Ankr Üniv Vet Fk Derg, 57, 25-31, 2010 Dirsek displzisi elirlenen 10 köpekte klinik ve rdyolojik değerlendirmeler Cenk YARDIMCI 1, M. Alper ÇETİNKAYA 2, Brış KÜRÜM 3 1 Ondokuz Myıs Üniversitesi, Veteriner Fkültesi, Cerrhi Anilim Dlı, Kurupelit, Smsun; 2 Hcettepe Üniversitesi Tıp Fkültesi Cerrhi Arştırm Merkezi, Sıhhıye, Ankr; 3 Kırıkkle Üniversitesi, Veteriner Fkültesi, Cerrhi Anilim Dlı, Kırıkkle. Özet: Çlışm mterylini, ön ekstremite topllığı şikyeti ile kliniğe getirilen ve dirsek displzisi elirlenen değişik ırk, yş ve cinsiyetteki 10 köpek oluşturdu. Klinik ve rdyolojik muyeneler sonucund displzinin tipi ve derecesi elirlendikten sonr 7 olgud şirurjikl sğltım, 3 olgud ise ilerlemiş oln osteortrite ğlı olrk semptomtik sğltım uygulndı. Sğltım girişimleri sonucund 4 olgud çok iyi, 4 olgud iyi, 2 olgud ise ort dereceli sonuçlr elde edildi. Sonuç olrk; dirsek displzisi elirlenen köpeklerde, kronik dejenertif lezyonlr şekillenmeden uygulnn şirurjikl sğltımın hstlığın prognozund önemli olduğu ve destekleyici medikl sğltımın d ktkı sğlycğı knısın vrıldı. Anhtr sözcükler: Dirsek displzisi, köpek, processus nconeus, processus coronoideus medilis Clinicl nd rdiologicl evlution of elow dysplsi in 10 dogs Summry: The study mteril ws composed of 10 dogs from vrious reed, ge nd sex rought to clinic with complint of forelim lmeness in which elow dysplsi ws found. After clinicl nd rdiologicl exmintions types nd the degrees of the dysplsi were identified. Seven of the cses were surgiclly interfered where only symptomtic tretment ws performed in three. After tretment process, results were excellent in 4, good in 4 nd moderte in 2 cses. As result it ws concluded tht; surgicl intervention performed efore the occurence of the chronic degenertive lesions ws found to e efficient for the prognosis nd supportive medicl tretment hs significnt role in relieving of clinicl symptoms. Key words: Dog, elow dysplsi, processus nconeus, processus coronoideus medilis. Giriş Dirsek displzisi; eklem uyumsuzluğun ğlı olrk trochle humeri nin, incisur trochleris trfındn çepeçevre srılmmsı sonucund oluşn intrrtiküler dejenertif lezyonlr verilen genel isimdir. Dirsek displzisi poligenik, herediter ve gelişimsel ir ortopedik hstlıktır. Eklem uyumsuzluğun ğlı olrk gelişen u dejenertif lezyonlr processus nconeus yrılmsı (ununited nconel process UAP), condylus humeri medile nin osteokondritis disseknsı (OCD) ve processus coronoideus medilis nin kırığıdır (frgmented medil coronoid process FMCP) (1, 2, 6, 8, 11, 12, 13, 18). Dirsek displzisi; ort ve iri ypılı köpek ırklrının 5 ylıktn üyük yvrulrınd, erkeklerde dişilere göre 2 3 kt fzl ir ornd gözlenir. Genellikle hstlığın süresine ğlı olrk hfif, ort, intermittns y d sğltım dirençli ir topllık söz konusudur. Klinik olrk; genç köpeklerde elirgin ir eklem efüzyonu ile lig. collterle medile düzeyinden uygulnn sınç ve ekstremiteye yptırıln ekstensiyond ğrı söz konusu iken, ergin köpeklerde; osteofitozis, krepitsyon, eklemin hreket sınırlrınd zlm ve ğrı gözlenir (12). Processus nconeus, 14-24. hftlrd pofizi olduğu uln y kynr. Processus nconeus yrılmsı ess olrk rdioulnr uyumsuzluğ ğlı olrk gelişir ve 6-8. ydn sonr dirsek ekleminin düksiyond tutulduğu sürekli y d intermittns ir topllık ile krkterizedir. Ayrılm; processus nconeus un, uln ile oln ilişkisine göre üç dereceli olrk sınıflndırılır (13). Birinci derece yrılmd frgmentler rsı gevşeklik, ikinci derece yrılmlrd firilsyon, üçüncü derece yrılmlrd ise processus nconeus un uln dn ütünüyle yrıldığı ve serest prçnın sklerotik ir hl ldığı gözlenir. Köpek yvrulrınd gözlenen dirsek uyumsuzluğu; incisur semilunris in displzisine ve rdius y d uln nın epifiz plklrının premtür kpnmsın ğlı olrk eş zmnlı olmyn üyümesi sonucund şekillenir. En sık olrk etkilenen ölge uln nın distl epifiz plğıdır. Sğltımd erken dönemde uln y ypıln olik ir osteotomi cput rdii ve processus nconeus üzerindeki sıncı ortdn kldırdığı için sğltımd önemli yer tutr (13, 18). Processus coronoideus medilis, 14-20. hftlrd zlden uc doğru kynr. Çeşitli nedenlere ğlı olrk
26 Cenk Yrdımcı - M. Alper Çetinky - Brış Kürüm rdius un uln y göre kıs kldığı durumlrd, processus coronoideus üzerine etkiyen şırı güç u prçnın frgmentsyonun neden olur (2). Plnr görüntülemede cput rdii nin, processus coronoideus medilis i gölgelemesinden dolyı, FCP nin stndrt rdyogrfilerde görüntülenmesi oldukç güçtür (6). Bunun için sintigrfi (3), ilgisyrlı tomogrfi (1,3) y d distomedilproksimolterl olik rdyogrfiler (7) önerilmektedir. Fkt sintigrfinin phlı olmsı, ilgisyrlı tomogrfinin ise genel nestezi gerektirmesi rdyogrfik teknikleri dh czip kılmktdır (8). Osteokondrozis; endokondrl ossifiksyondki ir proleme ğlı olrk eklem kıkırdğının lt tksının nekrozu ile krkterize ir hstlıktır. Diğer tip dirsek displzilerine ğlı olrk d oluşilir (12). Bu çlışmd; kliniğimizde krşılştığımız dirsek displzisi olgulrının klinik ve rdyolojik ulgulrı ile opertif ve medikl sğltım sonuçlrının ktrılmsı mçlndı. Mteryl ve Metot Çlışm mterylini; 2003-2005 yıllrı rsınd Ankr Üniversitesi Veteriner Fkültesi Cerrhi Anilim Dlı, Ortopedi ve Trvmtoloji Bilim Dlı Kliniğine ön ekstremite topllığı şikyeti ile getirilip, ypıln klinik ve rdyogrfik muyeneler sonucund, dirsek displzisi tnısı konuln değişik ırk, yş ve cinsiyetteki 10 köpek oluşturdu. Olgulrın klinik muyeneleri ypıldıktn sonr her iki dirsek ekleminin de A/P (ntero-posterior), A/P 15 pronsyon (norml pozisyond ksil düzlemi dik olrk kesen rdius un nterior yüzüne el ile 15 lik içe rotsyon işlemi ypılmsı ile sğlnır) ile 90 ve 120 fleksiyondki M/L (medio-lterl) rdyogrfileri lındı (15, 16). Alınn rdyogrfilerde; dirsek eklemini oluşturn kemiklerdeki yüzey uyumu, olsı frgmentsyonlr ve dejenertif lezyonlr irdelenerek, sğltım seçeneği elirlendi. Dejenertif lezyonlrın ilerlediği üç olgud (olgu no: 3, 7, 8) sdece medikl sğltım uygulnırken, diğer olgulrd medikl ve opertif sğltım kominsyonu uygulndı. Bu olgulr non-steroid ntienflmtur (NSAI) olrk 2,2 mg/kg/bid dozund crprofen e ek olrk NSAI lrın mide mukozsı üzerindeki yn etkilerini engellemek mcıyl 3 mcg/kg/bid dozund misoprostol uygulmlrı ypıldı. Ayrıc kıkırdk lezyonlrın krşı kondroprotektif olrk orl glikozmin sülft ve kondroitin sülft uygulndı. Opertif sğltım uygulnn olgulrın (olgu no: 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10) genel nestezisi, xylzine HCl (3 4 mg/kg) premediksyonu sonrsınd uygulnn ketmin HCl (15 20 mg/kg) ile sğlndı. Processus nconeus dirsek eklemine ypıln lterl rtrotomi, processus coronoideus medilis ve medil condylus humeri ye ise medil rtrotomi ile yklşıldı. Serest frgmentlerin uzklştırılmsındn sonr eklem steril serum fizyolojik ile yıkndı ve rutin olrk kptıldı. Dirsek uyumsuzluğu ulunn iki olgud (olgu no:1, 2) ise uln nın proksiml 1/3 ünün cudl yüzünden proksimo-distl doğrultud olik ir osteotomi uygulndı. Postopertif dönemde tüm olgulr, sdece ensizyon httını kptck şekilde 4 7 gün süreli koruyucu ndj ek olrk, klvulonik sit ile güçlendirilmiş moksisilin enjeksiyonu 15 mg/kg/gün dozund, 5 gün süreyle uygulndı ve tüm olgulrd herhngi ir fikssyon tekniği uygulnmksızın ölge kptıldı. Periyodik olrk olgulrın 1., 2., 4. ve 12. hftlrd klinik ve rdyogrfik muyeneleri ypıldı. Bulgulr Olgulrın klinik muyenelerinde; hfif y d ort dereceli soğuk intermittns topllık ynınd, dirsek eklemine yptırıln fleksiyon ve ekstensiyon hreketlerinde ğrı, eklemin hreket sınırlrınd zlm, ilgili ekstremitede dış rotsyon ve tuer olecrni de değişik derecelerde ddüksiyon gözlendi. Rdyolojik muyeneler sonucund, ikisi erken dönem (olgu no: 1, 2) iri kronik (olgu no: 3) olmk üzere üç olgud dirsek eklemi uyumsuzluğu, ir olgud (olgu no: 4) III. UAP, ikisi kut (olgu no: 5, 6) üçü kronik (olgu no: 7, 8, 9) olmk üzere eş olgud FMCP ile ir olgud FMCP ile irlikte condylus humeri de OCD (olgu no: 10) tespit edildi. Akut dönemdeki olgulrd (olgu no: 1, 2, 5, 6) sdece displziyle ilişkili rdyolojik ulgulr gözlenirken, dejenertif lezyonlrın ilerlediği kronik olgulrd (olgu no: 3, 7, 8, 9) displzi ulgulrın ek olrk ilerlemiş osteortritis ulgulrı gözlendi (Şekil 1., ). Olgulrdn eşinin (olgu no: 4, 5, 6, 7, 9) iri ypılı köpekler olduğu ve lezyonlrın trvmtik nedenlere ğlı olrk oluştuğu elirlendi. Anmnezde, diyete ek olrk dışrıdn klsiyum tkviyesinin ypıldığı öğrenilip, rdius/uln nın senkronize üyümesine ğlı olrk dirsek uyumsuzluğu tespit edilen iki olgunun (olgu no: 1, 2) klinik muyenesinde, dirsek eklemi düzeyinde vrus, crpl eklem düzeyinde ise vlgus deformitesi gözlendi (Şekil 2., ). Her iki olguy d ynı senst ilterl dinmik unlr osteotomi uygulndı (Şekil 2. c). Dirsek uyumsuzluğu ile eklemin hreket sınırlrınd iyileşme kydedilmesine rğmen preopertif dönemde oluşn ekstremite deformsyonlrın ğlı olrk şekillenen nguler deformite düzeltilemedi. Unilterl III. UAP tespit edilen ir olgud (olgu no: 4) processus nconeus un uln dn ütünüyle yrıldığı ve ekleme yptırıln fleksiyon ve ekstensiyond krepitsyon elirlendi (Şekil 3. ). Rdyolojik muyenede processus nconeus ile olecrnon rsındki ölgede hfif dereceli osteofitozis gözlendi. Serest prçnın uzklştırılmsındn sonr trochle humeri nin kıkırdk yüzeyi kontrol edildi. Olgunun postopertif dönemde ilgili
Ankr Üniv Vet Fk Derg, 57, 2010 27 Şekil 1.. İlerlemiş osteortrite ğlı olrk incisur trochleris te eklem sınırlrının kyolmsı (eyz ok) ve condylus humeri de peritrochler osteofitozis ile rdio-humerl uyumsuzluk(srı ok), (olgu no: 3).. Cput rdii, processus coronoideus (srı ok) ve condylus humeri düzeyinde (eyz) kronik dejenertif eklem hstlığın ğlı perirtiküler osteofitozis (olgu no: 9). Figure 1.. Dispper in the joint mrgins of incisur trochleris due to osteorthritis (white rrow) nd peritrochler osteophytosis of the humerl condyle with rdio-humerl incongruity (yellow rrow), (cse no: 3).. Perirticulr osteophytosis of the rdil hed, coronoid process (yellow rrow) nd humerl condyle (white rrow) due to chronic degenertive joint disese (cse no: 9). c Şekil 2.. Anteroposterior pozisyond dirsek eklemindeki uyumsuzluk (oklr).. Büyüme plklrındki (oklr) senkronizsyonun mediolterl pozisyondki görünümü. c. Dinmik ulnr osteotomiden (eyz ok) sonr humero-rdil eklemdeki gevşeme (srı ok) (olgu no: 1). Figure 2.. Elow incongruity on the nteroposterior positioning (rrows).. Asynchroniztion of the growth pltes (rrows) on mediolterl positioning. c. Relxtion t the humero-rdil joint (yellow rrow) fter dynmic unlr osteotomy (white rrow) (cse no: 1).
28 Cenk Yrdımcı - M. Alper Çetinky - Brış Kürüm Şekil 3.. III. processus nconeus yrılmsı (ok), (olgu no: 4).. Postopertif 12. yd, yrılm httınd miniml düzeyde osteofitozis (ok) Figure 3.. Grde III ununited nconel process (rrow), (cse no: 4).. Miniml osteophytosis t the seprtion line t 12 th month postopertively (rrow). Şekil 4.. Kronik processus coronoideus kırığın ğlı perirtiküler osteofitozis (eyz oklr), (olgu no: 9).. 15 pronsyondki nteroposterior pozisyond processus coronoideus kırığının görünümü (ok), (olgu no:9). Figure 4.. Perirticulr osteophytosis due to chronic frgmented medil coronoid process (white rrows), (cse no: 9).. Exposition of the frgmented medil coronoid process t nteroposterior 15 prontion position (rrow), (cse no: 9).
Ankr Üniv Vet Fk Derg, 57, 2010 29 Tlo 1. Çlışm mterylini oluşturn olgulr it preopertif ve postopertif ulgulr. Tle 1. Preopertive nd postopertive findings of the cses constituting the mteril of the study. Olgu no 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Irk, yş, cinsiyet, eden ğırlığı Kngl, 4 A, E, 13 kg Kngl, 4 A, D, 10 kg Mix, 15 Y, E, 30 kg Kngl, 8 A, E, 60 kg Rottweiler, 10 A, E, 38 kg Rottweiler, 6 A, E, 27 kg Rottweiler, 4 Y, E, 40 kg Cocker Spniel, 10 Y, E, 14 kg Collie,7 Y, E, 27 kg Mix, 2 Y, E, 17 kg Etiyoloji Rdius / uln d senkronize üyüme Rdius / uln d senkronize üyüme Bilinmiyor Displzi tipi Bilterl dirsek uyumsuzluğu Bilterl dirsek uyumsuzluğu Unilterl kronik dirsek uyumsuzluğu OA skoru Trvmtik Unilterl, III UAP + Trvmtik Unilterl FMCP + Trvmtik Unilterl FMCP + Trvmtik (1 yıl önce trfik kzsı geçirmiş) Trvmtik Bilinmiyor ( 6 ydır topllık şikyeti vr) Trvmtik (2 y önce yüksekten düşmüş) Kronik unilterl FMCP Kronik unilterl FMCP Kronik unilterl FMCP Unilterl FMCP + Medil condylus humeri de OCD Sğltım - Bilterl DUO, MS - Bilterl DUO, MS ++ MS Proc. nconeus un med. in med. in ++ MS +++ MS +++ + med. in med. in ve OCD ın Sonuç Ort (ileri dereceli ngulsyon) İyi (ort dereceli ngulsyon) İyi (soğuk intermittns topllık) İyi (soğuk intermittns topllık Ort (soğuk intermittns topllık) A: ylık, Y: yşlı, E: erkek, D: dişi, UAP: processus nconeus yrılmsı, FMCP: processus coronoideus medilis kırığı, OCD: osteokondritis dissekns, DUO: dinmik ulnr osteotomi, MS: medikl sğltım, OA: osteortrit İyi ekstremitesini fonksiyonel olrk kullndığı gözlendi. Postopertif 12. yd ypıln muyenelerde, ilgili ekstremitenin hem fleksiyon hem de ekstensiyond ğrısız olrk kullnıldığı ve osteortrit ulgulrının ilerlemediği tespit edildi (Şekil 3. ). Olgulrın ltısınd (olgu no: 5, 6, 7, 8, 9, 10) FMCP tespit edilirken unlrdn üçünde (olgu no:7, 8, 9) kronik osteortrit ulgulrı d gözlendi. Frgmentsyonun kut olduğu iki olgud (olgu no: 5, 6) intrrtiküler frgmentin uzklştırılmsını tkien klinik semptomlr tmmen ortdn klkrken, ileri derecedeki osteortrit ulgulrının gözlendiği iki olgud (olgu no: 7, 8) sdece medikl sğltım uygulndı. Her iki olgud kullnıln NSAI lr ile topllığın derecesinde zlm sğlns ile, topllığ ilişkin ulgulr ortdn klkmdı. Kronik FMCP tespit edilen şk ir olgud (olgu no: 9), dejenertif lezyonlrın ilerlemiş olmsın (Şekil 4. ) rğmen eklemin medilinden ypıln plpsyond serest frgmentin hissedilmesi ve topllığın intermittns krkterde olmsı; ğrının, serestleşmiş oln u frgmentten (Şekil 4. ) kynklnmış olileceğini düşündürdü. Opersyond ligmentum collterle medile nin eklem kpsülüne ypıştığı noktnın hemen ltınd, 3 x 4 x 6 mm oyutlrındki serest prç uzklştırıldı. Olgunun opersyondn 48 st sonr ilgili ekstremitesini kullnmy şldığı gözlenirken, postopertif 7. günde ypıln klinik muyenede, eklemdeki ilerlemiş dejenertif lezyonlr rğmen, ilgili ekstremitenin norml yürürken ve koşrken fonksiyonel olrk kullnılildiği gözlendi. Unilterl FMCP tespit edilen ir şk olgud ise rdyogrfilerde gözlenmemesine rğmen, serestleşmiş oln condylus humeri medile nin serest frgmentin tm krşısın gelen noktsınd mercimek tnesi üyüklüğünde ir kıkırdk frgment gözlendi. Serest frgmentin ve flein uzklştırılıp sukondrl kemiğin kürete edilmesinden sonr eklem kptıldı. Trtışm ve Sonuç Dirsek displzisi; genellikle 5-8 ylık iri ypılı köpek ırklrınd, erkeklerde dişilere ornl yklşık iki kt yüksek ir insidens ile seyreden, gelişimsel ir ortopedik hstlıktır. Predispozisyon çısındn ypıln değerlendirmede en duyrlı ırkın UAP için Almn Kurt köpekleri (13, 14), FMCP için ise Rottweiler lr olduğu
30 Cenk Yrdımcı - M. Alper Çetinky - Brış Kürüm ildirilmiştir (2, 5). Çlışmmızdki olgulrın 9 unun iri ypılı erkek köpeklerden oluşmsı litertür verilerle prlellik gösterdi. Dirsek displzisinin her üç tipinin de ortk nedeni, gelişimsel mlrtikülsyondur. Mlrtikülsyon sonucund eklem yüzeylerindeki güç dğılımındki dengesizlik sekonder olrk uzun dönemde dejenertif eklem hstlığın neden olur (8, 9). Çlışmmızı oluşturn olgulrın 8 inde değişik derecelerde osteortrit ulgulrı elirlendi. Bu durum; unilterl dirsek displzisi ulunn olgulrd, klinik topllığın eklemde dejenertif lezyonlr gelişene kdr kompnze edileildiği yönünde yorumlndı. Çlışmmızd A/P 15 pronsyond lınn rdyogrfiler, processus coronoideus medilis in görüntülenmesinde yeterli oldu. Bu mçl özellikle unilterl olgulrd krşılştırmlı değerlendirmenin tnıd üyük önem tşıdığı göz önünde ulundurulmlıdır. Fkt fleksiyond mediolterl pozisyonun eklemde kompresyon neden olduğundn dolyı eklem uyumsuzluğunu gizleyeileceği unutulmmlıdır (11). Dirsek displzisi köpeklerde değişik derecelerde topllık ve fonksiyon kyı gii ulgulrl seyrederken, kronikleşmiş olgulrd eklemdeki dejenertif lezyonlr ğlı olrk elirgin ks trofisi ve hreket kyı göze çrpr. Bu hstlr; uzun mesfeli yürüyüş, koşm ve oyun oynmy krşı isteksiz olduklrındn dolyı hst shipleri trfındn nmnezde temel olrk nitelendirilirler (18). Özellikle kronik olgulrın koşm ve uzun mesfeli yürüyüşlerde elirgin topllık ulgulrı göstermesine ek olrk klinik muyenede ön ekstremite kslrınd trofi ile dirsek ekleminin hreket sınırlrınd zlm elirlenmesi litertür verilerle prlellik gösterdi. Dirsek displzisinde rdyogrfik olrk gözlenen ilk dejenertif ulgulr, processus nconeus ile tuer olecrni rsındki ölgenin dorslinde şekillenen osteofitozis ile uln nın sutrohler sklerozudur (8, 15). Fkt klinik gözlemlerimize göre, perirtiküler osteofitozisin şldığı olgulrd genelde prognoz şüphelidir. Bunun nedeni olrk d, eklem iyomekniğinin ozulmsı ile doğru orntılı olrk kuvvetler dengesinde meydn gelen değişiklikler düşünülmektedir. Bu ulgulr ışığınd, özellikle iri ypılı köpeklerde uzun dönemde şekilleneilecek dejenertif lezyonlrın önleneilmesi mcıyl, erken tnıd klinik ulgulr göz önünde ulundurulmlıdır. Eklemdeki yngının kronikleştiği ve kemik üremelerinin rttığı olgulrın tnısınd rdyogrfiler displzi tipinin krkterizsyonund çoğunlukl yetersiz klır. Bu gii durumlrd nmnez ve klinik ulgulr tnıyı kolylştırildiği gii dignostik rtrotomilere de şvurulilir. Fkt dejenertif lezyonlrın şiddetli olduğu kronik olgulrd uygulnn şirurjikl sğltımın hstnın yşm stndrdını çok fzl değiştirmediği elirtilmektedir (18). Bu doğrultud, olgu no:8 in hem yşlı olmsı hem de ileri dereceli intrrtiküler ve perirtiküler osteofitozisi ulunmsındn dolyı medikl sğltım uygulndı. Fkt olgu no:9 d, processus coronoideus medilis den ütünüyle serestleşmiş oln osteokondrl prç, ilerlemiş osteortrite rğmen opertif olrk uzklştırıldı ve postopertif erken dönemde fonksiyonel iyileşme kydedildi. Bu ğlmd ilerlemiş dejenertif değişiklere rğmen intrrtiküler serest prçlrın cerrhi olrk uzklştırılmsı topllığın prognozunu olumlu etkileyeceğinden dolyı trfımızdn önerilmektedir. Genç köpeklerde mlnutrisyon ğlı olrk distl ulnr üyüme plğının erken kpnmsı dirsek uyumsuzluğun neden olur. Bu hstlığın sğltımınd nguler deformite şekillenmeden önce ypıln uln ostektomileri önerilmektedir. Bzı rştırmcılr, unun için cput rdii nin 2 cm kdr distlinden olik ir kemik segmentinin çıkrılmsı ve interfrgmentl ölgenin yğ dokusu ile doldurulmsını önermektedir (11, 12, 13). Ayrıc frgmentler rsı hreketliliği engellemek mcıyl ince ir Kirschner teli ile rijit olmyn ir fikssyonun d uygulnileceği önerilmektedir (11, 12, 14). Çlışmmızd dirsek uyumsuzluğu tespit edilen iki olgud (olgu no: 1, 2) fikssyon ve interfrgmentl yğ doku replsmnı olmksızın dinmik olik ulnr osteotomi uygulndı. Uln ve dolyısıyl dirsek ekleminde longitudinl eksende oluşn sınc ğlı olrk osteotomi httınd elirgin ir rlnm gözlendi. Bu ğlmd ize göre, tm ir osteotomi ve periostel serestleştirme ypılmsıyl erken dönem kemik kynmsının önüne geçileilir. Sjörstöm 22 köpek üzerinde ypmış olduğu çlışmd UAP nin uln nın çeşitli nedenlere ğlı olrk kıs kldığı durumlrd şekillendiğini elirtmiştir (14). Wind e göre ise u üyüme gecikmesi ileriki dönemlerde kompnze edileilmektedir, öyle ki; processus nconeus kırığın rğmen eklem uyumsuzluğunun görülmemesi unu desteklemektedir (17). Çlışmmızd unilterl III. UAP tespit edilen ir olgud (olgu no:4) dirsek uyumsuzluğunun ve uzun dönemde osteortrite ğlı klinik ulgulrın gözlenmemesi u teoriyi desteklemektedir. Sonuç olrk; dirsek displzisi gelişimsel ve ırk predispozisyonu gösteren ir ortopedik hstlık olduğundn dolyı şüpheli olgulrd periyodik rdyogrfik muyeneler tnı için önemlidir. Hstlığın prognozund erken müdhle kdr eklemde gelişen sekonder dejenertif lezyonlr d önemli yer tutmktdır. Dolyısıyl, dirsek displzisi tnısı konuln hstlrd dejenertif lezyonlr şekillenmeden uygulnn erken şirurjikl sğltımın hstlığın prognozundki en önemli smk olduğu unutulmmlı, destekleyici sğltımd NSAI ve kondroprotektif jnlrdn yrrlnılmdır.
Ankr Üniv Vet Fk Derg, 57, 2010 31 Kynklr 1. Bouck GR, Miller CW, Tves CL (1995): A comprison of surgicl nd medicl tretment of frgmented coronoid process nd osteochondritis dissecns of the cnine elow. Vet Comp Orthop Trumtol, 8, 177-183. 2. Bouly JP (1998): Frgmented medil coronoid process of the uln in the dog. Vet Clin North Am Smll Anim Prct, 28, 51-74. 3. Brden TD, Stickle RL, Dejrdin LM (1994): The use of computed tomogrphy in frgmented coronoid disese: A cse report. Vet Comp Orthop Trumtol, 7, 40-44. 4. Brünnerg L, Viehmnn B, Wil H (1999): Computergestützte uswertung von röntgenildern zur erfssung von prmetern der ellogengelenksdysplsie. Teil 2. Stufenildungen im Gelenk. Kleintierprxis, 44, 637-646. 5. Collins KE, Cross AR, Lewis DD, Zpt JL, Goett SD, Newell SM, Rpoff AJ (2001): Comprision of the rdius of curvture of the ulnr trochler notch of Rottweilers nd Greyhounds. Am J Vet Res, 62, 968-973. 6. Fox SM, Bloomerg MS, Bright RM (1983): Developmentl nomlies of the cnine elow. J Am Anim Hosp Assoc, 19, 605-615. 7. Hudiquet PR, Mrcellin-Litte DJ, Steins ME (2002): Use of distomedil-proksimolterl olique rdiogrphic view of the elow joint for exmintion of the medil coronoid process in dogs. Am J Vet Res, 63, 1000-1005 8. Hornof WJ, Wind AP, Wllck ST, Schulz KS (2000): Cnine elow dysplsi, the erly rdiogrphic detection of frgmenttion of the coronoid process. Vet Clin North Am Smll Anim Prct, 30, 257-265. 9. Preston CA, Schulz KS, Tylor KT, Kss PH, Hgn CE, Stover SE (2001): In vitro experimentl study of the effect of rdil shortening nd ulnr ostectomy on contct ptterns in the elow joint of dogs. Am J Vet Res, 62, 1548-1556. 10. Red RA, Wind A, Morgn JP, Pool RR (1990): Frgmenttion of the medil coronoid process of the uln in dogs: A study of 109 cses. J Smll Anim Prct, 31, 330-334. 11. Smoy Y, Vn Ryssen B, Gielen I, Wlschot N, vn Bree H (2006): Elow incongruity in the dog. Vet Comp Orthop Trumtol, 19, 1-8. 12. Schulz KS, Krotscheck U (2002): Cnine elow dysplsi. 1927-1952. In: Textook of Smll Animl Surgery, D Sltter (Ed), 3 rd edition, Sunders, Phildelphi. 13. Sjöström L (1998): Ununited nconel process in the dog. Vet Clin North Am Smll Anim Prct, 28, 74-86. 14. Sjöström L, Ksström H, Källerg M (1995): Ununited nconel process in the dog. Pthogenesis nd tretment y osteotomy of uln. Vet Comp Orthop Trumtol 8, 170-176. 15. Snelling SR, Lvelle RB (2004): Rdiogrphic chnges in elow dysplsi following ulnr osteotomy cse report nd review of the literture. Aust Vet J, 82, 278-281. 16. Viehmnn B, Wil H, Brünnerg L (1999): Computergestützte uswertung von röntgenildern zur erfssung von prmetern der ellogengelenksdysplsie. Teil 1. Stufenildungen im Gelenk. Kleintierprxis, 44, 595-606. 17. Wind AP (1986): Elow incongruity nd developmentl elow diseses in the dog: Prt I. J Am Anim Hosp Assoc, 22, 712-724. 18. Zoltn D (2003): Wht is elow dysplsi, Cnine developmentl hip nd elow dysplsi nd workshop, 23 rd -25 th My, Ankr, Turkey, Course ook: 43-50. Geliş trihi: 10.03.2008 / Kul trihi: 07.04.2009 Yzışm dresi Yrd.Doç.Dr.Cenk Yrdımcı Ondokuz Myıs Üniversitesi Veteriner Fkültesi Cerrhi Anilim Dlı Kurupelit / Smsun emil: cyrdimci@omu.edu.tr.