İÇİNDEKİLER SUNUŞ /iii İÇİNDEKİLER /v ÖĞRENME ÖĞRETME KURAM ve YAKLAŞIMLARINA GİRİŞ / vi BİRİNCİ BÖLÜM Seval FER, İlker CIRIK TEMEL KAVRAMLAR Yasa, İlke, Kuram, Strateji, Model, Yöntem, Teknik, Taktik, Yaklaşım /1 Yasa ve İlke Kavramları /4 Kuram, Model, Strateji, Yöntem, Teknik, Taktik, Yaklaşım Kavramları /6 Bölüm Kavramlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış /11 Özet /13 Kaynaklar /14 İKİNCİ BÖLÜM Sertel ALTUN, Esma ÇOLAK ÖĞRENME KURAMLARI Davranışçı Öğrenme Kuramları /18 Klasik Koşullanma /18 Edimsel Koşullanma /22 Bağlaşımcılık Kuramı /28 Bilişsel Öğrenme Kuramları /31 Sosyal Bilişsel Öğrenme Kuramı /31 Bilgiyi İşleme Kuramı /44 Beyin Temelli Öğrenme Kuramı /50 Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı /55 Özet /61 Kaynaklar /64 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Rüçhan ÖZKILIÇ ÖĞRETİM KURAMLARI Öğretim Kuramı Nedir? /68 Öğretim Kuramları Neden Gereklidir? /69 Öğretim, Öğrenme ve Gelişim Kuramları Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır? /71 vii
Öğretim Kuramlarının Hangi Özelliklere Sahip Olması Gerekir? /72 Öğretim Kuramlarına Genel Bakış /74 Davranışçı Öğretim Kuramları /75 Bilişsel Öğretim Kuramları /76 Yapılandırmacı Öğretim Kuramları /78 Özet /80 Kaynaklar /82 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ersin ŞAHİN AÇIKLAYICI VE KURALCI ÖĞRETİM KURAMLARI ve MODEL ÖRNEKLERİ Açıklayıcı Öğretim Kuramı /84 Carroll un Okulda Öğrenme Modeli /85 Kuralcı Öğretim Kuramı /94 Programlı Öğretim /95 Bilgisayar Destekli Öğretim /96 Bireyselleştirilmiş Öğretim Programı (Keller Planı) /101 Özet /104 Kaynaklar /105 ALANDA ÇALIŞAN KURAMCILAR Davranışçı Kuramcılar /110 Pavlov /112 Thorndike /114 Watson /115 Tolman /118 Guthrie /119 Hull /120 Skinner /120 Bilişselci Kuramcılar /122 Bandura /122 Vygotsky /124 Piaget /125 Gestalt Kuramcıları /127 Wertheimer /127 Koffka /128 Köhler /129 Bruner /129 Özet /131 Kaynaklar /133 BEŞİNCİ BÖLÜM Süleyman AVCI viii
ALTINCI BÖLÜM İlker CIRIK STRATEJİDEN YÖNTEME GEÇİŞ Etkili ve Verimli Öğretim Süreci /136 Öğretim Stratejisi Kavramına Genel Bir Bakış /138 Öğretim Yöntemi Kavramına Genel Bir Bakış /140 Öğretim Stratejisinden Öğretim Yöntemine Geçiş /142 Özet /145 Kaynaklar /146 YEDİNCİ BÖLÜM Sedat YÜKSEL ÖĞRENME STRATEJİLERİ VE SINIFLAMALAR Öğrenme Stratejileri nedir? /151 Öğrenme Stratejileri, Çalışma Becerileri, Öğrenme Stilleri ve Öğrenme Taktikleri /152 Öğrenme Stratejilerinin Sınıflandırılması /153 Öğrenciler Hangi Stratejileri Daha Yoğun Kullanmaktadırlar? /158 Öğrenme Stratejilerinin Kazanılması /159 Öğrenme Stratejilerinin Kazanılmasında Öğretmenin Rolü /161 Özet /163 Kaynaklar /164 SEKİZİNCİ BÖLÜM Sertel ALTUN ÖĞRETİM STRATEJİLERİ VE SINIFLAMALAR Buluş Stratejisi ile Öğretim /170 Sunuş Stratejisi ile Öğretim /173 Araştırma Stratejisi ile Öğretim /178 Özet /183 Kaynaklar /184 STİL VE STRATEJİ ETKİLEŞİMİ Stil ve Öğrenme /186 DOKUZUNCU BÖLÜM İlker CIRIK ix
Strateji ve Öğrenme /188 Stil ve Strateji İlişkisi /189 Stil ve Stratejinin Sabit/Değişken Olma Durumu /191 Stil ve Stratejinin Öğretim, Öğretmen ve Öğrenciler Açısından Önemi /192 Özet /194 Kaynaklar /195 ONUNCU BÖLÜM Seval FER ÖĞRENME STİLLERİ ve STİL ODAKLI ÖĞRETİM TASARIMI Stil Kavramı ve Türleri /200 Öğrenme Stili Nedir? /203 Stil Odaklı Öğretim Tasarımı /205 Özet /214 Kaynaklar /215 ONBİRİNCİ BÖLÜM Hakan TURAN ETKİN ÖĞRETİM HİZMETİNİ SAĞLAMADA KULLANILABİLECEK STRATEJİ ÖRNEKLERİ Sunuş Stratejisi /218 Buluş Stratejisi /223 Araştırma Stratejisi /228 Özet /232 Kaynaklar /233 ONİKİNCİ BÖLÜM Esma ÇOLAK ÖĞRENME - ÖĞRETME SÜREÇLERİNDE YENİ YAKLAŞIMLARA DAYALI ÖRNEK UYGULAMALAR Öykü Temelli Öğretim Uygulaması /236 Problem Temelli Öğretim Uygulaması /244 Proje Temelli Öğretim Uygulaması /247 Farklılaştırılmış Öğretim Uygulaması /251 5E Öğretim Modeli Uygulaması /256 x
TABLO LİSTESİ Öğrenme - öğretme kuram ve yaklaşımları kitabında yer alan üniteler ve yazarları /2 Klasik koşullanmanın temel kavramları /20 Pekiştireç tarifeleri /24 Pekiştirme ve cezalandırma süreçleri /25 Edimsel koşullanma kavramları /26 Thorndike ın temel yasaları /29 Sosyal öğrenme süreci /34 Gestalt Kuramı /36 Algılama yasaları /39 Bellek depolarının temel özellikleri /46 Beyin temelli öğrenme ilkeleri /53 Bireyselleştirilmiş öğretimi planlama basamakları /102 Öğrencilerin derin stratejiler kullanmaları için öğretmenlere önerilen stratejiler /161 Bütüncül ve detaycı öğrenme stili ölçeği /208 Öğretim durumları modeli /218 Proje temelli öğrenme yaklaşımının aşamaları /248 ŞEKİL LİSTESİ Ünite kavramları arasındaki ilişki /3 Kavramların çıkış noktası /6 Klasik koşullanma süreci /19 Edimsel koşullanma süreci /23 Bellek sisteminin yapısı /45 Beyin lobları /51 Öğretim kuramı içerisinde yer alan değişkenler /74 Carroll ın okulda öğrenme modeli /86 Slavin in Etkili Öğretim Modeli /89 Etkili Öğretim Modeli nin öğretim unsurları ve öğrenci başarısı /90 Gösterim / Ders kitabı türünde yazılım /97 Bire-Bir yazılım /98 Benzetişim yazılımı /99 Alıştırma-Diyalog kurma yazılımı /100 Problem çözme yazılımı /101 Sunuş yoluyla öğretimle hazırlanmış ders planına ait ön düzenleyici örneği /178 Öğretim stratejilerinin karşılaştırılması /182 Stil sınıflaması /202 Stil odaklı öğretimi tasarlama ve uygulama aşamaları /205 Stil odaklı öğretim tasarımı xi
ÖRNEK LİSTESİ Carroll un okulda öğrenme modeline ait öğretmen uygulaması /89 Slavin in etkili öğretim modeline ait öğretmen uygulaması /93 Türkçe dersi için buluş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /172 Sosyal bilgiler dersi için sunuş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /176 Fen ve teknoloji dersi için araştırma stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /180 Sosyal bilgiler dersi için stil odaklı öğretim tasarımı örneği /211 Matematik dersi için stil odaklı öğretim tasarımı örneği /212 Türkçe dersi için sunuş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik rneği /219 Sosyal bilgiler dersi için sunuş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik Örneği /220 Fen ve teknoloji dersi için sunuş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /221 Fen ve teknoloji dersi için buluş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /223 Matematik dersi için buluş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /225 Coğrafya dersi için buluş stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /226 Hayat bilgisi dersi için araştırma stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /229 Biyoloji dersi için araştırma stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /230 Fen ve teknoloji dersi için araştırma stratejisine göre hazırlanmış etkinlik örneği /231 Sosyal bilgiler dersi için öykü temelli öğretim tasarımı örneği /239 Kimya dersi için problem temelli öğretim tasarımı örneği /245 Fen ve teknoloji dersi için proje temelli öğretim tasarımı örneği /250 Hayat bilgisi dersi için farklılaştırılmış öğretim tasarımı örneği /255 Matematik dersi için 5E modeli öğretim tasarımı örneği /258 Özet /259 Kaynaklar /261 xii