SAMSUN İLİ DİKBIYIK BELDESİ TARIM İŞLETMELERİNİN OPTİMUM ÜRETİM PLANLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA*
|
|
- Bilge Erdinç
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Aadolu Tarım Bilim. Derg., 03,8():-9 Aadolu J Agr Sci, 03,8():-9 doi: 0.76/aajas URL: Araştırma Article SAMSUN İLİ DİKBIYIK BELDESİ TARIM İŞLETMELERİNİN OPTİMUM ÜRETİM PLANLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA* Osma UYSAL ** H. Avi CİNEMRE Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyou Müdürlüğü, 33730, Erdemli, MERSİN Odokuz Mayıs Üiversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekoomisi Bölümü, 5539, Kurupelit, SAMSUN **uysalosma@hotmail.com Geliş Tarihi : Kabul Tarihi : ÖZET: Bu çalışmada; kullaıla veriler Samsu ili Dikbıyık Beldeside 45 örek işletmede aket yapılarak elde edilmiştir. Örek işletmeler, arazi büyüklüğü kıstas alıarak, tabakalı tesadüfi örekleme yötemi kullaılarak belirlemiştir. Toplaa veriler, üretim döemie aittir. Araştırmada, Dikbıyık Beldesideki tarım işletmelerii sosyoekoomik yapısı ortaya koulmuş, işletme grupları itibariyle optimum üretim desei belirlemiş, mevcut durum ile plalama souçlarıı karşılaştırması yapılmıştır. Doğrusal Programlama Yötemi kullaılarak yapıla plalama soucuda birici grup işletmelerde brüt kârda % oraıda artış yaşamıştır. İkici grup işletmelerde brüt kâr artışı %09.73; üçücü grup işletmelerde %8.85 ve işletmeler ortalamasıda %8.07 oraıda gerçekleşmiştir. Optimum plalarda tüm işletme gruplarıda hayvacılık artmış ve bua bağlı olarak yem bitkileri üretimide artış yaşamıştır. Aahtar sözcükler: İşletme faaliyet souçları, optimum üretim desei, doğrusal programlama, brüt kâr A RESEARCH ON DETERMINATION OF THE OPTIMAL PRODUCTION PLANS IN THE DISTRICT OF DIKBIYIK IN SAMSUN PROVINCE ABSTRACT: I this study, data were collected from 45 sample farms, which were determied by stratified radom samplig method by cosiderig lad size i the district of Dikbıyık i Samsu Provice. The data covers productio periods. I this research, socio-ecoomic structures of agricultural eterprises i the district of Dikbıyık were clarified; optimal productio desigs were determied accordig to groups, the curret situatio was compared with the results of plaig. I the plaig stage, liear programmig method was used. Accordig to plaig results, a icrease of % i gross margi was determied for the first group. Gross margi icreased to 09.73% ad 8.85% for the secod ad third groups, respectively. For the average of all three groups, the gross margi icrease calculated was 8.07%. I the optimal plas, livestock capacity icreased i all group of eterprises, therefore feed crop productio icreased, too. Key words: Farm activity results, optimum productio desig, liear programmig, gross margi.. GİRİŞ Türkiye deki tarım işletmelerii küçük ölçekli olması ve üretim faktörlerii kıt olması edeiyle ekoomik alamda tarımsal üretim yapılamamaktadır. Dikbıyık beldesi de Çarşamba Ovası ı özelliklerii yasıta bir bölge olmasıda dolayı, bu çalışma ile tarım işletmelerii hali hazır kayak kullaımı ve yapılacak plalama ile kayak kullaım etkiliğide artış sağlaıp sağlamayacağı icelemiştir. Kayakları kısıtlı olduğu düşüülecek olursa, üretimi sağladığı ekoomik üiteler gitgide öem kazamaktadır. Başarıı e öemli göstergesi halie gele verimliliği başta gele koşulu plalamadır. Plalama verimliliği arttırmakta yai kısıtlı ola üretim faktörlerii ekoomik kullaımıa olaak sağlamaktadır. (Cakurt ve Koak, 004). Plalamaı, çeşitli bakış açılarıda taımı yapılabilecek olsa da, üretime yardımcı olacak ve verimliliği arttıracak şekilde, kısıtlı üretim kayaklarıı, istee hedefler doğrultusuda, e kadar, e zama ve asıl, üretim sürecie dahil edileceğii ve olası seçimler soucuda, baştaki amaca e kadar yaklaşılacağıı belirleme çabasıdır. Plalama sürecide, öce mevcut kayaklar belirleir, devamıda alteratif plalar formüle edilir ve so olarak da bu alteratif plalar içide e başarılısı seçilerek uygulamaya geçirilir (Warre, 993; Soffe, 994; Cakurt ve Koak, 004). Çarşamba ilçesi Dikbıyık beldesii yüzölçümü 00,33 hektar olup, bu alaı %64.9 ua tekabül ede hektarı tarıma elverişli arazidir (Çizelge ). Burada hareketle, çalışmada Dikbıyık Beldesideki tarım işletmelerii geel yapılarıı belirlemesi, üretim desei içeriside yer verile üretim dallarıı brüt kârlarıı hesaplaması, işletme büyüklük grupları itibariyle bölge içi optimum üretim plalarıı belirlemesi ve bölgedeki işletmeleri daha yüksek gelir elde etmelerii sağlayacak üretim plalarıı uygulaabilmesi içi alıabilecek tedbirleri belirlemesi amaçlamıştır. Bu çalışmada da Dikbıyık beldeside optimum üretim desei belirlemeside doğrusal programlama yötemi kullaılarak yapıla plalama soucuda işletmeler ortalamasıa göre brüt kârı %8 artacağı tespit edilmiştir. * Bu makale O.M.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimice desteklee (Proje No: Z-476) Yüksek Lisas Tezide hazırlamıştır.
2 Dikbıyık tarım işletmelerii optimum üretim plaı Çizelge. Dikbıyık Beldesi arazi varlığı (ÇKS, 006) Arazi evileri Miktar (da) Kültüre elverişli araziye oraı (%) Toplam araziye oraı (%) Kültüre elverişli arazi Tarla arazisi Sebze arazisi Meyve arazisi Ağaçlık arazi * Çayır mera arazisi Orma ve fudalık arazi Toplam Kültüre elverişli olmaya arazi Toplam arazi varlığı *: Ağaçlık arazi, ağırlıklı olarak kavak ve söğüt araziside oluşmaktadır.. MATERYAL VE YÖNTEM Araştırmada aa kitleyi, Dikbıyık beldesie bağlı üç mahallede; Çiftçi Kayıt Sistemie kayıtlı 5 işletme oluşturmuştur. Aket yapılacak işletme sayısı tesadüfi örekleme yötemi ile belirlemiştir. Aa kitledeki işletmeleri üretim döemide sahip oldukları işletme arazi büyüklükleri tespit edilmiştir. İşletme arazisi; mülk arazisie, ortağa ve kiraya tutula arazii ilave edilip, ortağa ve kiraya verile arazii çıkarılması suretiyle tespit edilmiştir. İşletme arazi büyüklükleri buludukta sora, işletmeleri büyüklüğüe göre frekas dağılım tablosu düzelemiş ve işletmeler frekas eğrisi yardımıyla küçük (-50 dekar), orta (5-35 dekar) ve büyük (36 dekar ve daha fazla) işletmeler olmak üzere tabakalara ayrılarak, üç ayrı grup altıda 45 işletme ile aket yapılmıştır. Her işletme büyüklük grubuda öreğe girecek işletmeleri tespitide tesadüfi sayılar tablosuda yararlaılmıştır. Öreğe çıka acak çeşitli edelerle görüşme yapılamaya işletmeleri yerie %5 oraıda yedek işletme seçilmiştir. İşletmeleri yıllık faaliyet souçlarıa ilişki aalizlerde, ilk aşamada üretim dalı düzeyide aalizler yapılmıştır. Üretim dalları bazıda yapıla aalizlerde brüt kâr aaliz yötemi kullaılmıştır. Bitkisel ve hayvasal üretim faaliyetleride brüt kârı hesaplaabilmesi içi gayri safi üretim değeri (GSÜD) ve değişke masraflar tespit edilmiştir. Brüt kârı hesabıda GSÜD de, o üretim faaliyeti içi yapıla toplam değişke masraflar düşülmüştür. İkici aşamada, işletme tüm faaliyetleri alıarak yıllık faaliyet souçları ortaya koulmuştur. Üretim döemie ait faaliyet souçları olarak; gayri safi üretim değeri, gayri saf hasıla, işletme masrafları, brüt kâr, saf hasıla, saf kâr, tarımsal gelir, öz sermaye ratı, iş kazacı, sosyal gelir, toplam aile geliri hesaplamış ve yorumlamıştır. Plalama aşamasıda, Doğrusal Programlama yötemi kullaılarak optimum üretim desei tespit edilmiştir. Bua göre e yüksek geliri elde etmek içi doğrusal programlamaı matematik ifadesi aşağıda özetlemiştir (Heady ve Cadler, 973). z C veya z j C C j j... C ( maksimum)( j,,3,..., ) ( maksimum) (z) ile gösterile amaç foksiyouda (C j ) alteratif faaliyetleri brüt kârlarıdır. ( j ) ise üretim faaliyetlerii seviyelerii göstermektedir. Amaç foksiyou aşağıda ifade edile alteratif faaliyetler ve faktör sıırlılıklar çerçeveside maksimum kılıacaktır. b b b b m i veya m j a ij j m ( i,,3,..., m) Burada (b i ) üretim kapasitelerii (arazi, iş gücü, sermaye, tarla arazisi vb.), (a ij ) de üretim faaliyetlerii girdi taleplerii ifade etmektedir ve üretim faktörleri egatif değer alamayacağıda j 0 dır. Araştırma verilerii temelii çiftçi ile yüz yüze aket yapılarak toplaa bilgiler oluşturmuştur. Kou ile ilgili yapıla diğer çeşitli araştırma ve icelemeler ile istatistiki verilerde de yararlaılmıştır. Aket formu, işletme plalaması içi gerekli verileri (amaç, kısıtlayıcı faktörler, tekik katsayılar) temi edilmesii sağlayacak şekilde düzelemiş ve 006 yılı Kasım-Aralık aylarıda yılı üretim döemi esas alıarak araştırmacı tarafıda çalışma alaıa gidilerek doldurulmuştur. Araştırma alaı ile ilgili verileri temiide Samsu Tarım İl Müdürlüğü, Çarşamba Tarım İlçe Müdürlüğü, Karadeiz Tarımsal Araştırma Estitüsü, Samsu Çarşamba Meteoroloji İstasyou, Samsu m
3 O. Uysal, H. A. Ciemre Saayi ve Ticaret Odası ile Türkiye İstatistik Kurumu verileride yararlaılmıştır. Sıırlama deklemlerii oluşturulmasıda işletmeleri sahip olduğu kayaklar evater kayıtlarıda çıkarılmaktadır. Ayrıca iş gücü mevcudu, işletmeci tercihleri, tekik ve bu kouda ki yasal sıırlamalar gibi işletme içi ve dışı etkeler de göz öüde buludurulmuştur. Çükü, işletmecii ulaşmak istediği gelir düzeyi isteildiği kadar büyük olamaz. Üretim kayakları sıırlı miktardadır ve bu miktarlar aşılamaz (Erkuş ve Demirci, 985; Akay, 996; Cakurt ve Koak, 004). Mevcut kayaklar ve kou üzerie etkili faktörler çerçeveside, araştırma bölgesi koşulları dikkate alıarak belirlee öemli sıırlayıcılar; arazi, iş gücü ve bia sıırlayıcılarıdır. Araştırmada; arazi ve ahır kapasitesi sabit tutulmuştur. İş gücü ve sermaye ihtiyaçları modellere sıırlayıcı olarak sokulmuş acak iş azamileri ortaya çıktığı döemler dikkate alıarak gerektiği durumda iş gücü kiralamaya ve kuru ot satı almaya imka verecek trasfer faaliyetleri plalamaya dahil edilmiştir. İcelee işletmelerde doldurula aket formları kotrol edilmiş ve hesaplamalar düzeleerek elde edile veriler çizelgeler halide özetlemiştir. Daha soraki aşamada işletmeleri yıllık faaliyet souçları hesaplaarak AB:QM 3.0 programı ile işletmeleri doğrusal programlama yötemiyle plalaması gerçekleştirilmiştir. İşletmeleri ekoomik aalizleri; işletme büyüklük grupları ve işletmeler ortalaması olarak ayrı ayrı yapılmıştır. 3. BULGULAR 3.. İcelee İşletmeleri Sosyo-ekoomik Durumu Araştırmada, tarım arazisi geişliği küçük işletmelerde 6.08 dekar; orta büyüklükteki işletmelerde dekar; büyük işletmelerde 9.33 dekar olup işletmeler ortalamasıda dekardır. Kiralama suretiyle arazi işleme, küçük işletmelerde daha fazladır. Bu işletmelerde işletme arazisii % i kiralama suretiyle işlemektedir. Büyük işletmelerde arazi kiralama görülmemektedir. İşletme arazisii %57 si tarla tarımıa ayrılmışke, sebze tarımı işletme arazisii %4 üü oluşturmaktadır. İşletme arazisii %0 side fıdık, % side kavak ağaçları, %3 üde meyve bulumaktadır. Şahsi ormalık arazi ve boş arazi ise, işletme arazisii % 4 üü teşkil etmektedir. İceleme alaıda yer ala işletmeleri büyük bir kısmıı ovada yer almasıa rağme, kavakçılığı so döemlerde büyük bir orada gelişmesi dikkat çekmektedir. Ekoomik ömrü soa ermiş fıdık bahçelerii büyük çoğuluğuda kavak yetiştiriciliği yapılmaktadır (Çizelge ). İcelee işletmelerde ortalama aile üfusu 4.7 kişi olarak tespit edilmiştir. Bu üfusu %5.04 üü erkek üfusu, %47.96 sıı ise kadı üfusu oluşturmaktadır. Faal üfus oraı %68. dir. Araştırma bölgeside işletmelerde çalışa toplam erkek iş gücü saati hesaplaırke bir yılda çalışılabilir gü sayısı 5 ve gülük çalışma süresi 0 saat olarak alımıştır. Bu duruma göre küçük işletmelerde 7304 orta büyüklükteki işletmelerde 4468; büyük işletmelerde 8860 ve işletmeler ortalamasıda 6953 erkek iş gücü saat mevcut bulumaktadır. Çizelge. Örek işletmelerde arazi kullaımı Arazi kullaım şekilleri İşletme büyüklük grupları (da) İşletmeler ortalaması Tarla arazisi Sulu Kuru Toplam da % Sebze arazisi Sulu Kuru Toplam da % Fıdık arazisi da % Kavaklık da % Meyve arazisi da % Tarım dışı arazi da % İşletme arazisi
4 Dikbıyık tarım işletmelerii optimum üretim plaı İşletmede fiile kullaıla iş gücü içeriside yabacı iş gücü oraı birici grup işletmelerde %, ikici grup işletmelerde %4, üçücü grup işletmelerde %0 ve işletmeler ortalamasıda %5 dir. Yaklaşık her üç işletmede ikiside traktöre rastlamaktadır. Küçük işletmelerde işletme başıa 0,5 traktör düşerke, orta gruptaki işletmelerde 0,7 ve büyük işletmelerde traktör düşmektedir. Araştırma bölgesideki okur-yazarlık oraı %85 dir. Okuma-yazma bile üfus içeriside ilk okulu bitireler %49 ile ilk sırada yer almaktadır. Buu sırasıyla %6 lık payla okur yazar olalar, %0 luk payla orta okul mezuu olalar, %8 ile lise mezuu olalar ve % ile yüksek okul ya da fakülte mezuu olalar takip etmektedir. Küçük işletmelerde okur-yazarlık oraı %84 ike, orta büyüklükteki işletmelerde %95 ve büyük işletmelerde %8 dir. Yapıla hesaplamalarda erkek iş gücü birimi (EİB) ciside toplam iş gücü; küçük işletmelerde,9; orta büyüklükteki işletmelerde.78; büyük işletmelerde 3.53 ve işletmeler ortalamasıda.77 olarak tespit edilmiştir. Üç grup işletmede de devamlı çalışa yabacı işçiye rastlamamıştır, çalıştırıla yabacı işçileri tamamı geçici işçilerde oluşmaktadır (Çizelge 3). Hayva sermayesi, tarım işletmeleride bulua bütü hayvalarda meydaa gelmektedir. İşletmelerde hayva sermayesii yeterli düzeyde buluması, degeli bir tarımsal üretimi başta gele koşuludur (Kılıç ve ark., 005). İcelee işletmelerde BBHB ciside ortalama 3,34 büyükbaş, 0,07 küçükbaş hayva bulumaktadır. İşletmelerdeki hayva varlığıı %94 üü büyükbaş, % sii küçükbaş ve geriye kala %4 üü ise kümes hayvaları oluşturmaktadır (Çizelge 4). İcelee işletmelerde, aktif sermayei %93.99 u çiftlik sermayeside oluşmaktadır. İşletme sermayesii aktif sermaye içerisideki payı %6.0 dir. Toplam aktif sermayei %67,0 uu toprak sermayesi, %0.93 üü arazi ıslah sermayesi, %9.35 ii bia sermayesi, %6,6 sii bitki sermayesi, %.36 sıı hayva sermayesi, % 3.07 sii alet makie sermayesi, %0.44 üü malzeme ve mühimmat sermayesi ve %.4 üü para sermayesi oluşturmaktadır. 3.. İcelee İşletmelerde Yıllık Faaliyet Souçları Üretim döemi içeriside gayri safi üretim değerii %9.0 ii tarla ürüleri, %.35 ii sebze ürüleri, %9.70 ii meyveler, %9.63 üü hayvasal ürüler ve %9, sii bitkisel üretim ve hayvasal üretime ait demirbaş artışı oluşturmaktadır. Toplam gayri safi üretim değeri küçük işletmelerde 8.09,69 TL, orta büyüklükteki işletmelerde.077,89 TL, büyük işletmelerde 3.70,9 TL ve işletmeler ortalamasıda.6,3 TL olarak belirlemiştir. İşletmeleri üretim döemi itibariyle toplam değişke masrafları küçük, orta, büyük ve işletmeler ortalamasıda sırasıyla 6.955,59 TL;.56,85 TL; 3.55,3 TL ve 8.06,00 TL dir. Toplam değişke masrafları %.6 sii geçici işçilik masrafları, %5,8 ii yem masrafları, %6.79 uu akaryakıt, işletmede kullaıla alet ve ekipmalara ait tamirbakım masrafları, %9,6 ii gübre masrafları, % 8.4 üü tohum masrafları, %6.38 ii makie kirası, %.86 sıı zirai mücadele masrafları, %.89 uu su masrafları, %.69 uu veterier, aşım, ilaç masrafı ve % 0.83 üü diğer masraflar oluşturmaktadır. Küçük işletmelerde brüt kâr.064 TL, orta büyüklükteki işletmelerde 7.47 TL, büyük işletmelerde 8.86 TL olup, işletme başıa ortalama TL dir. Birici grup işletmelerde bir dekar işletme arazisie 40 TL, ikici grup işletmelere 78 TL ve üçücü grup işletmelerde 79 TL brüt kâr elde edilmiştir. İşletmeler ortalaması ise 70 TL dir. İşletme başıa düşe sabit masraflar, işletmeler ortalamasıa göre.50 TL dir. Sabit masraflar içeriside e büyük payı %53 ile amortisma ve demirbaş kıymet eksilişi almaktadır. Buu sırayla; %8 ile bia tamir-bakım masrafları, %8 ile aile iş gücü karşılığı ve % ile vergi ve sigorta masrafları takip etmektedir. İceleme alaıdaki işletmeleri toplam masrafı ortalama TL dir. Bu değer küçük işletmelerde 9.03 TL, orta büyüklükteki işletmelerde 4.66 TL ve büyük işletmelerde ise 8.63 TL dir. İşletme arazisii dekarıa düşe işletme masrafları, işletme büyüklüğü ile azalmakta işletmeler ortalamasıda 07 TL olmaktadır. Toplam işletme masraflarıı %76 sı değişke işletme masraflarıda, %4 ü ise sabit işletme masraflarıda oluşmaktadır. Çizelge 3. Örek işletmelerde iş gücü miktarları ve EİB e isabet ede arazi miktarı EİB ciside iş gücü İşletme büyüklük grupları (da) İşletmeler ortalaması Aile iş gücü (EİB) Devamlı işletme dışıdaki aile iş gücü Toplam EİB Ort. işletme arazisi (da) / Toplam EİB
5 O. Uysal, H. A. Ciemre Çizelge 4. Hayva varlığı (BBHB) İşletme büyüklük grupları (da) Hayvaı cisi İşletmeler ortalaması Büyükbaş Adet % Küçükbaş Adet % Kümes hayvaı Adet % Toplam BBHB Adet Araştırmaı yapıldığı döemde iceleme alaıda tarımsal gelir ortalama 9.53 TL olarak hesaplamıştır. Birici grup işletmelerde bu değer TL, ikici grup işletmelerde 8.00 TL ve üçücü grup işletmelerde.56 TL dir Optimum işletme Plaları İcelee işletmelere ait girdi-çıktı katsayıları, amaç foksiyou ve sıırlama deklemleri, işletme grupları itibariyle, doğrusal programlama tekiğie uygu olarak düzeleerek optimum işletme plaları belirlemiştir. Araştırmada; arazi ve ahır kapasitesi sabit tutulmuştur. İş gücü ve sermaye ihtiyaçları modellere sıırlayıcı olarak sokulmuş acak iş azamileri ortaya çıktığı döemler dikkate alıarak gerektiği durumda iş gücü kiralamaya ve kuru ot satı almaya imka verecek trasfer faaliyetleri plalamaya dahil edilmiştir Küçük işletmeler içi optimum pla Araştırmada, küçük işletmelerde ortalama tarım arazisi varlığı (model işletme arazisi), 6.77 dekardır acak bu grupta bulua işletmelerde kültüre elverişli olmaya arazi 0.69 dekar olduğuda model işletme arazisi 6,08 dekar olarak kabul edilmiştir. Mevcut durumda işletme arazisii %8.6 sıı kaplaya fıdık 7.37 dekar, %.50 sii kaplaya kavak arazisi 3 dekardır ve sabit tutulduğu içi optimum plada yie ayı kalmıştır. Mevcut durumda 0.5 dekar ola buğday+silajlık mısır plalamayla.59 dekara yükselmiş, dae mısır ise mevcut durumda 5.54 dekar ike plalama soucuda.04 dekara düşmüş, mevcut durumda.63 dekar ola çeltik 6.78 dekara çıkmıştır. Mevcut işletme yapısıda yetiştiriciliği yapıla buğday, yulaf, soya, domates, biber, fasulye, marul, kavu, karpuz, erik, elma ve kivi diğer ürülerle rekabet edemedikleri içi plaa gelmemiş, hıyar 0.87 dekar ve şeftali ise.06 dekar ile maksimum yetiştirme sıırları ile optimum plaa dahil olmuşlardır. Mevcut üretim deseide yer almaya fiğ, süt sığırcılığı üretim faaliyetii kuru ot ihtiyacıı karşılayacağıda optimum plada 3.37 dekara çıkmıştır (Çizelge 5). Çizelge 5 de de görüldüğü gibi, süt sığırcılığı üretim faaliyeti, ahır kapasitesii tamame dolduracak şekilde plaa gelmiştir. Süt sığırcılığı mevcut durumda.707 ÜB ike, plalama soucuda ÜB seviyesie yükselmiştir. İşletmelerdeki üretim faaliyetlerii iş gücü ihtiyaçları, aile iş gücü ile karşılamış, yabacı iş gücü kiralamasıa ihtiyaç doğmamıştır. Küçük işletmelerde bütü aylarda iş gücü fazlası vardır. Optimum işletme orgaizasyoua göre, brüt kâr 7.03 TL, tarımsal gelir.9 TL olmuştur. Bua göre plalı durumda brüt kâr, mevcut duruma orala %56 oraıda bir artış gösterirke, tarımsal gelirdeki artış %86 dır. Mevcut durumda dekara elde edile tarımsal gelir 59 TL ike, plalama soucuda bu değer 48 TL ye yükselmiştir (Çizelge 5). Plalama soucudaki işletme orgaizasyoua göre dekar daha işletme arazisii olması halide, brüt kâr 6 TL artacaktır Orta büyüklükteki işletmeler içi optimum pla Orta büyüklükteki işletmeler grubuda, model işletme içi tarım arazisi varlığı dekardır. Mevcut durumda üretimi yapıla faaliyetlerde buğday, çeltik, yulaf, soya, biber, patlıca, fasulye, marul, kırmızı lahaa, beyaz lahaa, kavu, karpuz, erik ve elma diğer ürülerle rekabet edemedikleri içi optimum plada yer almamıştır. Mevcut durumda işletme arazisii %8.53 üü kaplaya fıdık 7.9 dekar, %7.89 uu kaplaya kavak arazisi 5.9 dekardır ve sabit tutulduğu içi optimum plada yie ayı kalmıştır..5 dekar ola buğday+silajlık mısır müavebesi.85 dekara düşerke, dae mısır 5.4 dekarda 48.5 dekara, fiğ 0.57 dekarda 3.90 dekara, pırasa 0.57 dekarda 8.43 dekara, ve şeftali 0.07 dekarda 0.46 dekara yükselmiştir. Süt sığırcılığı üretim faaliyeti, mevcut durumda.7 ÜB ike, plalama soucuda 6.44 ÜB ile ahır kapasitesii tamame dolduracak şekilde plaa gelmiştir (Çizelge 6). İşletmelerdeki üretim faaliyetlerii iş gücü ihtiyaçları tamame işletmelerde karşılaamadığı içi iş gücü kiralamaya ihtiyaç duyulmuş ve özellikle ocak, mayıs, hazira, ağustos, eylül, kasım ve aralık aylarıda iş gücü gereksiimi ortaya çıkmıştır. Plalama soucu elde edile işletme orgaizasyoua göre, brüt kâr TL, tarımsal gelir ise 6.40 TL olmuştur. Bua göre brüt kâr, mevcut duruma orala % 0 oraıda artış gösterirke, tarımsal gelirdeki artış oraı % 45 dır. 5
6 Dikbıyık tarım işletmelerii optimum üretim plaı Çizelge 5. Küçük işletmelerde mevcut durumdaki ve plalama soucudaki işletme orgaizasyou Üretim faaliyetleri, Mevcut durum Optimum pla Birim Brüt kâr ve tarımsal gelir Miktar % Miktar % Buğday + Silajlık mısır da ,0 Mısır da ,99 Buğday da Çeltik da ,00 Yulaf da Soya da Fiğ da ,9 Domates da Biber da Fasulye da Marul da Kavu da Karpuz da Hıyar da ,34 Fıdık da ,6 Şeftali da ,90 Erik da Elma da Kivi da Kavak da ,50 Plalamaya dahil ola arazi da ,00 Sığırcılık ÜB Brüt kâr TL Tarımsal gelir TL Tarımsal gelir/dekar TL Çizelge 6.Orta büyüklükteki işletmelerde mevcut durumdaki ve plalama soucudaki işletme orgaizasyou Üretim faaliyetleri, Mevcut durum Optimum pla Birim Brüt kâr ve tarımsal gelir Miktar % Miktar % Buğday + Silajlık mısır da Mısır da Buğday da Çeltik da Yulaf da Soya da Fiğ da Biber da Patlıca da Fasulye da Marul da Pırasa da K.lahaa da B.lahaa da Kavu da Karpuz da Fıdık da Şeftali da Erik da Elma da Kavak da Plalamaya dahil ola arazi da Sığırcılık ÜB Brüt kâr TL Tarımsal gelir TL Tarımsal gelir/dekar TL Mevcut durumda dekara elde edile tarımsal gelir 90 TL ike, plalama soucuda bu değer 76 TL ye yükselmiştir (Çizelge 6). Plalama soucudaki işletme orgaizasyoua göre dekar daha işletme arazisii olması halide, brüt kâr 6 TL artacaktır Büyük işletmeler içi optimum pla Büyük işletmeler olarak adladırıla grupta, tarım arazisi 36 dekarda büyük işletmeler yer almaktadır. Model işletmei tarım arazisi 9.33 dekardır. 6
7 O. Uysal, H. A. Ciemre Mevcut durumda 73 dekara sahip ola dae mısır optimum plada 48 dekara düşmüştür, fıdık 5 dekar ve kavak 8 dekar ile sabit bırakıldığı içi mevcut durumla ayı kalmıştır. Mevcut durumda 43 dekar ola soya ise optimum pla soucuda 88 dekara yükselmiştir (Çizelge 7). Optimum plada buğday+silajlık mısır, buğday, domates, patlıca, tütü, erik ve elma diğer üretim faaliyetleriyle rekabet edememiş, plaa yei bir üretim faaliyeti ola fiğ 3.06 dekar ile dahil olmuştur. Süt sığırcılığı mevcut durumda.75 ÜB ike, plalama soucuda ÜB ile ahır kapasitesii tamame dolduracak şekilde plaa gelmiştir. Optimum plaa dahil ola üretim faaliyetlerii yürütmek içi aile iş gücü mevcudu yetmemiş ve temmuz ayıda 43 EİB, ağustos ayıda 56 EİB iş gücü kiralamıştır. Diğer aylarda tüm faaliyetler içi aile iş gücü kapasitesi yeterlidir. Plalama soucu elde edile işletme orgaizasyoua göre brüt kâr TL, tarımsal gelir ise 4.5 TL olmuştur. Plalama soucuda brüt kârda %9 oraıda bir artış meydaa gelirke, tarımsal gelirdeki artış oraı %7 olmuştur. Mevcut durumda dekara elde edile tarımsal gelir 98 TL ike, plalama soucuda bu değer 55 TL ye yükselmiştir (Çizelge 7). Plalama soucudaki işletme orgaizasyoua göre dekar daha işletme arazisi olması durumuda, brüt kâr 0 TL artacaktır İşletmeler ortalaması içi otimum pla Ortalama işletme modelide işletme arazisi büyüklüğü dekardır. Plalama soucuda buğday+silajlık mısır 0.65 dekarda.65 dekara,.53 dekar ola dae mısır 4.88 dekara çıkarak hayvacılık faaliyeti içi yem üretimi karşılamıştır. Sulu tarlada hiçbir ürü tütü ile rekabet edemediği içi 0.09 dekar ola tütü arazisi optimum pla soucuda.3 dekara yükselmiştir. Fıdık 0.7 dekar ve kavak 5.9 dekar ile sabit bırakıldığı içi mevcut durumla ayı kalmıştır. İşletmeler ortalamasıda buğday+silajlık mısır, pırasa, tütü ve şeftali dışıdaki tüm faaliyetler plada yer almamaktadır (Çizelge 8). İşletme ortalamasıda süt sığırcılığı faaliyeti ahır kapasitesii tamame dolduracak şekilde plaa gelmiştir. Süt sığırcılığı mevcut durumda.579 ÜB ike, plalama soucuda ÜB olmuştur. İşletmelerdeki üretim faaliyetlerii iş gücü ihtiyaçları, bütü aylarda aile iş gücü ile karşılamaktadır. Aile iş gücü kullaımı özellikle ocak, şubat, ekim ve kasım aylarıda yoğulaşmaktadır. Plalama soucu elde edile işletme orgaizasyoua göre, brüt kâr.9 TL, tarımsal gelir ise 7.55 TL olmuştur. Bua göre brüt kâr, mevcut duruma orala %8 oraıda bir artış gösterirke, tarımsal gelirdeki artış oraı %66 dır. Mevcut durumda dekara elde edile tarımsal gelir 87 TL ike, plalama soucuda bu değer 339 TL ye yükselmiştir (Çizelge 8). Plalama soucuda işletme orgaizasyoua göre dekar daha işletme arazisi olması durumuda, brüt kâr 77 TL artacaktır. 4. TARTIŞMA VE SONUÇ Samsu ili Dikbıyık beldesideki tarım işletmelerii doğrusal programlama yötemiyle plalamasıı yapıldığı bu çalışmada, tarım işletmelerii öemli yapısal problemlere sahip olduğu tespit edilmiştir. İşletmeleri yoğu üfus baskısı ve uygu üretim plaıa göre çalışmadığı içi, aile iş gücü öemli ölçüde atıl kalmaktadır. Çizelge 7. Büyük işletmelerde mevcut durumdaki ve plalama soucudaki işletme orgaizasyou Üretim faaliyetleri, Mevcut durum Optimum pla Birim Brüt kâr ve tarımsal gelir Miktar % Miktar % Buğday + Silajlık mısır da Mısır da Buğday da Yulaf da Soya da Fiğ da Domates da Biber da Patlıca da Fıdık da Tütü da Şeftali da Erik da Elma da Kavak da Plalamaya dahil ola arazi da Sığırcılık ÜB Brüt kâr TL Tarımsal gelir TL Tarımsal gelir/dekar TL
8 Dikbıyık tarım işletmelerii optimum üretim plaı Çizelge 8. İşletmeler ortalamasıda mevcut durumdaki ve plalama soucudaki işletme orgaizasyou Üretim faaliyetleri, Mevcut durum Optimum pla Birim Brüt kâr ve tarımsal gelir Miktar % Miktar % Buğday + Silajlık mısır da Mısır da Buğday da Çeltik da Yulaf da Soya da Fiğ da Domates da Biber da Patlıca da Fasulye da Marul da Pırasa da K.lahaa da B.lahaa da Kavu da Karpuz da Hıyar da Fıdık da Tütü da Şeftali da Erik da Elma da Kivi da Kavak da Plalamaya dahil ola arazi da Sığırcılık ÜB Brüt kâr TL Tarımsal gelir TL Tarımsal gelir/dekar TL Araştırma alaıda, küçük aile işletmeleri hakim durumdadır. İşletme başıa düşe arazi büyüklüğüe göre, parsel sayısı fazla ve dağıık durumdadır. İcelee işletmelerde işletme başıa düşe işletme arazisi büyüklüğü, işletmeler ortalamasıda 50.9 dekardır. Bu arazii %95 i mülk arazi ve %5 i de kiraya tutula arazide oluşmaktadır. İceleme alaıda tarımsal koularda örgütleme düşük düzeydedir. Bazı üretim masraflarıı azaltılması ve üretile tarımsal ürüleri daha rahat bir şekilde pazarlaabilmesi içi çiftçileri örgütlemeleri gerekmektedir. Zira üretimi kârlı ola ürüleri üretilememeside e öemli edelerde bir taesi pazarlama soruudur. Kooperatifleşme ile işletmeler üretim girdilerii ucuz ve zamaıda temi edecek ayı zamada ürüleri zamaıda ve uygu fiyatla satabilecektir. İceleme alaıda hayvacılık faaliyeti, küçük birimler halide süt sığırcılığı ve geellikle aile tüketimie yöelik gerçekleşmektedir. Bu faaliyeti daha kârlı duruma geçmesi içi çiğ sütü işlemesi ve elde edilecek süt mamullerii pazarlamasıa yöelik bir kooperatif kurulması gerekmektedir. Ayrıca hayva yetiştiriciliği kousuda çiftçiler biliçledirilmelidir. Zira hayvacılık faaliyetie daha fazla yer verilerek hem geliri artması sağlaabilir, hem de işletmeleri belirli bir geliri daha küçük arazide sağlamaları mümkü olabilir. Araştırma bölgesideki üreticilerde, özellikle de küçük işletmelerde müavebeye gerektiği kadar öem verilmemektedir. Bu durum işletmeleri hem tarımsal gelirlerii, hem de toprak verimliliğii olumsuz yöde etkilemektedir. Bölgede bir tarımsal araştırma estitüsü olmasıa rağme, bölge şartlarıa uygu müavebe sistemi tam olarak ortaya koulamamış ve de çiftçilere bu sistem tam alamıyla beimsetilememiştir. Ayrıca bölgede üretimi yapılabilecek çeşitli bitkisel ürüleri bölgeye uyguluğu, ekolojik ve ekoomik yöde belirleerek bu ürüleri çiftçiler tarafıda yetiştirilmesi sağlamalıdır. Bölgede özellikle fıdık yetiştiriciliği yaygı durumdadır. So döemlerde ise üreticiler kavak yetiştirmeye başlamışlardır. Buu edei bu ürüleri diğer ürülere göre daha az iş gücü gereksiimi olması ile ifade edilebilir. Fıdık dışıda bölgede üretile meyveler büyük ölçüde aile tüketimie yöeliktir. Meyve ağaçları çoğulukla işletme avlusuda ya da arazi kearlarıda bulumaktadır. Meyveciliği gelişmesi ve daha ekoomik hale gelmesi içi bu ağaçları kapama bahçe şeklide yaygılaştırılması gerekmektedir. 8
9 O. Uysal, H. A. Ciemre İcelee işletmeleri plalaması soucuda plalamaya daha karlı ürüler dahil olduğuda mevcut duruma göre üreticileri gelirleride artış meydaa gelmiştir. Plalama soucuda gelirdeki bu artış işletmeleri üretim kayaklarıda etki bir şekilde yararlaamadıklarıı ortaya koymaktadır. İşletmeleri etki bir üretim yapabilmesi içi üretim plaı dahilide hazırlaa plaları uygulamasıyla mümkü olacaktır. Bu kouda ilgili tarım kuruluşları tarafıda çiftçilere gerekli bilgiler verilmeli ve eğitilmeleri sağlamalıdır. Çükü işletmeleri başarılı çalışmalarıda e öemli etkelerde bir taesi çiftçileri tarımsal gelişmeleri yakıda takip etmesi ve beimsemesidir. Tarım tekiğideki gelişmeleri izlemesi, iyi kalitede ve yüksek verimli tohumluğu kullaılması, sulama ve mücadelei zamaıda yapılması gerekmektedir. Yei gelişmeleri zamaıda ve doğru yötemler ile çiftçilere ulaştırılması, çiftçileri gelişmelere ilgi duyması sağlamalıdır. Böylelikle hem çiftçileri geliri yükselecek, hem de ülke geelide refah seviyesi artmış olacaktır. 5. KAYNAKLAR Akay, M Tokat İli Niksar Ovası Tarım İşletmelerii yapısal aalizi, işletme souçlarıı etkileye faktörleri değerledirilmesi ve doğrusal programlama yötemiyle plalaması üzerie bir araştırma. Doktora Tezi. Gaziosmapaşa Üiversitesi Fe Bil. Est. Tokat. Cakurt, M., Koak, K Ada Mederes Üiversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama Çiftliğide tarla bitkileri şubesi üretim plalaması. Ada Mederes Üiversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, (): ÇKS, 006. Çarşamba Tarım İlçe Müdürlüğü. Çiftçi kayıt sistemi kayıtları. Samsu. Erkuş, A., Demirci, R Tarımsal İşletmecilik ve Plalama. Akara Üiversitesi Yayıları No: 944, Ders Kitabı: 69, A.Ü. Basımevi, Akara. Heady E. O., Cadler, W Liear Programmig Methods. The Iowa State Uiversity Press, Ames, Iowa, USA. Kılıç, O., Ciemre, H. A., Ceyha, V., Bozoğlu, M Samsu İli Çarşamba ve Terme İlçelerii ova kesimide fıdığa alteratif üretim plalaması. T.C. Başbakalık Devlet Plalama Teşkilatı Tekolojik Araştırma Projesi. Proje No. TAP-0, Samsu. Soffe, J. R., 994 Blackwell, Oxford. 0th Stadard udergraduate textbook for studets, farmers ad rural maagers. Warre, M. F Fiacial Maagemet for Farmers. (3rd ed.) Staley Thores, Chelteham. 9
Samsun ili Dikbıyık beldesindeki tarım işletmelerinin karşılaştırmalı ekonomik analizi *
Akademik Ziraat Dergisi 1(1): 1-10 (2012) ISSN: 2147-6403 http://azd.odu.edu.tr Araştırma (Research) Samsun ili Dikbıyık beldesindeki tarım işletmelerinin karşılaştırmalı ekonomik analizi * Osman UYSAL
DetaylıMeraya Dayalı Hayvancılık Yapan İşletmelerde Optimum Ürün Bileşiminin Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği*
Atatürk Üiv. Ziraat Fak. Derg., 44 (1): 63-73, 2013 Atatürk Uiv., J. of the Agricultural Faculty, 44 (1): 63-73, 2013 ISSN : 1300-9036 Araştırma Makalesi/Research Article Meraya Dayalı Hayvacılık Yapa
DetaylıBİNGÖL İLİ ADAKLI İLÇESİNDEKİ TARIM İŞLETMELERİNİN OPTİMUM ÜRETİM PLANLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
BİNGÖL İLİ ADAKLI İLÇESİNDEKİ TARIM İŞLETMELERİNİN OPTİMUM ÜRETİM PLANLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Semiha KIZILOĞLU 1 Ersin KARAKAYA 2 ksemiha@atauni.edu.tr karakayaersin@hotmail.com 1 Atatürk
DetaylıBAZI TARIM ÜRÜNLERİNİN 2014 YILI MALİYETLERİ
T.C. TOKAT VALİLİĞİ Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK İL MÜDÜRLÜĞÜ (NİKSAR İLÇESİ) BAZI TARIM ÜRÜNLERİNİN 2014 YILI MALİYETLERİ TOKAT-2015 İÇİNDEKİLER ÜRÜN ADI SAYFA NO
DetaylıAnadolu Tarım Bilimleri Dergisi Anadolu Journal of Agricultural Sciences
Aadolu Tarım Bilimleri Dergisi Aadolu Joural of Agricultural Scieces http://dergipark.ulakbim.gov.tr/omuaajas Araştırma/Research Aadolu Tarım Bilim. Derg./Aadolu J Agr Sci, 31 (2016) ISSN: 1308-8750 (Prit)
DetaylıBİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahminleme ve Hipotez Testlerine Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahmileme ve Hipotez Testlerie Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üiversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr
DetaylıBölüm 7. Tarımsal Üretim Faktörleri. Üretim Faktörleri Toprak Sermaye Emek (iş) Girişimcilik (yönetim yeteneği)
Bölüm 7. Tarımsal Üretim Faktörleri Üretim Faktörleri Toprak Sermaye Emek (iş) Girişimcilik (yönetim yeteneği) Tarımsal yapı, toprak (doğa), sermaye, emek ve girişimcilik gibi temel üretim araçlarının
DetaylıTarım Ekonomisi ve İşletmeciliği
Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 6.Bölüm Tarımsal Üretim Faktörleri Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından Faydalanılmıştır.
DetaylıKırsal Kalkınma için IPARD Programı ndan Sektöre BÜYÜK DESTEK
KAPAK KONUSU Kırsal Kalkıma içi IPARD Programı da Sektöre BÜYÜK DESTEK Kırsal Kalkıma (IPARD) Programı Kırmızı Et Üretimi ve Et Ürülerii İşlemesi ve Pazarlaması alalarıda gerçekleştirilecek yatırımları
DetaylıBölüm 10.Tarım İşletmelerinde Performans Analizi
Bölüm 10.Tarım İşletmelerinde Performans Analizi İşletme Analizinin Amacı ve Kapsamı Envanter Değerleme Amortisman Gayrisafi (Brüt) Üretim Değeri İşletme Masrafları Brüt Kar Kar ve Zarar Hesabı Gelirlere
DetaylıThe Determination of Food Preparation and Consumption of the Working and Non-Working Women in Samsun
Research Turkish Joural of Family Medicie & Primary Care www.tjfmpc.com The Determiatio of Food Preparatio ad Cosumptio of the Workig ad No-Workig Wome i Samsu Samsu İlide, ve Kadıları, Evde Besi Hazırlama
DetaylıTEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR
www.tekolojikarastirmalar.com e-issn:134-4141 Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi 28 (3) 41-48 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Düşük Sıcak Kayaklı Isı Pompaları Eerji Maliyet Aalizi Özet Murat KAYA Hitit
DetaylıSamsun İli Bafra İlçesinde Domates Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Analizi * Ş. Şili 1, O. Gündüz
Tarım İşletmeciliği Samsun İli Bafra İlçesinde Domates Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Analizi * Ş. Şili 1, O. Gündüz 1 Zir.Yük.Müh., Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 22000,Edirne E-posta:
DetaylıYatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects
Uşak Üiversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2012) 5/2, 89-101 Yatırım Projeleride Kayak Dağıtımı Aalizi Bahma Alp RENÇBER * Özet Bu çalışmaı amacı, yatırım projeleride kayak dağıtımıı icelemesidir. Yatırım
DetaylıTAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI
TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI TAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI Doç. Dr. Osman KILIÇ 1 Ünite: 4 TARIMSAL ÜRÜNLERDE MALİYET Doç. Dr. Osman KILIÇ İçindekiler 4.1. Tek Yıllık Bitkisel...
DetaylıBÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER
BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ İkici bölümde verileri frekas tablolarıı hazırlaması ve grafikleri çizilmesideki esas amaç; gözlemleri doğal olarak ait oldukları populasyo dağılışıı belirlemek ve dağılışı geel özelliklerii
DetaylıTek Bir Sistem için Çıktı Analizi
Tek Bir Sistem içi Çıktı Aalizi Bezetim ile üretile verile icelemesie Çıktı Aalizi deir. Çıktı Aalizi, bir sistemi performasıı tahmi etmek veya iki veya daha fazla alteratif sistem tasarımıı karşılaştırmaktır.
DetaylıMEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ
MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ Mustafa ÖZDEMİR İ. Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Düya çapıda rekabeti ö plaa çıktığı bu gükü şartlarda, e gelişmiş ürüü, e kısa sürede, e ucuza üretmek veya ilk yatırım ve işletme
DetaylıBAZI TARIM ÜRÜNLERİNİN 2015 YILI MALİYETLERİ
T.C. TOKAT VALİLİĞİ Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK İL MÜDÜRLÜĞÜ (PAZAR İLÇESİ) BAZI TARIM ÜRÜNLERİNİN 2015 YILI MALİYETLERİ TOKAT-2016 İÇİNDEKİLER ÜRÜN ADI SAYFA NO
DetaylıSağlıklı Tarım Politikası
TARLADAN SOFRAYA SAĞLIKLI BESLENME Sağlıklı Tarım Politikası Prof. Dr. Ahmet ALTINDĠġLĠ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü ahmet.altindisli@ege.edu.tr Tarım Alanları ALAN (1000 ha)
DetaylıTOPLUMDA ERKEK HEMŞİRE ALGISI
TOPLUMDA ERKEK HEMŞİRE ALGISI Meryem Saatçı * Özet Amaç: Toplumu erkek hemşirelerle ilgili düşüce ve görüşlerii belirlemesi. Yötem: Kesitsel türde yapıla çalışma 100 kişi üzeride, yüz yüze görüşülerek
DetaylıBiga Yöresinde Çeltik Üretim Alanı ile Makina Sayısı ve Büyüklüğü Arasındaki İlişkinin Doğrusal Programlama Kullanarak Belirlenmesi*
Tarım Makiaları Bilimi Dergisi 2006, 2 (1), 79-85 Biga Yöreside Çeltik Üretim Alaı ile Makia Sayısı ve Büyüklüğü Arasıdaki İlişkii Doğrusal Programlama Kullaarak Belirlemesi* Gıyasetti Çiçek 1, İsmail
DetaylıAR&GE BÜLTEN. İl nüfusunun % 17 si aile olarak ifade edildiğinde ise 151 bin aile geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır.
İzmir İlinin Son 5 Yıllık Dönemde Tarımsal Yapısı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ İzmir, sahip olduğu tarım potansiyeli ve üretimi ile ülkemiz tarımında önemli bir yere sahiptir. Halen Türkiye de üretilen; enginarın
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri
DetaylıMADENCİLİK YATIRIM PROJELERİNİN SOSYAL KARLILIK ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ
MADENCİLİK, Cilt 42, Sayı 3, Sayfa 25-30, Eylül 2003 Vol. 42, No. 3, pp 25-30, September 2003 MADENCİLİK YATIRIM PROJELERİNİN SOSYAL KARLILIK ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ Appraisal of Miig Ivestmet Projects
DetaylıÖğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı
Öğreci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı SORU 1. a) Ekoomii taımıı yapıız, amaçlarıı yazıız. Tam istihdam ile ekoomik büyüme arasıdaki ilişkiyi açıklayıız. b) Arz-talep kauu edir? Arz ve talep asıl artar
DetaylıFındık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi (Samsun ili Çarşamba ve Terme Ovası Örneği)*
GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2011, 28(2), 73-83 Fındık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi (Samsun ili Çarşamba ve Örneği)* Derya ÖZTÜRK 1 Yaşar AKÇAY 2 1 Ordu Üniversitesi, Ünye İktisadi
DetaylıA R A Z İ V A R L I Ğ I ALAN(Ha) PAYI(%) Tarım Arazisi (Kullanılmayan hali Araziler Dahil) (*) 254.960 44,7. Çayır Mera Alanı (*) 65.
TARIMSAL YAPI 1. İlin Tarımsal Yapısı İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırada yer almakta olup 28.651 çiftçi ailesinden 141.077 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır. 2013 yılı Bitkisel ve Hayvansal in
DetaylıBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makine Mühendisliği Bölümü
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makie Mühedisliği Bölümü 1 STAJLAR: Makie Mühedisliği Bölümü öğrecileri, öğreim süreleri boyuca 3 ayrı staj yapmakla yükümlüdürler. Bularda ilki üiversite içide e fazla 10 iş güü süreli
DetaylıGayrimenkul Değerleme Esasları Dönem Deneme Sınavı I
1) I. Bia türü II. Bia yaşı III. Bia sııfı IV. İşaat evi V. Yıprama oraı Türkiye de bia metrekare ormal işaat maliyet bedelleri yukarıdakilerde hagilerie göre belirleir? A) Yalız II B) Yalız III C) II
DetaylıİŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA THE OPERATING CHARACTERISTIC CURVE AND A CASE STUDY
Süleyma Demirel Üiversitesi Vizyoer Dergisi Suleyma Demirel Uiversity The Joural of Visioary İŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA ÖZET Yrd. Doç. Dr. Halil ÖZDAMAR 1 İstatistiksel kalite kotrol
DetaylıÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ
Öğreme Etkili Hazırlık ve Taşıma Zamalı Paralel Makieli Çizelgeleme Problemi HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ TEMMUZ 2006 CİLT 2 SAYI 4 (67-72) ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL
DetaylıİNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM
17 Şubat 01 CUMA Resmî Gazete Sayı : 807 TEBLİĞ Bilgi Tekolojileri ve İletişim Kurumuda: İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,
Detaylı4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin
4/16/013 Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyası içi Tahmi Kitle ve Öreklem Öreklem Dağılımı Nokta Tahmii Tahmi Edicileri Özellikleri Kitle ortalaması içi Aralık Tahmii Kitle Stadart Sapması içi Aralık Tahmii
DetaylıStandart Formun Yapısı. Kanonik Form. DP nin Formları SİMPLEX YÖNTEMİ DP nin Düzenleniş Şekilleri. 1) Optimizasyonun anlamını değiştirme
5.0.06 DP i Düzeleiş Şekilleri DP i Formları SİMPLEX YÖNTEMİ ) Primal (özgü) form ) Kaoik form 3) Stadart form 4) Dual (ikiz) form Ayrı bir kou olarak işleecek Stadart formlar Simplex Yötemi içi daha elverişli
DetaylıA Research on the Determination of and Economic Analysis of the Farms in the Plain of Erbaa-Tokat Province
GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2007, 24 (2), 33-42 Tokat İli Erbaa Ovasında Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve İşletmelerin Başarısını Etkileyen Faktörlerin Ortaya Konulması* Gülçin Altıntaş 1 Yaşar
DetaylıSevdiğiniz her şey güvence altında
HAKKINDA Sevdiğiiz her şey güvece altıda Baksaş Sigorta 1994 yılıda Türkiye i öemli saayi şirketleri arasıda yer ala Bakioğlu Holdig büyeside kurulmuştur. Bakioğlu Holdig; Ambalaj Grup Şirketleri yaıda;
DetaylıBİLGİNİN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANARAK EĞİTİMDE PAYLAŞIMI
The Turkish Olie Joural of Educatioal Techology TOJET July 2005 ISSN: 106521 volume Issue Article 16 BİLGİNİN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANARAK EĞİTİMDE PAYLAŞIMI Yard. Doç. Dr. Bahadti RÜZGAR Marmara
DetaylıİKİ ÖLÇÜTLÜ PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: MAKSİMUM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM ERKEN BİTİRME
V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstabul Ticaret Üversitesi, 25-27 Kasım 2005 İKİ ÖLÇÜTLÜ PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: MAKSİMUM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM ERKEN BİTİRME Tamer EREN
Detaylı2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI
T.C. BARTIN VALİLİĞİ İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ 2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI YUSUF ALAGÖZ İL TARIM MÜDÜRÜ BARTIN DA DEMOGRAFİK YAPI 2009 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS TESPİT ÇALIŞMASI SONUCUNDA İLİN TOPLAM NÜFUSU 188.449
DetaylıİLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN OKUL KANTİNLERİNDE SATIN ALMA DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Süleyma Demirel Üiversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü Dergisi Joural of Süleyma Demirel Uiversity Istitute of Social Scieces Yıl: 2011/1, Sayı:13 Year: 2011/1, Number:13 İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN OKUL KANTİNLERİNDE
DetaylıTarım Sayımı Sonuçları
Tarım Sayımı Sonuçları 2011 DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ İstatistik ve Araştırma Dairesi Ocak 2015 TARIM SAYIMININ AMACI Tarım Sayımı ile işletmenin yasal durumu, arazi kullanımı, ürün bazında ekili alan, sulama
DetaylıİSTATİSTİK 2. Tahmin Teorisi 07/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI. aysecagli@beykent.edu.tr
İSTATİSTİK 2 Tahmi Teorisi 07/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI aysecagli@beyket.edu.tr İstatistik yötemler İstatistik yötemler Betimsel istatistik Çıkarımsal istatistik Tahmi Hipotez testleri Nokta tahmii Aralık
DetaylıDeğişkenler: Bir problemin modeli kurulduktan sonra değeri hesaplanacak olan bilinmeyen simgelerdir.
2. DOĞRUSAL PROGRAMLAMA (DP) 2.1. DP i Taımı ve Bazı Temel Kavramlar Model: Bir sistemi değişe koşullar altıdaki davraışlarıı icelemek, kotrol etmek ve geleceği hakkıda varsayımlarda bulumak amacı ile
DetaylıSİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU
SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU HAZIRLAYAN DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TOBB SİVAS İLİ AKADEMİK DANIŞMANI Sivas İli 28.6 bin metrekarelik toprağı ile ülkemizin toprak büyüklüğü sıralamasında 2. sıradadır.
DetaylıTOKAT İLİNDE SÖZLEŞMELİ DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNİN KARŞILAŞTIRMALI EKONOMİK ANALİZİ
TOKAT İLİNDE SÖZLEŞMELİ DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNİN KARŞILAŞTIRMALI EKONOMİK ANALİZİ Yaşar AKÇAY 1 Adnan ÇİÇEK 2 Meral UZUNÖZ 3 Murat SAYILI 3 1. GİRİŞ Üretici ile işleyici firmalar arasında sözlü veya
DetaylıAnkara İli Sığır Besi İşletmelerinde Kırmızı Et Maliyetinin Belirlenmesi. S. Er 1, A. Özçelik
Ankara İli Sığır Besi İşletmelerinde Kırmızı Et Maliyetinin Belirlenmesi S. Er 1, A. Özçelik 1 Dr., Ankara Kalkınma Ajansı, 1322 cad. No:11 Öveçler/Ankara E-posta: sabrier@ankaraka.org.tr ÖZET Ankara sahip
DetaylıCapital Structure of Farms in Samsun Province of Turkey
Samsun İli Tarım İşletmelerinin Sermaye Yapısı Ahmet Yulafcı Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Samsun Özet: Bu araştırmada, Samsun ilindeki 102 tarım işletmesinin sermaye yapısı incelenmiştir.
DetaylıTarım Ekonomisi ve İşletmeciliği
Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 9.Bölüm İşletme Analizi Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından Faydalanılmıştır.
Detaylıİşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler.
OLASILIK VE İSTATİSTİK DERSLERİ ÖZET NOTLARI İstatistik: verileri toplaması, aalizi, suulması ve yorumlaması ile ilgili ilkeleri ve yötemleri içere ve bu işlemleri souçlarıı probabilite ilkelerie göre
DetaylıAFYONKARAHİSAR İLİ YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ. Ziya DEMİRKOL 1 Mehmet ÇUNKAŞ 2
S.Ü. Müh. Bilim ve Tek. Derg., c.2, s.1, 2014 Selcuk Uiv. J. Eg. Sci. Tech., v.2,.1, 2014 ISSN: 2147-9364 (Elektroik) AFYONKARAHİSAR İLİ YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ Ziya DEMİRKOL 1 Mehmet ÇUNKAŞ 2
DetaylıCebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi
3 Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteı Yötemi Bu yötem bir izdüşüm tekiğie dayaır ve yalış pozisyo olarak isimledirile matematiksel tekiğe yakıdır. Buradaki düşüce f() çizgisi üzerideki bilie iki oktada
DetaylıNİÇİN ÖRNEKLEME YAPILIR?
İÇİ ÖREKEME YAPIIR? Zama Kısıdı Maliyeti Azaltma Hata Oraıı Azaltma Souca Ulaşma Hızı Doç.Dr. Ali Kemal ŞEHİRİOĞU Araş.Gör. Efe SARIBAY Örekleme Teorisi kousuu içide, Örekleme Tipleri populasyoda örek
DetaylıEczacılık Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğe Yaklaşımları Pharmacy Students' Approach to Their Profession
Eczacılık Fakültesi Öğrecilerii Mesleğe Yaklaşımları Pharmacy Studets' Approach to Their Professio Işıl ŞİMŞEK* Yıldır ATAKURT** Bihter YAZICIOĞLU*** ÖZET Bu çalışmada, Eczacılık Fakültesi öğrecilerii
DetaylıGıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2012 YILI TARIMSAL DESTEKLER
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2012 YILI TARIMSAL DESTEKLER A-HAYVANCILIK DESTEKLERİ HAYVANCILIK DESTEKLEMELERİ Hayvan Başı Ödeme Bakanlar Kurulu Kararı MADDE 4- (1) Birime Destek 1 Sütçü ve kombine
DetaylıAtatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, 2009 43 ÜRETİM PLANLAMA VE İŞ YÜKLEME METOTLARI
Atatürk Üiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, 2009 43 ÜRETİM PLANLAMA VE İŞ YÜKLEME METOTLARI Osma DEMİRDÖĞEN (*) Dilşad GÜZEL (**) Özet: Üretim plalama süreci, üretim öcesideki
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı (1. Tahmin Sonuçlarına göre) Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri I. Bitkisel Üretim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 26/08/2011 tarihinde
DetaylıElazığ İli Kayısı Üretiminde Etkinliğin Belirlenmesi
Elazığ İli Kayısı Üretimide Etkiliği Belirlemesi M. Külekçi 1, R. Dömez, M. Güler 1 Yrd. Doç. Dr., Atatürk Üiversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekoomisi Bölümü, 25240, Erzurum E-posta: mkulekci@ataui.edu.tr
DetaylıKALİTE VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME İÇİN MÜŞTERİ GERİ BİLDİRİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Altı Sigma Yalı Koferasları (9- Mayıs 8) KALİTE VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME İÇİN MÜŞTERİ GERİ BİLDİRİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Serka ATAK Evre DİREN Çiğdem CİHANGİR Murat Caer TESTİK ÖZET Ürü ve hizmet kalitesii
DetaylıTUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi
TMMOB Harita ve Kadastro Mühedisleri Odası, 5. Türkiye Harita Bilimsel ve Tekik Kurultayı, 5 8 Mart 5, Akara. TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordiatlarıı Gri istem ile Tahmi Edilmesi Kürşat Kaya *, Levet Taşcı,
DetaylıBAZI TARIM ÜRÜNLERİNİN 2015 YILI MALİYETLERİ
T.C. TOKAT VALİLİĞİ Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK İL MÜDÜRLÜĞÜ (ZİLE İLÇESİ) BAZI TARIM ÜRÜNLERİNİN 2015 YILI MALİYETLERİ TOKAT-2015 İÇİNDEKİLER ÜRÜN ADI SAYFA NO BUĞDAY
DetaylıŞanlıurfa Kuru Tarım İşletmelerinde Farklı Makina Seti ve Arazi Büyüklüğüne Göre Optimum Ürün Deseninin Belirlenmesi
Şanlıurfa Kuru Tarım lerinde Farklı Makina Seti ve Arazi Büyüklüğüne Göre Optimum Ürün Deseninin Belirlenmesi Cevdet SAĞLAM 1, Refik POLAT 2 1 Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım makineları Bölümü,
DetaylıNiğde İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Analizi
Niğde İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Analizi Tansel Tokmak 1, Adnan Ünalan 1, Recep Çiçek 2 1 Niğde Üniversitesi, Ulukışla Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, 51900 Ulukışla
Detaylı1. TOKAT İLİ ARAZİ DAĞILIMI
1. TOKAT İLİ ARAZİ DAĞILIMI 1.1. ARAZİ KULLANIM DURUMU Tablo 1. Tokat İli Arazi Kullanım Durumu (2015) Grafik 1. Tokat İli Arazi Dağılımı (2015) ARAZİ DAĞILIMI ALAN (Ha) Tarımsal Arazi 372.303 % 36,82
DetaylıVeteriner İlaçları Satış Yetkisinin Veteriner Hekimliği Açısından Değerlendirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisinin Vizyon ve Bilanço Üzerine Etkileri [1]
Kafkas Uiv Vet Fak Derg 6 ():, 00 DOI:0./kvfd.00.6 RESEARCH ARTICLE Veterier İlaçları Satış Yetkisii Veterier Hekimliği Açısıda Değerledirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisii Vizyo ve Bilaço Üzerie Etkileri
Detaylı2011 Yılı Tarımsal İşletmelerde Ücret Yapısı İstatistikleri
Yılı Tarımsal İşletmelerde Ücret Yapısı İstatistikleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 02/05/2012 tarihinde açıklanan, yılı Tarımsal İşletmelerde Ücret Yapısı haber bültenine göre; Hanehalkı
DetaylıBileşik faiz hesaplamalarında kullanılan semboller basit faizdeki ile aynıdır. Temel formüller ise şöyledir:
1 BİLEŞİK FAİZ: Basit faiz hesabı kısa vadeli(1 yılda az) kredi işlemleride uygulaa bir metot idi. Ayrıca basit faiz metoduda her döem içi aapara sabit kalmakta olup o döem elde edile faiz tutarı bir soraki
DetaylıSU KAYNAKLARI EKONOMİSİ TEMEL KAVRAMLARI Su kaynakları geliştirmesinin planlanmasında çeşitli alternatif projelerin ekonomik yönden birbirleriyle
SU KYNKLRI EKONOMİSİ TEMEL KVRMLRI Su kayakları geliştirmesii plalamasıda çeşitli alteratif projeleri ekoomik yöde birbirleriyle karşılaştırılmaları esastır. Mühedis öerdiği projei tekik yöde tutarlı olduğu
DetaylıÇanakkale İli Belediye Sınırları İçerisindeki Peyzaj Alanlarında Sulama Sistemlerinin Projelenmesi ve İşletilmesindeki Hatalar
Atatürk Üiv. Ziraat Fak. Derg. 37 (1), 81-90, 2006 ISSN 1300-9036 Çaakkale İli Belediye Sıırları İçerisideki Peyzaj Alalarıda Sulama Sistemlerii Projelemesi ve İşletilmesideki Hatalar Kürşad DEMİREL Murat
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2010 Yılı Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri I. Bitkisel Üretim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 25/03/2011 tarihinde açıklanan, 2010 yılı Bitkisel
DetaylıKahramanmaraş İlinde Süt Üretimine Yönelik Keçi Yetiştiriciliğine Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi *
TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 2008, 14 (4) 420-427 ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ Kahramanmaraş İlinde Süt Üretimine Yönelik Keçi Yetiştiriciliğine Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi * Mücahit
DetaylıTokat İli Merkez İlçede Domates Yetiştiren İşletmelerin Risk Davranışına Göre Sosyo-Ekonomik Analizi*
GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 007, 4 (1), 51-6 Tokat İli Merkez İlçede Domates Yetiştiren İşletmelerin Risk Davranışına Göre Sosyo-Ekonomik Analizi* Orhan Gündüz 1 Kemal Esengün 1- Tarım İl Müdürlüğü,
DetaylıNOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ
NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. KULLANILAN ŞEKİLLERİN VE NOTLARIN TELİF HAKKI KİTABIN YAZARI VE BASIM EVİNE AİTTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ Ekoometri: Sözcük
DetaylıTürkiye Mikro & KOBİ Finansman Programı Tarımsal Müşteri Değerlendirme Programı - CAP
Türkiye Mikro & KOBİ Finansman Programı Tarımsal Müşteri Değerlendirme Programı - CAP. Müşteri Bilgileri. Kredi Talebi (kredi tutarı, vade, taksit sayısı). Kredi Başvurusu. Tarım dışı gelir ve giderler
DetaylıOKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLARDA MÜZİK EĞİTİMİNİN SÖZEL AÇIKLAMA BECERİLERİNE ETKİSİ
OKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLARDA MÜZİK EĞİTİMİNİN SÖZEL AÇIKLAMA BECERİLERİNE ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Tüli Malkoç Marmara Üiversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, Göztepe, tmalkoc@marmara.edu.tr Fuda
DetaylıTÜRKİYE İÇİN SERMAYE STOK VERİLERİ GÜNCELLENMESİ VE BÜYÜME ORANIYLA İLİŞKİSİ: 1972-2008 DÖNEMİ
TÜRKİYE İÇİN SERMAYE STOK VERİLERİ GÜNCELLENMESİ VE BÜYÜME ORANIYLA İLİŞKİSİ: 1972-2008 DÖNEMİ Updatig Capital Stock Data for Turkey ad Its Relatioship with Growth Rate: The Period of 1972-2008 Dr. Ahmet
DetaylıHARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ
HARMONİK DİSORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ Celal KOCAEPE Oktay ARIKAN Ömer Çağlar ONAR Mehmet UZUNOĞLU Yıldız ekik Üiversitesi Elektrik-Elektroik Fakültesi Elektrik
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2014 YILI Türkiye İstatistik Kurumu 25/12/2014 tarihinde 2014 yılı Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre; Tahıllar ve diğer
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2013 YILI Türkiye İstatistik Kurumu 27/12/2013 tarihinde 2013 yılı Bitkisel Üretim İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bitkisel üretim bir önceki yıla göre
Detaylı2013 YILI DESTEKLEME BİRİM FİYATLARI
013 YILI DESTEKLEME BİRİM FİYATLARI 1 3 MAZOT, GÜBRE VE TOPRAK ANALİZİ DESTEĞİ Mazot Gübre Destekleme Ürün Grupları Destekleme Tutarı Tutarı Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanları,9
DetaylıSBE 601 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ, ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ
SBE 601 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ, ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN SAPTANMASI ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Ergu Karaağaoğlu H.Ü. Tıp Fakültesi Biyoistatistik ABD ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN SAPTANMASI
DetaylıERZURUM İLİ TARIM İŞLETMELERİNDE PATATES ÜRETİMMALİYETİNİN HESAPLANMASI* Avni BİRİNCİ, Nevzat KÜÇÜK
Tarım Ekonomisi Dergisi 006; 1() : 31-37 ERZURUM İLİ TARIM İŞLETMELERİNDE PATATES ÜRETİMMALİYETİNİN HESAPLANMASI* Avni BİRİNCİ, Nevzat KÜÇÜK 1 ÖZET: Bu araştırmada Erzurum ili tarım işletmelerinde yapılan
Detaylıİstanbul Göztepe Bölgesinin Makine Öğrenmesi Yöntemi ile Rüzgâr Hızının Tahmin Edilmesi
Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi Cilt: 8, No: 4, 011 (75-80) Electroic Joural of Machie Techologies Vol: 8, No: 4, 011 (75-80) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.tekolojikarastirmalar.com e-issn:1304-4141
DetaylıEconomic Analysis of Dairy Farms (The Case of Yeşilyurt District of Tokat Province)
GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2008, 25 (1), 15-22 Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi (Tokat İli Yeşilyurt İlçesi Örneği)* Derya Öztürk 1 Osman Karkacıer 2 1- Gaziosmanpaşa Üniversitesi,
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2015 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 25/12/2015 tarihinde 2015 yılı Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2015 yılında bir önceki yıla göre üretim miktarları; Tahıllar ve diğer
DetaylıNİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ WIND ENERGY POTENTIAL OF NIGDE PROVINCE
Niğde Üiersitesi Mühedislik Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı, (1), 37-47 NİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ Uğur YILDIRIM 1,* Yauz GAZİBEY, Afşi GÜNGÖR 1 1 Makie Mühedisliği Bölümü, Mühedislik Fakültesi,
Detaylı20 (1), 109-115, 2008 20(1), 109-115, 2008. kakilli@marmara.edu.tr
Fırat Üiv. Fe ve Müh. il. Dergisi Sciece ad Eg. J of Fırat Uiv. 0 (), 09-5, 008 0(), 09-5, 008 Harmoikleri Reaktif Güç Kompazasyo Sistemlerie Etkilerii İcelemesi ve Simülasyou da KKİİ, Koray TUNÇP ve Mehmet
Detaylı12.Hafta: Tarımsal Faaliyet sonuçları, Gelir/Gider Yapısı ve Finansal Oran Analizleri
12.Hafta: Tarımsal Faaliyet sonuçları, Gelir/Gider Yapısı ve Finansal Oran Analizleri Tarım İşletmelerinde Tutulan Kayıtlar: 1. Fiziki Kayıtlar - Çiftlik haritası - Üretim kayıtları (Bitkisel ve Hayvansal)
Detaylı(Bin ha) Ekilen Alan 18.868 67,7 18.207 69,0 18.123 68,2 17.440 67,9 16.217 66,8 16.333 67,4 15.692 67 15.464 65
Tarım Alanları 1990 2000 2002 2006 2009 2010 2011 2012 (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % Ekilen Alan 18.868 67,7 18.207 69,0 18.123 68,2 17.440 67,9
DetaylıBölüm 5 Olasılık ve Olasılık Dağılışları. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER
Bölüm 5 Olasılık ve Olasılık Dağılışlaı Doç.D. Suat ŞAHİNLE Olasılık ve Olasılık Dağılışlaı Olasılık: Eşit saşla meydaa gele tae olayda A taesi A olayı olsu. Bu duumda A olayıı meydaa gelme olasılığı;
DetaylıDÖNEM I BİYOİSTATİSTİK, HALK SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞI DERS KURULU Ders Kurulu Başkanı : Yrd.Doç.Dr. İsmail YILDIZ
DÖNEM I BİYOİSTATİSTİK, HALK SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞI DERS KURULU Ders Kurulu Başkaı : Yrd.Doç.Dr. İsmail YILDIZ ARAŞTIRMADA PLANLAMA VE ÇÖZÜMLEME (03-09 Ocak 014 Y.ÇELİK) Araştırma Süreci (The research
DetaylıTR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BURSA TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU BİLGİ NOTU
TR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BURSA TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU BİLGİ NOTU Dünyada büyüyen gıda ihtiyacı ve özellikle güvenli gıdaya
DetaylıAKŞEHİR İLÇESİ TARIMSAL VERİLERİ
AKŞEHİR İLÇESİ TARIMSAL VERİLERİ Hazırlayan Mücahit ORHAN 2011 -----1----- Yıl Toplam Alan (Dekar) =========== =========== TARIM ALANLARI Ekilen Tarla Alanı (Dekar) Nadas Alanı (Dekar) Sebze Bahçeleri
Detaylı2017 YILI BÖLGESEL ÜRÜN RAPORU MALİYET, ÜRETİM, FARK ÖDEME DESTEĞİ
217 YILI BÖLGESEL ÜRÜN RAPORU MALİYET, ÜRETİM, FARK ÖDEME DESTEĞİ Üreticilerimizin bereketli ve bol kazançlı bir yıl geçirmelerini dileriz. TARSUS TİCARET BORSASI 217 YILI BÖLGESEL ÜRÜN RAPORU Tarsus Ticaret
DetaylıTRA1 DÜZEY2 BÖLGESİNDE DEVLET TEŞVİK VE DESTEKLERİNDEN FAYDALANAN SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETMELERİNİN SERMAYE DURUMUNUN İNCELENMESİ
TRA1 DÜZEY2 BÖLGESİNDE DEVLET TEŞVİK VE DESTEKLERİNDEN FAYDALANAN SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETMELERİNİN SERMAYE DURUMUNUN İNCELENMESİ Emine AŞKAN emine_askan@hotmail.com Vedat DAĞDEMİR dagdemir@atauni.edu.tr
DetaylıTĐCARĐ MATEMATĐK - 5.2 Bileşik Faiz
TĐCARĐ MATEMATĐK - 5 Bileşik 57ÇÖZÜMLÜ ÖRNEKLER: Örek 57: 0000 YTL yıllık %40 faiz oraıyla yıl bileşik faiz ile bakaya yatırılmıştır Bu paraı yılı souda ulaşacağı değer edir? IYol: PV = 0000 YTL = PV (
DetaylıTARIM. 2013 2005 2010 2013 Ürünler Ekilen. Ekilen. Ekilen. Üretim(ton) Üretim(ton) alan(da) alan(da) alan(da) Tahıllar
TARIM Bölgesi nde ve de Tahıllar ve Diğer Bitkisel in Alan ve Üretim Miktarları (Seçilmiş ) 2005-2010-2013 TÜRKİYE 2005 2010 2013 2005 2010 2013 Tahıllar / TÜRKİYE (%) 2005 2010 2013 Buğday (Durum) 5.907.280
Detaylı2013 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER
03 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER HAYVANCILIK DESTEKLEMELERİ Hayvan Başı Ödeme Suni Tohumlama 3 Hayvan Başı Ödeme 4 Tiftik Üretim 5 Süt Primi( TL/lt) 6 İpek Böceği Sütçü ve kombine ırklar ve melezleri ile
Detaylıİstatistik Nedir? Sistem-Model Kavramı
İstatistik Nedir? İstatistik rasgelelik içere olaylar, süreçler, sistemler hakkıda modeller kurmada, gözlemlere dayaarak bu modelleri geçerliğii sıamada ve bu modellerde souç çıkarmada gerekli bazı bilgi
Detaylı