Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 83, Aralık 2018, s. 400-427 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 23.10.2018 10.12.2018 Dr. Öğr. Üyesi. Cengiz GÜNEY Kocaeli Üniversitesi, Gazanfer Bilge MYO, Muhasebe ve Vergi Bölümü cengiz.guney@kocaeli.edu.tr Ar. Gör. Bilal BEKTAŞ Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi, Hukuk Bilimleri ABD bilal.bektas@erzincan.edu.tr VERGİ MÜFETTİŞLERİNİN KURUMSAL AİDİYET (ÖRGÜTSEL BAĞLILIK) ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: KOCAELİ İLİ ÖRNEĞİ Öz Bu çalışmada vergi müfettişliği mesleğinde kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak amaç edinilmiştir. Çalışmanın konusunu Vergi Denetim Kurulu, Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren vergi müfettişleri ve vergi müfettiş yardımcıları oluşturmaktadır. Çalışmada demografik değişkenlere ilişkin özellikleri öğrenmeye yönelik kişisel bilgi formu ile birlikte Meyer ve Allen in 5 li likert skalasına göre geliştirdiği Kurumsal Aidiyet Ölçeği (Örgütsel ) kullanılmıştır. Araştırma verileri yüz yüze anket yöntemi ile elde edilmiştir ve veriler SPSS programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Araştırma hipotezleri Bağımsız Örneklem t Testi ve ANOVA testleri ile analiz edilmiş, bulgular tablolar aracılığıyla yorumlanmıştır. Araştırmaya katılan katılımcı sayısı 46 sı Vergi müfettişi, 76 sı Vergi müfettiş yardımcısı olmak üzere 122 adettir. Vergi Denetim Kurulu, Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde 88 Vergi Müfettişi, 127 Vergi müfettiş yardımcısı olmak üzere toplam 215 meslek mensubu bulunmaktadır. Katılım oranı (122/215=0,56) olarak hesaplanmıştır. Ölçek güvenilirliği (Cronbach's Alpha) 0,786 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda ilgili kurumda devam Bu çalışma 1.st International Symposium on Social Sciences and Educational Research, ISCER,2017 isimli sempozyumda Vergi Müfettişlerinin Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) Özellikleri Üzerine Bir Araştırma başlığı ile sunulan bildirinin örneklem sayısının artırılarak (n=100 den 122 artırılmıştır) genişletilmiş analizlerini içerir.
bağlılığının, duygusal bağlılık ya da normatif bağlılıktan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya ilişkin hipotezler incelendiğinde ise duygusal bağlılık özelliklerinin cinsiyete ve eğitim durumuna göre farklılaştığı, devam bağlılığının ise eğitim durumuna göre farklılaştığı görülmüştür. Normatif bağlılık özellikleri demografik değişkenler açısından farklılaşmamıştır. Anahtar kelimeler: Vergi Müfettişliği Mesleği, Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) Ölçeği, Kocaeli. Jel Kod: M12, M41, M42 A RESEARCH ON THE INSTITUTIONAL BELONGING (ORGANIZATIONAL COMMITMENT) CHARACTERISTICS OF TAX INSPECTORS: THE CASE OF KOCAELİ Abstract The aim of this study is, to understand institutional belonging (organizational commitment)" characteristics in the tax inspectorate profession. The subject of this study is, tax inspectors and tax inspector aides working in Tax Audit Board, Kocaeli Small and Medium Scale Taxpayer Group Presidency. Meyer and Allen's "Organizational Commitment Scale" developed according to the 5 Likert scale and personal information form for learning demographic characteristics, were used in this study. Survey data were obtained by face-to-face survey method and the data were analyzed by SPSS program. The hypotheses of the study were tested by İndependent Sample t Test and ANOVA tests, and the results were interpreted through the tables. The number of participants in the survey are; 46 tax inspectors and 76 tax inspector assistances. There are 215 professionals, 88 tax inspectors and 127 tax inspector assistances in Tax Inspection Board, Kocaeli Small and Medium Sized Taxpayers Group Presidency. The participation rate was calculated as (122/215 = 0,56). The scale reliability (Cronbach's Alpha) coefficient was calculated as 0,786. As a result of this study, it was found that attendance commitment was higher than the emotional commitment or normative commitment in the related institution. When the hypotheses related to research were examined, it was seen that emotional commitment characteristics differed according to gender and educational status, and attendance commitment varied according to educational status. It was seen that normative commitment characteristics are not differed according to demographic variables. 401 Keywords: Tax Inspector Profession, Institutional Belonging (Organizational Commitment) Scale, Kocaeli Jel Code: M12, M41, M42 1.GİRİŞ Meyer ve Allen kurumsal aidiyeti çalışanın örgüt ile arasındaki ilişkiyi yansıtan ve çalışanda örgüt üyeliğini devam ettirme kararına yol açan psikolojik durum olarak tanımlamaktadır. (Keskin ve Pakdemirli, 2016: 2581). Meyer ve Allen, kurumsal aidiyetin üç boyutlu olduğunu ve bu boyutların; duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık olduğunu belirtmektedir. Duygusal bağlılık; bireyin örgüte olan duygusal veya hissi bağlılık hissetmesi ; devam bağlılığı; bireyin örgütü terk etmesiyle, kaybedeceklerini düşünerek örgütteki üyeliğini sürdürme arzusu ; normatif bağlılık; ise kişinin örgüte karşı sorumluluğuna inanması olarak tanımlanmaktadır. (Öztop, 2014:305). Kurumsal Aidiyet (Örgütsel
) kavramı ile ilgili bu kısa girizgâhtan sonra Türkiye de vergi müfettişliği mesleği hakkında da kısaca bilgi vermek yerinde olacaktır. Türkiye de 10.07.2011 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan 646 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (KHK) girmesi ile Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı dört farklı denetim birimi kaldırılarak Vergi Denetim Kurulu kurulmuş ve vergi denetimi yapma görevi vergi müfettişlerine verilmiştir. 646 sayılı KHK nın Ek 20.maddesinde vergi müfettişlerinin mesleğe girişleri için bazı düzenlemelere yer verilmiştir. Bunlar; Vergi Müfettişleri, en az dört yıllık yükseköğretim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri ile yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yükseköğretim kurumlarından mezun olup, sınavın yapıldığı tarih itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olan ve yapılacak özel yarışma sınavını kazananlar arasından, Bakan onayı ile mesleğe Vergi Müfettiş Yardımcısı olarak atanır. Vergi Müfettişlerini görevlerin önemli bir kısmını, 213 sayılı Vergi Usul Kanunundan kaynaklanan görevler oluşturmaktadır. Vergi incelemesi yapmak, yoklama yapmak, vergi kontrolü yapmak bu görevlerin başlıcalarıdır (213 Sayılı VUK, md.128, 135, 257).Vergi müfettişlerine Vergi Usul Kanunu dışında muhtelif kanunlarlada görevler verilmiştir. Örneğin 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Önlenmesi Hakkında Kanun ile vergi müfettişlerine suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi konusunda inceleme görevi verilmiştir. Vergi müfettişlerinin teftiş ve soruşturma ile ilgili görevleri de mevcuttur. Bu görevler kapsamında vergi müfettişleri, Maliye Bakanlığı nın ilişkili, ilgili ve bağlı kuruluşlarında; Vergi Dairesi Başkanlıklarında, Vergi Dairesi Müdürlüklerinde, Takdir Komisyonlarında ve Gelir İdaresinde, teftiş ve soruşturma yapmakla yetkili ve görevlidirler (Can ve Diğerleri, 2014:470). Ayrıca, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 367. maddesine göre vergi müfettişleri: Yaptıkları inceleme sırasında 359 uncu maddede yazılı suçların işlendiğini tespit eden Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından ilgili rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla doğrudan doğruya ve vergi incelemesine yetkili olan diğer memurlar tarafından ilgili rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla vergi dairesi başkanlığı veya defterdarlık tarafından keyfiyetin Cumhuriyet başsavcılığına bildirilmesi mecburidir. 402 Kurumsal aidiyet kavramı ve vergi müfettişliği mesleği hakkında verilen bu kısa bilgilerden sonra kurumsal aidiyet kavramı ile ilgili yapılmış araştırmalara kısaca göz atmak yerinde olacaktır. 2.LİTERATÜR Literatürde Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) kavramı ile ilgili çeşitli alanlarda yapılmış birçok araştırma bulunmaktadır. Bu araştırmalardan bazılarını şöylece belirtmek mümkündür: Salepçioğlu ve Yeğin (2018), Liderlik Tarzlarının Çalışanların Örgütsel larına Etkisi Ve Bir Uygulama isimli çalışmasında kamu kuruluşlarından biri olan Sosyal Sigorta Kurumunda liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi ve kurumdaki yöneticilerin benimsedikleri liderlik tarzlarının çalışanların kuruma bağlılığına olan etkisini araştırmışlardır. Araştırma sonucunda; liderlik tarzının örgütsel bağlılığı etkilediğini ve örgüt başarısında önemli bir etken olduğunu tespit etmişlerdir. Yazarlara göre örgüt yöneticileri, çalışanların isteklerini çok iyi analiz ederek onların örgütsel bağlılıklarını normatif ve devam bağlılığından ziyade duygusal bağlılık duymaları için harekete geçirmelidir.
Zeyrek ve Akın (2018), Kamu Çalışanları Açısından Algılanan Yolsuzluk ile İş Tatmini ve Örgütsel Arasındaki İlişki isimli çalışmasında kamu çalışanları açısından algılanan yolsuzluk ile iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkileri analiz etmeyi amaçlamışlardır. Araştırma sonucunda; algılanan yolsuzluk düzeyi ile iş tatmin düzeyi, algılanan yolsuzluk düzeyi ile örgütsel bağlılık düzeyi ve iş tatmin düzeyi ile örgütsel bağlılık düzeyi arasında pozitif yönlü bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Araştırmada çalışanların iş tatmin düzeyinin medeni durum, eğitim düzeyi, görev yapılan bölgeler, yaş, kamudaki ve kurumdaki görev süreleri açısından farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Benzer şekilde, çalışanların örgütsel bağlılık düzeyinin medeni durum, eğitim düzeyi, yaş, kamudaki ve kurumdaki görev süreleri açısından farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Aynı zamanda çalışanların algılanan yolsuzluk düzeyinin de yaşa göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Ak ve Sezer (2018), Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Örgütsel Bağlılığın Unsurları: Teorik Bir Değerlendirme, isimli çalışmasında örgütsel bağlılığın unsurları, kamu kurum ve kuruluşları nezdinde teorik olarak değerlendirmekte ve bir takım tespitlere yer vermektedir. Yorulmaz (2018), Tersane Çalışanlarının Duygusal Düzeylerinin İş Performansları Üzerindeki Etkisi: Yalova Örneği, isimli çalışmasında tersane çalışanlarının duygusal bağlılık düzeylerinin iş performansları üzerinde bir etkisinin olup olmadığını tespit etmeyi amaç edinmiştir. Araştırma sonucunda tersane çalışanlarının duygusal bağlılık düzeyleri artıkça iş performanslarının da artacağı tespit edilmiştir. Serinikli (2017), Çalışanların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılarının Örgütsel ları İle İlişkisi isimli çalışmasında çalışanların kurumsal sosyal sorumluluğa yönelik algıları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkilerin tespit edilmesini amaçlamıştır. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan çalışanların kurumsal sosyal sorumluluk algıları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre çalışanların kurumsal sosyal sorumluluk algıları artıkça örgütlerine olan bağlılıkları da artmaktadır. Ak ve Sezer (2017), Türk Kamu Sektöründe Örgütsel Bağlılığın Etkileri isimli çalışmasında kurumsal hizmet etkinliğinin ve verimliliğinin artması, devamsızlık, işe geç gelme, işgücü devri, kalifiye işgücünün örgüte kazandırılması, performans, iş tatmini, örgütsel güven konuları hakkında çeşitli değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Yokuş ve diğerleri (2017), Üniversite Öğrencilerinin Yükseköğretim Hizmet Kalite Algılarının ve Kurumsal Aidiyet Düzeylerinin İncelenmesi: Eğitim Fakültesi Örneği isimli çalışmasında Üniversite öğrencilerinin yükseköğretim hizmet kalitesi algılarını ve kurumsal aidiyetlerini belirlemeyi amaçlamışlardır. Araştırma sonucunda yükseköğretim hizmet kalitesinin orta düzeyin üstünde algılandığını ve yükseköğretim hizmet kalite algılarının bölüme, derse devam durumuna, sınıf düzeyine ve genel not ortalamasına göre anlamlı şekilde farklılık gösterdiğini tespit etmişlerdir. 403 Dursun ve diğerleri (2017), Çalışanların İş Doyumu, Yönetim Ve Ödüllendirme Beklentileri Ve Ücret Ve Sosyal Olanaklar İle İlgili Algılarının Örgütsel ları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Tekstil Sektörü Örneği isimli çalışma yapmışlardır. Yazarlar çalışmasında, Düzce ilinde faaliyet gösteren büyük ölçekli bir tekstil işletmesinde çalışanların iş doyumu, yönetim ve ödüllendirme ile ücret ve sosyal olanaklar ile ilgili tutumlarını ve örgütsel bağlılıkları arasındaki etkileşimlerini incelemeyi amaçlamışlardır. Araştırma sonucunda ücret ve sosyal olanaklar ile yönetim ve ödüllendirme yapılarının iş doyumu üzerinde doğrudan etkileri olduğunu; birlikte
ücret ve sosyal olanaklar örgütsel bağlılığı doğrudan açıklayamadığını; ancak iş doyumu üzerinden dolaylı olarak yüksek derecede etkili olduğunu tespit etmişlerdir. Ayrıca çalışmada yönetim ve takdir yapısının ise örgütsel bağlılık üzerinde hem doğrudan hem de dolaylı bir etkiye sahip olduğunu tespit etmişlerdir. Avcı (2017), Örgütsel : Kavramsal Çerçevesi ve Eğitim Örgütleri Açısından Etkileri isimli çalışmasında örgütsel bağlılık kavramı hakkında detaylı bilgiler sunmuş ve eğitim örgütleri açısından bu kavramın nasıl ele alındığını açıklamıştır. Kaplan ve Güven (2017), Yerel Yönetimlerde Örgütsel Ve Whistleblowing isimli çalışmasında Türkiye de il belediyelerinde çalışan personel üzerinde bir alan araştırması yaparak çalışanların örgütsel bağlılık ve whistleblowing (bilgi uçurma) algıları hakkında tespitler yapmayı amaç edinmişlerdir. Araştırma sonucunda örgütsel bağlılık algısıyla bilgi uçurma algılarının aynı yönde olması kurum çalışanlarının cinsiyet açısından bir farklılık taşımaz iken, kurum çalışanlarının yaşlarının genç ya da ileri yaşta olmasına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Örgüt çalışanlarının yaşları ne kadar yüksekse örgüte olan bağlılıkları o oranda artarken, örgüt personeli ne kadar genç ise bilgi uçurma algıları o kadar yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Belediyelerde çalışan genç personelin bilgi uçurma eğilimi yüksek iken aynı çalışanların ileri yaşta olanlarında ise örgütsel bağlılık eğiliminin öne çıktığı görülmektedir. Sökmen ve Şimşek (2016), Örgütsel, Örgütle Özdeşleşme, Stres Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma isimli çalışmasında bir kamu kurumunda örgütsel bağlılık, örgütle özdeşleşme, stres ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaç edinmişlerdir. Araştırma sonucunda örgütsel bağlılık ile örgütle özdeşleşme arasında pozitif yönde anlamlı, stres ve işten ayrılma niyeti arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. 404 Görüldüğü üzere Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) kavramı birçok farklı alanda akademik anlamda araştırılmıştır. Bu çalışmada da Vergi Müfettişliği mesleğinde kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özelliklerinin neler olduğu ve demografik değişkenlere göre bu özelliklerin farklılaşıp farklılaşmadığı Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettişleri ve vergi müfettiş yardımcıları özelinde araştırılmaktadır. Araştırma da demografik özellikleri öğrenmeye yönelik kişisel bilgi formu ile birlikte Meyer ve Allen in Kurumsal Aidiyet Ölçeği kullanılmıştır. Kurumsal Aidiyet Ölçeği Meyer ve Allen in 5 li likert skalasına göre geliştirdiği bir ölçek türüdür. Meyer ve Allen, kurumsal aidiyetin üç boyutlu olduğunu ve bu boyutların; duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık olduğunu belirtmektedir. Duygusal bağlılık; bireyin örgüte olan duygusal veya hissi bağlılık hissetmesi ; devam bağlılığı; bireyin örgütü terk etmesiyle, kaybedeceklerini düşünerek örgütteki üyeliğini sürdürme arzusu ; normatif bağlılık; ise kişinin örgüte karşı sorumluluğuna inanması olarak tanımlanmaktadır. (Öztop, 2014:305). Çalışmanın bundan sonraki kısmında yapılan saha araştırmasına ilişkin bilgilere ve hipotez test sonuçlarına ilişkin bulgulara yer verilecektir. 3.ARAŞTIRMA Çalışmanın bu bölümünde araştırma amacına ve konusuna, amaç kapsamında geliştirilen hipotezlere, örnekleme, ölçeğe ve veri toplamaya ilişkin bilgilere yer verilecektir. 3.1. Araştırmanın Amacı ve Konusu
Bu araştırmanın amacı; vergi müfettişliği mesleğinde Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) hakkında bilgi sahibi olmak ve kurumsal aidiyet özelliklerini anlamaktır. Vergi Müfettişliği mesleğinde kurumsal aidiyet özelliklerinin demografik değişenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek çalışmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın konusunu; Vergi Denetim Kurulu, Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren vergi müfettişleri ve vergi müfettiş yardımcıları oluşturmaktadır. 3.2. Araştırmanın Hipotezleri Literatürde yer alan araştırmalarda dikkate alınarak araştırma amacına uygun olarak kaleme alınan araştırma hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H1: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri cinsiyete göre faklılık göstermemektedir. H2: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri yaşa göre faklılık göstermemektedir. H3: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri eğitim durumuna göre faklılık göstermemektedir. H4: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri unvana göre faklılık göstermemektedir. H5: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri deneyim yılına göre faklılık göstermemektedir. H6: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri aylık net gelir düzeyine göre faklılık göstermemektedir. 405 3.3.Örneklem, Ölçek ve Veri Toplama Bu çalışmanın örneklemi; Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettişleri ve vergi müfettiş yardımcılarından rast gele anket uygulanan 122 adet örneklem grubundan oluşmaktadır. Araştırmaya katılan katılımcı sayısı 46 sı Vergi müfettişi, 76 sı Vergi müfettiş yardımcısı olmak üzere 122 adettir. Örneklem sayısı araştırmanın yapıldığı tarihlerde (Ekim-Kasım 2017) ilgili kurumda çalışan vergi müfettiş ve yardımcıları sayısı dikkate alınarak (88 vergi müfettişi, 127 vergi müfettiş yardımcısı olmak üzere toplam 215 meslek mensubu) hesaplanmıştır. Evren (215 meslek mensubu ) bilindiği için hesaplama şu şekilde yapılmıştır (Cengiz ve Özden, 2003:8): n= N t 2 pq / d 2 (N-1) + t 2 pq Bu formülde; N: Hedef kitledeki birey sayısı (215 kişi) n: Örnekleme alınacak birey sayısı (? )
p: İncelenen olayın görülüş sıklığı (gerçekleşme olasılığı) (0,5) q: İncelenen olayın görülmeme sıklığı (gerçekleşmeme olasılığı) (0,5) t: Belirli bir anlamlılık düzeyinde, t tablosuna göre bulunan teorik değer (1,96) d: Olayın görülüş sıklığına göre kabul edilen ± örnekleme hatasıdır. (0,06) İlgili değerleri belirtilen formülde yerine yazarsak: n= [215*(1,96) 2 *0,5*0,5] / [(0,06) 2 *(215-1) + (1,96) 2 *0,5*0,5] işlemi sonucunda; n=119 olarak hesaplanmıştır. Olayın görülüş sıklığına göre kabul edilen örneklem hatası 0,06 olarak belirlendiğinde gerekli olan örneklem sayısı 119 olarak hesaplanmıştır. Araştırmanın örneklem sayısı olan 122, kabul edilen örneklem hatası 0,06 olarak ele alındığında (d=0,06) ana kitleyi temsil etmek için gerekli olan örneklem sayısını (119) karşılamaktadır. Araştırma da demografik özellikleri öğrenmeye yönelik kişisel bilgi formu ile birlikte Meyer ve Allen in 5 li likert skalasına göre geliştirdiği Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) Ölçeği kullanılmıştır Kurumsal Aidiyet Ölçeği Meyer ve Allen in 5 li likert skalasına göre geliştirdiği bir ölçek türüdür. Meyer ve Allen, kurumsal aidiyetin üç boyutlu olduğunu ve bu boyutların; duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık olduğunu belirtmektedir. Duygusal bağlılık; bireyin örgüte olan duygusal veya hissi bağlılık hissetmesi ; devam bağlılığı; bireyin örgütü terk etmesiyle, kaybedeceklerini düşünerek örgütteki üyeliğini sürdürme arzusu ; normatif bağlılık; ise kişinin örgüte karşı sorumluluğuna inanması olarak tanımlanmaktadır. (Öztop, 2014:305). 406 Araştırma verileri yüz yüze anket yöntemi ile elde edilmiştir ve veriler SPSS programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Araştırma verileri Bağımsız Örneklem t Testi ve ANOVA testleri ile test edilmiş, test sonuçları tablolar aracılığıyla yorumlanmıştır. Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde 88 Vergi Müfettişi, 127 Vergi müfettiş yardımcısı olmak üzere toplam 215 meslek mensubu bulunmaktadır. Katılım oranı (122/215=0,56) olarak hesaplanmıştır. Ölçek güvenilirliği (Cronbach's Alpha) katsayısı 0,786 hesaplanmıştır. Çalışmanın bundan sonraki kısmında araştırma bulgularına ve hipotez test sonuçlarına yer verilecektir. 4.BULGULAR Çalışmanın bu bölümünde katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin bulgular ve kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) ölçeğine ilişkin anket bulgularına yer verilecektir. Ayrıca hipotez testlerine ilişkin sonuçlar ise tablolar aracılığı yorumlanacaktır. 4.1. Katılımcıların Demografik Özelliklerine İlişkin Bulgular Araştırmaya katılan katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin bulguları şöylece tablolaştırmak mümkündür: Tablo1: Demografik Değişkenlere İlişkin Frekans ve Yüzde Dağılımları Demografik Değişkenler Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Cinsiyet Erkek 98 80,3 80,3 80,3 Kadın 24 19,7 19,7 100
Toplam 122 100 100 Yaş (Yıl) 25-34 89 73 73 73 35-44 18 14,8 14,8 87,7 45-54 7 5,7 5,7 93,4 55 ve üzeri 8 6,6 6,6 100 Toplam 122 100 100 Eğitim Durumu Lisans Mezunu 113 92,6 92,6 92,6 Yüksek Lisans Mezunu 9 7,4 7,4 100 Toplam 122 100 100 Medeni Durum Evli 83 68 68 68 Bekar 39 32 32 100 Toplam 122 100 100 Unvan Vergi Müfettiş Yardımcısı 76 62,3 62,3 62,3 Vergi Müfettişi 46 37,7 37,7 100 Toplam 122 100 100 407 Meslekteki Deneyim Yılı (Yıl) 0-5 72 59 59 59 6-10 25 20,5 20,5 79,5 11-15 6 4,9 4,9 84,4 16-20 2 1,6 1,6 86,1 20 Üzeri 17 13,9 13,9 100 Toplam 122 100 100 Aylık Net Gelir Düzeyi (TL) 3500-4000 10 8,2 8,2 8,2 4000-4500 63 51,6 51,6 59,8 4500-5000 7 5,7 5,7 65,6 5000-5500 15 12,3 12,3 77,9 5500-6000 9 7,4 7,4 85,2 6000 Üzeri 18 14,8 14,8 100 Toplam 122 100 100 Araştırmaya katılan katılımcıların yaklaşık %80 i erkek, 20 si kadındır. Bu oran vergi müfettişliği mesleğinin erkekler arasında daha yaygın olduğunu göstermektedir. Yaş faktörü incelendiğinde; katılımcıların çoğunluğunun 35 yaş ve altı olduğu görülmektedir. 35 yaş orta yaş olarak ele alındığında meslek mensuplarının orta yaş altı çalışanlardan oluştuğunu söylemek mümkündür. Eğitim durumu açısından konu ele alındığında yüksek lisans mezunu olan vergi müfettişi
oranının oldukça düşük olduğunu söylemek mümkündür. Medeni durum açısından bakacak olursak katılımcıların çoğunluğunun evli olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Araştırmaya katılan katılımcıların unvanları incelendiğinde ise vergi müfettiş yardımcısı oranının daha yüksek olduğunu söylemek gerekmektedir. Bu durum mesleki deneyim yılı ile birleştirilerek yorumlandığında yeterlilik sınavına giren sayısının azlığı ya da sınavı geçen sayısının azlığı sebep olarak söylenebilir. Aylık net gelir düzeyi açısından bakıldığında mesleki deneyim yılına ve unvana göre gelir düzeyinin farklılaştığını söylemek mümkündür. 4.2.Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) Ölçeğine İlişkin Bulgular ve Hipotez Testleri Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğinde yer alan 17 adet soruya ve kurumsal aidiyet boyutlarına verilen cevaplara ilişkin ortalama ve standart sapma bilgilerini tablo halinde şöylece sunmak mümkündür: Tablo2: Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) Ölçeği (Ortalama -Standart Sapma- Varyans) İfadeler N Mean Std. Deviation Variance Duygusal 1.Kariyer hayatımın geriye kalanını bu kurumda geçirmekten mutluluk duyarım. 122 2,3525 1,20551 1,453 (2,7459) 2.Çalıştığım kurumun problemlerini kendi problemlerim gibi hissediyorum 122 2,7459 1,32716 1,761 408 3.Bu kurumda kendimi ailenin bir parçası gibi hissediyorum 122 2,2705 1,24008 1,538 4.Bu kuruma karşı duygusal bir bağ hissediyorum. 122 2,4016 1,28988 1,664 Devam Bağlılığı (2,9016) 5.Çalıştığım kuruma karşı güçlü bir aidiyet duygusu hissediyorum. 6.Çalıştığım kurumdan, dışarıdaki insanlara gururla bahsediyorum 7.Şu an bu kurumdan ayrılmam, bundan sonraki hayatımda maddi zarara uğramama neden olur 8.Şu an bu kurumda kalmam, istekten ziyade gerekliliktir. 9.Bu kurumdan ayrılmayı düşünmek için çok az seçim hakkına sahip olduğuma inanıyorum. 10.Benim için bu kurumdan ayrılmanın olumsuz sonuçlarından biri de, başka bir kurumun burada sahip olduğum olanakları sağlayamama ihtimalidir. 11.Başka bir iş ayarlamadan bu kurumdan ayrıldığımda neler olacağı konusunda endişe hissediyorum. 12.Bu kurumda çalışmaya devam etmemin önemli nedenlerinden biri de, ayrılmamın kişisel fedakârlık gerektirmesidir 122 2,4508 1,25377 1,572 122 2,6393 1,23359 1,522 122 3,3770 1,20143 1,443 122 3,3934 1,24354 1,546 122 3,3197 1,19411 1,426 122 2,9016 1,16001 1,346 122 3,4754 1,20750 1,458 122 3,2623 1,08942 1,187
Normatif 13.Benim avantajıma olsa bile, çalıştığım kurumdan şimdi ayrılmak bana doğru gelmiyor 122 3,0328 1,24605 1,553 (2,2541) 14.Bu kurum benim sadakatimi hak ediyor. 122 2,6967 1,23241 1,519 15.Bu kurumdan şimdi ayrılmanın, burada çalışan diğer insanlara karşı duyduğum sorumluluklar nedeniyle yanlış olacağını düşünüyorum. 122 2,3197 1,13010 1,277 16.Çalıştığım kuruma çok şey borçluyum. 122 2,7787 1,16074 1,347 17.Bu kurumdan şimdi ayrılırsam suçluluk hissederim 122 2,2541 1,17524 1,381 Vergi müfettişlerinin kurumsal aidiyet özelliklerini belirlemek için yapılan bu araştırma sonucunda Duygusal bağlılık düzeyi 2,7459; devam bağlılığı düzeyi 2,9016 ve normatif bağlılık düzeyi 2,2541 olarak hesaplanmıştır. Ortalamalar değerlendirildiğinde ilgili kurumda vergi müfettişlerinin normatif bağlılık ve devam bağlılığı düzeyinin duygusal bağlılık düzeyi n- den daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Tablo ifadeler bazında incelendiğinde en çok katılımın olduğu ifadeler sırası ile Başka bir iş ayarlamadan bu kurumdan ayrıldığımda neler olacağı konusunda endişe hissediyorum, Şu an bu kurumda kalmam, istekten ziyade gerekliliktir, ve Şu an bu kurumdan ayrılmam, bundan sonraki hayatımda maddi zarara uğramama neden olur ifadeleri ön plana çıkan ifadeler olarak göze çarpmaktadır. Katılım düzeyinin en az olduğu ifadeler ise sırası ile Bu kurumdan şimdi ayrılırsam suçluluk hissederim, Bu kurumda kendimi ailenin bir parçası gibi hissediyorum. ve Bu kurumdan şimdi ayrılmanın, burada çalışan diğer insanlara karşı duyduğum sorumluluklar nedeniyle yanlış olacağını düşünüyorum. şeklindedir. İfadelere katılım düzeyi incelendiğinde kurum yöneticilerinin vergi müfettişlerin isteklerini çok iyi analiz ederek onların kurumsal aidiyetliklerini normatif ve devam bağlılığından ziyade duygusal bağlılık şeklinde dönüştürmek için önlemler almaları gerektiği açıktır. 409 Çalışmanın bundan sonraki kısmında hipotez testlerine ilişkin bulgular tablolar aracılığı ile incelenecek ve test sonuçlarına yer verilecektir. H1: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri cinsiyete göre faklılık göstermemektedir. Hipotezinin Testi: H1 hipotezin alt hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H1a: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının duygusal bağlılık özellikleri cinsiyete göre faklılık göstermemektedir. H1b: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının devam bağlılığı özellikleri cinsiyete göre faklılık göstermemektedir. H1c: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının normatif bağlılık özellikleri cinsiyete göre faklılık göstermemektedir. İlgili alt hipotezleri test edebilmemiz için Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğine verilen cevapların cinsiyete göre normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmemiz gerekmektedir.
Bir dağılımın normal dağılım göstermesi için temelde üç şartı sağlaması gerekmektedir. Bunlar (İslamoğlu ve Alnıaçık, 2016:303); a- Gruplar birbirinden bağımsız olmalı b- Homojen dağılım olmalı c- Varyanslar eşit dağılmış olmalıdır Araştırma hipotezimize geri dönecek olursak Kadın ve Erkek olmak üzere belirlenen gruplar birbirinden bağımsızdır. Dağılımların homojen olup olmadığı ise SPSS programında yer alan Normallik Testi - Test of Normality ye göre belirlenecektir. Araştırmaya ilişkin Normallik Testi - Test of Normality sonuçlarını ise şöylece tablolaştırmak mümkündür: Tablo3:Tests of Normality Kolmogorov-Smirnova Shapiro-Wilk Cinsiyetiniz? Statistic df Sig. Statistic df Sig. Duygusal Erkek,118 98,002,934 98,000 Kadın,128 24,200*,972 24,704 Devam Bağlılığı Erkek,139 98,000,970 98,025 Kadın,161 24,110,927 24,083 Normatif Erkek,098 98,021,980 98,133 410 Kadın,132 24,200*,924 24,072 *. This is a lower bound of the true significance. a. Lilliefors Significance Correction Varyansların dağılımına ilişkin bulguyu ise Bağımsız Örneklem t Testi - Independent Samples Test sonuçlarından elde etmek mümkündür. Araştırma hipotezine ilişkin Bağımsız Örneklem t Testi - Independent Samples Test tablosunu ve gruplara ilişkin betimsel istatistik tablosunu şöylece belirtmek mümkündür: Tablo4:Independent Samples Test Levene's Test for Equality of Variances F Sig. t df t-test for Equality of Means Sig. (2- tailed) Mean Difference Std. Error Difference 95% Confidence Interval of the Difference Lower Upper
Duygusal Devam Bağlılığı Normatif Equal variances assumed Equal variances not assumed Equal variances assumed Equal variances not assumed Equal variances assumed Equal variances not assumed 3,160,078-2,744 120,007 -,64272,23425-1,10651 -,17892-3,028 40,123,004 -,64272,21228-1,07171 -,21372,408,524,936 120,351,16865,18020 -,18813,52543 1,003 38,446,322,16865,16816 -,17163,50894,564,454-1,219 120,225 -,23895,19599 -,62700,14911-1,317 38,907,195 -,23895,18137 -,60582,12793 Tablo5:Group Statistics Cinsiyetiniz? N Mean Std. Deviation Std. Error Mean Duygusal Erkek 98 2,3503 1,05694,10677 Kadın 24 2,9931,89884,18348 Devam Bağlılığı Erkek 98 3,3214,80706,08153 411 Kadın 24 3,1528,72050,14707 Normatif Erkek 98 2,5694,87972,08886 Kadın 24 2,8083,77455,15810 Duygusal Bağlılığa ilişkin Sig değerinin 0,05 ten büyük çıkması varyansların homojen, eşit dağıldığını göstermektedir. Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten küçük çıkması duygusal bağlılık açısından cinsiyetler arasında ortalama farklılıklarının olduğunu göstermektedir. Ortalamalar incelendiğinde ise Kadınların duygusal bağlılıklarının erkeklerden daha fazla olduğu görülmektedir. Yani H1a hipotezi RED edilmiştir. Devam Bağlılığına ilişkin Sig değerinin 0,05 ten büyük çıkması varyansların homojen, eşit dağıldığını göstermektedir. Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten büyük çıkması devam bağlılığı açısından cinsiyetler arasında ortalama farklılıklarının olmadığını göstermektedir. Yani H1b hipotezi KABUL edilmektedir. Normatif Bağlılığına ilişkin Sig değerinin 0,05 ten büyük çıkması varyansların homojen, eşit dağıldığını göstermektedir. Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten büyük çıkması normatif bağlılık açısından cinsiyetler arasında ortalama farklılıklarının olmadığını göstermektedir. Yani H1c hipotezi KABUL edilmektedir. H1a RED H1b KABUL H1c KABUL
H2: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri yaşa göre faklılık göstermemektedir. Hipotezinin Testi: H2 hipotezin alt hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H2a: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının duygusal bağlılık özellikleri yaşa göre faklılık göstermemektedir. H2b: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının devam bağlılığı özellikleri yaşa göre faklılık göstermemektedir. H2c: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının normatif bağlılık özellikleri yaşa göre faklılık göstermemektedir. İlgili alt hipotezleri test edebilmemiz için Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğine verilen cevapların yaşa göre normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmemiz gerekmektedir. Bunun için yukarıda belirtilen normal dağılım şartlarının yaş kriterine göre tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Araştırmaya ilişkin Normallik Testi - Test of Normality sonuçlarını ise yaş kriterine göre şöylece tablolaştırmak mümkündür: 412 Tablo6:Tests of Normality Yaşınız? Kolmogorov-Smirnov a Shapiro-Wilk Statistic df Sig. Statistic df Sig. Duygusal 25-34,109 89,011,939 89,000 35-44,150 18,200 *,940 18,293 45-54,204 7,200 *,931 7,561 55 ve üzeri,273 8,080,830 8,059 Devam Bağlılığı 25-34,109 89,011,974 89,069 35-44,217 18,024,916 18,112 45-54,165 7,200 *,969 7,894 55 ve üzeri,212 8,200 *,903 8,307 Normatif 25-34,113 89,007,982 89,245 35-44,170 18,182,923 18,144 45-54,230 7,200 *,869 7,183 55 ve üzeri,115 8,200 *,987 8,989 *. This is a lower bound of the true significance. a. Lilliefors Significance Correction
Varyansların dağılımına ilişkin bulguyu ise Varyansların Homojenliği Testi - Test of Homogeneity of Variances ile elde etmek mümkündür. Teste ilişkin bulgular şöylece tablolaştırılmaktadır: Tablo7:Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic df1 df2 Sig. Duygusal,930 3 118,428 Devam Bağlılığı 1,413 3 118,242 Normatif,558 3 118,644 Sig değerlerinin 0,05 ten büyük olması grupların varyanslarının homojen dağıldığını göstermektedir. İlgili araştırma hipotezlerine ilişkin tanımlayıcı istatistikler tablosunu ve ANOVA analizi sonuçlarını şöylece tablolaştırmak mümkündür: Tablo8:ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Duygusal Between Groups 5,233 3 1,744 1,587,196 Within Groups 129,673 118 1,099 Toplam 134,906 121 413 Devam Bağlılığı Between Groups 3,437 3 1,146 1,872,138 Within Groups 72,231 118,612 Toplam 75,669 121 Normatif Between Groups 1,318 3,439,585,626 Within Groups 88,649 118,751 Toplam 89,967 121 Tablo9:Descriptives 95% Confidence Interval for Mean N Mean Std. Deviation Std. Error Lower Bound Upper Bound Minimum Maximum Duygusal 25-34 89 2,4288 1,05556,11189 2,2065 2,6512 1,00 5,00 35-44 18 2,3796,87224,20559 1,9459 2,8134 1,00 4,00 45-54 7 3,3095 1,05158,39746 2,3370 4,2821 2,00 4,83 55 ve üzeri 8 2,5000 1,31233,46398 1,4029 3,5971 1,00 4,17 Toplam 122 2,4768 1,05590,09560 2,2875 2,6660 1,00 5,00
Devam Bağlılığı 25-34 89 3,3071,75999,08056 3,1470 3,4672 1,00 5,00 35-44 18 3,5093,75510,17798 3,1338 3,8848 2,17 4,83 45-54 7 2,7381,76894,29063 2,0269 3,4492 1,50 3,83 55 ve üzeri 8 3,0625 1,07989,38180 2,1597 3,9653 1,50 4,33 Toplam 122 3,2883,79080,07160 3,1465 3,4300 1,00 5,00 Normatif 25-34 89 2,5888,84872,08996 2,4100 2,7675 1,00 5,00 35-44 18 2,7778,96012,22630 2,3003 3,2552 1,00 4,00 45-54 7 2,8286,71581,27055 2,1666 3,4906 2,00 3,80 55 ve üzeri 8 2,3750,96474,34109 1,5685 3,1815 1,00 4,00 Toplam 122 2,6164,86228,07807 2,4618 2,7709 1,00 5,00 ANOVA tablosunda Sig değerlerinin 0,05 ten büyük hesaplanması yaşa göre gruplar arasında farklılık olmadığını göstermektedir. Yani H2 alt hipotezleri KABUL edilmektedir. H2a KABUL H2b KABUL 414 H2c KABUL H3: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri eğitim durumuna göre faklılık göstermemektedir. Hipotezinin Testi: H3 hipotezin alt hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H3a: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının duygusal bağlılık özellikleri eğitim durumuna göre faklılık göstermemektedir. H3b: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının devam bağlılığı özellikleri eğitim durumuna göre faklılık göstermemektedir. H3c: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının normatif bağlılık özellikleri eğitim durumuna göre faklılık göstermemektedir. İlgili alt hipotezleri test edebilmemiz için Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğine verilen cevapların eğitim durumuna göre normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmemiz gerekmektedir. Bunun için yukarıda belirtilen normal dağılım şartlarının eğitim durumu kriterine göre tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Araştırmaya ilişkin Normallik Testi - Test of Normality sonuçlarını ise eğitim durumu kriterine göre şöylece tablolaştırmak mümkündür:
Tablo10:Tests of Normality Kolmogorov-Smirnov Shapiro-Wilk Eğitim Durumunuz? Statistic df Sig. Statistic df Sig. Duygusal Lisans Mezunu,107 112,003,946 112,000 Yüksek Lisans Mezunu,224 8,200 *,853 8,102 Devam Bağlılığı Lisans Mezunu,147 112,000,966 112,006 Yüksek Lisans Mezunu,310 8,023,778 8,016 Normatif Lisans Mezunu,093 112,018,983 112,171 Yüksek Lisans Mezunu,145 8,200 *,968 8,883 *. This is a lower bound of the true significance. Varyansların dağılımına ilişkin bulguyu ise Varyansların Homojenliği Testi - Test of Homogeneity of Variances ile elde etmek mümkündür. Teste ilişkin bulgular şöylece tablolaştırılmaktadır: Tablo11:Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic df1 df2 Sig. Duygusal Baglılık,076 1 120,783 Devam Baglılıgı,007 1 120,933 Normatif Balılık,436 1 120,510 415 Sig değerlerinin 0,05 ten büyük olması grupların varyanslarının homojen dağıldığını göstermektedir. İlgili araştırma hipotezlerine ilişkin tanımlayıcı istatistikler tablosunu ve ANOVA analizi sonuçlarını şöylece tablolaştırmak mümkündür: Tablo12:ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Duygusal Baglılık Between Groups 5,400 1 5,400 5,003,027 Within Groups 129,507 120 1,079 Toplam 134,906 121 Devam Baglılıgı Between Groups 4,455 1 4,455 7,508,007 Within Groups 71,213 120,593 Toplam 75,669 121 Normatif Balılık Between Groups 2,597 1 2,597 3,566,061 Within Groups 87,371 120,728 Toplam 89,967 121
Tablo13:Descriptives Duygusal Devam Bağlılığı Normatif 95% Confidence Interval for Mean N Mean Std. Deviation Std. Error Lower Bound Upper Bound Minimum Maximum Lisans Mezunu 113 2,4174 1,03369,09724 2,2247 2,6101 1,00 5,00 Yüksek Lisans 9 3,2222 1,10868,36956 2,3700 4,0744 1,33 4,33 Mezunu Toplam 122 2,4768 1,05590,09560 2,2875 2,6660 1,00 5,00 Lisans Mezunu 113 3,3422,77307,07272 3,1981 3,4863 1,00 5,00 Yüksek Lisans 9 2,6111,73125,24375 2,0490 3,1732 1,50 3,33 Mezunu Toplam 122 3,2883,79080,07160 3,1465 3,4300 1,00 5,00 Lisans Mezunu 113 2,5752,86153,08105 2,4146 2,7358 1,00 5,00 Yüksek Lisans 9 3,1333,72801,24267 2,5737 3,6929 1,80 4,20 Mezunu Toplam 122 2,6164,86228,07807 2,4618 2,7709 1,00 5,00 416 ANOVA tablosuna göre Duygusal Bağlılığa ilişkin Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten küçük çıkması duygusal bağlılık açısından eğitim durumuna göre gruplar arasında ortalama farklılıklarının olduğunu göstermektedir. Ortalamalar incelendiğinde ise Yüksek Lisans mezunlarının duygusal bağlılıklarının Lisans mezunlarına göre daha fazla olduğu görülmektedir. Yani H3a hipotezi RED edilmiştir. ANOVA tablosuna göre Devam Bağlılığına ilişkin Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten küçük çıkması devam bağlılığı açısından eğitim durumuna göre gruplar arasında ortalama farklılıklarının olduğunu göstermektedir. Ortalamalar incelendiğinde ise Lisans mezunlarının devam bağlılıklarının Yüksek Lisans mezunlarına göre daha fazla olduğu görülmektedir. Yani H3b hipotezi RED edilmiştir. ANOVA tablosuna göre Normatif Bağlılığına ilişkin Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten büyük çıkması normatif bağlılık açısından eğitim durumuna göre gruplar arasında ortalama farklılıklarının olmadığını göstermektedir. Yani H3c hipotezi KABUL edilmektedir.
H3a RED H3b RED H3c KABUL H4: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri unvana göre faklılık göstermemektedir. Hipotezinin Testi: H4 hipotezin alt hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H4a: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının duygusal bağlılık özellikleri unvana göre faklılık göstermemektedir. H4b: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının devam bağlılığı özellikleri unvana göre faklılık göstermemektedir. H4c: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının normatif bağlılık özellikleri unvana göre faklılık göstermemektedir. İlgili alt hipotezleri test edebilmemiz için Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğine verilen cevapların unvana göre normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmemiz gerekmektedir. Bunun için yukarıda belirtilen normal dağılım şartlarının unvan kriterine göre tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Araştırmaya ilişkin Normallik Testi - Test of Normality sonuçlarını ise unvan kriterine göre şöylece tablolaştırmak mümkündür: 417 Tablo14:Tests of Normality Kolmogorov-Smirnov a Shapiro-Wilk Unvanınız? Statistic df Sig. Statistic df Sig. Duygusal Vergi Müfettiş Yardımcısı,128 76,004,929 76,000 Vergi Müfettişi,078 46,200 *,962 46,140 Devam Bağlılığı Vergi Müfettiş Yardımcısı,123 76,006,969 76,057 Vergi Müfettişi,166 46,003,961 46,130 Normatif Vergi Müfettiş Yardımcısı,090 76,200 *,977 76,189 Vergi Müfettişi,103 46,200 *,966 46,204 *. This is a lower bound of the true significance. a. Lilliefors Significance Correction Varyansların dağılımına ilişkin bulguyu ise Bağımsız Örneklem t Testi - Independent Samples Test sonuçlarından elde etmek mümkündür. Araştırma hipotezine ilişkin Bağımsız Örneklem t Testi - Independent Samples Test tablosunu ve gruplara ilişkin betimsel istatistik tablosunu şöylece belirtmek mümkündür:
Tablo15:Group Statistics Unvanınız? N Mean Std. Deviation Std. Error Mean Duygusal Vergi Müfettiş Yardımcısı 76 2,3772 1,05773,12133 Vergi Müfettişi 46 2,6413 1,04348,15385 Devam Bağlılığı Vergi Müfettiş Yardımcısı 76 3,3662,78505,09005 Vergi Müfettişi 46 3,1594,79190,11676 Normatif Vergi Müfettiş Yardımcısı 76 2,5658,89048,10214 Vergi Müfettişi 46 2,7000,81622,12035 Tablo16:Independent Samples Test Levene's Test for Equality of Variances t-test for Equality of Means F Sig. t df Sig. (2- tailed) Mean Difference Std. Error Difference 95% Confidence Interval of the Difference Lower Upper 418 Duygusal Equal variances assumed,026,872-1,343 120,182 -,26411,19660 -,65336,12514 Equal variances not assumed - 1,348 96,080,181 -,26411,19594 -,65304,12482 Devam Bağlılığı Normatif Equal variances assumed Equal variances not assumed Equal variances assumed Equal variances not assumed,330,566 1,406 120,162,20681,14713 -,08451,49812 1,403 94,414,164,20681,14745 -,08595,49956,056,813 -,832 120,407 -,13421,16129 -,45355,18512 -,850 101,564,397 -,13421,15785 -,44732,17890
Duygusal Bağlılığa ilişkin Sig değerinin 0,05 ten küçük çıkması varyansların homojen, eşit dağılmadığını göstermektedir. Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten büyük çıkması duygusal bağlılık açısından unvanlar arasında ortalama farklılıklarının olmadığını göstermektedir. Yani H4a hipotezi KABUL edilmiştir. Devam Bağlılığına ilişkin Sig değerinin 0,05 ten büyük çıkması varyansların homojen, eşit dağıldığını göstermektedir. Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten büyük çıkması devam bağlılığı açısından unvanlar arasında ortalama farklılıklarının olmadığını göstermektedir. Yani H4b hipotezi KABUL edilmektedir. Normatif Bağlılığına ilişkin Sig değerinin 0,05 ten büyük çıkması varyansların homojen, eşit dağıldığını göstermektedir. Sig (2-tailed) değerinin 0,05 ten büyük çıkması normatif bağlılık açısından unvanlar arasında ortalama farklılıklarının olmadığını göstermektedir. Yani H4c hipotezi KABUL edilmektedir. H4a KABUL H4b KABUL H4c KABUL H5: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri deneyim yılına göre faklılık göstermemektedir. Hipotezinin Testi: 419 H5 hipotezin alt hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H5a: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının duygusal bağlılık özellikleri mesleki deneyim yılına göre faklılık göstermemektedir. H5b: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının devam bağlılığı özellikleri mesleki deneyim yılına göre faklılık göstermemektedir. H5c: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının normatif bağlılık özellikleri mesleki deneyim yılına göre faklılık göstermemektedir..ilgili alt hipotezleri test edebilmemiz için Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğine verilen cevapların mesleki deneyim yılına göre normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmemiz gerekmektedir. Bunun için yukarıda belirtilen normal dağılım şartlarının deneyim yılı kriterine göre tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Araştırmaya ilişkin Normallik Testi - Test of Normality sonuçlarını ise deneyim yılı kriterine göre şöylece tablolaştırmak mümkündür:
Tablo17:Tests of Normality c,d,e Kolmogorov-Smirnov a Shapiro-Wilk Meslekteki Deneyim Yılınız? Statistic df Sig. Statistic df Sig. Duygusal 0-5 Yıl,126 72,006,931 72,001 6-10 Yıl,108 25,200 *,947 25,212 11-15 Yıl,241 7,200 *,911 7,402 20 Yıl Üzeri,129 17,200 *,943 17,359 Devam Bağlılığı 0-5 Yıl,122 72,010,963 72,034 6-10 Yıl,131 25,200 *,978 25,837 11-15 Yıl,196 7,200 *,899 7,326 20 Yıl Üzeri,151 17,200 *,939 17,306 Normatif 0-5 Yıl,086 72,200 *,977 72,210 6-10 Yıl,108 25,200 *,977 25,810 11-15 Yıl,216 7,200 *,857 7,142 20 Yıl Üzeri,114 17,200 *,959 17,613 *. This is a lower bound of the true significance. 420 a. Lilliefors Significance Correction c. Duygusal is constant when Meslekteki Deneyim Yılınız? = 16-20 Yıl. It has been omitted. d. Devam Bağlılığı is constant when Meslekteki Deneyim Yılınız? = 16-20 Yıl. It has been omitted. e. Normatif is constant when Meslekteki Deneyim Yılınız? = 16-20 Yıl. It has been omitted. Varyansların dağılımına ilişkin bulguyu ise Varyansların Homojenliği Testi - Test of Homogeneity of Variances ile elde etmek mümkündür. Teste ilişkin bulgular şöylece tablolaştırılmaktadır: Tablo18:Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic df1 df2 Sig. Duygusal,923 a 3 117,432 Devam Bağlılığı,643 b 3 117,589 Normatif,132 c 3 117,941 a. Groups with only one case are ignored in computing the test of homogeneity of variance for Duygusal. b. Groups with only one case are ignored in computing the test of homogeneity of variance for Devam Bağlılığı. c. Groups with only one case are ignored in computing the test of homogeneity of variance for Normatif.
Sig değerlerinin 0,05 ten büyük olması grupların varyanslarının homojen dağıldığını göstermektedir. İlgili araştırma hipotezlerine ilişkin tanımlayıcı istatistikler tablosunu ve ANOVA analizi sonuçlarını şöylece tablolaştırmak mümkündür: Tablo19:Descriptives 95% Confidence Interval for Mean N Mean Std. Deviation Std. Error Lower Bound Upper Bound Minimum Maximum Duygusal 0-5 Yıl 72 2,4213 1,06332,12531 2,1714 2,6712 1,00 5,00 6-10 Yıl 25 2,3800,99944,19989 1,9674 2,7926 1,00 4,33 11-15 Yıl 16-20 Yıl 7 2,5000,75768,28637 1,7993 3,2007 1,33 3,33 1 4,0000.... 4,00 4,00 20 Yıl Üzeri 17 2,7549 1,20202,29153 2,1369 3,3729 1,00 4,83 Toplam 122 2,4768 1,05590,09560 2,2875 2,6660 1,00 5,00 421 Devam Bağlılığı 0-5 Yıl 72 3,3681,77668,09153 3,1855 3,5506 1,00 5,00 6-10 Yıl 25 3,2867,76000,15200 2,9730 3,6004 1,83 4,83 11-15 Yıl 16-20 Yıl 20 Yıl Üzeri 7 3,3095,71640,27077 2,6470 3,9721 2,17 4,00 1 3,6667.... 3,67 3,67 17 2,9216,90161,21867 2,4580 3,3851 1,50 4,33 Toplam 122 3,2883,79080,07160 3,1465 3,4300 1,00 5,00 Normatif 0-5 Yıl 72 2,5750,87722,10338 2,3689 2,7811 1,00 5,00 6-10 Yıl 25 2,6160,78299,15660 2,2928 2,9392 1,00 4,20 11-15 Yıl 16-20 Yıl 20 Yıl Üzeri 7 3,2286,71581,27055 2,5666 3,8906 2,40 4,00 1 4,0000.... 4,00 4,00 17 2,4588,88251,21404 2,0051 2,9126 1,00 4,00 Toplam 122 2,6164,86228,07807 2,4618 2,7709 1,00 5,00
Tablo20:ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Duygusal Between Groups 4,095 4 1,024,916,457 Within Groups 130,812 117 1,118 Toplam 134,906 121 Devam Bağlılığı Between Groups 2,891 4,723 1,162,331 Within Groups 72,778 117,622 Toplam 75,669 121 Normatif Between Groups 5,083 4 1,271 1,752,143 Within Groups 84,884 117,726 Toplam 89,967 121 ANOVA tablosunda Sig değerlerinin 0,05 ten büyük hesaplanması mesleki deneyim yılına göre gruplar arasında farklılık olmadığını göstermektedir. Yani H5 alt hipotezleri KABUL edilmektedir. H5a KABUL 422 H5b KABUL H5c KABUL H6: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının kurumsal aidiyet (örgütsel bağlılık) özellikleri aylık net gelir düzeyine göre faklılık göstermemektedir. Hipotezinin Testi: H6 hipotezin alt hipotezlerini şöylece belirtmek mümkündür: H6a: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının duygusal bağlılık özellikleri aylık net gelir düzeyine göre faklılık göstermemektedir. H6b: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının devam bağlılığı özellikleri aylık net gelir düzeyine göre faklılık göstermemektedir. H6c: Kocaeli nde Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı bünyesinde görev yapan vergi müfettiş ve yardımcılarının normatif bağlılık özellikleri aylık net gelir düzeyine göre faklılık göstermemektedir. İlgili alt hipotezleri test edebilmemiz için Kurumsal Aidiyet (Örgütsel ) ölçeğine verilen cevapların aylık net gelir düzeyine göre normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmemiz gerekmektedir. Bunun için yukarıda belirtilen normal dağılım şartlarının aylık net gelir düzeyine kriterine göre tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Araştırmaya ilişkin Normallik