Hastane kökenli üriner sistem infeksiyonlar ndan izole edilen Enterococcus türlerinin insidans ve antibiyotik direnç profilleri(*)

Transkript

1 Türk Mikrobiyol Cem Derg (00) 3 () : Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti / Turkish Microbiological Society ISSN Hastae kökeli ürier sistem ifeksiyolar da izole edile Eterococcus türlerii isidas ve atibiyotik direç profilleri(*) Isidece ad atibiyotic resistace profiles of Eterococcus species isolated from osocomial uriary tract ifectios M.Tevfik Yavuz, dris fiahi, Elif Öztürk, Mustafa Behçet, Demet Kaya Abat zzet Baykal Üiversitesi, Düzce T p Fakültesi, T bbi Mikrobiyoloji Aabilim Dal, DÜZCE letiflim / Correspodece: Dr. M. Tevfik Yavuz Adres / Address: Abat zzet Baysal Üiversitesi Düzce T p Fakültesi T bbi Mikrobiyoloji AD Kouralp 810 DÜZCE tyavuz@superolie.com ÖZET Eterokok türleri hastae kayakl ifeksiyo etkeleri aras da stafilokoklarda sora ikici s rada yer almaktad r. Baflta E. faecium olmak üzere bu ciste yer ala bakteriler ço ul atibiyotik direci göstermeleriyle ayr bir öem tafl rlar. Bu çal flmada hastae kayakl eterokok kökelerii tür da l m ve atibiyotik direç profillerii belirlemesi amaçlam flt r. E az üç gü hastaede yatm fl hastalarda al a idrar örekleride ospesifik yötemlerle elde edile eterokok türleri API 0 Strep (Biomerieux) kitleri kulla larak isimledirilmifl ve disk diffüzyo yötemiyle CLSI stadartlar a uygu olarak atibiyotik duyarl l k testi uygulam flt r. zole edile 108 eterokok türüde 8 taesi Eterococcus faecalis (E. faecalis), i Eterococcus faecium (E. faecium) olarak buluurke taesi tür düzeyide isimledirilememifltir.. Kökeleri tamam vakomisie duyarl buluurke kiolo grubu atibiyotiklere (7) ve yüksek doz amioglikozidlere () yüksek orada direç gözlemifltir. So bir y l içeriside idrar örekleride VDE (vakomisi direçli Eterokok) izole edilmemifl olmas sevidirici olmakla birlikte yüksek düzey amioglikozidlere karfl artm fl direç oralar hastae kayakl ifeksiyolarda eterokoklar öemii gittikçe artt göstermektedir. Bu edele ilaç tedavilerii bu do rultuda düzelemesi yeride olacakt r. Aahtar kelimeler: Hastae ifeksiyou, eterokok, atibiyotik direci SUMMARY Eterococcus spp. lead the secod place after Staphylococcus spp. amog the osocomial ifectios. Moreover, Eterococcus species especially E. faecium carry vital importace due to their multi drug resistace (MDR). The aim of this study was to ivestigate the ratio ad atibiotic sesitivity of eterococcus species i hospital ifectios. The urie samples were obtaied from the patiets who stayed i the hospital at least 3 days. Typig of eterococcus species were performed usig API 0 Strep (Biomerieux, Frace), subsequetly, atibiotic sesitivity was determied by disk diffusio method accordig to CLSI criteria. A total of 8 Eterococcus faecalis (E. faecalis) ad Eterococcus faecium (E.faecium) from the total of 108 eterococcus were detected. The remaiig strai could ot be classified. While a strikig resistace to both quiolos (7) ad high dose amioglycosides () were determied, all strais were foud to be sesitive to vacomyci. The result show that, although it is a quite acceptable to get egative urie samples for VRE withi the last six mouts, the remarkable icidece of resistace to high level amioglycosides poits out to the gradually icreased importace of Eterococcus spp. i osocomial ifectios. Therefore, atibiotic regimes should be adjusted based o these observatios. Key Words: Hospital ifectio, Eterococcus spp., Atibiotic resistace (*)XXXI. Türk Mikrobiyoloji Kogresi'de (193 Eylül 00, Kufladas Ayd ) suulmufltur. 195

2 M.Tevfik Yavuz, dris fiahi, Elif Öztürk, Mustafa Behçet, Demet Kaya G R fi Eterokok ifeksiyolar so o y lda e s k karfl lafl la ozokomiyal ifeksiyolarda biri olma koumua gelmifltir. So y llarda yap la çal flmalarda eterokoklar ozokomiyal idrar yollar ifeksiyolar ve yara ifeksiyolar stafilokoklarda sora gele ikici e s k etkei, bakteriyemileri üçücü e s k etkei oldu u bildirilmifltir(1). Uzu zamada beri hastaede yata kiflilerde idrar yolu ifeksiyolar s kça karfl lafl la problemleri bafl da gelmektedir ve bu ifeksiyolar etkeleri aras da eterokoklar öemli bir yer tutmaktad r. ABD' de yap la bir çal flmada ürier sistem ifeksiyolar 's da eterokoklar sorumlu buluurke CDC'i 198 y l da yay lad raporda bu ora 1.7 olarak verilmifltir(,3). Eterokoklar, baz atimikrobiklere kars itresek veya kaza lm fl direce sahiptir. Düflük düzeydeki amioglikozid direci, hücre duvar geçirgeli ii azalmas a ba l d r; yüksek düzeyli direç ise, ribozomal veya iaktive edici ezimler arac l ile olmaktad r. Eterokoklar glikopeptid direci güümüzü e öemli sorular da birisi olup, itresek veya kaza lm fl olmak üzere tip feotipik glikopeptid direci ta mlam flt r. Özellikle E. faecium' u çok say da atimikrobiyal ilaca direçli olmas tedavi aç s da da öemli soru yaratmaktad r. ßlaktamlara ve düflük kosatrasyolardaki amioglikozidlere karfl itresek direç mevcudiyeti ve ciddi ifeksiyolar tedavisi içi sierji gereksiimi her iki s fa karfl yüksek düzeyli direç olufltu u durumlarda sierjiyi ortada kald rmakta ve tedaviyi güçlefltirmektedir. Bafllag çta, betalaktamaz ürete eterokoklar ABD'de adir izolatlar olarak bildirilirke güümüzde tüm düyada izole edilmektedir. Çal flmam zda hastaede yata hastalar idrar yolu örekleride elde edile Eterokok kökeleride baflta yüksek düzeyde amioglikozidler olmak üzere atibiyotik direç oralar araflt r lmas amaçlam flt r. GEREÇ VE YÖNTEM Çal flmam zda Abat zzet Baysal Üiversitesi Düzce T p Fakültesi Araflt rma ve Uygulama Hastaeside Temmuz 003 Hazira 00 tarihleri aras da yatarak tedavi göre hastalar idrar örekleride izole edile eterokok kökeleri icelemifltir. Nospesifik besiyerleride yap la kültürlerde üretile bakterilerde katalaz testi egatif, Gram pozitif boyam fl, 0 safral besiyeride esküli hidrolizi yaparak siyah pigmet olufltura,.5 NaCl içere Brai Heart ifüzyo (BHI) agarda üreye kökeler eterokok olarak ta mlam flt r. Eterokok olarak ta mlaa kökeler API 0 Strep (Biomerieux, Frasa) paelleri kulla larak tür düzeyide isimledirilmifltir. zole edile bakterileri atibiyotiklere duyarl l klar CLSI adartlar a uygu flekilde disk difüzyo yötemiyle yap lm flt r(). statistiksel aalizler SPSS program kulla larak Chi Square testi ile yap lm flt r. BULGULAR Çal flma yap ld süre boyuca hastaede yata hastalarda al a 50 idrar öre ide toplam 108 eterokok suflu izole edilmifltir. zole edile sufllar 8 (78) taesi E. faecalis, (17)'i E. faecium olarak ta mla rke (5) taesi tür düzeyide isimledirilememifltir. celee tüm sufllar vakomisie duyarl olarak buluurke, peisili direci E. faecalis içi.(39), E. faecium içi 100 (), di er Eterococcus türleri içi 100(); yüksek dozda streptomisi direci (YDSD) E. faecalis içi 9.7(), E. faecium içi 88.8(1), di er Eterococcus türleri içi. (); yüksek dozda getamisi direci (YDGD) E. faecalis içi 35.7 (30), E. faecium içi. (1), di er Eterococcus türleri içi 100 () olarak bulumufltur. Tüm sufllarda kiolo grubua karfl ola yüksek direç dikkat çekmifltir. Tüm sufllar atibiyotiklere direç profilleri Tablo 1 ve Tablo ' de gösterilmifltir. 19

3 Hastae kökeli ürier sistem ifeksiyolar da izole edile Eterococcus türlerii isidas ve atibiyotik direç profilleri Tablo 1. Eterokok sufllar atibiyotiklere duyarl l klar Atibiyotik E. faecalis E. faecium Eterococcus spp S I R S I R S I R Toplam S I R Vakomisi 8 108(100) Peisili (1.) 3(58.3) Streptomisi (300_g) (7.5) (3.7) 31(8.7) Getamisi (10_g) (53.7) (1.8) 8(.) Ofloksasi (7.7) 78(7.) Siprofloksasi (8.7) 3(1.) 5(50) Kiupristi/Dalfopristi (9.3) 3(3.7) S: duyarl, I: az duyarl, R: direçli Tablo. Eterokoklar yüksek doz amioglikozidlere direç oralar E. faecalis E. faecium Eterococcus spp Atibiyotik Direci Yüksek doz streptomisi direci Yüksek doz getamisi direci YDSD + YDGD P<0.05 P<0.05 : say, YDSD: Yüksek doz streptomii direci YDGD: Yüksek doz getamisi direci TARTIfiMA Gelifle atimikrobiyal tedavi seçeekleri ve uygusuz atibiyotik kulla mlar güümüzde hastae kayakl ifeksiyolar çok öemli bir soru halie getirmifltir. drar yollar ifeksiyolar hastae kayakl ifeksiyolar e çok görüle flekilleride biridir. Eterokoklar hastae ifeksiyolar S. aureus' da sora e çok görüle ikici etkei olarak bildirilmifltir (5,). Eterokoklarda klidamisie, beta laktamlara, düflük düzeyde amioglikozidlere karfl itresek tipte atibiyotik direci bulumakta bu da sierjistik atibiyotik tedavisii zorulu k lmaktad r. Glikopeptitler eterokoklara karfl e etkili atibiyotikler olarak bilimektedirler. Çal flmam zda vakomisi direçli bir köke bulumamakla birlikte düyada ve ülkemizde çeflitli yazarlar glikopeptitlere direçli kökeler bildirmifllerdir (710). Çal flmam zda buldu umuz yüksek say labilecek düzeydeki kiolo direçleri bezer çal flmalarla uyumlu olup de iflik yazarlar taraf da DNAgiraz mutasyolar a ba lamaktad r (11,1). Hücre zar da rahatça geçememeleri düflük dozda amioglikozidlere karfl eterokok direci oluflturmaktad r. Sierjistik etki oluflturmak içi bu grupla birlikte hücre duvar setezii boza bir 197

4 M.Tevfik Yavuz, dris fiahi, Elif Öztürk, Mustafa Behçet, Demet Kaya atibiyoti i birlikte verilmesi baflar ora artt rmaktad r. Yüksek düzey amioglikozid direci ise itresek direçte farkl olarak traspozo ve plazmidler arac l yla kaza lm fl geleri etkisiyle bu atibiyotik grubua karfl etkili ezimleri sal mas ile oluflmakta ve bu durumda sierjik tedavi etkisii yitirmektedir. Eterokoklarda e s k yüksek doz amioglikozid direcie ede ola ezimleri streptomisi içi spesifik ola AAC(') ile APH('') ezim grubu oldu u bildirilmifltir(13). Daha öce ülkemizde yap la çal flmalarda YDSD, YDGD ve YDSD + YDGD oralar s ras yla Töreci ve ark(1) 15, 11, ; Karabiber(15) ve ark., 9, 1; Ç ar ve ark.(1) 1., 50.5, 30.; Çayla ve ark.(17) 1, 51.5, 30.5 olarak bildirmifllerdir. Bu çal flmalarda elde edile souçlar zama içide yüksek doz amioglikozid direcii artma e ilimide oldu uu göstermektedir. Çal flmam zda elde etti imiz 8.7' lik YDSD,. YDGD ve 31. YDSD + YDGD oralar ülkemizdeki di er çal flmalarla k yaslad da bu e ilimi desteklemektedir. Yüksek dozda amioglikozid direci E. faecium kökeleride E. faecalis kökeleride yie ülkemizde ve düyada yap la bezer çal flmalarla uyumlu olarak daha yüksek bulumufltur(1). Gü geçtikçe arta hastae ifeksiyolar ora ve eterokoklar hastae ifeksiyolar daki rolü bu bakterileri atibiyotik direcii daha da öemli k lmaktad r. Eterokoklar ede oldu u ifeksiyolar e kolay ve ucuz tedavi yolu ola amioglikozidler ve duvar setez ihibitörü kombiasyouu kulla m çal flmalarda da görüldü ü üzere gittikçe arta yüksek düzey amioglikozid direci edeiyle olaaks zlaflmaktad r. Hem bu edele, hem de hastaede hastaeye de ifle direç oralar edeiyle bu bakterii duyarl l k testlerii ve tedavi programlar yak da takip edilmesi gerekmektedir. Hastae ifeksiyo komiteleri eterokok surveyas programlar ç karmal ve hastaeler atibiyotik kotrol komiteleri yard m yla uygu olmaya atibiyotik kulla m öüe geçmelidirler. Kayaklar 1. Garer JS: Guidelie for isolatio precautios i hospitals. The Hospital Ifectio Cotrol Practices Advisory Committee [published erratum appears i Ifect Cotrol Hosp Epidemiol 199 Apr; 17 (): 1]. Ifect Cotrol Hosp Epidemiol 199; 17: Gross PA, Harkavy LM, Barde GE, Flower MF: The epidemiology of osocomial eterococcal uriary tract ifectio. Am J Med Sci 197; 7: Hora TC, White WC, Jarvis WR, et al:nosocomial ifectio surveillace, 198. MMWR CDC Surveill Summ, 198; 35: 17SS.. NCCLS: Atimikrobik Duyarl l k Testleri içi Duyarl l k Stadartlar. Oikici Bilgi Eki: M100S1 :1 M100S11 1: 1 yerie s: 558 (00). 5. Natioal Nosocomial Ifectios Surveillace (NNIS) System: Natioal Nosocomial Ifectios Surveillace (NNIS) System report, data summary from October 198April 1998, issued Jue Am J Ifect Cotrol 1998; : Morriso AJ Jr, Wezel RP: Nosocomial uriary tract ifectios due to eterococcus. Te years' experiece at a uiversity hospital. Arch Iter Med 198; 1: Moellerig RC Jr: Vacomyciresistat eterococci. Cli Ifect Dis 1998; : Vural T, fiekercio lu AO, Ö üç D, Gülteki M, Çolak D, Yeflilipek A, Üal S, Kocagöz S, Mutlu G: vakomisi direçli Eterococcus faecium suflu. ANKEM Derg 1999; 13: Baflustao lu A, Özyurt M, Beya C ve ark: Ka kültürüde izole edile glikopeptid direçli Eterococcus faecium. Flora 000; 5: Çetikaya Y, Falk P, Mayhall CG: Vacomyci resistat eterococci. Cli Microbiol Rev 000; 13: Dembry LM, Farrel PA, Orcutt DR, Gerrity LA, Adriole VT: I vitro activity of trovafloxaci agaist sesitive ad resistat aerobic bacteria usig the stadard microdilutio broth method ad the Etest. Atimicrobial Chemother 1997; (Suppl.B) 39: Peterse A, Jese LB: Aalysis of gyra ad parc mutatios i eterococci from evirometal samples with reduced susceptibility to ciprofloxaci. FEMS Microbiol Lett, 00; 9; 31: Shepard BD, Gilmore MS: Atibiyotic resistat eterococci: the mechaism ad dyamics of drug itroductio ad resistace. Microb Ifect 00; : Töreci K, Öge B: drarda izole edile eterokok sufllar da atibiyotik direci. ANKEM Derg 1993; 7: Karabiber N, Karaha M: Çeflitli kliik öreklerde izole edile eterokok sufllar da yüksek düzeyde streptomisi ve getamisi direci. ANKEM Derg 1995; 9: Ç ar T, Leblebicio lu H, Sübül M, Ero lu C, Ese fi, Güayd M: Eterokoklarda yüksek düzey getamisi ve streptomisi direcii araflt r lmas. Flora 1999; : Çayla R, Üstüak M, Kad mov V, Ayd K, Köksal : Fekal ve kliik öreklerde izole edile eterokok sufllar atibiyotiklere duyarl l klar. Türk Mikrobiyol Cem Derg 00; 3:. 198

5 Hastae kökeli ürier sistem ifeksiyolar da izole edile Eterococcus türlerii isidas ve atibiyotik direç profilleri. Moaddab SR, Töreci K: Eterokok sufllar da tür tayii, vakomisi ve di er baz atibiyotiklere direç aramas. Türk Mikrobiyol Cem Derg 000; 30: Gülsoy Ö, Kocazeybek B, Ar türk S: Cerrahi yo u bak m üiteleride izole edile eterokoklar çeflitli atibiyotiklere duyarl l klar ile yüksek düzey amioglikozid direcii araflt r lmas. ANKEM Derg 00; 1: Kaçmaz B, Akça G, Sulta N: Eterokoklarda atimikrobiyal duyarl l k. ANKEM Derg 003; 1: Udo EE, AlSweih N, Joh P, Jacob LE, Mohaakrisha S: Characterizatio of highlevel amioglycosideresistat eterococci i Kuwait hospitals. Microb Drug Resist 00; 10: Saeedi B, Hallgre A, Isaksso B, Joasso J, Nilsso LE, Haberger H: Geetic relatedess of eterococcus faecalis isolates with highlevel getamici resistace from patiets with bacteraemia i the south east of Swede Scad J Ifect Dis 00; 3: