Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Ağustos 2018 Cilt: 7 Sayı: 3 ISSN:

Transkript

1 LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN BİRLİKTE MÜZİK YAPMA SÜRECİNDEKİ KAZANIMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ Dr. Öğr. Üyesi. Öder Mustul Necmetti Erbaka Üiversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Aabilim Dalı Özet Bu araştırmada, bir koser hazırlık sürecii ve yapıla koser etkiliğii öğreciler üzerideki olumlu veya olumsuz etkilerii belirlemek amaçlamıştır. Çalışma, Necmetti Erbaka Üiversitesi A.K.E.F. Müzik Eğitimi Aabilim Dalı'da öğreim göre, bireysel çalgıları kema ve viyola ola ve seviye farklılıkları dikkate alımaya toplam 40 öğreci ile yapılmıştır. Kema ve Viyola Korosu Koseri i provaları haftada bir gü olmak üzere üç ay sürmüş ve souda koser gerçekleşmiştir. Öğrecilerde koser sorasıda görüşme formu yoluyla kosere hazırlık sürecide ve koserde elde ettiği kazaımlara ilişki görüşleri alımıştır. Araştırmada, birlikte müzik yapmaı kişiler arası iletişimi güçledirdiği, çalgı çalışma motivasyouu artırdığı ve tekik ve müzikal gelişime olumlu etkisii olduğu souçlarıa ulaşılmıştır. Aahtar Sözcükler: Birlikte müzik yapma, kema, viyola, orkestra. THE OPINIONS OF UNDERGRADUATE STUDENTS ABOUT THEIR MUSICAL ACHIEVEMENTS IN THE PROCESS OF MAKING MUSIC TOGETHER Abstract I this study, it is aimed to determie the positive or egative effects of a cocert preparatio process ad the cocert activity o the studets. Work, Necmetti Erbaka Uiversity A.K.E.F. a total of 40 studets who were educated i the departmet of music educatio ad whose idividual istrumets were violi ad viola ad whose level differeces were ot take ito cosideratio. The rehearsals of Violi ad Viola Choir Cocert " lasted three moths, oe day a week, ad fially the cocert took place. After the cocert, the studets were iformed about the achievemets gaied durig the preparatio process ad durig the cocert through the iterview form. The study cocluded that music together with music stregtheed iterpersoal commuicatio, icreased the motivatio for workig with the istrumet, ad had a positive impact o techical ad musical developmet. Keywords: Makig music together, violi, viola, orchestra. GİRİŞ Çalgı eğitimi, müzik eğitimii e öemli boyutlarıda biridir. Bu edele, müzik eğitimi aabilim dallarıdaki bireysel çalgı eğitimi ders süreci olabildiğice etkili kullaılmalıdır. Çilde e (2003) göre, çalgısıda iyi yetiştirilmiş bir müzik öğretmei gittiği her okulda rahatlıkla çalgı öğretmeliği yapabilecek yeterlikte olmalıdır. Ala çalgısı olarak da adladırıla bireysel çalgı eğitimi dersi öğreci-öğretme etkileşimi temelide bire bir olarak yapılmaktadır. Mevcut sisteme göre her öğreci kedi seviyesi doğrultusuda eğitimii sürdürmektedir. Başka bir deyişle -ki bu bir yarışma ise- kedisi ile yarışmasıdır. Ayı sııfta öğreim göre öğreciler arasıda dahi çalgı çalabilmeye ilişki öemli seviye farkları olabilmektedir. Çalgı eğitimi, bir çalgıı çalıabilmeside uygulaa, yötemler bütüüdür. Bireysel olarak yapıla çalgı eğitimide öğrecilere, çalgısıı doğru bir tekikle çalma, çalışma süresii verimi artıracak şekilde ayarlama, müzik kültürlerii çalgısı yoluyla e iyi şekilde kavratma ve müzikal becerilerii artırmaya yöelik çalışmalar çalgı eğitimii başlıca amaçlarıdır (Parasız, 2009: 19). Çalgı eğitimide hedeflee tekik ve müzikal davraışlara ulaşılabilmesi içi sağ ve sol elde yei becerileri kazaılması gerekmektedir. Öğreilmesi Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 216

2 hedeflee karmaşık tekik ve müzikal becerileri somut olarak algılaıp eyleme döüştürülmesi, büyük ölçüde usta bir öğreticii bu davraışları uygulayarak göstermesi ve öğrecii buu taklit etmesiyle mümkü olabilmektedir. Bu durum çalgı derslerii bireysel olarak yüz yüze yapılmasıı gerektirir (Çilde, 2016: 2209). Çalgı dersleri bir çeşit öğretimsel dögü çerçeveside gerçekleşmektedir. Bu öğretimsel dögü, öcelikle öğretmei öğreciye performas görevii suması ya da açıklaması, daha sora öğrecii verile görevi uygulaması ile gerçekleşe cevabı ya da tepkisi, so olarak da öğretmei öğreciye belirli bir döüt vermesidir (Özmeteş, 2013: 321). Bu dögü dört yıl boyuca devam eder. Fakat öğreciler açısıda bakıldığıda öğreci-öğretme arasıdaki bu dögü akralar arası işbirliğide uzak ve motivasyo alamıda yer yer düşüşlere ede olabilecek bir sürece döüşebilir. Bu dögüü dışıa çıkarak çalgı eğitimie farklı bir yö vermek öğreciler içi yei bir motivasyo aracı olabilir. Öğrecileri birlikte müzik yapmalarıı sağlamak, oları bu tür uygulamalara teşvik etmek yei deeyimler ve öğremeler sağlayabilir. Bu aşamada bireysel çalgı öğretmeleri özverili bir tutum içeriside olmak ve öğrecileri ile ders dışı çalışmalar yapmak durumuda kalabilir. Tarkum a (2006; 171) göre, öreği bir kema öğrecisii, düzeyie uygu olmak koşuluyla ikili, üçlü veya dörtlü gruplar içide arkadaşlarıyla birlikte çalması, grupla ve bireysel olarak koserlere katılması, ot ve sıavı ö plaa çıkarılmasıda kaçıılması, öğrecii seveceği ve başarılı olabileceği eserleri seçilmesi, ö yargısız ve sabırla hareket edilmesi öğrecii çalgısıı sevmesi ve motive olması içi yararlı olabilir. Bu görüşe paralel olarak Şimşek (1990: 187), işbirliği yaparak çalışmaı öğreciler arasıda olumlu bir dayaışma sağladığıı ifade etmiştir. Öğrecileri üçücü ve dördücü sııflardaki orkestra ve oda müziği dersi dışıda çalgılarıı kullaarak birlikte müzik yapabilmesie ilişki e yazık ki başka bir ders ortamı bulumamaktadır. Bu edele birlikte müzik yapmak ders dışı özel çalışmalar ile mümkü olabilmektedir. Bu çalışmada da bir koser hazırlık sürecii ve koser etkiliğii öğreciler üzeride e tür etkileri olduğua ilişki görüşlere yer verilmek istemiştir. Çalışmaı Amacı Çalışmaı amacı, bir koser hazırlık sürecii ve yapıla koser etkiliğii öğreciler üzerideki olumlu veya olumsuz etkilerii kedi (öğreci) görüşleri yoluyla belirlemektir. YÖNTEM Araştırma itel bir çalışmadır. Verileri toplaabilmesi içi itel araştırmalarda sıklıkla kullaıla gözlem, görüşme ve doküma icelemesi tekikleride görüşme formu yardımıyla görüş alma yolua gidilmiştir. Görüşme formu, bezer koulara yöelmek yoluyla değişik isalarda ayı tür bilgileri alıması amacıyla hazırlaır (Patto, 1987: 111. Aktara: Yıldırım ve Şimşek, 2005: 122). Çalışama souda öğrecilerde, koser hazırlık sürecii ve gerçekleştirile koser etkiliğii grup içi iletişim becerisii, özgüve gelişimii, koser heyecaıı yöetebilme becerisii, çalgı çalışma motivasyouu, temiz ses çalabilme becerisii (etoasyo), birlikte çalabilme becerisii, çalma tekiklerie ilişki becerileri ve müzikal yorumlama becerisii e şekilde etkilediği yöüde görüşler alımıştır. Görüşme formuda elde edile verilere betimsel aaliz uygulamıştır. Yıldırım ve Şimşek'e (2005:224) göre betimsel aaliz; görüşüle veya gözlee bireyleri görüşlerii çarpıcı bir biçimde yasıtılması amacıyla daha öcede belirlee temalara göre özetlediği ve yorumladığı bir aaliz şeklidir ve doğruda alıtılara sıkça yer verilir. Çalışma Grubu Araştırmaı çalışma grubuu eğitim-öğretim yılıda Necmetti Erbaka Üiversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Aabilim Dalı da öğreim görmekte ola ve seviye farkları dikkate alımaya lisas 1. sııfta lisas 4. sııfa kadarki toplam 40 kema ve viyola öğrecisi oluşturmuştur. Bu öğrecilerde 29 u kema, 11 i viyola öğrecisidir. Araştırma Süreci eğitim-öğretim yılıı yarıyıl tatilide Necmetti Erbaka Üiversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Aabilim Dalı da öğreim göre ve seviye farkları dikkate alımaya lisas 1. sııfta lisas 4. sııfa kadarki tüm kema ve viyola öğrecileri ile Mayıs ayıda yapılmak üzere bir koser projesi tasarlamıştır. Projeye 40 öğreci göüllü olarak katılmak istemiş ve haftada bir gü olmak kaydı ile yaklaşık 3 ay boyuca (mesai saatleri dışıda saat de sora) provalar yapılmıştır. Koserde Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 217

3 sesledirilmek üzere 2, 3 ve 4 sesli 15 eser belirlemiş ve bu eserler topluluğu yapısıa uygu şekilde düzelemiştir. Koser etkiliği sorasıda öğrecilerde, kosere hazırlık sürecii ve koser etkiliğii yukarıda sıralaa beceriler yöüde kedilerii e şekilde etkilediğie ilişki görüşler alımıştır. BULGULAR VE YORUMLAR Tablo 1: Öğrecileri Grup İçi İletişim Becerilerii Gelişimie İlişki i Taımadığım öğreciler ile taışmamı ve yei arkadaşlar edimemi sağladı. 22 Arkadaş ilişkilerimi kuvvetledirdi. 9 Alt ve üst sııflar ile kayaşma şası yakaladım. 6 Ayı çalgıyı çaldığım öğrecilerle dayaışma içeriside olmamız gerektiğii hissettim. 2 Kişilere karşı öyargılarımı yersiz olduğuu aladım. 1 İletişim alamıda farklı bir etkisi olmadı. 3 Tablo 1 e bakıldığıda, öğrecileri ayı çalgıları eğitimii almalarıa rağme birbirlerii yeteri kadar taımadığı ve okul içeriside birbirleri ile sıırlı bir iletişim ortamıda olduğu görülmektedir. Kosere hazırlık süreci ve yapıla koser etkiliği özellikle ayı sııfta olmaya örecileri birbirii daha yakıda taımasıa, arkadaş ilişkilerii kuvvetlemesie ve bu sayede kişilere yöelik ö yargıları ortada kalkmasıa vesile olmuştur. Çalışma sürecii bu alamda oldukça olumlu souçlar ortaya çıkarttığı söyleebilir. Az sayıda öğreci ise bu süreci iletişim alamıda öemli bir etkisii olmadığıı belirtmiştir. Ö3: Farklı isalarla taıştık. Beraberide huzurlu bir çalışma ortamı yaratmak içi saygı çerçeveside iletişimler kurduk. Taımadığımız isaları taıma fırsatı yakaladık. İletişim alamıda faydalı bir süreçti. Ö5: Kema ve viyola koseri provaları esasıda, ayı bölümde okuduğumu bile bilmediğim isalarla taışma fırsatım oldu. Öcede taıdığım fakat çok samimi olmadığım isalarla ise daha da kayaştım. Hatta öyargılı olduğum bazı isalara karşı öyargımı e kadar yersiz olduğuu da görmemi sağladı bu çalışmalar. Ö12: Bireysel olarak e kadar iyi çalarsak çalalım, grup halide çalmaı daha farklı sorumlulukları olduğuu, grup içideki arkadaşlarımla sürekli iletişim içide olmamız gerektiğii fark ettim. Ö34: İletişim kurma kousuda farklı bir etki göremedim. Tablo 2: Öğrecileri Özgüvelerii Gelişimie İlişki i Alıa Özgüveimi olumlu yöde etkiledi ve geliştirdi. 28 İlk provalarda kaygılarım vardı, fakat zamala edişe ve kaygılarım azaldı. 7 Eksiklerimi giderdikçe özgüveimi arttığıı ve cesur çaldığımı hissettim. 7 Çalgımı çalabildiğime ilişki iacım arttı. 3 Diğer öğrecileri asıl çaldığıı gözlemledikçe özgüveimi arttığıı hissettim. 3 Daha öce de koserlerde görev aldığım içi herhagi bir kaygı yaşamadım. 1 Özgüveimle ilgili bir farklılık hissetmedim. 1 Tablo 2 deki görüşlere göre, provalar ve koser etkiliği öğrecileri özgüvelerie olumlu yöde etki etmiştir. İlk provalardaki edişe ve kaygılar zamala ortada kalkmış, öğreciler ilerleye süreçte çalgılarıı çalmaya ilişki davraışlarda daha cesur bir tutum sergilemiştir. Ayrıca başka öğrecileri gözlemlemek ve kedilerii olarla kıyaslamak da çalgılarıı çalabildikleri iacıı artırmıştır. Buula birlikte koser etkilikleride sık görev almaı veya az da olsa deeyim sahibi olmaı kaygıları azalttığı ve bu durumu çalgı çalabilme kousuda özgüvei etkilemediği yöüde görüşler de belirtilmiştir. Ö4: Özgüveimizi olumlu yöde etkiledi. Yaptığım yalışları ya da doğruları fark ettim. Yalışsa düzeltme fırsatı buldum. Ö5: Özgüveimizi olumlu şekilde etkilediğii düşüüyorum. Parçaları bireysel çalışırke ve ilk provalarda zorlaarak çalmaya çalışıyorduk. Fakat zamala diğer grup üyelerii de gözlemleyerek topluluk içeriside edişe ve kaygılarım azaldı. Daha güveli çalmaya başladım. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 218

4 Ö21: Kema çalabildiğime iadım, üzeride daha da çalışırsam bu kouda iyi şeyler yapabileceğim, daha iyi çalabileceğim kousuda farkıdalık yarattı. Ö26: Özgüve açısıda farklılık yaşamadım. Özgüveimi ormalde yüksek olduğuu düşüüyorum. Tablo 3: Öğrecileri Koser Heyecaıı Yöetebilme Becerilerii Gelişimie İlişki i Grup içeriside doğru çalamama kaygısı heyecalamama ede oldu. 18 Kalabalık bir topluluk olmamız heyecaımı azalttı. 13 Provalarda iyi çalışmış olmamız koserde heyecaımı kotrol edebilmemi sağladı. 5 Koserlerde görev aldıkça heyecaımı bastırmayı başarabiliyorum. 2 Tablo 3 e göre, öğrecileri bir bölümü kalabalık bir topluluk içeriside hata yapma kaygısıı heyecalamalarıa ede olduğuu belirtmiştir. Diğer yada kalabalık içeriside çalmaı kedilerii rahatlattığıı ve heyecalarıı azalttığıı ifade ede ve bu yöde görüş bildire öğrecileri sayısı da azımsamayacak derecededir. Bu durum, ilk görüşü bildire öğrecileri çalma becerilerii diğerlerie göre biraz daha aşağıda olduğu düşücesii de beraberide getirebilir. Ayrıca öğreciler, provalarda yapıla detaylı çalışmaları ve koser etkilikleride sık görev almaı heyeca kotrolüü kolaylaştırdığıı ifade etmiştir. Provalarda eserleri üzeride fazlaca geçilmesi, her yöüyle ele alıması ve buu soucuda kaygıları ortada kalkarak heyecaı azalması araştırma bulguları açısıda oldukça öemli bir mesaj iteliği de taşımaktadır. Ö9: Hep beraber sahede olmak heyecalı gelmeyebilir fakat aslıda öyle değil. Souçta yalış yaparsa herkes etkileecek ve diğerlerii motivasyolarıı da düşürecektim. Bu açıda daha kotrollü çalmaya başladım. Ö16: Çalışmalarda heyecalı değildim. Koser esasıda ise heyecalıydım ve heyecaı kotrol edebilme becerimi kesilikle artırdığıı düşüüyorum. Ö22: Heyeca e büyük problemlerimde biri. Fakat kalabalık içide sahede kedimi daha rahat hissetim ve çalgımı daha rahat çaldım. Ö36: Kalabalık olmamız heyecaımı azalttı. Tek olsaydım ya da sayımız az olsaydı ister istemez sorumluluğa bağlı kaygılarım artardı. Tablo 4: Öğrecileri Çalgı Çalışma Motivasyolarıa İlişki i Alıa Bireysel çalışma motivasyoumu olumlu yöde etkiledi. 24 Hata yapmamak içi daha fazla çalışmaya yöeltti. 8 Koser hedefli prova yapmak bireysel çalışmalarımı artırdı. 6 Kosere ilişki sorumluluklarda ötürü çalışma isteğim oluştu. 3 Yakı arkadaşlarımla özel çalışmalar yaptık. 2 Grup içeriside örek bir çalıcı olmak istedim. 1 Motivasyo alamıda herhagi bir etkisi olmadı. 1 Bireysel çalgı dersleride öğreci-öğretme iletişimi öğreci motivasyou açısıda oldukça büyük öem taşır. Öğretme öğrecisii düzeli çalışması kousuda yöledirmelidir. Fakat dört yıllık eğitim sürecide motivasyoel alamda farklı arayışlara gidilmez ise bu etkileşim bazı alışkalıklara döebilir ve öğrecii çalışmaya ilişki hevesii azaltabilir. Koser hedefleri koymak ve bu gibi hedefler doğrultusuda çalışmak öğrecileri çalışmalara hız vermesi ve kedisii hazır tutması adıa etkili olabilir. Tablo 4 e göre öğrecileri büyük bir bölümü, koser hazırlık sürecii ve koser etkiliğii çalgı çalışma motivasyolarıı olumlu yöde etkilediği görüşüü bildirmiştir. Birçok öğreci doğru çalabilmek adıa ve koser hedefii olması edeiyle bireysel çalışmalarıı artırdığıı, kosere ilişki sorumluluklar hissederek çalışma isteğii oluştuğuu ifade etmiştir. Öğrecileri bu yöde görüş bildirmesi yapıla çalışmaı etkisi açısıda oldukça sevidiricidir. Bir koser hazırlık sürecii getirmiş olduğu sorumlulukları öğrecileri bireysel çalışmalarıa tempo kazadırması, buda sora yapılacak bezer projeler içi de oldukça umut vericidir. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 219

5 Ö5: Çalışma motivasyoumu olumlu yöde etkiledi. Çükü kalabalık bir grup içide ve arkadaşlarımı arasıda çalıyordum. Bu edele hata yapmamak ve daha güzel çalabilmek adıa çalgımla daha fazla zama geçirmeye başladım. Ayrıca koser hedefli olması da motivasyoumu artırdı. Ö11: Motivasyoumu olumlu yöde etkiledi. Grubu uyumuu bozmamak içi daha fazla egzersiz çalıştım. Ö18: Yakı arkadaşlarımla grup halide özel çalışmalar yaptık. Bu durum çalışma motivasyoumuzu olumlu etkiledi. Ö 33: Grup içide bede daha ileri seviye olaları gördüğümde beim daha fazla çalışmam gerektiğii fark ettim. Grup halide çaldığımız içi doğru çalabilmem gerekti. Tablo 5: Öğrecileri Temiz Ses Çalabilme (Etoasyo) Becerilerii Gelişimie İlişki i Alıa Diğer grup üyelerii dileyerek çalmak temiz çalabilmemi sağladı. 32 Zor bölümleri tekrar tekrar çalışılması etoasyo problemlerii azalttı. 11 To içeriside değişe (altere ola) otaları daha dikkatli çaldım. 4 Olumlu veya olumsuz etkilediğii düşümüyorum. 2 Temiz ses çalabilme yaylı çalgı çalmaı e öemli hedefleridedir. Bu çalgıları perdesiz -ota yerlerii belirli olmaya- yapısı yer yer etoasyo sorularıı açığa çıkmasıa ede olmaktadır. Tablo 5 e bakıldığıda öğrecileri büyük bir bölümü birbirlerii dileyerek çalmaı temiz çalabilmeyi kolaylaştırdığı şeklide görüş belirtmişlerdir. Ayrıca eserlerdeki zor bölümleri fazlaca tekrar edilmesi de etoasyou olumlu yöde etkilemiştir. Çalışıla eserlerde to dışı, toa ait olmaya otaları daha dikkatli çalıması da ses temizliği açısıda olumlu souç vermiştir. Ö16: Bir eseri tek başıa çaldığıızda yalış yapsaız da bir orkestrada ayı durum söz kousu değildir. Bu açıda özellikle diyez bemolü fazla ola eserlerde daha dikkatli oldum. Yaımdaki, öümdeki, arkamdaki kişileri daha çok diledim. Daha çok kulak astım. Ö22: Diğer grup üyelerii dileyerek çalmak, etoasyoumu iyiye gitmesie ede oldu. Böylece ortaya çıka müziği giderek güzelleştiğii fark ettim. Ö34: Provalarda diğer üyeleri çaldığı sesleri dilemek etoasyo hatalarımı çabucak düzeltmeme ede oldu. Kedim içi referas kabul edebileceğim sesler duymak ayı zamada daha cesur çalmamı da sağladı. Ö38: Kedi çaldığım sesleri etrafımdaki arkadaşlarda gele seslerle kotrol etme şası yakaladım, dolayısıyla etoasyoumu temizleme şası yakaladım. Tablo 6: Öğrecileri Birlikte Çalabilme Becerilerii Gelişimie İlişki i Birlikte çalabilmek alamıda oldukça öğretici bir çalışma oldu. 26 Diğer grup üyelerii tempolarıa yetişebilmek içi gayret ettim. 12 Kalabalık bir ekip olmamız birlikte çalabilmemizi zorlaştırdı. 6 Parçaları gerçek tempolarıda çalmam biraz zama aldı. 4 Topluluk içeriside birliktelik problemi yaşamadım 2 Hagi alada olursa olsu, birde çok kişii uyum içeriside birlikte hareket etmesi belli başlı kurallar gerektirir. Bu durum müzik performası içi daha deri saatsal kaygıları da beraberide getirmektedir. Özellikle birde fazla çalıcıı birlikte müzik yapabilmesi uzu süreli çalışmaları bir soucudur. Tablo 6 ya bakıldığıda koser hazırlık süreci ve koser etkiliği öğrecileri birlikte çalabilmesi kousuda oldukça öğretici olmuştur. Kalabalık bir topluluk içide çalmak birlikteliği zorlaştırsa da öğreciler birbirlerie yetişebilmek içi çaba harcamış ve souca ulaşmıştır. Bazı öğrecileri parçaları gerçek temposuda çalması zama almış, bazılarıı ise birliktelik alamıda herhagi bir soru yaşamadığı tespit edilmiştir. Ö2: Çabuk pasajlarda grup üyeleri ile birlikte hareket etmek adıa kedimi zorladım. Bu durum bireysel çalgı derside çalıştığım etüt veya eser bölümleri içi de cesaretimi artırdı. Ö6: Birlikte çalma alamıda çok şey öğretti. Çok sesli olması da hagi zamada çalıp hagi zamada susmamız gerektiğii ve parçaya asıl başlayıp-bitireceğimizi alamamızı sağladı. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 220

6 Ö17: Bireysel çalışmalarda kedi istediğim tempolarda çalışsam da bu etkilikte grup halide hareket ettiğimiz içi çabuklaşmak zoruda kaldım. Bu da hızlamamı sağladı. Ö27: Sayımızı fazla olması edeiyle birlikte ve doğru zamada çalmak bir hayli zor oldu ama buu zamala aştık. Ve koser güü hep beraber güzel bir şekilde çaldık. Ö35: İlk başlarda ritmi kaçırdığım alar oluyordu. Gü geçtikçe birlikte çalabilme becerisii edidiğimi farkıda vardım. Tablo 7: Öğrecileri Çalma Tekiklerii Gelişimie İlişki i Farklı çalma tekiklerii öğrememizde ve pekiştirmemizde faydalı oldu. 30 Bu süreçte öğrediğim tekik davraışlar üzeride bireysel çalışmalar yaptım. 9 Arkadaşlarımı izleyerek bilmediğim bazı çalma tekiklerii daha iyi aladım. 7 Tekik becerilerime katkısı olduğuu düşümüyorum. 4 Her çalgı kedie özgü çalım tekikleri gerektirir. Yalızca tekik beceriler, güzel müziği ortaya çıkması içi elbette ki yeterli değildir acak becerileri artması ve iyi hale gelmesi zorlukları aşılabilmesi adıa çalıcıya yardımcı olur. Tablo 7 ye göre koser hazırlık süreci ve koser etkiliği öğrecileri farklı çalma tekiklerii öğremesii ve pekiştirmesii sağlamıştır. Buula birlikte öğreciler bu süreçte öğrediği tekik davraışlar üzeride kişisel çalışmalar yaptığıı ve birbirlerii izleyerek bilmediği çalma tekiklerii daha iyi aladığıı ifade etmiştir. Bu tür kalabalık gruplar içeriside öğreci-öğretme ilişkiside ziyade akra ilişkileri öğreme açısıda çok daha etkili olabilir. Bazı öğreciler ise yapıla çalışmaı tekik becerilere katkısıı olmadığıı belirtmiştir. Bu görüşü bildire öğrecileri çalma becerilerii diğer öğrecilere göre daha yüksek olduğu düşüülebilir. Ö7: Yei çalma tekikleri öğrememe ve buları uygulamamda yardımcı oldu. Ö16: Parçaları çalarke farklı farklı çalma tekikleri ile karşılaşabiliyoruz. Bireysel çalışmalarımızda bu tekik davraışları gelişmesi içi çaba harcıyoruz. Doğal olarak kema çalmaya ilişki tekik davraışlarıma katkısı olmuştur. Ö25: Tekik eksiklerimi gruptaki diğer arkadaşlara bakarak, izleyerek gidermeye çalıştım. Ö32: Çaldığımız eserler lisas 1 ve lisas 4 öğrecileri arasıdaki herkesi kapsadığı içi eser seviyeleri beim tekik seviyeme göre biraz düşüktü. Zira bireysel çalgı derslerimde daha zorlayıcı eserler ve tekikleri kullaıyoruz. O yüzde tekik açıda fazla katkı sağlamadı. Ö40: Tekik becerilerimi olumlu etkiledi. Çükü çaldığımız eserlerde spiccato, legato, pizzicato vb. tekiklerle çalmayı gerektire durumlar oldu. Tablo 8: Öğrecileri Müzikal Yorumlama Becerilerii Gelişimie İlişki i Alıa Müzikal yorumlama becerimi geliştiğii düşüüyorum. 29 Nüasları birlikte yapabilmek içi yay kullaımıa dikkat etmeye çalıştım. 11 Müzikal diamikleri çalabilmek içi arkadaşlarımı dilemem gerekti. 5 Öemli bir katkısıı olduğuu düşümüyorum. 1 Müzikalitei gelişmesi veya müzikal yorumlama becerisii artması temelde güçlü tekik davraışlara sahip olmayı gerektirir. Yay hâkimiyeti güçlü, koordiasyou iyi ve beyii emrettiği davraışları kaslarıa uygulatabile bir bede doğru müzik dileme alışkalıkları ile beraber müzikal yorumlama gücüü artırabilir. Tablo 8 e bakıldığıda öğrecileri büyük bir bölümü yapıla çalışmaı müzikal yorumlama becerisii geliştirdiğii ifade etmiştir. Öğreciler müziği tekdüzelikte kurtara üasları yapabilmek içi yay kullaımlarıa dikkat ettiğii belirtmiştir. Yaylı çalgılarda yayı hızı, yay baskıı şiddeti ve yayı kullaıldığı bölümler sesi gürlük derecesii doğruda etkiler. Bu edele yukarıdaki bulgu öğrecileri bu durumu fark etmiş olmaları kousuda oldukça memu edicidir. Ayrıca bir grup öğreci de müzikal diamikleri çalabilmek içi arkadaşlarıı dileme yolua gittiği görüşüü sumuştur. Ö1: Provalar süresice müzikal olarak detaylı çalışmalar yaptık. Bu durumu kedi bireysel çalışmalarımda da ayı şekilde olması gerektiğii düşüdüm. Müzikal becerilerimi az da olsa geliştirdiğii düşüüyorum. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 221

7 Ö14: Bu tür çalışmalar ve koserler müzikal açıda bizleri oldukça geliştiriyor. Müzik terimlerii okuyup üasları birlikte yapmaya çalışıyoruz. Grup içide öğrediklerimiz bireysel çalmamızı da olumlu etkiliyor. Ö18: Kalabalık bir grup ile yapıla üasları ortaya çıkarttığı soucu etkileyici olduğuu fark ettim. Sadece ota okuyup çalarak değil; müziği yaşayarak, alayarak, hissederek olacağıı kaısıa vardım. Ö25: Diğer grupları oldukça çok diledim çükü ezgi sürekli farklı bir gruba geçiyordu. Grup içeriside ezgiyi duyurmak oldukça öem arz ediyor. Ö33: Nüasları ortaya çıkartabilmek yayı doğru kullamakta geçiyor. Yay hızı, yay baskısı gibi dikkat etmemiz gereke durumlar var. Diamikleri ortaya çıkartabilmek içi yay kullaımıma dikkat etmeye çalıştım. SONUÇ VE TARTIŞMA Öğrecilerde alıa görüşler doğrultusuda elde edile bulgulara göre araştırmada şu geel souçlara ulaşılmıştır; Koser hazırlık süreci ve gerçekleştirile koser etkiliği; 1. Ayı çalgı eğitimii ala öğrecileri taışmasıı sağlamış, güçlü bir iletişim ortamı hazırlayarak arkadaş ilişkilerii kuvvetledirmiştir. 2. Çalgı çalmaya yöelik eksikleri fark edilmesii sağlamış, öğrecileri çalgılarıı çalabildiklerie ilişki iaçlarıı artırmış ve özgüvelerii geliştirmiştir. 3. Hata yapma kaygısı yaratmış, bu durum öğrecileri heyecalamasıa ede olmuş fakat topluluğu kalabalık olması heyeca faktörüü aza idirmiştir. 4. E doğru şekilde çalabilmek amacıyla öğrecileri daha fazla çalışmaya yöeltmiş, bireysel çalışma motivasyouu artırmıştır. 5. Öğrecileri birbirii dileyerek çalmasıa ve zor bölümleri tekrar tekrar çalışılmasıa olaak taımış, bu sayede iyi sayılabilecek bir ses temizliği ile souçlamıştır. 6. Toplam öğreci sayısıda ötürü birlikte çalabilmeyi zorlaştırmıştır. Öğrecileri gereke gayreti göstermesi ile beraber, birlikte çalabilme hususuda oldukça öğretici olmuştur. 7. Öğrecileri farklı çalma tekiklerii taımasıa, uygulamasıa ve pekiştirmesie olaak taımıştır. 8. Müziği güzel ifade edebilmek içi yay kullaımıı öemii ortaya koymuş, bu sayede müzikal gelişim içi olumlu bir zemi hazırlamıştır. Bu souçları destekleye farklı araştırma souçlarıı şu şekilde sıralamak mümküdür; Çime (2008) çalışmasıda, çalgı eğitimii hedefleride birisii de bireysel derslerde öğreciye kazadırıla tekik ve müzikal birikimi sahede, topluluk öüde sergilemesi olduğuu belirtmiştir. Topluluk öüde çalmaı gerek öğreciye, gerekse ou sahe performasıa hazırlaya öğretmee çeşitli olaak ve yararlar sağlayacağıı ifade etmiştir. Öğrecileri, bireysel çalışmalarıı ürüü ola performası sahede, dileyicileri öüde suarak sahede çalma kurallarıı, sahe heyecaıı deetlemeyi, sesledirdiği müziği başkaları ile paylaşmayı ve dileyici ile müziksel iletişim kurmayı öğreebileceğie değimiştir. Ayrıca sahede çalmaı öğrecileri daha biliçli ve programlı çalgı çalışmaya motive edeceğii ve koserde başarılı bir performas sergilemei yapıla işte zevk alımasıı sağlayarak özgüvei artıracağıı belirtmiştir. Çilde (2016) yapmış olduğu çalışmada, öğrecii motivasyouu artırılması içi öğreciye her düzeyde koser yaptırılması ve öğrecii öğrediklerii sergileyebilmesi içi teşvik edilmesi gerektiğii ifade etmiştir. Varış (2016) çalışmasıda, Kokotsaki ve Hallam ı iki İgiliz üiversiteside öğreim göre toplam 78 müzik öğrecisie grup müziği yaptırdığıı, bu sayede öğrecileri yaşamlarıdaki katkılarıa yöelik farkıdalıklarıı belirlemeyi amaçladığıı belirtmiştir. Katılımcı görüşleride toplu müzik yapmaı müzikal, sosyal ve kişisel etkileri olduğu soucua ulaşmıştır. Araştırmada görüşlerie başvurula kişiler, grup içide müzik yapmaı müzikal ve sosyal becerilerii geliştirip müzikal bilgilerii derileştirdiğii, sosyal ilişkilerii güçledirdiğii, özgüve sağlayarak kosatrasyo ve liderlik vb. becerileri kazadırdığıı belirtmiştir. Biber Öz (2001) yaptığı çalışmada, orkestra- oda müziği eğitimi içide yapıla ve suula eğitsel ve sosyal amaçlı çeşitli etkilikleri, öğrecileri çalıştığı grupla ve sosyal çevresi ile etkileşimii yoğulaştırarak ilişkilerii daha sağlıklı ve düzeli olacağıı ifade etmiştir. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 222

8 Özmeteş (2013) çalışmasıda, öğretmeleri öğrecilerii çalgılarıa ve çalgı derslerie motive etmek içi kulladıkları stratejileri öğretme görüşleri yoluyla elde etmiştir. Öğrecilere koser verdirme maddesi motivasyo şekilleride biri olarak görüşlerde yer almıştır. Özmeteş (2005) bir başka çalışmasıda, çalgı eğitimide öğrecilere doğru ve etkili müzik dileme alışkalıkları kazadırılması gerektiğii ifade etmiştir. Öğrecii çalgıyı çalarke veya toplu müzik yaparke kedi yaptığı müziği ve oa eşlik ede kişileri dikkatle dilemesi gerektiğii belirtmiştir. Erge i (2010) çalışmasıda, eşlikli çalmaya dayalı kema eğitimi ala çocukları eşliksiz çalmaya dayalı kema eğitimi ala çocuklara göre etoasyouu daha iyi olduğu soucu belirtilmiştir. Ayrıca bu iki grubu özgüveleri arasıda eşlikli çalmaya dayalı kema eğitimi alalar lehie alamlı fark olduğu görülmüştür. Yüksel ve Mustul u (2015) çalışmasıda, eşlikle çalmaı çalgı eğitimi açısıda öem taşıdığı, çalıcıı özgüveii ve motivasyouu artırdığı, etoasyo, müzikalite bütülük, tempo gibi öemli müzikal usurlar açısıda yaşaa problemleri aşmada faydalı olduğu, eşliği akustik olarak sağlaamadığı ortamlarda bilgisayar destekli eşlikleri büyük ölçüde eksikliği giderebileceği ve bu yöüyle çalgı eğitimide öemli bir öğretim materyali olarak görüldüğü geel souçlarıa varılmıştır. Not: Bu çalışmaı bir kısmı, Mayıs 2018 tarihleri arasıda Atalya da düzelee 9'ucu Uluslararası Eğitimde Yei Yöelimler Kogresi de bildiri olarak suulmuştur. KAYNAKÇA Biber Öz, N. (2001). Müzik öğretmei yetiştire kurumlarda orkestra-oda müziği eğitimide yaylı çalgıları yeri ve öemi, Uludağ Üiversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 9, Sayı: 1 Çilde, Ş. (1994). Kema eğitimie geel bir bakış. Gazi Üiversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı Çide, Ş. (2003). Çalgı eğitimide itelik soruları. Cumhuriyetimizi 80. Yılıda Müzik Sempozyumu. Malatya: İöü Üiversitesi, Çilde, Ş. (2016). Çalgı eğitimide usta-çırak yötemi. Abat İzzet Baysal Üiversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (İpekyolu Özel Sayısı), Çime, G. (2008). Koserde çalmaya hazırlık süreci. Kastamou Eğitim Dergisi Vol: 16 No: 1. Erge, D. (2010). İlköğretim düzeyide eşlikli çalmaya dayalı kema eğitimii etoasyo, özgüve ve tutum üzerideki etkisi. Yayımlamamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üiversitesi, İzmir. Özmeteş, S. (2005). Eğitimii boyutları ve çalgı eğitimi. Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 6 Sayı: 9. Özmeteş, S. (2013). Çalgı eğitimide öğreci motivasyou ve performas. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:2 Sayı:2. Parasız, G. (2009). Eğitim müziği ekseli kema öğretimide kullaılmakta ola çağdaş türk müziği eserlerii tespitie yöelik bir çalışma. Saat Dergisi, Şimşek, A. (1990). Öğreimde işbirliğii yararları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Sayı: 2. Tarkum, E. (2006). Kema öğretimide rol oyaya faktörler. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 4. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 223

9 Varış, Y. A. (2016). Orkestra/oda müziği dersii müzik öğretmei yetiştirme sürecideki yeri ve öemi. Abat İzzet Baysal Üiversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (İpekyolu Özel Sayısı), Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yötemleri. Akara: Seçki Yayıcılık. Yüksel, G., Mustul, Ö. (2015) Müzik eğitimide bilgisayar destekli eşlik uygulaması ve uygulamaya ilişki öğreci görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:4 Sayı: 3. Her hakkı saklıdır. Dergide yayımlaa yazıları tüm sorumluluğu 224