11. ULUSAL UYKU TIBBI KONGRESİ AROUSAL SKORLANMASI Dr.Ayfer Akalın Kent Hastanesi Nöroloji Bölümü İzmir
Sleep, 15(2):173-184 1992 (ASDA) - American Sleep Disorders Association and Sleep Research Society (AASM American Academy of Sleep Medicine)
AASM 2007 AROUSAL N1,N2,N3 ve R fazlarında EEG derivasyonlarında ani başlangıçlı alfa,beta,teta ve/veya 16 Hz den yüksek frekanslı (ama uyku iğciği olmayan) ve en az 3 saniye süren,öncesinde en az 10 saniye süreli sabit bir uyku fazının olduğu durum. *REM fazında submental EMG kaydında en az 1 saniye süreli genlik artışının da olması bekleniyor.
Arousal için önerilen poligrafik parametreler.standart bipolar submental EMG.Referensiyal EOG ler (L OC/A1 ve R OC/A2).Referensiyal santral ve oksipital EEG C4/A1, C3/A2, O1/A2, O2/A1
AASM 2007 kriterleri Arousal skorlamasının yapılmasını sağlayan EEG değişiklikleri hem oksipital, hem de santral kayıtlarda birlikte bulunmalı. Solunum ve/veya diğer EEG elektrodları kaydından elde edilen bilgilerden yararlanılarak arousalın skorlaması desteklenebilir.
RERA (Respiratory event related arousal) Apne ve hipopne ölçütlerini doldurmayan ancak en az 10 saniye süreyle ardışık solunum eforu artışı veya nasal akım kayıtlarında düzleşmeyle birlikte arousal bulunması
AASM 2007 kriterleri Otonomik aktivitenin kayıtlanması arousal skorlaması için ek bilgi sağlayabilir, skorlamayı kolaylaştırabilir. Pulse transit time-ptt Alt özofagus sfinkter basıncı kayıtlaması-pes Periferik arteriyel tonometri-pat Kardiyak ritm hızı değişiklikleri Deri kan akımı kayıtlaması Sempatik deri yanıtları kayıtlaması
Kural 1. Arousal öncesi en az 10 sn süreli uyku olmalıdır.
Şekil 1: Öncesinde 10 sn den uzun uyku süresinin bulunduğu, alfa ve 16 Hz den hızlı frekansa sahip, EMG amplitüd artışının eşlik ettiği, 3 sn den uzun süreli EEG değişikliği arousal olarak skorlanır.
Şekil 2: Öncesinde 10 sn lik uyku bulunmadığı için arousal olarak skorlanamaz.
Kural 2. İki arousal arasında en az 10 sn süreli uyku olmalıdır.
Şekil 3: 30 saniyelik bu epokta, aralarında 10 sn süreli uyku bulunan iki arousal skorlanır.
Şekil 4: 30 saniyelik bu epokta başlangıçtaki arousal ile izleyen alfa burst arasında uyku olmadığı için tek arousal skorlanır.
Kural 3. EEG frekans değişikliğinin arousal olarak skorlanması için süresi 3 sn ve daha uzun olmalıdır.
Şekil 1: 3 sn den uzun süreli EEG değişikliği arousal olarak skorlanır.
Şekil 5: REM uykusundaki EEG frekans ve EMG amplitüd değişikliği, süre kriterini (3 sn) karşılamadığı için arousal olarak skorlamanaz.
Şekil 6: REM uykusundaki amplitüd artışı, EEG değişikliği eşlik etmediği için arousal olarak skorlanamaz.
Kural 4. NREM uykusundaki arousallar submental EMG amplitüdünde artışa neden olmayabilir.
Şekil 7: NREM dönemindeki EEG frekans değişikliği EMG amplitüd artışı olmamasına karşın arousal olarak skorlanır.
Kural 5. REM uykusundaki arousallara mutlaka eşzamanlı submental EMG amplitüdünde artış eşlik etmelidir.
Şekil 8: REM dönemindeki bu epokta EEG frekans değişikliği hem EMG amplitüd artışı eşlik ettiği hem de 3 sn den uzun olduğu için arousal olarak skorlanır.
Şekil 9: REM dönemindeki bu epokta EEG frekans değişikliği, EMG amplitüd artışı eşlik etmediği için arousal olarak skorlanamaz.
Kural 6. Sadece submental EMG amplitüdünde genlik artışı varsa arousal olarak skorlanmaz.
Kural 7. Artefakt, K kompleks ve delta dalgaları, en az bir derivasyonda bunlara eşlik eden EEG frekans değişiklikleri ile birlikte değilse arousal olarak skorlanmazlar. Bu aktiviteler EEG değişikliğinden önce ortaya çıkıyorsa 3 saniye kuralına dahil edilmezler. * EEG frekans değişikliği içinde oluşan artefakt veya delta dalgası 3 saniye süre kriterine dahil edilir.
Şekil 10:Bu örnekteki delta burst leri, EMG amplitüdündeki artışa karşın, arousal tipi EEG olmadığı için arousal olarak skorlanamaz.
Şekil 11: Bu örnekte arousal öncesindeki artefakt 3 sn kriterine dahil edilmemiştir.
Şekil 12:Bu örnekteki artefakt arousal içinde olduğu için 3 sn kriterine dahil edilmiştir.
Kural 8. Birbiri ardına ve bir bölümü eşzamanlı olarak ortaya çıkan 3 saniyeden kısa süreli EEG ve EMG değişiklikleri ikisinin toplam zamanı 3 saniyeyi geçse de arousal olarak skorlanamaz.
Şekil 13:Bu REM dönemi trasesindeki EEG frekans değişikliği ve EMG amplitüd artışı süreleri, 3 sn kriterine erişmek için toplanamadığından arousal olarak skorlanamaz.
Kural 9 NREM uykusunda 10 sn içinde birden fazla 3 sn den kısa süreli alfa intrüzyonları arousal olarak skorlanmazlar. 3 sn den uzun süreli alfa intrüzyonları ise öncesinde 10 sn süreli alfasız uyku olması durumunda arousal olarak skorlanır.
Şekil 14:NREM uykundaki sürekli alfa intrüzyonu arousal olarak skorlanamaz.
Şekil 15:Alfa uykusu arousal olarak skorlanamaz.
Kural 10. Bir uyku evresinden diğerine geçiş yukarıdaki kriterleri karşılamadıkça EEG arousal olarak skorlama için yeterli değildir.