KAVRAM YANILGISI NEDİR? Matematik eğitimi literatüründe matematik öğreniminde karşılaşılan zorlukları ifade etmek için birçok değişik terimin kullanıldığı, aynı zamanda birbirlerinin yerine de kullanıldığı görülmektedir. zorluk (difficulty), kavram yanılgısı (misconception) ve hata (error) terimleri öğrencilerin matematik öğreniminde yaşadıkları güçlüklerin ifade edilmesinde en sık kullanılanlar arasındadır. Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini anlamlandırmada ve çözümlemede en yeterli terimin KAVRAM YANILGISI olduğuna karar verilmiştir. Kavram yanılgısı en genel ifadeyle öğrencilerin fikirlerindeki bilimsel olarak doğru olmayan, kendilerine özgü yorumlar ve anlamlar olarak tanımlanmaktadır.
Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini anlamlandırmada ve çözümlemede en yeterli terimin kavram yanılgısı olduğuna karar verilmiştir. Kavram yanılgısı en genel ifadeyle öğrencilerin fikirlerindeki bilimsel olarak doğru olmayan, kendilerine özgü yorumlar ve anlamlar olarak tanımlanmaktadır.
KAVRAM YANILGISI TÜRLERİ
Kavram Yanılgılarının Nedenleri? Konu üzerinde yapılan araştırmalar incelendiğinde öğrenci kavram yanılgılarının nedenlerinin öğrenci bilgi düzeyi ve becerisi,öğretim yöntem ve stratejisi,öğrenilen konunun zorluğu gibi birçok değişik etkenle ilişkilendirildiği görülmektedir. Kavram yanılgılarına yol açan sebepleri de ayrıntılı incelersek; 1. Epistemolojik nedenleri 2.Psikolojik nedenleri 3.Pedagojik nedenleri şeklinde sıralayabiliriz.
Kavram Yanılgılarının Psikolojik Nedenleri Kavram yanılgılarının psikolojik nedenleri,en genel anlamda,biyolojik,bilişsel ve duyuşsal boyutları içeren kişisel gelişimle alakalıdır. Bu bağlamda,öğrencinin kavrama yeteneği,becerisi,öğrenilenin öğretildiği dönemde bireyin bulunduğu gelişim aşaması,önceki bilgileri ve hazır bulunuşluk düzeyi gibi faktörlerin hepsi öğrencinin öğreneceği yeni bir kavramı nasıl öğrendiğini derinden etkilemektedir.
Örneğin, bir sayıyı 10 sayısı ile çarpma Bilindiği gibi ilköğretim yıllarında 10 sayısı ile çarpma işlemi öğretilirken bir sayıyı 10 ile çarpmak demek çarpılan sayının sonuna bir 0 eklemektir. Şeklinde bir kural kullanılır. Doğal sayıların 10 ve kuvvetleri ile çarpımında doğru sonuca ulaşmak için kolaylıklar sağlayan bu kural ondalık sayıların 10 ile çarpımında kavram yanılgısına neden olmaktadır. Öğrenci 2,3 x 10 çarpma işlemini 2,30 şeklinde cevaplayarak hataya düşmektedir. Halbuki 10 sayısı ile çarpma işlemi çarpılan sayıyı 10 kat büyütür kuralı şeklinde verilmelidir.
Kavram Yanılgılarının Yaşandığı Başlıca Konular Üslü ve köklü sayılar Sayılarda basamak değeri kavramı Negatif sayılara ilişkin zorluklar Simetri kavramı Permütasyon, kombinasyon konuları 1. dereceden bir bilinmeyenli denklemler Bir sayıyı sayı doğrusu üzerinde gösterme Kesirler üzerinde dört işlem Ondalık sayılar üzerinde işlemler, sıralama Yüzde problemleri Oran-orantı
HATA TÜRLERİ
İlköğretim Matematik dersinde Üslü sayılarda sıralama yapar kazanımını gerçekleştirmek isteyen öğretmen öğrencisine; 2 800, 3 600, 5 400 sayılarını büyükten küçüğe doğru sıralamasını ve cevabının nedenini açıklamasını istemiştir. Soruyu cevaplamak isteyen Ali, Öğretmenim 2 800 > 3 600 > 5 400 şeklinde olmalıdır. Çünkü üssü büyük olan sayı daha fazla değerin çarpımı olacağı için üssü büyük olan sayı en büyük olacaktır diye düşündüm. cevabını vermiştir. Buna göre Ali nin soruya vermiş olduğu cevap incelendiğinde aşağıdaki hata türlerinden hangisi yapılmıştır? A) Kavramsal Hata B) Prosedürel Hata C) Genelleme Hatası D) Yorumlama Hatası E) Kurallaştırma Hatası
Cevap C seçeneğidir. III. öncülde verilen hata bir işlem hatasıdır. Kavram yanılgısı olarak ele alınmaz. I. ve II. öncüllerdeki hatalar kavram yanılgısı olarak araştırmalarda yer alır.
Kavram yanılgılarının sebeplerinden biri de epistemolojiktir, I.öğretim modellerinden kaynaklanır. II.öğrenilecek kavramın doğasında vardır. III.kavramların ders kitaplarındaki sunuş biçimindendir. ifadelerinden hangileri epistemolojik sebeplerdendir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Kavram yanılgılarının sebeplerinden biri de psikolojiktir. I. Öğretim modelleri II. Ders kitapları III. Öğrencinin kavrama yeteneği ifadelerinden hangileri psikolojik nedenlerdendir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Kavram yanılgısıyla ilgili olarak, I. Epistemolojik nedenlerden kaynaklanır. II. Çevre şartlarından kaynaklanır. III. Okulun fiziki şartlarından kaynaklanır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
A seçeneğidir. Kavram yanılgıları; 1. Epistomolojik 2. Psikolojik 3. Pedagojik nedenlerden kaynaklanır.