Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 14 Fall 2010

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 14 Fall 2010 ÜSTÜN YETENEKL ÖRENCLERN CORAFYA DERSNE KARI ELMLER THE ATTITUDES OF GIFTED STUDENTS FOR GEOGRAPHY LESSON Eyüp ARTVNL* Kamile GÜLÜM** Selahi COKUN*** Özet Bu çalımanın amacı üstün yetenekliler okulunda örenim gören örencilerin corafya dersine karı gelitirdikleri eilimi tespit etmektir. Çalıma 2009-2010 eitim öretim yılı 2. döneminde TEV nanç Türke Özel Lisesinin 9. ve 10. sınıflarında örenim gören 87 örenci ile yürütülmütür. Çalımada veriler aratırmacılar tarafından uygulanan anket uygulaması ile toplanmıtır. Bu amaçla aratırmacılar tarafından söz konusu örencilere bir tutum ölçei uygulanmıtır. Ölçekteki test maddeleri analiz edilerek elde edilen bulgular uygun ekilde tablolatırılmı ve yorumlanmıtır. Verileri analiz etmek için SPSS te frekans (), yüzde (%), ortalama (X), standart sapma (SS), Kolmogorov-Smirnov testi ve t-testi teknikleri kullanılmıtır. Elde edilen bulgulara göre üstün yetenekli örencilerin corafya dersine karı tutumları pozitiftir. Çalımanın yürütüldüü okulun dıında, özellikle Milli Eitim Bakanlıı na balı Bilim Sanat Merkezi gibi üstün yetenekli örencilerin devam ettii kurumlar için de benzer çalımalar yapılmalı ve normal okullardaki corafya öretim programından daha farklı öretim programları gelitirilmelidir. Dolayısıyla bu tür örencilere daha farklı ve en üst düzey corafi düünme becerilerini kapsayan programlar ve ders kitapları ile bilgi ve kavrama gibi bilisel düzeylerden ziyade uygulama, analiz, sentez ve deerlendirme gibi bilisel basamakları zorlayıcı corafya etkinliklerin hazırlanması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Corafya Dersi, Tutum, Üstün Yetenekliler, Corafi Bilinç. Abstract The aim of this study is to determine talented students attitudes for geography lesson who study in gifted school. The study was conducted in the second term of 2009-2010 academic year with 87 students who studied at the 9. and 10. classes of TEV nanç Turke Private High School. In this study, an attitude questionnaire was administered to students by researchers. Findings which were achieved by analyzing test items in scale were commented according to tables. Frequency (), percentage (%), mean (X), standard deviation (Sd), Kolmogorov-Smirnov test and t-test were used to analyze the data. According to findings, gifted students have positive attitudes for geography lesson. Thus, it is suggested it should be prepared a different curriculum which includes high geographical thinking skills for gifted students Key Words: Geography Lesson, Attitude, Gifted Students, Geographical Awareness. Giri Corafya doal ortamı, mekân ve insan çalımaları ile dünyayı fizikî ve beerî boyutta bir araya getirip bütünletiren bir disiplindir (Doanay, 1993; ahin, 1998; Bednarz vd, 1994). Corafya eitimi * Yrd. Doç. Dr., Eskiehir Osmangazi Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Eskiehir/Türkiye, e-posta: eartvinli@ogu.edu.tr ** Yrd. Doç. Dr., Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Turizm letmecilii ve Otelcilik Yüksekokulu,Çanakkale/Türkiye, e-posta: kgulum@comu.edu.tr *** Dr., TEV nanç Türke Özel Lisesi Corafya Öretmeni, Adapazarı/Türkiye, e-posta: scoskun@tevitol.k12.tr

- 63 - örencilerin yaadıı alanı ve dünyayı anlamalarını ve anlamlandırmalarını salayan bir içerie sahip olmasından dolayı oldukça önemlidir (MEB, 2005). Corafya bilimi; günümüz dünyasından beslenerek yeni yaklaımlar gelitirmesi gereklilii açısından örencilerin, günümüz dünyasını anlamaya yönelik bakı açıları gelitirmelerine yardımcı olur. Örenciler, corafya eitimi ile dünyayı algılama, anlama ve deerlendirme açısından yaadıı alandan küresel ölçee doa ve insana ait sistemler, süreçler ve dokulara yönelik corafî bilinç kazanır (MEB, 2005: 14). Corafya dersinin öneminden dolayı bu bilinci özellikle toplumda etkili olacak hedef gruplardan olan üstün yetenekli örencilere kazandırmanın oldukça önemli olduu düünülmektedir. Özellikle corafyanın karmaık yapısı nedeniyle tek bir zekâ alanına hitap etmemesi, hem sosyal hem de fen bilimlerini kapsayan farklı yöntemler kullanması, bütünün parçalarını birletirerek resmin tamamını görebilme gibi pratik beceriler gerektirmesi nedeniyle corafya, birden fazla baskın zekâ alanlarına hitap etmektedir. Toplumların nüfusunun genel olarak ortalama % 5 ini üstün zekâlı ve zekâ gerilii vasıflarına sahip bireyler tekil eder. Bu % 5 lik grubun yaklaık % 2-3 kadarı ise üstün yetenekli veya üstün zekâlıdır (Maryland, 1972; Çepni ve Gökdere, 2002). Gerek Türkiye de ve gerekse uluslararası anlamda yürütülen eitim faaliyetleri daha ziyade normal seviyedeki örenciler esas alınarak planlanmaktadır. Bunun yanında eitim sistemlerinde, sistemin ileyiinde problemlere yol açtıı veya eitimin niteliini düürerek ekonomik kayıplara neden olduu düünülen daha düük seviyedeki örenciler de ele alınmaktadır. Ancak üstün yetenekli örenciler genel anlamda bu tür problemlere yol açmadıklarından sistem içinde genel olarak kendileriyle ba baadırlar ve çou kez eitim sistemi bu tür örencilere göre yapılandırılmamaktadır. Bu çalımada dier çalımalardan farklı olarak üstün yetenekli örencilere corafya dersinin ve biliminin gelecei açısından neden özel olarak önem verilmesi gerektii üzerinde durulduktan sonra, üstün yetenekli örencilerin corafyaya karı eilimlerinin tespit edilmesi amaçlanmıtır. Dolayısıyla bu çalıma daha önce literatürde yer alan ve corafya derslerine karı örencilerin tutum, davranı ve eilimlerini tespit etmeyi amaçlayan çalımalardan farklı olarak üstün yetenekli örencilerin dikkate alınmı olmasıdır. Üstün Yetenekli Bireyler ve Corafya Eitimi Örencilere bilgiyi nasıl üreteceklerini göstermek, sınıf içinde bunun pratiini yapmak, örencilerin zihinsel süreçlerini bu yönde zorlamak; bilisel alanın sadece bilgi basamaında yer alan örenme etkinliklerini ya da öretme yöntemlerini terk etmek ve örencileri sorgulamaya, yeni bilgiler kefetmeye sevk edecek yöntemlere bavurmakla mümkün olabilir (Artvinli, 2010:186). Ancak bu yöntemlere bavurma ve uygulamadaki younluk kukusuz örenci seviye ile doru orantılıdır. Corafya derslerinde üstün yetenekli örenciler için hazırlanacak etkinlik ve çalımalar Tablo. 1. de (Intel, 2009) yer alan bilisel basamakların daha çok son dört basamaında yer almalıdır. Tablo.1: Bloom un Eitim Amaçları Taksonomisi Bilgi Kavrama Uygulama Analiz Sentez Deerlendirme Beceri Tanım Anahtar Kelimeler Bilgiyi hatırlama Anlamı kavrama, bir kavramı baka sözcüklerle ifade etme Bilgi ya da kavramı farklı bir balamda kullanma Tamamen anlamak için bilgi ya da kavramları parçalara ayırma Yeni bir ey oluturmak için fikirleri bir araya getirme Deerine yönelik yargılarda bulunma Belirlemek, tanımlamak, adlandırmak, sınıflandırmak, tanımak, yeniden oluturmak, izlemek Özetlemek, deitirmek, savunmak, baka sözcüklerle ifade etmek, yorumlamak, örnekler vermek Oluturmak, yapmak, yapılandırmak, modellemek, tahmin etmek, hazırlamak Karılatırmak/farklılıkları bulmak, parçalara ayırmak, ayırt etmek, seçmek, ayırmak Kategorilere ayırmak, genellemek, yeniden yapılandırmak Deer biçmek, eletirmek, yargıda bulunmak, kanıt göstermek, desteklemek Üstün yetenekli bireylerle ilgili dier bir konu, farklılıı tespit edilen çocukların yeteneklerinin gelitirilmesidir. Bu çocukların yeteneklerinin gelitirilmesi için sistemli ve düzenli bir eitime ihtiyaçları vardır. Toplumun en deerli kaynaı sayılan ve sayıları sınırlı olan, üstün yetenekli bireylerin kaybedilmemesi, en salıklı ve verimli bir biçimde yetitirilmesi için eitim yaamlarında ihtiyaç duyulan ortam ve olanakların salanması gerekir (Çapan, 2010: 141).

- 64 - Üstün yetenekli örenciler için herhangi bir corafi etkinlik, ödev veya çalıma yaptırılırken Tablo 1. de yer alan basamaklardan uygulama, analiz, sentez ve deerlendirme boyutlarını kapsayan anahtar kelimeler mutlaka dikkate alınmalıdır. Nitekim üstün yeteneklilik ortalamanın üzerinde bir kabiliyet, yaratıcı düünme ile görev ve sorumluluun bilekesi eklinde tanımlanır. Üstün yetenekli örenciler bedensel, zihinsel, sosyal ve psikolojik açıdan dier örencilerden farklı özelliklere sahiptir. Hereyden önce normalden daha uzun bir konsantrasyon ve odaklanma gücüne sahiptirler (Neumeister ve di., 2007: 495). Bu nedenle bu örencilere verilecek corafya eitimi de normal örencilerden daha farklı olmak durumundadır. Bu örenciler normal programlar yolu ile salanamayan geni kapsamlı eitime ve olanaklara ihtiyaç duyarlar (Renzulli ve Reis, 1985). Üstün yetenekli örencilerin performanslarını ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarabilmek için etkili örenme ortamı, programın nitelii ve öretmen faktörünün, normal seviyedeki örencilerin sahip olduu imkânlardan daha farklı ve daha üst seviyede olmasına ihtiyaç vardır (Renzulli,1977; Abram, 1982 ). Bu faktörlerden örenme ortamının uygunluu ve programın nitelii kadar önemli olan bir dier faktör ise örencinin derse karı olan tutumu veya genel eilimidir. Bireyin çevresindeki herhangi bir konuya karı sahip olduu ön eilimini ifade eden tutum, genel olarak duygusal içerikli fikir, inanç, ön yargı, eilim, hazır olma durumu gibi kavramlarla tanımlanır. (Kadhiravan ve Balasubramanian, 1999) Örenenin dorudan edindii deneyimleri, gözlemleri ve bilgileri aracılıı ile edindii tecrübeler onun derse karı olumlu veya olumsuz tutum kazanmasında etkilidir (Hatzios, 1996). Yapılan aratırmalar tutumların örenme üzerinde etkili olduunu göstermitir (Tavancıl, 2002; Ülgen, 1995; McCoach, 2002). Bu nedenle eitim sürecinde tutumların ölçülmesi, örenenin ilerideki davranılarını tahmin etmek, olumsuz tutumlarını deitirmek ya da yeni tutumlar oluturmak örenme açısından önemlidir (Baysal ve Tekarslan, 1998; Öner, 1997). Olumsuz davranıların olumlu duruma dönütürülmesi ise ancak davranıların bilinmesiyle mümkündür. Gelecekte ünlü corafyacıların domasına neden olabilecek üstün yetenekli örencilerin corafya dersine karı tutumlarının bilinmesi, olumsuz tutumlarının olumlu duruma dönütürülmesi ve örenme etkinliklerinin buna göre belirlenip planlanması önemli görülmektedir. Üstün yetenekli örenciler için dikkate alınacak böyle bir eitim, gelecekte gerek fiziki ve beeri ve gerekse siyasi alanda ülkemize önemli corafya teorisyenleri kazandırmanın da yollarından biri olarak görülmelidir. Böylesi bir eitim, Türkiye nin içinde bulunduu corafi konumu stratejik ve jeostratejik gelecei açısından yorumlayarak ülkemizin önünü açacak yeni corafi fikirlerin üretilmesinin de temelini oluturacak bir eitim olacaktır. Bu çalımanın baka bir amacı da akademik alanda çalıan corafyacılar ile corafya eitimcilerinin dikkatlerinin üstün yetenekli örencilere çekilmesidir. Çünkü son yıllarda Milli Eitim Bakanlıı Bilim ve Sanat Merkezi adı altında oluturduu eitim kurumları vasıtasıyla üstün yetenekli örencileri tespit ederek bu merkezlere yönlendiren bir eitim anlayıı gelitirmitir. Bu merkezlerde corafya öretmenleri de dier bran öretmenleriyle birlikte görev yapmaktadırlar. Dolayısıyla gerek buralarda çalıan corafya öretmenlerine destek olmak, onlara materyal üretmek, yönlendirmek ve gerekse buralarda okuyan örencilerin corafi bilinçlerini artırmak oldukça önem taımaktadır. Sonuçta bu çalıma ile gelecekte yüksek niteliklere sahip potansiyel corafyacılar yetitirmek için corafyacıların bu tür örencilere yönelik çalıma ve aratırmalar yapmalarını tevik etmek amaçlanmaktadır. Yukarıdaki açıklamalar dorultusunda bu aratırmanın temel amacı, üstün yetenekli örencilerin corafya dersine karı gelitirdikleri tutumlarını ve eilimlerini tespit etmektir. Bu amaçla alt problemler olarak aaıdaki sorulara yanıtlar aranmıtır: 1. Üstün yetenekli örencilerin corafya dersine karı gelitirdikleri tutumlarının genel eilimi nasıldır? 2. Üstün yetenekli örencilerin corafya dersine karı gelitirdikleri tutumlar cinsiyetlerine, sınıf düzeylerine ve mezun oldukları bir önceki okul türüne göre farklılamakta mıdır? Yöntem Aratırmanın Deseni Bu aratırmada, üstün yetenekli örencilerin corafya dersine karı gelitirdikleri tutumlarının genel eilimi ortaya konulmaya çalııldıından, çalımada tarama deseni kullanılmıtır. Tarama desenleri, geçmite görülen ya da halen var olan bir durumu var olduu ekliyle betimlemeyi amaçlayan aratırma

- 65 - yaklaımlarıdır. Aratırmaya konu olan olay, birey ya da nesne kendi koulları içinde ve olduu gibi tanımlanmaya çalıılır. Onları, herhangi bir ekilde deitirme, etkileme çabası gösterilmez. Önemli olan, onu uygun bir biçimde gözleyip belirleyebilmektir. Tarama deseni ile yapılan bir aratırmanın iki temel sınırlılıı vardır. Bunlar, veri bulma ile kontrol güçlükleridir (McMillan & Schumacher, 2006). Evren ve Örneklem Bu aratırmanın evrenini üstün yetenekli örencilerin öretim gördüü TEV nanç Türke Özel Lisesi okulundaki örenciler oluturmaktadır. Aratırmanın örneklemini ise 9. ve 10. sınıfta örenim gören toplam 87 üstün yetenekli örenci oluturmutur. Tablo 2 de aratırmadaki örneklem grubunun özelliklerine ilikin daılımlar sunulmutur. Tablo 2: Örneklem Grubunun Özelliklerine likin Frekans ve Yüzde Daılımları Seçenekler 1 2 Toplam Cinsiyet Sınıf Düzeyi Okul Türü Kız Erkek - 41 46 87 % 47.1 52.9 100 9. sınıf 10. sınıf - 48 39 87 % 55.2 44.8 100 Kamu Özel - 42 45 87 % 48.3 51.7 100 Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması Aratırmada veri toplama aracı olarak Corafya Dersi Tutum Ölçei kullanılmıtır. Bu aracın özellikleri aaıda açıklanmaktadır: Corafya Dersi Tutum Ölçei: Ölçek hazırlanırken literatür taraması yapılmı ve aratırmacılar tarafından çalımanın amacına uygun sorular gelitirilmitir. Sorular için iki uzmanın görülerine bavurulmu, üstün yetenekli örencilere en yakın olduu düünülen birer fen lisesi ile sosyal bilimler lisesinden onar örenciye ön uygulama yapılarak güvenilirlik ve geçerlilii test edilmitir. Bunun sonucunda Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.85 olarak tespit edilen ölçek 16 sorudan olumutur. lem Aratırmada veriler, Corafya Dersi Tutum Ölçei nin örneklem grubundaki örencilere 2009 2010 öretim yılının ikinci döneminde aratırmacılar tarafından uygulanması yoluyla elde edilmitir. Ölçein yanıtlama süresinin yaklaık on dakika sürdüü gözlenmitir. Aratırma kapsamındaki verilerin çözümlenmesi dört aamayı içermektedir. Bu aamalara ilikin ayrıntılar aaıda sunulmutur: Birinci Aama: Aratırmada istatistiksel çözümlemelere geçilmeden önce, demografik deikenler gruplandırılmı, ardından örencilere uygulanan veri toplama aracı üzerindeki maddeler 5 li Likert sistemiyle puanlandırılmıtır. kinci Aama: Örneklem grubunu oluturan örencilerin demografik özelliklerini belirleyici frekans () ve yüzde (%) deerleri çıkarılarak; ölçek puanı için ortalama (X) ve standart sapma (SS) puanları hesaplanmıtır. Üçüncü Aama: Üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutum puanlarını örencilerin çeitli demografik deikenlerine göre test etmeden önce aratırma verilerinin normal daılım özellii taıyıp taımadıkları Kormogorov-Smirnov Testi ile tespit edilmitir (bkz. Tablo 3). Tabloda sunulduu üzere, ölçekten elde edilen puanların normal daılım gösterip göstermediini belirlemek amacıyla yapılan tek örneklem Kolmogorov-Smirnov testi sonucunda daılımların normal olduu saptanmıtır.

- 66 - Tablo 3: Ölçekten Elde Edilen Puanların Normal Daılımını Belirlemek Amacıyla Yapılan Kolmogorov-Smirnov Testi Sonuçları Faktör X SS Z p 1-Corafya Dersi Tutumu 87 3.50.42 1.351.052 Dördüncü Aama: Kolmogorov-Smirnov testi sonucunda verilerin normal daılım özellii göstermesinden dolayı parametrik analiz teknikleri kullanılmıtır. Bu kapsamda; örneklem grubunu oluturan örencilerin, corafya dersi tutum puanlarının; (i) cinsiyet, (ii) sınıf düzeyi ve (iii) daha önce mezun olunan okul türü deikenine göre farklılaıp farklılamadıını belirlemek için t-testi; kullanılmıtır. Bulgular ve Yorum Corafya Dersi Tutum Puanlarına likin Tanımlayıcı statistikî Bulgular Tablo 4 te aratırmaya katılan üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutum puanlara ilikin aritmetik ortalama ve standart sapma deerleri sunulmutur. Tabloda görüldüü gibi aratırmaya katılan üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutumlarına ilikin ölçekten aldıkları puanların ortalaması 3.50 olarak saptanmıtır. Örencilerin ölçekten elde edilen puan deeri göz önüne alındıında, üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutumlarının ortanın üstü bir seviyede olduu söylenebilir. Tablo 4: Ölçekten Elde Edilen Puanların Ortalama ve Standart Sapmaları Faktör X SS 1-Corafya Dersi Tutumu 87 3.50.42 Corafya Dersi Tutum Puanlarının Örencilerin Çeitli Deikenlerine Göre Deerlendirilmesine likin Bulgular Tablo 5 te üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutum puanlarının örencilerin cinsiyet deikeni açısından farklılaıp farklılamadıını belirlemek üzere yapılan t- testi sonuçları sunulmutur. Üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutumlarında örencilerin cinsiyetleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılama saptanmamıtır [p>.05]. Tablo 5: Corafya Dersi Tutum Puanlarının Örencilerin Cinsiyet Deikenine Göre t-testi Sonuçları Faktör Cinsiyet X SS t SD p 1-Corafya Dersi Tutumu Kız 41 3.50.44 Erkek 46 3.51.41.00 85.96 Tablo 6 da üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutum puanlarının örencilerin sınıf düzeyi deikeni açısından farklılaıp farklılamadıını belirlemek üzere yapılan t- testi sonuçları sunulmutur. Üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutumlarında, örencilerin sınıf düzeyi açısından 9. Sınıf örencilerinin lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılama saptanmıtır [p<.05].

- 67 - Tablo 6: Corafya Dersi Tutum Puanlarının Örencilerin sınıf düzeyi Deikenine Göre t- Testi Sonuçları Faktör Sınıf Düzeyi X SS t SD p 1-Corafya 9. Sınıf 48 3.61.40 Dersi Tutumu 10. Sınıf 39 3.35.41 2.99 85.00 Tablo 7 de üstün yetenekli örencilerin corafya dersi tutum puanlarının örencilerin mezun olunan okul türü deikeni açısından farklılaıp farklılamadıını belirlemek üzere yapılan t- testi sonuçları sunulmutur. Üstün yetenekli örencilerin corafya tutumlarında, örencilerin mezun olunan okul türü açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılama saptanmamıtır [p>.05]. Tablo 7: Corafya Dersi Tutum Puanlarının Örencilerin mezun olunan okul türü Deikenine Göre t-testi Sonuçları Faktör Okul Türü X SS t SD p 1-Corafya Dersi Özel 45 3.46.48 Tutumu Kamu 42 3.54.34 -.885 85.37 Sonuç ve Tartıma Aratırma sonucunda üstün yetenekli örencilerin corafya dersine ilikin tutum ölçeinden aldıkları puanların ortalaması 3.50 olarak tespit edilmitir. Bu sonuca göre örencilerin, tutum ölçeindeki önermelere katılıyorum eklinde görü bildirdikleri ve corafya dersine karı olumlu tutuma sahip oldukları belirtilebilir. Benzer sonuçlar Özkılıç (2003) ile Demirkaya ve Arıba ın (2004) çalımalarında da tespit edilmitir. Bu çalımanın verilerine göre üstün yetenekli örencilerin corafya dersini örenmede normal tutum seviyesinin üzerinde bir tutuma sahip oldukları anlaılmaktadır. Derse karı olumlu tutuma sahip örencilerin dersi daha kolay örendiklerini yapılan farklı çalımalar ortaya koymaktadır (Corbin,1997; Acar, 2003; Eren, 2002). Örencilerin cinsiyetlerine ve mezun oldukları okullara göre tutum ölçeinden aldıkları puanlar arasında anlamlı bir farkın olmadıı bu çalımada elde edilen bir baka sonuçtur. Bu durum farklı liselerde yapılan çalımalarda bazen kızların lehine bazen erkeklerin lehine sonuçlanmıtır (Corbin, 1997; Özkılıç, 2003). Ancak örencilerin örenim gördükleri sınıf seviyesine göre derse karı tutumlarında 9. sınıfların lehine bir farklılık tespit edilmitir. Bu durumun sınıf seviyesi arttıkça örencilerin daha ziyade akademik çalımalarına veya ilgi duydukları mesleki alanlara doru yönelmelerinden kaynaklandıı düünülmektedir. Bu konuda yapılabilecek bir baka yorum ise corafya derslerinin sınıf düzeyi arttıkça deien içeriiyle ilgili olabileceidir. Bu konuda daha ayrıntılı çalımaların yapılması önerilmektedir. Corafya dersinin zor olan dersler arasında yer alması nedeniyle, örencilerin örenme performansının en üst düzeye çıkarılması, derse karı olumlu tutumlarının arttırılması amacıyla aaıdaki önerilerin uygun olacaı düünülmektedir: Aktif örenme yöntemlerinin öretme-örenme süreci boyunca daha sık uygulanması gerekmektedir. Çünkü örencileri örenmede pozitif davranılara yönlendirmede aktif örenme yöntemlerinin uygun olduu birçok çalıma ile tespit edilmitir (Chloda ve Byford, 2004). Ayrıca aktif örenme, her konu alanında her zaman, her düzeyde ve her amaç için uygun bir teknik durumundadır (Açıkgöz, 2003).

- 68 - Üstün yetenekliler okulunda eitim gören örencilerin corafya dersleri için farklı yardımcı kaynakların yanında corafya öretim programında önerilebilecek daha üst düzey düünme becerileri gerektiren etkinliklere yer verilebilir. nsanların hızla deien dünyada, doal ortamla insan arasındaki ilikiyi ulusal ve uluslar arası boyutlarda algılaması, ortaya çıkan problemleri deerlendirebilmesi açısından corafya eitiminin, ilkokul çaından balayarak üniversite çaına kadar, günün ihtiyaçlarına göre düzenlenerek verilmesi gerekmektedir (Doanay, 2002). Buna göre üstün yetenekli örenciler için doada meydana gelmi ve kaynaı corafi bir boyut içeren daha fazla günlük sorunun derslere yansıtılması, örencilerden bu sorunlara çözüm odaklı ve proje tabanlı çalımalar yapmaları yoluyla corafya dersini örenmeleri salanabilir. Corafyaya özel ilgisi olan örencilerin seçilerek bu alanda bilimsel çalımalara tevik edilmesi önerilebilir. Bu amaçla üstün zekâlı örencilere, onların normal örencilerden daha fazla olan potansiyelini deerlendirmek üzere daha farklı ve en üst düzey corafi düünme becerilerini kapsayan bir program hazırlanması önerilmektedir. Özellikle son yıllarda Milli Eitim Bakanlıı nın Bilim ve Sanat Merkezi adı altında oluturduu eitim kurumları vasıtasıyla üstün yetenekli örencileri tespit ederek bu merkezlere yönlendirdii bilinmektedir. Akademisyen corafyacıların ve corafya eitimcilerinin bu tür merkezlerde ve okullarda eitim gören örenciler üzerine özel olarak eilmeleri, bu tür kurumlara yönelik olmak üzere geç kalınmadan özel olarak çeitli ve farklı öretim programları gelitirilmesi ve bunlara uygun etkinlikler tasarlanması önerilmektedir. Corafya öretmenleri için üstün yetenekli örencilerin corafi bilinçlerinin üst düzeye çıkarılması amacıyla üniversite corafya eitimcileri ile bilim ve sanat merkezleri ile dier üstün yetenekli okullarda çalıan corafya öretmenleri arasında hizmet için eitim yolu ile mutlaka iletiim kurularak gerekli eitim desteinin bir an önce salanması önerilmektedir. Üstün yetenekli örencilerin corafi bilinç seviyelerini tam olarak tespit edebilmek amacıyla ülke genelinde benzer çalımaların gelitirilerek yaygınlatırılması önerilmektedir. Bu ekilde bu seviyedeki örencilerin corafi ilgi alanları ortaya çıkarılarak bu ilgi alanlarına yönelik materyal, etkinlik ve proje çalımalarına aırlık verilmesi salanabilir. KAYNAKÇA ABRAM, G. C. (1982). Gifted Education: The Recruitment/Selection Process of Teachers for Gifted Elementary Programs and the Perceptions of Teachers and Principals, University of Southern California, Yayınlanmamı Doktora tezi, USA. ACAR, Ö. ( 2003). lköretim Altıncı Sınıf Örencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine likin Tutumları ile Akademik Baarıları Arasındaki likinin Deerlendirilmesi, Yüksek Lisans Dönem Projesi, D.E.Ü. zmir. AÇIKGÖZ, K. (2003). Aktif Örenme, Eitim Dünyası Yayınları, zmir. ARTVNL, E. (2010). Corafya Derslerini Yapılandırmak: Aksiyon (Eylem) Aratırmasına Dayalı Bir Ders Tasarımı, Marmara Corafya Dergisi, Sayı, 21, s. 184-218. BEDNARZ, S. W., Bettis, N.C., Boehm, R. G. vd. (1994). Geography for Life, National Standards in Geography, Washington, D.C.: National Geographic Society. USA. BAYSAN, C. Tekarslan, E. (1998). Davranı Bilimleri, stanbul Üniversitesi, sletme Fakültesi Yayınları, stanbul. CHIODO, J.J., BYFORD, J. (2004). Do They Really Dislike Social Studies? A Study of Middle and High School Students, Journal of Social Studies Research, Manhattan University of Northern Iowa. CORBN, S.S. ( 1997 ). Comparison with other Academic Subject and Selected Influences on High School Students Attitudes toward Social Studies, Journal of Social Studies Research, Manhattan: Kansas State University. ÇAPAN ERASLAN, B. (2010). Öretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Örenciler likin Metaforik Algıları, Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi, Volume 3/12, s. 140-154. ÇEPN, S., GÖKDERE, M. (2002). Profiles of the Gifted Students In Turkey, Education: Changing Times, Changing needs, First international conference on education, Faculty of education, Eastern Mediterranean University Gazimausa, Turkish Republic of Northern Cyprus. DEMRKAYA, H., ARIBA, K. (2004). Sosyal Bilgiler Öretmenlii Üçüncü Sınıf Örencilerinin Corafya Dersine Yönelik Tutumlarının Deerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:.12, s. 179-187.

- 69 - DOANAY, H. (2002). Corafya Öretim Yöntemleri, Orta Öretimde Corafya Eitiminin Esasları, Aktif Yayıncılık, Erzurum. INTEL, (2009). Düünme Süreçlerinin Geleneksel Hiyerarisi, download.intel.com/education/common/tr/resources /Bloom.pdf, Eriim: 20 Ekim 2009. EREN, A. (2002). Özel Tercihler Sistemi Olarak Örenme, Bilim Teknik Dergisi, 419. HATZIOS, M. K. (1996). Effective Models for Measuring Students Attitudes toward the Marketing Education Program, Journal of Vocational and Technical Education, 13, http://scholar.lib.vt.edu/ejournals/jvte/v13n1/hatzios.html (eriim: 01.05.2009 ) KADHIRAVAN, S., BALASUBRAMANIAN, N. (1999). Computer Anxiety And Attitude towards Computers in Relation to Achievement in Computer Science, The Annual Meeting of the International Conference on Collaborative- Networked Learning, New Delhi, India, http://www.india.edu/ignouconf/papers/pad002.html, (eriim: 01.05.2009). MCCOACH, D. B. (2002). A Validation Study of the School Attitude Assessment Survey, Measurement and Evolution in Counseling and Development, 35 (2), 66-78. MCMILLAN, J. H. ; SCHUMACHER, S. (2006). Research in education: Evidence based inquiry. Boston: Brown and Company. MEB, (2005). Corafya Dersi Öretim Programı ve Kılavuzu (9-12. Sınıflar), T.C. Milli Eitim Bakanlıı Talim Terbiye Kurulu Bakanlıı, Ankara. MARYLAND, M. (1972). Education of Gifted and Talented, Washington D.C: US Office of Education. ÖNER, N. (1997). Türkiye de Kullanılan Psikolojik Testler, Boaziçi Üniversitesi Yayınları, stanbul. ÖZKILIÇ, Y. Ö. (2003). Kara Kuvvetleri Orta Dereceli Askeri Lise Örencilerinin Corafya Dersine likin Tutumları, Yayınlanmamı Yüksek Lisans Tezi, Eitim Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, stanbul. RENZULLI, J. S. ve Reis, S, M. (1985). The School wide Enrichment Model: A Comprehensive Plan for Educational Excellence, Mansfield Center, CT: Creative Learning Press. RENZULLI, J. S. (1977). The enrichment triad model: A guide for developing defensible programs for gifted, Mansfield Centers CT: Creative Learning press. SPEIRS N., KRISTIE L.; ADAMS, C. M.; PIERCE, R. L.; CASSADY, C; Dixon, F. A. (2007). Fourth-Grade Teachers' Perceptions of Giftedness: Implications for Identifying and Serving Diverse Gifted Students, Journal for the Education of the Gifted, 30, 4, s.479-499, Eriim 21.08. 2010, http://www.eric.ed.gov/pdfs/ej769920.pdf AHN, C. (2001). Türkiye de Corafya Öretimi (Sorunlar-Çözüm Önerileri), Gündüz Eitim ve Yayıncılık, Ankara. TAVANCIL, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayınları, Ankara. ÜLGEN, G. (1995). Eitim psikolojisi, Bilim Yayınları, Ankara.