İÇİNDEKİLER. 1. Bölüm GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI VE ORTAYA ÇIKIŞI

İÇİNDEKİLER 1. Bölüm GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI VE ORTAYA ÇIKIŞI 1.1. Girişimcilik Kavramı, Tanımı ve Kapsamı... 1 1.2. Girişimcilikte Yaratıcılık (Creativity) ve Yenilik (Innovation)... 9 1.3. Yaratıcılığın Önündeki Engeller... 11 1.4. Yaratıcılığı Artırmanın Yolları... 13 1.5. Girişimcilikte Fırsatlar (Opportunity), Fırsatları Belirleme ve Değerlendirme... 18 1.6. Küçük İşletmelerde Yenilik... 24 1.7. Türkiye de Yenilik (İnovasyon) Desteği Veren Kurumlar... 25 1.8. Girişimcilik Özellikleri... 27 1.8.1. İş ve görevlere bağlanma (commitment to task)... 28 1.8.2. Belirsizlikle yaşama becerisi ve orta düzeyde risk alma (ability to live with uncertainty choosing moderate risk)... 28 1.8.3. Fırsatları yakalama (seizing opportunities)... 28 1.8.4. Objektif olma (objectivity)... 29 1.8.5. Geri bildirim ihtiyacı (need for feedback)... 29 1.8.6. İyimserlik (optimism)... 29 1.8.7. Paraya olan tutum (attitude toward money)... 30 1.8.8. Proaktif yönetim (proactive management)... 30 1.8.9. Bağımsız olma (need for independence)... 31 1.8.10. Başarma ihtiyacı (need for achievement)... 31 1.8.11. İçsel kontrol odağı (internal locus of control)... 32 1.9. Girişimciliğin Önemi... 33 1.10. Girişimciliğin Avantaj ve Dezavantajları... 35 1.11. Girişimsel Karar Verme Süreci ve Girişimciliği Etkileyen

vi Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği Faktörler... 38 1.11.1. Toplum ve Girişimcilik Kültürü... 39 1.11.2. Altyapı... 46 1.11.3. Sosyal (Toplumsal) Faktörler... 46 1.11.4. Ekonomik Faktörler... 47 1.11.5. Hukuki Düzenlemeler... 47 1.11.6. Bilgi... 47 1.11.7. Finansman Olanakları... 48 1.11.8. Teknoloji... 49 1.11.9. Eğitim ve İnsan Kaynakları... 49 1.11.10. Piyasa Yapısı... 49 1.11.11. Birey... 49 1.11.12. Diğer... 50 1.12. İç Girişimcilik (Intrapreneurship)... 52 1.12.1. İç Girişimcilik Çevresi... 55 2. Bölüm KÜÇÜK İŞLETMELER 2.1. Küçük İşletme Tanımı ve Çeşitleri... 65 2.1.1. Dünyada Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme Tanımı... 66 2.1.2. Türkiye de Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme Tanımı... 69 2.2. Küçük İşletmelerin Önemi... 72

İçindekiler 3. Bölüm KÜÇÜK İŞLETMELERİN KURULUŞ SÜRECİ vii 3.1. İş Kurma Gerekleri... 83 3.1.1. İş fikri... 83 3.1.2. Kişisel Nitelikler... 84 3.1.3. Müşteriler... 85 3.1.4. Rakipler Hakkında Bilgi... 86 3.1.5. Strateji Başlatmak... 88 3.1.6. Kaynaklar (Resources)... 91 3.2. Yeni Bir İş Kurma Sürecinin Temel Adımları... 91 3.3. Mevcut Bir İşletmeyi Satın Alma... 93 3.3.1. Mevcut Bir İşletmeyi Satın Almanın Avantajları... 93 3.3.2. Mevcut Bir İşletmeyi Satın Almanın Dezavantajları... 95 3.3.3. Mevcut Bir İşletmeyi Satın Alma Sürecinin Aşamaları... 96 3.4. Franchising (İmtiyaz Hakkı)... 97 99 3.4.1. Franchising Çeşitleri... 98 3.4.2. Franchising Almanın Avantajları ve Dezavantajları... 99 3.4.2.1. Franchising Almanın Avantajları... 3.4.2.2. Franchising Almanın Dezavantajları... 102

viii 4. Bölüm Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği İŞLETME ÇEŞİTLERİ (HUKUKİ YAPI) 4.1. Tek Kişi İşletmeleri... 109 4.2. Şirketler (Ortaklıklar)... 109 4.2.1. Adi Şirketler... 110 4.2.2. Ticaret Şirketleri... 110 4.2.2.1. Kollektif Şirketler... 110 4.2.2.2. Komandit Şirketler-Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler... 111 4.2.2.3. Anonim Şirketler... 111 4.2.2.4. Limited Şirketler... 112 5. Bölüm KURULUŞ YERİ SEÇİMİ 5.1. Bölge Seçimi... 118 5.1.1. Pazara Yakın Olma... 118 5.1.2. Hammaddelere Yakın Olma... 119 5.1.3. Vergi Oranları... 119 5.1.4. İş İklimi... 119 5.1.5. Ücret Oranı... 120 5.1.6. Emek Piyasalarındaki Koşullar... 120 5.2. Şehir Seçimi... 120 5.2.1. Nüfus Trendleri... 121 5.2.2. Rekabet... 121 5.2.3. Ulaşım Olanakları... 122 5.2.4. Kamu Hizmetlerinin Kalitesi, Maliyeti ve Yerel Düzenlemeler... 122 5.2.5. Yaşam Kalitesi... 122 5.2.6. Kümelenme (Clustering)... 123 5.2.7. Topluma Uyum Gösterme... 123

İçindekiler 5.3. Konumluk Yerin Seçimi... 123 5.3.1. Perakende ve Hizmet İşletmelerinde Konumluk Yer Seçim Kriterleri... 124 5.3.1.1. Ticari Alan Ölçeği... 124 5.3.1.2. Perakende Uyumluluğu... 124 5.3.1.3. Rekabetin Derecesi... 124 5.3.1.4. Ulaşım Altyapısı... 125 5.3.1.5. Politik Engeller... 125 5.3.1.6. Müşteri Trafiği... 126 5.3.1.7. Park Yeri Olanakları... 126 5.3.1.8. Tanınmışlık... 126 5.3.1.9. Genişleme İmkânları... 126 5.3.1.10. Görünürlük... 127 5.3.1.11. Fiziksel, Irksal ve Duygusal Engeller... 127 5.3.2. Üretim İşletmelerinde Konumluk Yer Seçim Kriterleri... 127 5.3.2.1. Serbest Bölgeler (Free Trade Zones)... 128 5.3.2.2. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Siteleri... 129 5.3.2.3. Organize Sanayi Bölgeleri... 131 5.3.2.4. İnkübatörler (Business Incubators)... 132 5.3.2.5. Endüstri Bölgeleri (Industrial Zones)... 133 5.3.2.6. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (Teknoparklar)... 134 ix 6. Bölüm KÜÇÜK İŞLETMELERDE YÖNETİM, PAZARLAMA ve FİNANSMAN 6.1. Küçük İşletmelerde Yönetim... 140 6.1.1. Stratejik Yönetim... 141 6.1.2. Örgütleme... 144 6.2. Küçük İşletmelerde Pazarlama... 146

x Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği 6.2.1. Pazar analizi (Market analysis)... 149 6.2.1.1. Müşteri Analizi... 149 6.2.1.2. Kanal Analizi... 152 6.2.1.3. Rakiplerin Analizi... 152 6.2.1.4. Firma Analizi... 152 6.2.2. Stratejik pazarlama Kararları... 153 6.2.2.1. Pazar Seçimi (market selection)... 153 6.2.2.2. Pazar Farklılaştırması (market differentiation)... 155 6.2.2.3. Pazar Konumlandırma (market positioning)... 157 6.2.3. Pazarlama Karması Kararları... 158 6.2.3.1. Mamul... 159 6.2.3.1.1. Mamullerin Sınıflandırılması... 160 6.2.3.1.2. Yeni Mamul Geliştirme... 162 6.2.3.1.3. Mamulün Hayat Seyri... 163 6.2.3.1.4. Marka ve Ambalaj Kararları... 164 6.2.3.2. Fiyatlandırma... 167 6.2.3.2.1. Fiyatlandırma Yöntemleri... 172 6.2.3.2.1.1. Küsüratlı Fiyatlandırma (Odd Pricing)... 173 6.2.3.2.1.2. Fiyat Hattı (Price Lining)... 173 6.2.3.2.1.3. Lider fiyatlandırma (Leader Pricing)... 173 6.2.3.2.1.4. Coğrafik Fiyatlandırma (Geographical Pricing)... 173 6.2.3.2.1.5. Fırsatçıl Fiyatlandırma (Opportunistic Pricing)... 174 6.2.3.2.1.6. İskontolar (Discounts)... 174 6.2.3.2.1.7. Çoklu Fiyatlandırma (Multiple Pricing)... 174 6.2.3.3. Tutundurma... 174 6.2.3.4. Dağıtım... 179 6.2.4. Girişimsel Pazarlama (Entrepreneurial Marketing)... 182 6.2.5. Pazar Araştırması... 184

İçindekiler 6.2.6. Pazarlama Uygulaması... 187 6.2.4.Küçük İşletmelerde Finansman... 190 6.2.1. Finansman Kaynakları... 194 6.2.1.1. Arkadaşlar ve Akrabalar gibi Yakın Çevre... 194 6.2.1.2. Melekler (Angels)... 195 6.2.1.3. Kredi Kartları ve Banka Kredileri... 195 6.2.1.4. Risk Sermayesi (Venture Capital)... 196 6.2.1.5. Faktoring... 196 6.2.1.6. Kiralama (leasing)... 197 6.2.1.7. Hisse Senetlerinin Halka Arzı... 197 6.2.2. Nakit Akışları Yönetimi... 197 6.2.3. Finansal Planlama... 201 6.2.3.1. Temel Finansal Tablolar... 201 6.2.3.1.1. Bilanço... 201 6.2.3.1.2.Gelir Tablosu... 202 6.2.3.2. Proforma Tablolar... 202 6.2.3.2.1. Proforma Gelir Tablosu... 203 6.2.3.2.2.Proforma Nakit Akımı... 204 6.2.3.2.2.1.Nakit Akım Tablosunun Hazırlanması... 205 6.2.3.2.3.Proforma Bilanço... 207 6.2.3.2.4. Proforma Kaynaklar ve Nakit Uygulamaları (Pro Forma Sources and Applications of Cash)... 209 6.2.3.3. Kâra Geçiş (Başa Baş) Noktası Analizi... 210 6.2.3.4. Oran Yöntemi ile Analiz... 213 6.2.3.4.1. Likidite Oranları... 214 6.2.3.4.2. Finansal Yapı ile İlgili Oranlar... 216 6.2.3.4.3. Faaliyet Oranları... 219 6.2.3.4.4. Kârlılık Oranları... 222 6.2.3.4.5. Borsa Performans Oranları... 224 6.2.3.4.2.6. Oranların Yorumlanması... 225 xi

xii 7. Bölüm Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği İŞ PLANI HAZIRLAMA 7.1. İş Planı Formatı... 249 8. Bölüm KÜÇÜK İŞLETMELERDE BÜYÜME 8.1. Hızlı Büyümenin Yarattığı Problemler... 272 8.2. Büyüme Modelleri... 274 8.2.1. Greiner Büyüme Modeli... 274 8.2.2. Churchill ve Lewis Büyüme Modeli... 276 8.3. Büyüme ile İlgili Değişimler... 280 8.3.1. Yönetim... 280 8.3.2. İnsan Kaynakları... 282 8.3.3. Finansman... 282 8.3.4. Pazar Koşulları... 282 9. Bölüm KÜÇÜK İŞLETMELERDE İFLAS 9.1. Şirket İflaslarının Nedenleri... 290 9.1.1. Temel Becerilerin Yoksunluğu (Lack of Skills)... 291 9.1.2. Finansal Problemler... 291 9.1.3. Borç Ödemeyen Müşteriler... 292 9.1.4. Yönetim Problemleri... 292 9.1.5. Fazla İş Alma (Overtrading)... 293 9.1.6. Pazarlama Problemleri... 293 9.1.7. Büyüme Problemleri... 294 9.1.8. Ailesel Problemler... 294

İçindekiler 10. Bölüm xiii KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI 10.1. Yönetim Yetersizliği... 305 10.2. Tecrübe ve Deneyimden Yoksun Olma... 305 10.3. Mali Kontrol... 306 10.4. Stratejik Plan Geliştirme... 306 10.5. Kontrolsüz Büyüme... 307 10.6. Kuruluş Yeri... 307 10.7. Envanter Kontrolü... 308 10.8. Yanlış Fiyatlama... 308 10.9. Girişimsel Geçişleri Yapmadaki Becerisi... 308 Kaynakça... 313