2015-2016 Br Su Ypılrı II Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi Müendislik Mimrlık Fkülesi İnş Müendisliği Bölümü Yozg Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 1 2015-2016 Br İnce Kemer lklrının bsınç mukvemeinden yrrlnrk eki eden kuvvelerin büyük kısmını vdi ymçlrın krn, iki yönde eğrilik göseren brjlrdır. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 2
2015-2016 Br Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 3 2015-2016 Br Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 4
2015-2016 Br Uygulm yerleri ve erci sebepleri Vdi genişliğinin vdi yüksekliğine ornı: B/H<6 oln brj yerlerinde uygundur. Vdi ymçlrındki ve bnındki kynın sğlm ve şım gücünün yüksek olmsı gerekir. Beon cminde büyük srruf sğlnır. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 5 2015-2016 Br Uygulm yerleri ve erci sebepleri Brj kesii ince olduğu için duvrlr d esnekir, ve şırı yüklemelere krşı sssiyei zlır. Bundn dolyı d büyük emniye gerilmelerine müsde edilir. Beon emniye gerilmeleri sonun kdr kullnılır. Vdi ymçlrın bğlnı en z 45 olmlıdır. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 6
2015-2016 Br Kemer çıklığı genişlik Kre Memb yüzü genişlik yrıçp Mnsp yüzü yükseklik opuk ks Merkezi çı Mnsp yüzü emel Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 7 2015-2016 Br (Tipleri) Sbi Yrıçplı Kemer brjlr U şekilli vdiler için uygundur. Or yükseklikeki brjlr için uygundur. Memb yüzü dikir. İnşsı diğer iplere göre d kolydır. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 8
2015-2016 Br (Tipleri) Sbi Merkez Açılı V şekilli vdiler için uygundur. 2 Vdi genişliğinin (çıklığının) yüksekliğine ornı: B/H=5 ile 1 4 sınırlıdır. 3 En uygun merkez çısı 133 o 34 dır. 3-4 Al kısımd iyi bir kemer esiri elde edilir. 1-2 Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 9 2015-2016 Br (Tipleri) Değişken Yrıçplı ve Değişken Açılı Hem yrıçp em de merkez çısı değişkendir. Kbuk ve kubbelerin değişik ip ve şekilleri kemer brj olrk düşünülür. kre Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 10
2015-2016 Br (Tipleri) Değişken Yrıçplı ve Değişken Açılı En çok silindirik kbuklr yklşn dönel kbuklr, düşey ve eğik prboloidler kullnılmkdır. Hesplr kbuk eorisinin kemer brj uygulnmsı şeklinde ypılır. kre Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 11 2015-2016 Br Memb Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 12
2015-2016 Br Hesp Esslrı Bğımsız lklr yönemi Deneme-ynılm yönemi Elsisie eorisi Kbuk eorisinin kemer brjlr uygulnmsı Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 13 2015-2016 Br Tsrım Hidrolik srım, idrolojik srıml belirlenmiş brj kreinden iibren er ko için brj klınlığının belirlenmesi surei ile ypılır. Tbn su bsıncı ikinci derece önemli olduğundn iml edilebilir. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 14
2015-2016 Br (Hesp Esslrı) Bğımsız Hlklr Yönemi /2 /2 r m r d r m = r d /2 O Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 15 2015-2016 Br H df V df V d merkez çısın sip sonsuz küçük bir elemn y p p prçsın gelen df v kuvvei: df V p. r. d R d x r R Bu kuvvein düşey bileşeni: df V p. r. d. Sin B Bu kuvvein kemer genişliği Burd kemer lksı yüksekliği, r kemer yrıçpı, merkez çısıdır. boyunc inegrsyonu ile H oplm kuvvei bulunbilir: H... r. Sin 2 2 Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 16
2015-2016 Br H y df V df V Mesne kuvvei R: R r p R Ry /2 Rx d x r Ry p R /2 Rx Kemer lksı için gerekli klınlık : R/ r sıkışırılmış beon için emniye B gerilmesidir. Beon emniye gerilmesinin 2/3 ü ile 3/4'ü rsınd bir değer lınbilir. Birim yükseklik için vdi boyunc beon cmi; V 2 r Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 17 2015-2016 Br Bsınç p = olduğundn: p r d /2 /2 r m r d O r m = r d /2 Tbn suyu bsıncı zlm fkörü kemer brjlrd sıfırdır (m=0) Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 18
2015-2016 Br Kemer lklrının nr noksındki seimi : rm E E = beonun elsisie modülü r m = lk eksenindeki yrıçp Merkez çısı (2), kiriş uzunluğu (L) ve kemer yrıçpı ( r) rsınd şğıdki ilişki verilebilir. L r 2 Sin /2 /2 r m r m = r d /2 Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 19 O r d 2015-2016 Br Örnek Yüksekliği 120 m oln bir brjın ğırlık ve kemer-ğırlık üründe ypılmsı lleri için bn genişliklerini ve birim klınlıkki cimlerini krşılşırınız. Brjd bn su bsıncı küçülme fkörü 0.8'dir. b = 2.4 /m³ Çözüm: Ağırlık brj için: b 2.4 w 1.0 2.4 b 1 m b 1 120 2.4 0.8 b 120 1 2.4 0.8 b= 95 m Hcim= 1 120 95 5700 m³ 2 Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 20
2015-2016 Br Kemer-Ağırlık brj için: b 1 1 m = 0 b 120 78 2.4 m Hcim = 1 120 78 4680 m³ 2 120 Hcim zlmsı : 5700 4680 5700 %18 95 78 Ağırlık yerine kemer-ğırlık seçmeyle beon cminde %18 zlm olckır. Bu seçim nck ymçlr yeerince sğlm olduğund ypılbilir. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 21 2015-2016 Br Örnek Yüksekliği 80 m olck bir sbi yrıçplı (silindirik) kemer brjd bndki mksimum kemer klınlığının, en fzl brj yüksekliğinin ¼ üne eşi olmsı isendiğine göre kemer yrıçpını esplyınız. Kemer lklrının emniye gerilmesi 220 /m², beonun elsisie modülü 210 6 /m² olduğun göre epede nr noksınd ory çıkck seimi bulunuz. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 22
2015-2016 Br Çözüm rd p = /4 llım = 80 / 4 = 20 m : p = r d 4 rd 1 1 220 55 4 4 1 m 20 rm rm rd 55 45 m 2 2 E 45 220 0.005 210 6 m 0.5 cm seim oluşur. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 23 2015-2016 Br Örnek Yüksekliği 100 m ve epe genişliği 5 m olck bir kemer brjın epeden iibren 0, 25, 50, 75 ve 100 m derinliklerdeki eksen yrıçplrı sır ile 95, 80, 63, 58, 50 m dir. Beonun emniye gerilmesi 300 /m² ve elsisie modülü 210 6 /m² dir. Her seviyede kemer lksının klınlık ve seimini bulunuz. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 24
2015-2016 Br 25 25 25 25 0 25 50 75 100 /2 /2 r m r m = r d /2 O r d Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 25 2015-2016 Br Çözüm 2 2 b em 300 200 / m ² r 3 3 d p p m p r r d 2 m rd rm 2 r 0.5 rm 0.5 r m 0.5 = 1 /m³, = 200 /m² için: Seim: r m E r m 200 0.5 bulunur. Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 26
2015-2016 Br r m 200 0.5 rm E Sır No Brj epesinden iibren derinlik (m) Eksen yrıçpı r m (m) Kemer klınlığı (m) Seim (cm) 1 0 95 0.00 0.95 2 25 80 10.67 0.80 3 50 63 18.00 0.63 4 75 58 26.77 0.58 5 100 50 33.33 0.50 Yrd. Doç. Dr. Burn ÜNAL Bozok Üniversiesi n Müendislii Bölümü 27