YAfiLI B REYLERDE FONKS YONELL K, PERFORMANS VE REAKS YON ZAMANI LE YAfiAM KAL TES ARASINDAK L fik

Transkript

1 Tukish Jounal of Geiatics 20; 4 () 6874 ARAfiTIRMA YAfiLI B REYLERDE FONKS YONELL K, PERFORMANS VE REAKS YON ZAMANI LE ÖZ Necmiye ÜN YILDIRIM Nuiye ÖZENG N Özlem ÇINAR ÖZDEM R Feay GÖKDO AN 2 Giifl: Bu çal flma yafll bieylede fonksiyonellik, efomans ve eaksiyon zaman ile yaflam kalitesi aas ndaki iliflkiyi incelemek amac yla ya lm flt. Geeç ve Yöntem: Çal flmaya 65 yafl ve üzei 98 biey dahil edilmiflti. Aaflt maya dahil edilen yafll bieylein demogafik özellikleini belilemek için bi anket ya lm flt. Çal flma gubunun biliflsel fonksiyon düzeylei Mini Mental Duum Testi ile yaflam kalitelei Nottingham Sa l k Pofili Anketi ile alt ekstemite efomansla sandalyeden otukalk testi ile fonksiyonel düzeylei basamak testi ile basit eaksiyon zamanla ise New Test eaksiyon zaman ölçe i kullan laak de elendiilmiflti. Bulgula: Aaflt maya kat lan yafll bieylein yafl otalamas 73.24±6.0 y ld. Kat lanla n %5 i ekek, %40 evli, %5 i ilkokulu bitimiflledi. Nottingham tolam skou ile efomans ve fonksiyonellik aas nda negatif yönlü anlaml bi iliflki bulunuken (<0.05), eaksiyon zaman ile hehangi bi iliflki bulunmam flt. Linea egesyon analizi sonucunda yaflam kalitesini en fazla etkileyen de iflkenin fonksiyonellik oldu u göülmüfltü (<0.05). Sonuç: leleyen yaflla bilikte fonksiyonel kas gücü kay la n n ve bu kay la n yaflam kalitesi üzeine olan etkisinin belilenmesinin yafll bieyle için önemli oldu u düflüncesindeyiz. Anahta Sözcükle: Yafll ; Psikomoto Pefomans; Reaksiyon Zaman ; Yaflam Kalitesi. RESEARCH THE RELATIONSHIP BETWEEN FUNCTIONALITY, PERFORMANCE, REACTION TIME AND QUALITY OF LIFE IN THE ELDERLY ABSTRACT letiflim (Coesondance) Necmiye ÜN YILDIRIM Abant zzet Baysal Ünivesitesi Kemal Demi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon BOLU Tlf: eosta: necmiyeu@yahoo.com Intoduction: The uose of this study was to examine the elationshi between functionality, efomance, eaction time and the quality of life in the eldely. Mateials and Method: The study samle consisted of 98 subjects 65 yeas of age and ove. A suvey was conducted to identify thei demogahic featues. Mini Mental State Test was administeed to evaluate cognitive functioning levels of the subjects, and thei quality of life was evaluated by Nottingham Health Pofile. In addition, the lowe extemity efomance was measued by chai sittostand test, functionality was assessed by stai climb owe test, and the eaction time was measued by Newtest Reaction Time. Results: The mean age of the aticiants was 73.24±6.0 yeas. Of the subjects 5% wee male, 40% wee maied and 5% had imay education. A significant negative elation was found between the Nottingham total scoes and functionality and efomance (<0.05), howeve, no elationshi was obseved in elation to the eaction times. Accoding to the esults of the linea egession analysis, functionality was the most influential vaiable on quality of life (<0.05). Conclusion: Identifying the functional muscle owe loss and effects of this loss on quality of life in aging is essential fo the eldely. Key Wods: Aged; Psychomoto Pefomance; Reaction Time; Quality of Life. Gelifl Taihi: 20/07/2009 (Received) Kabul Taihi: 09/0/2009 (Acceted) Abant zzet Baysal Ünivesitesi Kemal Demi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon BOLU 2 Abant zzet Baysal Ünivesitesi, Sa l k Yüksekokulu BOLU 68

2 YAfiLI B REYLERDE FONKS YONELL K, PERFORMANS VE REAKS YON ZAMANI LE G R fi on yüzy lda en önemli geliflmeleden bi tanesi yaflamdan Solan beklentilein atmas d. Do um oan ndaki azalma, konik hastal kla n tedavisindeki geliflmele yafll nüfusun atmas na neden olmaktad (). Sa l kl bi yafllanman n komonentlei yüüme, mediven ç kma, otudu u yeden kalkma gibi günlük yaflam aktiviteleini (GYA) ba ms z bi flekilde geçeklefltimekti. Yaflla bilikte kadiovasküle, nöomusküle ve kas iskelet siteminde meydana gelen de ifliklikle bu ti aktivitelein geçeklefltiilmesini zolaflt (2). Nöomusküle sistemde meydana gelen de ifliklikleden bi tanesi kas kitlesinde ve kuvvetinde meydana gelen kay lad. Kas kuvvetindeki ogesif azalma yaflam n 6. dekad ndan sona h zlan. Ekstansö kas gula diz ve ayak bile i ekstansölei daha ciddi olaak etkileni. Bu kas gula haeketten ve günlük yaflamda ya lan biçok aktiviteden soumlu oldukla için özel bi öneme sahitile (3). Yafll bieylede dikkate al nmas geeken önemli bi de ifliklik de alt ekstemite kas gücünde meydana gelen azalmalad. Alt ekstemite kas gücünde meydana gelen bu azalma yafll bieylein mobilite efomans n limitleyen modifiye edilebili bi bozukluktu. Yafll bieylede alt ekstemite kas gücü kas kuvvetinden daha fazla mobilite efomans n etkile. Alt ekstemitedeki güç kay la n n mobilite limitasyonla n kas kuvveti kay la ndan daha fazla etkiledi i bildiilmiflti (4). Yafllanma ile bilikte alt ekstemite kas gücünde meydana gelen azalmala daha fazlad ve bu da kiflilein ba ms zl k düzeyleini ve yaflam kaliteleini olumsuz yönde etkilemektedi. Yaflam kalitesi teimi, fiziksel sa l k, ba ms zl k düzeyi, sosyal aktivitele ve çevesel faktölei kasa. Daha fazlas, yaflam kalitesi sa l k duumu, bak m ve kafl lanmayan geeksinimleden de etkilenmektedi (5,6). Genel olaak kifli giyinme, kendine bak m, beslenme gibi geeksinimleini kafl layam yosa, ba ml olaak tan mlan. Yafll bieylei sa l kl, ba ms z ve haeketli tutmak için en iyi yol onla hastal kladan ve sakatl kladan koumakt (7). leleyen yaflla bilikte kas kuvveti ve gücünün ölçülmesi ve meydana gelen kay la n belilenmesi oldukça önemlidi. Kas kuvveti ve gücünün objektif olaak ölçülmesi ahal, ekiman isteyen yöntemledi. Yafll bieylein kas gücü ve kuvvetinin de elendiilmesinde kullan lacak olan testlein basit ve anlafl l olmas ve bieylein efomans ve fonksiyonelliklei hakk nda da bilgi vemesi oldukça önemlidi. Liteatü incelendi inde yafll bieylede kas kuvveti, gücü, yaflam kalitesi ve di e fiziksel uygunluk aameteleini inceleyen çal flmala n oldu u göülmektedi. Fakat efomans, fonksiyonellik ve yaflam kalitesi aas ndaki iliflki ve yaflam kalitesini hangisinin daha fazla etkiledi i gösteen çal flmala n nadi oldu u göülmüfltü. Bu çal flma yafll bieylede fonksiyonellik, efomans ve eaksiyon zaman ile yaflam kalitesi aas ndaki iliflkiyi incelemek ve bu konuda kan t olufltumak amac yla ya lm flt. GEREÇ VE YÖNTEM al flmaya, huzuevleinde ve Bolu Valili i Yafll Meke kay tl kendi evleinde yaflayan 65 yafl üzei bieyle Çzi ne al nm flt. Çal flmaya dahil edilen yafll bieylein 49 u huzuevleinde, 49 u ise kendi evleinde yaflamaktad. Çal flmam z n öneklem gubunu 48 yafll biey olufltumufltu. Huzuevlei ve ailelei ile bilikte yaflayan 48 bieyin dosyas çal flmaya al nma ve al nmama koflulla bak m ndan inceleneek yüz yüze göüflülmüfltü. nceleme sonucunda 30 bieyin sa l k koflulla n n uygun olmad, 8 kiflinin mobilizasyon için yad mc cihaz kulland, 7 kiflinin de gönüllü olaak çal flmaya kat lmak istemedi i ve 5 yafll bieyinde Mini Mental Duum Testinden 24 uan n alt nda ald için çal flmaya dahil edilmemiflti. Tolam 50 kifli çal flma d fl b ak laak geiye kalan 98 yafll bieyin kat l m ile çal flmam z bitiilmiflti. Önemli biliflsel bozuklu u olan, hietansiyonu kontol alt nda olmayan (60/00 mmhg), konjestif kal yetmezli i ya/ya da teminal dönemde olan yafll bieyle çal flma kasam d fl nda tutulmufltu. Tüm testle huzuevleinin evi bölümünde, kendi evleinde yaflayanla n testlei ise sa l k oca nda ya laak, olabilecek hehangi bi sa l k oblemine kafl n, uygulamala s as nda dokto, 2 hemflie ve geekli donan mla haz bulunduulmufltu. Çal flmaya dahil edilen yafll bieyle çal flma hakk nda bilgilendiileek he bieyden bilgilendiilmifl olu fomu al nm flt. Çal flmam z Abant zzet Baysal Ünivesitesi Etik Kuul Komitesi taaf ndan onaylanm flt. Yafll bieylein ad, soyad, yafl, cinsiyeti, dominant eli, medeni duumu, e itim duumu, göme ve duyma bozuklu u olu olmad, baston, koltuk de ne i gibi hehangi bi yad mc cihaz kullan kullanmad, özgeçmifli sogulanm flt. Biliflsel fonksiyonla de elendimek için, Mini Mental Duum Testi kullan lm flt. Bieylee; kay t haf zas ile ilgili 2, dikkat ve hesalama ile ilgili, hat lama ile ilgili, lisan ile ilgili 6, oyantasyon ile ilgili 0 soudan oluflan ve maksi TÜRK GER ATR DERG S 20; 4() 69

3 THE RELATIONSHIP BETWEEN FUNCTIONALITY, PERFORMANCE, REACTION TIME AND QUALITY OF LIFE IN THE ELDERLY mum tolam uan 30 olan bi anket uygulanm flt. Testte ye alan soulaa veilen yan tla aaflt mac taaf ndan kaydedilmiflti. Çal flmaya 24 ve üzei uan alanla dahil edilmiflti (8). Nottingham Sa l k Pofili Anketi: Yafll bieylein yaflam kalitelei Nottingham Sa l k Pofili Anketi ile de elendiilmiflti. Bu anket 6 bölümde (a, eneji düzeyi, uyku, sosyal izolasyon, emosyonel eaksiyon, fiziksel aktivite) yaflam kalitesini de elendien 38 maddeyi içemektedi. De elendime, veilen evet cevala n n yüzdesi al naak ya lm flt. He bölüm 0 00 aas nda uanland l (9). Sandalyeden Otu Kalk Testi: Yafll bieyle için kullan lan bi efomans testidi. Bieylein alt gövde fonksiyonel kas kuvvetini ölçe. Test için otuma yüksekli i 43 cm olan, kollukla olmayan standat bi sandalye kullan laak 30 sn süesince yam fl oldu u tam kalk fl say s bieyin skou olaak kaydedilmiflti (0,). Basamak Testi: Yafll bieylein alt ekstemite kas gücünü ölçen fonksiyonel bi testti. Teste bafllamadan önce bieyle test hakk nda bilgilendiilmiflti ve basamakla mümkün oldu unca h zl olaak ç kmala istenmiflti. Test bafllang c nda bieyle 0 basama n önünde dumuflla, baflla komutu ile basamakla ç kmaya bafllam fllad. Zaman aaflt mac la n baflla komutu ile bafllay, yafll bieylein son basama a iki ayakla n n basmas ile duduulmufltu. Test iki kez tekalanaak iki testin otalamas saniye cinsinden kaydedilmiflti. Daha sona 0 basama n vetikal yüksekli i ölçülmüfl, Güç=Vücut a l (kg)*vetikal yükseklik(m)/zaman(sn) fomülüne konulaak hesalanm flt (2). Reaksiyon Zaman : Bieylein basit gösel eaksiyon zamanla ise New Test eaksiyon zaman ölçe i kullan laak ölçülmüfltü. Alet eaksiyonu /000 saniye olaak kaydetmiflti. Teste bafllamadan önce bieylee test ile ilgili olaak bilgi veilmifl ve dominant taaf iflaet ama n dü menin üzeinde tutmala istenmiflti. Haz komutu veildikten sona fl göü gömez fl n yand dü meye basmala istenmiflti. He bieye 0 kez teka yat lm flt ve son 5 teka n otalamas eaksiyon zaman olaak kaydedilmiflti. Çevesel faktölein sonucu etkilememesi için test güültüsüz ve yafll bieylein yanan fl göebileceklei bi otamda geçeklefltiilmiflti (3). Çal flman n istatistiksel analizi uygun istatistiksel ogam kullan laak ya lm flt. De iflkenlein otalamas tan mlay c analizle ile belilenmiflti. Tüm ölçüm aameteleinin bibileiyle olan iliflkisini belilemede Peason koelasyon analizi uygulanm flt. Yaflam kalitesini en fazla etkileyen de iflkeni bulmak için Linea egesyon analizi kullan lm flt. statistiksel anlaml l k <0.05 olaak kabul edilmiflti (4). BULGULAR aflt maya kat lan yafll bieylein yafl otalamas A73.24±6.0 y ld. Kat lanla n %5 i ekek, %40 evli, % 5 i ilkokulu bitimiflledi (Tablo ). Kat l mc la n fiziksel uygunluk test sonuçla Tablo 2 de gösteilmiflti. Çal flmaya kat lan yafll bieylein Nottingham Sa l k Pofili Anketi sonuçla Tablo 3 de gösteilmiflti. Çal flmam z sonucunda Nottingham tolam skou ile fonksiyonellik, efomans ve eaksiyon zaman aas ndaki iliflki incelenmiflti. Sonuçta Nottingham tolam skou ile efomans, fonksiyonellik aas nda negatif yönlü anlaml bi iliflki bulunuken (<0.05), eaksiyon zaman ile hehangi bi iliflki bulunmam flt (>0.05) (Tablo 4). Nottingham Sa l k Pofili alt aameteleinden fiziksel aktivite ile efomans ve fonksiyonellik aas nda da negatif yönlü anlaml bi iliflki bulunmufltu (<0.05). Tablo Yafll Bieylein Fiziksel ve SosyoDemogafik Özelliklei Fiziksel Özellikle Otalama±ss AltÜst De e n=98 Yafl (y l) 73.24± Vücut A l (kg) 7.32± Boy Uzunlu u (m).59± BK (kg/m 2 ) 28.05± Sosyodemogafik Özelikle n % Cinsiyet Kad n Ekek 50 5 Medeni Duum Evli Evli De il 7 7 Efli ÖlmüflEflinden Ay lm fl Ö enim Duumu Okuyaza De il Okuyaza lkö etim 50 5 Lise TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 20; 4()

4 YAfiLI B REYLERDE FONKS YONELL K, PERFORMANS VE REAKS YON ZAMANI LE Tablo 2 Yafll Bieylein Fiziksel Uygunluk Test Sonuçla Testle Otalama ± ss AltÜst (n=98) De e Pefomans (kas kuvveti) 0.98± (Sandalye otu kalk testi) (adet/30 sn) Reaksiyon Zaman (msn) 0.76± Fonksiyonellik (kas gücü) 6.83± (Mediven ç kma testi)(kg.m/sn) Tablo 3 Yafll Bieylein Nottingham Sa l k Pofili Anketi Sonuçla Alt Paametele Otalama ± ss AltÜst (n=98) De e A 37.2± Fiziksel Aktivite 26.98± Eneji Düzeyi 38.97± Uyku 44.3± Sosyal zolasyon 7.27± Emosyonel Reaksiyon 27.27± Tolam Puan 90± Yaflam kalitesini en fazla etkileyen de iflkeni bulmak için linea egasyon analizi ya lm flt. Ba ml de iflken olaak yaflam kalitesi, ba ms z de iflken olaak, sandalyeden otukalk testi, mediven ç kma testi ve eaksiyon zaman testi al nm flt. Analiz sonucunda mediven ç kma testi (kas gücünü ölçen fonksiyonellik testi) yaflam kalitesini etkileyen test olaak ç km flt (<0.05) (Tablo 5). TARTIfiMA afll bieylede fonksiyonellik, efomans, eaksiyon za ile yaflam kalitesi aas ndaki iliflkiyi inceledi imiz Yman çal flmam zda yaflam kalitesi ile fonksiyonellik ve efomans aas nda negatif yönlü anlaml bi iliflki oldu u belilenmiflti. Bu sonuç yaflam kalitesinde fonksiyonellik ve efomans n önemli iki aamete oldu unu göstemektedi. Yafll bieylein fonksiyonla ve efomansla att kça fiziksel aktivite alt bafll ndan ald kla uanla n da düfltü ü yani yaflam kalitesinin att göülmüfltü. Takata ve akadaflla yaflla aas nda 207 kifli üzeinde, yaflam kalitesi ile fiziksel uygunluk testlei aas ndaki iliflkiyi incelediklei çal flmala nda; yafll bieylein yaflam kalitesi ile fiziksel uygunluk düzeylei aas nda iliflki oldu u, yafll bieylein fiziksel uygunluk düzeyleinin atmas n n yaflam kalitesini att aca sonucuna vam fllad (5). Çal flmam zda kas gücü ve kuvvetini de elendidi imiz fiziksel uygunluk testleinden fonksiyonellik ve efomans ile yaflam kalitesi aas nda anlaml iliflki bulunmufltu. Bu yönü ile çal flmam z sonuçla Takata ve akadaflla n n yat kla çal flma sonuçla ile benzelik göstemektedi. Çal flmam zda fonksiyonellik ve efomans aameteleinden hangisinin yaflam kalitesini daha fazla etkiledi ine bak ld nda, yafll bieylein fonksiyonellikleini de elendimek için kulland m z kas gücü testinin yaflam kalitesini en fazla etkileyen de iflken oldu u bulunmufltu. Liteatü incelendi inde kas gücünün yaflla bilikte beligin olaak azald bildiilmektedi. Bassey ve akadaflla (992) mediven ç kma, sandalyeden kalkma ve yüüme gibi fonksiyonel aktivitelei geçeklefltimek için yad m alan yafll bieylein yad m almayan yafll bieyleden %42 54 daha az ekstansö kas gücüne sahi oldukla n bildimiflledi (6). Güç, kas fibil tilei ile yak ndan iliflkilidi. Güç üetimi ti II kas lifleinde ti I lifleine oanla döt kat daha fazlad. leleyen yaflla bilikte ti II kas lifleinde meydana gelen azalma güçteki azalmay aç klamaktad. Skelton ve akadaflla yaflla aas nda olan yafll bieylei de elendidiklei çal flmala nda, güçteki azalman n (%3 4), izometik kuvvetten (% 2) daha fazla oldu unu ao etmiflledi (7). leleyen yaflla bilikte kas gücündeki azalma kuvvetten daha fazlad. Bu sonuç kas gücünün kuvvetten daha önemli oldu unu göstemektedi. Bacak kas gücü fonksiyonel duumun bi göstegesidi. Bu nedenle yaflla bilikte meydana gelen kas gücündeki azalman n ciddi fonksiyonel sonuçlaa neden olaca gösteilmiflti. Tüm bunla gösteiyo ki yafll bieylede kas gücü fonksiyonelli in bi göstegesidi. Dolay s ile yaflla bilikte fonksiyonellik de azalmaktad. Çal flmam z sonuçla n n da göstedi i gibi kas gücü yaflam kalitesini etkileyen önemli bi aametedi. Yafl n ileleyen dönemleinde kas gücünün kounmas disabilite iskini azaltabili ve fonksiyonel ba ms zl att (8). Çal flmam zda do udan yaflam kalitesi ile a aas ndaki iliflki incelenmemifl, a ile efomans ve fonksiyonellik aas ndaki iliflkiye bak lm flt. A ile efomans ve fonksiyonellik aas nda negatif yönlü bi iliflki bulunmufltu. Bieyle a dan dolay inaktif bi yaflam sümekte, fonksiyonelliklei ve efomansla nda azalmala meydana gelmektedi. A he yaflta kiflilein günlük yaflam aktiviteleini yamay zolaflt an dolay s ile yaflam kalitesini azaltan olumsuz bi aa TÜRK GER ATR DERG S 20; 4() 7

5 THE RELATIONSHIP BETWEEN FUNCTIONALITY, PERFORMANCE, REACTION TIME AND QUALITY OF LIFE IN THE ELDERLY Tablo 4 Koelasyon Analizi Sonuçla Emosyonel Reaksiyon Emosyonel Reaksiyon Sosyal zolasyon Uyku 0.53 Eneji Düzeyi Fiziksel Aktivite A Nottingham Sa l k Pofili Reaksiyon Zaman Pefomans Fonksiyonellik ** **<0.0, *<0.05. Sosyal zolasyon ** ** Uyku ** ** ** , * ** Eneji Düzeyi , Fiziksel Aktivite ** A ** Nottingham Sa l k Pofili * ** Reaksiyon Zaman ** ** Pefomans Fonksiyonellik 72 TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 20; 4()

6 YAfiLI B REYLERDE FONKS YONELL K, PERFORMANS VE REAKS YON ZAMANI LE Tablo 5 Linea Regesyon Modeli (Linea egesyon analizi) R 2 R 2 adjust t Fonksiyonellik (kas gücü) (Mediven ç kma testi) (kg.m/sn) Pefomans (kas kuvveti) (Sandalye otu kalk testi) (adet/30 sn) Reaksiyon Zaman (msn) metedi. Cavlak ve akadaflla 65 yafl üzei 900 yafll biey üzeinde yat kla çal flmala nda sa l kla iliflkili yaflam kalitesi ile kasiskelet sistemi a s aas ndaki iliflkiyi incelemiflle, a ile yaflam kalitesi aas nda negatif bi iliflki bulmufllad (9). Zanocchi ve akadaflla 05 yafll hasta biey üzeinde yat kla çal flmala nda, konik a n n yafll bieylede yayg n olaak göüldü ünü ve yafll hasta bieylein yaflam kalitesini azaltt n bildimiflledi (20). He iki çal flmada da a n n yaflam kalitesini olumsuz yönde etkiledi i vugulanmaktad. Çal flmam z n sonuçla bu yönü ile benzelik göstemektedi. Çal flmam zda yafll bieylein iflitsel eaksiyon zaman ise duyma kay la nedeni ile de elendiilememifl sadece gösel eaksiyon zamanla de elendiilmiflti. Yafll bieylein gösel eaksiyon zaman sonuçla na bak ld nda, oldukça uzun oldu u göülmektedi. Yafllanma ile bilikte duyusal kay la ve sini sisteminde meydana gelen de ifliklikle bunu aç klamaktad. Ay ca çal flmam zda gösel eaksiyon zaman ile yaflam kalitesi aas nda ise hehangi bi iliflki bulunmam flt. Liteatü incelendi inde çal flmam za benze çal flmala olmas na a men, yaflam kalitesini etkileyen fonksiyonellik ve efomans de iflkenleinin incelenmesi aç s ndan çal flmam z oijinal bi çal flmad. Çal flmam zda kas gücünü ve kuvvetini de elendimek için özellikle yafll bieylein yaabilece i ve kullan lmas kolay olan testle seçilmiflti. Seçilen testle fazla ekimana geek olmadan, bu konuda çal flan kiflilein kolayl kla kullanabilece i özellikte testledi. Bu testle ayn zamanda kiflinin ba ms zl k düzeyi hakk nda da bilgi vemektedi. Yaflam kalitesini biçok faktö etkilemektedi. Bunla aas nda cinsiyet, yafl, ö enim duumu, sigaa içme, egzesiz yama, hastal k gibi faktöle ye almaktad (2). Yaflam kalitesi çok yönlü bi kavamd. He yönüyle ele al nmas geekmektedi. Çal flmam zda amac m z efomans ve fonksiyonelli in yaflam kalitesi üzeine etkisini aaflt mak oldu u için yaflam kalitesine etki eden di e aametele üzeinde duulmam flt. Sonuç olaak, sa l kl bi yafllanma için yüüme, mediven ç kma, otudu u yeden kalkma gibi günlük yaflam aktiviteleini ba ms z bi flekilde geçeklefltimek önemlidi. Yaflla bilikte meydana gelen de ifliklikle nedeni ile bu aktivitelei geçeklefltimek yafll bieyle için zo bi hal almaktad (2). Biçok çal flma kas gücünün kuvvetten daha fazla günlük yaflam aktiviteleini geçeklefltime yetene ini etkiledi ini göstemektedi. Yafl n ileleyen dönemleinde kas gücünün kounmas disabilite iskini azaltabili ve fonksiyonel ba ms zl att. Yafll bieyle daha ba ms z yaflam südükleinde yaflam kalitelei de buna aalel olaak atacakt. Önemli olan uzun yaflamaktan ziyade kaliteli bi yaflam sümekti. leleyen yaflla bilikte kas gücü kay la n n ve bu kay la n yaflam kalitesi üzeine olan etkisinin belilenmesinin yafll bieyle için önemli oldu u düflüncesindeyiz. KAYNAKLAR. LloydShelock P. Poulation aging in develoed and develoing egions: imlications fo health olicy. Soc Sci Med 2000; 5: Miszko TA, Cess ME, Slade JM, Covey CJ, Agawal SK, Doe CE. Effect of stength and owe taining on hysical function in communitydwelling olde adults. J Geontol A Biol Sci Med Sci 2003;58(2): Katula JA, Rejeski WJ, Mash AP. Enhancing quality of life in olde adults: A comaison of muscula stength and owe taining. Health Qual Life Outcomes 2008;6: Bean JF, Leveille SG, Kiely DK, Bandinelli S, Gualnik JM, Feucci L. A comaison of leg owe and leg stength within the InCHIANTI Study: which influences mobility moe? J Geontol A Biol Sci Med Sci 2003;58: Ese SY, Fidane H, Fidane C, Elbi H, Ese E, Göke E. Yaflam kalitesinin ölçülmesi: WHOQOL 00 ve WHOQOL BREF. Psikiyati Psikoloji Psikofamakoloji Degisi 999;7: 5 3. TÜRK GER ATR DERG S 20; 4() 73

7 THE RELATIONSHIP BETWEEN FUNCTIONALITY, PERFORMANCE, REACTION TIME AND QUALITY OF LIFE IN THE ELDERLY 6. Holtkam CC, Keksta A, Ribbe MW, Van Camen C, Ooms ME. The elation between quality of coodination of nusing cae and quality of life in Dutch nusing homes. J Adv Nus 2000;32(6): Sonn U. Longitudinal studies of deendence in daily life activities among eldely esons. Scand J Rehabil Med Sul 996;34: Güngen C, Etan T, Eke E, Yafla R, Engin F. Standadize Mini Mental Test in Tük Tolumunda Hafif Demans Tan s nda Geçelik ve Güvenilili i. Tuk Psikiyati Deg 2002;3(4): Küçükdeveci AA, McKenna SP, Kutlay S, Güsel Y, Whalley D, Aasil T. The develoment and sychometic assessment of the Tukish vesion of the Nottingham Health Pofile. Int J Rehabil Res 2000;23(): Puath J, Buchholz SW, Kak DL. Physical fitness assessment of olde adults in the imay cae setting. J Am Acad Nuse Pact 2009;2(2):0 7.. Fahlman M, Mogan A, McNevin N, To R, Boadley D. Combination taining and esistance taining as effective inteventions to imove functioning in eldes. J Aging Phys Act 2007;5: Bean JF, Kiely DK, LaRose S, Alian J, Fontea WR. Is stai climb owe a clinically elevant measue of leg owe imaiments in atisk olde adults. Ach Phys Med Rehabil 2007;88 (5): Tame K. Soda Fiziksel Fizyolojik Pefomans n Ölçülmesi ve De elendiilmesi. 2.Bas m, Ba gan Yay nevi, Ankaa 2000, Ala R. So Bilimleinde Uygulamal statistik. 3. Bas m, Nobel Yay n Da t m, Ankaa, 2006, Takata Y, Ansai T, Soh I, et al. Quality of life and hysical fitness in an 85yeaold oulation. Ach Geontol Geiat 200 MayJun;50(3): Bassey EJ, Fiataone MA, O Neill EF, Kelly M, Evans WJ, Lisitz LA. Leg extenso owe and functional efomance in vey old men and women. Clin Sci 992;82(3): Skelton DA, Geig CA, Davies JM, Young A. Stength, owe and elated functional ability of healthy eole aged yeas. Age Ageing 994;23(5): Evans WJ. Execise stategies should be designed to incease muscle owe. J Geontol A Biol Sci Med Sci 2000;55(6): Cavlak U, Ya c N, Baflaslan U, Ekici G. A new tool measuing healthelated quality of life (HRQOL): the effects of musculoskeletal ain in a gou of olde Tukish eole. Ach Geontol Geiat 2009;49(2): Zanocchi M, Maeo B, Nicola E, et al. Chonic ain in a samle of nusing home esidents: Pevalence, chaacteistics, influence on quality of life (QoL). Ach Geontol Geiat 2008;47(): Kaya M, Aslan D, Vaizo lu SA, et al. Ankaa Keçiöen lçesine ba l bi mahallede yaflayan 65 yafl ve üzei bieylein yaflam kalitesi özelliklei ve etkileyen faktöle. Tukish Jounal of Geiatics 2008;(): Foldvai M, Clak M, Laviolette LC, et al. Association of muscle owe with functional status in communitydwelling eldely women. J Geontol A Biol Sci Med Sci 2000;55(4): TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 20; 4()