564 OKUL ÖNCESĠ DÖNEM ĠġĠTME ENGELLĠ ÇOCUKLARIN MÜZĠK EĞĠTĠMĠ ETKĠNLĠKLERĠNDE DĠKKAT EKSĠKLĠĞĠNĠ GELĠġTĠRME BECERĠSĠNE AĠT ĠNCELEME Yard. Doç. Dr. Tüli Malkoç, Marmara Üiversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, Göztepe, tmalkoc@marmara.edu.tr Fuda Ceyla, Marmara Üiversitesi Eğitim Bilimleri Estitüsü Yüksek Lisas Öğrecisi, fudaceyla@yahoo.com Özet İşitme Egelli Çocuklar diğer çocuklar gibi müzik etkilikleri sırasıda müziği hissedebildikleri orada bedesel hareketlerde buluurlar. Öğretmelerii model alarak, das edip ritim tutabilir, şarkılara eşlik edebilirler. Bu araştırmada söz kousu ola çocuklar duyum becerileri çeşitli işitme cihazları ile sağlaa çocuklardır. İşitme Egelli çocukları diğer çocuklar gibi dikkat becerileri geliştirilmeye uygudur. Burada yola çıkılarak araştırmada Okul Öcesi Döem İşitme Egelli Çocukları Müzik Eğitimi Etkilikleride Dikkat Eksikliğii Geliştirme Becerisie Ait bir iceleme gerçekleştirilmiştir. Araştırmaı çalışma grubuu Türkiye İşitme ve Kouşma Rehabilitasyo Vakfıda öğreim göre 5-6 yaş grubudaki 20 öğreci oluşturmuştur. Çalışma grubu 10 deey ve 10 kotrol olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Araştırmada Beş Yaş Çocuklarıı Dikkat Toplama Testi (FTF - K) Beş Yaş Çocuklarıı Dikkat Toplama Testi kullaılmıştır. Kullaıla test çalışma öceside ve sorasıda deey ve kotrol grubudaki öğrecilere uygulamıştır. Araştırmada elde edile veriler uygu istatistikî işlemlerle çözümlemiştir. Aahtar Kelimeler: Okul Öcesi,İşitme Egelli, Müzik Eğitimi, Dikkat Becerisi Abstract Study o Rehabilitatio Skills regardig Attetio Deficit i Musical Activities of Preschool Hearig Impaired Childre The Hearig Impaired Childre, just like other childre, show physical actios durig musical activities, to the extet that they ca feel the music. They ca dace, make rhythmic movemets ad accompay sogs. Childre subject to this study are the oes which ca hear with the assistace of various hearig istrumets. The attetio skills of hearig impaired childre are suitable for developmet, similar to that of other childre. Thus, a study was coducted o the Rehabilitatio Skills regardig Attetio Deficit i Musical Activities of Preschool Hearig Impaired Childre The subject group of the research icluded 20 studets of the Turkish Hearig ad Speech Rehabilitatio Foudatio, at the age group of 5-6 years. The subject group was divided ito two sub-groups of 10 childre, amely the experimetal ad cotrol groups. The Beş Yaş Çocuklarıı Dikkat Toplama Testi (FTF - K) Cocetratio Test for Five-Year-Old Childre was used i the research. The metioed test was applied to the studets i the experimetal ad cotrol groups, both prior to ad after the study. The data obtaied from the study was aalyzed employig the appropriate statistical techiques. Keywords: Preschool, Hearig Impaired, Musical Educatio, Attetio Skills
565 GiriĢ İsalar işitme, alama ve kouşma yolu ile iletişim kurarlar. Bu oktada şüphesiz ki işitme duyusu e öemli duyularımızda biridir ve bu duyuu eksikliği gülük hayatta çeşitli zorluklara sebep olmaktadır. Normal çocuklarda olduğu gibi İşitme Egelli çocuklarda da eğitim çok öemli bir etkiliktir, dolayısıyla işitme egelli çocukları eğitim ihtiyaçları göz ardı edilmemeli, bu kouya gereke öem verilmelidir. Özellikle so yıllarda arta çalışmalar da Müzik Eğitimii bir çok gelişim özelliğii desteklediği ve çocukları etkili iletişim, dikkat gibi becerileri müzik eğitimi yoluyla geliştirdikleri gözlemlemiştir. Bu deli öemli ola müzik eğitimide İşitme Egelli çocukları yoksu bırakmamak gerekmektedir. İşitme Egelli Çocuklar diğer çocuklar gibi müzik etkilikleri sırasıda müziği hissedebildikleri orada bedesel hareketlerde buluurlar. Öğretmelerii model alarak, das edip ritim tutabilir, şarkılara eşlik edebilirler. Bu araştırmada söz kousu ola çocuklar duyum becerileri çeşitli işitme cihazları ile sağlaa çocuklardır. İşitme Egelli çocukları diğer çocuklar gibi dikkat becerileri geliştirilmeye uygudur. Burada yola çıkılarak araştırmada Okul Öcesi Döem İşitme Egelli Çocukları Müzik Eğitimi Etkilikleride Dikkat Eksikliğii Geliştirme Becerisie Ait bir iceleme gerçekleştirilmiştir. Müzik Eğitimi Kadır, 2003 e göre; Müzik, duygu ve düşüceleri seslerle ifade edilmesi olarak taımlamaktadır. Uça, 2005, s. 14 e göre; Müzik eğitimi temelde, bir müziksel davraış kazadırma, bir müziksel davraış değiştirme veya bir müziksel davraış değişikliği oluşturma, bir müziksel davraış geliştirme sürecidir. Bu süreçte daha çok, eğitim ala bireyi kedi müziksel yaşatısı temel alıır, bu temelde yola çıkılarak belirli amaçlar doğrultusuda plalı, düzeli, yötemli bir yol izleir ve bu yolla belirli hedeflere erişilir. Müzik eğitimi yoluyla, birey ve çevresi, özellikle müziksel çevresi arasıdaki iletişim ve etkileşimi daha sağlıklı, daha düzeli, daha etkili ve daha verimli olması bekleir Okul Öcesi Döem Çocuklarıda Müziksel GeliĢim Uça, 2005, s.16 ya göre; Çocuğu müziksel özellikleri, geellikle çocukluk döemii ilk yıllarıda itibare kedii belli etmeye başlar. Bu oldu, çocukta müziksel oluşum, gelişim, değişim ve biçimleimi erkede başladığıı gösterir. Yaşamı ilk aylarıda bebekler başlarıı müzik kayağıa çevirerek, dilediği müzikle sakileşip uykuya dalarak müziğe tepkilerii gösterirler. Bu ilk tepkileri ardıda, hareketleri ve sesleri duyduklarıyla ilgisiz bile olsa, bebek müzik uyaraıa daha belirgi fiziksel ve sözel tepkiler vermeye başlamaktadır. Zamala pasif duymaı yerii, daha aktif bir dileme almaktadır. Duyduklarıa ilişki, bebeği zevk ya da rahatsızlık duyduğu kolaylıkla alaşılmaktadır. Daha soraları bebek, başkalarıca gerçekleştirile sesleri ve hareketleri ilgi çekmek içi sorada doğal bir biçim de tekrar etmektedir (Kadır, 2003,s. 18). Çocukları yaklaşık yarısıda daha 2-6 yaşlar arasıda görülmeye başlaa özel müziksel kımıldamalar, hızlı bir gelişim içide biçimlee bireysel müzik yeteekleri olarak ilk e yüksek oktasıa oucu ve obirici yaşlarda erişir. Öteki çocuklar ise müziksel eğilim ve özelliklerii, geellikle, ergilik döemide belli ederler(uça, 2005,s.16). Okul Öcesi Döemde Müzik Eğitimi Güler, (2008), s.49 a göre; Çocukluk döemide başlaya sağlıklı ve doğru yöledirilmiş bir müzik yaşatısı, bireyleri gelecek yaşatılarıda daha başarılı, daha mutlu ve degeli kılacaktır. Çocuğu müziğe karşı doğuşta getirdiği ilgi çocukluk döemide etkili bir eğitim aracı olarak kullaılabilir.nitekim tarih boyuca düyaı eski ve yei bütü toplumlarıı, müziği eğitsel işlevii öemsedikleri görülür. Çocuğu doğal olarak sahip olduğu müzik ve das eğilimi, aileler içi çok değerli ve öemli bir eğitim aracıdır. Bu edele gelişmiş ülkelerde müzik başlı başıa bir eğitim alaı ve aracı olarak algılamaktadır. Tüm çağdaş eğitim sistemleride olduğu gibi, ötede beri gele eğitim alayışlarıda müzik e öemli alaları başıda gelmektedir. Geçmişte, pek çok eğitimci, pedagog, düşüür ve devlet adamı müziği eğitimsel işlevie iaarak bu işlevde etki olarak yararlama yolua gitmişlerdir. Öreği Aristoteles, eğitimde müziğe öemli bir yer vermiş olup; Duyguları tam
566 olarak alatma kousuda hiçbir şey ritim ve şarkı söyleme kadar güçlü değildir. Mademki bu o kadar güçlü bir etkidir, şu halde müzik çocukları eğitimide mutlaka kullaılmalıdır, diyerek müziği eğitimdeki öemie dikkat geçmiştir. Okulöcesi döemde müzik deildiğide pek çok kişii aklıa sadece şarkı söyleme, rotlar ve bir çalgı çalmak gelmektedir. Oysa bu döem çocukları içi verimli bir müzik öğretimi pek çok tekiği kullaılması ile oluşur. Bu tekiklerde e sık kullaılaları şulardır: Sesi dileme, ayırt etme, ses üretme ve tartım çalışmaları, Soluk açma ve şarkı söyleme çalışmaları, Yaratıcı deviim ve das çalışmaları, Müzikli öykü çalışmaları (Arta, 2008, s. 57). Ayrıca, Müzik eğitimii amaçları, gelişim alaları göz öüe alıarak şu şekilde sııfladırılabilir İletişim, Farkıda Olma ve Dil Gelişimi Motor Gelişim ile ilgili, Zihisel Gelişim ilgili amaçlar ve yaratıcı, duygusal amaçlar (Bal ve Arta, 1995, s.9). ĠĢitme Egeli Nedir? Atay (2007) s.23 e göre; İşitme ve alama, isaoğluu diğer isalarla ilişki kurma yoludur. Doğal olarak bu da dil aracılığı ile gerçekleşmektedir. Bu özellik ise; isaı sosyal bir varlık yapar ve düşümesii, kouşmasıı, böylece kedii ve düşücelerii ortaya koyabilmesii sağlar. İşitmei gerçekleşmesi içi; sesi olması, sesi kulağa ulaşması, o sesi isa kulağıı alabileceği frekas ve şiddet sıırları içide olması, kulaktaki dış, orta ve iç bölümleri aşması, merkeze ulaşması ve merkezce algılaması gerekmektedir. Bu işlevlerde birii aksaması işitme egelii ortaya çıkarabilmektedir. Özbey, 2009, s. 126 ya göre; İşitme kayıpları hafif, orta, ileri ve çok ileri şekillerde görülmektedir. Dili öğreme ve kouşma becerilerii edimede, çocuğu işitme kaybı derecesi, bilişsel özellikleri ve çevresel faktörler etkili olmaktadır. Atay (2007) s.23 e göre; İşitme kaybıı bir diğer taımı da şöyledir; Bireyi işitme duyarlılığıı kedisii uyum, gelişim ve özellikle iletişimdeki görevlerii tam olarak yerie getirememesi durumudur. ĠĢitme Egelli Çocuklarda Eğitimi Öemi İşitme egelli çocukları, özel eğitim gereksiimleri olduğu bilie bir gerçektir. Özel eğitimi başlagıcı ise, taı koulduğu ada itibare belirleir (Atay,2007, s.23). Çok hafif derecede işitme kaybı ola ve çeşitli işitme cihazlarıı kullaa çocuklara ev ve sııf ortamlarıda gerekli düzelemeler yapılarak rahat dileme koşulları kousuda daışmalık sağlamalıdır. Hem ormal hem de egelli çocuklar içi okullarda düzeleecek bede eğitimleri programları ile çocukları motor aladaki becerilerii gelişimleri destekleebilir. Okullarda verile eğitimi yaıda yaygı olarak çocuk jimastik saloları, park ve bahçeler açılmalı ayrıca jimastiği öemi hakkıda medya kuruluşları aracılığı ile aileler bilgiledirilmelidirler. İlgili bakalık, belediye vb. ile işbirliği gerçekleştirilerek, spor ile ilgili hizmetler semtlerde çocukları ve aileleri kolaylıkla ulaşabilecekleri biçimde orgaize edilmelidir. Bu kouda yapılacak teşvikler özellikle egelli çocukları gelişimleri açısıda büyük öem taşımaktadırlar. (Erdoğa ve Kütükçü 2010 s. 19-20). ĠĢitme Egelli Çocuklarda Müzik Eğitimii Öemi Müzik eğitimii çocukları çeşitli gelişimsel özelliklerii desteklediği göz öüde buludurulduğuda, işitme egelli çocuklarıda bu eğitimde mahrum bırakılmamaları gerekmektedir. İşitme Egelli Çocuklarda Müzik Eğitimii tıpkı ormal çocuklarda olduğu gibi öemli, ve rahatlıkla kullaılabilir bir araç olduğu yapıla araştırmalarda da görülmüştür. Öreği; Temiz, (2007) tarafıda gerçekleştirile araştırmaı soucuda; ; üç yaş döemide 35-40 aylık çocuklara uygulaa ses eğitimi sorasıda; ses eğitimi sürecii çocukları müziksel ses gelişimi açısıda etkili bir süreç olduğu ve işitme kaybı değişkeii çocukları müziksel ses gelişimii, diğer bir deyişle müziksel ses özelliklerii ayırt edebilme becerileri ile müziksel ses özelliklerie uygu şarkı söyleyebilme becerilerii olumsuz yöde etkilediği ortaya çıkmıştır. Okul öcesi eğitim sürecide çocukları müziksel gelişim özelliklerie ve bu özellikleri olumsuz yöde etkileyebilecek edeleri öemie dikkat çekilerek kou ile ilgili çalışmalar yapılması gerektiği soucua varılmıştır.
567 İzgü (1993) tarafıda gerçekleştirile tez çalışmasıda ise, İstabul da biri total, diğeri ağır işiteler olmak üzere iki işitme egelliler okuluda, işitme kaybı 35-70 db ile 70 db. ve üstüde ola öğrecilerle müzik eğitimi çalışmaları yapılmıştır. Normal eğitim programlarıda daha farklı bir eğitim programı göre bu okullardaki çocukları müzik eğitimide yararlaıp yararlaamayacakları belirlemiş, Bu okullarda yapıla müzik eğitimi çalışmaları, işitme egelli çocukları işitme kaybı derecelerie bağlı olarak ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmada çocuklarda şarkı eğitimi, çalgı eğitimi ve müzik dileme eğitimi uygulamaları, bu çocukları özelliklerie göre gerçekleştirilmiştir. Müziği, işitme egeli bulua çocuğu, çevresiyle iletişimii sağlaması, duygularıı ifade etmesi, çocuğu müziği başarı getire bir etkilik olarak görmesi, zevkli grup çalışmalarıa katılıp, birlikte çalışmaya teşvik olması, ritim ve ses yoluyla rahatlamasıa ede olması, ses karşı ilgi duyması, diğer gelişim alaları ile bağdaştırılarak eğitim olaağıda faydalaması, ses ve zihi aracılığı ile zama kavramıı daha hızlı kavraılmasıı sağlaması bakımıda İşitme Egelli Çocukları yaşamlarıda öemli bir yerii buluduğu, ayrıca müzik eğitimii işitme egelli çocuğu zihisel, dil, duygusal, sosyal, bedesel ve psiko-motor gelişimie de etki ettiği soucu ortaya çıkmıştır. Dikkat Bu bölümde Dikkat ile ilgili farklı taımlara yer verilmiştir. Duygu ve düşücei bir kou ya da soru üzeride toplaması, zihi uyaık buluması durumu (Oğuzka, 1974). İsteçli ya da isteçsiz olarak bir olayı daha calı duruma getirmek içi tümü ya da bir parçası üzeride alık gücüü toplaması durumu ( Eç, 1974). Bireyi, uyarıcıları algılayabilmesi içi, dikkatii o uyaraa yöeltmesi gereklidir. Dikkat, farklı algısal, bilişsel ve motor görevleri yerie getirilmesi sırasıda beyideki dikkatte sorumlu ola bölgedeki yapıları birbirleriyle ve başka beyi işlemleri ile ilişki kurması olarak adladırılmaktadır (Güeş, 2004, Akt: Derim, 2007, s.8). Bir başka değişle, dikkat çevredeki birçok uyarada, sadece o sıradaki ihtiyaçlar ve amaçlar doğrultusudakilerle ilgilemeyi sağlaya, siir sistemii bir işlevi olarak taımlamaktadır (Derim, 2004 ve Baich, 1997, Akt; Derim, 2007, s.8). Baich (1997),Kolb ve Wishow (1996), Parasurama (2001) e göre; Kesi olmamakla birlikte, siir sistemii bu işlevi içi üç bileşei sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Bular; seçicilik, dikkati deetimi ve uyaıklıktır (Akt; Derim,2007, s.8). Dikkat Ġle Müzik Eğitimii ĠliĢkisi Okulöcesi müzik etkilikleri kapsamıda yer ala ritim çalışmalarıyla, çocukta dikkat, dege, tepki, büyük ve küçük kasları gelişimi etkilemekte; ayrıca, orgalar arası eşgüdüm sağlamasıa bağlı olarak çocuğu davraışları çeviklik ve icelik kazamakta olduğuu söylemektedir (Su ve Seyrek,2001, akt. Kuşcu, 2010). Çocuk şarkı söylerke, şarkıya uygu olarak das ederke, serbestçe hareket ederke, el-ayak, def, tahta sopalar, metalofo v.b ile eşlik ederke, eşliğe uygu olarak yürürke, sıçrarke ve bezeri davraışları yaparke dikkat de gelişir. Bu kou ile ilgili olarak söyletile şarkıları sözleri de dikkat geliştirici olmalıdır. Okulöcesi eğitim-öğretim programlarıca belirlee sayı, rek büyük-küçük, tersyüz, ö-arka, sağ-sol, ileri-geri, düz-eğri gibi kavramları vermek, geliştirmek içi müzikte yararlaabiliriz (Diçer, 1992, akt. Kuşçu, 2010). Amaçlar Okul Öcesi Döem İşitme Egelli Çocukları Müzik Eğitimi Etkilikleride Dikkat Eksikliğii Geliştirme Becerisie Ait İceleme adlı araştırmayı gerçekleştirmek içi aşağıdaki sorulara cevap aramıştır. 1. Deey ve Kotrol Gruplarıda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest Puaları Arasıda alamlı bir farklılık varmıdır? 2. Kotrol Grubuda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest-Sotest Puaları Arasıda alamlı bir farklılık varmıdır? 3. Deey Grubuda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest-Sotest Puaları Arasıda alamlı bir farklılık varmıdır?
568 4. Deey ve Kotrol Gruplarıda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Sotest Puaları Arasıda alamlı bir farklılık varmıdır? Öem Bu araştırma; 1-Okul Öcesi Döem İşitme Egelli Çocukları Müzik Eğitimi Etkiliklerii deey ve kotrol grubudaki çocukları Dikkat testi puaları arasıdaki farkı gösterebilmesi, 2-Kou ile ilgili çalışmalar yapa araştırmacılara ışık tutması, 3- Okulöcesi döem çocukları içi çok öemli ola Müzik Eğitimi ve Dikkat kavramlarıa dikkat çekmesi ve bu iki kavramı çocuklar üzerideki etkisii icelemesi, 4- Üiversiteleri Okul Öcesi, Özel Eğitim, İşitme Egelliler Öğretmeliği ve Müzik Öğretmeliği Bölümleride okuya öğreci ve araştımacılara katkıda buluması bakımıda öemlidir. Varsayımlar 1. Dikkat Ölçülebile bir kavramdır. 2. Seçile araştırma grubu evrei temsil etmektedir. 3. Ölçme aracı geçerli ve güveilirdir. Sıırlılıklar Araştırma; 1. Türkiye İşitme Egelliler Vakfıda Öğreim Göre 10 deey ve 10 kotrol grubu olmak üzere toplam 20 İşitme Egelli Öğreci ile, 2. 2009 2010 eğitim-öğretim yılı ile, 3. FTFK- Dikkat Testi ile, 4. Uygulamış ola Dikkat Becerilerii Geliştirici Müzik Eğitimi Programı ile sıırlıdır. YÖNTEM AraĢtırma Modeli Araştırma Deeme modelidedir. Deeme modelleri, ede- souç ilişkilerii belirlemeye çalışmak amacı ile, doğruda araştırmacıı kotrolü altıda, gözlemek istee verileri üretildiği araştırma modelleridir ( Karasar, 2009,s. 87). Araştırma gerçek deeme modelleride ötest- sotest kotrol gruplu model ile gerçekleştirilmiştir. Ötest-so test kotrol gruplu modelde, yasız atama ile oluşturulmuş iki grup buluur. Bularda biri deey, diğeri kotrol grubudur. Her iki grupta da deey öcesi ve deey sorası ölçmeler gerçekleştirilir ( Karasar, 2009, s. 97). Bu bilgilerde hareketle; araştırmaı gerçekleştirileceği Türkiye İşitme Egelliler Vakfıda öğreim görmekte ola 20 çocuk deey ve kotrol grubu olmak üzere 10 ar kişide oluşa iki gruba ayrılmıştır. Kotrol grubu ötest ve so test e tabii tutulmuş, bu gruba Dikkat Becerilerii Geliştirici Müzik Eğitimi Programı uygulamamıştır. Deey grubuda yer ala okul öcesi döem 10 öğreciye ise; 6 hafta boyuca haftada 2 saat araştırmacılar tarafıda hazırlamış ola Dikkat Becerilerii Geliştirici Müzik Eğitimi Programı uygulamıştır. Uygulamada öce Beş Yaş Çocuklarıı Dikkat Toplama Testi (FTF - K) Dikkat testii ö testi yapılmıştır. Program uyguladıkta sora so testi uygulaacak ve so olarak ö test ile so test arasıdaki farklar icelemiştir. Evre ve Öreklem Araştırmaı evreii İstabul da bulua okul öcesi döem işitme egelli çocuklar oluşturmaktadır. Öreklemi ise, İstabul da Türkiye İşitme Egelliler Vakfı da eğitim ala yasız atama yolu ile seçilmiş 10 deey ve 10 kotrol grubu olmak üzere 20 işitme egelli çocuk oluşturmuştur.
569 Verileri Toplaması Araştırmaya katılacak ola çocuklara veri toplama aracı ile ilgili öerge verilmiş ve 90 s. içide uygulama yapmaları istemiştir. Araştırmada kullaılacak veri toplama aracı; deey ve kotrol grubudaki öğreciler tarafıda işaretlemiştir. Veri Toplama Araçları Veri toplama amacıyla "Beş Yaş Çocuklarıı Dikkat Toplama Testi (FTF - K)" kullaılmıştır. Bu testte, çocuklarda, birbirie karıştırılmış elma ve armutları içeriside armutları bulmaları ve işaretlemeleri istemektedir. Yöerge 8 dk, egzersiz 90 s. sürmektedir. Yöergeleri sözel olarak verilmesi gerekmektedir. Testi GeliĢtirilmesi Test Raatz & Möhlig (1971) tarafıda geliştirilmiştir. Test 1968 de =266, 5;0-6;3 yaşıdaki çocuklara uygulamıştır. 1970 de =1170, beş-altı yaşlarıdaki çocuklara uygulamıştır. So uygulamada yaş, cisiyet, sosyo-ekoomik düzey göz öüde buludurulmuştur. So olarak test-tekrar-test, =100, yarım saat ara ile Frakfurt ta; =29, üç hafta ara ile Nordschei29 Westfale de; =66, yedi ay ara ile uygulamıştır. Türkiye de de, bu test Akara Üiversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi so sııf öğrecileri tarafıda Kliik Psikoloji Uygulamaları derside yöergei alaşılması ve testleri uygulaması açısıda beş-altı yaş grubudaki 30 çocuğa uygulamıştır. Ayrıca araştırmacı tarafıda Giresu ilide ö çalışma yapılarak uygulamıştır Kaymak, 1995, s. 16). Güveirliği: FTF-K testii güveirliği test-tekrar-test metodu ile saptamıştır. 1969 yılıı sobaharıda 20 çocuk yuvasıda = 100, 5 yaşıdaki çocuklara yarım saat ara ile test- tekrar- test metodu ile FTF-K testi uygulamıştır. 1. Ve 2. Test uygulamaları arasıdaki korelasyo r= 0.79 dur (Kaymak, 1995, s. 16). 1971 de iki çocuk yuvasıda =29, 4 yaşıdaki çocuklara üç hafta ara ile uygulamıştır. İki uygulama arasıdaki korelasyo r=0.85 olarak bulumuştur (Kaymak, 1995, s. 16). Ölçek her araştırmacı tarafıda her öğreciye bireysel olarak uygulamıştır. Verileri Çözümlemesi Araştırma içi Beş Yaş Çocuklarıı Dikkat Toplama Testi (FTF - K) Dikkat Testide elde edile veriler SPSS İstatistik paket programıa girilmiş ve İstatistiksel çözümlemeler bu program yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Verileri çözümlemesi içi uygu istatistikî yötemler kullaılmış ve yorumlama bu yötemlere göre elde edilecek veriler yoluyla yapılmıştır. Süre ve Olaaklar Araştırma 2010 Güz- 2011 Bahar döemii kapsaya 6 haftalık eğitim- öğretim sürecide gerçekleştirilmiştir. Araştırma içi gerekli tüm giderler araştırmacılar tarafıda karşılamıştır. Tablo: Deey ve Kotrol Gruplarıı FTFK- Dikkat Testide AlmıĢ Oldukları Puaları Taımlayıcı Değerleri Solfej Testi Ötest x SS Sotest x SS
570 Deey Grubu 10 28.60 11.78 38.50 9.36 Kotrol Grubu 10 27.30 9.01 27.10 9.76 Kotrol grubu ve Deey grubuda bulua öğrecileri FTFK- Dikkat Testi de almış oldukları pualar icelediğide e düşük ortalamaı Kotrol Grubu sotestide 27.10, e yüksek ortalamaı ise 38.50 ile Deey Grubu sotest pualarıda alıdığı görülmektedir. Deey ve Kotrol gruplarıı 10 ar kişi olması dolayısıyla fark aalizleride o-parametric tekikler kullaılmıştır. Tablo: Deey ve Kotrol Gruplarıda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest Puaları Arasıda Yapıla Ma Whitey U Testi Souçları Grup Ortalaması Toplamı u z p Kotrol 10 9.85 98.50 Deey 10 11.15 111.50 43.50-0.49 - - Deey ve Kotrol gruplarıda bulua öğrecileri FTFK- Dikkat Testide aldıkları ötest puaları arasıda alamlı bir farklılık buluamamıştır (z=0.49, p>0.05). Tablo: Kotrol Grubuda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest-Sotest Puaları Arasıda Yapıla Wilcoxo ĠĢaretlemiĢ Mertebeler Testi Souçları Sotest-Ötest Ortalaması Toplamı z p Negatif Sıra 2 3.75 7.50 Pozitif Sıra 3 2.50 7.50 Eşit 5 Toplam: 10 0.00 1.00 Kotrol Grubuda bulua öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest-Sotest Puaları arasıda yapıla Wilcoxo İşaretlemiş Mertebeler Testi soucuda iki test puaları arasıda alamlı bir farklılık buluamamıştır (z=0.00, p=1.00). Tablo: Deey Grubuda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest-Sotest Puaları Arasıda Yapıla Wilcoxo ĠĢaretlemiĢ Mertebeler Testi Souçları Sotest-Ötest Ortalaması Toplamı z p Negatif Sıra 1 1.00 1.00 Pozitif Sıra 7 5.00 35.00 Eşit 2 Toplam: 10-2.38 p<0.05 Deey Grubuda bulua öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Ötest-Sotest Puaları arasıda yapıla Wilcoxo İşaretlemiş Mertebeler Testi soucuda iki test puaları arasıda, sotest lehie alamlı bir farklılık buluamamıştır (z=2.38, p<0.05). Tablo: Deey ve Kotrol Gruplarıda Bulua Öğrecileri FTFK- Dikkat Testi Sotest Puaları Arasıda Yapıla Ma Whitey U Testi Souçları
571 Grup Ortalaması Toplamı u z p Kotrol 10 7.20 72.00 Deey 10 13.80 138.00 17.00-2.55 p<0.05 Deey ve Kotrol gruplarıda bulua öğrecileri FTFK- Dikkat Testide aldıkları sotest puaları arasıda, Deey grubu alamlı bir farklılık buluamamıştır (z=2.55, p<0.05). Deey grubuu ötest ve sotest puaları arasıda ve deey ve kotrol gruplarıı sotest puaları arasıda alamlı farklılık buluması, deeyi başarılı olduğu soucuu ortaya çıkarmaktadır. Öeriler: 1- Okul Öcesi Döem Çocuklarda Müzik Eğitimii öemi ve Müzik eğitimi uygulamaları ile ilgili semierler ve hizmet içi eğitimler düzelemelidir. 2- Üiversiteleri okul öcesi, özel eğitim, müzik öğretmeliği ve işitme egelliler öğretmeliği bölümlerii eğitim programlarıa işitme egelli çocuklarda müzik eğitimi ile ilgili dersler koulmalıdır. 3- Müzik eğitimi programları çocukları dikkat becerilerii de geliştirebilecek şekilde düzelemelidir. 4- Bezer çalışmalar ve araştırmalar farklı yaş, öreklem gruplarıyla da gerçekleştirilmelidir. KAYNAKLAR: Arta, İ (2007) Okulöceside Müzik Eğitimi. Okul Öceside İşitsel Algı ve Müzik, (ed. Öztürk, A). Aadolu Üiversitesi Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayıları. Atay, M. (2007). İşitme Egelli Çocukları Eğitimide Temel İlkeler. İstabul: Özgür Yayıları. Bal,S., Arta, İ. (1995).Seslerle Taışalım. İstabul: Ya-pa. Derim, D.,(2007). Koklear İmplat Olma Yaşıı Görsel Dikkat Üzerie Etkisi. Yüksek Lisas Tezi.Hacettepe Üiversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü. Eç, M 1974 Ruhbilim terimleri Sözlüğü Türk Dil Kurumu
572 Yayıları http://tdkterim.gov.tr/?kategori=bakdetay&sozid=egt adreside 1 Nisa tarihide elde edilmiştir. Güler, N (2008) Müzikle Çocuk Eğitimi. İstabul: Hepsiçocuk. İzgü, Ş. (1993) İşitme Egelli Çocukları İlköğretim Programlarıda Müzik Eğitimi. Yüksek Lisas Tezi, İöü Üiversitesi Fe Bilimleri Estitüsü. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yötemi. (19. Basım). Nobel: Akara. Kaymak, S. (1995). Yuvaya Gide Beş Yaşıdaki Çocuklarla Dikkat Toplama Çalışmaları. Yayılamamış Yüksek Lisas Tezi. Akara Üiversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü. Kütükçü, Ş, Erdoğa, C., (2010). Özel Eğitimde Etkilik Örekleri. İstabul: Morpa. Kuşçu, Ö. (2010). Orff-Schulwerk Yaklaşımı İle Yapıla Müzik Etkiliklerii Okulöcesi Döemdeki Çocuklarıı Dikkat Becerilerie Etkisi. Yüksek Lisas Tezi. Selçuk Üiversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü. Oğuzka, F.,(1974). Eğitim Terimleri Sözlüğü Türk Dil KurumuYayıları http://tdkterim.gov.tr/?kategori=bakdetay&sozid=egt adreside 1 Nisa tarihide elde edilmiştir. Ömeroğlu,E, Ersoy,Ö., Şahi, F., Kadır, A., Turla, A.,(2006). Müziği Okul Öcesi Eğitimde Kullaılması. İstabul: Kök. Özbey,Ç.,(2009)., Özel Çocuklar ve Terapi Yötemleri. İstabul: İkilap. Temiz, Ebru (2007) Okul Öcesi Eğitimde 3 Yaş Döemideki 35-40 Aylık Çocuklara Uygulaa Ses Eğitimii İşitme Kayıplı ve İşitme Kayıpsız Çocukları Müziksel Ses Gelişimlerie Etkisi. Yayımlamamış Doktora Tezi, Gazi Üiversitesi, Eğitim Bilimleri Estitüsü. Uça, A (2005). İsa ve Müzik İsa ve Saat Eğitimi. ( Akara: Evresel Müzikevi.