Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1): 83-99 ISSN 1010-6960 Orijinl rştırm (Originl rticle) Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi 1 The effect of niclosmide on some iologicl nd physiologicl spects of Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) 1 2* Ender BÜYÜKGÜZEL1 Selver KAYAOĞLU 32 Summry The slisilnilides function y inhiiting mitocondril oxidtive phosphoryltion in prsitic tpeworms nd thus they re used s n ntiprsitic drug in medicine nd veterinry. While the potent ntihelmintic ctivity of niclosmide hs een well chrcterised in mmmls, this study investigted the in vivo insecticide effect of niclosmide using lrve of the insect Glleri mellonell. Niclosmide ws successful in decresing the survivl of 7th instr lrve, pupl nd dult stges while only the highest concentrtion of this ntihelmintic ntiiotic (1.0 %) significntly prolonged developmentl time to dult stge. Fecundity of femles ws otined s 78.6 ± 6.1 numer of eggs/dy/femle in control diet. Fecundity were incresed to 114.7 ± 10.9 t 0.1% of niclosmide. However, we could not otin ny egg t the highest concentrtion. An increse in the mle dult longevity ws otined when rered with the highest concentrtions of niclosmide. Niclosmid rering resulted in decrese in htchility of eggs. Niclosmide t 0.1 % of concentrtion incresed mlondildehyde (MDA) content (4-fold), glutthion-s-trnsferse (GST) ctivity (2-fold). Reltive to control (133.24 ± 23.6 nmol/mg protein), niclosmide t tested concentrtions significntly incresed protein cronyl (PCO) content t lest 5-fold (701.24-808.02 nmol/mg protein). This work indictes tht G. mellonell lrve my e used s good model to scertin importnce of clinclly importnt ntihelmintic drug ctive ingredients in chemicl mngement of pest insects. The results of this work lso indicte tht the negtive effects of niclosmide on insect iology re due to its pro-oxidnt properties nd lso to the ility of niclosmide in crippling the insect s ntioxidn defence response. Key words: Glleri mellonell, niclosmide, survivorship, mlondildehyde, protein cronyl Özet Slisilnilidler ğırsk şeridi gii przitlerin mitokondrisinde oksidtif fosforilsyonu inhie ederek etkisini gösterirler ve u ntiprzitik ilçlr tıpt ve veterinerlikte kullnılmktdır. Niklozmidin potnsiyel ntihelmintik ktivitesi memelilerde iyi ir şekilde orty konulmuş, u çlışmd d Glleri mellonell lrvlrı kullnılrk niklozmidin in vivo insektisit etkisi rştırılmıştır. Niklozmid, 7. dönem lrv, pup ve ergin evrelerinin yşm ornını önemli derecede düşürürken, en yüksek konsntrsyonu (% 1,0) ergin gelişme süresini önemli derecede uztmıştır. Dişilerin yumurt verimi kontrol esininde 78,6 ± 6,1 yumurt syısı/gün/dişi olrk tespit edilmiştir. % 0,1 lik niklozmid ile eslenildiğinde ise u değer 114,7 ± 10,9 yumurt syısı/gün/dişi yükselmiştir; unun ynısır en yüksek konsntrsyond (% 1,0) hiç yumurt elde edilememiştir. Niklozmidin en yüksek konsntrsyonund (% 1,0) erkek ergin ömür uzunluğu rtmıştır. Ayrıc, niklozmid yumurt çılımını d denenen tüm konsntrsyonlrd önemli ornd düşürmüştür. % 0,1 lik niklozmid konsntrsyonund mlondildehit (MDA) miktrı 4 kt, gluttyon- S-trnsferz enzimi (GST) ktivitesi ise 2 kt rtmıştır. Kontrol esinine göre (133,24 ± 23,6 nmol/mg protein) niklozmidin denenen konsntrsyonlrı protein kronil (PCO) miktrını en z 5 kt (701,24-808,02 nmol/mg protein) önemli derecede rttırmıştır. Bu çlışmd Glleri mellonell model öcek olrk kullnılrk, öceklerle mücdelede elirli klinik öneme ship ntihelmintik ilçlrın ktif şekilde kullnılilirliği elirtilmiştir. Ayrıc, u çlışmnın sonuçlrı niklozmidin prooksidn etkisine ğlı olrk iyolojik ve ynı zmnd öceğin ntioksidn svunm cevı üzerine negtif etkisi olduğunu göstermiştir. Anhtr sözcükler: Glleri mellonell, niklozmid, yşm ornı, mlondildehid, protein kronil 1 Bu çlışm Yüksek Lisns tezi olup BAP/2012-10-06-10 nolu proje kpsmınd desteklenmiştir. 2 Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen-Edeiyt Fkültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, 67100, İncivez, Zonguldk 3 Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 67100, İncivez, Zonguldk * Sorumlu yzr (Corresponding uthor) e-mil: endericen@hotmil.com Alınış (Received): 04.10.2013 Kul ediliş (Accepted): 27.12.2013 83
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi Giriş Trımsl lnlrd, ürünlerin gelişmesini engelleyen ve verimini düşüren her türlü zrrlıdn korunmk için çeşitli pestisitler yygın olrk kullnılmktdır. Kimysl ilçlr trımsl lnlrd zrrlı öcek populsyonlrının mücdelesinde çok etkin ir yöntem olmsın krşın şırı miktrd ve ilinçsizce kullnılmsı, ekosistem üzerinde olumsuz etkilere ve zrrlı irçok öcek türünün u tür ilçlr krşı direnç kznmsın neden olmktdır (Özprlk, 2003). Bu tür kimysl ilçlr, suletl konsntrsyonlrd kullnılslr ile, hedef orgnizm ile irlikte ynı hittt yşyn diğer hedef olmyn orgnizmlr üzerinde olumsuz etkilere shiptirler (Simon et l., 1999; Brr et l., 2005; Morgn et l., 2005). Ypıln çlışmlr ışığınd, doğl düşmnlr (ioinsektisitler) ile zı kimysl insektisitlerin hedef orgnizm üzerinde verimliliği zltn etkilere ship olduğu gösterilmiştir (Tkd et l., 2001). Ayrıc gelişim ornı (Willrich & Boethel, 2001), cinsiyet ornınd değişiklik, diypoz ve przitoidlerle irlikte morfolojide direkt ve konukçu fizyolojisine u mddelerin dolylı olrk etki ettiği de ilinmektedir (Croft, 1990). Bzı sentetik kimysl insektisitler, itkisel insektisitler ve iyopestisitler öceklerde lipid, krohidrt ve protein seviyelerini de etkilediği ilinmektedir (Brwl & Krl 2001; Seyoum et l., 2002, Vijyrghuon & Chitr, 2002; Wng et l., 2005). Kimysl mücdelede kullnıln mddelerin özellikle insektisit gruplrının ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerinden dolyı zrrlılrl mücdelede frklı ryışlr gidilmiş ve u mddelere krşı koruyucu önlemler lınmy şlnmıştır. Son yıllrd ypıln çlışmlrd kimysl ilçlr yerine doğd vr oln, zrrlılrın doğl düşmnlrı kullnılmy şlnmış y d geleneksel olrk kullnımd oln kimysllr dışınd çevreye dh z toksik mddelerin ulunmsın yönelik rştırmlr ypılmktdır (Hill & Foster 2000, Xu et l., 2001; Sk et l., 2009; Ergin et l., 2007; Conrdt et l., 2002; Lemos et l., 2003; Gündüz & Gülel, 2005). Ypıln zı çlışmlrd klinik olrk önemli ntimikroiyl ntiiyotikler zrrlı öceklerin mücdelesinde kullnılmy şlnmış ve önemli sonuçlr elde edilmiştir (Büyükgüzel & Klender 2007; 2008; Büyükgüzel, 2009; Jyrj et l., 2008). Bu mçl ntiiyotik insektisitlere oln ilgi önem kznmış ve u konudki çlışmlr gün geçtikçe yoğunlşmktdır. Dh önceki çlışmlrd ntiiyotikler öceklerin yetiştirilmesini sğlyn ypy esin ortmın ilve edilerek mikroiyl kontminsyonlrı önlemek ve lrvlrın esin lımını uyrmk mcıyl kullnılmıştır (Person & Ryould, 1998; Büyükgüzel, 2001; Büyükgüzel & Yzgn, 2002; Alverson & Cohen, 2002; Inglis & Cohen, 2004). Ypıln u çlışmlr doğrultusund kullnıln ntiiyotiklerin düşük konsntrsyonlrının gelişimi hızlndırdığı, yşm ornını, ergin ömür uzunluğunu ve vücut ğırlığını rttırdığı, yüksek konsntrsyonlrın ise öcekler üzerinde olumsuz etkileri olduğu orty çıkrılmıştır (Chmerlin & Schol, 1991; Hirose et l., 2006). Anck, u ntiiyotiklerin öceğin yşm ornı, gelişme süresi ve diğer iyolojik özelliklerini etkileyecek düzeyde oksidtif strese seep olup olmdığı ve u strese krşı ntioksidtif tepki meknizmsının uyrıldığı konusund sınırlı syıd çlışm ulunmktdır (Büyükgüzel & Klender, 2007; 2008; Büyükgüzel, 2009). Cnlılrın, çeşitli kimysllr vey çevre kirliliğine neden oln mddelerin etkileri ltınd klmlrı, serest oksijen rdikllerinin oluşumun ve dolyısıyl metolik olylrın ozulmsın neden olur (Felton & Summers, 1995). İnsektisitler, serest rdikl oluşturm ve rektif oksijen türlerini (ROT) ortn kldırn enzimlerin ypısınd d değişiklik meydn getirerek oksidtif stres oluşmsın seep olmktdır (Dettrn et l., 2006; Giordno et l., 2007). Oksidtif stres sonucund oluşn serest rdikllerin hücrede proteinler, lipitler, krohidrtlr, enzimler ve nükleik sitler üzerine önemli etkileri ulunmktdır (Hermes-Lim & Zenteno-Svin, 2002). Polisiklik romtik hidrokronlr, orgnoklorlu ve orgnofosforlu (OP) pestisidler, poliklorlu ifeniller ve itkisel llelokimyslrın d dhil olduğu diğer ksenoiyotikler u tip oksidtif hsr ile önemli etkilere neden olmktdırlr. Bu nedenle lipid peroksidsyonunun ölçülmesi öyle ileşiklerin oksidtif etkilerinin değerlendirilmesinde indiktör olrk kullnılmktdır (Vlvnidis et l., 2006). Lipid peroksidsyonunun elirlenmesinde kullnıln en sit ve en yygın yöntem rkidonik sit ve diğer çoklu doymmış yğ sitlerinin peroksidsyonu ve rkidonik peroksitlerin prçlnm ürünü oln ldehit türevi mlondildehid (MDA) miktrının elirlenmesidir (Spiteller, 2001). Böceklerde de MDA miktrının yükselmesi lipid peroksidsyonu seviyesinin önemli ir göstergesidir (Krishnn et l., 2009). 84
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) Protein oksidsyonu, ROT ile doğrudn vey oksidtif stresin sekonder ürünleri ile reksiyonu sonucu dolylı olrk indüklenen, proteinlerin kovlent modifiksyonu olrk tnımlnmktdır (Gülhr, 2007). Serest rdikllerin oksidn etkisi sonucu meydn gelen oksidtif protein modifiksyonu ve unun sonucu oksitlenmiş proteinlerin fzl miktrd irikmesi hücre ve doku hsrın neden olur (Den et l., 1997). ROT nin proteinlerle etkileşimi sonucund histidin, prolin, rjinin ve lizin gii çok syıd mino sit klıntısınd ve/vey peptid omurgsınd meydn gelen oksidtif hsr sonucund protein kronil (PCO) ürünleri meydn gelir (Levine et l., 1994; Evns et l., 1999). PCO düzeylerinin sptnmsının oksidtif protein hsrını elirlemede duyrlı ir yöntem olduğu ildirilmektedir (Levine et l., 1994). Gluttyon-S-trnsferz enzimi (GST) ksenoiyotiklerin iotrnsformsyonund önemli rol oynyn fz II enzim sisteminin önemli ir enzimidir (Sheehn et l., 2001). GST ler öceklerde insektisitlerden korunmd rol ln detoksifiksyon enzimlerinin üyük ir ilesidir (Yu, 2004). İnsektisit mruziyetine ğlı oluşn toksisiteyi ortdn kldırmk için çoğu öcekte GST ktivitesinin yükseldiği sptnmıştır (Vonts et l., 2001). GST ve Gluttyon (GSH), rektif türlerin konjugsyonu ve lipid peroksidsyon ürünlerinin detoksifiksyonu ile oksidtif zrrın önlenmesinde önemli ir rol oynrlr (Singh et l., 2001). GST, öceklerde insektisitlerin (Yu, 1996) ve konukçu itkilerden slınn llelokimysllrın (Yu, 1993) metolik detoksifiksyonund, ROT lrın toksik etkilerinden öcekleri korumd (Vonts et l., 2001), ynı zmnd prostglndin ve zı hormonlrın iyosentezinde (Knok et l., 2000) ve hücre içi iyon knllrının düzenlenmesinde (Dulhunty et l., 2001) önemli role shiptir. Antihelmintik ilçlr insn ve hyvnlrd sindirim knlı, solunum yollrı, krciğer ve enzeri orgnlrdki przitler üzerinde etkilidir. Antihelmintikler iç przitleri y konukçının vücudund öldürerek vey sdece vücut dışın tılmlrını sğlyrk hstyı przitlerden rındırırlr (Grover et l., 2001). Bir ntihelmintik oln niklozmidler przitlerin mitokondrisinde oksidtif fosforilsyonu inhie ederek etkisini gösterirler. Ayrıc irçok helmintik prziti ilgilendiren neroik metolizmyı d inhie edeilirler (Grover et l., 2001). Antihelmintik ilçlr przitlerde şlıc enerji metolizmsını ozrk nöro-musküler iletimi etkiler, glukoz emilimi vey tşınmsını etkileyerek glikojen metolizmsını ozr, glikolizi önler, nükleik sit sentezini ve sonuçt üremeyi engeller. Niklozmid, gstrointestinl knld önemli miktrd emilmeyip, dışkı ile vücuttn tılır. Emilen kısmı ise etkisiz ir metoliti oln minoniklozmide çevrilir (Şnlı & Ky, 1994). Niklozmidin ntihelmintik etkisinin dışınd son zmnlrd Glleri mellonell L, (Lepidopter: Pyrlide) kullnılrk ypıln ir çlışmd kterisit etkisi olduğu gösterilmiştir (Imperi et l., 2013 ). Hyvnlr trfındn dışkı ile dış ortm ırkıln sistemik insektisit olrk d etki gösteren vermektin gii ntiprziter ntiiyotiklerin dışkının prçlnmlrı ve esin zinciri sırsınd hedef olmyn cnlılrın gelişimi ve yşm ornını olumsuz yönde etkilediği ilinmektedir (Hlley et l., 1989). Ayrıc, çlışmd kullnıln ntihelmintik ilc enzer şekilde kteriyel ve protozol enfeksiyonlrın tedvisinde kullnıln furzolidonun sivrisinek türü Culex pipiens molestus (Dipter: Culicide) lrvlrın oldukç toksik etki yptığı gösterilmiştir (Mcri et l., 1988). Bu çlışmd kullnıln üyük l mumu güvesi G. mellonell insn ve hyvnlrd enfeksiyon oluşturn zı küf, mntr ve kterilerin ptojenitesini elirlemede memeli deney hyvnlrın lterntif omurgsız ir konukçu model sistemi olrk (Miyt et l., 2003; Altincicek et l., 2007; Joyce et l., 2010; Mukherjee et l., 2010) ve öcek-insektisit etkileşimi ile ilgili iyokimysl ve fizyolojik çlışmlr için model olrk kullnılilen oldukç uygun ir öcektir (Büyükgüzel & İçen, 2004; Büyükgüzel & Klender, 2008). Mevcut çlışmd ntihelmintik ilçlrın zrrlı öceklerin mücdelesinde insektisit olrk kullnılilirliğinin elirlenmesi mcıyl, niklozmidin G. mellonell gelişme dönemleri ve ergin iyolojisi üzerindeki etkileri rştırılmıştır. Ayrıc u mddenin öceğin 7. dönem lrvlrının ort ğırsk dokusund lipid peroksidsyonu seviyesini gösteren MDA miktrınd, oksidtif protein modifiksyonunu gösteren PCO miktrınd ve detoksifiksyon enzimi GST ktivitelerinde seep olduğu değişimler incelenmiştir. 85
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi Mteryl ve Yöntem Glleri mellonell L. kültürü Lepidopter tkımın it ir öcek oln G. mellonell L. kültürünün devmı, yumurtdn yeni çıkmış lrvlrın Bronskill (1961) trfındn geliştirilen yrı sentetik esinde (420 g uğdy kepeği, 150 ml süzme l, 150 ml gliserin (Merck, Drmstdt, Germny), 20 g öğütülmüş koyu renkli eski petek, 30 ml sf su) septik olmyn şrtlrd yetiştirilmesi ile sğlnmıştır. Böcek kültürünün devmı 28 2 0 C ve % 65 5 ğıl neme yrlı ir inkütörde (Nüve, ES 500), gün oyu devmlı krnlık ortmd gerçekleştirilmiştir. Niklozmidin deneylerde kullnılmsı Niklozmid (2,5-Dikloro-4 nitroslisilnilid, eyz srı toz, % 98) Sigm-Aldrich (St. Louis, MO, USA) firmsındn temin edilmiştir. Yürütülen eslenme deneylerinde niklozmidin denenen miktrlrının konsntrsyonu 100 grm esin şın grm ntiiyotik (% /) olrk elirtilmiştir. Niklozmid içermeyen kontrol esini hriç niklozmidin G. mellonell için % 0,001, 0,01, 0,1 ve 1,0 olmk üzere dört frklı konsntrsyonu kullnılmıştır. Niklozmid konsntrsyonlrı G. mellonell (Büyükgüzel & Klender 2007; 2008; Büyükgüzel, 2009) ve zı przitoid öcek türleri (Büyükgüzel, 2001; Büyükgüzel & Yzgn, 1996) üzerinde ypıln önceki çlışmlr temel lınrk tespit edilmiştir. Yşm ornı ve gelişme süresi Niklozmidin elirlenen miktrlrını içeren esinler uygun esin kplrın (Cm kvnozlr, 60 x120 mm) pylştırılmıştır. Her ir esin kın 20 lrv konulrk, deneyler dörder kez tekrr edilmiştir. Niklozmid içeren esinlere ırkıln lrvlr olgun 7. dönem lrvlrını meydn getirdikten sonr pup olmlrı için içerisinde ince pelur kğıt ulunn 30 ml lik plstik örnek kplrın (ORLAB, L190030, 35x55 mm) her kpt ir olgun lrv (7. dönem lrv) olck şekilde ırkılmıştır. Bu lrvlrdn pup oln ve erginleşen ireylerin ornı ve u evrelere ulştıklrı süre elirlenmiştir. Erginleşen ireylerin erkek ve dişi ornı ve ömür uzunluklrı tespit edilmiştir. Deneylerde kullnıln erginlerin eşey yrımı, ergin dönemdeki öceklerin vücut üyüklüğüne ve domenlerinin son segmentindeki genitl ölgeye göre ypılmıştır. Ergin ömür uzunluğu Niklozmidin frklı konsntrsyonlrınd yetiştirilen ergin ireylerin ömür uzunluğun etkisini tespit etmek için yumurtdn yeni çıkmış G. mellonell lrvlrı ergin evreye kdr yetiştirilmiştir. Her ir deney için 10 det ergin kullnılrk, deneyler dörder def tekrrlnmıştır. Elde edilen ergin ireyler 30 ml lik, geniş ğızlı, şefff, delikli kpklı plstik kplr (ORLAB, L190030, 35x55 mm) irer det konulmuştur. G. mellonell ergin evresinde eslenme ihtiycı olmdığındn ömür uzunluğu deneyleri esnsınd ergin öceğe esin verilmemiştir. Deneyler stok kültürün ypıldığı ortm şrtlrınd ypılmıştır. Erginler, her gün elirli stte kontrol edilerek en son erginin ölümüne kdr her erginin yşm süresi tespit edilmiştir. Yumurt verimi ve çılm ornı Denenen niklozmid konsntrsyonlrının G. mellonell dişilerinin yumurt verimi üzerine etkisini elirlemek mcıyl yumurtdn yeni çıkn lrvlr u ntihelmintik ntiiyotiğin ulunduğu esinlerde ergin evreye kdr eslenmiştir. Yumurt verimi için yeni erginleşmiş ve döllenmemiş ir günlük dişiler kullnılmıştır. Her ir deney için 10 det dişi kullnılrk, deneyler dörder def tekrrlnmıştır. Bu dişiler geniş ğızlı, delikli kpklı, plstik kplr (15 ml, ORLAB) her kpt ir det dişi olck şekilde ırkılmıştır. Ön denemelerden elde edilen sonuçlr göre erginleşen dişilerin ilk 48-72 st içinde yumurtlrını ırktığını gözlenmiştir. Bu yüzden ilk 2-3 gün içinde ırkıln yumurtlr syılmıştır. Yumurt verimi, ir günde dişi şın ırkıln yumurt syısı olrk ifde edilmiştir. Her gün çıln lrvlr yine siyh ir zemin üzerinde syılrk ortlm syısı kydedilerek, yumurtlrın çılm ornı elirlenmiştir. 86
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) Ort ğırsk izolsyonu 7. döneme kdr yetiştirilen G. mellonell nın lrvlrının ort ğırsk diseksiyonu ypılmdn önce lrvlr uz üzerinde 5 dk ekletildikten sonr % 95 etil lkol ile yüzeyleri dezenfekte edilerek prfinle doldurulmuş petri kın sırt kısmı prfine gelecek şekilde yerleştirilmiştir. Dh sonr lrvlr krın kısmındn ort eksen oyunc ince uçlu diseksiyon mksı ile kesilmiştir. Streomikroskop (Olympus SZ61, Tokyo, Jpn) ltınd ince uçlu ir pens yrdımıyl sindirim knlının ort ğırsğın olduğu ölüm izole edilerek, u ölüme tutunmuş oln diğer dokulr ve ğırsk içeriği uzklştırılmıştır. İzole edilen ort ğırsklr, soğuk homojenizsyon tmponu % 1,15 lik potsyum klorür (KCl) /h, 25 mm dipotsyum hidrojen fosft (K 2 HPO 4 ), 5 mm etilendimintetrsetik sit (EDTA), 2 mm fenilmetilsülfonil (PMSF), 2 mm ditiyotreitol (DTT), ph: 7,4) ve irkç feniltiyoüre kristli ulunn ir ependorf tüpe ktrılmıştır. Dokulr nliz ypılıncy kdr derin dondurucud (-80 0 C) ekletilmiştir. Deneyler her ir tekrrd 15 ortğırsk kullnılrk dörder def tekrrlnmıştır. Mlondildehid (MDA) Lipid peroksidsyonunun son ürünü oln MDA miktrı Jin & Levine (1995) nın kullndığı metod temel lınrk 532 nm de ölçülmüştür. Ort ğırsk % 1,15 lik KCl ile ultrsonik homojeniztör (10 sn, 30 W) (Bndelin Sonoplus HD2070, Berlin, Germny) ile prçlnmıştır. Dh sonr örneklere ph 7,4 oln fosft tmponu, 0,04 M utillenmiş hidroksi toluen (BHT), % 30 luk triklorsetik sit (TCA) eklenerek 2 st uzun içerisinde ekletilmiştir. Dh sonr 4 C de, 2000 x g devirde 15 dkik sntrifüj edilmiştir. Sntrifüj sonrsı üst sıvı lınıp, üzerine 0,1 M EDTA ve % 1 lik TBA ilve edilmiş ve kynr su nyosund 45 dkik ekletilmiştir. Tüpler od sıcklığın geldikten sonr spektrofotometrede (Shimdzu 1700 UV/Vis, Kyoto, Jpn) 532 nm de sornsı okunmuştur. MDA miktrı 1,56 x 10 5 M - 1 cm -1 kt syısı kullnılrk nmol/mg protein olrk elirlenmiştir. Protein kronil Levine et l. (1994) in metodu temel lınıp ir ölçüde değiştirilerek (Krishnn & Kodrik, 2006) 370 nm de Protein kronil tyini ypılmıştır. Örnekler, ph: 7,4 oln homojenizsyon tmponund ultrsonik homojeniztör (10 sn, 30 W) (Bndelin Sonoplus HD2070, Berlin, Germny) ile + 4 0 C de prçlnmıştır. Elde edilen özüt + 4 0 C de 1000 x g de 10 dk sntrifüj (Hettich Zentrifugen, Mikro 200 R soğutmlı sntrifüj) ypılmıştır. Sntrifüj ypıln tüplerden üst sıvı lınıp üzerine % 10 luk streptomisin sülft ilve edilerek 37 0 C de 15 dk su nyosund ekletilmiştir. Dh sonr 8000 x g de + 4 0 C de sntrifüj edilerek nükleik sitler çöktürülmüştür. Üst sıvıdn 200 l lınrk üzerine 800 l 10 mm 2,4 dinitrofenilhidrzin (DNPH) eklenmiştir. Od ısısınd ir st vey su nyosund 37 0 C de 15 dk elirli rlıklr ile çlklmk suretiyle eklenmiştir. Dh sonr tüplere 700 l % 20 lik TCA ilve edilerek uz üzerinde 10 dk ekletildikten sonr + 4 0 C de 10000 x g de 10 dk sntrifüj edilmiştir. Böylece oluşn 2,4- dinitrofenilhidrzon ileşikleri çöktürülmüştür. Üst sıvı tılrk çöküntü üzerine 1:1 ornınd 1 ml etnol: etil sett krışımı ilve edilerek, vorteks ile yvşc homojenize edilmiştir. Bu işlem 3 def tekrrlnıp her defsınd 10000 x g de + 4 0 C de sntrifüj edilerek üst sıvı tılmıştır. En son sntrifüjleme işleminden sonr çöküntü üzerine 2,5 ml 6 M gunidin hidroklorür ilve edilerek iyice 37 0 C de 10 dk (od ısısınd 45 dk) krıştırılmk suretiyle çöküntü çözülmüştür. K prtiküllerin çökmesi için 10000 x g de 10 dk +4 0 C de sntrifüj edilmiştir. Üst sıvının sornsı 370 nm de kör tüpe krşı spektrofotometrede (Shimdzu 1700 UV/Vis, Kyoto, Jpn) okunrk protein kronil miktrı 22,000 M -1 cm -1 kt syısı kullnılrk nmol/mg protein olrk verilmiştir. Gluttyon S-trnsferz (GST) GST ktivitesinin ölçümünde Hig et l. (1974) trfındn geliştirilen metod uygulnmıştır. CDNB 340 nm de yükselen sorns gösteren gluttyon oksidsyonunu ktlizleyen GST enzimi için sustrt olrk kullnılmıştır. Örnekler +4 0 C de ultrsonik homojeniztörde (Bndelin Sonoplus HD2070, Berlin, 87
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi Germny) (10 sn, 30 W) homojenize edilmiştir. +4 C de 16000 x g devirde homojenize edilen örnekler, sntrifüj edilmiştir. Üst sıvılr lınrk GST ktivitesinin ölçümünde kullnılmıştır. Enzim ktivitesi 340 nm de (ε 340 : 0,0096 μm.cm 1 ) süperntntt ulunn 1 mg toplm protein şın 1 dkikd oluşturuln tioether miktrı olrk ölçüldü ve enzimin spesifik ktivitesi mol/mg protein/dk olrk ifde edilmiştir. Ort ğırsk örneğinden elde edilen süperntnttn GST nin spesifik ktifliğini hesplmk ve MDA miktrını mg protein şın vermek için çözünür toplm protein tyini ypılmıştır. Bu mçl örneklerin sornsı spektrofotometrede 600 nm de Folin-Lowry (Lowry et l., 1951) metodun göre ölçülerek totl protein miktrı tespit edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi Gelişme süresi, erginlerin ömür süresi, dişilerin yumurt verimi ve yumurtlrın çılm ornı, 7. dönem lrvlrının ort ğırsktki MDA ve protein kronil miktrı ve GST ktivitesinin değerlendirilmesinde tek yönlü Vryns Anlizi (ANOVA) (SPSS, 1997), ortlmlr rsındki frkın önemini sptmk için LSD Testi (SPSS, 1997), yşm ile ilgili verilerin değerlendirilmesinde ise χ 2 (Chi squre) Testi (Snedecor & Cochrn, 1989) kullnılmıştır. Ortlmlrın önemi 0,05 olsılık seviyesinde değerlendirilmiştir. Arştırm Sonuçlrı ve Trtışm Büyük l mumu güvesi G. mellonell L. ypy esin ortmınd eslenerek slisilnilid türevi ir ntihelmintik ntiiyotik oln niklozmidin öceğin yşm, gelişme, ergin dişi ve erkek ömür uzunluğu, yumurt verimi, çılm ornı gii iyolojik özellikleri üzerine etkisi lortuvr şrtlrınd incelenmiştir. Ayrıc u ntihelmintik ntiiyotiğin öceğin 7. dönem lrvlrının ort ğırsğınd lipid peroksidsyonu ürünü MDA ve protein oksidsyonu ürünü PCO ile detoksifiksyon enzimi GST ktivitesi üzerine etkisi rştırılmıştır. Kontrol esinine göre niklozmidin tüm denenen konsntrsyonlrı yşm ornını önemli derecede zltmış, özellikle niklozmidin en yüksek konsntrsyonu öceğin lrvl gelişimini 5 gün, pupl gelişimini 4 gün, ergin evreye gelişimini ise 6 gün (45,4 ± 1,3 gün) geciktirmiş, enzer şekilde 7. döneme ulşm ornını, pup olm ornını ve ergin olm ornını d önemli derecede düşürmüştür (Şekil 1, 2). Ypıln ir çlışmd kimysl ypısı ilinen sentetik esine ilve edilen penisilin, streptomisin, rifmpisinin endoprzitoid hymenopter türü oln Pimpl turionelle (Hymenopter: Ichneumonide) nın yşm ornını düşürdüğü ve gelişimini geciktirdiği elirtilmiştir (Büyükgüzel & Yzgn, 1996). Bulgulrımızı destekleyen ir şk çlışmd, hymenopter przitoidlerinden Aphytis holoxntus (Hymenopter: Aphelinide) ve Pteroptrix smithi (Hymenopter: Aphelinide) nin konukçusu oln Chrysomplus onidum (Hemipter: Dispidide) un gelişiminin frklı evrelerinde suletl dozd mlthionlu esinle eslemiş, unun sonucund przitoidlerde ergin çıkışının zldığını, konukçud lrv, pup ve ergin ölüm ornının rttığı gösterilmiştir (Cohen et l., 1988). Diğer ir çlışmd d ltı det insektisitin eyz sinek Bemisi rgentifolii (Homopter: Aleyrodide) nin przitoitleri oln Eretmocerus tejnus (Hymenopter: Aphelinide) ile Eretmocerus mundus (Hymenopter: Aphelinide) un genç lrvlrı ile puplrı üzerine letl ve suletl etkileri rştırılmış, orgnik fosforlu ilçlrdn metil prthion ve zinfos metil in ergin olm ornını zlttığı, denenen tüm insektisitlerin suletl dozlrının d przitoid öceklerin ömür uzunluğu ve yumurt verimini olumsuz yönde etkilediği elirtilmiştir (Jones et l., 1998). Bu ntihelmintik mddenin denenen en yüksek konsntrsyonu erkek ömür uzunluğunu 7,0 ± 0,6 günden 11,0 ± 2,2 güne ortlm 4 gün uztırken, dişi ömür uzunluğunu ise etkilememiştir (Şekil 3). Bulduğumuz sonuçl uyumlu olrk, Fitzptrick & Dowell (1981), Aleurocntus woglumi (Homopter: Aleyrodide) ye 14 frklı insektisit uygulmış ve u öceğin przitoidleri oln Amitus hisperidum (Hymenopter: Pltygsteride) ve Prospltell opulent (Hymenopter: Aphelinide) nın dördüncü lrvl evresinde yumurt çılımı ve ömür uzunluğun ütün insektisitlerin etkili olduğunu tespit etmişlerdir. 88
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) 50 45 Gelişme Süresi (Gün) 40 35 30 25 20 15 kontrol 0.001 0.01 0.1 1 10 5 0 7. evreye ulşm süresi Pup olm süresi Ergin olm süresi Şekil 1. Niklozmidin G. mellonell lrvlrının gelişme süresine etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). 120 100 Yşm Ornı (%) 80 60 40 c d c c c c Kontrol 0.001 0.01 0.1 1 20 e d d 0 7.evreye ulşn lrv ornı Pup olm ornı Ergin olm ornı Şekil 2. Niklozmidin G. mellonell lrvlrının yşm ornın etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). 89
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi 14 12 Ergin Ömür Uzunluğu (Gün) 10 8 6 4 Erkek Dişi 2 0 Kontrol 0,001 0,01 0,1 1 Niklozmid Konsntrsyonlrı (%) Şekil 3. Niklozmidin G. mellonell dişi ve erkek ergin ömür uzunluğun etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). Kontrol esini ile krşılştırıldığınd, niklozmidin % 0,1 lik konsntrsyonunu içeren esin yumurt verimini önemli derecede rtırmış olup, yumurt syısını dişi şın ir günde 114,7 ± 10,9 ye yükseltmiştir. Bun krşın, niklozmidin en yüksek konsntrsyonu (% 1,0) ile yetiştirilen dişilerin hiç iri yumurt ırkmmıştır (Şekil 4). Düşük konsntrsyondki rtış, öceğin u esinsel ortmdki konsntrsyon krşı ir dptsyon dvrnışı olilir. Gou & Dwood (1974) göre, eş genersyon oyunc Culex pipiens i mlthionun elirli konsntrsyonun mruz ırkılmış ve unun sonucund fertilitenin önemli derecede düştüğü tespit edilmiş, ir şk çlışmd d Zettler & LeCto (1974), suletl dozdki mlthionun Attgenus negtom (Coleopter: Dermestide) d fertiliteyi önemli derecede zlttığını göstermiştir. Bu çlışmlrdn elde edilen sonuçlr izim ulgulrımızı destekler niteliktedir. Niklozmid içermeyen kontrol esine göre, denenen tüm niklozmid konsntrsyonlrı yumurtlrın çılm ornını önemli derecede düşürmüştür. Niklozmid içermeyen kontrol esini ile yetiştirilen dişilerin ırktığı yumurtlrın % 96,6 ± 5,3 sı çılmsın krşın niklozmidin % 0,1 lik konsntrsyonu u çılm ornını % 64,4 ± 9,6 e düşürmüştür (Şekil 5). Mullens & Rodriguez (1992) % 1 ve 2 lik disodyum oktort tetrhidrtın Musc domestic (Dipter: Muscide) ve Fnni femorlis (Dipter: Muscide) dişilerinin yumurt çılımını % 10 un ltın düşürdüğünü elirtmişlerdir. Bizim sonuçlrımızl uyumlu oln ir şk çlışmd d tropik meyve sineği Anstreph Suspens (Dipter: Tephritide) erginlerinin % 4 lük sodyum tetrort içeren esin ile eslenilmesi erginlerin ölüm ornını rtırdığı gii yumurt verimini ve çılımını önemli derecede düşürdüğü elirtilmiştir (Yng et l., 2000). 90
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) 140 120 Yumurt verimi (yumurt/gün/dişi) 100 80 60 40 20 0 Kontrol 0.001 0.01 0.1 1* Niklozmid Konsntrsyonlrı (%) Şekil 4. Niklozmidin G. mellonell dişilerinin yumurt verimine etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). * % 1,0 Niklozmid içeren esin ile yetiştirilen dişilerden yumurt elde edilmemiştir. 120 100 Açılm Ornı (%) 80 60 40 20 0 Kontrol 0.001 0.01 0.1 1* Niklozmid Konsntrsyonlrı (%) Şekil 5. Niklozmidin G. mellonell dişilerinin yumurt çılımın etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). 91
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi * % 1,0 Niklozmid içeren esin ile yetiştirilen dişilerden yumurt elde edilemediğinden, yumurt çılm ornı tespit edilememiştir. Böcekler, hytsl fliyetlerini gerçekleştireilmek için protein, lipit ve krohidrt gii önemli iyomoleküllere ihtiyç duyrlr. Bu iyomoleküller, gelişim evrelerindeki frklılık, diypoz, esin klitesi, mevsimsel değişiklik, sıcklık, cinsiyet, eşeysel ktivite ve insektisit uygulmlrı gii irçok fktörden etkilenmektedir (Ynıkoğlu, 1985; Ito, 1989; Pullin, 1992; Aktümsek, 1996; Wrurg & Yuvl, 1996; Özlp & Emre, 1998; Soch et l., 1998; Ito & Nkt, 1998; Şeker & Ynıkoğlu, 1999; George et l., 2002; Bozkurt, 2003). İnsektisitlerin, öceklerde oksidtif stres meydn getirerek serest rdikl oluşturmsı ve u oluşn rektif moleküllerin de protein, lipit, krohidrt, nükleik sitler ve enzimler üzerine önemli derecede etkileri ulunmktdır (Dmien et l., 2004). Kontrol esinine göre niklozmidin tüm konsntrsyonlrı MDA miktrını önemli derecede rtırmıştır. Niklozmidin % 0,001 lik ornını içeren esin MDA miktrını yklşık 2,5 ktı rttırrk 0,30 ± 0,08 nmol/mg protein e yükseltmiştir. Bun krşılık, niklozmidin denenen en yüksek konsntrsyonu 7. dönem lrvlrının ort ğırsk MDA miktrını önemli derecede rtırmıştır (Şekil 6). Bu ntiiyotiğin % 0,01 lik konsntrsyonu MDA miktrını 0,11 ± 0,03 den 0,39 ± 0,09 nmol/mg protein e önemli derecede yükseltmiştir. En yüksek niklozmid konsntrsyonu (% 0,1) kontrol esinine göre MDA miktrını yklşık 4 ktı ornınd rtırmıştır. Niklozmidin denenen tüm konsntrsyonlrı 7. dönem lrvlrının ort ğırsğındki ir ldehit türevi oln MDA yı indüklemiş olilir. Dh önce ypıln ir çlışmd orgnofosft insektisitlerin elirli konsntrsyonlrın mruz kln öceklerde MDA miktrının rttığı gösterilmiştir (İçen et l., 2005; Büyükgüzel, 2006; 2009; Yu et l., 2011). PCO, MDA gii oksidtif stresin önemli elirteçlerinden iridir. PCO miktrındki rtış, oksidtif stresin şiddeti hkkınd ilgi vermektedir. Protein öceklerde, norml gelişmeleri ve üremeleri için gerekli esinsel iyomoleküldür (Ddd, 1985). Bun ğlı olrk gerek esinsel proteinlerin ypısının ozulmsı gerekse vücut proteinlerinde meydn gelen oksidtif hsr öceğin hem gelişim hem de iyolojik özellikleri üzerinde etkili olmsı eklenir. Niklozmid ulunmyn kontrol esininde PCO miktrı 133±23nmol/mg protein olrk elirlenmiş, u değer % 0,001 lik niklozmid konsntrsyonund 808,02 ± 52,1 nmol/mg protein e yükselmiştir. Benzer ir durum niklozmidin % 0,01 lik ve % 0,1 lik konsntrsyonlrınd d gözlenmiş olup, PCO miktrını sırsıyl 768,61 ± 35,7; 701,24 ± 64,3 nmol/mg protein e yükselmiştir (Şekil 7).Ypıln u çlışmd öceğin ort ğırsk PCO miktrındki rtış, öcekte niklozmid trfındn meydn getirilen oksidtif strese krşı proteinlerin okside olduğunu göstermektedir. Serest rdikllerin etkisi ile oluşn oksidtif protein modifiksyonun ğlı olrk ypı ve işlevi ozulmuş proteinlerin fzl miktrd irikmesi sonucu hücre hsrı oluşilmekte ve sonund u süreç hücre ölümüne kdr uzyilmektedir (Den et l., 1997). 0,6 c 0,5 c MDA Miktrı (nmol/mg protein) 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Kontrol 0,001 0,01 0,1 Niklozmid Konsntrsyonlr(%) Şekil 6. Niklozmidin G. mellonell ort ğırsğınd MDA miktrın etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). 92
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) 1000 Protein Kronil Miktrı (nmol/mg protein) 900 800 700 600 500 400 300 200 100 c 0 Kontrol 0,001 0,01 0,1 Niklozmid Konsntrsyonlrı (%) Şekil 7. Niklozmidin G. mellonell ort ğırsğınd protein kronil miktrın etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). Oksidtif strese neden oln orgnik ksenoiyotiklerin çevresel etkilerini elirlemek için GST enzimi önemli ir elirteçtir (Monteiro et l., 2006; Otitoju & Onwurh, 2007). Böceklerdeki GST nin iyotrnsformsyon görevinin ynınd Gluttyon peroksidz ktivitesi (GST-Gpx) ile oksidtif hsrdn koruyrk ntioksidn svunmy ktkıd ulunduğu ilinmektedir (Singh et l., 2001; Vonts et l., 2001; Ding et l., 2005). Niklozmidin en düşük konsntrsyonu GST ktivitesinde zlmy seep olmsın krşın isttistiksel olrk önemli ir etki ypmmıştır. Bun krşılık, % 0,01 ve 0,1 lik niklozmid konsntrsyonlrı GST ktivitesini önemli derecede rttırmıştır (Şekil 8). Niklozmid içermeyen kontrol esin ile yetiştirilen lrvlrın ort ğırsk GST ktivitesi 1,47 ± 0,3 mol/mg protein/dk olrk tespit edilmiştir. En yüksek niklozmid konsntrsyonu GST ktivitesini yklşık 2 ktı rtırrk 2,88 ± 0,8 mol/mg protein/dk y kdr yükseltmiştir. Bu sonuçlr esinsel niklozmidin yüksek konsntrsyonlrının öceğin iyolojik prmetreleri üzerindeki olumsuz etkilerinin, u ntihelmintik ntiiyotiğin prooksidtif etkisine ğlı olileceğini göstermiştir. Ypıln ir çlışmd d pretroidlere krşı svunmd öceklerin GST ktivitesinin rttığı, enzer ir şekilde insektisitlere mruz klm sürelerine ğlı olrk GST ktivitesinin yükseldiği ve öylece u enzimin insektisitlere krşı direncin sğlnmsınd d etkili olduğu ulunmuştur (Kostropoulos et l., 2001). G. mellonell lrvlrının ort ğırsğınd GST ktivitesi niklozmid ile uyrılmış olilir ve un ğlı olrkt GST nin indüklenmiş peroksidz ktivitesi ile MDA gii lipid peroksidsyon ürünlerinin öceğe zrr verecek düzeye ulşmsı önlenmiş olilir. Yu et l. (2011) trfındn ypıln ir çlışmd ipeköceği ir orgnofosft insektisite mruz ırkıldığınd öceğin yğ dokusundki GST ktivitesinin ort ğırsktkine göre dh fzl olduğunu orty çıkrılmıştır. G. mellonell nın ort ğırsğındki GST ktivitesi, uygulnn ntihelmintik ntiiyotiği ve metolizm ürünlerini detoksifiye etmek için yükselmiş olilir. Bir şk çlışmd, mısır ve çimenlerde ulunn güçlü ntiiyotik etkisi gösteren (2,4-dihydroxy-7-methoxy-1,4- enzoxzin-3) DIMBOA nın ir fit türü oln Rhoplosiphum pdi (Homopter: Aphidide) nın detoksifiksyon enzimleri esterz ve GST nin ktivitelerini önemli derecede inhie ettiği gösterilmiştir 93
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi (Mukngnym et l., 2003). Diğer ir çlışmd d endosülfnın Helicoverp rmiger (Lepidopter: Noctuide) nın frklı evrelerindeki çeşitli dokulrınd (tüm vücut, ort ğırsk, hemolenf, yğ doku, kutikul) GST ktivitesi incelenmiş ve ktivitenin yğ dokud en yüksek olduğu, yumurt evresinde en düşük, lrv, pup ve ergin evreye doğru yükseldiği orty çıkrılmıştır (Rjurkr et l., 2003). Gluttyon-S-trnsferz Aktivitesi (µmol/mg protein/min ) 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 c Kontrol 0,001 0,01 0,1 Niklozmid Konsntrsyonlrı (%) Şekil 8. Niklozmidin G. mellonell ort ğırsğınd GST ktivitesine etkisi. Aynı hrfi içeren değerler iririnden frklı değildir, P> 0,05 (LSD testi). Lrvl dönemde esinle lınn frklı konsntrsyonlrdki niklozmidin G. mellonell nın yşm ornı, gelişme süresi, eşey ornı, ömür uzunluğu, yumurt verimi ve çılm ornı üzerindeki olumsuz etkileri u ntiiyotiğin ort ğırskt oluşturduğu oksidtif stresten kynklnilir. Bu mçl öceğin ort ğırsk dokusund lipid peroksidsyonu ve protein oksidsyon seviyesi ile GST ktivitesindeki değişimler tespit edilmiş ve öylece öceğin zı iyolojik özellikleri üzerindeki etki meknizmsının oksidtif stres ile ilişkisinin iyokimysl ve fizyolojik temelleri orty konmy çlışılmıştır. Ayrıc, u çlışmd G. mellonell lrvlrı kullnılrk niklozmidin in vivo olrk insektisit etkisi rştırılmış ve niklozmidin yüksek konsntrsyonlrd insektisit olrk kullnılileceği gösterilmiştir. Teşekkür Ypıln u çlışm Bülent Ecevit Üniversitesi, Bilimsel Arştırm Projeleri Birimi trfındn desteklenerek BAP/2012-10-06-10 nolu proje kpsmınd gerçekleştirilmiştir. Yrrlnıln Kynklr Aktümsek, A. 1996. Przitoid, Itoplectis mcultor F. (Hymenopter: Ichneumonide) un yğ siti ileşimine konk ve eşey frklılığının etkisi. Turkish Journl of Zoology, 20: 7-10. 94
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) Altinçiçek, B., M. Linder, D. Linder, K.T. Preissner & A. Vilcinsks. 2007. Microil metlloproteinses medite sensing of ınvding pthogens nd ctivte innte immune responses in the lepidoptern model host Glleri mellonell. Infection nd Immunity, 75: 175-183. Alverson, J. & A.C. Cohen, 2002. Effect of ntifungl gents on iologicl fitness of Lygus hesperus (Heteropter: Miride). Journl of Economic Entomology, 95: 256-260. Brr, D.B., R. Allen, O.A. Olsson, R. Brvo, L.M.Clt ino, A. Montesno, J. Nguyen, S. Udunk, D. Wlden, R.D. Wlker, G. Weers eker, Jr.R.D. Whitehed, S.E. Schoer & L.L. Needhm, 2005. Concentrtions of selective metolites of orgnophosphorous pesticides in the United Sttes popultion. Environmentl Reserch, 99: 314-326. Brwl, R.N. & R.L. Krl, 2001. Chnges in the lipid of rust-red flour eetle, Triolium cstneum herst. on their exposure to dieldrin. Journl of Applied Zoologicl Reserch, 12: 60-63. Bozkurt, K., 2003. Phospholipid nd tricylglycerol ftty cid compositions from vrious development stges of Melnogryluss desertus Pll. (Orthopter: Gryliide). Journl of Cell Biology, 27: 73-78. Bronskill, J., 1961. A cge to simplify the rering of the greter wx moth, Glleri mellonell ( Pyrlide). Journl of the Lepidopterists' Society, 15: 102-104. Büyükgüzel, E. & Y. Klender, 2007. Penicillin-induced oxidtive stress: Effects on ntioxidtive response of midgut tissues in lrvl instrs of G. mellonell. Journl of Economic Entomology, 100: 1533-1541. Büyükgüzel, E. & Y. Klender, 2008. Glleri mellonell (L.) survivorship, development nd protein content in response to dietry ntiiotics. Journl of Entomologicl Science, 43: 27-40. Büyükgüzel, E., 2009. Evidence of oxidtive nd ntioxidtive responses y Glleri mellonell lrve to mlthion. Journl of Economic Entomology, 102: 152-159. Büyükgüzel, K. & E. İçen, 2004. Effects of gyrse inhiitors on the totl protein content of Pimpl turionelle (Hymenopter: Ichneumonide) lrve rered on n rtificil diet. Journl of Entomologicl Science, 39: 108-116. Büyükgüzel, K. & Ş. Yzgn, 1996. Bzı ntiiyotiklerin endoprzitoid Pimpl turionelle L. (Hymenopter: Ichneumonide) nin yşm ve gelişimine etkileri. Doğ Turkish Journl of Zoology, 20: 1-7. Büyükgüzel, K. & Yzgn, Ş., 2002. Effects of ntimicroil gents on survivl nd development of lrve of Pimpl turionelle L. (Hymenopter: Ichneumonide) rered on n rtificil diet. Turkish Journl of Zoology, 26: 111-119. Büyükgüzel, K., 2001. DNA gyrse inhiitors: Novoiocin enhnces the survivl of Pimpl turionelle lrve rered on n rtificil diet ut other ntiiotics do not. Journl of Applied Entomology, 125: 583-587. Büyükgüzel, K., 2001. Positive effects of some gyrse inhiitors on survivl nd development of Pimpl turionelle L. (Hymenopter: Ichneumonide) lrve rered on n rtificil diet. Journl of Economic Entomology, 94: 21-26. Büyükgüzel, K., 2006. Mlthion-induced oxidtive stress in prsitoid wsp: effect on dult emergence, longevity, fecundity, nd oxidtive nd ntioxidtive response of Pimpl turionelle (Hymenopter: Ichneumonide). Journl of Economic Entomology, 99: 1225-1234. Chmerlin, W.F. & P.J. Schol, 1991. New procedures to enhnce survivl of third instr Hypoderm linetum (Villers) (Dipter: Oestride) in rtificil medi. Journl of Medicl Entomology, 82: 266-269. Cohen, E., H. Podoler & M. EI-Hmluwi, 1988. Effect of mlthion-it mixture on two prsitoids of the Florid red scle, Chrysirnphlus onidum. Crop Protection. 7: 91-94. Conrdt, L., S.A. Coret, T.J. Roper & E.J. Bodsworth, 2002. Prsitism y the mite Tromidium reei on four U.K. Butterfly Species. Ecologicl Entomology, 27: 651-659. Croft, B.A., 1990. Arthropod Biologicl Control Agents nd Pesticide. Wiley-Interscience, New York. pp.723. Ddd, R.H., 1985. Nutrition: Orgnisms, 313-390. In: Comprehensive Insect Physiology, Biochemistry nd Phrmcology (Eds.: G.A. Kerkut & L.I. Gilert). Pergmon Press, Oxford. Dmien, C., V.H. Chntl, S. Pirouz, F.H. Zerimech, J. Lurence & M.H. Jen, 2004. Cellulr impct of metl trce elements in terricolous lichen Diploschistes muscorum (Scop.) R. Snt-identifiction of oxidtive stress iomrkers. Wter Air Soil Pollution, 152: 55-69. 95
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi Den, R.T., S. Fu, R. Stocker & M.J. Dvies, 1997. Biochemistry nd pthology of rdicl-medited protein oxidtion. Journl of Biochemistry, 324: 1-18. Dettrn, W.F., D. Miltovic & R.C. Gupt, 2006. Oxidtive Stress in Anticholinesterse-Induced Excitotoxicity, 511 532. In: Toxicology of Orgnophosphte nd Crmte Compounds (Ed.: R.C. Gupt). Elsevier, Amsterdm.. Ding, Y., N. Hwkes, J. Meredith, P. Eggleston, J. Hemingwy & H. Rnson, 2005. Chrcteriztion of the promoters of Epsilon glutthione trnsferses in the mosquito Anopheles gmie nd their response to oxidtive stress. Biochemicl Journl, 387: 879-888. Dulhunty, A., P. Gge, S.Curtis, G. Chelvnygm & P. Bord, 2001. The glutthione trnsferse structurl fmily includes nucler chloride chnnel nd rynodine receptor clcium relese chnnel modultor, Journl of Biologicl Chemistry, 276: 3319-3323. Ergin, E., A. Er, F. Uçkn & D.B. Rivers, 2007. Effect of cypermethrin exposed hosts on eggdult development time, numer of offspring, sex rtio, longevity, nd size of Apnteles gllerie Wilkinson (Hymenopter: Brconide). Belgin Journl of Zoology, 137: 27-31. Evns, P., L. Lyrs & B. Hlliwel, 1999. Mesurement of protein cronyls in humn rin tissue. Methods in Enzymology, 300: 145-156. Felton, G.W. & C.B. Summers, 1995. Antioxidnt systems in insects. Archives of Insect Biochemistry nd Physiology, 29: 187-197. Fitzptrick, G.E. & R.V. Dowell, 1981. Survivl nd emergence of citrus lck fly (Aleurocnthus woglumi) prsitoids fter exposure two insectidices. Environmentl Entomology, 10: 728-731. Gou, I. A. & M.R. Dwood, 1974. Effects of sulethl concentrtions of DDT nd mlthion on the fecundity nd reproduction of culex pipiens l. Zeit. Ang. Entomology, 22: 435-443. George, P.J.E., J. Knng & D.P. Amrose, 2002. Nutritionl influence of prey on the iology nd iochemistry in Rhynocoris mrgintus (Heteropter: Reduviide). Egyptin Journl of Biologicl Pest Control,16: 1-4. Giordno G., Z. Afshrinejd, M. Guizzetti, A. Vitlone, T.J. Kvngh & L.G. Cost, 2007. Orgnophosphorus insecticides chlorpyrifos nd dizinon nd oxidtive stress in neuronl cells in genetic model of glutthione deficiency. Toxicology nd Applied Phrmcology, 219:181-189. Grover, J. K., V. Vts, G. Uppl & S. Ydv, 2001. Antihelmintics: review, Trop. Gstroenterology, 22: 180-9. Gülhr, Ö.,2007. Protein oksidsyonun meknizmsı, önemi ve yşlılıkl ilgisi. Turkısh Journl of Geritrics, 10: 43-48 Gündüz, N.E.A. & A. Gülel, 2005. Ergin yşı ve konukçu türünün przitoit Brcon heetor (Sy) (Hymenopter: Brconide) un gelişme süresine etkisi. Ondokuz Myıs Üniversitesi Zirt Fkültesi Dergisi, 20: 31-36. Hig, W. H., M.J. Pst & W.B. Jkoy, 1974. Glutthione S-trnsferses: The first enzymtic step in mercpturic cid formtion. Journl of Biologicl Chemistry, 249: 7130-7139. Hlley B.A., T.A. Jco & A.Y.H. Lu, 1989. The environmentl impct of the use of ivermectin. Environmentl effects nd fte. Chemosphere, 18: 1543-1563. Hermes-Lim, M. & T. Zenteno-Svín, 2002. Animl response to drstic chnges in oxygen vilility nd physiologicl oxidtive stress. Comprtive Biochemistry nd Physiology Prt C: Toxicology. 133: 537-56. Hill, T.A. & R.E. Foster, 2000. Effect of insecticides on the dimondck moth (Lepidopter: Plutellide) nd its prsitoid Didegm insulre (Hymenopter: Ichneumonide). Journl of Economic Entomology, 93: 763-768. Hirose, E., A.R. Pnizzi & A.J. Ctteln, 2006. Potentil use of ntiiotic to improve performnce of lortory-rered Nezr viridul (L.) (Heteropter: Penttomide). Neotropicl Entomology, 35: 279-281. Imperi, F., F. Mssi, C. Rmchndrn Pilli, F. Longo, E. Zennro, G. Rmpioni, P. Visc, & L. Leoni, 2013. New life for n old drug: the Anthelmintic drug niclosmide inhiits Pseudomons eruginos Quorum sensing. Antimicroil Agents nd Chemotherpy. 57: 996-1005. Inglis, G.D. & A.C. Cohen, 2004. Influence of ntimicroil gents on the spoilge of met-sed entomophge diet. Journl of Economic Entomology, 97: 235-250. Ito, K. & T. Nkt, 1998. Dipuse nd survivl in winter in two species of predtory ugs, Orius suteri nd O. minutus. Entomologi Experimentlis et Applict, 89: 271-276. 96
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) Ito, K., 1989. Studies on the life history of Cletus punctiger Dlls (Heteropter. Coreide) with specil reference to the sesonl interhitt movements nd mechnism of migrtion into rice fields. Bull. Ntionl Agriculturl Reserch Center, 14: 39-103. İçen, E., F. Armutçu, K. Büyükgüzel & A. Gürel, 2005. Biochemicl stress indictors of greter wx moth Glleri mellonell L. exposure to orgnophosphorus insecticides. Journl of Economic Entomology, 98: 358-366. Jin, S.K. & S.N. Levine, 1995. Elevted lipid peroxidtion nd vitmin E-Quinone levels in hert ventricles of streptozotocin-treted dietic rts. Free Rdicl Biology & Medicine, 18: 337-341. Jyrj, S., P. Ehrhrdt & H. Schmutterer, 2008. The effect of certin ntiiotics on reproduction of the lck en phid, Aphis fe Scop. Annls of Applied Biology, 59: 13-21. Jones, W. A., M A Ciomperlik & D A Wolfenrger, 1998. Lethl nd sulethl effects of insecticides on two prsitoids ttcking Bemisi rgentifolii (Homopter: Aleyrodide). Biologicl Control, 11: 70-76. Joyce, S.A. & C.G.M. Ghn, 2010. Moleculr pthogenesis of listeri monocytogenes in the lterntive model host Glleri mellonell. Microiology, 156: 3456-3468. Knok, Y., K. Fujimori, R. Kikuno, Y. Skguchi, Y. Urde, & O. Hyishi, 2000. Structure nd chromosoml locliztion of humn nd mouse genes for hemtopoietic prostglndin D synthse: conservtion of the ncestrl genomic structure of sigm-clss glutthione S-trnsferse. Europen Journl of Biochemistry, 267: 3315-3322. Kostropoulos, I., A.I. Ppdopoulos, A. Metxkis, E. Boukouvl & E. Ppdopoulou-Mourkidou, 2001. Glutthione-S-trnsferse in the defence ginst pyrethroids in insect. Insect Biochemistry nd Moleculr Biology, 31: 313-319. Krishnn, N. & D. Kodrik, 2006. Antioxidnt enzymes in Spodopter littorlis (Boisduvl): re they enhnced to protect gut tissues during oxidtive stres. Journl of Insect Physiology, 52: 11-20. Krishnn, N., D. Kodrík, B. Kludkiewicz & F. Sehnl, 2009. Glutthione-scoric cid redox cycle nd thioredoxin reductse ctivity in the digestive trct of Leptinotrs decemlinet (Sy). Insect Biochemistry nd Moleculr Biology, 39: 180-188. Lemos, W.P., F.S. Rmlho, J.E. Serro & J.C. Znuncio, 2003. Effects of diet on development of Podisus nigrispinus (Dlls) (Heteroptrer: Penttomide), predtor of the cotton lefworm. Journl of Applied Entomology, 127: 389-395. Levine, R.L., J.A. Willims, E.R. Stdtmn & E., Shcter, 1994. Cronyl ssys for determintion of oxidtively modified proteins. Methods Enzymology, 233: 347-357. Lowry, O.H., N.L. Roserough, A.L. Frr & R.J. Rndll, 1951. Protein mesurement with the folin phenol regent. Journl of Biologicl Chemistry, 19: 265-275. Mcri, A., V. Stzi & G. Dojmi di Delupis, 1988. Acute toxicity of furzolidone on Artemi slin, Dphni mgn nd Culex pipiens molestus lrve. Ecotoxicology nd Environmentl Sfety, 16: 90-94. Miyt, S., M. Csey, D.W. Frnk, F.M. Ausuel & E. Drenkrd, 2003. Use of the Glleri mellonell cterpillr s model host to study the role of the type III secretion system in Pseudomons eruginos pthogenesis. Infection nd Immunity,71: 2404-2413. Monteiro, D.A., J.A. de Almeid, F.T. Rntin & A.L. Klinin, 2006. Oxidtive stress iomrkers in the freshwter chrcid, Brycon cephlus, exposed to orgnophosphorus insecticide Folisuper 600 (methyl prthion). Comprtive Biochemistry nd Physiology Prt C: Phrmcology, Toxicology nd Endocrinology, 143: 141-149. Morgn, M.K., L.S.Sheldon, C.W. Croghn, P.A. Jones, G.L. Roertson, J.C. Chung, N.K. Wilson & C.W. Lyu, 2005. Exposures of preschool children to chlorpyrifos nd its degrdtion product 3,5,6, trichloro-2-pyridinol in their everydy environments. Journl of Exposure Anlysis nd Environmentl Epidemiology, 15: 297-309. Mukngnym, S., C.C. Figuero, J.A. Hsler, & H.M. Niemeyer, 2003. Effects of DIMBOA on detoxifiction enzymes of the phid Rhoplosiphum pdi (Homopter: Aphidide). Journl of Insect Physiology, 49: 223-229. Mukherjee, K., B. Altincicek, T. Hin, E. Domnn, A. Vilcinsks & T. Chkrorty, 2010. Glleri mellonell s model system for studying listeri pthogenesis. Applied nd Environmentl Microiology,76: 310-317. 97
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi Mullens, B.A. & J.L. Rodriguez, 1992. Effects of disodium octorte tetrhydrte on survivl, ehvior, nd egg viility of dult muscoid flies (Dipter: Muscide). Journl of Economic Entomology, 85: 137-143. Otitoju, O. & I.N.E. Onwurh, 2007. Glutthione S-trnsferse (GST) ctivity s iomrker in ecologicl risk ssessment of pesticide contminted environment. Africn Journl of Biotechnology, 6: 1455-1459. Özlp, P. & İ. Emre, 1998. Krohidrtlrın Pimpl turionelle L. ergin dişilerinde totl glikojen ve protein miktrın etkileri. Turkish Journl of Biology, 22: 15-19. Özprlk, H., 2003. Böceklerde kutikulnın ypısı, deri değiştirme ve difluenzuron un (df) etkileri. S.Ü. Fen-Ed. Fkültesi Fen Dergisi, 21: 7-19. Person, B. & A.F. Ryould, 1998. The effects of ntiiotics on the development of lrve nd the possile role of cteril lod in cste determintion nd dipuse in Myrmic rur (Hymenopter: Formicide). Socioiology, 31: 77-90. Pullin, A., 1992. Dipuse metolism nd chnges in crohydrtes relted to cryoprotection in Pieris rssice. Journl of Insect Physiology, 38: 319-327. Rjurkr, R.B., Z.H. Khn & G.T. Gujr, 2003. Studies on levels of glutthione-s-trnsferse, its isoltion nd purifiction from Helicoverp rmiger. Current Science, 85: 1355-1360. Sk, O., E.E. Gülgönül & F. Uçkn, 2009. Effects of cypermethrin exposed to host on the developmentl iology of Pimpl turionelle (Hymenopter: Ichneumonide). Annls of the Entomologicl Society of Americ,102: 288-294. Seyoum, E., R.P. Btemn & A.K. Chrnley, 2002. The effect of Metrhizium nisoplie vr erdium on hemolymph energy reserves nd flight cpility in the desert locust, Schistocerc gregri. Journl of Applied Entomology, 126: 119-124. Sheehn, D., G. Mede, V.M. Foley & C.A. Dowd, 2001. Structure, function nd evolution of glutthione trnsferses: implictions for clssifiction of non-mmmlin memers of n ncient enzyme superfmily. Biochemicl Journl, 360: 1-16. Simon, L.M., K. Lslo, M. Kotormn, A. Vertesi, K. Bgi, & J. Nemcsok, 1999. Effects of synthetic pyrethroids nd methidtion on ctivities of some digestive enzymes in crp (Cyprinus crpio L.). Journl of Environmentl Science nd Helth, Prt B., 34: 819-828. Singh, S.P., J.A. Coronell, H. Benes, B.J. Cochrne & P. Zimnik, 2001. Ctlytic function of Drosophil melnogster glutthione S-trnsferse DmGSTS1-1 (GST2) in conjugtion of lipid peroxidtion end products. Europen Journl of Biochemistry, 268: 2912-2923. Snedecor, G.S. & W.G. Cochrn, 1989. Sttisticl Method. Iow Stte University Press, 8 th ed., Ames, IA. Soch, R., J. Sul & R. Zemek, 1998. Feeding ehviour, digestive physiology nd lipid content in mcropterous femles of Pyrrhocoris pterus L. (Heteropter: Pyrrhocoride). Physiologicl Entomology, 23: 91-96. Spıteller, G., 2001. Peroxidtion of linoleic cid nd its reltion to ging nd ge dependent diseses. Mechnisms of Ageing nd Development, 122: 617-657. SPSS, 1997. User s mnul, version 10. SPSS, Chicgo, IL. Şnlı, Y. & S. Ky, 1994. Veteriner Frmkoloji ve İlçl Sğıtım Seçenekleri Kitı, 2.Bskı, Medisn Yyınevi, Ankr, s. 651-669. Şeker, D.A. & A. Ynıkoğlu, 1999. Pimpl turionelle L. (Hymenopter: Ichneumonide) nın çlık, eslenme, przitleme ve yşlılık durumlrınd glikojen seviyesindeki değişmeler. Turkish Journl of Zoology, 23: 289-296. Tkd, Y., S. Kwmur & T. Tnk, 2001. Effects of vrious insecticides on the development of the egg prsitoid Trichogrmm dendrolimi (Hymenopter: Trichogrmmtide). Journl of Economic Entomology, 94: 1340-1343. Vlvnidis, A., T. Vlhoginni, M. Dssenkis & M. Scoullos, 2006. Moleculr iomrkers of oxidtive stress in qutic orgnisms in reltion to toxic environmentl pollutnts. Ecotoxicology nd Environmentl Sfety, 64: 178-189. Vijyrghuon, C. & K.C. Chitr, 2002. Totl protein nd free mino cid content of Spodopter litur (F.) due to otnicls nd conventionl insecticides. Indin Journl of Entomology, 64: 92-95. 98
Büyükgüzel & Kyoğlu, Türk. entomol. derg., 2014, 38 (1) Vonts, J.G., G.J. Smll & J. Hemingwy, 2001. Glutthione-s-trnsferses s ntioxidnt defence gents confer pyrethroid resistnce in Nilprvt lugens. Biochemicl Journl, 357: 65-72. Wng, A.H., J.C. Wu, Y.S. Yu, J.L. Liu, J.F. Yue & M.Y. Wng, 2005. Selective insecticde-induced stimultion on fecundity nd iochemicl chnges in Tryporyz incertuls (Lepidopter: Pyrlide). Journl of Economic Entomology, 98: 1144-1149. Wrurg, M.S. & B. Yuvl, 1996. Effects of diet nd ctivity on lipid levels of mediterrnen fruit flies. Physiologicl Entomology, 21: 151-158. Willrich, M.M. & D.J. Boethel, 2001. Effects of difluenzuron on Pseudoplusi includens (Lepidopter: Neoctuide) nd its prsitoid Copidosom floridnum (Hymenopter: Encyrtide). Environmentl Entomology, 30: 794-797. Xu, J., A.M. Shelton & X. Cheng, 2001. Comprison of Didegm insulre (Hymenopter: Ichneumonide) nd Microplitis plutelle (Hymenopter: Brconide) s iologicl control gents of Plutell xylostell (Lepidopter: Plutellide): field prsitism insecticide susceptiility, nd host-serching. Journl of Economic Entomology, 94: 14-20. Yng, L.K., H.N. Nigg, S.E. Simpson, L.E. Rmos, N.W. Cuyler, J.I. Brnes & C.G. Gren, 2000. Sodium tetrorte effects on mortlity nd reproduction of Anstreph suspens (Dipter: Tephritide). Journl of Economic Entomology, 93: 1485-1492. Ynıkoğlu, A. 1985. Schistocerc gregri Forskl (Orthopter: Acridide) nimflerinin doğl ve sentetik esinde gelişimi sırsınd glikojen miktrı tyini. Doğ Bilim Dergisi, 9: 582-592. Yu, Q., S. Fng, W. Zuo, F. Di, Z. Zhng & C. Lu 2011. Effects of orgnophosphte phoxim exposure on certin oxidtive stres iomrkers in the silkworm. Journl of Economic Entomology, 104: 101-106. Yu, S.J., 1993. Induction of detoxifiction enzymes in phytophgous insects: Roles of insecticide synergists, lrvl ge, nd species, Archives of Insect Biochemistry nd Physiology, 24: 21-32. Yu, S.J., 1996. Insect glutthione-s-trnsferse, Zoologicl Studies, 35: 9-19. Yu, S.J., 2004. Induction of detoxifiction enzymes y trizine hericides in the fll rmyworm, Spodopter frugiperd, Pesticide Biochemistry nd Physiology, 80: 113-122. Zettler, J.L. & G. L. LeCto, 1974. Sulethl doses of mlthion nd dichlorvos: Effects on fecundity of the lck crpet etle. Journl of Economic Entomology, 67: 19-21. 99
Niklozmidin Glleri mellonell L. (Lepidopter: Pyrlide) nın zı iyolojik ve fizyolojik özelliklerine etkisi 100