ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012 ZKU Journal of Social Sciences, Volume 8, Number 15, 2012

Transkript

1 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012 ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012 GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ BÖLÜMÜ MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI KEMAN ÖĞRENCİLERİNE UYGULANAN MÜZİKAL BOĞUMLAMA EĞİTİMİNİN TEMEL MÜZİKAL BOĞUMLAMA ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Dr. Gamze Elif TANINMIŞ Gazi Üiversitesi GEF Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü ÖZET Bu araştırma, Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Aabilim Dalı kema öğrecilerie uygulaa müzikal boğumlama eğitimii temel müzikal boğumlama özelliklerie etkisii ortaya koymak amacıyla yaılmıştır. Verilerii tolamasıda iki bölmeli ölçekte oluşa gözlem formu ve oula elde edile itel verileri icel veriye döüştürülmeside de beş bölmeli gözlem souçlarıı uaa döüştürme ölçeği kullaılmıştır. Araştırma soucuda; uygulaa müzikal boğumlama eğitimii, öğrecileri temel müzikal boğumlama özelliklerii olumlu yöde etkilediği Aahtar kelimeler: Kema Eğitimi, Müzikal Boğumlama THE EFFECT OF THE MUSICAL ARTICULATION EDUCATION ON THE VIOLIN STUDENTS MUSICAL ARTICULATION ABILITY AT GAZİ UNIVERSITY GAZİ EDUCATION FACULTY FINE ARTS EDUCATION DEPARTMENT MUSIC EDUCATION BRANCH ABSTRACT The uroses of this study are to determie the effect of the musical articulatio educatio o the violi studets musical articulatio ability at Gazi Uiversity Gazi Educatio Faculty Fie Arts Educatio Deartmet Music Educatio Brach. The data was collected through a observatio form cosistig of two sectios, ad a questioaire cosistig of five sectios used to quatify the qualitative data. Yet, the study was determied that the musical articulatio educatio alied affects the studets musical articulatio characteristics ositively ad meaigfully. Keywords: Violi Educatio, Musical Articulatio yılıda Gazi Üiversitesi Eğitim Bilimleri Estitüsü de kabul edile doktora tez çalışmasıı bir ürüüdür.

2 150 Gamze Elif TANINMIŞ 1. GİRİŞ Sözlük alamı olarak boğumlama (artikülasyo), dil, dudak, damak, geiz vb. orgalar aracılığıyla sesleri oluşturu çıkarma, eklemle demektir (Resimli Asikloedik Büyük Sözlük, 1990: 344). Kouşmaı temel ögesi boğumlamadır. Özbay a (2005) göre boğumlama, heceleri iyi alaşılacak şekilde meydaa getirmektir. Güzel kouşmada e öemli usurlarda birisi sesleri etkili, doğru ve yeterli ölçüde boğumladırılmasıdır. Sesleri dileyiciler tarafıda sağlıklı olarak duyulması yüksek sesle kouşulmasıda ziyade heceleri düzgü boğumlamasıa bağlıdır. Kouşmaya dayalı meslekleri heme heside kouşma eğitimii tartışmasız e öemli kısmı boğumlama eğitimidir. Boğumlama eğitimii amacı ağzımızda çıka her sesi doğru ve etkili çıkarmaktır. Tortsov a göre kouşma müziktir. Bir rolü veya bir iyesi meti bir melodidir, bir oera ya da bir sefoidir. Sahede boğumlama, şarkı söyleme saatı gibi güç bir iştir; eğitim ve virtüözlüğe vara bir tekik ister. Bir oyucu, kedi kouşması ve sesiyle yalız kedii değil, dileyicileri de hoşut etmek, söylediklerii olara duyurmak ve alamalarıı sağlamak zorudadır. Sözcükler, tolamalarıyla dileyicileri kulaklarıa rahatlıkla erişebilmelidir (aktara: Taşer, 2000: 246). İsa ilişkilerii temelii iletişim oluşturur. Uça a (1997) göre iletişim, iletişim sürecii meydaa geldiği ortamı iteliğie, iletişim sistemii gelişmişlik düzeyie, iletişime katıla kayak ve alıcıı sayısıa ve örgütleme düzeyie, iletile bildirii (mesajı) içeriğie, iletişimde kullaıla kaalı türüe, iletişim kaalıı yöeldiği duyu orgaıa, iletişimi amacıa ve gerçekleştiği alaa göre çeşitlilik gösterir. Bu alalarda biri de saatsal iletişimi dallarıda biri ola müziksel iletişimdir. Müziksel iletişim temelde duygu, düşüce, izleim, tasarımları veya buları içere davraışları belirli güzellik alayışlarıa göre birleştirilmiş seslerde oluşa estetik bütülerle kurula belli ilişkiler yoluyla ortaklaşma ve aylaşma süreci olarak algılamaktadır (Uça, 1996: 72,76). Müziksel iletişimi gerçekleşmesi besteci, sesledirici-yorumcu ve dileyici arasıda ortak ya da bezer yaşatı alalarıı varlığıa, büyüklüğüe ve bu alaları müziksel bildiride yasıtılma derecesie bağlıdır. Çükü estetik iletişim, besteci ile seslediricii-yorumcuu, besteci ile dileyicii, seslediricii-yorumcu ile dileyicii ve besteci-sesledirici/yorumcu-dileyici üçlüsüü ortak ya da bezer yaşatılara sahi oldukları alalarda gerçekleşir (Uça, 1996: 87). Müziksel iletişimi gerçekleşmeside, bir başka deyişle müzik saatıı ifade edilmeside sesledirme/yorumlama, seslediricilik/yorumculuk gibi kavramlar büyük öem taşımaktadır. Müzik ve Müzisyeler Asikloedisi de (1998: 860), yorum..bir müzik yaıtıı alam, üslu ve iteliklerii icra sırasıda gözetmek, buu bestecii düşüdüğüe e yakı biçimde ya da tümüyle bağlı kalarak dileyelere aktarabilmek biçimide ifade edilmiştir. Bir başka müzik asikloedisi de ise yorum, bir müzik yaıtıı alamıı, stilii, karakterii ve geel iteliğii icra sırasıda aktarmak ve icracıı kişilikli tavrıı da ortaya koyarak bestecii yaratıcı müzikal fikirlerii dileyiciye iletmesi olarak ele

3 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, alımıştır (aktara: Şe, 2001: 2). Çağdaş Türk Bestecilerimizde Yalçı Tura ise yorumu şu sözleriyle ifade etmiştir: İyi bir icra, eseri üslu özelliklerie riayet ede, o özelliklerle birlikte eseri bütü iceliklerii ve gizli güzelliklerii ortaya koymaya çalışa, eseri muhtevasıı ve bu muhtevada yata gizli maayı dileyiciye e iyi şekilde ulaştırmayı amaçlaya icradır Üslu özelliklerie riayet, iyi bir icraı temel şartıdır. Meuhi e (1986) göre yorum; eseri tam olarak alaşılmasıda geçer. Müzisye, icracı, saatçı eseri çok iyi alamalıdır, ya da e azıda kedii kısıtlamış değil özgür hissedecek kadar iyi alamalıdır. Galamia a (1962) göre yorumlama çalgı eğitimii so hedefidir. Aslıda var oluş edeidir. Tekik, bu amaca varmak içi kullaılacak araçtır. Bu edele tekik doaımlara sahi olmak başarılı bir icra içi tek başıa yeterli değildir. Ayrıca icracıı çaldığı eseri yorumuu sıkıcı ve aşırı detaycılıkta daha üst bir seviyeye çıkarabilmesi içi müziği alamıı tamame kavramış olması, esere kişisel, duygusal ve yaratıcı bir hayal gücü örütüsü içeriside yaklaşması gerekmektedir. Müzikal erformasta da müziği dileyiciye alaşılır bir şekilde sumayı sağlaya yötem, yorumlamaı öemli boyutu ola müzikal boğumlamadır. Bir müzik eserii iyi ve artistik çalmaya götüre çeşitli öğelerde belki de e öemlisidir. Bir müzikal eser, bizim müziksel duyumuzu etkileye ritmik, melodik ve armoik bir düze içideki otalarda ve cümle deile çeşitli uzuluktaki bir dizi kısa arçalarda oluşmaktadır. Boğumlama, kema müziğie uyguladığıda müziksel cümleleri ifade etme, temalar, gelişmeler veya değişik her yaıdaki arçalar olsu buları doğru orada karşılıklı ilişkileri, ritmik ve ezgisel karakterlerie göre ayırtıları (üasları) ve vurguu uygu orada kullaımı saatıdır (Auer, 1980: 70). Bu yüzde müziği doğru bir şekilde dileyiciye aktarılmasıda çalıcıya büyük görevler düşmektedir. Çükü bir müzik eserii alaşılması temel müzik bilgilerii yaıda müziği hissedilmesie, müziği içerdiği alamlara öem verilerek sesledirili yorumlamasıa bağlıdır. Bular da mesleki müzik eğitimii aa boyutlarıda biri ola çalgı eğitimi ile kazaıla ve geliştirile davraışlardır. Müzik eğitimii üç aa türüde biri ola mesleki müzik eğitimi, ülkemizde yükseköğretim düzeyide devlet koservatuarlarıda, müzik ve sahe saatları fakülteleri ile eğitim fakülteleri müzik eğitimi bölümleri ya da müzik eğitimi aabilim dallarıda verilmektedir. Eğitim fakülteleri güzel saatlar eğitimi bölümleri müzik eğitimi aabilim dallarıda verile müzik öğretmeliği eğitimi ile müzik öğretmei yetiştirmek amaçlaırke, ayı zamada duygu ve düşücelerii müzikle ifade edebile ve buu başkaları ile aylaşabile birey de yetiştirmektir. Bayraktar a göre Müzik öğretmeii, eğitimciliğii yaı sıra saatçı kimliği çok öemlidir. Müzik dersi bir saat dersidir. Müzik öğretmei saatçı kimliğiyle öğrecilerii etkilemeyi başarmak zorudadır, çükü bir alamda sııfta varoluşuu edei budur. Say a göre ise Müzik öğretmei salt eğitimci değil, saat eğitimcisidir,

4 152 Gamze Elif TANINMIŞ dolayısıyla kedi saat dalı müzikte yetkileşmesi gerekir. Müzikçi vasıfları eksik ola bir müzik öğretmei, öğrecileri müzik beğeilerii ve müziksel davraışlarıı geliştirmede yetersiz kalabilir. Bu edele mesleki müzik eğitimii aa boyutlarıda biri ola çalgı eğitimi, müzik öğretmei yetiştire kurumlarda öemli bir yer tutmaktadır. Öğreci çalgısı yoluyla, yeteeğii geliştirecek, müzikle ilgili bilgilerii zegileştirecek, müzik beğeisii yüksek bir düzeye çıkarmaya çalışacak, çalgı öğretimi içi gerekli ilke, yötem ve tekikleri öğreerek uygulayacaktır. Bu yolla da gelecekte üstleeceği müzik eğitimciliği görevie hazırlamış olacaktır. Çalgı eğitimi, bir müzik öğretmei adayı içi çok öemli bir derstir (Güay-Uça, 1975: 20). Çalgı eğitimii aa dallarıda biri yaylı çalgı eğitimi, yaylı çalgı eğitimii başta gele bir dalı da kema eğitimidir. Bu kurumlardaki kema eğitimide, kema eserlerii müzikal olarak algılayabilme, kavrayabilme, ifade edebilme, müzikal bütülüğe ulaşabilme kısaca müzik dilii olmazsa olmazlarıı e etkili ve e verimli şekilde sergileyebilme gibi bekletiler büyük öem taşır. Buları yaı sıra kema dersleride de öğrecileri müziği algılayabilmeleri, ifade edebilmeleri ve yaşatılarıa katabilmeleri amaçlaır. Müzik öğretmei yetiştire kurumlardaki kema eğitimi sürecide kuşkusuz çeşitli sorular yaşamakta ve bulara çözümler bulumaya çalışılmaktadır. Bu sorularda birii, öğrecileri kema eserlerii sesledirir ve yorumlarke eseri gerektirdiği müzikal boğumlamalara ek dikkat etmede çalıştıkları ve çaldıkları Oysa müziği doğru bir şekilde dileyiciye aktarılmasıda çalıcıya büyük görevler düşmektedir. Ayrıca kema eğitimii ilk basamağıdaki zorluk, çalışıla eserde isteile ifadeyi vererek müzikal çalma becerisii gelişimii sağlamakta yatmaktadır. Bu açıda kema öğrecilerii müzikal boğumlama özelliklerii belirlemesi öem taşımaktadır. Bu araştırma eğitim fakülteleri müzik eğitimi aabilim dallarıdaki kema eğitimide öğrecileri müzikal boğumlama özelliklerii araştırıldığı ilk çalışma koumudadır. Bu açıda ve kema eğitimi alaıda bu kouda buda sora yaılacak ola araştırmalara temel olması ve yei iuçları vermesi bakımıda öemlidir. Bu doğrultuda yaıla araştırmaı aa roblemi ve alt roblemleri aşağıda belirtilmektedir. Aa Problem: Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Aabilim Dalı kema öğrecilerie uygulaa müzikal boğumlama eğitimii temel müzikal boğumlama özelliklerie etkisi edir? Alt Problemler: 1. Öğreciler, eseri gerektirdiği müzikal boğumlamayı ritim, ezgi, koum geçişi, motif, cümle ve döem boyutlarıda e derecede gerçekleştirmektedirler? 2. Müzikal boğumlama eğitimi ala öğreciler ile almaya öğreciler arasıda kema eserlerii ritim, ezgi, koum geçişi, motif, cümle ve döem boyutlarıda sesledirme-yorumlamada alamlı bir fark var mıdır?

5 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, YÖNTEM Bu araştırma, Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Aabilim Dalı kema öğrecilerii müzikal boğumlama özelliklerii ve öğrecilere uygulaa müzikal boğumlama eğitimii temel müzikal boğumlama özelliklerie etkisii ortaya koymak amacıyla yaılmıştır. Araştırma, güdüle amaç, izlee yötem ve uygulaa işlem ile tolaa verileri iteliği açısıda bir yöüyle betimsel, diğer yöüyle deeysel bir araştırma iteliği taşımaktadır. Araştırmaı betimsel kısmıda araştırmaı temelledirilmesi ve hedeflee amaçlara ulaşılabilmesi içi çeşitli erformas ölçekleri icelei çözümlemiş, ölçmedeğerledirme, istatistik alalarıda uzma deeyimli kişilerde uzma görüşü alıdıkta sora veri tolama aracıı kavramsal yaısı ve aa çerçevesi belirlemiştir. Araştırmaı deeysel kısmı ise kotrol grulu ö-test,so-test modelie göre gerçekleştirilmiştir. Deeysel çalışma, örekleme gire 20 öğrecii tesadüfi örekleme (radom) yoluyla ikiye ayrılmasıyla oluşturula iki gruta biri ola deey grubu üzeride yaılmıştır. Deeysel çalışma sürecide, ö-test / so-testte kullaılmak üzere temel yay tekikleride detaşe ve legato yay tekiklerii içere biri toal, diğeri modal birbiriyle eşdeğer özellikler taşıya iki arça seçilmiştir. Bu arçaları doğru ve etkili boğumlayabilmeye yöelik olarak deey grubua öcede belirlee alıştırmalar, etütler ve diğer çalışmalarla belli bir eğitim verilmiştir. Kotrol grubua ise böyle bir eğitim verilmemiştir. Deeysel çalışma dört haftalık bir süre içeriside, ayı ortam, süre ve zama dilimi içide haftada iki kez gerçekleştirile sekiz çalışmada oluşmuştur. Çalışmalar video kamerayla kaydedilmiştir. Video kayıtlarıı izleye üç gözlemci tarafıda öcede hazırlamış ola gözlem formları doldurulmuştur. Gözlem yötemiyle Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Aabilim Dalı daki kema öğrecilerii temel müzikal boğumlama özelliklerie ilişki mevcut durum satamış, uygulaa eğitimi öğrecileri müzikal özelliklerie etkisii olu olmadığı gözlemiştir. Araştırmaı Öreklemi Araştırmaı evreii Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Aabilim Dalı kema öğrecileri oluşturmaktadır. Araştırmaı öreklemii ise; eğitim öğretim yılıda Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Saatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Aabilim Dalı daki Lisas II ve Lisas III kema öğrecileri arasıda daha öceki bireysel çalgı kema dersi yarıyıl fial sıav otları dikkate alıarak tesadüfi örekleme (radom) yoluyla seçile 10 u deey grubuda, diğer 10 u da kotrol grubuda yer almak üzere tolam 20 kema öğrecisi oluşturmaktadır.

6 154 Gamze Elif TANINMIŞ Tablo 1: Deey ve Kotrol Grularıı Kema Dersi Başarı Ortalamaları Ortalama (%) Deey Grubu 94,48 Kotrol Grubu 90,76 Tablo 1 icelediğide deey ve kotrol grularıı kema başarı ortalamaları sayısal olarak Bua göre deey grubuu başarı ortalamasıı % 94,48, kotrol grubuu başarı ortalamasıı ise % 90,76 dır. Gruları başarı ortalamalarıı birbirie yakı olduğu Araştırmada Kullaıla Veri Tolama Aracı ve Deel İşlem Bu araştırmada iki çeşit veri tolama aracı kullaılmıştır. Bular; öğrecileri erformaslarıı istatistiksel veriye döüştürmek içi öğrecileri davraışları gerçekleştiri gerçekleştirmediğie ilişki + ve - verilerek doldurula iki bölmeli ölçekte oluşa gözlem formu ve öğrecileri erformaslarıı ualamak içi sesledirile arçaları öğelerie zorluk derecelerie göre ua vermeleri içi uzma kişilere uygulaa dereceleme ölçeği aketidir. Öğrecileri erformasıa ilişki gözlem souçlarıı uaa döüştürmede Delhi-Cosesus tekiği uygulamıştır. Uzmalara sesledirile arçaları ritim, ezgi ve koum geçişi bakımıda ölçü ölçü zorluk derecelerie göre kolay, orta, zor olmak üzere üç aşamaı belirtildiği doğru çizgi üzeride uygu ola yere (X) işareti koyarak ua vermeleri istemiş, verdikleri ualar soucuda çıka ortalamaya katılı katılmadıkları ikici kez sorularak zorluk derecesii sayısal değeri kesileştirilmiştir. Bu ualama dikkate alıarak öğreci erformasları gözlemciler tarafıda öğrecileri tolam uaları hesalaarak sayısal veriye döüştürülmüştür. Deey ve kotrol grubuu oluştura öğrecileri mevcut müzikal boğumlama özelliklerii tesit etmek içi ö-testte çalmaları isteile arçalar bir hafta öcede verilerek kema dersi öğretim elemalarıda yardım almada kedi başlarıa çalışmaları istemiştir. Bir hafta souda arçaları çalışları kameraya kaydedilerek ötest tamamlamıştır. sırasıda çalmaları isteile arçaları otaları çoğaltılmamasıa dikkat edilmiş ve ö-test souda arçaları otaları so-testte tekrar kullaılmak üzere öğrecilerde tolamıştır. Öğrecilere uygulaa eğitim, haftada iki saat olmak üzere deey grubuda yer ala her öğreciyle tolam sekiz saat bireysel çalışma yaılması şeklide lalamıştır. Eğitimi uygulaması, dört haftada tamamlamıştır. Uygulaa eğitim souda öğrecilere ö-testte çaldıkları arçalar tekrar verilerek bir kez daha bir hafta kedi başlarıa çalışmaları istemiştir. Bir hafta souda arçaları çalışları kaydedilerek so-test tamamlamıştır. Gözlemciler, birbirleride bağımsız olarak öce ö-test kayıtlarıı sora sotest kayıtlarıı her bir eseri her bir değişke içi izleyerek gözlem souçlarıı ölçü ölçü gözlem formua işlemişlerdir. Bu işlemi yaarke öğrecileri deey veya kotrol grubuda olduğuu bilmeksizi erformaslarıı gözlemde bulumuşlardır.

7 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, Gözlemcileri kaydettikleri gözlem souçları, ölçüleri zorluk derecesi esas alıarak belirlemiş ola sistemie göre ualamıştır. Verileri İşlemesi ve Çözümlemesi Araştırmaı geel amacı ve aa roblemi çerçeveside cevaları araa alt roblemlere yöelik olarak tolaa veriler öcelikle bir sistematik dahilide excell Microsoft 2003 rogramıa aktarılmıştır. Veriler, Excell de öişlemde geçirilerek uzma kişi tarafıda SPSS (the Statistical Package for the Social Scieces) te aaliz yaılacak hale döüştürüldü. SPSS çözümlemeleride, deey ve kotrol veri gruları karşılaştırılırke grulardaki öğreci sayısı 30 u altıda olduğu içi arametrik olmaya istatistiksel yötemlerde Ma-Whitey U (grular birbiride bağımsızsa) testi, her bir gru kedi içide (ö-test-so-test) ve arçaları bezer bölümleri karşılaştırılırke de Wilcoxo Z (grular birbirie bağımlıysa) testi kullaılmıştır. Hesalaa U ve Z değerleri tablolarda verilmemiş, sadece olasılık değerlerie yer verilmiştir. Satırlardaki değerleri Wilcoxo Z, sütulardaki, değerleri ise Ma-Whitey U testi değerleridir. İstatistiksel souçlar yorumlaırke güve sıırı olarak % 95 değeri kullaılmış, elde edile değeri 0,05 te küçük ise grular arasıda farklılığı alamlı olduğu belirtilmiştir. Grular farklılık göstermişse taımlayıcı istatistiklere bakılarak farkı yöü açıklamıştır. Deey ve kotrol grularıdaki kişi sayısı 30 u altıda olduğu içi ayrıca homojeite testi yaılmasıa gerek duyulmamış fakat gruları homoje olu olmadıklarıı alaşılması içi tablolardaki ortalamalar, stadart sama değerleriyle birlikte verilmiştir. Varyasyo sayısı % 50 de küçükse gru homoje, % 50 de büyükse gru heterojedir. 3. BULGULAR VE YORUM Araştırmada elde edile bulgular, alt roblemler sırasıa göre suulmuştur. Söz kousu alt roblemler başlıkladırılarak, her bir alt roblemi altıa öcelikle o alt robleme yöelik olarak elde edile bulgular tablo halide verilmiştir. Tablou altıdaki ilk aragrafta tablou sözel açıklaması yaılmış, soraki aragrafta ise yorumlara yer verilmiştir. Tablo 2: Deey ve Kotrol Grularıı Toal Parça Ritim Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu ,147 21, ,422 7,343 0,005 KotrolGrubu ,914 16, ,897 10,600 0,028-0,393 1,08E-05 - Tablo 2 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları toal arçadaki ö-test ve so-test ritim erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri

8 156 Gamze Elif TANINMIŞ Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test ritim erformasları karşılaştırılmasıda alamlı farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Gruları birbirleriyle yaıla karşılaştırmada ö-test ritim erformaslarıda alamlı farklılık olmadığı, sotest ritim erformaslarıda ise alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgulara göre, gruları kedi içlerideki ö-test-so-test karşılaştırılmasıda her grubu kedi içide olumlu yöde geliştiği ve erformaslarıda artış olduğu Fakat deey ve kotrol grularıı sotest erformaslarıı karşılaştırılması dikkate alıdığıda gelişmei deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları toal arçaı ritim boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 3: Deey ve Kotrol Grularıı Modal Parça Ritim Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu ,982 5, ,045 2,959 0,646 Kotrol Grubu ,618 6, ,809 3,899 0,575-0,105 0,063 - Tablo 3 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları modal arçadaki ö-test ve so-test ritim erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Gruları hem kedi içleride hem de birbirleriyle yaıla karşılaştırmada ötest so-test ritim erformaslarıda alamlı bir farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu bulgularda, gruları ö-testteki erformaslarıı so-testte de ayı şekilde sergiledikleri ve erformaslarıda alamlı bir artışı olmadığı Tablo 4: Deey ve Kotrol Grularıı Toal Parça Ezgi Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu ,032 23, ,931 8,533 0,005 Kotrol Grubu ,435 81, ,873 34,913 0,005-0,631 0,035 - Tablo 4 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları toal arçadaki ö-test ve so-test ezgi erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri

9 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, Gruları kedi içleride yaıla karşılaştırmada ö-test ve so-test ezgi erformaslarıda alamlı farklılık olduğu, deey ve kotrol grularıı ö-test erformas ortalamalarıı karşılaştırılmasıda alamlı bir farklılık olmadığı fakat sotest erformas ortalamalarıı karşılaştırılmasıda ise alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgularda, gruları kedi içlerideki ö-test-so-test karşılaştırılmasıda her grubu kedi içide olumlu yöde geliştiği ve erformaslarıda artış olduğu Fakat deey ve kotrol grularıı so-test erformaslarıı karşılaştırılması dikkate alıdığıda gelişmei deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları toal arçaı ezgi bakımıda icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 5: Deey ve Kotrol Grularıı Modal Parça Ezgi Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu ,287 2, ,475 2,604 0,953 Kotrol Grubu ,484 24, ,864 30,994 0,721-0,023 0,004 - Tablo 5 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları modal arçadaki ö-test ve so-test ezgi erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test ezgi erformas karşılaştırmalarıda alamlı bir farklılık olmadığı, birbirleriyle karşılaştırıldıklarıda ise ö-test ve so-test erformaslarıda alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Deey grubuu kotrol grubu göre öde başladığı ve ö-testteki erformasıı so-testte de ayı şekilde sergiledikleri, kotrol grubuu ise so-test erformasıda ö-test erformasıa göre az bir düşüş olduğu Bua göre çaldıkları modal arçaı ezgi boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 6: Deey ve Kotrol Grularıı Toal Parça Koum Geçişi Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu ,424 21, ,552 7,740 0,005 Kotrol Grubu ,876 53, ,176 35,145 0,028-0,796 0,971 -

10 158 Gamze Elif TANINMIŞ Tablo 6 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları toal arçadaki ö-test ve so-test koum geçişi erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Deey ve kotrol grularıı kedi içlerideki toal arçadaki ö-test ve so-test koum geçişi erformas ortalamalarıda alamlı farklılık olduğu, birbirleriyle karşılaştırıldıklarıda ise koum geçişi erformaslarıda alamlı bir farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu bulgularda, gruları kedi içlerideki ö-test-so-test karşılaştırılmasıda her grubu kedi içide olumlu yöde geliştiği ve erformaslarıda artış olduğu Fakat deey ve kotrol grularıı ö-test ve so-test ualarıı karşılaştırıldığıda alamlı bir fark olmadığı böylece koum geçişie yöelik çalışmaı faydalı olmadığı söyleebilir. Tablo 7: Deey ve Kotrol Grularıı Toal Parça Motif Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu 10 23,040 8,136 36,030 2,717 0,005 Kotrol Grubu 10 19,670 7,807 25,470 5,631 0,047-0,436 4,33E-05 - Tablo 7 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları toal arçadaki ö-test ve so-test motif erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Deey ve kotrol grularıı kedi içleride toal arçadaki ö-test ve so-test motif erformaslarıda alamlı farklılık olduğu, birbirleriyle yaıla karşılaştırmada ise ö-test erformaslarıda alamlı farklılık olmadığı ve so-test erformaslarıda alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Gruları kedi içlerideki ö-test-so-test karşılaştırılmasıda her grubu kedi içide olumlu yöde geliştiği ve erformaslarıda artış olduğu Fakat deey ve kotrol grularıı so-test erformaslarıı karşılaştırılması dikkate alıdığıda gelişmei deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları toal arçaı motif boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir.

11 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, Tablo 8: Deey ve Kotrol Grularıı Modal Parça Motif Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu 10 33,380 1,953 33,570 2,006 0,799 Kotrol Grubu 10 28,360 5,477 27,800 6,990 0,721-0,019 0,005 - Tablo 8 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları modal arçadaki ö-test ve so-test motif erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test motif erformas karşılaştırmasıda alamlı farklılık olmadığı, gruları birbiriyle yaıla ö-test ve so-test erformas ortalamalarıı karşılaştırılmasıda ise alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Deey grubuu ö-testteki erformaslarıı so-testte de ayı şekilde sergiledikleri, kotrol grubuu erformasıda ise so-testte az bir düşüş olduğu, ötest ve so-test karşılaştırmasıda grular arasıdaki farkı alamlı olduğu ve farkı deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları modal arçaı motif boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 9: Deey ve Kotrol Grularıı Toal Parça Cümle Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu 10 24,260 9,305 38,510 5,596 0,005 KotrolGrubu 10 20,860 8,451 27,400 5,549 0,047-0,529 0,001 - Tablo 9 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları toal arçadaki ö-test ve so-test cümle erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test cümle erformas karşılaştırmasıda alamlı farklılık olduğu, birbirleriyle yaıla ö-test karşılaştırılmasıda alamlı farklılık olmadığı fakat so-test karşılaştırılmasıda alamlı farklılık olduğu ortaya çıkmıştır.

12 160 Gamze Elif TANINMIŞ Gruları kedi içlerideki ö-test-so-test karşılaştırılmasıda her grubu kedi içide olumlu yöde geliştiği ve erformaslarıda artış olduğu Fakat deey ve kotrol grularıı so-test erformaslarıı karşılaştırılması dikkate alıdığıda gelişmei deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları toal arçaı cümle boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 10: Deey ve Kotrol Grularıı Modal Parça Cümle Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu 10 33,350 2,012 33,540 2,067 0,799 Kotrol Grubu 10 28,370 5,443 27,750 6,925 0,760-0,019 0,007 - Tablo 10 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları modal arçadaki ö-test ve so-test cümle erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test cümle erformas karşılaştırmasıda alamlı farklılık olmadığı, gruları birbirleriyle karşılaştırılmasıda ise ö-test ve so-test erformasları arasıda alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Gruları ö-testteki erformaslarıı so-testte de ayı şekilde sergiledikleri ama farkı deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları modal arçaı cümle boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 11: Deey ve Kotrol Grularıı Toal Parça Döem Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu 10 22,880 11,930 43,260 3,572 0,005 Kotrol Grubu 10 17,640 8,267 29,000 6,194 0,013-0,315 2,17E-05 - Tablo 11 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları toal arçadaki ö-test ve so-test döem erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri

13 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test döem erformas karşılaştırmasıda alamlı farklılık olduğu, gruları birbirleriyle yaıla karşılaştırmada ö-test erformasları arasıda alamlı farklılık olmadığı acak so-test erformasları karşılaştırılmasıda alamlı farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Gruları kedi içlerideki ö-test-so-test karşılaştırılmasıda her grubu kedi içide olumlu yöde geliştiği ve erformaslarıda artış olduğu Fakat deey ve kotrol grularıı so-test erformaslarıı karşılaştırılması dikkate alıdığıda gelişmei deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları toal arçaı döem boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. Tablo 12: Deey ve Kotrol Grularıı Modal Parça Döem Performas Ortalamaları ve Karşılaştırılması Deey Grubu 10 31,460 2,801 33,370 2,058 0,114 Kotrol Grubu 10 25,490 6,105 27,690 6,876 0,359-0,029 0,005 - Tablo 12 icelediğide deey ve kotrol grularıı çaldıkları modal arçadaki ö-test ve so-test döem erformas ortalamaları ve bu ortalamaları karşılaştırılmasıda uygulaa istatistiksel testlerle elde edile değerleri Gruları kedi içleride yaıla ö-test ve so-test döem erformas karşılaştırmasıda alamlı farklılık olmadığı, deey ve kotrol grularıı ö-test ve so-test erformas ortalamalarıı karşılaştırılmasıda ise alamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Gruları so-test erformaslarıda ö-teste göre az bir artışı olduğu ve gruları birbirleriyle karşılaştırılmasıda ise farkı deey grubu lehie olduğu Bua göre çaldıkları modal arçaı döem boyutuu icelemesi soucuda deey grubua uygulaa eğitimi etkili olduğu söyleebilir. 4. SONUÇ Araştırmada elde edile bulgulara göre; 1. Müzikal boğumlama eğitimi almaya kema öğrecilerii müzikal boğumlama özellikleride geel olarak düşük düzeyde oldukları bazı özelliklerde (ezgi, koum geçişi ve cümle boyutlarıda) ise yetersiz oldukları 2. Uygulaa müzikal boğumlama eğitimi, kema öğrecilerii temel müzikal boğumlama özelliklerii olumlu yöde etkilemektedir. a. Müzikal boğumlama eğitimi, toal arçaı ritim boyutuda olumlu yöde etkilidir.

14 162 Gamze Elif TANINMIŞ b. Müzikal boğumlama eğitimi, hem toal arçaı hem de modal arçaı ezgi boyutuda olumlu yöde etkilidir. c. Müzikal boğumlama eğitimi, toal arçaı koum geçişi boyutuda olumlu yöde etkide bulumuştur. ç. Müzikal boğumlama eğitimi, hem toal arçaı hem de modal arçaı motif boyutuda olumlu yöde ve alamlı derecede etkilidir. d. Müzikal boğumlama eğitimi, hem toal arçaı hem de modal arçaı cümle boyutuda olumlu yöde ve alamlı derecede etkilidir. e. Müzikal boğumlama eğitimi, hem toal arçaı hem de modal arçaı döem boyutuda olumlu yöde ve alamlı derecede etkilidir. 3. Kema öğrecilerii, müzikal boğumlamaı ritim ve ezgi boyutlarıda toal arçada modal arçaya göre daha başarılı oldukları 4. Kema öğrecilerii müzikal boğumlamada eserleri çabuk bölümleride yavaş bölümlere göre daha başarılı oldukları 5. ÖNERİLER 1. Öğrecileri eserleri çalışırke müzikal ifadeyi ortaya çıkarmada, sadece otaları yazıldıkları gibi çalmaı yeterli olmadığı kousuda ve ota üzerideki öbür müziksel yazı öğelerii okuyu uygulamada daha çok biliçledirilmelerii ve bu oktada kema eğitimcilerii de öğrecilere daha çok rehberlik etmeleri gerekli 2. Çalgı eğitimi dersleride çalışıla dizi, etüt ve eserlerde başlagıç aşamasıda itibare müzikal boğumlamaı öemi üzeride durulmasıı yararlı olacağı 3. Düşüebile, sorgulayabile ve ilişkiledirebile müzik öğretme adayları yetiştirebilmek içi kema eğitimii tekik ve müzikal boyutlarıda müziksel boğumlama odaklı çözümleyici yaklaşımlara yer verilmesii yararlı olacağı düşüülmektedir. 4. Müzikal boğumlamaya ilişki kasama alımaya başka değişkeler (hız, gürlük, armakladırma vb.) ele alıarak, daha geiş öreklem gruları üzeride farklı çalgı türleride yaılmasıı yararlı olacağı düşüülmektedir. KAYNAKÇA Auer, Leoold (1980), Violi Playig As I Teach It. Dover Publicatios, Ic., New York. Bayraktar, Ertuğrul (1996), Müzik Öğretimi ve Çağdaş Tekoloji, Müzik Öğretimi, Müzik Asikloedisi Yayıları, Akara. Galamia, Iva (1962), Priciles of Violi Playig ad Teachig. Pretice-Hall.Ic., USA.

15 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012, ss ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012, Güay, Edi ve Ali Uça (1975), Mektula Yükseköğretim Eğitim Estitüleri Mektu No:2. Mektula Öğretim Merkezi, Akara. Meuhi, Yehudi (1986), The Comleat Violiist. Summit Boks, New York. Özbay, Murat (2005), Sesle İlgili Kavramlar ve Kouşma Eğitimi, Milli Eğitim Bakalığı Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 168. Resimli Asikloedik Büyük Sözlük (1990), İstabul: Arkı Yayıevi. Say, Ahmet (1999), Müzik Asikloedisi, Başket Yayıevi, Akara. Say, Ahmet (1998), Türkiye i Müzik Atlası. Borusa Kültür ve Saat Yayıları, İstabul. Sözer, Vural (1998), Müzik ve Müzisyeler Asikloedisi, Remzi Kitabevi Yayıcılık, İstabul. Şe, Ebru (2001), Kema Eğitimide Seslediricilik/Yorumculuk Özelliklerii Geliştirilmesie Yöelik Çalışmaları Değerledirilmesi, Yayılamamış Yüksek Lisas Tezi, Uludağ Üiversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü. Taşer, Suat (2000), Öreklerle Kouşma Eğitimi, Pairüs Yayıevi, İstabul. Tura, Yalçı (1998), Türk Musikisii Meseleleri, Pa Yayıcılık, İstabul. Uça, Ali (1996), İsa ve Müzik / İsa ve Saat Eğitimi, Müzik Asikloedisi Yayıları, Akara.

16 164 ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012 ZKU Joural of Social Scieces, Volume 8, Number 15, 2012