Genişlemiş Spektrumlu Beta-Laktamaz (GSBL) Üreten Escherichia coli ve Klebsiella spp. İzolatlarında CTX-M Enzimlerinin Belirlenmesi

Transkript

1 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46(2):88-96, 26 doi:.5222/tmcd Araştırma Geişlemiş Spektrumlu Beta-Laktamaz (GSBL) Ürete Escherichia coli ve Klebsiella spp. İzolatlarıda CTX-M Ezimlerii Belirlemesi Esra DENİZ ÖGEDEY*, Füsu CÖMERT*, Füruza KÖKTÜRK**, Caa KÜLAH*, Elif AKTAŞ* *Bület Ecevit Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı **Bület Ecevit Üiversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Aabilim Dalı ÖZET Amaç: Bu çalışmada, hastaemize başvura hastalarda etke olarak izole edile Escherichia coli ve Klebsiella spp. izolatlarıı, GSBL üretimii ve CTX-M ezim tiplerii araştırılması amaçladı. Gereç ve Yötem: Hazira-Aralık 29 tarihleri arasıda çeşitli kliik öreklerde toplam 593 izolat çalışmaya dâhil edildi. Atibiyotik duyarlılık testi disk difüzyo yötemi ile yapıldı. GSBL üretimi çift disk sierji ve E test ile doğruladı. GSBL ürete izolatlar içi sefotaksim miimal ihibitör kosatrasyoları agar dilüsyo ile belirledi. İzolatlarda polimeraz zicir reaksiyou yötemiyle CTX-M ezim grupları (CTX-M grup, CTX-M- grubu, CTX-M-2 grubu, CTX-M-8 grubu, CTX-M-9 grubu, CTX-M-25 grubu) araştırıldı. Bulgular: İzolatları 33.7 sii (2/593) GSBL ürettiği (E. coli 34.3, K. peumoiae 3.3) belirledi. Yata hastalarda izole edile izolatlarda GSBL üretimi alamlı olarak yüksek buludu. GSBL ürete izolatlar diğer izolatlara göre, siprofloksasi, levofloksasi, amoksisili/klavulaik asit, piperasili/tazobaktam, getamisi, amikasi, tobramisi, trimetoprim-sülfometoksazol ve itrofuratoie alamlı olarak direçli buludu. GSBL ürete izolatları 92 side (96) CTX-M ezimi belirledi. CTX-M ürettiği saptaa izolatları 96.8 ide (86/92) CTX- M- grubu 5.2 side (/92) CTX-M-2 grubu, ide (2/92) CTX-M-8 grubu ve.5 uda (3/92) CTX-M-9 grubu saptadı. CTX-M- grubu GSBL ürettiği belirlee 86 izolatı 65 ide (88.7) CTX-M-5 ezim tipi saptadı. Souç: Hastaemizde elde edile izolatlarda GSBL oraları oldukça yüksek bulumuş olup, e sık ezim grubu CTX-M- grubu ve e sık ezim tipi CTX-M-5 ezimi olarak saptamıştır. Aahtar kelimeler: CTX-M, Escherichia coli, GSBL, Klebsiella spp. SUMMARY Detectio of CTX-M Ezymes i ESBL (Exteded- Spectrum Beta-Lactamases) Producig Escherichia coli ad Klebsiella spp Isolates Objective: The aim of this study is to evaluate ESBL productio ad CTX-M ezyme types i Escherichia coli ad Klebsiella spp isolates obtaied from patiets admitted to our hospital. Material ad Method: A total of 593 isolates from various cliical specimes of patiets betwee Jue 29 ad December 29 were icluded i the study. Atibiotic susceptibility test was performed by Kirby-Bauer disk diffusio method. ESBL productio was cofirmed by double-disc syergy ad E tests.the miimal ihibitory cocetratios of cefotaxim for the isolates with ESBL were detected by agar dilutio method. Polymerase chai reactio was used to determie the CTX-M ezyme types icludig CTX-M group, CTX-M- group, CTX-M-2 group, CTX-M-8 group, CTX-M-9 group, CTX-M-25 group, CTX- M-5, CTX-M-3, ad CTX-M- types. Results: ESBL productio was foud i 33.7 (2/593) of the isolates (34.3 for E. coli ad 3.3 for Klebsiella isolates). ESBL productio was sigificatly high i isolates from ipatiets. Resistace to ciprofloxaci, levofloxaci, amoxicilli/clavulaic acid, piperacilli/tazobactam, getamici, amikaci, tobramyci, trimetoprimsulphametoxazol ad itrofuratoi was sigificatly higher i ESBL producig isolates. CTX-M ezymes were foud i 92 (96) of the 2 ESBL producig isolates. Of the CTX-M producig isolates, CTX-M-, CTX-M-2, CTX- M-8 ad CTX-M-9 groups were foud i 96.8 (86/92), 5.2 (/92), (2/92) ad.5 (3/92), respectively. CTX-M-5 was foud i 65 of the 86 (88.7) CTX-M- group ESBL producig isolates. Coclusios: High rates of ESBL productio was foud amog the isolates i our hospital. The most commo ezyme type was CTX-M- group, CTX-M-5 beig the most commo ezyme type. Key words: CTX-M, Escherichia coli, ESBL, Klebsiella spp. Alıdığı tarih: Kabul tarihi: Yazışma adresi: Füsu Cömert, Bület Ecevit Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Zoguldak Tel: (372) e-posta: fusbeg@yahoo.com 88

2 E. Deiz Ögedey ve ark., GSBL ürete E. coli ve Klebsiella spp Kökeleride CTX-M Ezimleri GİRİŞ CTX-M ezimleri güümüzde düya çapıda e yaygı geiş spektrumlu beta laktamazlar (GSBL) hâlie gelmişlerdir. CTX-M grubu betalaktamazlar, substrat olarak sefotaksimi tercih ede ezimlerdir. Bu ezimler seftazidimi de bir miktar hidroliz etmekle birlikte, bu etki kliikte direce yol açacak kadar öemli değildir. Ayrıca CTX-M ezimlerii öemli bir özelliği de bulara karşı tazobaktamı ihibitör etkisii klavulaik asit ve sulbaktama göre fazla olmasıdır. Güümüzde CTX-M aileside beş farklı grup ve 4 farklı ezim bulumaktadır. CTX-M-, CTX- M-2, CTX-M-8, CTX-M-9 ve CTX-M-25 olarak isimledirile bu beş grup, amioasit dizileri esas alıarak taımlamıştır. CTX-M-5, CTX-M-4, CTX-M-3, CTX-M-2 bu grupları içide yer ala e yaygı ezimlerdir. CTX-M-9 ve CTX-M-4 İspaya da, CTX-M- İtalya da, CTX-M-2 pek çok Güey Amerika ülkeside, Japoya da ve İsrail de, CTX-M-5 ise düya çapıda saptamıştır (,2). Ülkemizde bu kouda çok az sayıda çalışma mevcut olup, yapıla çalışmalarda e sık saptaa CTX-M ezimleri; CTX-M-5, CTX-M-3 ve CTX-M- olmuştur (3-6). Bu çalışmada, hastaemize başvura hastalarda etke olarak izole edile Escherichia coli ve Klebsiella spp. izolatlarıı atibiyotiklere duyarlılık durumlarıı belirlemesi, GSBL üretimii ve CTX-M ezim tiplerii araştırılması amaçlamıştır. GEREÇ ve YÖNTEM İzolatlar ve atibiyotik duyarlılık testleri Hazira-Aralık 29 tarihleri arasıda, çeşitli kliik öreklerde elde edile 593 izolat çalışmaya dâhil edildi. Bakteri taımlaması geleeksel yötemlerle yapıldı (7). Geleeksel yötemlerle taımlaamaya bakteriler BBL Crystal Idetificatio Systems E/NF (Becto Dickiso, ABD) taımlama kiti ile taımladı. Atibiyotik duyarlılık testleri, Cliical ad Laboratory Stadards Istitute (CLSI) öerileri doğrultusuda Kirby-Bauer disk difüzyo yötemi ile yapıldı. Kalite kotrol suşu olarak E. coli ATCC suşu kullaıldı. GSBL üretimii doğrulaması çift disk sierji yötemi ve gerektiğide E test ile yapıldı (8). GSBL ürettiği belirlee izolatları sefotaksim içi miimal ihibitör kosatrasyoları (MİK) CLSI öerileri doğrultusuda agar dilüsyo yötemi ile belirledi (9). Moleküler yötemler GSBL ürete izolatlarda DNA eldesi kayatma yötemi ile yapıldı (). CTX-M ezim tiplerii varlığı daha öce belirtilmiş ola primer çiftleriyle araştırıldı (-4) (Tablo ). Amplifikasyo içi Gee Amp PCR System 97 Termal Cycler (Applied Biosystems, Sigapur) cihazı kullaıldı. Amplifikasyo ürülerii görütülemesi, Tablo. CTX-M ezimlerii çoğaltılması içi kullaıla primerler dizileri. Ezim tipi Forward Primer Reverse Primer Bat Büyüklüğü (bç) Kayak CTX-M Grubu CTX-M Grup CTX-M Grup 2 CTX-M Grup 8 CTX-M Grup 9 CTX-M Grup 25 CTX-M-3 CTX-M-5 CTX-M- 5 -tttgcgatgtgcagtaccagtaa-3 5 -aaaaatcactgcgccagttc-3 5 -cgacgctacccctgctatt-3 5 -tcgcgttaagcggatgatgc-3 5 -caaagagagtgcaacggatg-3 5 -gcacgatgacattcggg-3 5 -cgtcacgctgttgttaggaa-3 5 -cacacgtggaatttagggact-3 5 -ccgcgctacactttgtgg-3 5 -cgatatcgttggtggtgccata-3 5 -agcttattcatcgccacgtt-3 5 -ccagcgtcagatttttcagg-3 5 -aacccacgatgtgggtagc-3 5 -attggaaagcgttcatcacc-3 5 -aacccacgatgtgggtagc-3 5 -acggctttctgccttaggtt-3 5 -gccgtctaaggcgataaaca-3 5 -ttacaaaccgttggtgacg () (2) (2) (2) (2) (2) (3) () (4) 89

3 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46(2):88-96, 26 Tablo 2. GSBL ürete izolatları atibiyotik direç durumları. E. coli () K. peumoiae ( ) Atibiyotik DİR (plk) DİR (yata) DİR (plk) DİR (yata) Siprofloksasi Levofloksasi Ampisili Amoksisili klavuloat Piperasili tazobaktam Sefaloti Sefepim Sefuroksim İmipeem Getamisi Amikasi Tobramisi Trimetoprim sülfometoksazol Nitrofuratoi Sefoksiti Sefotaksim Seftriakso Seftazidim Aztreoam 45 (84.9) 44 (83.) 53 () 27 (5.9) (6.7) 53 () 45 (84.9) 53 () () 32 (6.4) 3 (5.7) 4 (77.4) 38 (7.7) (23.) () 52 (98.) 52 (98.) 4 (75.5) 45 (84.9) 96 (82.8) 94 (8.) 6 () 85 (73.3) 22 (43.) 6 () 98 (84.5) 6 () () 6 (5.7) 5 (4.3) 96 (82.8) 67 (57.8) (5.4) () 2 (96.6) 2 (96.6) 88 (75.9) 6 (9.4) 7 (77.8) 6 (66.7) 9 () 5 (55. 6) () () 8 (88.9) 8 (88.9) () 4 (44.4) (.) 6 (66.7) 9 () 4 (5.) () 9 () 9 () 8 (88.9) 9 () 5 (7.4) 4 (66.7) 2 () (47.6) 3 (33.3) 2() 6 (76.2) 2 () () (47.6) () 3 (6.9) 9 (9.5) 6 (5.) () 2 (95.2) 2 (95.2) 8 (85.7) 2 (95.2) DİR; Direçli; plk: Polikliik hastası X TBE tampou içideki 2 lik agaroz jelde (Sigma, Almaya) 2 V akımla 6 dakika elektroforez sorası Gel Doc UV görütüleme sistemi (BioRad, İtalya) ile yapıldı. Belirleyici (marker) olarak ise, -bç lik DNA ladder (Bioro, Almaya) kullaıldı. İstatistiksel aaliz İstatistiksel değerledirme SPSS (Versiyo 3.) programı kullaılarak yapıldı. Taımlayıcı istatistikler sayı ve yüzde olarak belirtildi. Kategorik yapıdaki değişkeler bakımıda gruplar arası farklılıklar ki-kare ve Fisher Kesi ki-kare testi ile iceledi. Souçlar 95 güve aralığıda değerledirildi ve p<.5 değeri alamlı kabul edildi. BULGULAR İzolatlar ve atibiyotik duyarlılıkları İzolatları 492 si Escherichia coli ve i Klebsiella spp. (96 K. peumoiae, 5 K. oxytoca) olarak tipledirildi. İzolatları elde edildiği hastaları 37 ii (62.4) kadı, 223 üü (37.6) erkek ve yaş ortalamasıı 53. (±24.6) olduğu buludu. Kliik örekleri 36 sıı (53.3) yata hastalara, 277 sii (46.7) polikliik hastalarıa ait olduğu belirledi. Çalışmaya dâhil edile izolatları 2 üü (33.7) GSBL ürettiği tespit edildi. GSBL üretimii E. coli içi 34.3 (69/492), K. peumoiae içi 3.3 (3/96) olduğu belirledi. Yalızca bir K. oxytoca (/5) izolatıda GSBL belirledi. İzolatları 73.7 sii idrar örekleride elde edildiği gözledi. İzolatları hiçbiride sefoksiti ve karbapeem direcie rastlamadı. GSBL ürete izolatları atibiyotiklere duyarlılıkları Tablo 2 de gösterilmiştir. GSBL ürete bakterileri 66.5 i (33/2) idrar örekleride elde edildi. GSBL ürettiği saptaa 2 izolatı 37 si (68.5) yata hastalarda ve 63 ü (3.5) polikliiğe başvura hastalarda izole edildi. Yata hastalarda izole edile bakterilerde GSBL üretimi alamlı olarak yüksek buludu (p<.). GSBL ürete izolatları, diğer izolatlara göre, siprofloksasi, levofloksasi, amoksisili/klavulaik asit, piperasi- 9

4 E. Deiz Ögedey ve ark., GSBL ürete E. coli ve Klebsiella spp Kökeleride CTX-M Ezimleri Tablo 3. GSBL ürete izolatları sefotaksim MİK değerleri. > <8 Bakteri N E. coli K. peumoiae K. oxytoca Tablo 4. CTX-M ezim tipleri ve buları saptadığı bakterileri dağılımı (; ). CTX-M- grup CTX-M CTX-M-5 CTX-M-3 CTX-M- CTX-M-2 CTX-M-8 CTX-M-9 CTX-M-25 E. coli K. peumoiae K. oxytoca 64 (97.3) 28 (93.3) 39 (82.2) 26 (86.7) (5.9) 2 (.2) 3 (.8) Tablo 5. İzolatları CTX-M ezim tiplerie göre sefotaksim MİK değerleri. > <8 Ezim tipi N CTX-M CTX-M - CTX-M-2 CTX-M-8 CTX-M li/tazobaktam, getamisi, amikasi, tobramisi, trimetoprim-sülfometoksazol ve itrofuratoie alamlı olarak daha direçli oldukları saptadı (p<.). GSBL ürettiği belirlee 2 izolatı, sefotaksim içi MİK souçları Tablo 3 te gösterilmiştir. E. coli ve K. peumoiae izolatlarıda MİK 9 değeri >52 µg/ml olarak belirledi. GSBL ürete izolatlarda saptaa CTX-M ezimleri GSBL ürete 2 izolatı 92 side (96) CTX-M ezimi buluduğu belirledi (Şekil a). CTX-M ezimi belirlee izolatları 96.8 ide (86/92) CTX-M- grubu, 5.2 side (/92) CTX-M-2 grubu, ide (2/92) CTX-M-8 grubu ve.5 uda (3/92) CTX-M-9 grubu saptadı (Şekil b). CTX-M- grubu GSBL ürettiği belirlee 86 izolatı 65 ide (88.7) CTX-M-5, ide CTX-M-3 varlığı belirledi (Şekil 2). Mevcut primerle CTX-M- grubu bulua izolatlarda ouda ezim alt grubu belirleemedi (Tablo 4). Sefotaksim direci ve ezim tipleri ilişkisie bakıldığıda, CTX-M-2 grubu ezim ürete izolatlarda sefotaksim MİK düzeyleri diğer ezimleri ürete bakterilere göre alamlı olarak düşük buludu (p<.) (Tablo 5). 9

5 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46(2):88-96, 26 a) b) Şekil. PCR sorası CTX-M ezimlerii agaroz jel elektroforez görütüsü. (a) -5: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M (544 bç), NK: CTX-M egatif kotrol, PK: CTX-M pozitif kotrol, M: Marker (belirleyici) bç+.5kb DNA ladder. (b) -5: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M- grubu (45 bç), NK: CTX-M- grubu egatif kotrol, PK: CTX-M- grubu pozitif kotrol, 6-8: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M-2 grubu (552 bç), NK2: CTX-M-2 grubu egatif kotrol, 9,: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M-8 grubu (666 bç), NK3: CTX- M-8 grubu egatif kotrol,,2: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M-9 grubu (25 bç), NK4: CTX-M-9 grubu egatif kotrol, PK4: CTX- M-9 grubu pozitif kotrol, M: Marker (belirleyici) bç+.5kb DNA ladder. Şekil 2. PCR sorası CTX-M-5 ve -3 ezimlerii agaroz jel elektroforez görütüsü. -5: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M-5 (996 bç), NK: CTX-M-5 egatif kotrol, PK: CTX-M-5 pozitif kotrol, 6-8: İzolatlarda çoğaltıla CTX-M-3 (78 bç), NK2: CTX-M-3 egatif kotrol, PK2: CTX-M-3 pozitif kotrol, M: Marker (belirleyici) bç+.5kb DNA ladder. TARTIŞMA Tüm düyada, TEM ve SHV GSBL ler, 99 lı yıllar boyuca e yaygı ezim tipi olmuştur. İlk CTX-M ezimleri 989 da izole edile suşlarda belirlemiş olmasıa rağme, bu ezimleri yayılımı 995 te başlamıştır (). CTX-M-5 ezimi, Frasa, İspaya, İgiltere gibi pek çok Avrupa ülkeside sıklıkla saptamıştır (5-8) ve doğusuda daha da fazla olmak üzere Avrupa da e yaygı ezimdir. CTX-M-3 ezimi geellikle Doğu Avrupa ülkeleride yaygıdır (9,2). Diğer CTX-M ezimleri bölgesel olarak gösterilmiş olup, CTX- M-9 ve İspaya da (2,22), CTX-M-4 Portekiz 92

6 E. Deiz Ögedey ve ark., GSBL ürete E. coli ve Klebsiella spp Kökeleride CTX-M Ezimleri ve İspaya da (22-24), CTX-M-5 Beyaz Rusya ve Rusya da (25), CTX-M- ise İtalya da (26) yaygı olarak saptamıştır. Amerika da ise CTX-M ezimlerii sporadik bildirimleri söz kousu olup, CTX-M-2 i pek çok Güey Amerika ülkeside yaygı olduğu gösterilmiştir (27-3). Ülkemizde ilk CTX-M ezimi yılları arasıda ülkemizi de içide buluduğu yedi ülkei (Amerika, Türkiye, Belçika, Avustralya, Güey Afrika, Tayva, Arjati) katıldığı bir çalışmada, ka kültürleride izole edilmiş K. peumoiae izolatıda bildirilmiştir. CTX- M-2, Türkiye de belirlee ilk CTX-M ezimi olmuştur (3). Orta ve Doğu Avrupa da sık görüle CTX-M ezimlerii başıda gele CTX- M-5 ezimi ülkemizde ilk olarak 2 yılıda, yata bir hastaı idrar öreğide izole edile bir K. peumoiae suşuda bildirilmiştir (32) yıllarıda Türkiye, Frasa, Hidista ve Poloya ı katıldığı bir çalışmada, ülkemizde göderile izolatlarda (K. peumoiae) CTX-M-5 saptamıştır (33). Ülkemizde ilk CTX- M-3 bildirimi 23 yılıda bir Shigella soei suşuda yapılmıştır (34). Bu tarihte sora ülkemizde yapıla bildirimlere bakıldığıda, CTX- M-5 i yaı sıra CTX-M-3, CTX-M- bildirimleri gözlemesie rağme, ülkemizde CTX- M-5 baskı ezim tipidir (3,4,3-48). Çalışmamızda, GSBL ürete izolatlarda CTX-M ezimii oraı, 96 (92/2) olarak saptamıştır. İzolatlarımızdaki ezim dağılımıa bakıldığıda ülkemizdeki diğer çalışmalarla uyumlu şekilde, CTX-M- grubu ezimi e sık saptadığı (96.8, 86/92) ve CTX-M-5 i domiat ezim (88.7, 65/86) olduğu görülmektedir. Saptadığımız diğer CTX-M ezimleri CTX-M-2 grubu (5.2, /92), CTX-M-8 grubu (, 2/92) ve CTX-M-9 grubu (.5, 3/92) olmuştur. Çalışmamıza göre CTX-M e sahip izolatları 85.4 üü (64/92) E. coli, 4.6 sıı (28/92) ise K. peumoiae olduğu saptamıştır. Yumuk ve ark. (42) 38 ürier sistem efeksiyolu hastada izole ettikleri E. coli izolatlarıı 7 ide (2) GSBL saptamış olup, GSBL ürete E. coli leri 76.5 ide CTX-M ezimii buluduğuu belirlemişler ve CTX-M-5 (53) ezimii baskılığıı vurgulamışlardır. Ayı çalışmada CTX-M ezimii ürete izolatları 69 u, TEM ve SHV ürete izolatları ise 5 si siprofloksasie direçli bulumuştur (42). Çelik ve ark. (43) tarafıda 26 yılıda yapıla bir çalışmaya dâhil edile toplumda ediilmiş üst ürier sistem efeksiyou ola hastalarda elde edilmiş 3 izolatı ide (36.7) GSBL saptamış, bu izolatları yediside CTX-M-5, üçüde CTX-M-3 ve biride ise CTX-M- belirlemiştir. Bu kouda yapıla diğer bildirimlerde de idrar yoluda elde edile E. coli ve K. peumoiae suşlarıda CTX-M- grup ve bu grup içide de CTX-M-5 i baskı olduğu gözlemektedir (47,48). Çalışmamızda değerledirile bakterileri 73.7 sii (437/593) idrar izolatları (87.2 E. coli ve 2.8 Klebsiella spp.) oluşturmaktadır. GSBL ürettiği belirlee izolatları 66.5 i (2 E. coli, 2 K. peumoiae ve bir K. oxytoca) de idrar örekleride elde edilmiştir. Bu izolatları 82.7 side CTX-M- 5 buluduğu belirlemiştir. İdrar örekleride elde edile ve GSBL ürettiği belirlee E. coli izolatlarımızı 83 üde CTX-M-5 ezimi bulumaktadır. Çalışmamızda, GSBL ürete izolatlar daha fazla orada (57.9) yata hastalarda izole edilmiş olmasıa rağme, bu efeksiyolarda kayağı geellikle edoje olduğu düşüüldüğüde, karşılaşıla oraı toplumda CTX-M-5 ezimii sıklığı hakkıda kısme fikir verici olduğu gözlemektedir. Çalışmamızda GSBL ürete izolatları, diğer izolatlara göre, amoksisili/klavulaik asit, piperasili/tazobaktam, getamisi, amikasi, tobramisi, trimetoprim-sülfometoksazol, itrofuratoi ve yaı sıra siprofloksasi ve levofloksasie alamlı olarak daha direçli oldukları saptamıştır. Souç olarak, so birkaç yılda CTX-M ürete izolatları hastae ve toplum ortamıda yaygı- 93

7 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46(2):88-96, 26 laştığı gözlemektedir. CTX-M ezimii ürete E. coli i ede olduğu toplumda ediilmiş ürier sistem efeksiyoları öemli bir soru iteliğidedir. İzolatlarımızda GSBL oraı yüksek olup, domiat ezim tipi CTX-M-5 olarak bulumuştur. Teşekkür Bu çalışma B.E.Ü. Bilimsel Araştırma Projelerii Destekleme Koordiatörlüğü tarafımda (Proje No:2-2--7) desteklemiştir. KAYNAKLAR. Boet R. Growig group of exteded-spectrum-βlactamases: the CTX-M ezymes. Atimicrobial Agets Chemother 24; 48: Cató R, Coque TM. The CTX-M β-lactamase pademic. Curr Opi Microbiol 26; 9: Aktaş Z, Göüllü N, Scheider I, Bal C, Bauerfeid A. Hastaede yata bir hastaı idrar öreğide izole edile Escherichia coli suşuda CTX-M-5 tipi geişlemiş spektrumlu beta-laktamazı taımlaması. Mikrobiyol Bul 25; 39: Göüllü N, Aktaş Z, Bal Kayaca Ç, et al. Dissemiatio of CTX-M-5 β-lactamase gees carried o Ic FI ad FII plasmids amog cliical isolates of E. coli i a uiversity hospital i İstabul, Turkey. J Cli Microbiol 28; 46: Coque TM, Baquero F, Cato R. Icreasig prevalece of ESBL-producig Eterobacteriaceae. I Europe. Euro Surveill 28; 3: Harada, S, Ishii Y, Yamaguchi K. Exteded-spectrum β-lactamases: Implicatios for the cliical laboratory ad therapy. Korea J Lab Med 28; 28: Murray PR. Maual of Cli Microbiol. Vol., 8th ed. ASM Press, Washigto, DC, Jarlier V, Nicolas MH, Fourier G, Philippo A. Exteded-spectrum beta-lactamases coferrig trasferable resistace to ewer beta-lactam agets i Eterobacteriaceae: hospital prevalece ad susceptibility patters. Rev If Dis 988; : CLSI. Methods for dilutio atimicrobial susceptibility test for bacteria that grow aerobically; Approved Stadard, 7th ed. Documet M7-A7, Cliical ad Laboratory Stadards Istıtute, 26.. Touati A, Beallaoua S, Forte D, Madoux J, Brasme L, de Champs C. First report of CTX-M-5 ad CTX- M-3 β-lactamases amog cliical isolates of Eterobacteriaceae i B ejaia, Algeria. It J Atimicrob Agets 26; 27: Muzaheed YD, Adams-Haduch JM, Shivaavar CT, Paterso DL, Gaddad SM. Faecal carriage of CTX-M-5-producig Klebsiella peumoiae i patiets with acute gastroeteritis. Idia J Med Res 29; 29: Woodford N, Faga EJ, Elligto MJ. Multiplex PCR for rapid detectio of gees ecodig CTX-M exteded-spectrum β-lactamases. J Atimicrob Chemother 26; 57: Kim J, Lim YM, Rheem I, et al. CTX-M ad SHV-2 β-lactamases are the most commo exteded-spectrum ezymes i cliical isolates of Escherichia coli ad Klebsiella peumoiae collected from 3 uiversity hospitals withi Korea. FEMS Microbiol Lett 25; 245: Coque TM, Oliver A, Pérez-Díaz JC, Baquero F, Cató R. Gees ecodig TEM-4, SHV-2, ad CTX- M- exteded-spectrum beta-lactamases are carried by multiple Klebsiella peumoiae cloes i a sigle hospital (Madrid, 989 to 2). Atimicrob Agets Chemother 22; 46: Oteo J, Navarro C, Cerceado E, et al. Spread of Escherichia coli strais with high-level cefotaxime ad ceftazidime resistace betwee the commuity, logterm care facilities, ad hospital istitutios. J Cli Microbiol 26; 44: Livermore DM, Cato R, Giadkowski M, et al. CTX-M: chagig the face of ESBLs i Europe. J Atimicrob Chemother 27; 59: Galas M, Decousser JW, Breto N, et al. Natiowide study of the prevalece, characteristics, ad molecular epidemiology of exteded-spectrum β-lactamaseproducig Eterobacteriaceae i Frace. Atimicrob Agets Chemother 28; 52: Cagacci S, Gualco L, Debbia E, Schito GC, Marchese A. Europea emergece of ciprofloxaciresistat Escherichia coli cloal groups O25:H4-ST 3 ad O5:K52:H causig commuity-acquired ucomplicated cystitis. J Cli Microbiol 28; 46: Empel J, Baraiak A, Literacka E, et al. Molecular survey of beta-lactamases coferrig resistace to ewer β-lactams i Eterobacteriaceae isolates from Polish hospitals. Atimicrob Agets Chemother 28; 52: Markovska R, Scheider I, Keuleya E, et al. Exteded-spectrum beta-lactamase-producig Eterobacteriaceae i Bulgaria hospitals. Microb Drug Resist 28; 4: Romero L, López L, Rodríguez-Ba-o J, Ramó Herádez J, Martíez-Martíez L, Pascual A. Log-term study of the frequecy of Escherichia coli ad Klebsiella peumoiae isolates producig extededspectrum beta-lactamases. Cli Microbiol Ifect 25; 94

8 E. Deiz Ögedey ve ark., GSBL ürete E. coli ve Klebsiella spp Kökeleride CTX-M Ezimleri : Herádez JR, Martíez-Martíez L, Cató R, Coque TM, Pascual A, ad the Spaish Group for Nosocomial Ifectios (GEIH). Natiowide study of Escherichia coli ad Klebsiella peumoiae producig exteded-spectrum β-lactamases i Spai. Atimicrob Agets Chemother 25; 49: Machado E, Coque TM, Cató R, et al. High diversity of exteded-spectrum β-lactamases amog cliical isolates of Eterobacteriaceae from Portugal. J Atimicrob Chemother 27; 6: Valverde A, Cató R, Garcillá-Barcia MP, et al. Spread of bla(ctx-m-4) is drive maily by IcK Plasmids dissemiated amog Escherichia coli phylogroups A, B, ad D i Spai. Atimicrob Agets Chemother 29; 53: Edelstei M, Pimki M, Palagi I, Edelstei I, Stratchouski L. Prevalece ad molecular epidemiology of CTX-M exteded-spectrum β-lactamaseproducig Escherichia coli ad Klebsiella peumoiae i Russia hospitals. Atimicrob Agets Chemother 23; 47: Brigate G, Luzzaro F, Perilli M, et al. Evolutio of CTX-M-type beta-lactamases i isolates of Escherichia coli ifectig hospital ad commuity patiets. It J Atimicrob Agets 25; 25: Bauerfeid A, Stempliger I, Jugwirth R, Erst S, Casellas JM. Sequeces of beta-lactamase gees ecodig CTX-M- (MEN-) ad CTX-M-2 ad relatioship of their amio acid sequeces with those of other beta-lactamases. Atimicrob Agets Chemother 996; 4: Bauerfeid A, Casellas JM, Goldberg M, et al. A ew plasmidic cefotaximase from patiets ifected with Salmoella typhimurium. Ifectio 992; 2: Petroi A, Corso A, Melao R, et al. Plasmidic exteded-spectrum β-lactamases i Vibrio cholerae O El Tor isolates i Argetia. Atimicrob Agets Chemother 22; 46: Radice M, Power P, Coza JD, Gutkid G. Early dissemiatio of CTX-M-derived ezymes i South America. Atimicrob Agets Chemother 2; Paterso DL, Hujer KM, Hujer AM, et al, Iteratioal Klebsiella Study Group. Extededspectrum beta-lactamases i Klebsiella peumoiae bloodstream isolates from seve coutries: domiace ad widespread prevalece of SHV- ad CTX-M-type beta-lactamases. Atimicrob Agets Chemother 23; 47: Lartigue MF, Poirel L, Heritier C, Tolu V, Nordma P. First descriptio of CTX-M-5- producig Klebsiella peumoiae i Turkey. J Atimicrob Chemother 23; 52: Lartigue MF, Poirel L, Nordma P. Diversity of geetic eviromet of bla(ctx-m) gees. FEMS Microbiol Lett 24; 234: Açıkgöz ZC, Gülay Z, Biçme M, Göçer S, Gamberzade S. CTX-M-3 exteded-spectrum betalactamase i a Shigella soei cliical isolate: first report from Turkey. Scad J Ifect Dis 23; 35: Nazik H, Öge B, Kuvat N. Ivestigatio of plasmidmediated quioloe resistace amog isolates obtaied i a Turkish itesive care uit. Jp J Ifect Dis 28; 6: Bahar G, Mert A, Cataia MR, Koca R, Beveuti C, Mazzariol A. A strai of Salmoella eterica serovar Virchow isolated i Turkey ad carryig a CTX- M-3 exteded-spectrum beta-lactamase. J Chemother 26; 8: Öksüz L, Gürler N. Escherichia coli ve Klebsiella spp. suşlarıda geişlemiş spektrumlu betalaktamazları tipledirilmesi ev plazmid profil aalizi. Mikrobiyol Bul 29; 43: Açıkgöz ZC, Eser ÖK, Kocagöz S. CTX-M-3 type beta-lactamase producig Shigella soei isolates from pediatric bacillary dysetery cases. Jp J Ifect Dis 28; 6: Öktem İM, Gülay Z, Biçme M, Gür D; HITIT Project Study Group. qra prevalece i extededspectrum beta-lactamase-positive Eterobacteriaceae isolates from Turkey. Jp J Ifect Dis 28; 6: Aktaş Z, Kayaca CB, Scheider I, Ca B, Midilli K, Bauerfeid A. Carbapeem-hydrolyzig oxacilliase, OXA-48, persists i Klebsiella peumoiae i Istabul, Turkey. Chemother 28; 54: Gür D, Gülay Z, Aka OA, ve ark. Türkiye de hastae izolatı Gram-egatif bakterilerde yei beta-laktam atibiyotiklere direç ve GSBL tipleri: Çok merkezli Hitit sürveyasıı souçları. Mikrobiyol Bul 28; 42: Yumuk Z, Afaca G, Nicolas-Chaoie MH, Sotto A, Lavige JP. Turkey: a further coutry cocered by commuity-acquired Escherichia coli cloe O25- ST3 producig CTX-M-5. J Atimicrob Chemother 28; 62: Çelik DA, Yuluğkural Z, Kuloğlu F, et al. CTX-M type exteded spectrum beta-lactamases i Escherichia coli isolates from commuity acquired upper uriary tract ifectios at a uiversity i the Europea part of Turkey. J Microbiol Immuol Ifect 2; 43: Gülmez D, Woodford N, Palepou MF, et al. Carbapeem-resistat Escherichia coli ad Klebsiella peumoiae isolates from Turkey with OXA-48-like carbapeemases ad outer membrae protei loss. It J Atimicrob Agets 28; 3: Meta G, Gülmez D, Eser ÖK, Kocagöz S, Sarda YÇ, Hasçelik G. CTX-M-3-type exteded-spectrum beta-lactamase-producig Morgaella morgaii: first 95

9 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46(2):88-96, 26 descriptio of a isolate from Turkey. It J Atimicrob Agets 27; 3: Carrër A, Poirel L, Eraksoy H, Çağatay AA, Badur S, Nordma P. Spread of OXA-48-positive carbapeem-resistat Klebsiella peumoiae isolates i Istabul, Turkey. Atimicrob Agets Chemother 28; 52: Tikveşli S, Cevahir N, Kaleli İ. Klebsiella peumoiae kliik izolatlarıda CTX-M tipi beta-laktamazları feotipik ve moleküler yötemlerle araştırılması. Mikrobiyol Bul 29; 43: Azap ÖK, Arsla H, Şerefhaoğlu K, et al. Risk factors for exteded-spectrum beta-lactamase positivity i uropathogeic Escherichia coli isolated from commuity-acquired uriary tract ifectios. Cli Microbiol Ifect 2; 6: