma Makalesi EFFECT OF INSULATION MATERIAL THICKNESS ON THERMAL INSULATION

Tek Bir Sistem için Çıktı Analizi

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

12/7/2015 SU YAPILARI. 6.Hafta. Su Kuvveti (Hidroelektrik Enerji) Tesisleri. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

Küçük Ölçekli Rüzgar Türbinlerinin İzmir Bölgesindeki Yıllık Üretimlerinin Belirlenmesi

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

İstatistik ve Olasılık

ISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ

Sistem Dinamiği ve Modellemesi

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi

PARÇALI ARİTMETİK DEĞİŞİMLİ GERİ ÖDEMELERE SAHİP ORTAKLIĞA DAYALI KONUT FİNANSMAN MODELİ

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi ENERGY COST IN GEOTHERMAL POWER PLANTS

6.046J/18.401J DERS 9. Post mortem (süreç sonrası) Prof. Erik Demaine

SEYİTÖMER VE ÇAYIRHAN UÇUCU KÜLLERİNİN PORTLAND ÇİMENTOSU-UÇUCU KÜL(PÇ-UK) HAMURUNUN PRİZ BAŞLAMA VE SONU SÜRELERİNE ETKİSİ ÖZET

YÜKSEK LİSANS TEZİ. Mak. Müh. Fatih SÜZEK

BİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahminleme ve Hipotez Testlerine Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH

ANA NİRENGİ AĞLARINDA NİRENGİ SAYISINA GÖRE GPS ÖLÇÜ SÜRELERİNİN KURAMSAL OLARAK BULUNMASI

BÖLÜM II. Asal Sayılar. p ab ise p a veya p b dir.

TĐCARĐ MATEMATĐK Bileşik Faiz

ÖzelKredi. İsteklerinize daha kolay ulaşmanız için

TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi

İSTATİSTİK 2. Tahmin Teorisi 07/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI.

İstatistiksel Proses Kontrol - Seminer Notları -

6 (saatte 6 müşteri aramaktadır), servis hızı ise. 0.6e

Gayrimenkul Değerleme Esasları Dönem Deneme Sınavı I

ÖRNEKLEME TEORİSİ VE TAHMİN TEORİSİ

Evaluation of Earthquake Storm in Çanakkale (Gülpınar - Ayvacık) by Magnitude - Frequency Relations

3. Bölüm Paranın Zaman Değeri. Prof. Dr. Ramazan AktaĢ

SPEARMAN SIRA KORELASYONU KATSAYISINDA TEKRARLANAN DEGERLER VE BİR UYGULAMA

İZMİR İLİNDEKİ ELLİ YATAKLI BİR OTEL İÇİN GÜNEŞ ENERJİSİ DESTEKLİ ISITMA VE ABSORBSİYONLU SOĞUTMA SİSTEMİNİN TEORİK İNCELENMESİ

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

İSTATİSTİKSEL TAHMİN. Prof. Dr. Levent ŞENYAY VIII - 1 İSTATİSTİK II

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

İstatistik ve Olasılık

HALL ETKİLİ AKIM TRANSFORMATÖRÜNÜN SPEKTRAL VE İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

BLAST A C G T T A A A C T C G G C I I I I I I I I I A C T T T A A G C C A A G C

BÖLÜM III. Kongrüanslar. ise a ile b, n modülüne göre kongrüdür denir ve

v = ise v ye spacelike vektör,

Diferansiyel Gelişim Algoritmasının Valf Nokta Etkili Konveks Olmayan Ekonomik Güç Dağıtım Problemlerine Uygulanması

4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin

Veteriner İlaçları Satış Yetkisinin Veteriner Hekimliği Açısından Değerlendirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisinin Vizyon ve Bilanço Üzerine Etkileri [1]

YAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 04

ÜSTEL VE Kİ-KARE DAĞILIMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN SİMULASYON İLE ÜRETİLEN RANDOM SAYILARLA GÖSTERİLMESİ

Balıkesir Üniversitesi Çağış Kampüsü rüzgar enerjisi potansiyelinin araştırılması

HİPOTEZ TESTLERİ. İstatistikte hipotez testleri, karar teorisi olarak adlandırılır. Ortaya atılan doğru veya yanlış iddialara hipotez denir.

MİKRODALGA ENERJİSİNİN AYVA DİLİMLERİNİN KURUTULMASINA ETKİSİ* Soner ÇELEN 1, Serhat KUŞ 2

ISO M. Görkem Erdoğan. Bu sunuya ve konunun pdf dosyasına adresinden erişilebilir.

Elektrik&Elektronik Müh. Böl. İşaret İşleme Uygulamaları Deney 2

AKIŞKAN BORUSU ve VANTİLATÖR DENEYİ

ÜNİTE. İSTATİSTİĞE GİRİŞ Prof.Dr.Erkan OKTAY İÇİNDEKİLER HEDEFLER İNDEKSLER

ALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI

ON THE TRANSFORMATION OF THE GPS RESULTS

DENEY 4 Birinci Dereceden Sistem

0-1 TAMSAYILI DOĞRUSAL OLMAYAN MATEMATĠKSEL MODELLERĠN UYGUN ÇÖZÜM TEMELLĠ GENĠġLETĠLMĠġ SUBGRADĠENT ALGORĠTMASI ĠLE ÇÖZÜLMESĠ

MACH SAYISININ YAPAY SİNİR AĞLARI İLE HESAPLANMASI

HARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ

The Determination of Food Preparation and Consumption of the Working and Non-Working Women in Samsun

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 10. BÖLÜM WDM YAPILARI VE ELEMANLARI

İSTATİSTİK DERS NOTLARI

2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI RİSK ANALİZİ VE AKTÜERYAL MODELLEME. aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir? n exp 1.

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler ve örnekler Güç ve hareket iletimi

Aralığın İç Noktasında Süreksizliğe Sahip Dirac Operatörünün Spektral Özellikleri

YER ÖLÇÜLERİ. Yer ölçüleri, verilerin merkezini veya yığılma noktasını belirleyen istatistiklerdir.

12. Ders Büyük Sayılar Kanunları. Konuya geçmeden önce DeMoivre-Stirling formülünü ve DeMoivre-Laplace teoremini hatırlayalım. DeMoivre, genel terimi,

DÖNEM I BİYOİSTATİSTİK, HALK SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞI DERS KURULU Ders Kurulu Başkanı : Yrd.Doç.Dr. İsmail YILDIZ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Vektör bileşenleri için dikey eksende denge denklemi yazılırak, aşağıdaki eşitlik elde edilir. olarak elde edilir. 2

AÇIK ĐŞLETME BASAMAKLARI TENÖR KONTROLÜNDE JEOĐSTATĐSTĐKSEL TAHMĐN MODELĐ SEÇĐMĐ

Transkript:

Araştırma Maalesi BAUN Fe Bil. Est. Dergisi, ilt 18(1), 75-85, (2016) Badırma rüzgar eerjisi potasiyelii araştırılması ve seçile rüzgar türbilerii eoomi aalizi Asiye ASLAN * Badırma Oyedi Eylül Üiversitesi, Göe Mesle Yüseoulu, Gaz ve Tesisatı Teolojisi Bölümü, Göe, Balıesir. Geliş Tarihi (Recived Date): 20.01.2016 Kabul Tarihi (Accepted Date): 09.03.2016 Özet Bu çalışmada, 2010-2014 yılları arasıda Badırma Meteorololoji İstasyouda temi edile, saatli ölçüle rüzgar hızı verileri ullaılara Badırma rüzgar eerji potasiyeli değerledirilmiştir. Masimum yıllı ortalama rüzgar hızı ise 2010 yılıda 4.60 m/s olara elde edilire, miimum yıllı ortalama rüzgar hızı 2013 yılıda 3.69 m/s olara elde edilmiştir. Buula birlite seçile altı farlı rüzgar türbiii apasite fatörleri ve türbilerde elde edile eerji mitarları hesaplamıştır. Rüzgar eerji projelerii eoomi olup olmadığıı ve yatırımcıya ar sağlayıp sağlamayacağıı belirleye geri ödeme süresi yötemi ullaılara bölge içi seçile rüzgar türbilerii eoomi değerledirmesi yapılmıştır. E ısa geri ödeme süresi 7.28 yıl ile E58 (1000 W) türbii içi hesaplamıştır. Aahtar elimeler: Rüzgar eerjisi, eoomi değerledirme, geri ödeme süresi. Ivestigatio of Badırma wid eergy potatial ad ecoomic aalysis of the selected wid turbies Abstract I this study, Badırma wid eergy potetial were assessed by usig the hourly measured wid speed data from 2010 to 2014, which is obtaied from Badırma State Meteorological Service. The maximum aual average wid speed was obtaied as 4.60 m/s i 2010, while the miimum average aual wid speed was obtaied as 3.69 m/s i 2013. However, the capacity factors ad the amouts of eergy which is obtaied from the wid turbies were calculated for selected six differet wid turbies. Ecoomic evaluatio was coducted for selected wid turbies usig paybac period method that determies the feasibility of the wid power projects ad the state of the cotributio to * Asiye ASLAN, asiye_asla@yahoo.com, Tel: 0 (266) 762 08 68. 75

ASLAN A. ivestigator s profits. The shortest paybac period was calculated for E58 (1000 W) wid turbie with 7.28 years. Keywords: Wid eergy, ecoomic evaluatio, paybac period. 1. Giriş Gelişmete ola teoloji ile birlite ham petrol ve doğal gaz fiyatlarıdai artışlar ve buları çevre üzeridei olumsuz etileri, bir gü bu eerji ayalarıı bitece olması yeileebilir eerji ayalarıı öemii artırmatadır. Bugü gelişmiş veya gelişmete ola üleler edi olaaları içide değişi eerji ayalarıı ullaılmasıa öceli vermetedirler. Rüzgar eerjisi yeileebilir eerji ayaları arasıda öemli bir yere sahiptir. Rüzgar eerjisii aa ayağı güeş eerjisidir. Güeş eerjisi araları ve deizleri ayı orada ısıtmaz. Bu edele oluşa basıç farı rüzgarı meydaa getirir. Rüzgarı yoğu olara oluştuğu bölgelere urula rüzgar tribüleri ise rüzgarı ieti eerjisii öce meai eerjiye, daha sora eletri eerjisie döüştürür. Rüzgarda elde edilece eerji tamame rüzgarı hızıa ve esme süresie bağlıdır. Rüzgar eerjisi temiz ve tüemez bir eerji ayağıdır. Bölgesel olduğuda düya pazarıda büyü ölçüde bağımsızdır. Buu yaıda gürültü irliliği yaratması, yatırım maliyeti yüse olması, uşları ölümüe ede olması ve iletişim içi ullaıla cihazları dalgalarıı bozması ise bazı dezavatajları arasıdadır. Düya rüzgar eerji potasiyelii belirleyebilme amacıyla Uluslararası Eerji Ajası (IEA) tarafıda çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalarda, 5.1 m/s üzeride rüzgar apasitesie sahip bölgeleri, uygulamaya döü ve toplumsal ısıtlar edei ile %4 üü ullaılacağı ögörüsüe dayaara, düya tei rüzgar potasiyeli 53000 TWh/yıl olara hesaplamıştır. Rüzgar eerji potasiyeli yüse ola ıtalar/bölgeler sırasıyla; Kuzey Ameria (14000 TWh/yıl), Doğu Avrupa ve Rusya (10600 TWh/yıl), Afria (10600 TWh/yıl), Güey Ameria (5400 TWh/yıl), Batı Avrupa (4800 TWh/yıl), Asya (4600 TWh/yıl) ve Oyausya (3000 TWh/yıl) şelidedir [1]. Bu veriler, Kuzey Ameria, Doğu Avrupa ve Rusya ve Afria ı düya rüzgâr eerji potasiyelii %66 sıa sahip olduğuu göstermetedir [1]. Meteoroloji Geel Müdürlüğü tarafıda yapıla rüzgar hız ölçümlerie göre 6.5 m/s i üzeridei rüzgar hızları değerledirildiğide, Türiye ara rüzgar potasiyeli 131,756.40 MW; rüzgar hızıı 6.5-7.0 m/s olduğu yerlerdei rüzgar potasiyeli ihmal edilip rüzgar hızıı 7.0 m/s i üzeride olduğu bölgeler diate alıdığıda, Türiye ara rüzgâr potasiyeli 48,000 MW olara belirlemiştir. Ayrıca rüzgar hızıı 6.5 m/s i üzeride olduğu alalarda Türiye deiz rüzgar potasiyeli 17393.20 MW olara tespit edilmiştir [1]. Literatürde, bölgeleri rüzgar eerjisi potasiyelii belirlemesi ve eoomi değerledirmeler ile ilgili birço çalışmaya rastlamıştır. Esi v.d. [2] Göçeada rüzgar eerjisi potasiyelii belirleme içi dört farlı loasyoda elde edile rüzgar verilerii değerledirmişlerdir. Souçlar Göçeada da rüzgar eerjisi potasiyelii ullaılabilir olduğuu göstermiştir. Uçar ve Balo [3] Uludağ-Bursa rüzgar eerjisi ve 76

BAUN Fe Bil. Est. Dergisi, ilt 18(1), 75-85, (2016) rüzgar eerjiside eletri üretimi potasiyelii değerledirmişlerdir. Çalışmalarıda 2000-2006 yılları arasıdai rüzgar verilerii ullamışlardır. Seçile dört farlı rüzgar türbiii tei ve eoomi değerledirmesii yapmışlar ve türbilerde üretile eerji maliyetii 0.255 ve 0.306 $/W h değerleri arasıda elde etmişlerdir. Bilgili v.d. [4] Ataya ve İsederu bölgelerii rüzgar eerji potasiyelii araştırmışlardır. Çalışmalarıda 1997-2001 rüzgar verilerii ullamışlar ve bu bölgeleri rüzgar eerji potasiyelie göre bölgesel dağılım haritasıı oluşturmuşlardır. Çeli [5] Çaaale merez ve Bozcaada rüzgar eerji potasiyelii araştırmıştır. Bu bölgelerde 50m yüselite, 7 m/s üzeride yıllı ortalama rüzgar hızı olduğuu tespit etmiştir. Köse [6] Kütahya dai rüzgar eerji potasiyelii değerledirmiştir. Gözlemlee bölgede 2001 Temmuz da 2003 Şubat a adar 20 ay süreyle rüzgar verilerii ortalama değerleri alıdığıda, 30 m yüselite 4.62 m/s rüzgar hızı ve 36.62 W/m 2 güç yoğuluğu değerleri elde edilmiştir. Bu çalışmada birici aşamada saatli ölçüle rüzgar hızı verileri diate alıara Badırma rüzgar eerji potasiyelii değerledirilmesi hedeflemiştir. İici olara seçile altı farlı rüzgar türbiii apasite fatörleri ve türbilerde elde edile eerji mitarları hesaplamıştır. Buu yaıda rüzgar eerji projelerii eoomi olup olmadığıı ve yatırımcıya ar sağlayıp sağlamayacağıı belirleye ve yaygı olara ullaıla geri ödeme süresi (GÖS) yötemi ullaılara bölge içi seçile rüzgar türbilerii eoomi değerledirmesi yapılmıştır. 2. Rüzgar verileri Bu çalışmada beş yıl boyuca (2010-2014) ve saatli ölçüle rüzgar hız verileri aaliz edilmiştir. 10 m yüselite ölçüle tüm veriler Badırma Meteoroloji İstasyouda temi edilmiştir. 2.1. Rüzgar hızıı Weibull dağılımı Literatürde birço dağılım fosiyou olmasıa rağme, Weibull dağılımı e yaygı ullaıla dağılım fosiyodur. Weibull dağılım fosiyou ii parametreli bir dağılımdır [7]. Weibull dağılım fosiyou aşağıdai gibi ifade edilebilir: f W ( v) = c v c v exp c 1 (1) burada v rüzgar hızı, c Weibull ölçe parametresi ve boyutsuz Weibull şeil parametresidir. Weibull ve c parametrelerii hesaplama içi çeşitli yötemler bulumala beraber bu çalışmada, ortalama rüzgar hızı stadart sapma yötemi ullaılmıştır [3, 8, 9]. Bu yötem ile Weibull fatörleri aşağıdai gibi elde edilebilir: σ = vm 1.086 1 10 (2) v c = m Γ( 1+ 1/ ) (3) 77

ASLAN A. delemde sırasıyla v m ve σ ortalama rüzgar hızı ve rüzgar hızıı stadart sapmasıdır. 2.2. Estrapolasyo yötemi Eğer Weibull parametreleri belirli bir yüseli içi biliiyorsa, farlı yüseliler içi aşağıdai ifadeler ullaılara hesaplaabilir [8]: ho h h = o 1 0.088l / 1 0.088l (4) 10 10 c h h co h = (5) o delemde h o bilie yüseli, c o bilie Weibull ölçe parametresi ve o ise bilie Weibull şeil parametresidir. Üs ola değeri aşağıdai gibi hesaplaabilir; h [ 0.37 0.088l( c )]/ 1 0.088l = o (6) 10 3. Rüzgar türbilerii apasite fatörü ve üretile eerji mitarı Bir rüzgar türbii performasıı değerledirme içi apasite fatörü öemli göstergelerde birisidir. Kapasite fatörü ( F ), rüzgar türbiii çıış gücüü (P out ) omial gücüe (P R ) oraıı temsil eder. Rüzgar türbiii apasite fatörü aşağıdai gibi hesaplaabilir [9]: F ( vi / c) ( vr / c) P out e e ( vo / ) = = e (7) P R ( v / c) ( v / c) r i delemde sırasıyla, v i, v r ve v o açma rüzgar hızı, omial hız ve esme rüzgar hızıdır. Herhagi bir (T) zama periyodu içi rüzgar türbiide elde edile eerji aşağıdai gibi elde edilebilir: Eout = F PR T (8) 4. Eoomi aaliz Rüzgar türbiii eerji maliyetii hesaplamasıda aşağıdai prosedür taip edilmiştir. [7, 9]. I projei il yatırım maliyeti, OM operasyo ve baım maliyeti olara düşüüldüğüde; OM, I değerii m adar yüzdesi olara ifade edilebilir: OM = m I (9) Türbii yıllı ömrü içi, operasyo ve baım maliyetleri isoto değerii bugüü değeri aşağıdai gibi hesaplaabilir: 78

BAUN Fe Bil. Est. Dergisi, ilt 18(1), 75-85, (2016) ( 1+ I ) I( 1+ I ) 1 BD( OM ) 1 = mi (10) delemde I, reel isoto oraıdır. İl yatırım I dahil olma üzere, tüm masrafları birimiş et bugüü değeri ise aşağıdai gibidir: (1 1 NBD( A) 1 = I 1 + m (11) I(1 Bir souç olara, projei yıllı operasyo maliyeti aşağıdai delemde elde edilebilir: NBD( A ) = NBD( ) A 1 I = (1 1 1 + m I(1 (12) Bir yılda türbide elde edile eerji mitarı ise aşağıdai delemle hesaplaabilir: E = 8760P (13) out R F Rüzgarda üretile eletriği maliyeti para/w h ciside aşağıdai delem ile elde edilebilir: NBD( ) I 1 = 8760 PR (1 1 1 + m I(1 A = Eout F (14) Rüzgar eerjisii faydaları ise eerji üretim maliyeti esas alıara değerledirilir. Proje eletri satış yoluyla yılda B A adar bir yarar elde ederse, o zama projei ömrü boyuca tüm faydaları birimiş et bugüü değeri aşağıdai delem ile hesaplaabilir [7, 9]: ( 1+ I ) I( 1+ I ) 1 NBD( BA) 1 = BA (15) 5. Geri ödeme süresi (GÖS) aalizi Yatırımları arlılı aalizide ullaıla Geri ödeme süresi (GÖS) aalizi yaygı ve alaşılması e olay yötemlerdedir. GÖS tüm maliyetleri et bugüü değeri ile tüm faydaları et bugüü değerii eşit olduğu süre olara hesaplaır. Bu otada türbi projesi yatırımcıya ar sağlamaya başlar. GÖS aşağıdai delem ile hesaplaabilir [7,9]. 79

ASLAN A. GÖS II l(1 ) BA mi = (16) l(1 Bu çalışmada aşağıda belirtile abuller doğrultusuda eoomi hesaplamalar yapılmıştır. (1) Kurulum, ulaşım, özel ücret vs. dahil olma üzere, diğer başlagıç maliyetleri türbi maliyetii %30 olara abul edilir. (2) Reel isoto oraı, I yalaşı faiz ve eflasyo oraı arasıdai far olara alıabilir. Faiz ve eflasyo oraı sırasıyla %20 ve %16 olara abul edilir. Yai reel isoto oraı %4'e eşittir. (3) Yıllı işletme ve baım maliyetleri, m, türbi maliyetii %5'i olara alıır. (4) Türbi ömrü,, 20 yıldır. (5) Yerel eerji satış fiyatı 0.11 $/W h olara alımıştır [10]. 6. Bulgular ve tartışma Bu çalışmada Badırma meteoroloji istasyouda ölçüle verilerde yararlaılara rüzgar eerjisi potasiyeli belirlemiştir. Buu yaıda seçile altı farlı türbi içi apasite fatörü, türbilerde elde edile eerji mitarı ve türbileri geri ödeme süreleri hesaplamıştır. Şeil 1 de 2010-2014 yılları arası 5 yıllı ortalama rüzgar hızı gülü dağılımı verilmiştir. Şeilde rüzgar hızlarıı Saat:7.00 da sora artmaya başladığı, Saat:15.00 da masimum değer aldığı ve daha sora gü soua doğru terar azaldığı görülmetedir. Masimum ortalama rüzgar hızı 2010 yılı 5.64 m/s elde edilire, miimum ortalama rüzgar hızı 2013 yılıda 2.84 m/s olara elde edilmetedir. Masimum yıllı ortalama rüzgar hızı ise 2010 yılıda 4.60 m/s elde edilire, miimum yıllı ortalama rüzgar hızı 2013 yılıda 3.69 m/s olara elde edilmetedir. Şeil 1. Ortalama rüzgar hızı gülü dağılımı. 80

BAUN Fe Bil. Est. Dergisi, ilt 18(1), 75-85, (2016) Şeil 2 de 2010-2014 yılları arası 5 yıllı ortalama rüzgar hızı aylı dağılımı verilmiştir. Masimum aylı ortalama rüzgar hızı 2013 yılı Ağustos ayıda 6.20 m/s olara elde edilire, miimum aylı ortalama rüzgar hızı 2013 yılı Mart ayıda 1.80 m/s olara elde edilmetedir. Şeil 2. Ortalama rüzgar hızı aylı dağılımı. Şeil 3 te ise 2010-2014 yılları arası 5 yıllı ortalama rüzgar yöüü derece ciside aylı dağılımı verilmiştir. 0 Doğu yöüü gösterece şeilde grafi çizilmiştir. Şeilde ağırlılı olara aylı dağılımda haim rüzgar yöüü Kuzey Kuzey Doğu (70 ) olduğu, Mayıs ayıda ise Kuzey Batı (130 ) yöüde rüzgar eğilimi olduğu görülmetedir. Şeil 3. Ortalama rüzgar yöüü aylı dağılımı. 81

ASLAN A. Eoomi değerledirme yapılabilmesi içi altı farlı türbi seçilmiştir. Tei ve eoomi özellileri farlılı göstermemesi içi ayı üreticii türbilerii seçilmesi uygu görülmüştür. Seçile türbileri tei özellileri Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Seçile türbileri tei özellileri [9,11]. E30 E33 E53 E58 E66 E70 I ($/W) 1900 1300 1300 1300 1300 1300 Nomial güç (W) 200 300 800 1000 1500 2000 Göbe yüseliği (m) 50 41 60 59 60 64 Açma rüzgar hızı (m/s) 2.5 3 3 2.5 3 2.5 Nomial rüzgar hızı (m/s) 11 11.5 12 12 12.5 13.5 Kesme rüzgar hızı (m/s) 25 25 34 34 25 34 Tablo 2 de seçile türbileri 2010-2014 yılları arası hesaplaa yıllı Weibull şeil ve ölçe parametreleri verilmiştir. Seçile türbileri farlı göbe yüselileri içi değerler estrapolasyo yötemi ile elde edilmiştir. Şeil parametresi değerleri 1.556 ile 1.648 arasıda değişmete olup, ölçe parametresi değerleri 6.356 ile 7.648 m/s arasıda değişmetedir. Tablo 2. Seçile türbileri Weibull şeil ve ölçe parametreleri. E30 E33 E53 E58 E66 E70 Şeil parametresi, 1.591 1.556 1.622 1.622 1.622 1.648 Ölçe parametresi, c (m/s) 6.825 6.356 7.525 7.525 7.525 7.648 Tablo 3. Seçile türbileri aylı ve yıllı apasite fatörü ( f ) değişimi. E30 E33 E53 E58 E66 E70 Oca 0.341 0.280 0.320 0.335 0.305 0.335 Şubat 0.374 0.311 0.351 0.366 0.336 0.343 Mart 0.318 0.255 0.296 0.311 0.280 0.287 Nisa 0.300 0.235 0.277 0.291 0.260 0.265 Mayıs 0.262 0.200 0.240 0.253 0.224 0.228 Hazira 0.320 0.254 0.296 0.309 0.278 0.280 Temmuz 0.413 0.343 0.387 0.399 0.367 0.364 Ağustos 0.439 0.371 0.414 0.425 0.394 0.392 Eylül 0.387 0.321 0.363 0.377 0.345 0.282 Eim 0.370 0.306 0.347 0.361 0.330 0.335 Kasım 0.305 0.244 0.284 0.299 0.269 0.277 Aralı 0.324 0.263 0.303 0.318 0.288 0.297 Yıllı 0.361 0.295 0.356 0.370 0.339 0.324 Tablo 3 ve 4 te seçile türbileri aylı ve yıllı apasite fatörü ve üretile eerji mitarları değişimi verilmiştir. E yüse aylı apasite fatörü 0.439 ile E30 (200 W) türbii içi elde edilmiş olup, e düşü aylı apasite fatörü 0.200 ile E33 (300 W) türbii içi elde edilmiştir. Üretile eerji mitarları aylı 82

BAUN Fe Bil. Est. Dergisi, ilt 18(1), 75-85, (2016) değerleri 573.49 ile 38.36 ile W h arasıda değişmetedir. E yüse değer E70 (2000 W) türbii içi Ağustos ayıda, e düşü değer E30 (200 W) türbii içi Mayıs ayıda elde edilmiştir. E yüse yıllı apasite fatörü 0.370 ile E58 (1000 W) türbii içi elde edilmiş olup, e yüse yıllı üretile eerji mitarı 5678.82 W h ile E70 (2000 W) türbii içi elde edilmiştir. Tablo 4. Seçile türbileri aylı ve yıllı üretile eerji mitarı (E out, W h) değişimi. E30 E33 E53 E58 E66 E70 Oca 49.92 61.51 187.01 245.14 334.87 490.36 Şubat 54.61 68.30 205.36 267.67 368.39 501.04 Mart 46.50 55.95 172.95 227.07 307.35 419.53 Nisa 43.81 51.67 161.93 212.64 285.66 387.80 Mayıs 38.36 43.80 140.49 185.36 245.77 333.65 Hazira 46.84 55.64 173.41 226.23 305.33 409.72 Temmuz 60.30 75.21 226.34 291.44 402.13 532.59 Ağustos 64.09 81.27 241.79 310.92 431.91 573.49 Eylül 56.62 70.34 212.43 275.21 378.51 412.17 Eim 54.03 67.03 202.66 263.86 362.13 490.20 Kasım 44.67 53.50 166.00 218.67 295.10 404.86 Aralı 47.37 57.75 176.97 232.70 316.34 434.69 Yıllı 632.84 777.06 2498.80 3243.06 4455.29 5678.82 Şeil 4. Türbilerii eerji maliyetlerii vermetedir. Şeil icelediğide e düşü maliyette eerji ürete türbi 0.044 $/W h ile E58 (1000 W) türbii ie e yüse maliyet ise 0.066 $/W h ile E30 (200 W) türbii içi elde edilmiştir. Şeil 4. Rüzgar türbi eerji maliyetleri. Şeil 5 te seçile türbileri hesaplaa geri ödeme süreleri verilmiştir. 20 yılı altıda elde edile geri ödeme süreleri eoomi olara abul edilmetedir. Şeilde seçile tüm türbileri 20 yılı altıda geri ödeme süresi olduğu görülmetedir. E ısa süre 7.28 yıl ile E58 (1000 KW) türbide elde edilmiş olup, e uzu süre ise 14.88 yıl ile E30 (200 KW) türbide elde edilmiştir. 83

ASLAN A. Şeil 5. Seçile türbileri geri ödeme süreleri. 7. Souçlar Bu çalışmada aşağıdai souçlar elde edilmiştir. 84

BAUN Fe Bil. Est. Dergisi, ilt 18(1), 75-85, (2016) Masimum yıllı ortalama rüzgar hızı ise 2010 yılıda 4.60 m/s elde edilire, miimum yıllı ortalama rüzgar hızı 2013 yılıda 3.69 m/s olara elde edilmetedir. Masimum aylı ortalama rüzgar hızı 2013 yılı ağustos ayıda 6.20 m/s olara elde edilire, miimum aylı ortalama rüzgar hızı 2013 yılı mart ayıda 1.80 m/s olara elde edilmetedir. Badırmada haim rüzgar yöü Kuzey Kuzey Doğu (70 ) olara elde edilmiştir. Weibull şeil parametresi değerleri 1.556 ile 1.648 arasıda değişmete olup, ölçe parametresi değerleri 6.356 ile 7.648 m/s arasıda değişmetedir. E yüse yıllı apasite fatörü 0.370 ile E58 (1000 W) türbii içi elde edilmiş olup, e yüse yıllı üretile eerji mitarı 5678.82 W h ile E70 (2000 W) türbii içi elde edilmiştir. E düşü maliyette eerji ürete türbi 0.044 $/W h ile E58 (1000 W) türbii ie e yüse maliyet ise 0.066 $/W h ile E30 (200 W) türbii içi elde edilmiştir. Geri ödeme süreleri değerledirildiğide seçile tüm türbiler bölge içi eoomi olara uygudur. E ısa geri ödeme süresi 7.28 yıl ile E58 (1000 W) türbii içi hesaplamıştır. Kayalar [1] Şeel, M.. ve Koç, E., Düyada ve Türiye de Rüzgar Eerjisi Durumu-Geel Değerledirme, Mühedis ve Maie, 56, 663, 46-56, (2015). [2] Esi, N., Artar, H. ve Tolu, S., Wid eergy potetial of Goceada Islad i Turey, Reewable ad Sustaiable Eergy Reviews, 12, 839-851, (2008). [3] Uçar, A. ve Balo, F., Ivestigatio of wid characteristics ad assessmet of wid geeratio potetiality i Uludag-Bursa, Turey, Applied Eergy, 86, 333-339, (2009). [4] Bilgili, M., Şahi, B. ve Kahrama A., Wid eergy potetial i Ataya ad Isederu regios, Turey, Reewable Eergy, 29, 1733-1745, (2004). [5] Çeli, A. N., Review of Turey s curret eergy status: A case study for wid eergy potetial of aaale provice, Reewable ad Sustaiable Eergy Reviews, 15, 2743-2749, (2011). [6] Köse, R., A evaluatio of wid eergy potetial as a power geeratio source i Kutahya, Turey, Eergy oversio ad Maagemet, 45, 1631-1641, (2004). [7] Johso GL. Wid eergy systems. Electroic editio, Mahatta, KS, 2001. [8] Goce, M., Bayulge, A., Bedemir S. Ivestigatio of wid characteristics ad wid eergy potetial i Kirlareli, Turey, Reewable Eergy, 32, 1739-52, (2007). [9] Mohammadi, K. ad Mostafaeipour, A., Usig differet methods for comprehesive study of wid turbie utilizatio i Zarrieh, Ira, Eergy oversio ad Maagemet, 65, 463-470, (2013). [10] Gücel Eletri Fiyatları Tarifesi, http://eerjiestitusu.com/eletri-fiyatlari (27.07.2015) [11] E-30, http://e.wid-turbie-models.com/turbies/376-eerco (27.07.2015) 85