2008 Mikro Yazılımevi A.Ş. Sabit Kıymetler yönetimi

Transkript

1 Sabit Kıymetler Yönetimi 1

2 SABİT KIYMETLER YÖNETİMİ 1 Sabit Kıymetler YÖNETİMİ Kartlar ve Föyler Kartlar Menüsü Yardım Tuşları Sabit kıymet tanıtım kartı (Demirbaş Tanıtım Kartı) (041140)... 7 Fatura Ve Sözleşme Bilgileri Butonu: Muhasebe Kodları Butonu: Devir Bilgileri Butonu: Yeniden Değerleme Seçimi: İşletme Defteri Hesabı Tanımlama: A.T.İ.K. hareket föyü (191200) Bunları Biliyor musunuz? Zimmet tanıtım kartı (199700) Sabit kıymet grup tanıtım kartı (199800) Sabit kıymet muhasebe grup ve kodları tanıtım kartı (199850) Finansal sözleşme tanıtım kartı (199900) Cari hesap Tanıtım Kartı Kasa Tanıtım kartı A.T.İ.K. kartları toplu değişiklik (199500) Evraklar Evraklar Menüsü Yardım Tuşları Bunları Biliyor Musunuz? Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) Koordinat Göstergesi Sayfa Çizgileri Döküm Sayısı Genel Veriler Sayfa Ayarları Şablon Dosya Adı Alt Toplam Seç Alt Toplam Değiştir Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Sabit Kıymet Faturaları Alış Faturaları Sabit kıymet alış faturası (066330) Kapalı sabit kıymet alış faturası (066340) Satış Faturaları Sabit kıymet satış faturası (066311) Kapalı sabit kıymet satış faturası (066320) Sabit Kıymet İade Faturaları Alış İade Faturaları Sabit kıymet alış faturası iadesi (066350) Kapalı Sabit kıymet alış faturası iadesi (066360) Satış İade Faturaları Sabit kıymet satış faturası iadesi (066370) Kapalı Sabit kıymet satış faturası iadesi (066380) Finansal Sözleşme Evrakları Finansal kiralama yolu ile Sabit kıymet alım sözleşmesi (066332)44 2

3 Açık alınan finansal sözleşme kira faturası (066333) (Kasadan ödenen) Kapalı (alınan) finansal sözleşme kira faturası (066341) Yönetim Sabit Kıymet Yönetimi (199310) Sabit Kıymet Yönetim Ekranı Nasıl Kullanılır ve Neler yapılabilir?48 Bunları Biliyor musunuz? Yönetim ekranından çıkmadan yeni sabit kıymet ve benzer sabit kıymet tanımlaması yapılabilir mi? Sabit kıymet yönetim ekranından birden fazla sabit kıymet kartı seçilerek işlem yapılabilir mi? Sabit kıymet yönetim ekranında listelenen kolon başlıkları değiştirilebilir mi? Raporlar Demirbaş Tarama Kriteri ve Filtreleri Kod Filtreleri Genel Kayıt Filtreleri Yardımcı Tablo Filtreleri Yaz Boz Tahtası Filtreleri Filtre Sakla Filtre Yükle Yeniden Değerleme Raporları Yıllık yeniden değerlendirme raporu (199100) Dönemlik yeniden değerlendirme raporu (199150) Dönemler arası yeniden değerlendirme fark raporu (199160) Amortisman Raporları Yıllık amortisman raporu (199400) Dönemlik amortisman raporu (199450) Dönemler arası amortisman fark raporu (199460) Genel amaçlı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu (199471) İstenen yıl için yeniden değerlendirme ve amortisman raporu (199472) Yıl detaylı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu (199473) Sabit kıymet raporu (199910) Satılan Sabit kıymet raporu (199920) Sabit kıymet fihristi (041890) Muhasebeleştirme İşlemleri Yılı Sonu Sabit Kıymet Enflasyon Düzeltmesi Raporu (199925) Parametreler Program yeniden değerleme oranları (199200) Yıllar bazında yeniden değerleme oranları (199210)

4 Sabit Kıymetler YÖNETİMİ Programınızın bu bölümünden, Sabit Kıymet takibi ile ilgili bilgi girişleri yapılacak ve bu bilgiler doğrultusunda raporlar alınacaktır. Ayrıca programınızın Finansal Sözleşme kartı ve bu karta ilişkin Evraklar bölümünde yer alan programlar ile leasing karşılığında demirbaş alımı yapabilecek ve leasing ödemelerinizi taksitlere bölebileceksiniz. Şimdi bu bölümde yer alan programları sırasıyla inceleyelim. Kartlar ve Föyler Bu bölümden sabit kıymetleriniz ile çalışmakta olduğunuz cari firmalarınızı (satıcı, müşteri, diğer cari) ve kasalarınızı programa tanıtabileceksiniz. Şimdi bu tanımlamaların nasıl yapılacağını daha yakından incelemeye başlayalım. SABIT KIYMET yönetiminin tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi Ctrl+Y tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde kartlar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. Kartlar Menüsü Yardım Tuşları UP: Üst Satır. UP tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir üstüne çıkabilirsiniz. DOWN: Alt Satır DOWN tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir altına inebilirsiniz. TAB (Sonraki Alan): TAB tuşu ile, imlecin bulunduğu bilgi giriş alanından, bir sonraki bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. SHIFT+TAB (Önceki Alan): SHIFT ve TAB tuşlarına birlikte basarak, bulunduğunuz bilgi giriş alanından bir önce yer alan bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. ESC (ÇıkıĢ): ESC tuşuna basarak veya close(x) butonunu tıklayarak kart ekranlarını kapatabilirsiniz. ESC tuşu veya close(x) butonu ile programdan çıkmanız halinde girdiğiniz bilgiler silinecektir. ALT+Y (Tekst Data): Kart ekranlarında ALT+Y tuşlarına birlikte basarak, ekranınızda ile yer alan firma kartına ilişkin, aklınıza gelebilecek her türlü detayın girilebileceği bir editör ekranına ulaşacaksınız. Tıpkı bir not defteri gibi kullanabileceğiniz bu ekrana, firmalarınız (veya yaptığınız işlem ile ilgili) ile ilgili dilediğiniz bilgileri girebilirsiniz. Tekst data ekranına bilgilerinizi girdikten sonra, OK butonunu tıklayarak hem bilgilerinizi kaydedebilir hem de bir önceki ekrana dönebilirsiniz. Daha sonra gerek duyulduğunda, yine ALT+Y tuşlarına basarak tekst datanızı görüntüleyebilirsiniz. ALT+O (Önceki Kart): ALT+O tuşlarına birlikte basarak veya kart ekranlarının alt tarafında yer alan Once butonunu tıklayarak ekranda bulunan firma kartından bir önce girilmiş olan kartı çağırabilirsiniz. ALT+N (Sonraki Kart): ALT+N tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sonra butonunu tıklayarak, ekranda bulunan firma kartından bir sonra girilmiş olan firma kartını ekrana getirebilirsiniz. 4

5 ALT+C (Kopyala): Boş bir firma tanıtım kartı üzerinde ALT+C tuşlarına basarak ya da ekranın alt tarafında görülen CKopyala butonunu tıklayarak, en son girmiş olduğunuz firma kartına ait tüm bilgileri boş olan bu ekran üzerine kopyalayabilirsiniz. ALT+S (Kart Sakla): ALT+S tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sakla butonunu tıklayarak kartlarınızı bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; Evet Kaydedebilirsin Hayır Kaydetme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, girişlerinizi bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilmek için, evet kaydedebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, kayıt işleminden vazgeçtiyseniz, hayır kaydetme butonunu kliklemeniz yeterli olacaktır. ALT+S tuşları ile kayıt etmediğiniz kartlarınızı tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. ALT+D (Ġlave Alanlar): ALT+D tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuşları ile, ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriş alanları yaratabilirsiniz. Başka bir deyişle, ekranınızda şu anda firma tanıtım kartı açık bulunuyor. Eğer firma tanıtım kartında şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza özel alanlar başlıklı bir pencere gelecektir. Şimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için F6 tuşuna basmalısınız. Özel alanlar ekranınız üzerine bir başka pencere açılacaktır. Şimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Bunun için; Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz. Örneğin, imalat süresi, ithalatçı firma vb. Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer ilave alanınıza; Düz yazı şeklinde giriş yapacaksanız String veya Word ü Sadece rakam girecekseniz Real i Sadece tarih girecekseniz Date i seçmelisiniz. Alan tipini de seçtikten sonra (başka ilave edeceğiniz alan yoksa),alt+s tuşlarına basarak yaptığınız tanımlamaları kayıt etmelisiniz. ALT+S tuşları ile kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı özel alanlar başlıklı bir önceki ekrana ulaşacaksınız. Artık, ilave edilen alanlara girişlerinizi yapabilirsiniz. ALT+G (Kayıt Hikayesi): ALT+G tuşları hem F10 ekranlarında, hem de normal giriş programlarında kullanılabilir. Alt+G tuşları ile, o anda kart ile ilgili bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiş, en son kim değiştirmiş? gibi. ALT+G tuşlarına birlikte bastığınızda karşınıza bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan bilgiler şunlardır; 5

6 Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın (örneğin firma kartının) kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5 görüyorsanız, ilgili firmanız 5. sıradadır. Başka bir ifade ile, ekranınızdaki karttan önce girilmiş 4 firma kartı daha vardır. Yaratan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir. Son DeğiĢtiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiştirildiği tarih ve saattir. Özel Kod1-2-3: İlgili kayıt için girilen özel kodlardır. Kayıt hikayesi ekranı üzerinde yardımcı tablo butonunu tıklayarak ilave alanlar penceresine, yaz-boz tahtası butonunu tıklayarak aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana, ve tüm veriler butonunu tıklayarak da ekranınızda açık olan kart ile ilgili bütün veri giriş alanlarının kod ve uzunlukları ile birlikte yer aldığı bir pencereye ulaşabilirsiniz. Ayrıca bu ekrandaki Dosya ekleri butonunu çalıştırdığınız taktirde karşınıza Ekli dosyalar başlığında bir ekran çıkacaktır. Buraya ilgili kayda ilişkin bir veya birden fazla dosya ekleyebileceksiniz. Bunun yapılış amaçlarından birini örnek vererek açıklayalım; bildiğiniz gibi stok kartınızda ilgili stoğun tek bir resmini koyma imkanınız vardır ama stoğun teknik resmini veya başka boyutlardaki resimlerini de görmek isteyebilirsiniz. İşte devreye programımıza yeni eklenen Dosya ekleri seçeneği girmektedir. Verdiğimiz örnekleri çoğaltacak olursak, bu dosyaya stoğunuzu ilgilendiren bir yazı (word dokümanı), excel dosyası da ekleyebilirsiniz. Bunlara benzer olarak ilgili kartı/evrağı vb. ilgilendiren dosyaları eklemek için, Ekli dosyalar başlığındaki ekrandan Yeni dosya ekle butonunu çalıştırmanız ve karşınıza çıkan ekrandan ilgili dosyayı seçmeniz yeterli olacaktır. Yeni dosya ekleme dışında; seçili dosyayı değiştirme, açma ve silme gibi işlemleri yapma özgürlüğüne de sahipsiniz. Bunun için ekrandaki Seçili dosyayı değiģtir, Seçili dosyayı aç ve Seçili dosyayı sil seçeneklerini çalıştırmanız yeterli olacaktır. Ayrıca föy ve yönetim ekranından da, sıralanan evrak/kart satırında iken Alt+A yaparak hızlı bir şekilde ilgili ekli dosyaya erişebileceksiniz veya yukarda anlattığımız gibi yeni bir dosya ekleyebilecek/değiştirebilecek/silebilecek/açabileceksiniz. ALT+L (Kart Ġptal): ALT+L tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sil butonunu tıklayarak, girmiş olduğunuz sabit kıymet kartını iptal edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; 6

7 Evet Silebilirsin Hayır Silme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, kartınızı iptal edebilmek için, evet, silebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, yani kartınızı silmekten vazgeçtiyseniz, hayır, silme butonunu kliklemelisiniz. F3 (Kart No): Girişi yapılan her evraka bir numara verilmektedir. Bu numara evrakların giriş sırasına göre artarak devam eder. İlk girdiğiniz evrak 1, beşinci sırada girilen evraksa 5 kart numarasına sahiptir. F3 tuşuna basıp kart numarası girerek, girilen kart numarasındaki evrakı görüntüye getirebilirsiniz. F10 (Yardımcı Tablo): Sabit kıymetlerinizin kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız zamanlarda, kod girişi alanında F10 tuşuna basarsanız, tüm sabit kıymet kodlarınızın isimleri ile birlikte yer aldığı bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bu pencere üzerinde Aşağı/Yukarı ok veya PgUp/PgDn tuşlarını kullanarak, dilediğiniz sabit kıymetin üzerine gelip ENTER tuşuna bastığınızda, seçmiş olduğunuz kodu, sabit kıymet kodu alanına taşıyabilirsiniz. F10 Pencerelerinde INSTERT tuģu: Series9000 programlarının stok, hizmet, müşteri, satıcı, banka vb. tanıtım kartlarının kodu alanında F10 tuşuna bastığınızda her bir tanıtım kartına yönelik kayıtların listelendiği ekrana ulaşılmaktadır. Bu ekranda istediğiniz kaydın üzerine gelip INS tuşuna bastığınızda programınız otomatik olarak ilgili kayda ait kodun bir fazlasını yeni kayıt yapılacak şekilde ekranınıza getirecektir. Örneğin MUS001 kodlu müşteri kartınızın olduğunu varsayalım. İşte F10 ekranında bu müşteri kartının üzerine gelip INS tuşuna bastığınız da programınız, otomatik olarak MUS002 kodlu müşteri carinizi kodu alanına yazacaktır. ALT+E (Yeni Evrak): ALT+E tuşlarına birlikte basarak, bir önceki menüye dönmeden, önce ekranınızdaki kartı boşaltıp, sonra yeni bir kart çağırabilirsiniz. Eğer ekrandaki kart üzerinde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, ALT+E tuşlarına basmanız halinde bu değişiklikler kaybolacaktır. Dolayısı ile ALT+E tuşlarını değişiklik yaptığınız kartlar açıkken kullanmamanız gerekir. Bu tuşun asıl işlevi; evrakları sadece incelemek amacı ile çağırmanız halinde, ESC tuşunu kullanarak programdan çıkıp yeniden programa girmenizi, dolayısı ile zaman kaybını engellemek içindir. Sabit kıymet tanıtım kartı (Demirbaş Tanıtım Kartı) (041140) Sabit Kıymet Tanıtım kartı; amortismana tabii iktisadi kıymetleriniz ile ilgili bütün detayların programa girilebilmesi için hazırlanmış bir tanıtım kartıdır. Bu bölümden sabit kıymetlerinize ilişkin fatura bilgileri, muhasebe hesap kodları, devir bilgileri, amortisman hesaplama şekli ve oranları gibi bir çok detay bilgi girilecektir. İlgili programı seçtiğinizde karşınıza gelecek ekran aşağıdaki gibi olacaktır. Şimdi sabit kıymet girişlerinin nasıl yapılacağını incelemeye başlayalım. Kodu: Sabit kıymetlerinizi bu programdan takip edebilmek için, öncelikle her sabit kıymete maksimum 10 dijit uzunluğunda alfanümerik bir kod vermelisiniz. Bu alana da şu anda tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin kodu girilecektir. Sizlere bilgi amaçlı olarak bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz. Bu alanda F10 tuşuna bastığınızda, karşınıza önceden tanımlamış olduğunuz atik kartlarının yer aldığı bir ekran gelecektir. İmlecinizi bu 7

8 ekranda istediğiniz atik kartının üzerine getirip ALT+F10 tuşuna basar iseniz, ilgili kartın hareket föyüne ulaşabilirsiniz. Ġsmi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin ismini bu alana giriniz. Açıklama: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Döviz Cinsi: 9000 serisinde dolayısıyla da MUHASEBE modülünde tüm hareketlerinizi aynı anda 3 farklı döviz cinsiyle takip edebilirsiniz (Bkz. KUR9000/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunlardan ilk ikisi ana döviz ve alternatif dövizdir. Bu iki döviz cinsi tüm modülleri kapsar. Üçüncü döviz cinsi orijinal dövizdir. Orijinal döviz, her modülün kartlar bölümünden girilir ve sadece giriş yapılan karta aittir. İşte kartını girmekte olduğunuz sabit kıymete ait hareketler ana döviz haricinde başka bir döviz cinsiyle gerçekleşecekse, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden ilgili döviz cinsini seçmelisiniz. K.D.V.: İlgili sabit kıymetiniz hangi K.D.V. oranına tabi ise, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden K.D.V. oranını seçiniz. Birim: İlgili sabit kıymetinizin birimi bu alanda belirtilecektir. Örneğin adet, metrekare gibi. Fatura Veya SözleĢme Tarihi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinize ait faturanın tarihi veya bu sabit kıymet finansal sözleşme ile alınmış ise, bu sözleşme evrakının tarihi bu alana girilmelidir. Zimmet Yeri: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin zimmet yerini bu alana girebilir veya F10 listesinden seçebilirsiniz. Zimmet yerleri bu menünün zimmet kartı programından tanımlanmış olmalıdır. Grup Kodu: Sabit kıymetlerinizi özelliklerine göre belirli gruplar altında toplayabilirsiniz. Örneğin taşıtlar, gayrimenkullar, bilgisayarlar gibi. Grup tanımlamaları bu menünün grup kartı programından tanımlanmış olmalıdır. Sorumluluk Merkezi Kodu: İlgili sabit kıymet kartının hangi sorumluluk merkezi tarafından tanıtıldığı bu alana girilebilir. Sorumluluk merkezleri programınızın Finans/Kartlar/Sorumluluk Merkezi Tanıtım Kartı bölümünden yapılmaktadır. Böylece 8

9 tanıtımını yaptığınız kartla ilgili tüm muhasebeleşme işlemlerinde bu sorumluluk merkezini kullanabilirsiniz. Amortisman Hesap ġekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda amortisman hesap şekillerini içeren küçük bir pencereyle karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin amortismanın hangi yöntemle hesaplanacağını seçmenizdir. Amortisman hesap şekillerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir; 1-Normal amortisman: Amortisman hesap şekli olarak normal amortismanı seçerseniz, sabit kıymetinizin mal bedeli üzerinden, biraz sonra vereceğiniz amortisman oranını dikkate alınarak, her dönem bu oranda amortisman ayrılacaktır. Bu hesaplama işlemi, sabit kıymetinizin mal bedeli kadar amortisman ayrılınca sona erecektir. Örneğin tutarında bir sabit kıymetiniz var. Bu sabit kıymetiniz %20 amortisman ayrılarak kendini 5 senede amorti edecek. Normal amortisman yöntemi ile programınız aşağıdaki gibi bir hesaplama yapacaktır; Ayrılan Amortisman yıl 1.000x 0.20 = yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = yıl x 0.20 = 200 TOPLAM tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre amortisman hesaplamaları yıllık değil, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Başka bir ifade ile, ilgili yıl için biraz sonra gireceğiniz amortisman oranı 4 e bölünecek ve 4 dönem için ayrı ayrı amortisman hesaplanacaktır. Yukarıdaki örneğimize göre bir yıl için hesaplanan amortisman 200 YTL idi. Bu tutarın geçici vergi dönemlerine isabet eden kısmı şu şekilde hesaplanır; Ayrılan Amortisman dönem 200 x 3/12 = dönem 200 x 3/12 = dönem 200 x 3/12 = dönem 200 x 3/12 = 50 TOPLAM 200 Yukarıdaki örneğimizde, YTL tutarındaki sabit kıymetimizin bir yılı için her dönem 50 YTL tutarında amortisman ayrılmıştır. 4. Dönem sonunda o yıl için ayrılan toplam amortisman, karttan girilen orana yani %20 ye ulaşmıştır. 2-Azalan bakiyeler: Amortisman hesap şekli olarak azalan bakiyeler seçildiğinde, öncelikle amortisman oranının iki katı uygulanacak ve ilgili sabit kıymetiniz için önceki dönem ayrılmış olan amortisman tutarı maliyet bedelinden çıkarılacak ve kalan değer üzerinden, amortisman hesaplanacaktır. Yukarıdaki örneğimizden yararlanarak konuyu açıklamaya çalışırsak; 1000 YTL tutarında bir demirbaşınıza azalan bakiyeler yöntemi ile ve yıllık %20 oranında 9

10 amortisman uygulanacaktır. Yöntem azalan bakiyeler seçildiği için, otomatik olarak bu oran 2 ile çarpılacaktır (%20x2=%40). Azalan bakiyelerde (başka bir adıyla hızlandırılmış amortismanda) formül yıllık amor. oranı x 2 dir. Ancak bulunacak yeni oran %40 ı geçemez. Örneğin yıllık amortisman oranı %15 ise, azalan bakiyeler yöntemi seçildiğinde %15x2=%30 uygulanacaktır. Yıllık amortisman oranı %25 ise, %25x2=%50 olduğu halde, kanuna göre bu oran %40 ı geçemeyeceği için %40 uygulanacaktır. Şimdi bu yönteme göre bir örnek verelim; Ayrılan Amortisman yıl x 0.40 = yıl = x 0.40 = yıl = x 0.40 = yıl = x 0.40 = 86,4 5. yıl ,4 = 129,6 129,6 = 129,6 Yukarıdaki örneğimizde son yılda kalan tutarın tamamı amortisman olarak ayrılmıştır tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre amortisman hesaplamaları yıllık değil, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktaydı. Azalan bakiyeler yöntemi için verdiğimiz örneğimizdeki ilk yılın amortisman tutarı 400 YTL, ikinci yılın amortisman tutarı 240 YTL idi. Bu tutarların geçici vergi dönemlerine isabet eden kısmı şu şekilde hesaplanır; 1. YIL DÖNEMLERE GÖRE DAĞILIM 1. dönem 400 x 3/12 = dönem 400 x 3/12 = dönem 400 x 3/12 = dönem 400 x 3/12 = 100 TOPLAM YIL DÖNEMLERE GÖRE DAĞILIM 1. dönem 240 x 3/12 = dönem 240 x 3/12 = dönem 240 x 3/12 = dönem 240 x 3/12 = 60 TOPLAM ve 4. yılların dönemlere göre dağılımları da aynı şekilde yapılacaktır. 10

11 Amortisman oranı: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için ayrılacak yıllık amortisman oranını bu alana girmelisiniz. Gayri menkul mü?: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere açılacak ve tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin emlak olup olmadığının belirtilmesi istenecektir. Gerekli tanımlamayı yapınız. Kıst Amortismana Tabi mi?: 1994 yılında çıkarılan bir kanun ile bu ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobiller Kıst Amortismana tabi tutulmuştur. Kıst amortisman uygulamasında 1994 ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobillerde, alım yılı için amortismanın tamamı değil, alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı hesaplanır (31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde tamamı hesaplanır). Kıst Amortismanı bir örnek yardımıyla şöyle açıklayabiliriz; Cinsi: Binek Otomobil Maliyeti: YTL Amort. Hesap Yöntemi ve Oranı: Normal %20 Bu verilere göre ve ve olmak üzere iki ayrı alım yılı için amortisman hesaplamaları şöyle olacaktır; Alım Yılı Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı Yukarıdaki örneğimizde, kıst amortisman uygulamasına göre 31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde, alındıkları yıl için de amortismanın tamamı hesaplanacağından, her yıl aynı tutarda amortisman ayrılmıştır. Şimdi de alınan binek otomobil için yapılan amortisman hesaplamasını inceleyelim. Alım Yılı Olduğunda Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı Bu örneğimizde alım tarihi idi. Kıst Amortisman uygulamasına göre amortisman hesaplaması binek otomobilin alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı olarak hesaplanması gerektiğinden, ilk yıl için sadece (10, 11 ve 12 aylar olmak üzere) 3 aylık hesaplama yapılmıştır. Binek otomobilin alındığı yıl için ayrılması gereken kalan tutar, en son yılın amortismanına 11

12 eklenmiştir (150YTL). Bu tutarı ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman olarak nitelendiriyoruz. Evet, bu açıklamalarımızdan sonra, bu alanda tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz binek otomobil ise, bu sabit kıymetin kısıt. amortismana tabi olup olmayacağı belirtilecektir. Ġz değer DüĢümü: Amortisman hesaplama şekli olarak normali amortismanı seçtiyseniz, sabit kıymetinizin mal bedeli kadar amortisman ayrılınca, artık bu sabit kıymetinizi demirbaş raporunda göremezsiniz. Eğer amortismanı tamamlanmış dahi olsa bu sabit kıymeti raporlarda görmek istiyorsanız, 1 YTL gibi sembolik bir tutar kalan değer ayırmalısınız. İşte bu kalan değeri iz değer düşümü olarak adlandırıyoruz. Bu alanda sizden istenilen, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymet için iz değer düşümü olup olmayacağını belirlemenizdir. Ġz değer DüĢümü Değeri: İz değer düşümünün ne olduğunu yukarıda açıkladık. Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için iz değer düşümü olacaksa, yani yukarıdaki alanda var seçimini yaptıysanız, bu alanda iz değer düşüm değerini girmeniz gerekmektedir. İz değer düşüm değeri olarak herhangi bir rakam girebilirsiniz. Yen. Değerleme: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz yeniden değerlemeye tabii olacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden var seçeneğini tercih etmelisiniz. Hangi dönemlerde yeniden değerleme yapılacağıysa, ALT+M tuşlarıyla çağırılacak ekrandan girilecektir. Muhasebe Grup Kodu: Ortak özellikleri bulunan bazı demirbaşlarınızı aynı muhasebe grupları altında toplayarak, bu demirbaşlarınıza ilişkin muhasebe hesap kodlarının otomatik olarak demirbaş tanıtım kartına taşınmasını sağlayabilir, amortisman raporlarını demirbaşların muhasebe hesap grupları bazında alabilirsiniz. Dolayısıyla bu alanda sizden istenen tanıtımını yaptığınız demirbaşın hangi muhasebe grubuna dahil olduğunu seçmenizdir. Bunun için öncelikle yapmanız gereken programınızın Sabit Kıymetler Yönetimi/Kartlar ve föyler menüsünde yer alan Sabit kıymet muhasebe grup ve kodları tanıtım kartı (199850) programından muhasebe gruplarınızı tanıtmanızdır. Evet, Sabit kıymet kartına ilk aşamada girilmesi gereken bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Şimdi ekranınızın üst tarafındaki butonlardan yararlanarak, sabit kıymetinize ilişkin diğer bilgileri girmeye başlayalım. Fatura Ve Sözleşme Bilgileri Butonu: Sabit kıymetinize ilişkin fatura bilgileri ve ilgili sabit kıymet leasing karşılığında alınmış ise leasing sözleşmesine ilişkin bilgiler bu bölümden programa tanıtılacaktır. Bunun için için mousenuz ile fatura ve sözleşme bilgileri butonunu tıklatmanız gerekmektedir. Bu işlemden sonra ekranınızın üzerine aşağıda bir örneğini gördüğünüz pencere açılacaktır. Şimdi sabit kıymet fatura bilgilerinin neler olduğunu incelemeye başlayalım; 12

13 Fatura veya SözleĢme Tarihi: Sabit kıymetinize ait faturanın tarihi veya bu sabit kıymet lesasing karşılığında alınmış ise leasing sözleşmesine ilişkin tarihi bu alana girilmelidir. Seri No-Sıra No: Sabit kıymetinize ait faturanın veya sözleşmenin, seri ve sıra numarasını bu alanlara girebilirsiniz. Miktar: Fatura miktarı bu alana girilebilir. Maliyet bedeli: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin maliyet bedelini (yani bu sabit kıymeti alırken ödediğiniz bedeli) bu alana giriniz. Buraya gireceğiniz bedel, yukarıda girdiğiniz miktar kadar sabit kıymetin maliyet bedeli olmalıdır. Örneğin 5 adet masa aldıysanız, bu alana 5 adet masaya ödenen bedel (K.D.V. hariç) girilmelidir. Amortisman hesaplamalarında bu alana girilen maliyet bedeli dikkate alınacaktır. K.D.V. Tutarı: Sabit kıymetinizi alırken ödediğiniz K.D.V. tutarını bu alana girmelisiniz. SözleĢme Kodu: Sabit kıymetinizi leasing sözleşmesi karşılığında almış iseniz bu alana programınızın Finansal sözleşme tanıtım kartı bölümünden tanımladığınız finansal sözleşmenin kodunu girmelisiniz. Sabit kıymet fatura ve sözleşme bilgileri yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Bu butondaki girişlerimizi bitirdikten sonra ESC tuşu ile buradan çıkıp tekrar sabit değer tanıtım kartına dönebiliriz. Muhasebe Kodları Butonu: Sabit kıymetinize ilişkin muhasebe kodlarını girebilmek için mouse ile muhasebe kodları butonunu tıklatmanız gerekmektedir. Bu işlemden sonra ekranınız üzerine aşağıda bir örneğini gördüğünüz pencere açılacaktır. Şimdi bu ekranda yer alan bilgileri inceleyelim. DemirbaĢ Muh. Kodu: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin muhasebe kodunu bu alana girmelisiniz. BirikmiĢ Amort. Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetiniz için ayrılacak amortisman tutarları hangi muhasebe hesabında izlenecek ise (257 li hesaplar olmalıdır), ilgili muhasebe hesabının kodunu bu alana girmelisiniz. Yeniden Değerleme Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetinizin yeniden değerleme tutarının kaydedileceği muhasebe hesap kodunu (522 li hesaplar olmalıdır) bu alana girmelisiniz. 13

14 Amortisman Gideri Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetiniz için ayrılan amortisman giderlerinin kaydedileceği muhasebe hesap kodunu (796 lı hesaplar gibi) bu alana girmelisiniz. Maliyet ArtıĢ Fonu Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetinizin satışı söz konusu olduğunda, sabit kıymetin satıldığı yıldaki yeniden değerlenmiş son maliyetinden, ilk (orijinal) maliyeti çıkararak bulunan değer maliyet artış fonu hesabına (524 lü hesaplar) kaydedilebilir. Bu alana ilgili sabit kıymet için maliyet artış fonu hesabının kodu girilmelidir. (Bkz. Örnek:2) A.T.Ġ.K SatıĢ Karı Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda, satıştan elde edilen karın kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. (Bkz. Örnek:1). A.T.Ġ.K SatıĢ Zararı Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda, satıştan kaynaklanan zararın kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. (Bkz. Örnek:1). Yenileme Fonu Muh. Kodu: İlgili sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda, satıştan elde edilen kar satış karı hesabı yerine, bu sabit kıymetin ileri ki dönemlerde (3 yıl içinde) yenileceği düşünülerek yenileme fonu hesabına da kaydedilebilir. Bu işletmelerin tercihe bırakılmıştır. Eğer sabit kıymetinizin satışından elde edilecek kar yenileme fonuna aktarılacaksa, bu alana ilgili yenileme fonu hesabının muhasebe kodu girilmelidir (549 lu hesaplar). Aşağıda sabit kıymetinizin satışı söz konusu olduğunda çalışabilecek muhasebe hesaplarıyla ilgili örnekler yer almaktadır. ÖRNEK:1 Satın Alma tarihi : Cinsi : Makine Tutarı : YTL Amortisman Yöntemi : Normal Amortisman Oranı : %20 Varsayılan Yeniden Değerleme Oranları: % % % %70 SatıĢ Tarihi : SatıĢ Bedeli : YTL Yukarıdaki verilere göre, Ocak 1995 de 1 milyara alınan makine, Ocak 1998 de 6 milyara satılmıştır. Bu makine için ve 1997 yılları olmak üzere 3 yıl amortisman ayrılmıştır. Bu örneğimizde yeniden değerleme yapılmadığını varsayıyoruz. Makine (253) Makine Alımı

15 BirikmiĢ Amortisman (257) 200 ( ) 200 ( ) 200 ( ) 600 Yukarıdaki T cetveli örneklerine göre, 1 milyara alınan makine için 3 yıl toplam 600 YTL tutarında amortisman ayrılmıştır. Bu demirbaş 1998 yılında satıldığında önce satış karı hesaplanacaktır; İlk Maliyet - Birikmiş Amortisman = Son Maliyet = 400 Satış Tutarı - Son Maliyet = Satış Karı =5.600 Satış karı YTL olarak bulunduktan sonra; i) Satış karı ATĠK SatıĢ Karı Muh. Kodu kodu alanına girilecek hesaba (679 lu hesaplar) kaydedilebilir. Eğer satış sonrasında zarar ortaya çıkarsa, bu durumda çalışacak hesap ATĠK SatıĢ Zararı Karı Muh. Kodu alanına girilecek hesaptır (689 lu hesaplar). ii) Satış karı Yenileme Fonu Muh. Kodu alanına girilecek hesaba (549 lu hesaplar) kaydedilebilir. Eğer yenileme fonu hesabına kaydedilmiş ise, bu bedel bu hesapta 3 yıl süre ile bekletilir. Üç yıl sonunda yenileme olmazsa bedel satış karına dönüşür. Üç yıl içinde yenileme olursa, 549 lu hesaptaki yenileme fonu, her yıl, yıllık amortisman miktarı kadar satış karına dönüşür. Buraya kadar olan açıklamalarımız ile ATĠK SatıĢ Karı, ATĠK SatıĢ Zararı ve Yenileme Fonu muhasebe hesaplarını açıklamaya çalıştık. Şimdi, sabit kıymetin satışı söz konusu olduğunda çalışacak hesaplardan bir diğeri olan Maliyet Artış Fonu hesabını açıklamaya çalışalım. ÖRNEK 2: Örnek 1 deki verilere göre, Ocak 1995 de 1 milyara alınan makine, Ocak 1998 de 6 milyara satılmıştır. Bu makine için ve 1997 yılları olmak üzere 3 yıl amortisman ayrılmıştır ve 1997 yılları olmak üzere de (sabit kıymetler için alındığı ve satıldığı yıllarda yeniden değerleme yapılmaz) 2 yıl yeniden değerleme oranları ile güncelleştirilmiş maliyeti hesaplamaya çalışalım; = x %80 = = x %100 =

16 1995 yılında alınan ve 1998 yılında satılan makinenin 1998 yılı itibari ile yeniden belirlenmiş tutarı YTL dir. Bu durumda işletmeler makinenin satışı söz konusu olduğunda; Yeniden Belirlenmiş Mly. - Orijinal (İlk) Mly Formülünü uygulayarak, aradaki farkı (2.600) Maliyet ArtıĢ Fonu (524) hesabına kaydedebilirler. Serm.Ek.Gm.Sat.Kaz.Muh.Kodu: İlgili sabit kıymetleriniz için sermayeye eklenecek gayri menkul satış kazancının muhasebe kodunu (529 lu hesaplar olmalıdır) bu alana girmelisiniz. Devir Bilgileri Butonu: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz içinde bulunduğunuz yıldan önce yıllarda alınmış ise, şu ana kadar bu sabit kıymet için amortisman ve yeniden değerleme hesapları yapılmış olmalıdır. İşte içinde bulunduğunuz yıldan bir önceki yıla ait devir bilgilerini programa girebilmek için ALT+V tuşlarına basmanız veya mouse ile devir bilgileri butonunu tıklatmanız gerekir. Ekranınız üzerine aşağıdaki gibi bir pencere açılacaktır. Sabit kıymetinizin devir bilgilerinin neler olduğu aşağıda açıklanmıştır. Devreden bilanço aktif değeri: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin bir önceki yıl itibariyle bilanço aktif değeri bu alana girilmelidir. Devreden birikmiģ amortisman: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz için, bir önceki yıla ait birikmiş amortisman tutarının girileceği alandır. Devreden Y.D.F: Sabit kıymetiniz yeniden değerlemeye tabii ise, içinde bulunduğunuz yıldan bir önceki yıl itibariyle toplam yeniden değerleme tutarını bu alana girmelisiniz. Devreden Miktar: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetinizin miktarında fatura tarihinden sonra bir değişiklik olduysa, bu alana bugüne devreden miktarı girmelisiniz. Emlak için devreden birikmiģ amortisman: Kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz emlak ise, bu alana emlağınızın önceki yıldan devreden amortisman tutarı girilmelidir. Eksilen Kısıtlıda Devreden Sanal BirikmiĢ Amortisman: Devir bilgileri penceresinin bu alanına, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetin binek oto olması durumunda giriş yapılacaktır. Sabit değer tanıtım kartının kıst amortisman alanındaki açıklamalarımızı hatırlayacak olursanız, 1994 ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobiller için kıst amortisman uygulaması getirilmiştir. Bu uygulamaya göre, 1994 ve bundan sonraki yıllarda alınan binek otomobillerde, alım yılı için amortismanın tamamı değil, alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı hesaplanır (31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde tamamı hesaplanır). Şimdi kıst amortisman alanında verdiğimiz örnekten yararlanarak konuyu hatırlamaya çalışalım; ÖRNEK:1 Cinsi: Binek Otomobil Maliyeti: YTL Amort. Hesap Yöntemi ve Oranı: Normal %20 16

17 Bu verilere göre ve ve olmak üzere iki ayrı alım yılı için amortisman hesaplamaları şöyle olacaktır; Alım Yılı Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı Yukarıdaki örneğimizde, kıst amortisman uygulamasına göre 31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde, alındıkları yıl için de amortismanın tamamı hesaplanacağından, her yıl aynı tutarda amortisman ayrılmıştır. Şimdi de alınan binek otomobil için yapılan amortisman hesaplamasını inceleyelim. Alım Yılı Amortisman Tarihi Yıl Amortismanı (İlk yıldan son yıla aktarılan amortisman) Bu örneğimizde alım tarihi idi. Kıst Amortisman uygulamasına göre amortisman hesaplaması binek otomobilin alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı olarak hesaplanması gerektiğinden, ilk yıl için sadece (10, 11 ve 12 aylar olmak üzere) 3 aylık hesaplama yapılmıştır. Binek otomobilin alındığı yıl için ayrılması gereken kalan tutar, en son yılın amortismanına eklenmiştir (150YTL). Bu tutarı ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman olarak nitelendiriyoruz. ÖRNEK: 2 Cinsi: Binek Otomobil Maliyeti: YTL Amort. Hesap Yöntemi: Azalan Bakiyeler Amort. Oranı: %20 x 2 = %40 Bu verilere göre ve ve olmak üzere iki ayrı alım yılı için amortisman hesaplamaları şöyle olacaktır; Alım Yılı Amor. Amor. Tabi Yıl Kalan Tarihi Kıymet Amort. Değer , ,6 129,

18 Alım Yılı Amor. Amor. Tabi Yıl Kalan Tarihi Kıymet Amort. Değer , ,6 129, ,6 (İlk yıldan son yıla aktarılan amortisman) Azalan bakiyeler yöntemini uyguladığımız örnek-2 nin ilk bölümünde, kıst amortisman uygulamasına göre 31 Ocak tarihine kadar alınan binek otomobillerde, alındıkları yıl için de amortismanın tamamı hesaplanacağından, her yıl ilgili hesaplama ile amortisman ayrılmıştır. Azalan bakiyeler yöntemini uyguladığımız örnek-2 nin ikinci bölümünde ise, idi. Kıst Amortisman uygulamasına göre amortisman hesaplaması binek otomobilin alındığı aydan yıl sonuna kadar olan kısmı olarak hesaplanması gerektiğinden, ilk yıl için sadece (10, 11 ve 12 aylar olmak üzere) 3 aylık hesaplama yapılmıştır (100 YTL). Binek otomobilin alındığı yıl için ayrılması gereken kalan tutar, en son yılın amortismanına eklenmiştir (300 YTL). Bu tutarı ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman olarak nitelendiriyoruz. Evet, bu açıklamalarımızdan sonra, kartını girmekte olduğunuz sabit kıymetiniz kıst amortismana tabi bir binek otomobil ise, bu otomobil için ilk yıldan son yıla aktarılan amortisman tutarını bu alana girebilirsiniz. Yukarıda sıraladığımız devir bilgileri girildikten sonra ESC tuşuna basarak bir önceki ekrana dönebilirsiniz. Yeniden Değerleme Seçimi: Bazı sabit kıymetlerin değerinde, alındıkları yıla göre artışlar gözlenebilir. Örneğin, gayri menkuller bu tür sabit kıymetlerdendir yılında aldığınız 10 milyar tutarında bir daire, 1999 yılında yine bu değerde olmayacak, değeri daha da artacaktır. İşte bunun gibi yıldan yıla değeri artan sabit kıymetler için ayrılacak amortismanın da, değer artışına paralel olarak artırılması gerekir (bu kanunen getirilen bir zorunluluktur). Bu durumda yapılacak işlem, bu tür sabit kıymetlerin, her yıl yeniden değerlendirilmeleridir. Ancak, tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre yeniden değerleme işlemleri yıllık değil, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Her bir dönemde uygulanacak yeniden değerleme oranlarının girişleri ATİK menüsünün Yeniden Değerleme Oranları bölümünden yapılacaktır. Aşağıda bir örneğini gördüğünüz bu pencerede ise dönem numaraları yer almaktadır. Her dönem numarasının üzerine geldiğinizde, küçük bir pencere açılacak ve o dönem için yeniden değerleme yapılıp yapılmayacağının belirtilmesi istenecektir (Var-Yok şeklinde). Siz bu pencerede sabit kıymetiniz için yeniden değerleme yapılacak dönemleri belirledikten sonra, programınız, yeniden değerleme oranları programından vermiş olduğunuz oranları ve biraz önce seçtiğiniz dönemleri dikkate alarak, gerekli hesaplamaları yapacaktır. İşletme Defteri Hesabı Tanımlama: Sabit Kıymet tanıtım kartının ana ekranında yer alan bu buton, 18

19 tanımlamış olduğunuz Sabit Kıymet kartlarının Mikbüro/İşletme defteri programı ile entegre çalışmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu bölümden, Sabit Kıymet kartlarınız için işletme defteri programından tanımlamış olduğunuz hesap kartlarını çağırabileceğiniz gibi, yeni işletme defteri hesabı da tanımlayabilmeniz mümkün olacaktır. Bu tanımlamalar yapılmadığı sürece demirbaş kartlarınızın işletme defteri programı ile entegre çalışabilmesi, dolaysıyla işletme defterleri dökümünü alabilmeniz mümkün değildir. Bu bölüme girildiğinde ekrana gelen görüntü aşağıdaki gibidir. Bu durumda sizden istenen, ilgili demirbaş kartınız için çalışacak işletme defteri hesabının kodunu, hesap kodu alanından seçmenizdir. Eğer tanımlı bir işletme defteri hesap kodu yok ise, aşağıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yeni hesap kartı açabilirsiniz. Şimdi işletme defteri hesap kartlarının nasıl açılacağını açıklamaya çalışalım. Hesap Kodu: Bu alana, hesap kartını açmakta olduğunuz işletme defteri hesabının kodu girilecektir. Bu hesapların açılmasında dikkat edilecek en önemli nokta, bu hesapların seviye sırasına göre açılması gerektiğidir. Örneğin, bir ana hesabın altına önce o ana hesaba bağlı olan tali hesaplar açılacak, tali hesap girişi tamamlandıktan sonra muavin hesabın açılışına geçilecektir. Örneğin kodlu bir hesabın açılabilmesi için öncelikle 100 kodlu bir ana hesabın, daha sonra 25 kodlu bir muavin hesabın, en son olarak da 000 kodlu alt hesabın açılması gerekmektedir. Evet, hesap kodunun nasıl açılması gerektiğini bir örnek ile açıklamaya çalıştık. Bu açıklamalarımızı dikkate alarak, hesap kartını açmakta olduğunuz işletme defteri hesabınızın kodunu bu alana giriniz. Hesap Adı: Kodunu girdiğiniz muhasebe hesabının adı bu alana girilecektir. Tipi: Programınızda kullanabileceğiniz 4 ayrı hesap tipi vardır. Program sadece ana hesap tanımlamalarında bu alana girişe müsaade eder. Şayet girilen hesap alt hesap ise, ilgili hesabın türü bu alana otomatik olarak gelir. Hesap tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir; Genel Giderler: Tanımlanan hesabın bir genel gider hesabı olduğunu belirtir. Demirbaş: İlgili hesabın bir demirbaş hesabı olduğunu belirtir. Defter dökümleri ve diğer döküm programlarından izlenebilir. Gelirler: Girilen hesabın mal satış haricinde gelir getirebilecek bir diğer gelir hesabı olduğunu belirtir. Demirbaş Amortismanı: Amortisman Raporunda görülen dönem amortismanı alanındaki değerin işletme hesabı özeti ekranına da yansıması için kullanılan bir hesap tipidir. Vergi Tipi: Bu alandan ilgili hesaba ilişkin vergi tipi seçilecektir. Bunun için satır sonu butonu tıklayıp açılacak pencereden uygun olan vergi tipini seçin. Vergilendirme Tipi: Bir üst satırda seçilen vergi tipinin ilgili hesap ile yapılan gelir ve/veya gider hareket girişlerinde meblağa dahil mi, meblağdan hariç mi, olduğu bu alanda seçilecektir. Bir işletme defteri hesap kartı için girilmesi gereken bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer siz de tüm girişlerinizi tamamladıysanız, hesap kartını ALT+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydedebilirsiniz. Böylece tanıtımını yaptığınız demirbaş kartınız için çalışacak işletme defteri hesabını programa 19

20 tanıtmış olduk. Bu durumda Esc tuşuna basarak Demirbaş tanıtım kartı ekranına geri dönebilirsiniz. Evet, Sabit Kıymet kartına girilmesi gereken bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Siz de sabit kıymetiniz ile ilgili girişlerinizi bitirdiyseniz ALT+S tuşlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak bilgilerinizi kaydediniz. A.T.İ.K. hareket föyü (191200) A.T.İ.K Hareket föyü, herhangi bir sabit kıymetin istediğiniz tarihler arasında gerçekleşen hareket özetlerine tek bir ekrandan ulaşıp, gerekirse bu hareketlerin kaynağı olan evraklara ulaşmanızı sağlayan bir programdır. Bu föye yansıyacak hareketler, sabit kıymet alış ve satış faturaları ile bu faturaların iadelerinin girildiği evraklardır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, yenilenen föy ekranları, kullanıcılarımıza sınırsız hareket özgürlüğü sunmaktadır. Özellikle mouse un sürükle bırak özelliğinin kullanılabiliyor olması ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca föy başlıklarında mouse un sağ tuşuna basarak bir çok detaya tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Bunlara ilerleyen bölümlerde ayrıntılı olarak değinilecektir. Föye yansıyacak hareketler tamamen kullanıcının isteğine bağlı olarak düzenlenebilecektir. Şöyle ki; Sadece sizin belirleyeceğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen listeleyebilir, İstediğiniz evrak tipini baz alarak hareket özetlerinizi sınırlayabilir Yine istediğiniz tarihte gerçekleşen hareketleri görüntüleyebilir Yada evrak cinslerini baz alarak hareketlerinizi detaylandırabilirsiniz. hareketleri Bu seçenekleri isteklere bağlı olarak çoğaltabilmemiz mümkündür. Bunun için yapılacak tek işlem, föy ekranında ki kolon başlıklarında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uyan seçenek yada seçenekleri seçmenizdir. Evet önemli gördüğümüz bu hatırlatmadan sonra A.T.İ.K föyünün nasıl kullanılacağını açıklamaya çalışalım. Föyde yapılacak ilk işlem, föyü çağrılacak sabit kıymetin kodunu girmektir. Sabit kıymetin kodu girildikten sonra, adı bir alt satıra otomatik olarak gelecek ve imleciniz sorumluluk merkezi alanında konumlanacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken sabit kıymetinizin hangi sorumluluk merkezi yada merkezlerinden gerçekleşen hareketlerinin listeleneceğini belirtmenizdir. Programınız birden fazla sorumluluk merkezi seçebilmenize imkan vermektedir. Ayrıca sabit kıymetlerinizin listelenecek hareketlerine tarih sınırlaması getirebilmenizde mümkündür. Bunun için ekranınızın üst bölümünde yer alan ilk tarih ve son tarih alanlarına size uyan tarih girişleri yapabilirsiniz. Evet bu girişlerden sonra sabit kıymetinizin hareket özetleri tablonuzun ikinci bölümüne yansıyacaktır. Föy ekranınızın üst bölümünde de seçilen sabit kıymetin devir, borç-alacak ve bakiye tutarının ne kadar olduğu, ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre otomatik olarak görüntülenecektir. Biz şimdi ekranınızın ikinci yarısında sıralanan kolon başlıklarının neler olduklarını ve bu başlıkların bize sağlayacağı kolaylıklardan bahsetmek istiyoruz. Tarih: Sabit kıymetlerinize ilişkin hareketlerin tarihleridir. Eğer bu hareketlere tarih sınırlaması getirmek istiyor iseniz, yani sadece sizin belirleyeceğiniz tarihteki hareketlerin görüntülenmesini istiyor iseniz bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden tarih seçimi yapabilirsiniz. 20

21 Evrak Seri ve Sıra No: Listelenen sabit kıymet hareketlerinin girildiği evrak numarasıdır. Dolayısıyla sabit kıymetlerinize ilişkin hareketleri bu numaralara göre de sınırlayabilirsiniz. Bunun içinde yapılacak işlem, istediğiniz alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden uygun evrak numarasını seçmenizdir. Evrak Tipi: Sabit kıymet hareketlerinin girildiği evrak tipidir. Örneğin alış faturası, satış faturası gibi. Hareketler evrak tiplerine göre de sınırlanabilir. Yani sadece alınan demirbaşlar yada sadece satılan demirbaşların hareketleri listelenebilir. Bunun içinde bu alanda satır sonu butonu tıklanmalı ve uygun hareket tipi seçilmelidir. Cinsi: Sabit kıymet hareketlerinin cinsi demirbaş faturası yada finansal kira sözleşmesi olarak bu alanda yer alacaktır. Sabit kıymetlerinize ait hareketleri cinslerine göre de sınırlayabilirsiniz. Normal/Ġade: Bu alanda, ilgili satırdaki hareketin normal bir giriş-çıkış hareketi mi, yoksa iade amacıyla gerçekleşen bir giriş-çıkış hareketi mi olduğu yer alacaktır. Kullanıcılarımız isterlerse sabit kıymetlerinin sadece iade hareketlerini yada sadece normal hareketlerini görüntüleyebilirler. Vade Tarihi ve Vade Günü: Sabit kıymet hareketlerinin vade tarihleri ve vade günleri bu kolonda yer alacaktır. Kullanıcılarımız isterlerse bu alanlarda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden yapacakları seçime göre sabit kıymetlerini vade tarihi ve vade günlerine göre sınırlayabilirler. Borç/Alacak: İlgili satırdaki hareketin sabit kıymetinize borç olarak mı, alacak olarak mı etki ettiğini bu alanda görebilirsiniz. Sabit kıymet hareketlerinizi borç ve alacak seçeneklerinden size uygun olanını seçip sınırlayabilirsiniz. Ana Döviz Borç/Alacak: İlgili satırdaki sabit kıymet hareketi borç ise ana döviz cinsine göre borç tutarı alacak ise alacak tutarı bu kolonlardan izlenebilir. Dolayısıyla sabit kıymet hareketlerinizi bu kolonlarda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak seçeneklere göre de sınırlayabilirsiniz. Ana Döviz Toplam: İlgili satırdaki sabit kıymet hareketinin toplam tutarıdır. Bundan sonra yer alan döviz kolonlarında ise, listelenen sabit kıymet hareketlerinin alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre toplam borç ve alacak tutarları ile toplam tutarları ve döviz cinsleri yer alacaktır. İsterlerse kullanıcılar bu kolon başlıklarına göre de hareket sınırlaması yapabilirler. Bundan sonra yer alan döviz kolonlarında ise, listelenen sabit kıymet hareketlerinin alternatif ve orjinal döviz cinslerine göre toplam borç ve alacak tutarları ile toplam tutarları ve döviz cinsleri yer alacaktır. İsterlerse kullanıcılar bu kolon başlıklarına göre de hareket sınırlaması yapabilirler. KarĢı Hesap Cinsi İlgili satırdaki sabit kıymet hareketinin gerçekleştiği (müşteri veya satıcı olabilir) karşı cari cinsi bu alanda cari hesap olarak yer alacaktır. KarĢı Hesap Kodu ve Ġsmi İlgili satırdaki sabit kıymet hareketinin gerçekleştiği (müşteri veya satıcı olabilir) karşı hesabın kodu ve adıdır. 21

22 Sorumluluk Merkezi Kodu-Adı: İlgili satırdaki sabit kıymet hareketi hangi sorumluluk merkezinden gerçekleşmiş ise, bu alanlarda ilgili sorumluluk merkezinin kod ve adı yer alacaktır. Dolayısıyla sabit kıymet hareketlerini sorumluluk merkezlerine göre de sınırlayabilirsiniz. Yapılacak tek işlem bu kolonlarda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden hareketlerini görmek istediğiniz sorumluluk merkezlerini seçmenizdir. Evet tablonuzda yer alan başlıklar hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, şimdi ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuşlarının her birini tıkladığınızda, kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığınızda ve ekranınızın üst bölümünde yer alan Görünüm, Aktarım, Yazıcı, Yönetim, Analiz ve Bağlantı başlıklı menüleri seçtiğinizde karşınıza gelen seçeneklerin neler olduklarına Bunları biliyor musunuz? başlığı altında söz etmek istiyoruz. Bunları Biliyor musunuz? 1. Yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi sabit kıymetlerinize ilişkin hareketleri tablonuzda yer alan başlıklara göre sınırlayabilmeniz mümkündür. Örneğin sadece sizin seçeceğiniz evrak cinsi ile gerçekleşen cari hareketlerini listeleyebilir yada istediğiniz cari hareketlerini görüntüleyebilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem ilgili başlık alanında satır sonu butonunu tıklayıp karşınıza gelecek pencereden istediğiniz seçeneği seçmenizdir. Bunun yanı sıra bu pencerede yer alan özel seçeneği ile de föy ekranında ki kolonlar için filtreleme yapabileceksiniz. Örneğin borç hareketi belli tutardan fazla olan cari hareketlerin listelenmesini sağlayabileceksiniz. 2. Tablonuzda listelenen kolon başlıklarını kaldırabilir yada yeni kolon başlığı ekleyebilirsiniz. Örneğin listenizde Evrak Cinsi başlığının yer almasını istemiyorsunuz. Bu durumda yapılması gereken, mouse'unuzu ilgili başlığa getirip sol tuşuna sürekli basarak sağa-sola, yukarı-aşağıya doğru hareket ettirmektir. Bu işleme ilgili başlık üzerinde çarpı işareti görülünceye kadar devam edilmeli ve sonrasında da mouse bırakılmalıdır. Seçilen başlığın tablonuzdan kaldırıldığını göreceksiniz. Yeni kolon başlığı ekleyebilmek için de kolon başlıkları üzerinde mouse'un sağ tuşuna basıp Alan seçicisi seçeneği seçilmelidir. Bu işlem sonrasında karşınıza bu tabloya özel, ekleyebileceğiniz başlıkların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan istediğiniz başlığı mouse'unuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak istediğiniz bölüme ekleyebilirsiniz. Kolon başlıklarını ekleyip kaldırabileceğiniz bir başka yöntemse, ekranınızın kolon başlıklarının sıralandığı bölümün en başında yer alan Görünen kolonları seçmek için buraya tıklayın başlıklı butonu kullanmanızdır. Bu butonu tıkladığınızda atik hareket föyüne özel tüm başlıkların karşınıza geldiğini göreceksiniz. Bu bölümden tablonuzda listelenmesini istediğiniz başlıklar için başında yer alan seçilmişlik kutucuğunu işaretlemeniz, görüntülenmesini istemediğiniz başlıklar içinde seçilmişliği kaldırmanız yeterli olacaktır. Bu uygulamanın daha basit olacağı düşüncesindeyiz. 3. Görünüm Menüsünde yer alan seçenekler ile; sabit kıymetlerinizin hareketlerini seçeceğiniz kolon başlığına göre gruplayabileceksiniz. Bunun için öncelikle bu menüden kolon baģlıklarına göre grupla seçeneğini seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte, kolon başlıklarının üst bölümüne Bir sutuna göre gruplandırmak için, 22

23 sütunun üst bilgilerini sürükleyin ifadesinin yer aldığı gruplama kutusu otomatik olarak açılacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken sabit kıymet hareketlerini hangi kolona göre gruplayacaksanız mouse unuzla ilgili başlığı sürükleyip bu alana taşımazdır. Gruplama işlemini birden fazla kolon başlığı için yapabilmenizde mümkündür. Bu işlem sonrasında föy ekranınızın gruplama kutusunda gruplandırmanın hangi kolonlar için yapıldığı yazılır ve ekranınızın ikinci yarısına da ilgili kolon başlığı altında hareket detayları sıralanır. Bu menüyü oluşturan diğer seçenekler ile, grup toplamı alabilecek ve bu toplamların ekranınızda sürekli görünüp görünmeyeceğini sağlayabileceksiniz. Ayrıca miktar, fiyat vb. başlıklarınız için dip toplam alabileceksiniz. Bunun yanı sıra sadece sizin seçeceğiniz hareket satırlarına yönelik toplamlarda alabileceksiniz. Eğer ekranınızın görünümüne ilişkin herhangi bir değişiklik yapmışsanız bu değişiklikleri görünümü sakla seçeneğini seçerek kaydedebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan butonlar ile de ulaşabilirsiniz. 4. Aktarım Menüsünde yer alan seçenekler ile, seçili olan sabit kıymet hareketlerinizi istediğiniz ortama (Excel, text, Xml, Html) aktarabilecek ve bu kayıtların aktarım özelliklerini (Aktarım sırasında hangi kayıtların aktarılacağı, tarih, saat, miktar vb kayıtların aktarımlarında excel tipinde olup olmayacakları, tekst ortamına aktarımlarda kolonlar arasında ayraçların nasıl olacağı vb.) belirleyebileceksiniz. 5. Yazıcı Menüsünde yer alan seçenekler ile ekranınızda listelenen sabit kıymet hareketlerinin yazıcıdan dökümlerini alabileceksiniz. Ayrıca döküm öncesinde, sayfa ve baskı ayarları yapabilecek, ön izleme seçeneği ile de dökümünüzün kağıt üzerinde nasıl görüntüleneceğini inceleyebileceksiniz. 6. Yönetim menüsünde yer alan bir çok seçenek, kartlar menüsü yardım tuşları bölümümüzde detaylı olarak anlatılmıştır. Bundan dolayı burada kısaca değinilecektir. Bu menüde yer alan seçenekler ve ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz butonlardan bazıları ile, tabloda yer alan herhangi bir evraka ulaşıp üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Bunun için, ilgili evrak satırına gelip ALT+K tuşlarına basmanız veya bu menüde yer alan Detaya Ġn seçeneğini seçmeniz yeterlidir. Örneğin evrak tipi demirbaş faturası olan bir hareket satırında ALT+K tuşlarına basarsanız, ilgili sabit kıymetin faturadaki bilgileri karşınıza gelir bu evrak üzerinde de ALT+D tuşlarına basarak fatura evrakının tüm detaylarını görebilirsiniz. Seçili kayıtların ne zaman ve hangi kullanıcılar tarafından oluşturulduğuna ilişkin bilgileri de anında ekranınıza getirebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuşlarını tıklayarak da ulaşabilirsiniz. 7. Analizler Menüsünde yer alan seçenekler ile sabit kıymetlerinize ilişkin bir çok yönetim ekranına tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Cari yönetim ekranlarına, ithalat ve ihracata yönelik çalışılıyor ise İthalat-İhracat yönetim ekranına, karşı cari hesap yönetim ekranına anında ulaşabileceksiniz. 8. Bağlantı Menüsünde yer alan seçenekler ile de sabit kıymetlerinizin bağlantılı olduğu muhasebe fişlerini ekranınıza getirebileceksiniz., 23

24 9. Sabit kıymet hareket föyünün sağlamış olduğu bir diğer kolaylık; kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığımızda karşımıza gelen seçeneklerdir. Şimdi bu seçenekler ile neler yapılacağına değinelim Artan Sıralama: Bu seçenek ile kolon başlıkları, alfabetik olarak baştan sona doğru veya küçükten büyüğe doğru sıralanır. Sıralama işlemi için kolon başlığını Mouse unuzla tıklamanız da yeterlidir. Azalan Sıralama: Bu seçenekle de kolonlar alfabetik olarak sondan başa doğru veya büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu Alana Göre Gruplandır: sabit kıymetlerinize ilişkin hareket bilgilerini, ekranınızda bulunan herhangi bir kolona göre gruplayarak listeleyebileceğinizi Görünüm menüsü ile ilgili açıklamalarımızda belirtmiştik. Bu seçenek ile de, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolona göre gruplandırma otomatik olarak yapılacaktır. Dolayısıyla gruplandırmaya yönelik detaylar için Görünüm menüsü ile ilgili açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Gruplama Kutusu: Bu seçenek ile gruplandırma yapılacak kolon başlıklarının aktarılacağı gruplama kutusu aktif hale gelir. Dolayısıyla kolon başlıklarından gruplama yapılacak kolon yada kolonlar bu bölüme taşınacaktır. Dip Toplam: Bu seçenek ile, toplamı alınabilecek tüm kolonlar için yani miktar, bakiye, tutar vb. kolonlar için dip toplam alınabilecektir. Grup Toplamları: Bu seçenek ile de kolon başlıklarınızı gruplandırmış iseniz grupların toplamı alınır. Bu Kolonu Kaldır: Bu seçenek, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolonun ekrandan kaldırılmasını sağlar. Bu seçeneği gereksiz bulduğunuz yada boş gelen kolonlarınız için kullanabilirsiniz. Alan Seçicisi: Föy ekranlarından kolon başlıklarını kaldırabileceğiniz gibi yeni kolon başlıkları ekleyebilmenizde mümkündür. Bunun için öncelikle alan seçici seçeneği çalıştırılmalı ve karşınıza gelecek ÖzelleĢtirme başlıklı ekrandan da size uygun olan kolon başlıklarını Mouse unuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak föy ekranına taşımalısınız. Hizalama: Bu seçenek ile, kolonlarda da sıralanan bilgilerinizi sağa, sola dayalı yada ortalı olarak hizalayabileceksiniz. En Uygun: Bu seçenek seçildiğinde imleciniz hangi kolon üzerinde ise programınız otomatik olarak ilgili kolon için en uygun genişliği belirleyecektir. Yani ilgili kolonu default genişliğe getirecektir. En Uygun (Tüm Kolonlar): Bu seçenek ile de tüm kolon başlıkları için programınız uygun kolon genişliğini verecektir. Zimmet tanıtım kartı (199700) Sabit kıymetlerinizi kişi veya departmanlara göre zimmetleyebilirsiniz. Bunun için yapılması gereken ilk işlem, zimmet yerlerinin bu programdan tanıtılması, daha sonra da A.T.İ.K 24

25 kartından ilgili sabit kıymetin zimmet yerinin seçilmesidir. Şimdi her bir zimmet yerine birer kod ve isim vererek programa giriniz. Girişleriniz bitince zimmet kartını ALT+S tuşlarıyla kaydediniz. Zimmet tanımlamaları yapıldıktan sonra, bu kodlara göre yeniden değerlendirme ve amortisman raporları alabilirsiniz. Sabit kıymet grup tanıtım kartı (199800) Sabit kıymetlerinizi belirli gruplar altında toplayıp, grup kodlarına göre amortisman ve yeniden değerlendirme raporları alabilirsiniz. Örneğin bilgisayarlar, taşıtlar, büro eşyaları birer grup olarak tanıtılabilir. Grup tanımlamaları yapıldıktan sonra her bir sabit kıymetin kartını ekrana çağırıp, ait olduğu grup kodunu girmelisiniz. Grup tanımlamaları gruplara ilişkin kod ve isim girişlerinden ibarettir. Sabit kıymet muhasebe grup ve kodları tanıtım kartı (199850) Ortak özellikleri bulunan bazı demirbaşlarınızı aynı muhasebe grupları altında toplayarak, bu demirbaşlarınıza ilişkin muhasebe hesap kodlarının otomatik olarak demirbaş tanıtım kartına taşınmasını sağlayabilir, amortisman raporlarını demirbaşların muhasebe hesap grupları bazında alabilirsiniz. Örneğin bünyenizde elektronik ile ilgili demirbaşlarınız için önceki senelerden devreden amortisman tutarlarını listelemek istiyorsunuz. Elektronik sektörle ilgili 3 ayrı demirbaş ana grubunuz var. İşte bu üç ayrı gruba dahil olan demirbaşlar için, muhasebe hesap kodlarını da 3 grup altında toplayarak, demirbaş kartlarını kolaylıkla update edebilirsiniz. Bunun için bu bölümden her bir demirbaş grubuna dahil demirbaşlar için muhasebe hesaplarının neler olacağını girmelisiniz. Örneğin 01 kodlu elektroniğe ait grupta olan demirbaşların demirbaş, birikmiş amortisman, yeniden değerlendirme, amortisman gideri, amortisman gideri karşılığı, maliyet artış fonu, atik satış karı, atik satış zararı, yenileme fonu, sermaye ek. gm. sat. kaz., yatırım teşvik hesapları bir kez tanımlanır. Daha sonra diğer gruplar için de yukarıda sıraladığımız muhasebe hesapları bir kez girilir. Sonra demirbaş tanıtım kartının tanıtım kodları penceresi tıklanır ve o an kartı girilen demirbaşın muhasebe grup kodu ilgili alana girilir. Evet, sabit kıymet muhasebe grup ve kod tanıtım kartının işlevini yeterince açıkladığımızı umarak, bilgi girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya geçiyoruz. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekrandan ilk olarak biraz sonra gireceğiniz muhasebe hesaplarının hangi demirbaş grubuna ait olacağını girmelisiniz. Örneğin elektronik ürünlerine ait muhasebe kodlarını girecekseniz, elektronik grubuna ilişkin bir kod girmelisiniz. Daha sonra girdiğiniz muhasebe grup kodunun ismini girmeniz gerekir. Muhasebe grup kod ve ismini girdikten sonra, artık bu grupta yer alan demirbaşlarınızın muhasebe hesaplarını girmeye başlayabilirsiniz. Muhasebe hesaplarını girebilmek için muhasebe grup kodu ve ismi girişinden sonra kartta sıralanan hesapların yanına kod girişlerini yapabilirsiniz. Finansal sözleşme tanıtım kartı (199900) Finansal kiralama (leasing) bir yatırım malının (sabit kıymetlerin), mülkiyeti finansal kiralama şirketinde kalarak (bankalar yada leasing firmaları), sözleşmeler dahilinde 25

26 belirtilen taksitlerle kullanım hakkının alıcıya (kiracıya) verilmesi ve yine sözleşmede belirlenen değerler (taksitler) üzerinden alıcıya geçmesini sağlama yönetimidir. Böylece sabit kıymetlerin direk satın alınması yerine kiralanarak kullanılması, firmaların işletme sermayelerini diğer ihtiyaçlarını karşılanmasında önemli rol üstlenir. İşte bu bölümden, finansal kiralama ile sabit kıymet alımı yapacak firmaların (kiracıların) leasing sözleşmelerine yönelik girişleri yapılacaktır. Yani alınacak sabit kıymetlerin leasing taksitlerinin ne zaman ve ne miktarda ödeneceği belirlenecektir. Programa girdiğinizde karşınıza Finansal Sözleşme Tanıtım Kartı başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle sizden istenen, tanımlayacağınız sözleşme kartının hangi kod ve açıklama ile takip edileceğini belirtmenizdir. Daha sonra yapılması gereken, sözleşmede baz alınacak döviz cinsinin ve finansal kiralamanın (leasingin) hangi cariden yapılacağının belirtilmesidir. Bu belirlemeyle birlikte sırasıyla, ekranda gördüğünüz kısa ve uzun vadeli ertelenmiş finansal giderlerinin, finansman giderinin, kısa ve uzun vadede ki finansal kiralama borcunun hangi muhasebe kodu ile takip edileceği girilmelidir. Bu ekrandan belirlenecek en son parametre ise, tanımlamakta olduğunuz finansal sözleşmeye göre kiralanacak sabit kıymetin, kaç taksitle kapanacağının belirtilmesidir. Bunun için ekranınızdaki taksit sayısı alanına, ödemelerinize uygun olacak taksit adetini girip bilgilerinizi kaydetmelisiniz. Şimdi yapılması gereken kaydettiğiniz sözleşme kartını ekranınıza tekrar çağırıp taksit sayınıza göre ödemelerinizin tutarını ve faiz oranını oluşturmanızdır. Bunun içinde ekranınızın en alt bölümünde yer alan taksit tablosu butonunu tıklamanız gerekecektir. Bu işlem sonrasında karşınıza, taksit sayınıza bağlı olarak tutar girişi yapabileceğiniz SözleĢme tablosu gelecektir. Şimdi bu ekrandaki her bir başlığı tek tek açıklayalım. Taksit No: Bu alana kullanıcılarımızın manuel olarak giriş yapabilmeleri mümkün değildir. Bu bölümde sıralanan numaralar bir önceki ekrandan girilen taksit sayısına göre belirlenecektir. Yani taksit sayınız 2 ise bu alanda 2 satırlık taksit tutar girişi yapılacaktır. Vade: Bu alanda da sizden istenen finansal sözleşmenizdeki taksit tutarlarının ödeneceği vade tarihlerini girmenizdir. Ana Para ve Faiz: Bu alanda da yapılması gereken finansal sözleşmenize göre ödeyeceğiniz taksit tutarlarının ne kadar olduğunu ve bu tutara uygulanacak faiz oranını girmenizdir. Uzun Vade: Bu alanda da yapılması gereken ödemelerin uzun vadeli mi yoksa kısa vadeli mi olduğunun belirtilmesidir. Fatura No: Girdiğiniz leasing taksitlerinin vadesi gelip ödenmeye başlayınca, ödemenin yapıldığı faturanın numarası bu alana otomatik olarak yansıyacaktır. Finansal kiralama faturaları programınızın Evraklar/ Finansal Sözleşme Evrakları/ Açık alınan finansal sözleşme kira faturası (66333) veya Kapalı alınan finansal sözleşme kira faturası bölümlerinden girilmektedir. Bunları Biliyor musunuz? Finansal sözleşme tanıtım kartından tanımladığınız sözleşmelere yönelik oluşturacağınız taksit tablosunda, karttan girdiğiniz taksit sayısına bağlı olarak, vadeleri farklı fakat meblağları aynı olan taksit tutarını aynı anda oluşturabilirsiniz. Bunun için ALT+C (Vade üret) yardım tuşumuz siz kullanıcılarımıza yardımcı olacaktır. Örneğin finansal sözleşmelerinizde taksit sayınızın 5 adet olduğunu düşünelim. Bu taksitlerin tutarları da aynı olsun. Öncelikle yapmanız gereken taksit tablosundan ilk taksitinize ilişkin bilgileri, yani 26

27 vadesini, ana para ve faiz tutarını girmenizdir. Daha sonra imleciniz bir alt satıra geçince ALT+C tuşlarına basın. Karşınıza vade üret başlıklı bir pencere açılacaktır. Bu pencerede sizden istenen; 1- Kaç adet taksit vadesi hazırlanacağını, (bu alana girilecek adet, taksit sayısından fazla olamaz) 2- Finansal ödeme vadelerinin aylık mı? günlük mü? olacağını 3- Vade aralıkları sayısını (ödemeleriniz aylıksa 1 ay aralıkla, 3 ay aralıkla gibi, günlükse 10 gün veya 25 gün aralıkla gibi) giriniz. Parametre girişleriniz tamamlandıktan sonra F2 tuşuna basınız. Böylece girmiş olduğunuz parametreler doğrultusunda finansal ödemelerinize ilişkin taksitleriniz vadeleriyle birlikte otomatik olarak oluşacaktır. Evet sözleşme tablosu ile ilgili girişlerinizi açıklamalarımız doğrulusunda tamamladıktan sonra ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizi kaydetmelisiniz. Kayıt edilmeyen her bilgiyi tekrar girmek zorunda kalacağınızı size önemle hatırlatmak istiyoruz. Evet finansal sözleşmemizi tamamladığımıza göre sabit kıymet alımlarını yapabiliriz. Bu konuyla ilgili detaylar programınızın Evraklar/Finansal Sözleşme Evrakları bölümünde verilecektir. Cari hesap Tanıtım Kartı Kasa Tanıtım kartı Bu bölümlerden firmanızın çalışmakta olduğu, cari hesap (satıcı, müşteri ve diğer cariler) ile kasalarına ilişkin tanımlamalar yapılacaktır. Bu tanımlamaların neler oldukları, kitabınızın satınalma, satış ve finans modüllerinin Kartlar bölümünde detaylı olarak anlatılmıştır. Bundan dolayı bu bölümde tekrar edilmeyecektir. Daha geniş bilgi için ilgili bölümlerden yararlanabilirsiniz. A.T.İ.K. kartları toplu değişiklik (199500) Bu program, kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz sabit kıymet kartlarındaki amortisman hesap şekli ve amortisman oranı bilgilerini toplu olarak değiştirmeye olanak vermektedir. Programa girdiğinizde parametreler başlıklı bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan toplu değişiklik yapacağınız sabit kıymetlerinize ilişkin kod aralığı veya kod yapısını ya da muhasebe kod aralığı veya muhasebe kod yapısını giriniz. Daha sonra bu kodlar arasındaki sabit kıymetlerin yeni amortisman hesap şeklini ve amortisman oranını giriniz. Bu girişlerden sonra F2 tuşuna basınız. Sabit kıymet kartlarında ilgili değişiklikler yapılacaktır. Evraklar Bu bölümde yer alan programlar ile; Cari firmalarınıza (müşteri,satıcı, diğer cari) yaptığınız açık ve kapalı demirbaş satışlarınız için fatura düzenleyebilecek gerekirse bu faturaların iade girişlerini yapabileceksiniz. Aynı şekilde cari firmalardan (satıcı, müşteri, diğer cari) firmalardan yaptığınız sabit kıymet alımlarının faturası ve bu faturaların iade girişleri de bu bölümden girilecektir. Eğer sabit kıymet alımlarınızı leasing yoluyla yani finansal kiralama sözleşmesine göre almış iseniz sabit kıymet alım sözleşmesi ve bu sözleşmeye yönelik faturaların girişleri bu bölümden girilecektir. 27

28 Evrak girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya başlamadan önce, bütün evraklarda ortak olan bazı giriş alanlarına değinmek istiyoruz. Series 9000 programlarının tüm evrak girişlerinde evrak numarası, evrak tarihi, belge numarası ve belge tarihi olmak üzere 4 adet ortak alan vardır. Bu alanlara hangi bilgilerin girilebileceği aşağıda açıklanmıştır. Evrak No: Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak no su girilip TAB tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1 den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. Evrak Tarih: İlgili evrakın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) bilgisayara girildiği tarihtir. Evrakın düzenlendiği tarihse belge tarihi olarak adlandırılmaktadır. Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alana girilebilir. Belge numaraları maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin de kesilen bir alış faturası de bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. Evraklar menüsündeki tüm programlarda ortak olan giriş alanlarını yukarıda açıklamaya çalıştık. Bu alanlara ait açıklamalar ilgili evraklarda tekrar verilmeyecektir. Sabit Kıymet yönetiminin tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi Ctrl+Y tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde evraklar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. Evraklar Menüsü Yardım Tuşları Shift+F3 (E- posta ile gönder): Sipariş, irsaliye, fatura ve irsaliyeli fatura gibi evraklarınızı.txt dosyası olarak e-posta ile gönderebilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken ilgili evraklar üzerinde Shit+F3 tuşlarına birlikte basmak olmalıdır. Bu tuşlara bastığınızda, öncelikle bir mesaj ekranı ile karşılaşacaksınız. Evrakınızda yer almasını istediğiniz mesajı bu ekrandan girip F2 tuşuna basarsanız Microsoft Outlook ekranına ulaşabilirsiniz. Bu aşamada yapmanız gereken ilgili evrakı göndereceğiniz kişilerin e-posta adresini girip gönder (send) butonuna basmak olmalıdır. 28

29 Ctrl+A Ctrl+L: Evrak giriş programlarında yani faturalarda, CTRL+L tuşları evrak kilitleme fonksiyonunu yerine getirir. Bu fonksiyonu çalıştırmak için, kilitlemek istediğiniz evrak ekranınızdayken CTRL+L tuşlarına basmanız yeterlidir. Evrak kilitlendikten sonra, hiç bir kullanıcınız o evrak üzerinde işlem yapamaz. Evrak üzerinde tekrar işlem yapabilmek için CTRL+A tuşlarıyla evrak kilidinin açılması gerekir. Bu tuşlara basıldığında sizden şifre sorulacaktır. Evrak kilidini açan şifre, supervisor (SRV) şifresidir. Bu şifre girildikten sonra evrakınız üzerinde tekrar işlem yapabilirsiniz. ALT+R (Evrak Döviz Kuru): Sipariş fişi, irsaliye ve fatura evraklarının döviz cins ve kurlarını görüntüleyebilmek ve günlük kurlar üzerinde sadece ilgili evraka bağlı olarak değişiklik yapabilmek için ALT+R tuşlarını kullanmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan alanlar aşağıda açıklanmıştır; Evrak Döviz Cinsi-Evrak Döviz Kuru: Evrakın düzenlendiği cari hesabınızın (satıcı firmanın), tanıtım kartından girilen orijinal döviz cinsi ve o günkü döviz kurudur. Evraka girilen hareketler bu döviz cinsi ile değerlendirilir. Örneğin X satıcısından gelen bir faturayı giriyorsunuz. Bu satıcı ile olan alış-verişleriniz sürekli DM (Alman Markı) bazında yapılıyor. Dolayısı ile, satıcı tanıtım kartından da döviz cinsi DM olarak seçilmiş. Bu satıcınızın faturasını girerken evrak döviz cinsi DM olacaktır. Evrak döviz kuru da DM nin o günkü kurudur. Eğer evrakınızın ilgili döviz cinsinin günlük kuru üzerinden değil de, sizin gireceğiniz bir kur üzerinden hesaplanmasını istiyorsanız, döviz kuru alanına ilgili değeri girebilirsiniz. Alternatif Döviz Cinsi-Alternatif Döviz Kuru: Series 9000 ürünlerinde hareket girişleri 3 döviz cinsi ile birlikte takip edilebilir. Bunlardan birincisi ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsü de orijinal dövizdir. Aksi belirtilmediği takdirde tüm hareketler ana döviz cinsinden değerlendirilir. Ana döviz bazında girilen tüm hareketler, KUR9000 den seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi bazında da izlenebilir. İşte bu alanda, çalışmakta olduğunuz şirket için seçilmiş alternatif döviz cinsi ve o günkü döviz kuru yer almaktadır (Bkz. KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Ctrl+U (Toplu Evrak Dökümü): Ctrl+U tuşlarına birlikte basarak, aynı seri numarasındaki (evrak no) fakat sıra numaraları farklı birden fazla evrakı yazıcıya dökebilirsiniz. Bunun için sadece yazıcıya dökülecek evrakların seri numarasını ve sıra numaralarını girip F2 tuşuna basmanız gerekir. ALT+A (Satır Ara): Evrakta yer alan sabit kıymetlerden herhangi birine kolay ulaşmak istiyorsanız, ALT+A tuşlarına basarak sabit kıymetin hangi kod ile başladığını ve/veya isminde geçen herhangi bir kelimeyi girerek arama yaptırabilirsiniz. Programınız girdiğiniz kriterlere uyan ilk sabit kıymeti bularak ışıklı bloğu o sabit kıymet satırında konumlandıracaktır. ALT+Q ( Satır Ġptal): ALT+Q tuşlarına basarak, imlecin bulunduğu evrak satırını silebilirsiniz. Satır silme işlemi hiç bir uyarı mesajı verilmeden yapılır. 29

30 ALT+K (Yazıcıya Dök): ALT+K tuşlarına birlikte basarak, evrakınızı yazıcıya dökebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, karşınıza yazıcı ayarları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen evrak dökümünüz için yazıcı ayarlarını yapmanızdır. Şöyle ki, kağıt yönünü (yatay, dikey), kağıt tipini (normal sürekli form, A3, A4 gibi), evrakın renkli olarak basılıp basılmayacağını seçebilirsiniz. Yine bu ekrandan dos modunda döküm alabilmenizde mümkündür. Bunun için ekranınızın en alt bölümünde yer alan dos modunda döküm parametresini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında ekranınızın üst bölümündeki görüntü değişecek ve sizden dökümünüz için uygun parametre girişleri yapmanız istenecektir. Yazıcı tanımlaması, evrakınız için çerçeve seçimi bu tanımlamalardan bir kaçıdır. Yazıcı ayarları ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra tamam butonuna basarak dökümünüzü alabilirsiniz. ALT+Z (Evrak Yaz): Evraklar üzerinde ALT+Z tuşlarına basarak, ilgili evrakınızı (irsaliye, fatura, ambar fişi vb.) bir dosyaya yazdırabilirsiniz. Daha sonra bu evrakı ALT+U tuşları ile tekrar ekrana çağırmanız mümkündür. Bunun için sadece evrakın yazdırılacağı yol adının ve dosya adının belirlenmesi gerekir. Gerçi ALT+Z tuşlarına basıldığında hem yol adı hem de dosya adı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Eğer evrakın yazdırılacağı yol veya dosya ismini değiştirmek isterseniz, karşınızdaki pencereden gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz. ALT+U (Evrak Oku): ALT+Z tuşları ile dosyaya yazdırılan evrakların tekrar ekrana çağırılabilmesi için ALT+U tuşları kullanılacaktır. Bkz. ALT+Z. ALT+F (Form Hazırla): Programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilirsiniz. Örneğin fatura formlarınız matbaadan baskılı olarak geliyor. Bu formalarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Evrak formları programlarımızda eski form ve yeni form olarak ayrılmış olup kullanıcılarımız istedikleri seçeneğe göre evrak basımlarını gerçekleştirebilme özgürlüğüne sahiptir. Bu belirlemede Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Evrak döküm parametreleri (91450) ekranının 30. sırasında yer alan parametrede ki seçimine göre belirlenmektedir. Aşağıda eski form tasarımına yönelik detaylı açıklamalar bulacaksınız. Evrakları bastığınız formlar matbuu değilse, başka bir ifade ile herhangi bir editör programından evrak formlarını kendiniz hazırlıyorsanız, programımızda yer alan evrakları hazırladığınız bu formlar üzerine de bastırabilirsiniz. 30

31 Bunun için yapmanız gereken işlem, tasarladığınız form ismini ALT+F penceresindeki şablon dosya alanına girmektir (Bkz. Şablon Dosyası). Şimdi form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya başlayabiliriz. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bir evrak cinsi için birden fazla form dizaynı yapacaksanız, bu durumda formlarınıza default isminin dışında isimler de verebilirsiniz. Örneğin toptan ve perakende faturalar için ayrı form dizaynları yapılacak ise, bu durumda toptan fatura için ayrı bir form ismi, perakende fatura için ayrı bir form ismi verilecek demektir. Bunları Biliyor Musunuz? Series 9000 ürünlerimizde her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Bunun için yapılması gereken işlem; KUR9000 programının Kuruluş/Diğer Tanımlar/Evrak Genel Açıklamaları programından, imleci form ismi verilecek evrak tanımın bulunduğu satıra getirip ALT+F tuşlarına basmaktır. Bu tuşlara basıldığında ekranda küçük bir pencere belirir ve ilgili evrak için form dizaynı yapılırken otomatik olarak gelmesi istenen isim bu pencereden girilir. Otomatik form isminin geleceği her evrak için ilgili girişler yapılıp ALT+S tuşları ile kaydedildikten sonra, bu form isimleri ilgili evrakların ALT+F pencerelerine otomatik olarak gelecektir. Evrak form ismi girilip enter tuşuna basıldıktan sonra form dizaynını yapacağınız ekrana geçilecektir. Bu ekranın bir örneği yukarıda verilmiştir. ALT+F ekranını iki bölümde inceleyebiliriz. Ekranın sol tarafındaki bölüm kayıt ve silme işlemlerinin yapılacağı, statik ve dinamik alanlar ile ilgili fontların değiştirilebileceği, eklenen alanların koordinatlarının izlenebileceği, kısaca evrak formunun şekilsel ve içerik özelliklerinin tanımlanacağı parametrelerden oluşmuştur. Ekranın sağ yarısı ise form dizaynının, başka bir ifade ile o evrakta yer alacak statik ve dinamik alanların, mesajların seçileceği, bunların form üzerinde istenilen konumlara taşınacağı bölümdür. Şimdi ekranın sol yarısından başlayarak evrak form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) ALT+F ekranının sol üst tarafında üç adet buton görülmektedir. Bunlardan ilki, tanımladığınız evrak formunu kaydetmenizi sağlar. Birinci buton tıklandığınızda, formunuza verdiğiniz ismi içeren küçük bir pencere belirir. Tanımladığınız formu bu isim ile kaydetmek için F2 tuşuna basmalısınız. Dilerseniz farklı bir isim vererek de formu kaydedebilirsiniz. Kayıt işlemi tamamlanınca otomatik olarak evrak ekranına geri dönülecektir. İkinci buton, hücresel bölgede yapılan tanımlamaları silmenizi sağlar. Silme işlemi herhangi bir uyarı mesajı verilmeden direkt olarak yapılır. Tanımlamalarınızı yanlışlıkla sildiyseniz, kaydetmeden çıkarak (close (x) butonunu formu 31

32 tıklayarak) yaptığınız tanımlamaların gerçekten silinmesini önleyebilirsiniz. Zira silme işleminden sonra kayıt yapılırsa, formla ilgili bilgilerinize tekrar elde edebilmeniz mümkün olmayacaktır. Üçüncü ikon ise, statik ve dinamik alanların font tipini ve büyüklüğünü değiştirmenize imkan verir. Üçüncü ikonu tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Bu pencereden windows ve Dos modunda dökümleriniz için statik ve dinamik alanlara yönelik istediğiniz font tipini seçebilmeniz ve font büyüklüğünü ayarlayabilmeniz mümkündür. Şimdi sizlere ekranının sol yarısında, yukarıda açıklamaya çalıştığımız butonların hemen altında yer alan Özellikler Alt toplam seç Alt toplam değiģtir başlıklarından oluşan seçenekler ile neler yapılabileceğini detaylandıralım. Form hazırlama ekranına geçildiğinde aktif olan sayfa özelliklerdir. Bu bölümden evrak formunuz ile ilgili olarak hem şekilsel hem de içeriksel özellikler tanımlanacaktır. Şimdi yukarıdan aşağıda doğru bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Özellikler seçeneğini tıkladığınızda form tasarım ekranında aşağıda açıkladığımız ve örnek ekranımızda da gördüğünüz seçenekler yer alacaktır. Bunlar tek tek aşağıda açıklanmıştır. Koordinat Göstergesi Evrak formunuzda yer alacak statik ve dinamik alanların konumlarını ekranın sağ yarısında ve ilgili alanı mouse ile sürükleyerek belirleyebilirsiniz. Mouse ile istediğiniz konuma getirdiğiniz alanın koordinatları bu tabloya otomatik olarak yansıyacaktır. Seçili alanın formun kaçıncı kolonundan ve kaçıncı satırından başladığı, alanın genişliği ve varsa decimal uzunluğu bu tabloda yer alan bilgilerdir. Tablonun sol üst tarafında biraz önce sıraladığımız bu bilgilerin hangi alana ait olduğu, başka bir ifade ile statik veya dinamik (mesaj alanı da olabilir) alanın ismi yer alacaktır. Seçili alanların konumlarını mouse ile sürükleyerek belirleyebileceğiniz gibi, bunların konumlarını direkt olarak bu tabloya da girebilirsiniz. Başka bir ifade ile, seçilen alanın form üzerinde kaçıncı kolondan ve kaçıncı satırdan başlayacağını, genişliğinin ve varsa decimal uzunluğunun ne olacağı bu tablodan direkt olarak girilebilir. Yapılan girişlerin ekranın sağ yarısındaki ilgili alana uygulanabilmesi için, uygula butonunu tıklamanız gerekir. Sayfa Çizgileri ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşmesi ile hücresel bir görünümdedir. Bu hücreler form üzerindeki alanlarının konumlarını belirlemede size yardımcı olmak amacıyla konulmuştur. Bilgisayar konfigürasyonu yeteri kadar hızlı olmayan kullanıcılarımız, form dizaynı yaparken hız ile ilgili sorunlar yaşayabilir. Bu durumda yatay, 32

33 dikey ve her iki çizgi tipini kaldırıp, bilgisayarınızın biraz daha hızlanmasını sağlayabilirsiniz. Bu çizgileri kaldırmak için, ilgili çizgi tanımının sol tarafında yer alan kutucuğu bir kez klikleyerek, işaretinin kaldırılması gerekir. Yatay ve dikey çizgileri tekrar form üzerinde görebilmek için ilgili kutucuğu bir kez daha tıklayarak işaretini yeniden koymalısınız. Döküm Sayısı Tanımlamakta olduğunuz form ile basılacak evrakların döküm sayısı bu alanda belirtilecektir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz ve bu formun kullanılacağı her fatura iki kopya olarak basılıyor. Bu durumda döküm sayısı alanına da 2 rakamını girmelisiniz. Genel Veriler Tanımlamakta olduğunuz form kullanılarak basılacak evrakların bir takım içeriksel ve şekilsel özellikleri bu bölümden belirtilecektir. Formunuz için geçerli olmasını istediğiniz bir özellik varsa, bunu o satırın sol tarafındaki kutucuğu klikleyerek (boş olan kutucuk tıklandığında o kutucuk işareti ile doldurulacaktır) belirleyeceksiniz. Seçilen bir özellik iptal edilmek istendiğinde, tekrar ilgili kutucuğu tıklayarak işaretinin kaldırılmasını sağlamalısınız. Şimdi bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Stok BirleĢtir: Bir evrakta yer alan birden fazla hareket satırının toplanıp (birleştirilip), evrak formuna tek bir satır halinde yazdırılması için bu satırın kutucuğunu kliklemelisiniz. Örneğin bir faturada aynı stoktan 2 kez giriş yapılmış. Bu stokların sadece miktarları farklı. Bu durumda bu 2 stok kaleminin miktarları toplanarak, faturada tek bir satırda yer alması için bu kutucuğu kliklemelisiniz. Stok birleştirme işlemi sadece aynı stoklar için değil, kod yapısının belirli bir dijitine kadar aynı kodları içeren stoklara da uygulanabilir. Örneğin bir konfeksiyoncu firmanın stok kod yapısı şu şekilde oluşturulmuş; PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38 Bu stokların birim fiyatları aynı. Birim fiyatlar kod yapısının ilk 5 dijitine göre değişiyor ve yukarıda da görüldüğü gibi 8 stokun ilk 5 kodu aynı. Değişkenlik sadece fiyatları etkilemeyen renk ve beden kodlarında. İşte bu 8 stoku miktarları toplanarak, yapılan ıskonto veya masraflar varsa, bunların dağıtımı yapılarak faturaya tek bir satır halinde bastırabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapılması gereken işlem, kuruluş programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden dökümlerde birleştirme kod uzunluğu alanına, stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilmelidir. Daha sonra evrak formunun bu kutucuğu kliklenmelidir. Böylece fatura evrakında yer alan 8 stok, yazıcıdan döküm alınırken tek bir stok olarak basılacaktır. Toplu Evrak Dökümünde Mesaj: Ctrl+U tuşları ile toplu evrak dökümü yapılırken her bir evrak için mesaj giriş ekranına ulaşmak istiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçmelisiniz (Bkz. Mesaj Dosyası). 33

34 Alt Toplamlar Sabit Yerde: Evrak alt toplamlarının form üzerinde sabit bir yerde mi (belirlenecek statik alanın içinde sabit olarak mı), yoksa dinamik alanlardan (hareket satırlarından) hemen sonra mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Uygulamada kullanıcılarımızın genel tercihi alt toplamların sabit yerde olmasından yanadır. Bu kutucuk kliklenmezse, başka bir ifade ile alt toplamlar sabit yerde seçimi yapılmazsa, evrak alt toplamları hareket satırlarının hemen sonunda yer alır. Örneğin 10 hareket satırından oluşan bir fatura formu bastırılırken alt toplamlar 11. satırdan itibaren yazdırılır. Bu durumda basılacak alt toplamların neler olacağı, alt toplam seç butonu tıklanarak belirlenecektir. Word e Gönder: Bu kutucuğu kliklerseniz, hazırlamış olduğunuz evrak formunu Word programına gönderebilirsiniz. Dos Modunda Dökülsün: İlgili evrakı DOS modunda dökmek için ekranınızın bu parametresini işaretlemeniz yeterli olacaktır. Tutarı Ġngilizce Yaz: Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) İngilizce olarak yazdırılacaktır. Tutarı Türkçe Yaz (Orj. Döviz): Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) Türkçe olarak yazdırılacaktır. Yalnız Ġbaresi Yazılsın: İrsaliye, fatura sipariş fişi vb. evrakların yazı ile tutar alanlarının başına Yalnız ibaresinin basılmasını istiyor iseniz, bu parametreyi mouse göstergenizle işaretlemelisiniz. Aksi durumda, dökümünüzde yalnız ifadesi basılmayacaktır. Döviz Sembolü Yazılsın, Döviz Ġsmi Yazılsın: Bu alanlarda sizden istenen, yabancı yazı ile yazılan yazı ile toplam alanlarının sonunda kur sembolünün mü yoksa kur isminin mi yazılacağını belirtmenizdir. KuruĢ Kısmı Yazılsın, KuruĢ Ġsmi Yazılsın: Bu alanlarda da yapmanız gereken evrak dökümlerinizde kuruş hanelerinin yer alıp almayacağını ve bu hanelerin İngilizce olarak basılıp basılmayacağını belirtmenizdir. Tamlama Eki Yazılsın ( dır ): Bu alanda da sizden istenen yazı ile toplam alanlarının sonuna dır tamlamasının eklenip eklenmeyeceğini belirtmenizdir. Lira, lira dır gibi. Stok Miktarı Beden Detaylı Dökülsün: Beden veya renk detaylı olarak takip ettiğiniz stokların evrak dökümlerinde, satış miktarı kolonuna stokların toplam satış miktarı ile sonrasında beden ve renk miktarlarının detaylı olarak yazılmasını istiyor iseniz bu parametreyi işaretlemeniz yeterli olacaktır. Miktar, fiyat, tutarda desimal 0 ise yazma: Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmesi durumunda irsaliye fatura, sipariş fişi vb. evraklar dökerken miktar, fiyat ve tutarlarda ki desimal haneleri 0 ise yani ,00 gibi bir rakam ise desimal hanesi dökümde yer almayacak. Aksi durumda yani bu parametre işaretlenmezse desimal hanesi 0 olsa bile dökülecektir. Sayfa Ayarları 34

35 Tanımlamakta olduğunuz evrak formu ile ilgili sayfa ayarlarını bu bölümden yapacaksınız. Sayfa ayarlarının maksimum değerleri 255 ve 90 dır. Bunun anlamı, formunuz üzerinde 255. kolona kadar tanımlama yapabilir ve bunların yazıcı dökümünü alabilirsiniz demektir. Aynı şekilde bir forma 90 satır bilgi yazdırılabilir. Tabii ki bu değerler kullandığınız kağıt ebatları ve yazıcınız ile doğru orantılıdır. Geniş bir yazıcı ve kağıt kullanıyorsanız, programımızın maksimum değeri olan 255 kolona dek tanımlama yapabilirsiniz. Anacak dar bir yazıcıdan döküm alacaksanız, yazıcının basabileceği kolondan fazla bir tanımlama yapmanın anlamı yoktur. Form tanımlamaya başlarken, kullanacağınız kağıt ebatlarına göre kolon sayısını değiştirmeniz, kolon (sayfa) dışına taşan bir tanımlama yapmanızı engelleyecektir. Satır sayısı da aynı mantık ile düşünülmelidir. Örneğin ALT+F ekranına girdiğinizde maksimum kolon sayısı 240 görülüyor. Ancak siz 80 kolonluk bir tanımlama yapacaksınız ve kağıt ebatlarınız ancak 80 kolonu alabiliyor. İşte tanımlamalarınıza başlamadan önce kolon sayısını 80 olarak değiştirirseniz, sayfa dışına taşan bir tanımlama yapmanız da engellenmiş olacaktır. Zira hücresel alanın genişliği girdiğiniz kolon sayısına göre daraltılıp, genişletilecektir. Kolon veya satır sayılarını değiştirdikten sonra uygula butonunu tıklamanız gerekir. Şablon Dosya Adı Series 9000 ürünlerimizde evraklarınızı herhangi bir editör programından tasarımı yapılan formlar üzerine bastırmanız mümkündür. Örneğin firmanızda sipariş fişi, irsaliye ve fatura gibi evrakları matbaadan bastırmak yerine, bu evrakların şekilsel detaylarını herhangi bir editör programı yardımıyla kendiniz çizip, faturalarınızı bu şablon formlar üzerine yazdırmak istiyorsunuz. Faturalarda çıkmasını istediğiniz bilgileri, bunların konumlarını, biraz sonra açıklayacağımız şekilde ALT+F penceresinden belirlediniz. Şimdi ALT+F penceresinden yaptığınız tanımlamalar ile, hazırladığınız şablon dosyanın ilişkilendirilmesi gerekiyor. Başka bir ifade ile, şu an yapmakta olduğunuz form tanımının, hangi şablon dosya üzerine basılacağını belirtmek kalıyor. İşte ALT+F ekranının bu alanına, oluşturduğunuz şablon dosyanın adı girilecektir. Şablon dosyalar ile ilgili unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı, oluşturduğunuz şablon dosyanın uzantısının.sbl olması ve bu dosyanın şirket dizini altında SYSTEM dizinine kaydedilmesidir. Örnek; C:\SERI9000\MIKRO\2005_1\SYSTEM\ORNEK.SBL. Yukarıda Series 9000 programlarımızın C sürücüsünde ve SERI9000 dizini altında yüklü olduğu görülmektedir. Çalıştığımız firma kodu MIKRO, çalışma yılımız ise 2005_1 yani 2005 in 1. dönemidir. Şablon dosyamızı da çalıştığımız şirket ve çalışma yılının altında bulunan SYSTEM dizinine uzantısı.sbl olarak kaydettik. ORNEK.SBL dosyamızı ve ALT+F penceresinden yaptığımız tanımlamaları kullanarak döküm alabilmek için de şablon dosya adı alanına dosyamızın adı olan ORNEK girişini yaptık. Mesaj Dosya Adı: ALT+F Form Hazırla yardım tuşu Series 9000 ürünlerimizin bütün evrak programlarında kullanılabilmektedir. Başka bir ifade ile, programlarımızda yer alan bütün evrak cinsleri için, o evraka özel formlar tanımlanabilmektedir. Form tanımlamaları yaparken, o evrak ile ilgili istenilen bütün detaylar da form üzerine çağırılabilmekte, başka bir ifade ile tanımlanmakta olan form aracılığı ile bastırılabilmektedir. Ancak kullanıcılarımızı tanımlı alanlar ile sınırlamamak için, her bir evrak formuna yazdırılabilecek serbest alanlar oluşturulmuştur. Bunları mesaj olarak adlandırıyoruz. Mesajları hem statik alanlara ayrılan bölümde hem de dinamik alanlara ayrılan bölümde dilediğiniz amaca göre kullanabilirsiniz. Örneğin yazı ile yekün yazdırılırken, yekünün başına bir mesaj atayıp, bu mesaj ile yekünden 35

36 önce yalnız kelimesinin gelmesini sağlayabilirsiniz (Yalnız üçyüz YTL dir gibi). Her bir evrak formu için tanımlanabilecek mesaj sayısı 40 tır. Mesajların konumları ALT+F ekranından belirlenir. İçeriği ise, başka bir ifade ile konumları belirlenen her bir mesaj alanına hangi bilginin geleceği ise, evraklar yazıcıya gönderilirken otomatik olarak gelen mesajlar başlıklı pencereden girilir. Bu pencere yazıcıya her evrak gönderiminde otomatik olarak görüntülenmektedir. Eğer şu anda form tanımlamasını yaptığınız evrakta çıkacak mesajlar çoğunlukla aynı ise, bu mesajları her seferinde tekrar tekrar girmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ilk evrakınızı yazıcıya yollarken çıkacak mesajları girip, daha sonra mesajlarınızı ALT+S tuşları ile kayıt edebilirsiniz. Kayıt işlemi yapılırken mesaj dosyasına bir isim verilmesi istenecektir. Dilerseniz mesaj ismi olarak programınızın otomatik olarak getireceği ismi kullanabilirsiniz. Dilerseniz mesaj dosyası ismini kendiniz girebilirsiniz. Mesaj dosyası kaydedildikten sonra, form düzenleme ekranının bu alanına kaydettiğiniz mesaj dosyasının adını giriniz. Böylece her evrak yazıcıya gönderildiğinde, bu alana girilen mesaj dosyasındaki mesajlar otomatik olarak görüntülenir ve onayladığınız takdirde basılır. Dilerseniz birden fazla mesaj dosyası da hazırlayabilirsiniz. Bu takdirde, evrakınızı yazıcıya gönderirken F9 tuşu ile ilgili mesaj dosyasını programa yüklemeniz gerekir. Evrak Resmi: Bu bölüme evrakınıza ilişkin resim yükleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken evrak resmi alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde kayıtlı olan evraklarınıza ilişkin resminizi bu bölüme getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan taradığınız evrak resmini anında bu bölüme getirebileceksiniz. Sil seçeneği yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Alt Toplam Seç Evrak form dökümlerinde evrak alt toplamları alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapılmadığı sürece son hareket satırından (dinamik alandan) hemen sonra listelenir (Bkz. Genel Veriler/Alt Toplamlar Sabit Yerde). Eğer alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapıldıysa, hangi alt toplamların listeleneceği ve konumları kullanıcılar tarafından belirlenmelidir. Örneğin evrak ara toplamı, ıskonto yüzde ve/veya tutarları, evrak yekünü gibi alt toplam bilgileri kullanıcılar tarafından seçilir ve konumları belirlenir. Bu buton alt toplamlar sabit yerde tanımlamasının yapılmadığı durumlarda, dinamik alanlardan hemen sonra listelenecek alt toplam bilgilerinin nelerden oluşacağını tanımlamak amacıyla kullanılacaktır. Alt toplam seç butonu tıklandığında, bütün alt toplam bilgileri otomatik olarak seçili durumdadır. Örnek ekranımızda bu toplamların bir kısmı listelenmektedir. Dolayısı ile, eğer yazıcıya dökülecek evrakta bu alt toplamların tümü (tabii ki sadece değer olanları) varsa, dinamik alandan sonra hepsi basılacak demektir. Örneğin fatura evrakının dökümünü alacaksınız ve bu evraka 4 ıskonto, 3 masraf uygulanmış. Bu durumda dinamik alan bilgileri listelendikten hemen sonra, 1. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 2. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 3.ve 4. ıskonto yüzde tutarları ve aynı şekilde 1 den 4 e kadar masraf yüzde ve tutarları basılacak demektir. Ancak siz faturayı bastırırken ıskonto 36

37 yüzdelerini değil, sadece tutarlarını bastırmak istiyorsunuz. İşte alt toplam seç butonuna bu noktada ihtiyacınız olacaktır. Bu butonu tıklayarak, evrak formunun alt toplamlarında çıkmasını istemediğiniz bilgilere ait kutucukları kliklemek suretiyle (kutucuklar kliklendiğinde işareti kalkacaktır) bunları formunuzdan çıkaracaksınız. Alt toplamlar yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirlendikten sonra kayıt butonu tıklanarak kaydedilmelidir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam seç bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam seçimlerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Alt Toplam Değiştir ALT+F ekranının sol tarafında yer alan son buton, alt toplamlarının tanımları üzerinde değişiklik yapmanıza verecektir. Alt toplam tanımları firmadan firmaya farklılık gösterebilir. Örneğin programlarımızda ara toplam olarak ifadeyi siz mal bedeli olarak kullanıyor olabilirsiniz. Veya Yüzdesi tanımı sizin için özel cari ıskontosu anlamına olabilir. İşte form tanımlamaları yaparken sıklılıkla kullandığınız terimleri görmek ve böylece tanımlamalarınızı bir şekilde yapmak istiyorsanız, bu bölümden alt toplam tanımlarını değiştirebilirsiniz. Alt toplam tanımlarını değiştirebilmek için imleci ilgili satıra getirip yeni tanımı yeterlidir. imkan geçen 2.Iskonto geliyor daha seri girmeniz Değiştireceğiniz tanımlar bittikten sonra, bu tanımları kaydetmelisiniz. Bunun için ekranın üst tarafında yer alan kayıt butonunu tıklamalısınız. Yaptığınız değişiklikler evrak form adı ve.alt uzantısı ile kaydedilecektir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam değiştir bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam değişikliklerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Evet, ALT+F Form Hazırla ekranının sol yarısında yer alan butonları ve seçim yapılabilecek alanları açıklamaya çalıştık. Şimdi ekranın sağ yarısı ile ilgili açıklamalarımıza geçiyoruz. ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşimi ile hücresel bir görünümdedir ve istenirse bu çizgiler kaldırılabilir (Bkz.Sayfa Çizgileri). Ekranın sağ yarısı üç bölüme ayrılmıştır ve bu bölümler koyu gri çizgi ile birbirinden ayırt edilebilir. Dinamik alan tanımlamaları sadece ikinci (ekranın ortasında) bölümde yapılabilir. Statik alanlar ve mesaj alanları her üç bölümde de kullanılabilir. Form tanımlamalarınıza statik alanları seçerek başlayabilirsiniz. Yani hücresel bölgenin birinci ve üçüncü bölümlerini tanımlayarak. Statik alanlar, form üzerinde yer alacak sabit bilgilerdir. Başka bir ifade ile bu alanların konumları belirlenir ve evrakta yer alan hareket satırları ne kadar az veya çok olursa olsun statik alanların konumları değişmez. 37

38 Tanımlandıkları yerlere ilgili bilgiler gelir. Örneğin cari hesap kodu ve adı, evrak numarası, evrak no, gibi. Dinamik alan tanımlamaları statik alanların tam tersidir. Bu alanlara hareket bilgileri gelir ve bu hareket bilgileri değişkendir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz. Bir fatura 3,5, 10 ve 50 stok hareketinden oluşabilir ve bu hareket satırı her seferinde değişkenlik gösterir. Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Şimdi evrak formunuza bir statik alan ekleyelim. Bunun için yapılması gereken ilk işlem, hücresel bölgenin üst tarafında yer alan Statik Alan Ekle butonunun tıklanmasıdır. Bu buton tıklandığında, 10 karakter genişliğinde bir kutucuk ekranın üst sol tarafına eklenecektir. Şimdi yapmanız gereken işlem, bu alanı form üzerinde yer almasını istediğiniz bölgeye yerleştirmektir. Forma eklenen alanları istenilen yere taşımak için dört yol izleyebilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra mouseun sol tuşunu basılı kalmak kaydıyla alanı istenilen yere sürükleyebilirsiniz. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ok tuşları yardımı ile (aşağı-yukarı-sol ve sağ ok tuşları) alanı istediğiniz yere getirebilirsiniz. 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve decimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın formun kaçıncı satır ve kaçıncı kolonundan başlayacağını girebilirsiniz. Satır ve kolon girişleri yapıldıktan sonra uygula butonuna basılarak alan ilgili konumuna yerleştirilebilir. Bunlara ek olarak statik alan ekle butonunu kullanmadan da istediğiniz hücreye statik alan ekleyebilirsiniz. Bunun için imleci statik alanın ekleneceği hücreye götürüp, çift tıklamanız gerekir. Seçtiğiniz statik alan form üzerinde olması gereken yere taşındıktan sonra sıra bu alanın genişliğini tanımlamaya gelecektir. Alanın genişliğini iki şekilde ayarlayabilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra alanın dört tarafında belirecek noktalardan birinin üzerinde tıklayarak bunu sağa doğu çekebilirsiniz. Alan mouseu sürüklediğiniz bölgeye kadar uzayacaktır. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra bir eliniz Shift tuşunda olmak kaydıyla sağa ok tuşuna basarak alanı uzatabilirsiniz. 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve decimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın genişliğini direkt olarak girebilirsiniz. Genişlik girildikten sonra uygula butonuna basılmalıdır. 38

39 formumuz için ilk statik alanı tanımlamış olduk. Seçtiğiniz statik alanın konumu ve genişliği belirlendikten sonra sıra bu alana hangi bilginin basılacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun için mouseun sağ tuşu ile ilgili alanı klikleyiniz. Ekranınızda statik alan tanımlarının yer aldığı bir pencere belirecektir. Şimdi konumu ve genişliğini belirlediğiniz alana hangi bilgi gelecek ise, mouseu aşağı ve yukarı hareket ettirerek bu bilgili bulup, imleç üzerinde iken mouseun sağ tuşunu bırakınız. Daha önce statik yazan kutucuğunuzda seçtiğiniz alanın ismi belirecektir. Böylece evrak ALT+F ekranında bütün statik, dinamik, db statik, db dinamik ve mesaj alanları aynı mantık ile tanımlanır. Yalnız dinamik alan tanımlanırken Dinamik Alan Ekle butonuna basılır ve dinamik alan ekranın orta bölümünde konumlanır. Aynı şekilde olması gereken konumu, genişliği ve içereceği bilgi seçilir. Mesaj alanları ise Mesaj Ekle butonuna basılarak forma eklenir ve bu alanlar ilk anda birinci statik alan bölümünde yer alır. Eklenen mesaj alanı yukarıda anlatmaya çalıştığımız şekilde olması gereken yere taşınır. Mesaj alanlarına gelecek bilgiler yine mouseun sağ tuşu tıklanarak (Mesaj 1 den Mesaj 40 a kadar) seçilir. Tanımlanmakta olan evrak bastırılırken ekrana gelen mesajlar penceresinden, her bir mesaj tanımına gelecek mesajlar girilir (Bkz. Mesaj Dosyası). Yukarıda örnek bir form dizaynı görülmektedir. Bu önek ekranın birinci bölümü statik alan, ikinci bölümü dinamik alan ve üçüncü bölümü açıklamalarımızdaki gibi yine statik alanlardan oluşmuştur. F4 (Üst Satırı Kopyala): Evrakınızın hareket girişi yapılan herhangi bir alanında F4 tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki bilgi imlecin bulunduğu alana kopyalanacaktır. Örneğin tahsilat makbuzu evrakının hareket girişi yapılan bölümlerinde F4 tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki bilgileri imlecin bulunduğu alana kopyalayabilirsiniz. Alt+C (Tarih DeğiĢtir): Alt+C tuşları ile yönetim, organizasyon ve föy ekranlarında default olarak gelen ilk-son tarih alanlarını değiştirebilirsiniz. ALT +I (Evrak Resmi): Series 9000 programlarında girmiş olduğunuz fatura, irsaliye sipariş fişi vb. evrakların (örneğin satıcı firmalarınızdan size gönderilen yada sizin müşteri firmalarınıza kesip dökümünü aldığınız faturaların yada teklif evraklarının) orijinal görüntülerini resim olarak ekleyebilmeniz mümkündür. Bu durumda girişini ve çıkışını yaptığınız tüm evrakları yada evraklar üzerinde yaptığınız her değişikliği ekleyeceğiniz resimlerle belgelendirmiş olacak ve her evrakın resim olarak bir kopyasını 39

40 oluşturabileceksiniz. Bir anlamda sisteme girilen faturaların, yada teklif evraklarının, eklenen resimlerde ki bilgilere göre düzenlendiğinin yada değiştirildiğinin bilgisi elinizde olacaktır. Evrak resminin en önemli özelliği; bir evrak için birden fazla resim eklenebilmesine imkan tanıması ve her resme ilişkin açıklama yazısının girilmesidir. Böylece; veri tabanında evraklar en son halleri ile saklandığından, bir evrak üzerinde değişiklik yaptığınızda her değişikliği resim olarak saklayıp daha sonra evraklarınızın ilk hallerini görüntüleyebileceksiniz. Dolayısıyla değişikliğin neden yapıldığını en ince detayına kadar öğrenebileceksiniz. Bunun yanı sıra evrakınızın geçtiği tüm aşamalar sisteminize resim olarak kayıt edilecek, bir şekilde evraklarınızın görüntüleri arşivlenmiş olacaktır. Evrak resmi kullanımını bir örnekle açıklamaya çalışalım. Herhangi bir müşterinize 17 Mayıs 2005 tarihinde bir teklif evrakı düzenlediğinizi düşünelim. Evrakınızın ilk halini döküp sonrasında 1. resim olarak sakladığınızı ve açıklama girişi olarak da 17 Mayıs 2005 tarihinde düzenlenen teklif girişi yazdığınızı ve evrakınıza eklediğinizi düşünelim. Daha sonrasında bu teklif evrakı üzerinde, müşterinizle yaptığınız anlaşmaya göre %10 ıskonto uygulayarak evrak bilgilerinizi yenilediğinizi varsayalım. Dolayısıyla ilgili evrakın ilk hali veri tabanından silinecek yeni hali kayıt edilecektir. Daha sonra bu evrakın da dökümünü alıp orijinal görüntüsünü teklif evrakınıza ikinci resim olarak eklediğinizi ve bu resmin açıklamasına da 20 Mayıs 2005 de yenilenen teklif girişi yazdığınızı düşünelim. Böylece teklif evrakınızın ilk hali ve son hali evrakınıza eklediğiniz resimler sayesinde sisteminizde kayıtlı olacaktır. Dolayısıyla siz de, teklif evrakınızın hangi aşamalar sonrasında son halini aldığını görebileceksiniz. Ġzlenecek yol 1. Evrak resimlerinin görüntülenmesi ve sisteme kayıt edilmesi Öncelikle yapılması gereken evraka ilişkin tüm bilgilerin girilmesi ve kaydedilmesidir. Daha sonra evrak tekrar çağırılmalı ve ALT+I (Evrak Resmi) tuşlarına basılarak yada evrakların alt bölümünde yer alan resim butonu tıklanarak resimlerin görüntüleneceği ekrana ulaşılmalıdır. Eğer ilgili evrakların resimleri sisteminizde kayıtlı ise bu resimleri ekranınıza çağırabilir yada tarayıcı yardımıyla tarayarak ekranınızda görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Eğer yeni form dizaynı ile işlem yapıyor iseniz, evrak görüntülerinizi tarama yapmadan BMP ve JPG formatında saklayıp evrakınıza ekleyebilirsiniz. Böylece kullanıcılarımız tarayıcı olmadan da evraklarının resim olarak saklanmasını gerçekleştirebileceklerdir. Bunun için öncelikle Alt+K tuşlarına basıp döküm ekranına ulaşılmalıdır. Daha sonra bu ekranın Gönder başlıklı menüsünden grafik dosyasına alanında size sunulacak seçeneklerden (BMP, JPG) uygun olanı seçilip kaydetmeli ve evraka eklenecek duruma getirilmelidir. Resim ekleme işlemi ise; ekranınızın evrak resmi yok alanında mousenuz sağ tuşuna basıp size sunulacak seçeneklerle yada ekranınızın üst bölümünde yer alan kısa yol tuşları kullanılarak gerçekleştirilecektir. Sistemde kayıtlı olan resmin ekranda görüntülenmesi için dosyadan yükle (Load) seçeneği, Tarayıcıdan alınacak resim için Tara seçeneği, Resmin sisteminize yüklenmesi içinde farklı isimle kayıt seçeneği kullanılacaktır. Bu ekranda kopyala (copy), yapıştır (paste) kes seçenekleri kullanılarak da işlem yapılabilir. Bunun yanı sıra resmin boyutu kullanıcının isteğine göre ayarlanabilir, ilgili resim baskı öncesinde görüntülenip incelenebilir, yazıcıdan dökümü alınabilir. 40

41 2. Evraklara, resimlerin eklenmesi ve silinmesi Öncelikle belirtmek isteriz ki bu işlem için ekranınızın alt bölümünde yer alan kısa yol tuşları kullanılacaktır. Resim ekranda görüntülendikten sonra, resme ilişkin açıklama yazısı ekranınızın açıklama alanına girilip, ekranınızın alt bölümünde yer alan kaydet tuşu tıklanmalıdır. Böylece görüntülediğiniz resmin evrakınıza eklenmesini sağlamış oldunuz. Eğer evrak için eklenen resim ilk resim ise, kaydet işleminden sonra ekranınızın üst bölümünde evrak resmi (Gösterilen:1/1) ifadesi yazılacaktır. Daha sonra evrakta değişiklik yapıldıysa ve bu değişiklikte 2. resim olarak evraka eklenecek ise, bu defa ekranın alt bölümünde yer alan kayıt ekle tuşu tıklanmalıdır. Bu işlem sonrasında da evraka eklenecek resim sistemden yada tarayıcıdan taranarak öncelikle görüntülenmeli sonrasında tekrar kaydet tuşuna basılarak kayıt edilmelidir. Böylece ekranınızın üst bölümünde evrak resmi (Gösterilen:2/2) ifadesi yazacaktır. Bunun anlamı ilgili evrak için 2 tane resmin eklendiği ve ekranda da 2. resmin görüntüde olduğudur. Bu şekilde evrakınıza birden fazla resim ekleyebilirsiniz. Evrak resmi ekranının alt bölümünde yer alan önceki kayıt, sonraki kayıt tuşlarını tıklayarak ekranınızda görüntülenen resimden bir öncekini yada bir sonraki kayıtlı resmi görüntüleyebilir, kayıt sil tuşunu tıklayarak da ekranda görüntülenen resmi silebilirsiniz. Eğer evraka ilişkin eklenen tüm resimler silinecek ise bu durumda ekranın üst bölümünde yer alan tümünü sil butonu kullanılmalıdır. Sabit Kıymet Faturaları Cari firmalarınıza yaptığınız açık ve kapalı sabit kıymet satışlarınız ve alışlarınız için düzenleyeceğiniz faturalar bu bölümden girilecektir. Şimdi bu faturalara yapılacak girişlerin neler olduğunu sırasıyla inceleyelim. AlıĢ Faturaları Bu bölüm sabit kıymetlerinize ilişkin alım yapacağınız fatura girişlerine ayrılmıştır. Şimdi bu faturaları tek tek inceleyelim Sabit kıymet alış faturası (066330) Bu program ile demirbaş (sabit kıymet) alımlarının faturası girilecektir. Böylece firmanız adına kayıtlı her bir sabit kıymet bu fatura ile belgelendirilmiş olacaktır. Giriş alanları itibarı ile diğer faturalardan herhangi bir farkı yoktur. Demirbaş faturası girebilmek için öncelikle kullanıcılarımızın Finans Yönetimi/Katlar menüsünde yer alan Demirbaş tanıtım kartı (041140) programından yada Sabit Kıymetler Yönetimi/Kartlar ve Föyler/Sabit Kıymet tanıtım Kartı programından firmalarında sahip oldukları tüm sabit kıymetleri tanıtmaları gerekmektedir. Bu fatura ile de sabit kıymetlerini alıp sonrasında her bir demirbaş (sabit kıymet) kartına girerek, fatura ve sözleşme bilgileri penceresinden faturalarına ait özet bilgileri otomatik olarak karta aktarmalıdırlar. 41

42 Programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden evraka ilişkin genel bilgileri girmeniz istenecektir. Yani demirbaş faturanızın evrak numarası ve tarihini, belge numarası ve tarihini, demirbaşı hangi cariden aldığınızı (satıcı, müşteri, diğer cari), ödeme planını, sorumluluk merkezinin kodunu, bu faturadan sorumlu olan personelinizin kodunu belirtmelisiniz. Daha sonrasında hareket girişlerinin yapılacağı bölüme geçilecek ve bu bölümde de aldığınız demirbaşın kodunu, miktarını, birim fiyatını ve tutarını belirterek fatura girişlerinizi tamamlayıp evrak kaydedilecektir. Açık Demirbaş alış faturasında gördüğünüz giriş alanlarına ait daha fazla bilgi için Açık hesap toptan alış faturası (62110) evrakına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Kapalı sabit kıymet alış faturası (066340) Peşin olarak alımını yaptığınız demirbaşlar için cari firmalardan (satıcı, müşteri, diğer cari) size gönderilen faturaların girişleri bu bölümden yapılacaktır. Bu faturanın Açık hesap demirbaş alış faturası (66330) programından farklı yanı, peşin alımlarda düzenlendiğinden ödemenin yapılacağı kasanın seçiliyor olmasıdır. Dolayısıyla giriş alanları itibarı ile diğer faturalardan herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Bu faturaya ilişkin daha fazla detay için Açık hesap demirbaş alış faturası (66330) programından yararlanabilirsiniz. SatıĢ Faturaları Bu bölümde yer alan faturalar ile de demirbaş satışlarına ilişkin girişler gerçekleştirilecektir şimdi bunların neler olduklarını inceleyelim. Sabit kıymet satış faturası (066311) Bu program ile demirbaş (sabit kıymet) satışlarının faturası girilecektir. Böylece firmanız adına kayıtlı her bir sabit kıymetin satışları belgelendirilmiş olacaktır. Giriş alanları itibarı ile diğer faturalardan herhangi bir farkı yoktur. Demirbaş faturası girebilmek için öncelikle kullanıcılarımızın Finans Yönetimi/Katlar menüsünde yer alan Demirbaş tanıtım kartı (041140) programından yada Sabit Kıymetler Yönetimi/Kartlar ve Föyler/Sabit Kıymet tanıtım Kartı programından firmalarında sahip oldukları tüm sabit kıymetleri tanıtmaları gerekmektedir. 42

43 Programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden evraka ilişkin genel bilgileri girmeniz istenecektir. Yani demirbaş faturanızın evrak numarası ve tarihini, belge numarası ve tarihini, demirbaşı hangi cariye sattığınızı (satıcı, müşteri, diğer cari), ödeme planını, sorumluluk merkezinin kodunu, bu faturadan sorumlu olan personelinizin kodunu belirtmelisiniz. Daha sonrasında hareket girişlerinin yapılacağı bölüme geçilecek ve bu bölümde de satışı yapacağınız demirbaşın kodunu, miktarını, birim fiyatını ve tutarını belirterek fatura girişlerinizi tamamlayıp evrak kaydedilecektir. Açık Demirbaş satış faturasında gördüğünüz giriş alanlarına ait daha fazla bilgi için Açık toptan satış faturası (061110) evrakına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Kapalı sabit kıymet satış faturası (066320) Bu program ile kapalı demirbaş (sabit kıymet) satışlarının faturası girilecektir. Yani peşin olarak satışı yapılan demirbaşlar bu fatura ile belgelendirilecektir. Demirbaş faturası girebilmek için öncelikle kullanıcılarımızın Finans Yönetimi/Katlar menüsünde yer alan Demirbaş tanıtım kartı (041140) programından yada Sabit Kıymetler Yönetimi/Kartlar ve Föyler/Sabit Kıymet tanıtım Kartı programından firmalarında sahip oldukları tüm sabit kıymetleri tanıtmaları gerekmektedir. Giriş alanları itibari ile diğer faturalarla aynı özelliktedir. Dolayısıyla bu faturayı detaylı olarak anlatma gereği duymuyor, daha geniş bilgi için diğer faturalara ait açıklamalarımıza bakmanızı öneriyoruz. Sabit Kıymet İade Faturaları Bu bölümden, açık (yani vadeli olarak) veya kapalı satış faturası ile demirbaş sattığınız müşteriniz, malı iade faturası ile geri gönderirse, size ulaşan iade faturalarının girişlerini yapacaksınız. Aynı şekilde açık veya kapalı alış faturası ile demirbaş aldığınız satıcınıza bu demirbaşı iade edecekseniz iade faturasının girişi de bu bölümden yapılacaktır. Şimdi bu faturaları daha yakından inceleyelim. AlıĢ Ġade Faturaları Bu bölümden alınan demirbaşların iadelerine ilişkin fatura girişleri yapılacaktır. Sabit kıymet alış faturası iadesi (066350) Açık hesap demirbaş alış faturası (066330) ile yaptığınız demirbaş alımların iadeleri söz konusu olduğunda, cari firmaya iade faturasını bu bölümden düzenlemelisiniz İade faturasının giriş şekli demirbaş alış faturası ile aynıdır. Bundan dolayı bu faturayı detaylı olarak anlatmak yerine, kullanıcılarımızın başta Açık toptan iade satış faturası (063110) olmak üzere diğer faturalara ait açıklamalarımızdan yararlanmalarını öneriyoruz. Kapalı Sabit kıymet alış faturası iadesi (066360) Kapalı demirbaş alış faturasıyla yaptığınız alımların iadeleri söz konusu olduğunda, iade faturasını bu bölümden düzenlemelisiniz. İade faturasının giriş şekli demirbaş alış faturası ile aynıdır. Faturanın evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, ilgili personelin kodu, iade bedelinin gireceği kasa kodu fatura genel bilgileri 43

44 bölümüne yapılacak girişlerdir. Hareket satırlarına ise, iade edilecek demirbaşların kodları, sorumluluk merkezleri, varsa açıklama, iade miktarı, iade edilecek demirbaşların birim fiyat ve tutar bilgileri girilir. Alış faturasında uygulanan ıskonto ve/veya masraf varsa, ALT+T tuşları yardımı ile bunları da girebilirsiniz. Bütün girişler tamamlandıktan sonra demirbaş iade faturası ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. SatıĢ Ġade Faturaları Bu bölümden de demirbaş satışlarının iadelerine ait girişler yapılacaktır. Sabit kıymet satış faturası iadesi (066370) Açık demirbaş satış faturası (066311) ile yaptığınız demirbaş satışlarının iadeleri söz konusu olduğunda, cari firmalardan gelen iade faturasını bu bölümden düzenlemelisiniz İade faturasının giriş şekli demirbaş satış faturası ile aynıdır. Bundan dolayı bu faturayı detaylı olarak anlatmak yerine, kullanıcılarımızın başta Açık toptan iade alış faturası (064110) olmak üzere diğer faturalara ait açıklamalarımızdan yararlanmalarını öneriyoruz. Kapalı Sabit kıymet satış faturası iadesi (066380) Kapalı demirbaş satış faturası (66320) ile yaptığınız satışların iadeleri söz konusu olduğunda, iade faturasını bu bölümden düzenlemelisiniz. İade faturasının giriş şekli demirbaş satış faturası ile aynıdır. Faturanın evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, ilgili personelin kodu, iade bedelinin çıkacağı kasa kodu fatura genel bilgileri bölümüne yapılacak girişlerdir. Hareket satırlarına ise, iade edilen demirbaşların kodları, sorumluluk merkezleri, varsa açıklama, iade miktarı, iade edilecek demirbaşların birim fiyat ve tutar bilgileri girilir. Satış faturasında uygulanan ıskonto ve/veya masraf varsa, ALT+T tuşları yardımı ile bunları da girebilirsiniz. Bütün girişler tamamlandıktan sonra demirbaş iade faturası ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. Finansal Sözleşme Evrakları Bu bölümde yer alan evraklar ile; finansal sözleşmeyle alınan demirbaşların girişleri ve bu sözleşmede belirtilen taksitlerin ödemeleri yapılacaktır. Şimdi bu evrakları sırasıyla inceleyelim. Finansal kiralama yolu ile Sabit kıymet alım sözleģmesi (066332) Demirbaşlarını finansal sözleşmeyle alan firmalar öncelikle hangi demirbaşın hangi sözleşmeye istinaden alındığını programa girmelidir. Çünkü leasing ödemelerine ilişkin taksit tutarları bu sözleşmeler doğrultusunda belirlenmektedir. İşte bu bölümden, finansal sözleşmeyle alınan sabit kıymetler programa tanıtılacaktır. Finansal sözleşmelere ilişkin detaylar programınızın Kartlar ve Föyler/Finansal sözleşme tanıtım kartı bölümünde verilmiştir. Şimdi bu evraka nasıl giriş yapılacağını inceleyelim. SözleĢme Kodu: Bu alanda sizden istenen demirbaş alımınızı hangi sözleşmeye istinaden yapacağınızı belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden sabit kıymet alımınıza uygun olacak sözleşmenin 44

45 kodunu giriniz. Açıklaması: Sözleşme kodu girişinize göre, ilgili sözleşmeye ait açıklama bu alana otomatik olarak gelecektir. Döviz: Seçtiğiniz finansal sözleşmenin hangi döviz cinsine göre tanımlandığı bu alana otomatik olarak yansıyacaktır. Ödeme Planı: Sözleşmenize ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Örneğin sözleşme bedeli 30 gün sonra ödenecekse, bu alana G30 girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan G harfi günü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp ENTER tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer kuruluş programınızın SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, F10 tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Sorumlu: Finansal sözleşme ile demirbaş alım işlemini gerçekleştiren elemanınızın kodu bu alana girilmelidir. Elemanlarınız FİNANS yönetiminin Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. DemirbaĢ Kodu: Finansal sözleşme yoluyla alımı yapılan sabit kıymetin kodu bu alana girilmelidir. Sabit kıymet kodunu F10 listesinde de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Demirbaş alımının hangi sorumluluk merkezinden veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile yapıldığını bu alanda belirtebilirsiniz. Açıklama: İlgili satırdaki demirbaş alımına ait belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Miktar: Bu alana finansal sözleşme ile alımı yapılan demirbaşın miktarı girilmelidir. B. Fiyat: Bu alana da, alımı yapılan demirbaş için birim fiyat girişi yapılacaktır. Örneğin seçtiğiniz finansal sözleşme 4 taksit toplamından oluşsun ve bu taksitlerin toplamı da olarak belirlensin. Bu durumda bu alandan girilecek birim fiyat; aldığınız demirbaş miktarı ve tutarı baz alarak belirlenmelidir. Bunun için biz öncelikle tutar alanına giriş yapmanızı tavsiye ederiz. Tutarı: Birim fiyat ve miktar alanların çarpılması ile bulunan tutar bu alana otomatik olarak gelecektir. Bu alandaki tutar yukarıda da belirttiğimiz gibi sözleşmeden girilen toplam tutardan farklı olmamalıdır. Zaten farklı olduğu durumlarda evrakınızı kayıt 45

46 etmek istediğinizde programınız sizi Evrak toplamı ilgili sözleşme anapara toplamına eşit olmalıdır mesajı ile uyaracaktır ve bu mesajın hemen altında da sözleşmeden girilen ana para miktarını dolayısıyla olması gereken tutarı size sunacaktır. Dilerseniz birim fiyat girmeden direkt olarak tutar girişi de yapabilirsiniz. Bu durumda programınız girdiğiniz tutarı demirbaş miktarına bölerek birim fiyatı otomatik olarak hesaplar. Sabit kıymet alım sözleşmesine ilk kalem sabit kıymetin girişini tamamlamış olduk. Eğer bu evraka gireceğiniz başka sabit kıymetler varsa, tutarı alanında TAB tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi diğer sabit kıymetlerin girişlerini yapabilirsiniz. Evrakınıza ait tüm girişler tamamlandıktan sonra, evrakınızı ALT+S tuşlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. Daha sonra bu sözleşmeye istinaden leasing ödemeleri yapılmaya başlayacaktır. Bunlar içinde bir sonraki bölümde açıklayacağımız evraklar kullanılacaktır. Açık alınan finansal sözleģme kira faturası (066333) Finansal Kiralama Yolu ile Sabit Kıymet Alım Sözleşmesi evrakından alınan sabit kıymetler programınızın Finans Yönetimi/Evraklar/Finansal sözleşme evrakları/ Finansal kiralama yolu ile Sabit kıymet alım sözleşmesi (66332) evrakından belirlendikten sonra, bu bölümden de sözleşmede yer alan taksit tutarlarına göre vadesi gelen ödemeler yapılacaktır. Programınız ödemeniz gereken tutarın kaçıncı taksit olduğunu ve miktarını size otomatik olarak verecektir. Bu evrak çalıştırıldığında öncelikle sizden, evrakınıza ilişkin evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, finansal sözleşme doğrultusunda ödemenin hangi cariye yapılacağını yani sözleşme kartının düzenlendiği carinin kodunu, ödeme planını ve ödemelerin hangi sorumluluk merkezinin onayı ile yapıldığını belirtmenizi isteyecektir. Evrak genel bilgileri girildikten sonra sıra, ödeme detaylarının girişlerine gelmiştir. Bunların neler oldukları aşağıda detaylı olarak açıklanmıştır; SözleĢme Kodu: Finansal Sözleşmeyle alınan demirbaşa ait ödemenin hangi sözleşmeye göre olacağı bu alana girilmelidir. Sözleşme kodunu F10 listesinden de seçebilirsiniz. Burada sözleşme kodu seçildikten sonra program otomatik olarak sırası gelen taksit numarasını, ilgili taksitin anapara ve faiz tutarını otomatik olarak ekrana yansıtır. Kira (tkst) No: Finansal Sözleşmeyle alınan demirbaşın kaçıncı taksitinin ödeneceği programınız tarafından otomatik olarak 46

47 belirlenip bu alana yazılacaktır. Örneğin 1. taksit önceden ödenmiş ise bu alana 2 rakamı otomatik olarak gelir. Sorumluluk Merkezi: Finansal Sözleşmeye istinaden ödemenin hangi sorumluluk merkezinin onayı ile yapıldığını bu alanda belirtebilirsiniz. Ana Para: Finansal Sözleşmeyle alınan demirbaşın leasing taksitleri için belirlenen ödeme tutarları bu alana otomatik olarak gelir. Örneğin sözleme kartından 1. taksit için girildiğini düşünelim. Kira (tkst) No alanı da 1 olarak belirtilsin. Bu durumda ana para alanına otomatik olarak yansıyacaktır. Faiz: İlgili satırdaki taksit ödemesi için sözleşme kartından belirlenen faiz tutarı bu alana otomatik olarak gelir. Vergi: İlgili satırdaki taksit ödemesi için vergi girilecekse ilgili vergi oranı bu alanda satır sonu butonu tıklanarak seçilmelidir. Açıklama: İlgili satırdaki taksit ödemesine istinaden belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Evet Finansal sözleşme ile alınan sabit kıymetlerin leasing ödemelerini vadesi geldikçe bu şekilde yaparak tamamlayabilirsiniz. Faturanıza ait tüm girişler tamamlandıktan sonra, evrakınızı ALT+S tuşlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. (Kasadan ödenen) Kapalı (alınan) finansal sözleģme kira faturası (066341) Kapalı fatura; ödemelerin peşin olarak yapıldığı durumlarda kesilir. Eğer finansal sözleşmeniz doğrultusunda aldığınız sabit kıymetlere yönelik yapılacak leasing ödemeleri peşin olacaksa bu durumda bu fatura kullanılacaktır. Çünkü bu faturada cari (satıcı, müşteri, diğer cari) yerine kasa kodu girişi yapılmaktadır. Bu yüzden bizim programımız ile olan uygulamalarınızda, nakit haricinde olacak ödemelerin (örneğin mal bedeli karşılığında çek alınmışsa) açık fatura ile belgelendirilmesi daha uygundur. Yönetim Bu bölümü oluşturan program ile tanımlamış olduğunuz tüm sabit kıymetlere ilişkin, tanıtım kartlarından girilen bilgilere ulaşacak hatta yeni kart tanımlaması yada tanımlı olan kartlar üzerinde değişiklik yapabileceksiniz. Şimdi bu bölümde yer alan programları incelemeye çalışalım. Sabit Kıymet Yönetimi (199310) Sabit Kıymet Yönetimi; yukarıdaki açıklamamızda da belirttiğimizde gibi, tanımlı olan tüm sabit kıymetlerinizin tanıtım kartlarından girilen bilgilerini aynı ekran üzerinde inceleyebilmenize, bunun yansıra istenilen kartın detayına girip üzerinde değişiklik yapabilmenize olanak tanıyan çok amaçlı bir programdır. Bu programı, sabit kıymet tanıtım kartlarına ilişkin bilgilerin başlıklar halinde listelendiği bir tablo olarak da düşünebilirsiniz. Çünkü programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan tüm bilgiler sabit kıymet tanıtım kartından yansıyacaktır. Bu ekrandan, sabit kıymetlerinizin kart bilgileri haricinde, bağlantılı 47

48 olduğu hareket föylerini anında görüntüleyebileceksiniz. Bunun yanı sıra programdan çıkmadan yeni sabit kıymet tanımlaması yapabilecek hatta sabit kıymetlerinizin hareket akışlarına ilişkin evraklar ile çeşitli detaylarda hazırlanmış rapor ve analiz dökümlerini de alabileceksiniz. Çünkü sabit kıymet yönetimi bir çok işlemi aynı ekrandan yapabileceğiniz şekilde düzenlenmiştir. Bundan dolayı siz kullanıcılarımız için çok işlevsel olacağı kanısındayız. Sabit kıymet yönetim ekranlarının sağladığı bir diğer kolaylık, kullanıcılarımızın tablodaki kayıtlara istekleri doğrultusunda sınırlamalar getirebilmeleridir. Bu doğrultuda programınız size sınırsız sayıda kriter sunacaktır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, Mouse unuzun sürükle bırak özelliğinin bu ekranlarda da kullanılabiliyor olması ve tablonuzun her alanında Mouse unuzun sağ tuşuna basarak ulaşacağınız programlar, ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Şimdi sizlere sabit kıymet kartları yönetim ekranlarının genel görüntüsü ile birlikte nasıl kullanılacağını maddeler halinde açıklamaya çalışalım. Sabit Kıymet Yönetim Ekranı Nasıl Kullanılır ve Neler yapılabilir? Sabit kıymetlere ait bilgileri tablonuzdaki başlıklardan herhangi birini baz alarak listeleyebileceksiniz. Şöyle ki sabit kıymetlerinizi zimmet kodlarına göre sınırlayıp listeleyebileceğiniz gibi, grup kodu seçeneğine göre de sınırlama getirip listeleyebilmeniz de mümkündür. Aynı şekilde sınırlamanızı sorumluluk merkezlerine göre de gerçekleştirebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek işlem, istediğiniz kolon başlığında satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden size uyan seçenek ya da seçenekleri seçmenizdir. Herhangi bir sabit kıymet kaydı üzerinde Mouse nuzun sağ tuşuna basarak sabit kıymetlerinize ilişkin tüm detaylara tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Programlarımızda bu detaylar için kısa yol tuşları da tanımlanmıştır, dolayısıyla bu tuşlar aracılığı ile de istenilen detaylar ekrana getirilebilir. Örneğin sabit kıymetlere ilişkin hareket föyü anında ekrana yansıtılabilir. Yönetim ekranında yer alan kolon başlıkları için, size özel filtrelemeler verebileceksiniz Örneğin sadece SBTK* kodu ile başlayan sabit kıymetleri listeleyebileceğiniz gibi bağlı oldukları grup kodlarına göre de listeleyebileceksiniz. Bunun için, filtreleme yapılacak kolonda satır sonu butonu tıklanmalı ve özel seçeneği seçilmelidir. Sonrasında da karşınıza gelecek ekrandan amacınıza uygun (eşittir, küçüktür, büyüktür vb.) filtreleme seçeneği seçilerek işlem tamamlanmalıdır. Yönetim ekranlarında shift veya ctrl tuşları ile birlikte, Mousesuzun sol tuşuna basarak, aynı anda birden fazla sabit kıymet satırı seçebilecek, istediğiniz işlemin sadece bu satırlara özel olmasını sağlayabileceksiniz. Her kayıt üzerinde enter tuşuna basarak ilgili satırdaki sabit kıymet tanıtım kartına ulaşabilirsiniz. Kolon genişliklerini mouse'unuzu kullanarak istediğiniz büyüklüğe getirebilir, hatta tablonuzda listelenmesini istemediğiniz kolon başlığını kaldırabilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem mouse'unuzu ilgili başlığa getirip sol tuşuna sürekli basarak sağa-sola, yukarı-aşağıya doğru hareket ettirmenizdir. Yeni kolon eklemek içinde kolon başlıklarında mouse'unuzun sağ tuşuna basarak açılacak pencereden Alan seçicisi parametresini seçmeniz ve size sunulacak başlıkları mouse'unuz yardımıyla aktarmanızdır. Kolon başlıklarını ekleyip kaldırabileceğiniz bir başka yöntemse, ekranınızın kolon başlıklarının sıralandığı bölümün en başında yer alan Görünen kolonları seçmek için buraya tıklayın başlıklı butonu kullanmanızdır. Bu butonu tıkladığınızda sabit kıymet yönetimine özel tüm başlıkların karşınıza geldiğini göreceksiniz. Bu bölümden tablonuzda listelenmesini istediğiniz başlıklar için başında yer alan seçilmişlik kutucuğunu işaretlemeniz, görüntülenmesini istemediğiniz başlıklar 48

49 içinde seçilmişliği kaldırmanız yeterli olacaktır. Bu uygulamanın daha basit olacağı düşüncesindeyiz. Yönetim ekranlarının sağlamış olduğu bir diğer kolaylık; kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığımızda karşımıza gelen seçeneklerdir. Bu seçenekler yardımıyla kolon başlıkları altında sıralanan bilgileri alfabetik olarak sondan başa- baştan sona yada büyükten küçüğe, küçükten büyüğe doğru sıralayabilirsiniz. Bu sıralama işlemini kolon başlıklarını mouse nuzla tıklayarak da yapabilirsiniz. Tablonuzu istediğiniz kolon başlığı altında gruplayabilir ve grup toplamı alabilirsiniz, miktar, tutar bakiye vb kolonlar için dip toplam alabilirsiniz, kolonlarınızda yer alan bilgileri isteğinize bağlı olarak sağa, sola dayalı yada ortalı olarak hizalayabilirsiniz, seçili olan kolon başlığı yada tüm kolonlarınız için uygun kolon genişliği verebilirsiniz. Evet sabit kıymet yönetim ekranının tablo bölümünde neler yapılacağını sizlere aktarmaya çalıştık. Bu ekranda gördüğünüz her bir kolon yukarıda da belirttiğimiz gibi sabit kıymet tanıtım kartından girilen bilgilerden oluşmaktadır. Bundan dolayı kolon başlıklarına ilişkin detaylar için sabit kıymet tanıtım kartına yönelik açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz ve siz kullanıcılarımız için bir çok işlemi seri bir şekilde yapmanızı sağlayacak Görünüm, aktarım, yazıcı ve yönetim menüleri hemen hemen tüm yönetim ve föy ekranlarımızda mevcuttur. Bu menülerin kullanım şekli standart olup aynı amaca hizmet etmektedirler. Bundan dolayı bu menülerle neler yapılacağını burada detaylandırmak yerine birkaç cümle ile değinmenin yeterli olacağını düşündük. Daha geniş bilgi için Sabit Kıymet Hareket Föyü bölümünden yararlanabilirsiniz. Görünüm baģlıklı menüde yer alan seçenekler ile; yenilenen kayıtların ekranınızda görüntülenmesini sağlayacak, tutar, bakiye toplam vb kolonlar için dip toplam alabilecek, Sadece seçtiğiniz sabit kıymet kayıtlarına yönelik dip toplamlar alabilecek, ekranınızda yer alan kayıtları istediğiniz kolon başlığına göre gruplayarak listelenmesini sağlayacak, hatta bu guruplar altındaki bilgilerin ekranınızda sürekli görüntülenip görüntülenmeyeceğini ve alt toplamlarının yer alıp almayacağını belirleyebileceksiniz. Kolan başlıklarını programınız tarafından default olarak belirtilen en uygun genişliğe getirebilecek, ekranda değişiklik söz konusu ise varsayılan ekrana geri dönüş sağlanabileceksiniz. Aktarım Menüsünün size sunacağı seçenekler ile kayıtlarınızı istediğiniz ortama aktarabileceksiniz. (Excel, Text, Xml, Html) Yazıcı menüsünde yer alan seçenekler ile dökümünüzü inceleyebilecek ve çıktısını alabileceksiniz. Yönetim menüsünde yer alan seçenekler ve ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz butonlardan bazıları ile, tabloda yer alan herhangi bir karta ilişkin çeşitli detay bilgiye ulaşabileceksiniz. Analizler menüsünde yer alan seçenekler ile sabit kıymetlerinize ilişkin bir çok detaya programdan çıkmadan ulaşabileceksiniz. Hareket föyü ekranını anında görüntüleyebileceksiniz. Evet yönetim ekranlarının nasıl kullanılacağını açıklamaya çalıştık şimdi sizlere önemli gördüğümüz birkaç detayı Bunları biliyor musunuz? başlığı altında değinmek istiyoruz. 49

50 Bunları Biliyor musunuz? Yönetim ekranından çıkmadan yeni sabit kıymet ve benzer sabit kıymet tanımlaması yapılabilir mi? Bu program çok amaçlı kullanım özelliğinden dolayı, siz kullanıcılarımızın sabit kıymet kartlarını detaylı olarak inceleyebilmeniz dışında, bu ekrandan çıkmadan yeni sabit kıymet ve benzer sabit kıymet girişleri yapabilmenizi hatta bir sonraki koda sahip olacak sabit kıymet kartları oluşturabilmenizi mümkün kılmaktadır. Bunun için yapılacak tek işlem, imleciniz tablo bölümünde iken ekranınızın üst bölümünde yer alan yeni kayıt, benzer kayıt yada sonraki kodu oluştur tuşlarına basmanız yada yönetim menüsünden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Bu işlem sonrasında karşınıza, seçtiğiniz özellikleri içeren sabit kıymet tanıtım kartı otomatik olarak gelecektir. Bu ekrandan yaptığınız girişler de anında Sabit kıymet Yönetim ekranına yansıyacaktır. Sabit kıymet yönetim ekranından birden fazla sabit kıymet kartı seçilerek işlem yapılabilir mi? Programınız size birden fazla sabit kıymet kartını seçip, aynı anda yazdırabilmenizi hatta bu kartlara ilişkin detayları aynı anda listeleyebilmenizi mümkün kılmaktadır. Bunun için öncelikle yapılması gereken, CTRL tuşunu basılı tutarak, mouse unuzla tablonuzda yazdırma yada detay bilgilerini görmek istediğiniz sabit kıymet kartlarını seçmenizdir. Böylece programınızın seçtiğiniz sabit kıymet satırının basına (.) işaretini koyacaktır. Şimdi ekranınızın yönetim ve analiz menüsünden yada kısa yol tuşlarından istediğiniz hareket seçeneğini yada yazdır seçeneğini seçerek işlemlerinize devam etmenizdir. Böylece sabit kıymet kartlarınıza ilişkin detaylar sırasıyla karşınıza gelecektir. Sabit kıymet yönetim ekranında listelenen kolon başlıkları değiştirilebilir mi? Series 9000 NT esnek kullanım özelliğinin yanı sıra işlevselliği ile, kullanıcılarımızın yönetim ekranlarındaki kolon başlıklarını kendi istekleri doğrultusunda seçebilmelerini mümkün kılmaktadır. Çünkü programlarımızda, sabit kıymet kartlarına yönelik bir çok başlık seçeneğinin kayıtlı olduğu dosyalar yer almaktadır. Bunun için yapmanız gereken, ekranınızın Görünüm menüsünden Alternatif Sorgulama Cümlesi Seç seçeneğini seçmeniz yada ALT+X tuşlarına basıp, açılacak pencereden size uygun olan başlığı belirtmenizdir. Raporlar A.T.İ.K menüsünün bu bölümü raporlara ayrılmıştır. Bu bölümden, yeniden değerleme raporları, amortisman raporları, demirbaş ve satılan demirbaş raporu dökümleri alacaksınız. Rapor programlarının hemen hemen tümünde karşınıza parametreler başlıklı ekranlar gelecektir. Bu ekranlardan, raporlarınızı alacağınız ortamı belirleyebilir (ekrana, yazıcıya veya dosyaya), kriterler verebilir, varsa özel parametreler girebilirsiniz. Bu parametrelerden demirbaş kartlarına ilişkin oldukça detaylandırılmış bir tanesi demirbaş tarama kriteri ve filtreleridir. Oldukça geniş bir konu olan bu parametreleri her raporda tek tek vermek yerine, raporlar bölümünün başında bir kez vermeyi uygun bulduk. Aşağıda raporlarda yer alan demirbaş tarama kriteri ve filtreleri butonu açıklanmaktadır. Demirbaş Tarama Kriteri ve Filtreleri Rapor parametreleri ekranında ALT+T tuşlarına basıldığında ya da demirbaş tarama kriteri ve filtreleri butonu tıklandığında, 6 butonun yer aldığı bir ekranla karşılaşacaksınız. 50

51 Kod Filtreleri Bu ekrandaki ilk buton kod filtreleridir. ALT+K tuşlarına basıldığında ya da bu buton tıklandığında, parametreler ekranındaki bütün sıralama şekli kodlarına ilişkin kriterlerin girileceği başka bir ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekrandan raporunuz için seçtiğiniz sıralama şekline göre kriterler girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini kod seçtiyseniz, bu ekranda kod satırına inip, büyük eşit-küçük eşit ve kod yapısı kriterlerini girebilirsiniz. Alan Açıklaması Büyük Küçük Kod Tersi EĢit EĢit Yapısı Kod DEM001 DEM002 (x) Yukarıdaki gibi bir giriş yapıldığında, kodu DEM00010 eşit ve bundan büyük, DEM00020 e eşit ve bundan küçük olan demirbaşlarınız için ilgili bilgiler listelenir. Eğer ekranın son kolonunda yer alan tersi parametresindeki kutucuklar alan kutucuk (evet) olarak işaretlenirse bu durumda girdiğiniz kriterlerin tersi alınır. Yani ana kodu DEM00010 den küçük olanlar ve DEM00020 den büyük olanlar listelenir. Genel Kayıt Filtreleri Raporlarınızı demirbaşlarınızın genel kayıt yapısına göre sınırlandırmak istiyorsanız, demirbaş tarama kriteri ve filtreleri penceresinde ALT+G tuşlarına basmanız ya da genel kayıt filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bildiğiniz gibi 9000 serisi ürünlerimizin kart ve evrak girişlerine ilişkin bir takım bilgiler genel kayıt yapısı adıyla saklanmakta ve bu bilgilere ilgili programlardan ALT+G tuşlarına basarak ulaşılmaktadır. Örneğin demirbaş kartlarını baz aldığımızda, bu kartın genel kayıt yapısında kayıt no, şube no, kayıt ID, kullanıcı ID, tarih, saat gibi evraka ait bir çok bilgiye ulaşırsınız. Genel kayıt yapısında hangi bilgilerin tutulduğuna ait açıklamalar KUR9000/Series 9000 Genel Özellikler/İçeriksel Özellikler/F10 Yardım Pencereleri bölümünde verilmiştir. İşte genel kayıt filtreleri butonu yardımıyla, raporunuzda yer alacak demirbaşlarınızı genel kayıt yapılarına göre sınırlandırma imkanı bulacaksınız. Örneğin yaratan kullanıcı alanına yapacağınız girişler, sadece istediğiniz kullanıcılarınız tarafından kartı açılan demirbaşlarınızın raporda yer almasını sağlayabilirsiniz. Ya da online çalışıyorsanız, şube no alanına gireceğiniz 51

52 kriterler, istediğiniz şubelerden açılan demirbaşların raporda yer almasını sağlayacaktır. Evet, genel kayıt filtrelerini bu şekilde açıkladıktan sonra diğer rapor filtrelerine geçebiliriz. Yardımcı Tablo Filtreleri Series 9000 programlarının kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (demirbaş kartı, cari kartı, sipariş fişi, irsaliye, fatura) bilgi giriş alanlarına kullanıcıların ilaveler yapması mümkündür. Kartlarda direkt olarak ALT+D, evraklarda ise ALT+G genel kayıt yapısı ekranından ALT+D tuşuna basılarak ulaşılan ilave alanlar ekranında, karta veya evraka eklenecek alanlara ilişkin tanımlamalar yapılır, başlıklar girilir daha sonra da bu başlıklara bilgi girişi yapılır. Kartlar ve evraklar üzerinde yapılan bu işlemler direkt olarak görülmez. Sadece ALT+D tuşlarıyla ulaşılacak ekrandan izlenebilir. İşte demirbaş tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, demirbaş kartlarına yukarıda açıklamaya çalıştığımız ilave alan tanımlamalarının yapılması durumunda, bu tanımlamalara göre rapor almayı sağlamaktadır. Örneğin demirbaş kartında ALT+D tuşlarına basarak 2 bilgi giriş alanı yarattınız. İşte raporunuz hazırlanırken bu iki ilave alana göre bir sınırlama yapmak isterseniz yardımcı tablo filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bu buton tıklandığında, demirbaş kartlarında yaratılan ilave alanlar bir pencere içinde ekrana gelecek ve bu alanlar için kriterler girmenize olanak tanınacaktır. Yaz Boz Tahtası Filtreleri Series 9000 programlarının kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (demirbaş kartı, cari kartı, sipariş fişi, irsaliye, fatura) yaptığınız işlem ile ilgili aklınıza gelebilecek her türlü notun girilebileceği yaz-boz tahtası serbest alanları vardır. Kartlarda direkt olarak ALT+Y, evraklarda ise önce ALT+G tuşlarıyla genel kayıt yapısı ekranına geçip, daha sonra ALT+Y tuşlarıyla yaz-boz tahtasına ulaşabilirsiniz. Demirbaş tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, demirbaş kartlarının yaz-boz tahtasındaki notlarınıza göre raporunuzu sınırlamanıza olanak tanımaktadır. Demirbaş tarama kriteri ve filtreleri ekranında AL+Y tuşlarına bastığınızda ya da yaz boz tahtası filtreleri butonunu tıkladığınızda karşınıza aranacak dizin ve tersi kolonlarından oluşan bir ekran gelecektir. Aranacak dizin alanına, raporunuzda yer alacak demirbaşlara ait notları girip, sadece kartında bu notlar olan demirbaşların siparişlerini listeleyebilirsiniz. Filtre Sakla Yukarıda sıraladığımız butonlardan yaptığınız girişler ile ancak bir kez rapor alabilirsiniz. Bu filtreleri tekrar kullanarak rapor alabilmek için, demirbaş tarama kriteri ve filtreleri ekranındaki filtre sakla butonunu tıklamanız veya ALT+S tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında dosya adının girileceği bir pencere belirecektir. Bu pencereye filtreleriniz hangi isimle saklanacak ise, ilgili dosya ismini girip enter tuşuna basın. Artık bu dosya kullanılarak tanımlı filtreleri tekrar tekrar kullanabilirsiniz. 52

53 Filtre Yükle Birden fazla rapor filtresi oluşturup, raporlarınızı her seferinde farklı filtrelerden yararlanarak alabilirsiniz. Birer isim verilerek saklanan bu filtrelerden istediğinizi seçmek için filtre yükle butonunu tıklamanız veya ALT+F tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında tıpkı filtre sakla penceresinde olduğu gibi dosya adının girileceği bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden, hangi filtre ile rapor almak istiyorsanız, ilgili filtre için verdiğiniz dosyayı çağırmalısınız. Dosya adlarını F10 tuşuyla da seçebilirsiniz. Demirbaş tarama kriteri ve filtreleri butonunun yer aldığı raporlarda aşağıda sıralayacağımız 3 parametre de otomatik olarak yer alır. Şimdi bu parametreleri açıklayalım. Sıralama ġekli: Rapor parametrelerinden yapacağınız ilk seçim sıralama şekli olacaktır. Raporunuzu demirbaşlarınızın kodlarından başka, bütün tanıtım kodlarına göre sıralama imkanına sahipsiniz. Örneğin kayıt numarası, ana grup, üretici, reyon, sektör kodları bu sıralama şekillerinden bazılarıdır. Sıralama şeklini seçtikten sonra ışıklı blok bir alt satıra, yani tarama ilk kod alanına gelecektir. Tarama Ġlk Kod-Son Kod: Raporunuzda yer alacak demirbaşlarınızı kod veya tanıtım kod sınırları girerek sınırlayabilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini sektör kodu seçtiyseniz, raporunuzda yer alacak demirbaşların hangi sektör kodları arasında olacağını belirleyebilirsiniz. Ya da sıralama şeklini ürün sorumlusu seçtiyseniz, raporunuzu sadece sizin gireceğiniz ürün sorumlusuna sahip olan demirbaşlarınız için alabilirsiniz. İşte tarama ilk kod ve son kod alanlarına, sıralama şekline bağlı olarak raporunuzda yer alacak demirbaşların ilk ve son kriterleri girilecektir. Bu alanlarda F10 listesinden yararlanabilirsiniz. F10 tuşuna bastığınızda karşınıza gelecek liste, sıralama şekli seçiminize göre değişecektir. Sıralama şeklini reyon kodu seçtiyseniz, F10 listesinde reyon kod ve isimleri yer alacaktır. Sıralama şekli sektör kodu seçilmiş ise, bu sefer F10 listesinde tanımlı olan bütün sektör kod ve isimlerini bulacaksınız. Tarama Kod Yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, raporunuzda yer alacak demirbaşlarınızın tanıtım kodlarına ilişkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini reyon kodu seçtiyseniz, kod yapısına da reyon kodlarına ilişkin kod yapısı girmelisiniz. Kod yapısı ile ilgili geniş açıklamalar ve örnekler KUR9000/Series 9000 Genel Özellikler/İçeriksel Özellikler bölümünde verilmiştir. Yeniden Değerleme Raporları Bu bölümden sabit kıymetlerinizin yıllık ve dönemlik olmak üzere yeniden değerleme bilgilerini içeren raporlar alacak, dönemler arası yeniden değerleme farklarını listeleyebileceksiniz. Yıllık yeniden değerlendirme raporu (199100) Bu program ile, sabit kıymetlerinizin, rapor aldığınız yıldan bir önceki, bir sonraki ve rapor aldığınız yıla ait aktif değerlerini, birikmiş amortismanlarını, net bilanço aktif değerlerini ve değer artış rakamlarını inceleyebileceksiniz. Programa ilk girdiğinizde parametreler ekranı ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan gireceğiniz ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlaması ve fatura alım tarih aralığı dahilindeki sabit kıymetleriniz için, (seçtiğiniz sıralama şekli göz önünde bulundurularak) yeniden değerleme raporunuz hazırlanacaktır. Parametreler ekranındaki girişlerinizi tamamladıktan sonra ENTER tuşu ile döküm yeri tercihinizi belirteceğiniz ekrana ulaşırsınız. Bu tercihinizi de yaptıktan sonra raporunuz hazırlanacaktır. 53

54 Raporunuzun önceki ibareli kolonlarında, rapor aldığınız yıldan bir önceki yıla ait değerler listelenir. Örneğin yeniden değerleme raporunu 2005 yılı için alırsanız, önceki başlıklı kolonlarda (önceki aktif değer, önceki birikmiş amortisman, önceki net bilanço aktif değeri) 2004 ve 2003 yılı bilgileri görülecektir. Raporunuzun sonraki ibareli kolonlarındaysa, rapor aldığınız yıldaki değerler yer alır. Şimdi rapor başlıklarını sıra ile incelemeye başlayalım. Kodu: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin tanıtım kartından girilen kodudur. Muhasebe Kodu: İlgili sabit kıymetinizin muhasebe kodudur. Ġsmi: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin ismini bu alanda görebilirsiniz. Zimmet Yeri - Grup Kodu: İlgili sabit kıymetinizin SABIT KIYMET kartından girilen zimmet yer ve grup kodlarıdır. Tarih: Sabit kıymetinizi aldığınız tarih gün/ay/yıl formatında bu alanda yer alacaktır. Fatura No: Sabit kıymetinize ait Sabit Değer Kartı/Fatura Bilgileri bölümünden girilen fatura numarasıdır. Açıklama: Sabit değer tanıtım kartından girilmiş bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alanda görebilirsiniz. Eldeki Miktar: İlgili satırdaki sabit kıymetinizden elinizde mevcut miktardır. Önceki Aktif Değer: Raporunuzu aldığınız yıldan bir önceki yıl itibari ile sabit kıymetinizin aktif değerini bu alanda göreceksiniz. Örneğin 2005 yılında aldığınız yeniden değerleme raporunun önceki aktif değer kolonunda, sabit kıymetlerinizin 2004 ve 2003 yılındaki aktif değerleri yer alacaktır. Eğer SABIT KIYMET yönetimi ile ilk defa yeniden değerleme raporu alıyorsanız, bu alanda önceki aktif değer olarak sabit değer kartının devir bilgileri penceresinden girdiğiniz devreden bilanço aktif değer yer alacaktır. Önceki BirikmiĢ Amortisman: Rapor aldığınız yıldan bir önceki yıla kadar ilgili sabit kıymetiniz için ayrılan birikmiş amortisman tutarıdır yılında rapor aldığınızı düşündüğümüzde, her bir sabit kıymetiniz için 2004 ve 2003 yılına kadar ayrılan birikmiş amortismanların toplam tutarı bu alanda görülecektir. Eğer SABIT KIYMET yönetimi ile ilk defa yeniden değerleme raporu alıyorsanız, bu alanda önceki birikmiş amortisman olarak sabit değer kartının devir bilgileri penceresinden girdiğiniz devreden birikmiş amortisman tutarı yer alacaktır. Önceki Net Bilanço Aktif Değeri: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldan önceki net bilanço aktif değeri bu alanda yer alacaktır. Önceki net bilanço aktif değeri; Önc. Akt. Değ - Önc. Brik. Amort = Önc. Net Bil. Akt. Değ. formülü ile hesaplanmaktadır. Aktif Değer ArtıĢı: Sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız yıldaki aktif değerlerinin bir önceki yıla göre ne kadar arttığını bu kolonda göreceksiniz. Aktif değer artışı; 54

55 Sonraki aktif Değer - Önceki Aktif Değer formülüyle hesaplanır. BirikmiĢ Amortisman Değer ArtıĢı: Sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız yıldaki birikmiş amortisman tutarlarının bir önceki yıla göre ne kadar arttığını bu kolonda göreceksiniz. Birikmiş amortisman değer artışı; Sonraki Birik. Amort. - Önceki Birik. Amort. formülüyle hesaplanır. Yeniden Değerleme Fonu: Sabit kıymetinizin yeniden değerleme fonuna aktarılan tutarıdır. Sonraki Aktif Değer: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki aktif değeri bu alanda yer alacaktır Bu alan; Önceki Aktif Değer x Yen. Değ. Oranı + Önc. Aktf. Değ. formülüyle hesaplanır. Örneğin önceki aktif değeri 4 milyar, o yıl için verilen yeniden değerleme oranı %30 olan bir sabit kıymetin sonraki aktif değeri; x 0.30 = = olacaktır. Sonraki BirikmiĢ Amortisman: İlgili sabit kıymetiniz için, raporunuzu aldığınız yıl itibari ile hesaplanan ve yeniden değerlendirilmiş birikmiş amortisman tutarıdır Bu alan; Önc. Brk. Amort. x Yen.Değ. Oranı + Önc. Brk. Amort. formülüyle hesaplanır. Sonraki Net Bilanço Aktif Değeri: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki net bilanço aktif değeri, bu alanda yer alacaktır. Sonra net bilanço aktif değeri; Son. Akt. Değ - Son. Brik. Amort = Son. Net Bil. Akt. Değ. formülü ile hesaplanmaktadır. Değer ArtıĢı: İlgili sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldan bir önceki yıla göre, aktif değerinin ne kadar arttığını bu alanda görebilirsiniz. Değer artışı; Son.Net Blç. Aktif Değeri. - Önc. Net Blç. Akt. Değeri = Değer Artışı formülü ile hesaplanmaktadır. Dönemlik yeniden değerlendirme raporu (199150) tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre sabit kıymetlerin yeniden değerlendirilmeleri ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Her bir dönem için uygulanacak yeniden değerleme oranları SABIT 55

56 KIYMET yönetiminin son menüsündeki yeniden değerleme oranları programından girilmektedir. Bu rapor, sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız dönemden bir önceki, bir sonraki ve rapor aldığınız döneme ait aktif değerlerini, birikmiş amortismanlarını, net bilanço aktif değerlerini ve değer artış rakamlarını listelemektedir. Programa girdiğinizde öncelikle rapora dahil edilecek sabit kıymetler için ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlarını girecek ve sıralama şeklini seçeceksiniz. Daha sonra yeniden değerleme raporunda sabit kıymetlerin ilk ve son alımlarının yani faturalarının tarih aralığı ile hangi dönem bilgilerinin baz alınacağını belirlemelisiniz. Bu parametreler girilip döküm yeri seçildikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler genel rapor ile aynıdır. Yalnız genel yeniden değerleme raporunda geçen yıl ibarelerini dönem olarak yorumlamanız gerekir. Dönemler arası yeniden değerlendirme fark raporu (199160) Yeniden değerleme raporlarının sonuncusu, parametreler ekranından seçeceğiniz iki dönem itibariyle yeniden değerleme bilgilerini sunacak ve dönemler arasındaki değer artış farkını izlemenize imkan verecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler yıllık raporda açıklamaya çalıştığımız bilgiler ile aynıdır. Yalnız bu raporda önceki döneme göre aktif değer, birikmiş amortisman ve net bilanço aktif değer farkları da yer alacaktır. Amortisman Raporları Bu bölümden, içinde bulunduğunuz yılda veya dönemde sabit kıymetleriniz için ayrılan ve önceki senelerden veya dönemlerden devreden amortisman tutarlarını listeleme imkanı bulacaksınız. Yıllık amortisman raporu (199400) Bu programdan, içinde bulunduğunuz yılda sabit kıymetleriniz için ayrılan ve önceki senelerden devreden amortisman tutarlarını listeleme imkanı bulacaksınız. Programa girdiğinizde parametreler ekranı ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan gireceğiniz ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlaması dahilindeki sabit kıymetleriniz için, (seçtiğiniz sıralama şekli göz önünde bulundurularak) amortisman raporu hazırlanacaktır. Ayrıca parametreler ekranından sabit kıymetlerinizi alım tarihlerine göre yani fatura tarihlerine göre de sınırlayabilirsiniz. Bunun için ekranınızın ilk alım (fatura) tarihi ve son alım (fatura) tarihi alanlarına size uygun olan tarih girişleri yapmalısınız. Evet parametreler ekranındaki girişlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra ENTER tuşu ile döküm yeri tercihinizi belirteceğiniz ekrana ulaşırsınız. Bu tercihinizi de yaptıktan sonra raporunuz karşınıza gelecektir. Şimdi raporunuzda yer alan her bir kolonu tek tek incelemeye başlayalım. Kodu: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin tanıtım kartından girilen kodudur. Muhasebe Kodu: İlgili sabit kıymetinizin muhasebe kodudur. Ġsmi: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin ismini bu alanda görebilirsiniz. Zimmet Yeri - Grup Kodu: İlgili sabit kıymetinizin SABIT KIYMET kartından girilen zimmet yer ve grup kodlarıdır. 56

57 Tarih: Sabit kıymetinizi aldığınız tarih gün/ay/yıl formatında bu alanda yer alacaktır. Fatura No: Sabit kıymetinize ait Sabit Değer Kartı/Fatura Bilgileri bölümünden girilen fatura numarasıdır. Açıklama: Sabit kıymet tanıtım kartından girilmiş bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alanda görebilirsiniz. Eğer raporunuzun parametreler ekranından yıl toplamı alınsın parametresini evet olarak seçmiş iseniz bu alana 1999 yılı toplamı, 2000 yılı toplamı gibi ifadeler yazacak ve bu yıllara ilişkin toplamlar sonraki kolonlarda yer alacaktır. Eldeki Miktar: İlgili satırdaki sabit kıymetinizden elinizde mevcut miktardır. AlıĢ Bedeli: Sabit kıymetinizi alırken ödediğiniz bedeldir. Başka bir ifadeyle alış bedel, sabit değer kartının fatura bilgileri penceresinden girdiğiniz maliyet bedelidir. Aktif Değer: İlgili satırdaki sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki aktif değeridir. Başka bir ifadeyle bu alandaki rakam, rapor aldığınız yılda sabit kıymetinizin yeniden değerlendirilmiş tutarıdır. Amortisman %: Sabit kıymet tanıtım kartında, ilgili sabit kıymetiniz için verdiğiniz amortisman yüzdesidir. Önceki Yıldan Devreden BirikmiĢ Amortisman: Bir önceki yıldan rapor aldığınız yıla devreden birikmiş amortisman tutarıdır. BirikmiĢ Amortisman Değer ArtıĢı: Sabit kıymetlerinizin rapor aldığınız yıldaki birikmiş amortisman tutarlarının bir önceki yıla göre ne kadar arttığını bu kolonda göreceksiniz. Birikmiş amortisman değer artışı; Sonraki Birik. Amort. - Önceki Birik. Amort. formülüyle hesaplanır. Dönem Ayrılan Amortisman: Aktif değer üzerinden, sabit kıymet tanıtım kartında belirttiğiniz amortisman yüzdesinin çarpımı ile bulunan ve raporunuzu aldığınız dönem için ayrılan amortisman tutarıdır. Devreden BirikmiĢ Amortisman: Rapor aldığınız yıl ve önceki yıllarda hesaplanmış amortisman tutarlarının toplamını, yani bu seneye devreden toplam birikmiş amortisman tutarını bu alanda görebilirsiniz. Kalan Değer: Sabit kıymetinizin aktif değerinden, devreden birikmiş amortisman tutarının çıkarılması ile bulunan kalan değerdir. Başka bir ifade ile gelecek senelerde ayrılacak amortisman için baz alınacak değerdir. Eğer raporunuzun, yıl toplamı alınsın parametresini evet olarak seçmiş iseniz, son satırlarda yıllara göre amortisman toplamı yer alacaktır. 57

58 Dönemlik amortisman raporu (199450) tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre sabit kıymetlerin amortisman hesaplamaları ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem itibari ile yapılmaktadır. Bu rapor ile, içinde bulunduğunuz dönemde sabit kıymetleriniz için ayrılan ve önceki dönemden devreden amortisman tutarlarını listeleme imkanı bulacaksınız. Programa girdiğinizde öncelikle rapora dahil edilecek sabit kıymetler için ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlarını girecek ve sıralama şeklini seçeceksiniz. Ayrıca parametreler ekranından sabit kıymetlerinizi alım tarihlerine göre yani fatura tarihlerine göre de sınırlayabilirsiniz. Bunun için ilk alım (fatura) tarihi ve son alım (fatura) tarihi alanlarına size uygun olan tarih girişleri yapmalısınız. Daha sonra amortisman raporunda hangi dönem bilgilerinin baz alınacağını belirlemelisiniz. Bu parametreler girilip döküm yeri seçildikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler yıllık rapor ile aynıdır. Yalnız yıllık amortisman raporunda geçen yıl ibarelerini dönem olarak yorumlamanız gerekir. Dönemler arası amortisman fark raporu (199460) Amortisman raporlarının sonuncusu, parametreler ekranından seçeceğiniz iki dönem itibariyle amortisman bilgilerini sunacak ve dönemler arasındaki değer artış farkını izlemenize imkan verecektir. Raporunuzda yer alan bilgiler yıllık raporda açıklamaya çalıştığımız bilgiler ile aynıdır. Yalnız bu raporda birikmiş amortisman değer artış farkı, amortisman farkı, devreden birikmiş amortisman farkı ve kalan değer farkı da yer alacaktır. Genel amaçlı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu (199471) Bu program ile, sabit kıymetlerinizi almış olduğunuz tarihleri, satın aldığınız faturanın numarasını, ilgili sabit kıymetlerin fatura değerini, şu anda elinizde ki miktarı ile raporu aldığınız yıla devreden miktarlarını, önceden devreden bilanço aktif değerlerini, birikmiş amortisman değerini ayrı ayrı başlıklar halinde inceleyebileceksiniz. Programa girdiğinizde karşınıza parametreler başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan gireceğiniz ilk kod-son kod veya kod yapısı sınırlaması dahilindeki sabit kıymetleriniz için, (seçtiğiniz sıralama şekli göz önünde bulundurularak) yeniden değerleme ve amortisman raporunuz hazırlanacaktır. Raporunuza sabit kıymetlerinizin alım tarihlerine ilişkin yani fatura tarihlerine ait sınırlama getirebilmenizde mümkündür. Bunun için yapılması gereken tek işlem ilk alım (fatura) tarihi ve son alım (fatura) tarihi alanlarına size uygun olan tarih girişleri yapmanızdır. Parametreler ekranındaki girişlerinizi tamamladıktan sonra ENTER tuşu ile döküm yeri tercihinizi belirteceğiniz ekrana ulaşırsınız. Bu tercihinizi de yaptıktan sonra raporunuz hazırlanacaktır. Raporunuzun önceki ibareli kolonlarında, rapor aldığınız yıldan bir önceki yıla ait değerler listelenir. Örneğin yeniden değerleme ve amortisman raporunu 2005 yılı için alırsanız, önceki başlıklı kolonlarda (önceki aktif değer, önceki birikmiş amortisman, önceden devreden YDF değeri) 2004 ve 2003 yılı bilgileri görülecektir. Raporunuzun sonraki ibareli kolonlarındaysa, rapor aldığınız yıldaki değerler yer alır yılı için rapor aldığınızı düşünürsek, sonraki başlıklı kolonlarda da 2004 ve 2003 yılı bilgileri yer alacaktır. Raporunuzda, parametreler ekranından seçtiğiniz sabit kıymetlerinizin kodu, adı, tanıtım kartlarından girilen muhasebe kodu, ilgili sabit kıymetlerin A.T.İ.K kartından girilen zimmet yer ve grup kodları, ilgili sabit kıymetleri satın almış olduğunuz tarihleri, satın aldığınız 58

59 faturanın numarası, fatura değeri, şu anda elinizdeki miktarı, bir önceki yıldan raporu aldığınız yıla devreden miktarı, ilgili sabit kıymetinizin, bir önceki yıldan raporu aldığınız yıla devreden bilanço aktif değeri, önceki yıllardan devreden birikmiş amortisman tutarı, önceki yıllardan yeniden değerleme fonuna aktarılan tutarı, bir önceki yıldan raporu aldığınız yıla devreden bilanço aktif değeri, satılan miktarı, satılan bilanço aktif değeri, satılan sabit kıymetin birikmiş amortisman değeri, satılan veya sermayeye aktarılan yeniden değerleme fonu tutarı, raporunuzu aldığınız yıldan bir önceki yıl itibari ile sabit kıymetinizin aktif değeri, bir önceki yıla kadar ilgili sabit kıymetiniz için ayrılan birikmiş amortisman tutarı, ilgili satırdaki sabit kıymetinizin, raporunuzu aldığınız yıldaki net aktif değeri, başka bir ifadeyle, rapor aldığınız yılda sabit kıymetinizin yeniden değerlendirilmiş tutarı, Yen. Değ. Oranı, değer artışı, amortisman değer artışı, sabit kıymetlerinizin raporu aldığınız yıldaki birikmiş amortisman tutarlarının bir önceki yıla göre ne kadar değer artışı gösterdiği, sabit kıymetinizin yeniden değerleme fonuna aktarılan tutarı ayrı ayrı başlıklar halinde listelenecektir. İstenen yıl için yeniden değerlendirme ve amortisman raporu (199472) Bu raporun bir önceki rapordan tek farkı, sabit kıymetlerinizin yeniden değerlendirme ve amortisman tutarlarını parametreler ekranından seçeceğiniz yıl için veriyor olmasıdır. Dolayısıyla raporun alınış şekli ve rapor başlıkları Genel amaçlı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu ile aynıdır. Bundan dolayı bu raporu ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Yıl detaylı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu (199473) Sabit Kıymet yönetiminin bu raporu, sabit kıymetlerinizin yeniden değerlendirme ve amortisman tutarlarını yıllara göre aynı ekran üzerinden inceleyebilmenize olanak tanımaktadır. Örneğin raporunuzu 2005 yılı için aldığınızı düşünelim; raporunuzda sabit kıymetleriniz 2005 yılından önceki yıllara ait (1999,2000,2001, 2002, 2003,2004 gibi) yeniden değerlendirme ve amortisman tutarları (sabit kıymeti aldığınız yıla kadar olan değerleri) alt alta listelenecektir. Raporunuzda parametreler ekranından seçtiğiniz ilk sabit kıymetiniz için yeniden değerlendirme ve amortisman tutarları yıllara göre alt alta listelenip genel toplamı alındıktan sonra, araya bir çizgi çekilecek ve diğer sabit kıymetlerin tutarları sırasıyla listelenecektir. Raporun alınış şekli ve rapor başlıkları Genel amaçlı yeniden değerlendirme ve amortisman raporu ile aynıdır. Bundan dolayı bu raporu ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Sabit kıymet raporu (199910) Raporlar menüsünün bu programı, SABIT KIYMET kartından girilen bilgiler ile birlikte, sabit kıymetlerinizin son durumlarını listelemektedir. Programa girdiğinizde rapora dahil edilecek sabit kıymetlere ilişkin kod aralığı ve kod yapısı ile sıralama şeklini seçmeniz gerekir. Raporunuza sabit kıymetlerinizin alım tarihlerine ilişkin yani fatura tarihlerine ait sınırlama getirebilmenizde mümkündür. Bunun için yapılması gereken tek işlem ilk alım (fatura) tarihi ve son alım (fatura) tarihi alanlarına size uygun olan tarih girişleri yapmanızdır. Parametre girişleri yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda şu bilgiler yer alır; Kodu: Rapora dahil edilen sabit kıymetlerin kodlarıdır. 59

60 Muhasebe Kodu: İlgili satırdaki sabit kıymetin SABIT KIYMET kartından girilen demirbaş muhasebe kodudur. Ġsmi: İlgili satırdaki sabit kıymetin ismidir. Zimmet Yeri ve Grup Kodu: İlgili sabit kıymetinizin SABIT KIYMET kartından girilen zimmet yer ve grup kodlarıdır. Tarih: İlgili sabit kıymetinizin kartından girilen alım tarihidir. Fatura No: Sabit kıymetinizin alış faturası evrak numarasıdır. Açıklama: Alış faturasından girilen açıklamadır. Dvr. Ydf: İlgili sabit kıymetiniz için SABIT KIYMET kartının devir bilgileri penceresinden girilen devreden yeniden değerleme fonu tutarıdır. O Yılki BirikmiĢ Amortisman: İlgili sabit kıymetiniz için SABIT KIYMET kartının devir bilgileri penceresinden girilen o yılki birikmiş amortisman tutarıdır. Amortisman Hesap ġekli: Sabit kıymetiniz için seçilen amortisman hesap şeklidir (normal veya azalan bakiyeler olarak). O Yılki Bilanço Aktif Değeri: İlgili sabit kıymetiniz için yine SABIT KIYMET kartının devir bilgileri penceresinden girilen o yılki bilanço aktif değeridir. Devreden Miktar: Sabit kıymetinizin işletmeye ilk giriş miktarıdır. Çıkan Miktar: Sabit kıymetinizin satışı yapılmış ise, satılan miktar bu alanda yer alacaktır. Eldeki Miktar: İlgili sabit kıymetinizden şu anda elinizde mevcut olan miktardır. Devreden Değer: Sabit kıymetinizin işletmeye ilk giriş tutarıdır. Çıkan Değer: Sabit kıymetinizin satışı yapılmış ise, satış tutarı bu alanda yer alacaktır. Eldeki Değer: Sabit kıymetinizin şu anda elinizdeki parasal değeridir. Satılan Sabit kıymet raporu (199920) Raporlar menüsünün bu programı satılan demirbaşların listelendiği satılan demirbaş raporuna ayrılmıştır. Bu bölümden demirbaş satış faturaları ile satışı yapılan sabit kıymetler listelenecektir. Programa girdiğinizde satılan demirbaş raporuna dahil edilecek demirbaşlara ilişkin kod aralığı ve kod yapısı sınırları girmeniz ve sıralama şeklini seçmeniz beklenir. Raporunuzu sabit kıymetlerinizin alım tarihlerine göre sınırlama getirmek istiyor iseniz ekranınızın ilk alım (fatura) tarihi ve son alım (fatura) tarihi alanlarına size uygun olan tarih girişleri yapabilirsiniz. Parametre girişleri yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda şu bilgiler yer alır; 60

61 Satılan demirbaşların kodları, muhasebe hesap kodları, isimleri, satış tarihleri ve fatura numarası, faturada yer alan açıklama, bu demirbaşın alış değeri, birikmiş amortisman tutarı, aktif değeri, satış miktarı, satış değeri ve kar yer alacaktır. Sabit kıymet fihristi (041890) Bu program ile tanıtım kartı bölümünden tanıtmış olduğunuz sabit kıymetlere ait sabit bilgilerin dökümü alınacaktır. Programa girdiğinizde sizden sadece döküme dahil edilecek sabit kıymetlere ait kod aralığı ve/veya kod yapısını girmeniz istenecektir. Bu girişler yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra sabit kıymet fihristiniz listelenecektir. Sabit kıymet fihristinde yer alan bilgiler özetle şöyledir; sabit kıymetlerin kodu, ismi, açıklama, döviz cinsi, KDV oranı, muhasebe kodu, birikmiş amortisman muhasebe kodu, yeniden değerleme fonu muhasebe kodu, alım tarihi, fatura no, miktar, birim fiyat, maliyet bedeli, KDV tutarı, amortisman hesap şekli, amortisman oranı, gayrimenkul olup olmadığı, kıst amortismana tabi olup olmadığı, iz değer düşümü olup olmadığı, yeniden değerleme yapılıp yapılmayacağı, o yıl ki birikmiş amortisman, o yıl ki bilanço aktif değeri. Muhasebeleştirme İşlemleri Bu bölüme girdiğinizde karşınıza yeniden değerleme meblağlarını muhasebeleģtir ve amortisman değerlerini muhasebeleģtir programlarının yer aldığı bir alt menü gelecektir. Bu programlar ile sabit kıymetlerinizin devletin belirtmiş olduğu dönemler itibari ile amortisman ve yeniden değerleme meblağlarına ilişkin muhasebeleştirme işlemleri gerçekleştirilecektir. Her iki programa girdiğinizde de sizden muhasebeleşecek fişin tarihini ve dönem seçimi yapmanız istenecektir. Bu girişler sonrasında F2 tuşuna basarak sabit kıymetlerinizin yeniden değerleme meblağları ile amortisman değerlerini muhasebeleştirmiş olacaksınız Yılı Sonu Sabit Kıymet Enflasyon Düzeltmesi Raporu (199925) Bu programla ilgili işlem yapmadan önce kullanıcılarımızın;enflasyon düzeltme muhasebesine ilişkin Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi Parametreleri (96195) programından gerekli olan tanımları yine Kuruluş programının Sistem/Endeks işlemleri menüsünden endeks tanımlarını yapmaları gerekmektedir. Sabit kıymetlere yönelik 2003 yılının enflasyon düzeltmeleri, programınızın Sabit Kıymetler yönetimi/enflasyon düzeltmesi muhasebesi uyarlamaları menüsünde yer alan 2003 Yılı Sonu Sabit Kıymet Enflasyon Düzeltmesi Raporu (199925) ile gerçekleştirilecektir. Bu raporu çalıştırılarak kullanıcılarımız; Sabit kıymetlerin 2003 yılı aralık ayına göre düzeltilmiş bilanço aktif değerleri ve düzeltilmiş birikmiş amortismanlarına ait değerlerini elde edeceklerdir. Programa girdiğinizde sizden öncelikle sabit kıymet düzeltme raporunu Hangi sabit kıymet kartları için alacağınızı, 61

62 Sıralama şeklinizi (sabit kıymetlerin koduna göre mi, muhasebe koduna göre mi, zimmet yerine göre mi, grup koduna göre mi) Hesaplamada baz alınacak endeks tipini ve Hedef endeks tipini seçmeniz istenecektir. Bu seçimler doğrultusunda sabit kıymetlerinizin düzeltilmiş bilanço aktif değerleri ve düzeltilmiş birikmiş amortismanlarına ait değerleri ayrı ayrı başlıklarda sunulacaktır. Yalnız bu rapor Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi Parametreleri (96195) bölümünde de belirttiğimiz gibi Amortisman süresi dolan sabit kıymetler enflasyon düzeltmesine tabi olsun parametresindeki tercihinize göre çalışmakta ve sabit kıymetlerinize ilişkin değerleri bu seçime göre vermektedir. Bu parametrenin başında yer alan kutucuk seçilmez ise; Amortisman süresini doldurmuş sabit kıymetler dikkate alınmayacaktır. Örneğin eğer 1 sabit kıymetin amortisman oranı %20 ise bu 5 yıllık tır, yani 100/20, yani 5 yılını doldurmuş olan işleme alınmaz. Eğer amortisman oranı %10 ise 100/10 yani 10 yılını doldurmuş olan işleme alınmaz. Bu parametre seçilirse yani başındaki kutucuk işaretlenirse; Yıl gözetimi yapılmadan işletmenizdeki bütün sabit kıymetler enflasyon düzeltmesi için raporlanacaktır. Bu rapordan elde edilen tutarlar nerede kullanılacak; Programınızın Genel Muhasebe/Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi İşlemleri/ 2003 Yılı Sonu Bilançosunun Düzeltilmesi (88510) programında, sabit kıymetlerin ve birikmiş amortismanlarının düzeltilmesi için kullanılacaktır. Sabit kıymet kartlarında 2004 yılı için yapılması gereken işlemler nelerdir? Kullanıcılarımızın Sabit kıymetler yönetimi/kartlar ve föyler/sabit kıymet tanıtım kartı ekranının Devir bilgileri sekmesini tıklayarak ulaştıkları ekranda ki, Devreden bilanço aktif değeri Devreden birikmiş amortisman Emlak için devreden birikmiş amortisman Devr.Bir.Amort.+ Y.D. sonrası ilk yıl ayrılmamış amort. alanlarına düzeltilmiş değerleri aktarmak ve Devreden Y.D.F. tutarını yok edebilmek için Kuruluş programının/dönemsel işlemler/yeni yıl açılış ve devir işlemleri/sabit Kıymet kartları devir işlemleri/sabit Kıymetlerin Enflasyon düzeltmesine göre 2003 yılından 2004 yılına devri işlemini yapmaları gerekmektedir. Bu işlem öncesinde sizlere önemli gördüğümüz bir hatırlamada bulunmak istiyoruz. 62

63 Önemli Not Yukarıda belirttiğimiz işlem yapılmadan önce kullanıcılarımızın, bir defaya mahsus olmak kaydıyla sabit kıymet kartlarının devrini aşağıda belirttiğimiz programdan yapmış olmaları gerekmektedir. Eğer bu işlem yıl başında yapılmışsa tekrar yapılmasına gerek yoktur. Kuruluş programı/dönemsel işlemler/yeni yıl açılış ve devir işlemleri/sabit Kıymet kartları devir işlemleri/sabit Kıymet kartları devir işlemleri programını çalıştırıp kartların devrinin yapılmış olması gereklidir. Parametreler Bu bölümde yer alan programlar ile, değerleri yıldan yıla artış gösteren sabit kıymetler için, kanunen belirlenen oranlar üzerinden yeniden değerleme girişleri yapılacaktır. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza üç seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu menüyü oluşturan programları daha yakından incelemeye başlayalım. Program yeniden değerleme oranları (199200) Hatırlayacağınız gibi giriş bölümümüzde bazı sabit kıymetlerin yıldan yıla değerlerinin arttığını, bu sabit kıymetlerin kanunen belirlenen oranlar üzerinden her sene yeni değerlerinin tespit edildiğini ve ona göre amortisman hesaplamaları yapıldığını belirtmiştik. Örneğin, gayri menkuller bu tür sabit kıymetlerdendir yılında aldığınız 20 milyar tutarında bir daire, 2005 yılında yine bu değerde olmayacak, değeri daha da artacaktır. İşte bunun gibi yıldan yıla değeri artan sabit kıymetler için ayrılacak amortismanın da, değer artışına paralel olarak artırılması gerekir (bu kanunen getirilen bir zorunluluktur). Bu durumda yapılacak işlem, bu tür sabit kıymetlerin, her yıl yeniden değerlendirilmeleridir. Bu programdan, tarihi itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre, ilgili çalışma yılına ait 3 er aydan oluşan toplam 4 dönem için yeniden değerleme oranlarının girişleri yapılacaktır. Önemli Not! Her bir sabit kıymetiniz için ilgili çalışma yılının hangi dönem/dönemlerinde yeniden değerleme yapılacağı, SABIT KIYMET./Sabit Değer Tanıtım Kartı programından ALT+M tuşları ulaşılacak pencereden tanımlanmış olmalıdır. Şimdi yapılması gereken işlem; yeniden değerleme yapılacak dönemler için ilgili değerleme oranlarını girmektir. Yeniden değerleme oranları dönemler için kümülatif olarak verilmelidir. Örneğin 1. Dönem için oranı %9, ikinci dönem için %12 ise, ikinci dönemin yeniden değerleme oranı birinci dönemi de kapsayacak şekilde (9+12=21) yani 21 olarak girilmelidir. Aynı şekilde 3. ve 4. Dönemler içinde oranlar bir önceki dönemi kapsayacak şekilde, yani kümülatif olarak girilmelidir. 63