Faz Oraları Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş Ödüç Verleblr Folar Teors (d Ödüç verleblr folar teors; pyasadak faz oralarıı belrleye e öeml faktörü ödüç verleblr fo arz ve taleb olduğuu belrtmektedr. Fo arzı; elde fo fazlası ola kesmler pyasaya sudukları Tutarlardır,tasarruf fazlası ç faz talep ede kesmlerdr. Fo taleb; elde fo fazlası olmaya fakat fo talebde bulua kesmlerdr. Bu kesmler talepler, fo taleb olarak blr. Kullacağı fo ç faz ödemeye razı kesmlerdr. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 2 Fo arzıda bulua kesmler (d: Haehalkı: E fazla fo arzıda bulua kesmdr. Tasarruflarıı, fo talep edelere çeştl aracılar vasıtasıyla suablrler. Đşletmeler: Geellkle fo talep etmelere karşı, tasarruf fazlalarıı pyasaya suarak fo arzıda sağlayablrler. Emekllk sadıkları, sgorta şrketler, yabacı yatırımcılar Devlet: Devlet geellkle fo talebde bulumakla brlkte bazı durumlarda fo arzıda da buluablr. Eğer elde fo fazlası varsa. Ülkemzde fo talep ede pozsyodadır. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 3 Fo talebde bulua kesmler(d: Haehalkı: Çeştl harcamalarıı karşılamak amacıyla: ev alam, tüketc kredler vb. edelerle fo talep edeblrler. Đşletmeler: E fazla fo talep ede kesmlerdr. Yatırımlarıı fase etmek. Đşletme sermayes htyacı vb. edelerle fo talebde buluablrler. Emekllk sadıkları, sgorta şrketler, yabacı yatırımcılar Devlet: Devlet geellkle fo talebde buluur. Bütçe açıklarıı fase etmek. Yatırım vb. edelerle fo talep ede pozsyodadırlar. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 4
Faz Oraı(b Faz oraları rz r r 0 Talep Q 0 Q Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 5 Dege Faz Oraı Faz Oraı Fo rzı R* Fo Taleb Q* Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 6 Dege Faz Oraı (d: Faz; fo arzı le fo taleb kesştğ arzı taleb karşıladığı düzeyde oluşur. Faz oraı toplam fo arzıı fo taelbe eştleye oradır. Faz Oraı; Fo rzı Fo taleb Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 7 Faz Oraıı Etkleye Ekoomk Faktörler Faz oraıı etkleye temel ekoomk faktörler kategor altıda sııfladırablrz. Ekoomk büyüme beklets Ekoomk büyüme durumu Eflasyo beklets Eflasyo durumu Para arzı geşlemes veya daralması Bütçe çığı veya fazlası Yabacı sermaye grş veya çıkışı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 8
Ekoomk Büyüme Beklets Ekoomk büyüme beklets, poztf et bugükü değere sahp ola yatırım projeler artması alamıa geleceğ ç şletmeler fo taleb artırır. Souçta, fo taleb eğrs sağa doğru kayar. Bu se dege faz oraıı yükselmes ve ekoomdek fo hacm artması alamıa gelr. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 9 Ekoomk Büyüme Beklets Faz Oraı R 2 R T T 2 Q Q 2 Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 0 Ekoomk Büyüme Durumu Ekoomk büyüme durumu ekoomk büyüme beklets durumuda farklaşmaktadır. Ekoomk büyüme durumuda ekoomk büyüme gerçekleşmş ve ekoomk brmler servet artmıştır. Bu se bu ekoomk brmler ekoomye daha fazla fo arz etmese olaak sağlamakta ve ekoomk brmler (haehalkı ve şletmeler fo arzlarıı yükseltmektedr. Yüksele fo arzı, fo arzıı sağa kaymasıa, souçta, dege faz oraıı azalmasıa ve ekoomdek fo hacm artmasıa ede olmaktadır. Ekoomk büyüme durumu, ekoomk büyüme beklets le lgl blg pucu taşımadığıda, fo taleb eğrs değşmes le lgl fkr söyleyemyoruz. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş Ekoomk Büyüme Durumu Faz Oraı 2 R R 2 T Q Q 2 Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 2
Eflasyo Beklets Eflasyo beklets dege faz oraı üzerde etks lteratürde ayı zamada Fsher etks olarak geçer. Eflasyo beklets sözkousu se bu durum, fo arz edeler (öreğ, haehalkı beklee getrler eflasyo edeyle azalacağı alamıa gelr. Reel getrler azalacağıı farkıda ola fo arz edeler, eflasyo beklets edeyle fo arzlarıı kısarlar. Souçta, fo arzı eğrs sola doğru kayar. Dğer tarafta, eflasyo beklets, fo talep edeler (öreğ, şletmeler ödüç alacakları folara daha düşük reel faz ödemese ede olur. Bu durumda se fo taleb artar ve fo taleb eğrs sağa doğru kayar. Bu k faktörü brleşk etks etcesde, ekoomdek fo hacm fazla değşmezke, omal dege faz oraları yükselr. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 3 Eflasyo Beklets Faz Oraı 2 R 2 R T T 2 Q Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 4 Para rzı Geşlemes Merkez Bakası açık pyasa şlemler, skoto oraı ve zorulu karşılıklar oraı le para arzıı etklemektedr. Para arzıda br geşleme sözkousu se bu durum ekoomk brmler eldek para hacm artırmakta, bu se fo arzı eğrs sağa doğru kaymasıa ede olmaktadır. Bu durumda, fasal pyasalarda geçerl faz oraı düşer, fo hacm se geşler. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 5 Para rzı Geşlemes Faz Oraı 2 R R 2 T Q Q 2 Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 6
Para rzı Daralması Merkez Bakası devlet ç borçlama seetler satarak, skoto oraıı ve zorulu karşılıklar oraıı yükselterek ekoomdek para arzıı daraltablr. Özellkle, eflasyo hedeflemes stratejs zleye ülkelerde (öreğ, Türkye eflasyou düşüreblmek ç Merkez Bakası ekoomk brmler satı alma gücüü azaltmak stemekte, buu ç se ekoomde para arzıı daraltıcı stratejler zlemektedr. Para arzıda br daralma sözkousu se bu durum ekoomk brmler eldek para hacm azaltmakta, bu se fo arzı eğrs sola doğru kaymasıa ede olmaktadır. Bu durumda, fasal pyasalarda geçerl faz oraı yükselr, fo hacm se daralır. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 7 Para rzı Daralması Faz Oraı 2 R 2 R T Q Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 8 Yabacı Sermaye kışı Kısa vadel yabacı sermaye akışı dğer br fadeyle, sıcak para olarak taımlamaktadır. Sıcak para grş ekoomdek fo hacm artırmakta, dolayısıyla fo arzı eğrs sağa doğru kaymakta, dege faz oraı se düşmektedr. Buu terse, ülkede sıcak para kaçışı se ekoomde arz edle fo hacm azaltmakta, dolayısıyla fo arzı eğrs sola kaymakta, dege faz oraı se yükselmektedr. Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 9 Sıcak Para Grş Faz Oraı 2 R R 2 T Q Q 2 Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 20
Sıcak Para Kaçışı Faz Oraı 2 R 2 R T Q Fo Mktarı Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 2 Yatırım Kararlarıda Faz Faktörü Breyler ç buğü belrl br mktar tüketmde bulumak, gelecekte ayı mktarda tüketmde bulumakta daha değerldr. Dğer br deyşle kşler bugükü tüketmde vazgeçrmek ç gelecekte daha fazla tüketeblme olaağı taımak gerekr.breylerdek bu zama terch edeyle bugükü TL değer de yarı elde edlecek TL değerde daha fazladır. Fasal kararlar alıırke paraı zama değer çok büyük br öem arzedecektr. Zama değer tesptde rsk ve faz temel ölçüdür. Fasal yöetm paraı zama değer ya da faz faktörüü kullaarak aşağıdak fasal koularda karar alablecektr: Fasma malyet Yatırımları değerledrme Sermaye Malyet Đşletme Varlık ve Kıymetler Değerleme Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 22 Bast Faz apara üzerde bütü döemler kapsayacak şeklde br defa hesaplaa fazdr.yalız aa paraya uygulaır, yötemde faz hesaplaa tutara tekrar faz hesaplamaz. Faz aapara tutarıı faz oraı ve faz esas alıdığı döe sayısı le çarpılarak hesaplaır. F Ş x x gü sayısı/gü olarak Yıl G Ş + F Ş [ + ( x ] Örek: Yıllık %5 faz oraı üzerde, k yıl süreyle yatırıla,000 TL ' k yıl soudak faz gelr tutarı ve k yıl sorak toplam değer hesaplaırsa; F,000 x 0.5 x 2 300 YTL G 2,000 +,30,300 YTL yı örek altı aylık faz ç hesapladığıda: F,000 x 0.5 x 6/2 75 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 23 Bast Faz Şmdk Değer Gelecekte bell br tarhte olması stee veya beklee br paraı bugükü değer, verle bast faz oraı üzerde yıl sayısıa göre skoto edlmesyle elde edlr. G Ş [ + ( ] Örek: Yıllık %5 faz oraı üzerde bugüde bakaya yatırıla br paraı k yıl souda 0.000YTL olması stemektedr. Bugü bakaya kaç YTL yatırılması gerekr; Ş 0,000 + 0.5 2 Ş 0,000 /.30 Ş 7,692.3 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 24
Bleşk Faz Bleşk faz aapara üzerde faz hesplamış ve faz eklemş tutara tekrar faz hesaplamasıı gerektre yötemdr. Fazde faz hesaplaır. Bu yötemle hesaplaa gelecek değer, verle yıllık faz oraıı aapara üzerde her br döemde hesaplaa bleşk faz tutarlarıı aapara le toplamasıyla elde edlr. G Ş ( + Örek: yıllık %5 faz oraı üzerde açıla br mevduat hesabıa yatırıla,000 YTL' k yıl soudak toplam değer hesaplaırsa; G 2,000 ( + 0.5 2,322.5 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 25 Bleşk Faz Gelecek Değer G Ş ( + / m mx Örek: Eğer yıllık %5 faz oraı üzerde açıla bu mevduat hesabıda faz gelr hesaplaması her altı ayda br yapılıyorsa veya her altı ayda br yelee br mevduat hesabıysa, bu hesapta k yıl souda brke değer; G 2,000 ( + 0.5 / 2 2x2,000 (+ 0.075 4 G 2,335.47 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 26 Bleşk Faz Şmdk Değer Şmdk değer, gelecek değer ble br paraı yıl sayısıa göre bleşk faz oraı üzerde skoto edlmesyle buluur. Ş G ( + ( + G Örek: Yıllık % 5 faz oraı üzerde yatırıla br paraı k yıl souda 0,000 TL olması ç bugü yatırılması gereke mktar hesaplaırsa; Ş 0,000 ( + 0.5 2 Ş 0,000 / ( + 0.5 2 Ş 7,56.44 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 27 Döem sayısı hesaplama Bleşk Faz Şmdk Değer ( G / Ş ( + l l Örek: %5 yıllık faz oraı üzerde bugü 7,56.44 YTL yatırıp, gelecekte 0,000 YTL ye sahp olmak steye br yatırımcıı kaç yıl beklemes gerektğ hesaplaırsa; l ( 0,000 / 2,629.85 l ( + 0.95 l.3225 / l.5 0,279524 / 0.39762 2 yıl Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 28
Bleşk Faz Faz Oraı Ş G / - Örek: Bugü 4 yıl vadel,000 YTL lk br mevduat hesabı açtıra br yatırımcıı ele vade souda 5,000 YTL geçmes ç uygulaması gereke yıllık bleşk faz oraı hesaplaırsa; 5,000,000 / 4 - (4 /4-0.42425 %42425 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 29 Efektf Yıllık Faz Oraı (EYFO EYFO m ( + / m - Örek: BC Bakasıı üç aylık mevduata ödedğ yıllık faz oraı % 3 ke bakaı altı aylık mevduata ödedğ yıllık faz oraı % 3.2 dr. Hag vade yatırımcı ç daha cazptr? EYFO ( + 0.3 / 44 -.3648- % 3.65 EYFO ( + 0.32 / 22 -.3636 - % 3.63 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 30 (üte Takst Ödemeler Olağa üte üteler belrl döem solarıda yatırılacak paraları, vade soudak değer hesaplamada kullaıla br yötem olduğu gb, ayı zamada belrl döem solarıda tahsl edlecek paraı şmdk değer hesaplamasıda da kullaıla br hesaplama yötemdr. 0 2 3... %... Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 3 üte: Olağa üte Gelecek Değer G ( + - Örek: ylık (döemlk %2 faz oraı üzerde, 4 ay (döem boyuca yapıla,000 TL aüte takst ödemel br dz gelecek değer hesaplaırsa;. Yol: Olağa üte Gelecek Değer Formülü G ( + 0.02 -,000 0.02 4 4,2.6 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 32
üte: Olağa üte Gelecek Değer 2. Yol: Geleceğe Taşıma 0 2 3 4 %2,000,000,000,000,000 (+0.02,020,000 (+0.02 2,06.2 4,2.6YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 33 üte: Olağa üte Gelecek Değer 3. Yol: Tablo Değer G x (GDFF %2.4 G,000 x (4,2 G 4,2 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 34 üte: Olağa üte Şmdk Değer Ş - ( + - Örek: ylık %2 fazl, 4 ay boyuca,000 YTL aüte takst ödemel br dz bugükü değer hesaplaırsa;. Yol: Olağa üte Şmdk Değer Formülü Ş ( + 0.02 -,000 0.02-4 3,807.73 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 35 üte Olağa üte Şmdk Değer 2. Yol: Đskotolama yötem 0 2 3 4 %2,000,000,000,000 980.39 96.7 942.32 923.85,000 (+0.02 -,000 (+0.02-2,000 (+0.02-3,000 (+0.02-4 3,807.73 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 36,000 (+0.02 3,040.4
üte: Olağa üte Şmdk Değer 3. Yol: Tablo Değer Ş x (ŞDFF %2.4 Ş,000 x (3.8077 Ş 3,807.7 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 37 üte: Peş üte 0 2 3... %... Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 38 G üte: Peş üte Gelecek Değer [( ( ] + - + - Örek: ylık %2 faz oraı üzerde, dört ay boyuca yapıla,000 YTL eşt ödeme dzs gelecek değer hesaplama;. Yol: Peş üte Gelecek Değer Formülü G ( ( 4 + [ 0.02 - ] 5,204.04 YTL +,000 0.02 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 39 üte: Peş üte Gelecek Değer 2. Yol: Geleceğe Taşıma 0 2 3 4 %2,000,000,000,000,000 (+0.02,020,000 (+0.02 2,000 (+0.02 3,040.60,000 (+0.02 4,06.2,082.43 4,204.24 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 40
üte: Peş üte Gelecek Değer 3. Yol: Tablo Değer G x (GDFF,+ - G,000 x (GDFF %2,5 - G,000 x (5.2042 - G 4,204.20 YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 4 üte: Peş üte Şmdk Değer ( ( + Öreğ, aylık %2 faz oraı üzerde dört ay boyuca - yapıla Ş,000 TL aüte ödemes şmdk + değer hesaplaırsa;. Yol: Peş üte Şmdk Değer Formülü Ş - ( ( 4- + + 3,807.73YT L -,000 0.02 0.02 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 42 üte Peş üte Şmdk Değer 2. Yol: Đskotolama 0 2 3 4 %2,000,000,000,000 980.39 96.7 942.32,000 (+0.02 -,000 (+0.02-2,000 (+0.02-3 3,883 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 43 üte: Peş üte Şmdk Değer 3. Yol: Tablo Değer Ş x (ŞDFF %,- + Ş,000 x (ŞDFF %2,3 + Ş,000 x (2.8077 + Ş 3,883YTL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 44
üte: Ertelemş üte Öreğ, bugü alıa 0.000 YTL lk br oto kreds aylık %.5 faz oraı üzerde, üçücü ayı souda başlamak üzere 0 ay takstle ger ödemes gerekyorsa, ödeecek takst mktarı; 0 % 2 3 4 5 6 7 8 9 0 2 mlyar lıa oto kreds 3 ay sorak değer; G Ş ( + G 0.000 ( + 0.05 3 G 0.456,78YTL Oto kreds aylık ger ödeme takstler (3.ay le 2. ay arası; (Excel PMT fucto Ş 0456,78 [ ( ( ] [ ( ( 7,2YTL - - 0- - + - + 0.05 ] + + 0.05 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 45 Đtfa (Ödem Fou Öreğ, k yıl öce yıllık %2 faz oraı üzerde kullaılmış 5 mlyo USD lk br kred yıl sora aapara ve brkmş faz ödemes yapması gereke br frmaı, bu ödemey vadesde zorlamada yapmak ç aylık % faz getre br foa yıl süreyle kala her ay ç ekadarlık eşt ödeme (olağa aüte yapması gerektğ hesaplaırsa; Ger ödeecek aapara ve 2 yıllık faz toplamı; G 2 5 mlyo USD ( + 0.2 2 6,272,000 USD Kala 2 ay boyuca tfa foua yapılması gereke aylık aüte ödemes; G x G x ( + ( + - 0.0 5 mlyo USD x ( + 0.0-2 394,244 USD - Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 46 üte Problemler PROBLEM Blgsayar almak ç başvurduğuuzda, beğedğz Petum 4 3,06 Ghz. Laptop blgsayarı peş fyatıı $.800 olduğuu öğreyorsuuz. Bay sze ödeme kolaylığı sağlayarak blgsayarı $00 peş, $80 takstle 0 ay vade le satableceğ söylüyor. Bu durumda satıcıı talep ettğ aylık faz oraı edr? $,800 $00 (ŞDFF,0 $,800 - $00 ŞDFF,0 $80 ŞDFF,0 9.44 % Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 47 üte Problemler PROBLEM 2 şağıdak düzede verle akt akışlarıı et bugükü değer edr? 0 2 3 4 5 6 7 8 9 0 NBD? 50 50 50-250 -250 400 400 400 400 750 Kullaılacak skoto oraları., 2., 3. yıl %6 4., 5. yıl %7 6., 7., 8., 9., 0. yıl %9 NBD 50 (ŞDFF %6,3 250 (ŞDFF %7,2 (ŞDFF %6,3 + 400 (ŞDFF %9,4 (ŞDFF %7,2 (ŞDFF %6,3 + 750 (ŞDFF %9,5 (ŞDFF %7,2 (ŞDFF %6,3 NBD 50 (2.673 250 (.808 (0.8396 + 400 (3.2397 (0.8734 (0.8396 + 750 (0.6499 (0.8734 (0.8396 NBD 400.95 379.49 + 950.27 + 357.43,329.6 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 48 -
üte Problemler PROBLEM 3 Satıalmayı plaladığıız br bahçel dublex ev ç ödeme plaıı yapımcı frma le kouşuyorsuuz. Frma yetkls, dublex ev peş fyatıı 4 mlyar TL olduğuu fakat sze uygu br ödeme plaı le bu eve sahp olableceğz söylüyor. Öerle ödeme plaıa göre, 2 mlyar peş olmak üzere, 5 yıl boyuca, her 3- ayda br 3 mlyar TL ödeme yapmaız gerekyor. Gelecek 2 yıl ç yıllık faz oraıı %20 ve sorak 3 yıl ç yıllık %60 olacağıı düşüerek, bu bahçel dublex ev satıterch edersz? ŞD 2 + 3 (ŞDFF %30,8 + 3 (ŞDFF %5,2 (ŞDFF %30,8 2 + 3 (2.9247 + 3 (5.4206 (0.226 2.76 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 49 üte Problemler PROBLEM 4 Satı almayı düşüdüğüüz br Chryler JEEP ç satıcı frma sze farklı k ödeme plaı suuyor.. pla dolar bazıda takst ödemeler, 2. pla se TL bazıda takst ödemeler çeryor. ylık faz oraı dolar ç %, TL ç % 5 ve bugükü dolar kuru 220,000 TL se, hag ödeme plaıa göre bu aracı satıalmak szce daha avatajlıdır? Y.PLN 2.PLN $ 5.000 mlyar TL 2 5.000 mlyar TL 3 8.000 mlyar TL 4 8.000,5 mlyar TL 5 6.000,5 mlyar TL 6 6.000,5 mlyar TL.Pla ŞD 5 (ŞDFF %,6 5 (5.79.55 28,977 USD 28,977 USD x 220,000 TL/USD 6,374,940,000 TL 2.Pla ŞD (ŞDFF %5,3 +.5 (ŞDFF %5,3 (ŞDFF %5,3 (2.7232 +.5 (2.7232 (0.8638 6,25,700,000 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 50 üte Problemler PROBLEM 5 rçelk düzeledğ peş fyatıa takstle kampayası le satışlarıı arttırmayı hedeflemektedr. Bu kampayada T3 tp br buzdolabıı peş fyatı 32,000,000 TL dr. Bu buzdolabı lk takst peş ve kalaı 3 takst olmak üzere 68,500,000 TL ödeyerek peş fyatıa satı alıablr. Pyasadak tüketc kred faz oralarıı aylık % 6 olduğuu düşüerek, buzdolabıı kampayadak peş fyatıı sz ç e kadar olduğuu hesaplayıız? rçelk frmasıı bu kampayayı sürdüreblmes ç aylık fasma malyet e fazla e kadar olmalıdır? ŞD 68,500,000 + 68,500,000 (ŞDFF %6,4 68,500,000 + 68,500,000 (3.465 305,859,400 TL ylık fasma malyet 32,000,000 68,500,000 (ŞDFF,4 32,000,000-68,500,000 68,500,000 ŞDFF,4 3.5547 %5 ŞDFF,4 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 5 üte Problemler PROBLEM 6 TOFŞ, pazar payıı arttırmak ç Koçfas aracılığı le br kampaya düzelemştr. Bu kampayada uygulaacak faz oraları aşağıdak gbdr. VDE FĐZ ORNI 3 y %0 6 y %3 5 mlyar TL peş fyatı ola PLIO marka araba almak steye br müşter, eğer oto kreds kullaacaksa oto fyatıı %40 ıı peş yatırmak zorudadır. Bakalarda otomobl kredlere uygulaa faz aylık %7 se ve PLIO Koçfas kreds le satı alıırsa, bu otou bugükü peş değer edr? Hag seçeek ç oto fyatı daha düşüktür? Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 52
PROBLEM 6 3 ay (%0 fazl üte Problemler ŞD mlyar (ŞDFF %7,3 mlyar (2.6243 2,624,300,000 Takstler ŞD 2,624,300,000 TL Peşat 2,000,000,000 TL Toplam ŞD 4,624,300,000 TL 6 ay (%3 fazl 3 mlyar (ŞDFF %3,6 3 mlyar / 5.472 553,79,000 TL takst ŞD 553,79,000 (ŞDFF %7,6 553,79,000 (4.7665 2,639,645,000 TL Peşat 2,000,000,000 TL Topl. ŞD 4,639,645,000 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 53 Proje Değerleme Yötemler Statk Yötemler Ortalama Yıllık Gelr Yatırım Tutarıa Oraı Yötem Ortalama Gelr Oraı Ortalama Yıllık Gelr/ Yatırım Tutarı Ger Ödeme Süres Yötem (Payback Damk Yötemler Đskoto Edlmş Ger Ödeme Süres Yötem (dscouted payback Net Şmdk Değer Yötem (NPV Đç Verm Oraı (IRR/ MIRR Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 54 Proje Değerleme Yötemler Öreğ, pyasadak rekabet gücüü arttırmak steye br frma üç farklı projey değerlemektedr. Bu projelere at beklee akt akışları aşağıda verlmştr. Frma, elde ettğ bu verlere göre hag projeye yatırım yapmaı keds ç daha y olacağıı blmek stemektedr? Projelerde Beklee Nakt kışları Yıl Proje Proje B Proje C 0-00 -00-00 50 0 00 2 50 00 0 3 50 50 0 4 50 50 00 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 55 Proje Değerleme Yötemler Proje 0 2 3 4-00 50 50 50 50 Proje B 0 2 3 4-00 0 00 50 50 Proje C 0 2 3 4-00 00 0 0 00 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 56
Proje Değerleme Yötemler Yatırımı Ger Ödeme Süres PRO JE PRO JE B PRO JE C Yıl N. kışı Küm. N. Küm. N. kışı Küm. kışı 0-00 -00-00 -00-00 -00 50-50 0-00 00 0 2 50 0 00 0 0 0 3 50 50 50 50 0 0 4 50 50 50 50 00 00 Ger Ödeme Süreler ; 2 Yıl B 2 Yıl C Yıl Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 57 Proje Değerleme Yötemler ĐskotolamışYatırımı Ger Ödeme Süres PROJE PROJE B PROJE C Yıl ŞDFF(%6 N.. Ş.D. Küm. N.. Ş.D. Küm. N.. Ş.D. Küm. 0-00 -00-00 -00-00 -00-00 -00-00 0.862 50 43. -56.9 0 0-00 00 86.2-3.4 2 0.7432 50 37.2-9.7 00 74.3-25.7 0 0-3.4 3 0.6407 50 32. 2.3 50 32. 6.4 0 0-3.4 4 0.5523 50 27.6 39.9 50 27.6 33.9 00 55.2 4.4 Yatırımı Ger Ödeme Süreler; 2 Yıl + 9.7 32. 2.6 yıl veya 2 yıl, 7.2 ay B 2 Yıl + 25.7 32. 2.8 yıl veya 2 yıl, 9.6 ay C 3 Yıl + 3.4 55.2 3.2 yıl veya 3 yıl, 2.4 ay Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 58 Proje Değerleme Yötemler Net Bugükü Değer (NBD NBD -I 0 + CF ( + r + CF 2 ( + r 2 +... + CF ( + r NBD( -00 + 50 (+0.6 + 50 (+0.6 2 + 50 (+0.6 3 + 50 (+0.6 4 NBD( 39.9 TL NBD(B -00 + 0 (+0.6 + 00 (+0.6 2 + 50 (+0.6 3 + 50 (+0.6 4 NBD (B 33.9 TL NBD(C -00 + 00 (+0.6 + 0 (+0.6 2 + 0 (+0.6 3 + 00 (+0.6 4 NBD (C 4.44 TL Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 59 Proje Değerleme Yötemler Đç Verm Oraı (ĐVO NBD CF CF 2 CF - I + + +... + 2 ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO 0 0 ĐVO( 50 50 50 50 0-00 + + + + 4 2 3 ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO %34.9 ĐVO(B 0 00 50 50 0-00 + + + + 4 2 3 ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO %29.72 ĐVO(C 00 0 0 00 0-00 + + + + 4 2 3 ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO ( + ĐVO %38.03 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 60
Proje Değerleme Yötemler Modfke Edlmş Đç Verm Oraı (ĐVO Proje 0 2 3 4 %6-00 50 50 50 50 50 (+0.6 50 (+0.6 2 58 78.04 253.32 G 50 (GDFF %6.4 50 (5.0665 253.32 00 253.32 (ŞDFF %6,4 (ŞDFF %,4 00 / 253.32 0.3848 r % 26.6 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 6 Proje Değerleme Yötemler Modfke Edlmş Đç Verm Oraı (ĐVO Proje B 0 2 3 4 %6-00 0 00 50 50 50 (+0.6 58 00 (+0.6 2 34.56 G 00 (GDFF %6.2 + 50 (GDFF %6. + 50 G 00 (.3456 + 50 (.26 + 50 242.56 00 242.56 (ŞDFF %4 (ŞDFF %4 00 / 242.56 0.423 r % 24.80 242.56 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 62 Proje C Proje Değerleme Yötemler Modfke Edlmş Đç Verm Oraı (ĐVO 0 2 3 4 %6-00 00 0 0 00 00 (+0.6 2 56.09 256.09 G 00 (GDFF %6.3 + 00 00 (.5609 + 00 256.09 00 256.09 (ŞDFF %4 (ŞDFF %4 00 / 256.09 0.3905 r % 26.50 Fasal Yöetm Doç.Dr. Oktay Taş 63 50 (+0.6 3 67.28