;,1trom~ $onran edil~ :500 o 'kadar VAGiNA KANSERİNİN TEDAVİSİ H. VAHRSON J; H.'nın ~ 1$ and /i~ Ôbstet. ıode York ompany, rjs, Rev. ~r reıw Primer vagina kanserf nadir bir kanserdir. Giessendeki Kadın Hastalıkları ve Doğum Merkezinde bütün kadın genital kanserlerinin /o3'ünü teşkil etmektedir. Bi~im serimizde ortalama yaş 62 hastada 62'dir. En genci 37 ve en yaşlısı 84'dür (Vahrson 1971). Bunların %67,7'sinde tümör lokalizasyonu vagina arka duvarında ve çoğunda üst kısımda yerleşmiştir. Bu da diğer yazarlara uymaktadır. RADYOTERAPİ : Çok erken vak'alar haricinde vagina kanserinde cerrahi ile şifa sağlanamamaktadır. Fakat bugün kombine intrakaviter ve dıştan ışınlama oldukça iyi neticeler vermektedir. Son Jinekolojik kanserlerin tedavi neticeleri üzerinde yıllık rapor (Kottmeier 1979) da 5 yıllık sürvi oranı 0ıo37,3'dür. Bu neticeyi diğer tedavi sonuçları ile karşılaştırmak için standart olarak ka~ bul ediyoruz (Tablo 1). Muayene Tedavi Kanserden Araya Giren Takipten 5 Yılda 5 ydhk Edilen Edilen Ölen Haat. Ölen Kayıp Yaşayanlar Sürvi Oram 602 576 328 26 7 215 %37.3 t9 kuruluşta 1989 N 1972 yılları tmuıunda tedavi edilen Vagina kamıerli 576 hastanın S ytlhk SOl1Uçlar1 (Gottmeier/Stockholm: Senelik rapor 17, 1919) TABLO 1 Eski Göttlngen tedavi planının tarihi gelişmesi ve Giessende değişti~ rhmesi ile sonuçların nasıl düzelebileceği Tablo ll'de görülmektedir. Göttingen tedavi planında ilk periyodda (1927.. 1941] çok)yi röntgen topterinin olmamasından dolayı intravaginal olarak yüksek, doz radyum >nkoloji ve Radyoterapi Bölümü, Justus Liabig Oniversitesl, Giessen, Almanya.
ZEYNEP w KAMİL TIP BtiLTENİ [6000 mgeh) uygulanıyordu. 5 yıllık sorvi oranı %20 idi (Kepp 1941 ). İkin. ci periyotta 1937-1944 rac:ıyum yerine Hohlanoden tüpleri kullanıldı (Seha [., fer ve Witte tarafından 1929'da yapılmıştır. Siemens- Reiniger -Werke). Bul tüpler neticelerde hiç bir düzelme sağlamamıştır (Czech ve ark. 1950).i Kepp, Göttingenden Giessen'e Kadın Hastalıkları kliniği direktörü olarak geldiğinde intrakaviter radyum dozunu maximum 4000 mgeh'e düşürmüş ve doz penduler tedavi veya karşılıklı sabit saha Cx ışınlan ile) tekniği kulla mlarak dıştan ışınlama ile tamamlanmaktadır. 5 yıllık sorvi oranları hemen hemen iki katma yükselmiştir (%38,5). Neticelerin düzelmesine rağmenr yaşayan hastalarda çok yüksek oranda fistül görülmüştür (%20). Bunların yarısını vesicovaginal ve. diğer yarısını da rectovaginal fistüller teşkil et. mektedir. Bu daha iyi radyasyon planlaması için bir başlangıç olmuştur. 1966'da. telekobalt uniti ile tedaviye başlanmış ve radyum dozu düşürülerek daha yüksek telekobalt - tümör - dozu uygulanmıştır. RADYASYON DOZU UFK Göttingen 6000 mgeh radyum (farksione) intravaginal olarak 1500-1800 rad. S. D. sabit saha (1927-1941) (2. abdominal -2 gluteal) 600-800 rad S.D. [Vulva-Perineal-Sabit saha) 5 VILLIK SÜRVİ 5/25 O/o20 UFK Göttlngen 2400 rad H. D. intrakaviter tüp 10/50 %20 (1937-1944) 2400-2800 rad. T. D. [2 abdominal - 2 gluteal saha) ~~~-~ ZFG Giessen 4000 mgeh Radyum [fraksione) intravaginal (1951-1965) olarak 2000-3000 rad. T.D, pandüler konverjans 15/39 /o38.5 veya 3000-4000 rad S.D. sabit saha (2 abdominal- 2 glute..al) 25/54 ZFG Gieşsen (1966-1'970) 2000 mgeh Radyum (fraksione) intravaginal olarak 5000 rad TD biaksial Co60 pandüler radyasyon [veya vulvamperineal sabit saha) 10/15 veya %46.3 %66.7 4000-4400 rad T.D. Co60 karşılıklı geniş sahalar (abdominal ve gluteal sahalarl T. O. = tümör dozu, S. O. ;:;; yüzey dozu, mgeh = miligram element saat İntravaginal radyum dozunun düşürülmesi ve eksternal X.. 1$1n1/Co60 dozunun arttmlmaıı ile vagina kanserinde sürvi oranlarının düzelmesi. TABLO il CoE Extı safhalar biaxial, Burada dül açıs Pan balt ayg ması ve [50 gy) tümörde 35 gy) E Vaginal likasyon / Per 111. v rin :olaraj 11). Burad 50
M1 J. ikin dı (Scha r 'erke). B rk. 1950 rü olara ürmüş v ıiği ıırı kull hemen; w - : a ragmerıı w. Bunların! teskil et.l olmuştur,!sürülerek '.IK SÜRVİ!5 O/o20 Co60 Teleterapi = ExternaJ radyoterapi kanserin lok,,lizasyon ve evresine. bağlıdır. Erken safhalar olan 1, il ve bazı 111 evref erde kanser vaginanın 2/3 Ost ku~mrnda ise biaxial, bisegmental pandüler telekobalt tedavisi en etkili olandır. (Şekil 1). Burada saha boyutları 8x14 (x16j cm. pandüler eksen mesafesi 6 cm. pandoi açısı (20 llk simetrik kesilmelerı, beraber (80 100) 200 dir. Pandüler eksen tam olarak tümör derinliğinde olup similatör veya kobalt aygıtmm kendisi ile tayin edilmelidir. (Vaginaya Hegar bujisinin sokuf.. ması veya kontrast madde ile doldurulmatu). Tümör bölgesinde 5000 rad'a [50 gy) (makşi~um doz Cmd) olarak = 0ıo 100 izodoz) iyi tolere edilir. Doz tümördeki O/o 1 QQ~den pelvfk duvara doğru tedricen O/o 7Q'e kadar (3500 rad =::: 35 gy) azalar. Tümör ve parametrium için bu do:ı dağılımı oldukça idealdir. Vaginal kansere direkt. olarak temas eden ek bir radyum ya da iridyum ap. likasyonuna gerek vardır. jq O/o20 39 /o38.s 25/54 %46.3 5 O/o66.7 "-,' Biaksial bi egmental CoGO pendulum mlcamas, Alan bllyu.klüğü 6x14 cm., pendulum eksen uzaklığı 8 cm., Pendulum aoııı 10 kesintili (80.. 100'J. Glessen metodu (Vahraon 1973) Şekil: 1 ızunun 111. ve iv evre, lenf nodülleri tutulmuş olan ve vagen alt 1/3'ünde de; rin :olarak yerleşmiş kanserlerde sabit saha tekniği tercih edilmelidir. (Şekil' il). Burada karşılıklı abdominal ve sakral sahaların boyutları 16 x 28 cm!dir. 51'
R~C Tele ya başke dozu ver uygulam Janılan c kalınlığı ğa yerle d.. d h an a.~ Karşıhkh sabit alanlar ve kurşun satellitler. Alan büyüklül 16 x18 t:m" iç, ingunal küçük pelvis ve iliaca communis nodüllerinl kapsayacak şekil de. tümör: cfozu (orta p<e'lvlsj 4000.-ı,..4400 rıad (40 ~ 44 CSy)'dl~. Bu ışınlama dana yüksek vo'iqrh;doızumda!l1 :d<!r1ayı pandüfer teknik :kadar iyi tof ere edume" mektediri
RADYUM TEDAVİSİ : Telepati ite verilmiş olan daha yilksek tümör dozuna göre radyum [ve~ - - ya başka bir radyonüklid) sadece kanserle direk kontak halinde en yüksek dozu verir. Tedavinin başmda ve sonunda herblri 1000 mgeh.hk iki radyum uygulaması yapmaktayıı. Şekil lll'de değişik radyum yükleri olan ve sık kul.. Janılan dört pirinç tüp görülmektedir. Bunlar akril camından yapılmış duvar kalınlığı 5 mm. olan aplikatörler vasıtasıyla vagina duvarından 5 mm. uzağa yerleştirilirler. Böylece mesane ve rektum 6000 rad.lık tolerans sınırından daha yüksek doz almaz. ~ak şekil* ılama dae edilme~ radlum tüpleri: Yukarda pirinç tüpler, aşağıda akru- cam tüpler (Vahrson 1970) Radyum yükü No. 1 4 x 38 mge! Nô. 2 3 x. :io n:ıgel No. 3 2 x 50 mgel No. 4 1 x 19~,mgel şekli: m,, İntravaglnal 53 -- --- - ------. ---.--~---
ZEYNEP.. KAMiL TIP Bttt.TENİ Giessen metodunun biaksial, bisegmental Co60 ışınlaması ve 2 deği~ şik radyum apllkasyonundaki doz dağılımı şekil ıv de görülmektedir. 13 i2 j ) ' lr.! 197'J (Buchler: her uygl Si gibi il 1 m aplikatör Rad~ yum saa iridiı tır. Faka devam e SON Bu r rapinin t ile birlik vagina k, tı_... ~,...,--)...,--.,.J.0--t-;-.-?-,-)...-ei...,ı::,-r;---~ Gieaen metodu (biıkıiaf blsegmental penduler l411nhıma)na göre vagina ~anseri telekobalt He kombine rıdium ışınlımaaında doz dağıhmı. Sal 9ol 5Q00 rad TD telekobalt 5000 rad TD telekobalt 2000 mgeh radium 2000 mgeh,,radjum ek. 3'dekl f notu pirinç tüp Şekil 3'dekl 4 nolu pirine; tüp Şekil: Radyum ve Kobalt kombine radyasyonunun bir başka şaşırtıcı iv neticesi de yaşayan hastaların hiçbirinde fistül görülmemesidir. rablo 2'deki neticeler muayeneye başvuran ve bütün evreleri kapsamaktadır. Tedaviyi red deden hastamız yoktur. 1966'dan beri neticelerimizin daha iyi olmasının nedeni daha uygun evrelerin tedavi edilmesi de olabilir. va-i g yum dozı ye yükse Kom teli İrtdit Czech, H., Kepp, R. Kottmeier, 17 (Stı Vahrson, H Vahrson, H Vahrson, H 54
VAHRSON 2 değir. lr. SONRADAN YÜKLEME - (AFTER LOADİNG) - TEKNİGİ : 1977'den bu yana lr ~Yüksek entansiteli - uzaktan kontrollu afterloading (Buchler) aletini kullanmaktayız. Bu aletin, 1 - Kısa ışınlama süresi (30'lık her uygulamada 10'1ık iki uygulama), 2 - Personelin radyasyon almaması gibi iki avantajı vardır. 1 mm8 lr. kaynağının hareketi ile verilen doz dağılımı vagina! radyum aplikatörününktne benzemektedir. Radyum izodozları hemen hemen İridyum izodozlarına eşittir fakat radyum saatte rad ve iridyum dakikada rad olarak ölçülür. iridium telekobalt ışınlaması neticeleri bugüne kadar ortaya çıkmamıştır. Fakat biz kombine radyum ile telekobalt ışınlamasının iyi neticelerinin devam edeceğinden eminiz. SONUÇLAR: Bu makalenin sonunda tekrar Tablo ll'yi hatırlatmak isterim. Radyoterapinin tarihi gelişmesi Co60 gibi tedavi makinelerinin bu alana katılması He birlikte daha iyi ışın tedavisine yol açmıştır. Sonuç olarak bugün artık vagina kanseri düşük düzeyde şifa sağlanan bir kanser olmaktan çıkmıştır. ÖZET: Vagina kanserinde dünyada geçerli 5 yıllık sürvi oranı %37.3'dür. Radyum dozunu düşürerek ve Co60 tedavisi ile kombine ederek bu oran %66,7 ye yükseltilmiştir. Konvansionel Radyum ışınlaması şimdi yerini modern yüksek intensiteli lridium sonradan yükleme tekniğine bırakacaktır. KAYNAKLAR: Czech, H., R. K. Kepp, G. Wolthaus: Strahlentherapie 82 : 321, 1950. neticesi ;,ki neti. vı y ı red... - lmasmrn Kepp, R. K. : Geburtsh. u. Frauenheilk. 3 : 228, 1941. Kottmeier, H. L. : Annual report on the results of tt eatment in gynecological cancer. Vol. 17 (Stockholm 1979). Vahrson, H.: Strahlentherapie 140: 492, 1970. Vahrson, H. : Geburtsh. Gynakol. 174 : 93, 1971. Vahrson, H.: Röntgenberichte 7 : 39'7, 1978. 56 - -- - -- ----- ----.._- - - - -- - -.. - -- - -..