TMH HÝZMET TÝCARETÝNÝN SERBESTLEÞTÝRÝLMESÝ VE MÜHENDÝSLÝK MÝMARLIK HÝZMETLERÝNÝN GELECEÐÝ TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI /6
|
|
- Duygu Necmi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 HÝZMET TÝCARETÝNÝN SERBESTLEÞTÝRÝLMESÝ VE MÜHENDÝSLÝK MÝMARLIK HÝZMETLERÝNÝN GELECEÐÝ Dursun YILDIZ (*) Türkiye, gerek Dünya Ticaret Örgütü, gerek OECD, gerekse AB ile olan iliþkileri çerçevesinde hizmetlerin serbest ticareti konusunda bölgesel ve küresel sistemlerle ekonomik bütünleþme sürecinde anlaþmalar imzalamaktadýr. Bu anlaþmalarda mühendislik-mimarlýk sektöründe hizmetlerin serbest dolaþýmý da öncelikli olarak yer almaktadýr. Uluslararasý hizmet ticaretinin liberalizasyonunun nasýl bir seyir izleyeceðini, önce ülkelerin ilgili mevzuat durumlarýný yansýtan taahhüt listeleri, daha sonra da çeþitli hizmet sektörlerine iliþkin olarak sürdürülen ve bir kýsmý tamamlanan müzakerelerin sonuçlarý belirliyecektir. Bu müzakerelerde diðer sektörlerde olduðu kadar mühendislik, mimarlýk hizmet alanýnda da rekabet þansýmýzý ortadan kaldýracak ve haksýz rekabet koþullarý yaratacak yaklaþmalarýn engellenmesi büyük önem taþýmaktadýr. 1-Dünya Ticaret Örgütü ve Türkiye Dünya Ticaret Örgütü yýllarý arasýnda tamamlanan Uruguay Round Müzakereleri sonucunda 1994 de imzalanan ve 1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüðe giren Nihai Senet içindeki Dünya Ticaret Örgütü Kuruluþ Anlaþmasý ile kurulmuþtur. Halihazýrda 138 ülkenin üye olduðu Dünya Ticaret Örgütünü kuran anlaþmanýn ekinde yer alan anlaþmalardan birisi de Hizmet Ticareti Genel Anlaþmasý (GATS) dýr. GATS, uluslararasý hizmet ticaretine iliþkin temel kavram, kural ve ilkeleri içeren çok taraflý bir anlaþma olarak tanýmlanmaktadýr. Türkiye nin de kurucu üye olarak imza koyduðu ve 1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüðe giren Nihai Senet, 25 Þubat 1995 tarihinde TBMM de onaylanmýþ ve 26 Mart 1995 tarihi itibarýyla Türkiye nin DTÖ ne üyeliði resmi hale getirilmiþtir. GATS üyesi devletler, yeni kurulan DTÖ nün oluþturduðu güçlendirilmiþ (ve baðlayýcý) uyuþmazlýklarýn halli mekanizmalarýyla uygulamaya konan taahhütlerde bulunmuþlardýr. Belirli hizmet sektörlerinde bir kez taahhütte bulunan üye devlet, taahhüdünü geri çekmek istediðinde, diðer üyelerin zararýný tazmin etmek durumunda kalacaktýr[3]. Anlaþmanýn önemli hükümlerinden birisi, anlaþmaya taraf ülkelerin taahhüt listesinde yer alan ana ve alt sektörlerdeki mevzuat açýlýmýný, anlaþmaya taraf diðer ülkeler arasýnda bir ayrýmcýlýk yapmadan uygulamasý ve tüm üye ülkelere eþit yaklaþacaðýný taahhüt etmesidir. Vurgulanmasý gereken bir diðer hüküm ise, evsahibi ülkenin anlaþmaya taraf diðer ülkelerin hizmet sunucularý (*) Ýnþ Müh.(Msc.) Hidropolitik ve Uluslararasý Ýliþkiler Uzmaný ile kendi hizmet sunucularý arasýnda bir ayrým yapmamasý ve eþit muamele göstermesidir. Hizmet Ticareti Genel Anlaþmasý (GATS), esasen hizmet ticaretinin uzun vadede serbestleþmesini öngörmekle birlikte kýsa vadede hizmetler alanýnda ülkelerin durumlarýný belirlemeyi amaçlamaktadýr. Bu sayede taraf ülkelerin hizmet ticaretinde mevcut durumdan daha fazla kýsýtlayýcý önlemlere yönelmesi önlenmektedir. Ancak halihazýrda DTÖ üyesi ülkelerin GATS çerçevesinde hizmet ticaretine yönelik taahhüt listeleri farklýlýklar göstermektedir. Anlaþmadaki hizmet arzý çeþitleri: 1.Sýnýr ötesi ticaret: Yabancý hizmet sunucusunun tüketicinin bulunduðu ülkeye gitmeden hizmeti göndermesi 2.Yurtdýþýnda tüketim:listeyi düzenleyen ülkenin vatandaþýnýn, taahhüt listelerinde belirtilen bir hizmeti bizzat yurtdýþýna giderek saðlamasý 3.Ticari varlýk: Taahhüt üstlenilen herhangi bir sektörde hizmet sunucusunun bir diðer üye ülkede ticari varlýk oluþturmasý (þirket, þube, temsil ofisi, ortaklýk) 4.Gerçek kiþilerin hareketliliði: Bir üye ülkenin hizmet sunucunun, gerçek kiþiler yoluyla bir diðer üye ülkede faaliyette bulunmasý, olarak tanýmlanmaktadýr [3]. GATS da tanýmlanan sektörler, hizmet ve ticarete konu olan hizmetlerin tamamýný içermektedir. Dolayýsýyla, devletin verdiði hizmetler, eðer ticarete konu ise ve ekonomik kazanç saðlayan bir eylem içeriyorsa bu hizmetler de anlaþmanýn kapsamý içerisine girmektedir. GATS a taraf ülkelerin Uruguay Round çerçevesinde yaptýklarý ikili ve çok taraflý müzakereler sonunda sunduklarý hizmet ticareti taahhüt listeleri ile deregasyon listeleri anlaþmanýn ayrýlmaz parçalarýný oluþturmaktadýr. Üye ülkeler, taahhüt listeleri ile hizmet sektörlerinde yabancý hizmet üreticilerine uyguladýklarý kýsýtlamalarý ve hizmet sektörlerindeki son durumlarýný belirtirken; deregasyon listelerinde ise hizmet ticareti alanýnda belirli ülkelere verdikleri ayrýcalýklarý belirtmektedirler (ayrýcalýklý durumun devamý ancak yýllarý arasý mümkündür). Ülkelerin deregasyon listelerinin yoðunluðu,o ülkedeki hizmet ticaretinin o ölçüde tercihli bir sisteme sahip olduðunu ortaya koymaktadýr. 1.1-Türkiye nin GATS Çerçevesindeki Durumu Uruguay görüþmeleri sonucunda oluþturulan Nihai Senet çerçevesinde Türkiye, GATS da geliþmekte olan 30
2 ülke kategorisinde yer almýþtýr. Türkiye bu sayede mevcut kýsýtlayýcý tedbirleri kaldýrmak için daha uzun bir takvime sahip olmuþtur. Ancak ayrýntýlý olarak incelendiðinde Türkiye nin GATS kapsamýnda sunduðu taahhüt listesinin, geliþmekte olan ülkeler tarafýndan sunulan tekliflerin en kapsamlýlarýndan biri olduðu hatta bazý geliþmiþ ülke teklifleri ile boy ölçüþecek durumda olduðu göze çarpmaktadýr. Bu çerçevede, Türkiye nin özel taahhütleri GATS ýn sektörel sýnýflandýrma listesinde yer alan 155 hizmet faaliyetinden 72 sini kapsamaktadýr. Türkiye nin özel taahhütler listesindeki kapsama oraný yaklaþýk %46.6 olup geliþmekte olan ülkeler ortalamasýnýn (%18) çok üzerindedir. GATS çerçevesinde yapýlan bu açýklamalar, ülkelerde bu alanlardaki mevcut durumun gelecekte daha kýsýtlayýcý unsurlar içermeyeceðinin tüm üyelere listeler yolu ile deklare edilmesidir. Deklare edilen bu 72 hizmet alt sektöründe pazara giriþe iliþkin mevcut sýnýrlama ve koþullarýn yanýsýra ulusal muameleye iliþkin koþullarýn oluþacak liberalizasyonun sýnýrlarýný çizdiði söylenebilir. Ancak bu kadar geniþ bir alanda ve stratejik sektörlere liberalizasyon için girilen taahhütler, bu sektörlerin ve ülkemizin geleceði ile ilgili birçok olumsuzluðu da beraberinde getirecektir. Özellikle müþavirlik dahil olmak üzere tüm mühendislik mimarlýk hizmetleri alanýnda liberalizasyon çabalarý eþitsiz geliþen bu süreç sonunda önemli ve kalýcý hasarlar yaratacaktýr. 1.2-Gözlükçülük Yasal Olarak Korunurken Mühendislik Mimarlýk Hizmet Alaný Serbest Dolaþýma Açýlýyor!!! GATS çerçevesinde taahhüt listelerine alýnan sektörlerde pazara giriþe iliþkin ulusal mevzuatlarýn ve/veya bazý þartlarýn olup olmadýðýna bakýlmýþ veya bunlarýn varlýðýna raðmen sektör yabancýlarýn pazara giriþine açýlmak istenmiyorsa kapalý olarak deðerlendirilmiþtir. Taahhüt listelerinde, ulusal mevzuat yok ise veya ulusal mevzuatýn varlýðýna raðmen bir sektör yabancýlarýn pazara giriþine açýlmak istenmiyorsa ilgili mode un karþýsýna unbound yazýlabilmektedir [3- sh:52] Ancak böyle bir olanaðý olmasýna raðmen Türkiye hiçbir sektöre de bunu kullanmamýþtýr. Ülkemizdeki hizmet alanlarýnýn pazara açýlmasý Milli Muamele Koþullarý açýsýndan incelendiðinde bazý mesleki hizmetlerin belirli kanunlarla sadece Türk vatandaþlarýna tahsis edilmiþ olduðu ve yabancýlar tarafýndan ne hizmet üreticisi ne de hizmet üreticisinin personeli olarak sunulamayacaðý görülmektedir. Türk vatandaþlarýna bu kapsamda aþaðýda verilen meslekler tahsis edilmiþtir. Doktorluk, Diþ Hekimliði, Eczacýlýk, Hemþirelik, Veteriner Hekimlik, Noterlik, Rehberlik, Gözlükçülük, Muhasebecilik, Yeminli Mali Müþavirlik, Türk mahkemelerinde avukatlýk yapmak, Ýlaç üreten fabrikalarýn sorumlu yöneticiliði, Özel hastanelerin sorumlu yöneticiliði, Laboratuvar hizmetiyle ilgilenen doktorluk, Eczacýlýk ve veteriner hekimlik, tur acentalarýnýn sorumlu yöneticiliði, gazetelerin yöneticiliði, yöneticiler ve kalifiye personel dýþýnda serbest ticaret bölgesinde çalýþmak, kýyý ticareti ve bununla ilgili faaliyetleri yapmak. Bu listede özellikle Rehberlik ve Gözlükçülük alanlarý dikkat çekmektedir. Türkiye nin GATS çerçevesindeki taahhüt listesinde Milli Muamele koþulu olarak, doktorluk ve diþ hekimliði, veteriner hekimlik, noterlik, eczacýlýk, yeminli mali müþavirlik gibi bazý dallarýn Türk vatandaþlarýna býrakýlmasý nedeniyle taahhütte bulunulmadýðý görülmektedir. Diðer bazý sektörlerde de genel olarak bu hizmetlere iliþkin, özel olarak da yabancýlarýn bu pazara giriþini düzenlemeye yönelik mevzuatýn olmamasý nedeniyle taahhütte bulunulmamýþtýr. Diðer taraftan iç su taþýmacýlýðý sektörü kabotaj kanunu nedeniyle yabancýlara kapalý olduðundan, uzay taþýmacýlýðý gibi sektörlerin de Türkiye de uygulama alaný bulunmadýðýndan taahhüt listesinde yer almadýðý görülmektedir. Ülkemizdeki tüm hizmet dallarý için taahhüt ve Deregasyon Listeleri Hazine Müsteþarlýðý Banka Kambiyo Genel Müdürlüðü koordinasyonunda hazýrlanarak DTÖ Sekreteryasýna sunulmuþtur. Türkiye nin GATS çerçevesindeki taahhüt listesi aþaðýda verilmiþtir - Mesleki hizmetler (hukuk danýþmanlýðý, muhasebecilik, danýþmanlýk ve defter tutma, mühendislik ve mimarlýk hizmetleri gibi uzmanlýk gerektiren hizmetler ile bilgisayar ile ilgili ve diðer mesleki hizmetler), - Haberleþme hizmetleri - Müteahhitlik ve ilgili mühendislik-mimarlýk hizmetleri - Eðitim hizmetleri - Çevre hizmetleri - Mali hizmetler (bankacýlýk, sigortacýlýk ve diðer mali hizmetler), - Saðlýk ile ilgili hizmetler ve sosyal hizmetler - Turizm ve seyahat ile ilgili hizmetler - Ulaþtýrma (deniz, hava, demiryolu ve kara taþýmacýlýðý hizmetleri), Taahhüt listesinin birinci sýrasýnda yeralan mesleki hizmetler ile üçüncü sýrasýnda yeralan müteahhitlik ve Ýlgili mühendislik-mimarlýk hizmetleri doðrudan TMMOB ve Odalarýný ilgilendirmektedir. GATS a bildirilen taahhüt listelerinde mühendislik ve mimarlýk hizmetleri alanýnda tüm hizmet türleri için hem pazara giriþ koþullarý açýsýndan hem de milli muamele açýsýndan Türkiye de bir kýsýtlamanýn olmadýðý ancak yabancýlarýn bu hizmetleri ilgili odaya geçici üye olduktan sonra verebileceði ifade edilmiþtir. Ancak mühendislik mimarlýk hizmetlerinin ve müteahhitlik ve ilgili mühendislik hizmetlerinin sýnýrötesi ticaretinde ilgili odaya geçici üye olma zorunluluðu geçici ikamet zorunluluðunu da birlikte getirmektedir. 31
3 1.3.Bu Alandaki Süreç ve Halen Yapýlan Çalýþmalar Ülkelerin taahhüt ve deregasyon listelerini GATS sekreteryasýna bildirmelerinden sonra, önce muhasebecilik alanýnda görev yapmak üzere GATS bünyesinde bir Mesleki Hizmetler Çalýþma Grubu kurulmuþtur. GATS kapsamýnda yapýlan uluslararasý müzakerelerde mesleki hizmetler konusunda ilk meslek grubu olarak muhasebecilik sektörü ele alýnmýþ ve bu çalýþma grubu çalýþmalarýný tamamlamýþtýr. Bu çalýþma grubunun muhasebecilik alanýnda oluþturduðu disiplinlerin tüm mesleki hizmetlere yayýlmasý amaçlanmýþtýr. Bu amaçla 1999 yýlýnda kurulan Ulusal Mevzuatlar Komitesi bünyesinde 2000 yýlýnda hizmet ticaretinde liberalizasyon ve þeffaflýk için çok taraflý müzakere round u baþlatýlmýþtýr. Bu komite 2 Ekim 2000 tarihinde Cenevre de toplanmýþtýr yýlý Þubat ayý içerisinde Türkiye nin taahhüt listesinde bildirdiði ve kýsýtlarla ilgili açýklamalarda bulunduðu diðer mesleki hizmetlerle ilgili olarak Hazine Müsteþarlýðý bünyesinde çalýþmalara baþlanacaktýr. Bu çalýþmalar kapsamýnda mühendislik -mimarlýk hizmet alaný da ele alýnacaktýr. Türkiye nin Taahhüt Listesi (2) 1.MESLEKÝ HÝZMETLER Mühendislik ve Mimarlýk Pazara giriþ koþullarý hizmetleri Sýnýrötesi ticaret (Yabancýlar bu hizmetleri ancak ilgili odaya geçici üye olduktan sonra verebilir) Yurtdýþýnda tüketim Ticari varlýk kurma (yabancýlar bu hizmetleri ancak ilgili odaya geçici üye olduktan sonra verebilirler) Gerçek kiþilerin hareketi (Yabancýlar bu hizmetleri ancak ilgili odaya geçici üye olduktan sonra verebilirler) Milli muamele koþullarý 3-Müteahhitlik ve ilgilimühendislik ve mimarlýk hizmetleri Sýnýrötesi ticaret Yurtdýþýnda tüketim Ticari varlýk kurma Gerçek kiþilerin hareketi Pazara giriþ koþullarý (Firmalarýn sorumlu mühendis ve mimarlarý, ilgili odanýn geçici üyeleri olmak zorundadýrlar. Yabancý müteahhitler veya yabancý kuruluþlar, devlet daireleri veya kamu veya özel sektördeki gerçek ve tüzel kiþilere karþý resen veya yerli kuruluþlarla müþtereken tahhüt ettikleri mühendislik ve mimarlýk ile ilgili iþlerde, Odalar Birliði nin (TMMOB) uygun görüþü üzerine Bayýndýrlýk Bakanlýðý nýn kararýyla yabancý uzmanlar çalýþtýrabilirler. Yukarýda deðinilenlerden baþka faaliyetlerde mühendis ve mimar kullanýlabilmesi Odalar Birliði Ýdare Heyeti nin uygun görüþü üzerine Bayýndýrlýk Bakanlýðý nýn kararýyla mümkündür. Yalnýz devlet daireleri ile resmi ve özel kuruluþ ve þahýslar tarafýndan istiþari vazifelere getirilen ve teknik eðitim için gelenler bu karara tabi deðildirler. Bu þahýslar bunlarýn haricinde mesleki faaliyette bulunamazlar. Türkiye de bir aydan fazla kalmak isteyen yabancý mühendis ve mimarlar, geçici üye olabilmek için ilgili Odaya baþvurmak zorundadýrlar. Müteahhitlik hizmetlerinde yerleþik omayanlar tarafýndan ulusararasý ihaleler için Türkiye de oluþturulan adi ortaklýklar hariç, Medeni Kanuna göre adi ortaklýk kurmak, Hazine Müsteþarlýðýnýn baðlý olduðu Bakanlýðýn iznine tabidir. Milli muamele koþullarý Yatýrýmcý Kamu kuruluþlarý, dýþ finansmaný uluslararasý kuruluþlardan saðlanan projeler dýþýnda kalan ve Türkiye de uygulanan teknoloji ile çözümlenebilen ve patent konusu olmayan yatýrýmlarýn mühendislik, mimarlýk ve danýþmanlýk hizmetlerinden kendilerince yapýlamýyanlarý, öncelikle yurtiçi firmalarýna yaptýrýlar. Devlet ihalelerinde, milli firmalar lehine hangi orana kadar ayýrým yapýlacaðý Bakanlar Kurulu nun kararý üzerine Bakanlýkça tespit edilir, uygun bedelin tespitinde yerli firmalar lehine %15 e kadar avantaj saðlanabilir. Ancak bu hususun ve oranýn ihale sözleþmelerinde belirtilmiþ olmasý gereklidir 32
4 2-OECD Ülkeleri Arasýndaki Liberalizasyon Çalýþmalarý 2.1-Mesleki Hizmetlerde Sýnýr Ötesi Ticaretin Liberalizasyonu OECD Sermaye Hareketleri ve Görünmeyen Ýþlemler Komitesi CMIT OECD Üyesi ülkelerin mesleki hizmetlerde sýnýr ötesi ticaret konusundaki mevzuatlarýný, inceleyen bir rapor hazýrlamýþtýr. Yeni üyeler OECD ye giriþleri esnasýnda mesleki hizmetler konusunda bazý çekinceler koymuþ bunun yanýsýra diðer üyelerinde koda iliþkin bir takým kýsýtlamalarý olmuþtur. Sözkonusu inceleme sadece sýnýr ötesi ticareti ve muhasebe hukuk, mühendislik ve mimarlýk hizmetlerini kapsamaktadýr. Görünmeyen Ýþlemler Kodunun L6 maddesi, ülkede gerçek veya tüzel kiþilerce sunulan sýnýr ötesi hizmetleri kapsamaktadýr. Üye devletlerin mesleki hizmetlerin sýnýr ötesi ticareti ile ilgili kýsýtlamalarýný örgüte bildirme ve OECD üyesi ülkeler arasýnda ayýrýmcý muameleler yapmama zorunluluklarý bulunmaktadýr. Halihazýrda beþ üye ülke Görünmeyen Ýþlemler Kodu nun L/6 maddesine çekince koymuþ bulunmaktadýr. Çek Cumhuriyeti yerleþik olmayanlarýn mimarlýk ve mühendislik yapmalarý konusunda tam bir çekince koymuþtur. Macaristan, muhasebe ve hukuk hizmetleri konusunda sýnýr ötesi ticareti kýsýtlamýþtýr. Kore yabancý avukatlarýn hukuk alanýnda hizmet vermesine çekince koymuþtur. Polonya avukatlýðý da içeren bir çok hizmetle ilgili vatandaþlýk þartý, mali denetim elemanlarý için ise ikamet þartý aramaktadýr. Ayrýca, L/6 maddesine iliþkin çekince olmamasý ülkenin bu alanda tamamen liberal olduðu anlamýna da gelmemektedir. OECD ye üye birçok ülke sýnýrötesi hizmet ticareti konusunda milliyet, ön ikamet, ikamet, karþýlýklýlýk ve yeniden eðitim gibi birçok temel kýsýtlayýcý þartlar ileri sürmektedir. Milliyet kýsýtý koyan ülkeler, bu kýsýtýn karþýlýklýlýk, milli kurallar, gelenekler ve kültüre yakýnlýk veya kamu alanýnda görev yapan meslek mensuplarýnýn sadakatini temin etme gibi nedenlere yönelik olduðunu ileri sürmektedir. Ýkamet þartlarýna ise genellikle, mesleki kurallarýn uygulanmasýný denetlemek tüketici haklarýný korumak ve müþteriye yakýn olmak açýsýndan gerek duyulduðu açýklanmaktadýr. Bunlarýn yanýsýra yerleþik olmayan meslek sahiplerinin yerel standartlara uymamasý gibi bir endiþenin giderilmesi için, ulusal düzenleyici ve denetleyici otoritelerle sýnýr-ötesi iþbirliðinin arttýrýlmasý, uluslararasý etik standartlarýnýn geliþtirilmesi ve ulusal meslek örgütleri arasýnda koordinasyonun arttýrýlmasý gerektiði kabul edilmektedir. 2.2.Mühendislik-mimarlýk hizmetlerinin sýnýr ötesi serbest ticaretine kýsýtlar koyan bazý OECD ülkeleri Mesleki Hizmetlerin sýnýrötesi ticareti konusunda hazýrlanan OECD raporunda [4]. aþaðýda belirtilen (1). OECD ülkelerinin mühendislik mimarlýk hizmetleri alanýnda belirli kýsýtlarý olduðu ve bu alaný koruduklarý görülmektedir. Ancak Türkiye GATS a ve OECD ye, sýnýrötesinden mühendislik mimarlýk hizmet ticareti için ilgili meslek odasýna geçici üyelik dýþýnda herhangibir kýsýtýnýn bulunmadýðýný bidirmiþtir. Bu durum bu alanýn korunmasý gereðinin ötesinde, ülkemizde yasal ve yönetmeliksel olarak bu hizmetlerin dýþarýdan verilmesini engelleyecek ikamet kýsýtýnýn bulunduðu gerçeði ile de ters düþmektedir. Bu durum ve bu konudaki TMMOB görüþleri, Hazine Müsteþarlýðý na iletilerek bundan sonraki toplantýlarda bu kýsýtlarýmýzýn olduðunun belirtilmesi istenmiþ ve bu konuda hiçbir ek taahhüte girilmemesinin ülkemiz açýsýndan hayati öneme sahip olduðu belirtilmiþtir. Bu alanda koyulan kýsýtlarýn önemi, geliþmiþ birçok ülkede ve birçok alanda entegrasyon sürecini tamamlamýþ olan AB üyesi ülkelerdeki kýsýtlar gözönüne alýndýðýnda daha da açýk bir þekilde ortaya çýkmaktadýr. (1) - Avusturya: Müþavir mühendislik ve Mimarlýk hizmetlerine milliyet kýsýtý - Belçika:Mimarlýk hizmetlerine ikamet kýsýtý - Yunanistan:Mühendislik ve mimarlýk hizmetlerinde AB vatandaþý olma ve ikamet kýsýtý. - Ýtalya:Mühendislik ve mimarlýk hizmetlerinde AB vatandaþý olmayanlara ikamet kýsýtý - Japonya:Mühendislik ve mimarlýk hizmetlerinde ikamet kýsýtý ve yabancý müþavirler için Japon yasalarýna göre yeterli bulunma kýsýtý. - Yeni Zelanda:Mühendislik ve mimarlýk hizmetlerinde ikamet kýsýtý. - Portekiz:Mühendislik ve mimarlýk hizmetlerinde ikamet kýsýtý ve Mimarlýk hizmetlerinde AB vatandaþlýðý kýsýtý. - Ýspanya:Muhendislk ve mimarlýk hizmetlerinin bazý alanlarýnda ikamet kýsýtý. 3-Avrupa Birliði nde Hizmetlerin Serbest Dolaþýmý Avrupa Birliði içinde hizmetlerin serbestleþtirilmesine iliþkin adýmlar Hizmet Ticareti Genel Anlaþmasý nýn (GATS) ilgili maddesine uygun olarak gerçekleþmektedir. Hizmetlerin Serbest Dolaþýmý, AB nin ekonomik altyapý bütünleþmesini saðlamak için yaþama geçirdiði temel politikalardan biridir ve esaslarý Roma Anlaþmasý nýn 59 ve 66. maddeleri ile belirlenmiþtir. Söz konusu maddelerde hizmet teriminin özellikle sanayi ve ticari nitelikli faaliyetler ile el sanatlarý ve meslek faaliyetlerini kapsadýðý belirtilmiþtir. Avrupa Birliði nde hizmet ticaretinin serbestleþtirilmesi karþýlýklý tanýma esasýna dayanmaktadýr. Ancak üye ülke mevzuatlarý arasýndaki farklýlýklar hizmetler sektörüne yönelik genel düzenlemeler oluþturulmasý sonucunu doðurmuþtur. Bu çerçevede yapýlan ortak düzenlemelerin büyük kýsmý mali hizmetler sektörüne yöneliktir. Yine bu kapsamda, geleneksel olarak ulusal tekellerin aðýrlýkta olduðu, telekomünikasyon, ulaþtýrma ve enerji sektörlerinin bazý bölümlerinin serbestleþtirilmesi öngörülmüþtür. Halihazýrda Birlik içindeki mali, görseliþitsel, daðýtým ve taþýmacýlýk hizmetlerinde (deniz 33
5 taþýmacýlýðý hariç) serbest dolaþým gerçekleþmiþ durumdadýr. Ancak, Avrupa Birliði nde genel olarak hizmet piyasasýna iliþkin entegrasyonun mal piyasasýna oranla daha geride olduðunu söylemek mümkündür. Özellikle AB üyesi ülkeler arasýndaki vergilendirme ve sosyal güvenlik sistemindeki farklýlýklar, ülkelerarasý hizmet sunumlarýnda çeþitli sorunlara neden olmaktadýr. Ayrýca iþgücünün hareketliliði konusunda da çeþitli sorunlar bulunmaktadýr. Günümüzde, vasýfsýz bir iþçi için AB içinde serbest dolaþým konusu engel teþkil etmemekteyken, diploma gerektiren iþlerde ülkeler arasý sistem ve uygulama farklýlýklarý sebebiyle sorunlar yaþanmaktadýr. Avrupa Birliði nin kendi iç sistemi açýsýndan konuya baktýðýmýzda akademik tanýnýrlýk (1) ve mesleki tanýnýrlýk arasýnda bir ayrýmýn yanýsýra, meslekler içinde de regüle edilmiþ ve regüle edilmemiþ meslekler (2) ayrýmý yapýldýðý görülmektedir. AB içerisinde mesleki tanýnýrlýk konusunda farklý bir durumla karþýlaþmaktayýz. Yukarýda da belirtildiði gibi hizmet sunma özgürlüðü baðlamýnda diplomalarýn tanýnýrlýðý önemli bir konu haline gelmektedir. Topluluk bazýnda her üye ülkenin uymakla yükümlü olduðu yasal bir çerçeve bulunmaktadýr. Bu yasal çerçeve iki temel yönerge ile sektörel anlamda bazý meslek gruplarýnýn serbest dolaþýmýný garanti altýna alan yönergelerdir. (1) Maastricht Antlaþmasý uyarýnca her üye ülke kendi eðitim içeriðini ve örgütlenmesini geliþtirme sorumluluðuna sahiptir. Akademik açýdan, Avrupa Birliði düzleminde diplomalarýn karþýlýklý tanýnýrlýðýna iliþkin ortak mevzuat yoktur. Otonom yapýlar olarak üniversiteler, müfredatlarýný belirlemek ve öðrencilerine diploma veya sertifika vermek açýsýndan baðýmsýz hareket ederler. Diplomalar ve sertifikalar ilgili üye ülkenin yetkili otoriteleri tarafýndan tanýnýr. (2) Bir meslek alaný için eðer, o mesleði elde edebilme bir dizi prosedür ve mevzuata baðlanmýþsa bu meslekler regüle edilmiþ meslekler olarak deðerlendirilmekte bunun dýþýnda kalanlar da regüle edilmemiþ meslekler olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Regüle edilmiþ mesleklerin AB içinde serbest dolaþýmýný saðlamak amacýyla Topluluk düzleminde diplomalarýn tanýnýrlýðýna iliþkin bir dizi yasal araç (topluluk müktesebatý) Avrupa düzeyinde benimsenmiþtir 1991 yýlýnda yürürlüðe giren 89/48/EEC sayýlý yönerge bu konuda yapýlan düzenlemeye ait ilk yasal çerçeveyi oluþturmaktadýr. En az üç yýllýk bir sürede mesleki eðitim ve öðrenimin tamamlanmasýyla verilen yüksek öðrenim diplomalarýnýn tanýnmasýna iliþkin genel sistem i oluþturan bu yönerge, mesleklerini bir diðer ülkede icra etmek isteyen kiþilerin, o ülkede bir mesleki eðitime tabi tutulmadan serbestçe dolaþmasýný teþvik etmeye yönelik bir yönergedir. Bir diðer yönerge ise, 89/48/EEC sayýlý yönergede kapsananlardan daha aþaðý seviyedeki mesleki eðitim ünvanlarýný, diplomalarý ve sertifikalarý kapsayan 92/51/ EEC sayýlý Ýkinci Genel Sistem Yönergesidir. 89/48 EEC yönergesini izleyen tarihli AB Resmi Gazetesinde mesleki yeterliliðin karþýlýklý olarak tanýndýðý iþ kollarý ve bunlarý onaylayan ülkelerin listesi yayýnlanmýþtýr. Ancak bu iþkollarý arasýnda mühendislik dallarý yer almamýþtýr. Avrupa ülkelerinde mühendislik eðitiminde 35 farklý sistem ve 42 adet farklý mühendislik diplomasý veya ünvanýna rastlanmaktadýr. Bu nedenle mühendislik alanýnda AB içerisindeki uyum çalýþmalarý bazý güçlüklerle karþýlaþmýþ ve henüz tamamlanamamýþtýr. Bu iki yönergenin yanýsýra doktorlar, avukatlar, hemþireler, öðretmenler, diþ hekimleri, veteriner hekimler, eczacýlar ve mimarlarýn mesleki tanýnýrlýðýna iliþkin olarak sektörel yönergeler çýkarýlmýþtýr. Bu yönergeler, uygulamada çeþitli aksamalar olmasýna raðmen tüm üye ülkeleri baðlayýcý niteliktedir. Bu yönergeler çerçevesinde, eðer bir üye ülke vatandaþý kendi ülkesinde bir mesleði icra etme yetkisine sahipse, diðer üye ülkeler kendi sýnýrlarý içerisinde bu mesleðin icra edilmesine izin vermek durumundadýrlar. Ancak bu yönergeler, diplomalar arasýnda otomatik bir denklik sistemini oluþturmamýþtýr. Bir üye ülkede farklý bir eðitim sistemi içinde edinilmiþ bir mesleki diploma 89/48/EEC yönergesinin koþullarýný karþýlamýþ olsa bile, eðer çalýþýlmak istenilen diðer üye ülkenin o mesleði icra edebilmek için öngördüðü eðitim sistemi ve kurallarýndan daha aþaðýda bir seviyede kalýyorsa, bu üye ülkenin, baþvuruda bulunan kiþinin yetenek sýnavýný kazanmasý ya da tamamlayýcý eðitim görmesini isteme hakký bulunmaktadýr. Burada esas olan, bir üye ülkenin kendi vatandaþlarýna meslek icra etmek anlamýnda uyguladýðý koþullarý diðer üye ülke vatandaþlarýna da eþit olarak uygulayabilmesidir. 3.1-Türkiye ile AB Arasýnda Hizmet Ticaretinin Serbestleþtirilmesi Bilindiði gibi, Türkiye ile AB arasýndaki iliþkinin hukuki temelini oluþturan Ankara Anlaþmasý, Gümrük Birliði ve mallarýn serbest dolaþýmýnýn yanýnda hizmetler, sermaye ve kiþilerin serbest dolaþýmýný saðlamaya yönelik hükümler de içermektedir. Ankara Anlaþmasý, Türkiye ile Avrupa Birliði arasýnda hizmet ticaretinin serbest dolaþýmýný ve yerleþme hakký konularýný yasal bir zemine oturtmuþtur. Bu çerçevede, taraflarýn yerleþme hakký ve hizmet sunumu serbestisi önündeki tüm sýnýrlama ve ayýrýmcý uygulamalarý tedricen kaldýrmalarý öngörülmüþtür yýlýnda Avrupa Komisyonu tarafýndan hazýrlanan Türkiye Ýçin Avrupa Stratejisi adlý belgede taraflar arasýnda kamu alýmlarý ve hizmet ticaretinin serbestleþtirilmesi alanlarýnda görüþmelere baþlanmasý önerilmiþtir. 15 Kasým 1999 tarihinde toplanan AB Dýþiþleri Bakanlarý Konseyinde Türkiye ile hizmetlerin serbest dolaþýmý konusundaki müzakerelerin 2000 yýlýnýn baþýnda baþlatýlmasý kararlaþtýrýlmýþtýr. Bu müzakerelere konu olacak hizmetler, içinde mühendislik-mimarlýk hizmetlerinin de bulunduðu çok geniþ bir alaný kapsamaktadýr.10 yýllýk bir süre içerisinde hizmet sektöründe ve kamu alýmlarýnda serbestleþmenin saðlanmasýný amaçlayan müzakerelerde öncelikli hizmet alanlarý finans ve bankacýlýk hizmetleri olarak belirlenmiþtir. Ancak mesleki hizmetlerin sunumunun serbestleþtirilmesi için de çalýþmalara baþlanmýþ olup bu konuda yedi adet alt komite oluþturulmuþtur. Helsinki Zirvesi ile Türkiye nin AB tam üye adaylýðýnýn kabul edilmesinin ardýndan 11 Nisan 2000 tarihinde 34
6 gerçekleþtirilen 39. Ortaklýk Konseyi toplantýsýnda hizmetlerin ve kamu alýmlarýnýn serbestleþtirilmesine yönelik müzakerelerin baþlamasý kararlaþtýrýlmýþ ve iliþkiler yeni bir boyut kazanmýþtýr. Türkiye ile AB arasýnda hizmet ticaretinin serbestleþtirilmesine iliþkin görüþmeler 2000 yýlýnýn Ekim ayý içinde baþlatýlmýþtýr. Dünya Ticaret Örgütü kurallarý uyarýnca müzakereler sonunda üzerinde mutabýk kalýnacak anlaþmanýn, hizmetler alanýndaki sektörlerden önemli bir bölümünü kapsamasý ve geçiþ sürelerinin de on yýldan uzun olmamasý gerekmektedir. Türkiye-AB arasýndaki görüþmelerde, hizmet ticaretinin serbestleþtirilmesinin gerektirdiði mevzuatýn yakýnlaþtýrýlmasý konusunun anlaþmada yer almasý ve bu çerçevede diplomalarýn ve sertifikalarýn karþýlýklý tanýnmasýna yönelik çalýþmalara öncelik verilmesi konusunda mutabakata varýlmýþtýr. Halen Türkiye ile AB arasýnda hizmet ticaretinin serbestleþtirileceði alanlarda yedi adet alt komite oluþturulmuþ olup bu çalýþmalar sürdürülmektedir. 4-Genel Deðerlendirme Türkiye nin GATS, OECD ve AB ile girdiði sürecte diðer hizmet alanlarýnýn yanýsýra mühendislik ve mimarlýk hizmetleri alaný da hizmetlerin serbest dolaþýmýna açýlacaktýr. Konu GATS çerçevesinde deðerlendirildiðinde TMMOB nin, yabancý mühendis ve mimarlarýn Türkiye de çalýþabilmesi için gereken onay sisteminin içinde olduðu ve geçici üyelik koþulu ile belirleyici bir konuma sahip bulunduðu söylenebilir.ancak prosedür açýsýndan TMMOB onay sürecinin merkezinde yer alsa da uygulamalarýn takibi ve denetimi açýsýndan daha etkili olmak durumundadýr. Diðer taraftan TMMOB ve Odalarý tarafýndan yabancý mühendis ve mimarlara yönelik olarak uygulanan ve kýsýtlama olarak kabul edilen kriterlerin geçerlilik süresi GATS ýn geçiþ sürecinin tamamlanacaðý 2005 yýlýna kadar olacaktýr. GATS anlaþmasýnýn eþit muamele kuralý karþýsýnda TMMOB nin kendi üyelerine uyguladýðý kriterlerin dýþýnda yabancýlara yönelik olarak uygulayacaðý herhangi bir kriter, anlaþmanýn ihlali anlamýna geleceði için uygulama alaný bulamayacaktýr. Muhasebecilik alanýnda GATS çerçevesinde baþlatýlan mesleki tanýnýrlýk için ortak kurallar oluþturma çalýþmasýnýn diðer meslek dallarýnda da gerçekleþtirileceði gözönünde tutulursa, TMMOB nin mühendis ve mimarýný eþitsiz geliþimden ve haksýz rekabetten korumaya yönelik olarak yaptýðý uygulamalarýn geçerliliði ortadan kalkacaktýr. OECD ülkeleri arasýnda hizmet sunumunun liberalleþtirilmesi sürecindeki durumumuz ise özellikle bazý sektörlerde karþýlýklýlýk açýsýndan olumsuzluklar içeren bir süreçtir. Bu sektörler arasýnda mühendislik mimarlýk hizmetleri de bulunmaktadýr. Türkiye ve AB arasýnda baþlayacak olan müzakerelerin belirli bir noktasýnda sýra mesleki hizmetlere geldiðinde Türkiye, AB içinde baðlayýcý olan bu mevzuatý kendi iç mevzuatýna aktarmak ve uyulamasýný garanti altýna almak zorunda kalacaktýr. Yine bu mevzuatlarýn bir gereði olarak, mesleki ve akademik tanýma konusunda Türkiye, kendi vatandaþlarýna uygulamakta olduðu kriterleri AB vatandaþlarýna eþit bir biçimde uygulamak zorunda kalacaktýr. Tam üyelik olmaksýzýn bu alanda gerçekleþtirilecek bir serbestleþme, Türkiye yi iki noktadan yerleþim hakký ve karþýlýklýlýk ilkeleri açýsýndan özellikle zorlayacaktýr. Yerleþim hakký iþgücünün serbest dolaþýmý için gerekli mekanizmalar (vize, çalýþma hakký vs.) gerçekleþtirilmeden bir anlamý olmayacak, bu daha çok Türkiye nin bir hizmet alýcýsý durumunda kalmasýný pekiþtirecektir. Karþýlýklýlýk ilkesi, Türkiye nin aleyhine kaðýt üzerinde kalmaya mahkum olacaktýr. Özellikle mühendislik ve mimarlýk alanýnda ortaya çýkacak olan bir diðer önemli konu ise eðitim ve meslek edinme koþullarýndaki AB ve Türkiye sistemlerinin arasýndaki farklýlýktýr. Türkiye de popülizme mahkum olmuþ eðitim alanýnda halihazýrda yaþanan dengesizlikler ve uçurumlar farklý bir düzlemde daha da derinleþecektir. Burada sözü edilen tüm deðerlendirmeler GATS sürecinde yaþanacak olanlar için de geçerlidir. Türkiye nin Gayri Safi Yurtiçi Hasýlasý nýn %60 lýk bir kýsmýný oluþturan hizmetler sektörüne iliþkin söz konusu müzakerelerin Türkiye için önemi açýk iken bu konuda ülke çýkarlarýný korumaya yönelik sektörel durum tespiti ve ulusal politikalarýn belirlenmesi için gereken duyarlýlýðýn gösterilmediði görülmektedir.bu süreçte AB ülkeleri, AB genelinde uyguladýklarý birçok çerçeve program ile bir yandan eðitim seviyelerini yükseltmeye çalýþýrken diðer taraftan da meslek içi eðitim ve yaþam boyu öðrenim programlarýna büyük kaynaklar ayýrmaktadýr. Bunun yanýsýra AB de ileri teknoloji eðitiminin desteklenmesi, insan kaynaklarýnýn geliþtirilmesi, yabancý dil eðitiminin geliþtirilmesi, öðrenci ve öðretmen dolaþýmýnýn desteklenmesi, kalite deðerlendirme sistemlerinin uyumlu duruma getirilmesi, mesleki eðitim alanýnda kalite geliþimini saðlayan projelerin teþvik edilmesi gibi amaçlarla Lingua, Erasmus, Petra, Force, Eurotecnet, Socrates, Leanordo adlarý altýnda birçok çerçeve program da yürütülmeltedir. Bu programlarýn birçoðu akademik ve mesleki yeterliliklerin tanýnmasý konusunda yakýn bir gelecekte AB ülkeleri arasýnda gerekli altyapýnýn oluþturulmasýna önemli katkýlarda bulunacak olan programlardýr. Ancak Türkiye çok büyük bütçelere sahip olan bu programlarýn dýþýnda olan bir ülke olarak eþitsiz geliþim süreciyle rekabet edebilme koþullarýndan uzaða düþmektedir. Bu süreçte 19 Haziran1999 tarihinde 29 Avrupa ülkesinin Eðitim Bakanlarý Bolonya da bir araya gelmiþ ve 2010 yýlýna kadar Yüksek Öðrenimde bir Avrupa Sisteminin (European Higher Education Area) kurulmasý yolunda ilk adýmlar atýlmýþtýr. Avrupa daki sistemin uluslararasý rekabet düzeyinin arttýrýlmasýna yönelik bu çalýþma ile ayný zamanda mesleki ve akademik yeterliliklerin tanýnmasýnýn kolaylaþtýrýlmasý ve yabancýlarýn üye ülkelerdeki istihdamýnýn kolaylaþtýrýlmasý da amaçlanmaktadýr. Geliþmelerin izlenmesi için her iki yýlda bir yapýlmasý kararlaþtýrýlan bu toplantýya Türkiye den katýlým olmamýþtýr. Diðer taraftan AB içerisinde mühendislik hizmetleri alanýndaki sorunlarý görüþmek ve ülkelerin görüþ ve önerilerini almak için Mühendis Odalarý ve Mühendislik Organizasyonlarý nýn katýldýðý forumlar düzenlenmektedir. Ýlki 1998 de Dresden de ikincisi ise Ekim 2000 de Budapeþte de düzenlenen bu forumlarýn sonunda deklerasyonlar yayýnlanmýþtýr. TMMOB bu forum lara katýlarak bu süreçleri takip etmekte ve ele alýnan konularla ilgili görüþ ve önerilerini iletmektedir. 35
7 Bütün bu iliþkilerin ve geliþmelerin ortaya koyduðu tablo, Türkiye nin mühendislik ve mimarlýk alanýnda da haksýz bir rekabete doðru, ülke olarak da uluslararasý sermaye nin geniþ bir pazarý olma noktasýna doðru hýzla kaydýðý tablosudur. AB nin Türkiye politikasý ve Türkiyenin AB konusundaki politikasýzlýðý, hizmetlerin serbest dolaþýmý ve akademik ve mesleki yeterliliklerin tanýnmasý alanýnda da eþitsiz geliþen bir süreci ve teslimiyetçi bir yaklaþýmý ortaya koymaktadýr. Hizmetlerin serbest dolaþýmý süreci, sadece ülkemizin hizmetler pazarýna yabancýlarýn giriþi yönüyle deðil Türkiye den hizmet sunumuna hazýr olmayan sektörlerin hazýrlanmasý ve hazýr olan sektörlerin diðer ülkelerde karþýlaþtýklarý kýsýtlamalarýn ve ayrýmcýlýklarýn da müzakere edilmesi yönüyle ele alýnmalýdýr. Tüm bu süreçler içerisinde Türkiye li mühendis ve mimarýn rekabet düzeyinin arttýrýlabilmesi, haksýz rekabetten korunabilmesi öncelikle eðitimin kalitesinin artýrýlmasý, meslek içi eðitim ve meslek edinme sisteminin yeniden belirlenmesi ve yapýlan müzakerelerde karþýlýklýlýk ilkesinin gözetilmesi ile mümkün olacaktýr. Bu nedenlerle Türkiye nin insan kaynaklarý planlamasýndan uzak olan ve birçok alanda aksayan mevcut yüksek öðrenim politika ve uygulamalarýný bir an önce deðiþtirmesi, eðitim koþullarý yetersiz üniversiteleri ve/veya bölümlerinin durumunu yeniden ele almasý, þimdiye dek yetersiz eðitimle mezun olmuþ mühendis ve mimarlarýn açýklarýnýn kapatýlmasý için gerekli çalýþmalarý ve uygulamalarý yapmasý büyük önem ve öncelik taþýmaktadýr. Çünkü üretim, yatýrým ve istihdam süreçlerinden hýzla uzaklaþan, ÝMF güdümlü ekonomik politikalarýn boyunduruðuna giren Türkiye deki mühendis mimar sayýsý bir yandan da hýzla artmaktadýr. Bu sayý 2005 yýlýnda civarýnda olacaktýr. Halen mühendis ve mimarlarýmýzýn %35 i açýk iþsiz veya mesleklerinin dýþýndaki alanlarda çalýþmak zorundadýr. Tüm bu nedenlerle hizmet ticaretinin serbestleþtirilmesi alanýnda yapýlan taahhütlerle mühendis ve mimarlarýmýzýn ve ülkemizin uðrayacaðý açýk olan zararlar, ilgili taraflarýn katýlacaðý en geniþ platformlarda ivedilikle deðerlendirilerek gereken önlemler acilen alýnmalýdýr. Yararlanýlan Yayýnlar [1]. Hizmet Ticareti Genel Anlaþmasý (GATS) ve Türkiye nin Durumu.Hazine Müsteþarlýðý, GATS Serisi-III. Mayýs sh.3 [2]. Hizmet Ticareti Genel Anlaþmasý (GATS) na Ýliþkin Taahhüt ve Derogasyon Listeleri, Hazine Müsteþarlýðý, GATS Serisi-IV.Mayýs sh.7-8 [3].Sekizinci Beþ Yýllýk Kalkýnma Planý, Hizmet Ticaretinin Serbestleþtirilmesi Özel Ýhtisas Komisyonu Raporu.DPT Yayýný.2000 Ankara. [4]. DAFFE/INV(99)/REV2 -Draft Report to Council on Cross-Border Trade in Professional Services OECD-Directorate for Financal Fiscal and Enterprise Affairs. Committee on Capital Movements and Ýnvisible Transactions. DÜNYADA ÝNÞAAT MÜHENDÝSLÝÐÝ GESI (KÜRESEL DEPREM GÜVENLÝÐÝ GÝRÝÞÝMÝ) TOPLANTISI Birleþmiþ Milletler Bölgesel Kalkýnma Merkezinin (UNCRD) giriþimiyle örgütlenen GESI - Global Earthquake Safety Initiative (Küresel Deprem Güvenliði Giriþimi) ilk bölgesel toplantýsýný Ocak 2001 tarihleri arasýnda Japonya nýn Kobe kentinde yaptý. Toplantýya Türkiye, Japonya, Amerika, Hindistan, Endonezya, Filipinler, Özbekistan, Çin, Makedonya, Pakistan, Meksika gibi ülkelerden depremlerin riskini azaltma konusunda çalýþan uluslararasý uzmanlar çaðrýlmýþtý. Toplantýda, Genel Baþkanýmýz Muzaffer Tunçað, Boðaziçi Üniversitesi Deprem Araþtýrma Merkezinden Prof. Dr. Mustafa Erdik, Ýstanbul Valiliðinden Songül Erol ve Ýstanbul Büyükþehir Belediyesinden Hikmet Karaoðlu ülkemizdeki çalýþmalar konusunda bilgi vererek, giriþimin geliþtirilmesi için yapýlmasý gerekenlerin ele alýndýðý çalýþtaylarda (workshop) görüþlerini ifade ettiler. GESI uzmanlarýnýn daha önce aralarýnda Ýzmir ve Ýstanbul un da bulunduðu 21 kentte yaptýklarý çalýþmalarla oluþturulan risk deðerlendirme katsayýlarý üzerinde en fazla durulan konu oldu. Çalýþtayýn üç ana konusu, toplumlarýn kendi güçlerine dayanmasý, iþbirliði ve eðitim. idi. Giriþimin beþ amacý var: 1) Halka, basit bir dille depremlerde ölüm riskini azaltmanýn yollarýný anlatmak, 2) sözkonusu kentte riski oluþturan eðilimleri saptamak, 3) gelecekte olasý bir depremin kayýplarýný azaltmak için çeþitli önlemleri deðerlendirmede kullanýlacak basit bir araç oluþturmak, 4) okullarda ölüm riskini azaltmak, 5) riski azaltmak için kullanýlan en iyi uygulamalarý dünyanýn çeþitli ülkeleri arasýnda yaymak. GESI sonuçlarýnýn deðerlendirildiði toplantýda raportörlük yapan Muzaffer Tunçað, bu karþýlaþtýrmalý çalýþmanýn geliþmiþlik düzeyi farklý ülkeler arasýnda deðil de, bir ülke içindeki deprem riskine maruz kentler arasýnda yapýlmasýnýn daha yararlý olacaðýný, deðerlendirmelerde kullanýlan sayýlar saptanýrken, resmi kaynaklarla yetinilmeyip meslek ve kitle örgütlerine açýk toplantýlar yapýlmasý gerektiðini vurguladý, Türkiye de Ýnþaat Mühendisleri Odasýnýn böyle bir eþgüdüm rolü oynayabileceðini söyledi. Giriþimin Amerika kýtasýndaki uzmanlarý Nisan 2001 ayý içinde Ekvator da toplanacak. 36
ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU.
ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. Sendikamýz Yönetim Kurulu Üyesi Erhan KAMIÞLI, 28 Mart 2001 tarihi itibariyle H.Ö. Sabancý Holding Çimento Grubu Baþkanlýðý'na atanmýþtýr.
DetaylıKOBÝ'lere AB kapýsý. Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi
12 1 KOBÝ'lere AB kapýsý Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi 2 3 Projenin amacý nedir Yurt dýþýna açýlmak isteyen yerli KOBÝ'lerin, Lüksemburg firmalarý
DetaylıBÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ
IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme
DetaylıYat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler Ýçin Geçerli Olan KDV Ve ÖTV Ora
2009-40 Yat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler Ýçin Geçerli Olan KDV Ve ÖTV Ora Ýstanbul, 25 Aðustos 2009 Sirküler Numarasý : Elit - 2009/40 Sirküler Yat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler
DetaylıGelir Vergisi Kesintisi
2009-16 Gelir Vergisi Kesintisi Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/16 Gelir Vergisi Kesintisi 1. Gelir Vergisi Kanunu Uyarýnca Kesinti Yapmak Zorunda Olanlar: Gelir Vergisi
DetaylıDar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi
2009-11 Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/11 Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi
DetaylıSpor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý
Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði, üyeler arasýndaki haberleþme aðýný daha etkin hale getirmek için, akademik çalýþmalar yürüten bilim insaný, antrenör, öðretmen, öðrenci ve ilgili
DetaylıTOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler 1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve
MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 3 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç
DetaylıFaaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi
10 Faaliyet Raporu Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana
DetaylıÜcretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir
2008-96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir Ýstanbul, 19 Kasým 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 4857 sayýlý
DetaylıYükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr.
MALÝYE DERGÝSÝ Temmuz - Aralýk 2011 Sayý 161 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Yayýn Kurulu Baþkan Füsun SAVAÞER Üye Ali Mercan AYDIN Üye Nural KARACA
DetaylıDövize Endeksli Kredilerde KKDF
2009-10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 1. Genel Açýklamalar: 88/12944 sayýlý Kararnameye iliþkin olarak
Detaylıݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý. Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý
ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý ve Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý 2010 içindekiler Orta Karadeniz Kalkýnma Ajansý Kalkýnma Ajanslarýnýn Kuruluþ Amaçlarý Vizyonumuz Misyonumuz Orta Karadeniz
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER I. DENETÝMÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVESÝ
ÝÇÝNDEKÝLER I. DENETÝMÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVESÝ 1. Denetimin tanýmý... 15 2. Denetimin türleri... 17 2.1.Denetimin Amacý Yönünden Denetim Türleri... 17 2.1.1. Finansal Tablo Denetimi... 18 2.1.2. Uygunluk
DetaylıSTAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar
Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)
Detaylı4691 sayýlý Teknoloji Geliþtirme Bölgeleri Kanunu kapsamýnda kurulan ULUTEK TEKNOLOJÝ GELÝÞTÝRME BÖLGESÝ, Uludað Üniversitesi Görükle Kampüsü içerisinde 471.000 m2 alanda hizmet vermektedir. 2006 yýlýnda
DetaylıTOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve
MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç
Detaylı1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI
Yarýþmanýn Amacý 1. ÝTHÝB 1.ÝTHÝB Teknik Tekstiller Proje Yarýþmasý, Ýstanbul Tekstil ve Hammaddeleri Ýhracatçýlarý Birliði'nin Türkiye Ýhracatçýlar Meclisi'nin katkýlarýyla Türkiye'de teknik tekstil sektörünün
DetaylıMart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28
DetaylıLaboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar
Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Týbbi Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Akreditasyon; Laboratuvarların, Muayene, Belgelendirme kuruluşlarının ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı
DetaylıT.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI
Yargýtay Kararlarý T.C Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Davalý þirketin ayný il veya diðer illerde baþka iþyerinin
DetaylıSSK Affý. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /75. Sirküler
2008-75 SSK Affý Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit - 2008/75 Sirküler Sosyal Güvenlik Kurumu'na Olan Prim Borçlarýnýn Ödeme Kolaylýðýndan Yararlanmamýþ Olanlara, Tekrar Baþvuru Ýmkâný Ge
DetaylıAVRUPA BÝRLÝÐÝ SÜRECÝNDE TÜRKÝYE ve ENERJÝ AÇILIMLARI
AVRUPA BÝRLÝÐÝ SÜRECÝNDE TÜRKÝYE ve ENERJÝ AÇILIMLARI GÝRÝÞ Türkiye, 3 Ekim 2005'te Avrupa Birliði (AB) üyesi olmaya yönelik olarak önemli bir aþama kaydetmiþ bulunmaktadýr. Bu çalýþmada, Türkiye'nin bu
DetaylıKAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr.
V KAMU MALÝYESÝ 73 74 KAMU MALÝYESÝ Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. A. KONSOLÝDE BÜTÇE UYGULAMALARI 1. Genel Durum 2000 yýlýnda uygulamaya konulan
DetaylıTABLO-2 A GRUBU KADROLARA PERSONEL ALIMINA ÝLÝÞKÝN BAZI BÝLGÝLER
TABLO-2 A GRUBU KADROLARA PERSONEL ALIMINA ÝLÝÞKÝN BAZI BÝLGÝLER AÇIKLAMALAR: Bu tabloda daha az yerde daha fazla bilgi verebilmek için bazý kýsaltmalar yapýlmýþtýr. Testlere verilecek aðýrlýklar gösterilirken
DetaylıYAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI
YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI ENCÜMEN VE KARARLAR ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ 5393 Sayýlý Belediye Kanununun 35. maddesi gereði Baþkanlýk Makamýnca Encümen Gündemine girmek üzere havale edilen
DetaylıBanvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2008 Dönemi. Faaliyet Raporu
08 Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2008 Dönemi Faaliyet Raporu Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana
Detaylı01 Kasým 2018
Geri Dönüþüm Markasý... www.adametal.com.tr 01 Kasým 2018 Ada Metal Demir Çelik Geri Dönüþüm San. ve Tic. A.Þ. 1956 yýlýndan bu yana, özellikle metal sektöründe, fabrikalarýn üretim artýklarýný toplayýp
DetaylıGelir Vergisi Hadleri
2010-12 Gelir Vergisi Hadleri Ýstanbul, 04 Ocak 2010 Sirküler Numarasý : Elit - 2010/12 Sirküler 2010 Yýlý Gelir Vergisi Hadleri Gelir Vergisi Kanunu (GVK)'nun mükerrer 123. maddesinin 2'nci fýkrasý uyarýnca,
DetaylıMart 2010 Proje Hakkýnda NBÞ sektörünün ana girdisi olan mýsýrýn hasadý, hammadde kalitesi açýsýndan yetiþtirilmesi kadar önemli bir süreçtir. Hasat sýrasýnda gerçekleþtirilen yanlýþ uygulamalar sonucunda
Detaylı.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::.
Membership TÜM ÇEVÝRÝ ÝÞLETMELERÝ DERNEÐÝ YÖNETÝM KURULU BAÞKANLIÐINA ANTALYA Derneðinizin Tüzüðünü okudum; Derneðin kuruluþ felsefesi ve amacýna sadýk kalacaðýmý, Tüzükte belirtilen ilke ve kurallara
DetaylıKPSS PUANLARI. Avrupa Birliði Genel Sekreterliði. Atama Yapýlacak Kadro Unvaný: Avrupa Birliði Uzman Yardýmcýsý ( Uluslararasý Ýliþkiler )
KPSS PUANLARI AÇIKLAMALAR: Bu tabloda daha az yerde daha fazla bilgi verebilmek için bazý kýsaltmalar yapýlmýþtýr. Testlere verilecek aðýrlýklar gösterilirken testler harflerle ifade edilmiþtir. Harflerin
DetaylıT.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI HANGÝ OKULDA OKUMAK ÝSTEDÝÐÝNE KARAR VERDÝN MÝ? Genel Liseler Fen Liseleri Sosyal Bilimler Anadolu Spor Güzel Sanatlar Askeri
Detaylı21-23 Kasým 2011 Çeþme Ýzmir www.tgdfgidakongresi.com organizasyon Ceyhun Atýf Kansu Caddesi, 1386. Sokak, No: 8, Kat: 2, 06520 Balgat / Ankara T:+90 312 284 77 78 F:+90 312 284 77 79 Davetlisiniz Ülkemiz
DetaylıKAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. KONSOLÝDE BÜTÇE ÝLE ÝLGÝLÝ ORANLAR (Yüzde)
V KAMU MALÝYESÝ 71 72 KAMU MALÝYESÝ Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. A. KONSOLÝDE BÜTÇE UYGULAMALARI 1. Genel Durum 1996 yýlýnda yüzde 26.4 olan
DetaylıTÜRKÝYE'DE ALTERNATÝF TURÝZMÝN GELÝÞÝMÝNE YÖNELÝK DEÐERLENDÝRMELER Eylül 2014 Yayýn No: TÜSÝAD-T/2014-09/556 Meþrutiyet Caddesi, No: 46 34420 Tepebaþý/Ýstanbul Telefon: (0 212) 249 07 23 Telefax: (0 212)
DetaylıVergi Usul Kanunu Ceza Hadleri
2008-107 Vergi Usul Kanunu Ceza Hadleri Ýstanbul, 24 Aralýk 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/107 Vergi Usul Kanunu'nda Yer Alan Ve 01.01.2009 Tarihinden Ýtibaren Uygulanacak Had Ve Tutarlar
DetaylıSTAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar
2017 Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)
DetaylıFaaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 31 Mart 2010 Dönemi
10 Faaliyet Raporu Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 31 Mart 2010 Dönemi Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana
DetaylıMALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154
MALÝYE DERGÝSÝ Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Doç.Dr. Ahmet KESÝK Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Doç.Dr. Ahmet KESÝK MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER Yayýn
Detaylı07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10
07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 'HEDEFÝMÝZ EN BÜYÜK 10 EKONOMÝ ARASINA GÝRMEK' Baþbakanýmýz, Ulusa Sesleniþ konuþmasýnda Türkiye'nin potansiyelinin de hedeflerinin de büyük
DetaylıGelir Vergisi Kanununda Yer Alan Hadler
2008-112 Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Hadler Ýstanbul, 25 Aralýk 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/112 Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Hadler Maliye Bakanlýðý, 28.12.2007 tarihli Resmi
DetaylıBanvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Haziran 2008 Dönemi. Faaliyet Raporu
08 Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Haziran 2008 Dönemi Faaliyet Raporu Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar
DetaylıGenel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr?
REC Hakkýnda ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr? Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 21 Araç 1: Kaynaþma Tanýþma Etkinliði 23 Araç 2: Uzun Sözcükler 25 Araç
DetaylıTOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Açýldý TOHAV'ýn mülteci ve sýðýnmacýlara yönelik devam ettirdiði çalýþmalar kapsamýnda açtýðý SURUÇ MÜLTECÝ DANIÞM
MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 1 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç
DetaylıDENÝZ LÝSESÝ KOMUTANLIÐI Denizcilik tarihin en eski ve en köklü mesleðidir. Bu köklü ve þerefli mesleðin insanlarýnýn eðitimi için ilk adým atacaklarý Deniz Lisesi, bu güne kadar Türk ve dünya denizcilik
DetaylıÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI
ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI MEMUR PERSONEL ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ GÖREV TANIMI Memur Personel Þube Müdürlüðü, belediyemiz bünyesinde görev yapan memur personelin özlük iþlemlerinin saðlýklý bir
DetaylıOvacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz!
Asýlsýz iddia neden ortaya atýldý? Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz! 19 Haziran 2004 tarihinde, Ovacýk Altýn Madeni ile hiçbir ilgisi olmayan Arsenik iddialarý ortaya atýlarak madenimiz
DetaylıASKÝ 2015 YILI KURUMSAL DURUM VE MALÝ BEKLENTÝLER RAPORU
T.C. AYDIN BÜYÜKÞEHÝR BELEDÝYESÝ SU VE KANALÝZASYON ÝDARESÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ TEMMUZ 215-1 215 YILI KURUMSAL DURUM VE MALÝ BEKLENTÝLER RAPORU KURUMSAL MALÝ DURUM VE BEKLENTÝLER RAPORU SUNUÞ 518 Sayýlý Kamu
DetaylıGüvenliðe Açýlan Sosyal Pencere Projesi ODAK TOPLANTISI SONUÇ RAPORU
Güvenliðe Açýlan Sosyal Pencere Projesi ODAK TOPLANTISI SONUÇ RAPORU 13 OCAK 2011 Bu program, Avrupa Birliði ve Türkiye Cumhuriyeti tarafýndan finanse edilmektedir. YENÝLÝKÇÝ YÖNTEMLERLE KAYITLI ÝSTÝHDAMIN
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER BÝRÝNCÝ BÖLÜM TÜRKÝYE EKONOMÝSÝ
I II ÝÇÝNDEKÝLER BÝRÝNCÝ BÖLÜM TÜRKÝYE EKONOMÝSÝ Sayfa TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNÝN GENEL GÖRÜNÜMÜ... 3 I- EKONOMÝNÝN GENEL DENGESÝ... 9 II- III- MÝLLÝ GELÝR VE SABÝT SERMAYE YATIRIMLARI A. GAYRÝ SAFÝ MÝLLÝ HASILA...
DetaylıKonular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10
Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek
DetaylıMALÝYE DERGÝSÝ ULAKBÝM ISSN 1300-3623
MALÝYE DERGÝSÝ ISSN 1300-3623 Temmuz - Aralýk 2007, Sayý 153 YAZI DANIÞMA KURULU Prof. Dr. Güneri AKALIN Prof. Dr. Abdurrahman AKDOÐAN Prof. Dr. Figen ALTUÐ Prof. Dr. Engin ATAÇ Prof. Dr. Ömer Faruk BATIREL
DetaylıTÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝNÝN DIÞ ÝLÝÞKÝLERÝNÝN DÜZENLENMESÝ HAKKINDA KANUN
TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝNÝN DIÞ ÝLÝÞKÝLERÝNÝN DÜZENLENMESÝ HAKKINDA KANUN Kanun Numarasý : 3620 Kabul Tarihi : 28/3/1990 Resmi Gazete : Tarih: 6/4/1990 Sayý: 20484 Dýþ Ýliþkiler MADDE 1- Türkiye Büyük
DetaylıGÝRÝÞ. Bu anlamda, özellikle az geliþmiþ toplumlarda sanayi çaðýndan bilgi
GÝRÝÞ Ýnsanoðlu günümüzde dünya tarihinde belki de bilginin en kýymetli olduðu dönemi yaþamaktadýr. Çaðýmýzda bilgiye sahip olmanýn ya da bilgi kaynaðýna kolaylýkla ulaþabilmenin önemi her geçen gün artmaktadýr.
Detaylıwww. adana.smmmo.org.tr
Adres Güzelyalý Mahallesi 81093 Sokak No : 14 Çukurova / ADANA Telefon 0 322 232 99 03 0 322 232 99 04 0 322 232 99 06 0 322 232 38 00 Faks 0 322 232 99 08 www. adana.smmmo.org.tr SEMPOZYUMUN AMACI SEMPOZYUMUN
DetaylıBÖLÜM I GÜMRÜK BÝRLÝÐÝ NEDÝR?
BÖLÜM I GÜMRÜK BÝRLÝÐÝ NEDÝR? GÜMRÜK BÝRLÝÐÝ NÝN KURULUÞU Ýkinci dünya savaþýnýn yýkýcý sonuçlarý Avrupa ülkeleri arasýnda öncelikle ekonomik, daha sonra da politik ve savunma alanlarýnda iþbirliðine girme
DetaylıTABLO-2'nin devamý. Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý
Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý Atama Yapýlacak Kadro Unvaný: Stajyer Kontrolör (Ýdari) Atama Yapýlmasý Planlanan Kadro Sayýsý: Ýdari+Mühendis Kadrolarý Toplamý : 5 Test Aðýrlýklarý: GY:0,1, GK:0,1, HU:0,2,
DetaylıKamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi Borcu Olmadýðýna Dair Belge Ýle Ýlgili Cuma, 31 Aðustos 2007
Kamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi Borcu Olmadýðýna Dair Belge Ýle Ýlgili Cuma, 31 Aðustos 2007 Taþpýnar Muhasebe Kamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi
DetaylıAVRUPA BÝRLÝÐÝ SÝGORTA MÜKTESEBAT REHBERÝ
AVRUPA BÝRLÝÐÝ SÝGORTA MÜKTESEBAT REHBERÝ Hazýrlayan: Berna Özþar Türkiye Sigorta ve Reasürans Þirketleri Birliði Avrupa Birliði Uzmaný AVRUPA BÝRLÝÐÝ SÝGORTA MÜKTESEBAT REHBERÝ ISBN No: 978-975-6109-24-3
Detaylı25 Mart 2007 Kol Toplantýsý
25 Mart 2007 Kol Toplantýsý 25 Mart 2007 tarihinde Türk Tabipleri Birliði GMK Bulvarý Þehit Daniþ Tunalýgil sok. No: 2 / 17-23 Maltepe-Ankara adresinde Kol Toplantýmýzý gerçekleþtiriyoruz. Türkiye saðlýk
DetaylıACADEMY FRANCHISE AKADEMÝSÝ FRANCHISE ALIRKEN VERÝRKEN ÝÞLETÝRKEN. bilgi kaynaðýnýz. iþbirliði ile
ACADEMY FRANCHISE ALIRKEN VERÝRKEN ÝÞLETÝRKEN bilgi kaynaðýnýz iþbirliði ile WORLD FRANCHISE COUNCIL ÜYESÝDÝR EUROPEAN FRANCHISE FEDERATION ÜYESÝDÝR ACADEMY Giriþ Giriþ Franchise, perakendecilikte çaðýmýzýn
DetaylıSunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi
Sunuþ Bu kitap Uluslararasý Çalýþma Örgütü nün Barefoot Research adlý yayýnýnýn Türkçe çevirisidir. Çýplak ayak kavramý Türkçe de sýk kullanýlmadýðý için okuyucuya yabancý gelebilir. Çýplak Ayaklý Araþtýrma
DetaylıMotorlu Taþýtlar Vergisi Oranlarý
2007-18 Motorlu Taþýtlar Vergisi Oranlarý Ýstanbul, 28 Aralýk 2007 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2007/18 Motorlu Taþýtlar Vergisi Oranlarý Motorlu Taþýtlar Vergisi Kanunu'nun 10 uncu maddesi uyarýnca,
DetaylıSanayici ve Ýþadamlarý Derneði www.tutevsiad.org BÝRLÝKTEN KUVVET DOÐDU TÜRK-ÇÝN EKONOMÝK VE TÝCARÝ ÝÞBÝRLÝÐÝ FORUMU NDA BÝZDE TÜTEVSÝAD OLARAK YERÝMÝZÝ ALDIK T.C. Baþbakaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn 8-11
DetaylıBÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði
BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði Türkiye Biliþim Derneði, biliþim sektöründe çalýþan üst ve orta düzey yöneticilerin mesleki geliþimi ve dayanýþmalarýný geliþtirmek amacýyla her yýl düzenlediði
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER BÝRÝNCÝ BÖLÜM TÜRKÝYE EKONOMÝSÝ
I II ÝÇÝNDEKÝLER BÝRÝNCÝ BÖLÜM TÜRKÝYE EKONOMÝSÝ Sayfa TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNÝN GENEL GÖRÜNÜMÜ... 3 I- 2004 YILI GENEL EKONOMÝK HEDEFLERÝ... 9 A. BÜYÜME... 9 B. KAYNAKLAR-HARCAMALAR DENGESÝ... 10 II- MÝLLÝ
DetaylıKýsa Çalýþma ve Kýsa Çalýþma Ödeneði
2009-17 Kýsa Çalýþma ve Kýsa Çalýþma Ödeneði Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/17 Kýsa Çalýþma ve Kýsa Çalýþma Ödeneði Türkiye Ýstatistik Kurumu (TÜÝK) tarafýndan 9 Þubat
DetaylıT.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken
DetaylıÇALIùMA HAYATINA øløùkøn ANAYASA DEöøùøKLøKLERø "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasýnýn Bazý Maddelerinin Deðiþtirilmesi Hakkýnda Kanun" Av.
ÇALI MA HAYATINA L K N ANAYASA DE KL KLER I. Avrupa Birliði sürecinde demokrasi ve insan haklarý açýsýndan önemli bir dönüm noktasý olarak kabul edilen Anayasa deðiþiklikleri, 17 Ekim 2001 tarih ve 24556
DetaylıHizmetlerin Serbest Dolaþýmýnýn Mühendislik ve Mimarlýk Alanlarýna Etkileri
GATS N E D Ý R? Hizmetlerin Serbest Dolaþýmýnýn Mühendislik ve Mimarlýk Alanlarýna Etkileri TMMOB MÜHENDÝSLÝK MÝMARLIK HAFTASI ETKÝNLÝKLERÝ 19 EKÝM 2001 ANKARA Hizmet Ticareti Genel Anlaþmasý (GATS) TMMOB
DetaylıFiskomar. Baþarý Hikayesi
Fiskomar Baþarý Hikayesi Fiskomar Gýda Temizlik Ve Marketcilik Ticaret Anonim Þirketi Cumhuriyetin ilanýndan sonra büyük önder Atatürk'ün Fýndýk baþta olmak üzere diðer belli baþlý ürünlerimizi ilgilendiren
DetaylıGörüþler / Opinion Papers
Türk Kütüphaneciliði 21, 2 (2007) 218-229 Görüþler / Opinion Papers Üniversitelerde Belge Yönetimi ve Arþivler* Fahrettin Özdemirci** Öz Bu çalýþmada, üniversitelerde yazýþma, dosyalama, arþiv, vb. iþlemlerinin,
DetaylıMedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de
DetaylıÇevre Temizlik Vergisi Oranlarý
2007-17 Çevre Temizlik Vergisi Oranlarý Ýstanbul, 28 Aralýk 2007 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2007/17 Çevre Temizlik Vergisi Oranlarý Belediye Gelirleri Kanunu'nun Mükerrer 44 üncü maddesi uyarýnca,
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ BÖLÜM 1: REASÜRANSA ÝLÝÞKÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVE
ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ...21 BÖLÜM 1: REASÜRANSA ÝLÝÞKÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...25 1.1. REASÜRANSIN TANIMI...27 1.2. REASÜRANSIN TARÝHSEL GELÝÞÝMÝ...29 1.3. REASÜRANSIN ÝLKELERÝ...32 1.3.1. Azami Ýyi Niyet Ýlkesi...32
Detaylı2007/82 Nolu SGK GENELGESÝ(Fatura Bedellerinin Ödenmesinde Karþýlaþýlan Sorunlar) Cuma, 26 Ekim 2007
2007/82 Nolu SGK GENELGESÝ(Fatura Bedellerinin Ödenmesinde Karþýlaþýlan Sorunlar) Cuma, 26 Ekim 2007 GENELGE 2007/ 82 2007/46 sayýlý Fatura Bedellerinin Ödenmesi konulu Genelge gereði Kurum web sayfasýnda
Detaylı2010 YILI FAALÝYET RAPORU
TÜRKÝYE CUMHURÝYETÝ KAMU ÝHALE KURUMU 2010 YILI FAALÝYET RAPORU Yayýn No: 27 Aðustos 2011 - Ankara Ýçindekiler ÝÇÝNDEKÝLER BAÞKANIN SUNUÞU...5 KAMU ÝHALE KURULU ÜYELERÝ...7 1. KURUM HAKKINDA GENEL BÝLGÝLER...9
DetaylıTürkiye nin teori ile pratiði en iyi birleþtiren, iþ dünyasýnýn gereksinimlerine en uygun hazýrlanan, nda yeni dönem baþlýyor. HR DERGÝ tarafýndan 1996 yýlýndan beri düzenlenen bu programý daha önce tamamlayanlar,
DetaylıOrganizatör Firma Cebeci Cad. No:54 Akatlar 34335 Ýstanbul Tel:0212 351 68 48 (pbx) Faks:0212 351 59 33 E-Posta: tculha@grem.com.tr BAHÇEÞEHÝR ÜNÝVERSÝTESÝ BEÞÝKTAÞ KAMPÜSÜ 11-12 Haziran 2008 SUNUM DOSYASI
DetaylıSimge Özer Pýnarbaþý
Simge Özer Pýnarbaþý 1963 yýlýnda Ýstanbul da doðdu. Ortaöðrenimini Kadýköy Kýz Lisesi nde tamamladý. 1984 yýlýnda Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü nü bitirdi.
Detaylımmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... nisan 2005/sayý 83
...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... 2 Mart 2005 Hürriyet Gazetesi Oto Yaþam Eki'nin Editörü Ufuk SANDIK, "Dikiz Aynasý" köþesinde Oda Baþkaný Emin KORAMAZ'ýn LPG'li araçlardaki denetimsizliðe
DetaylıTablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar Ýle Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý
Tablo 6A Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Yabancý Dil Aðýrlýklý Lise, Özel Lise, Anadolu Lisesi, Yabancý Dille Öðretim Yapan Özel Lise, Askeri Lise, Polis Koleji, Akþam Lisesi, Özel Akþam Lisesi, Açýköðretim
Detaylı: Av. Funda Kahveci - Ayný adreste
..~~ - T.C. ünüçüncü DAiRE Esas No : '2011/665 ~;:-} Qavc1cý ve Yürütmenin i Qg[durulmasýný isteyen ~~Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürlüðü (TRT). ~"... Vekili i: Av. Metehan Battal Aydýn Or-An,
DetaylıTorba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý
Torba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý Pazar, 21 Eylül 2014 Torba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý Mehmet
DetaylıGörüþler / Opinion Papers
Türk Kütüphaneciliði 21, 1(2007) 55-61 Endonezya da Kütüphanecilik ve Endonezya Milli Kütüphanesi * Hüseyin Odabaþ ** ve Coþkun Polat *** Öz Endonezya da kütüphaneciliðin kurumsallaþma süreci geçtiðimiz
DetaylıÖDEME YÖNETÝMÝ SFS FÝNANSAL SÝSTEM ÇÖZÜMLERÝ Tahsilat Sorununa Kesin Çözüm S Ý G O R T A Þ Ý R K E T Ý B A N K A A C E N T E SÝGORTA ÜRÜNLERÝ TAHSÝLATINDA EN ÝLERÝ TEKNOLOJÝ Poliçe / Tahakkuk - Ýptal Zeylname
DetaylıOKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008
OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 6 Eylül 2008 CUMARTESÝ Resmî Gazete Sayý : 26989 YÖNETMELÝK Millî Eðitim Bakanlýðýndan: OKUL ÖNCESÝ
DetaylıPlatformdan Yeni ve Ýleri Bir Adým: Saðlýk ve Sosyal Güvence için Bir Bildirge
Platformdan Yeni ve Ýleri Bir Adým: Saðlýk ve Sosyal Güvence için Bir Bildirge Onaylayan Administrator Thursday, 05 August 2010 Son Güncelleme Thursday, 05 August 2010 HSGG GÜVENLÝ GELECEK ÝÇÝN SAÐLIK
DetaylıYeni zirvelere doðru, mükemmellikle... ÝNÞAAT, TAAHHÜT VE MÜHENDÝSLÝK GÜÇLÜ BAÞLADI GÜCÜNE GÜÇ KATARAK DEVAM EDÝYOR! Deðerlerimiz Vizyonumuz Mevcut kültür, iþ ahlaký ve deðerlerini muhafaza ederken, tüm
Detaylı7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012
7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012 KÝMLER KATILABÝLÝR? Yarýþma, Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý dahilinde veya yurtdýþýnda okuyan T.C. vatandaþlarý veya K.K.T.C vatandaþý, 35 yaþýný aþmamýþ, en az lise
DetaylıÝÞÇÝ SAÐLIÐI VE ÝÞ GÜVENLÝÐÝ PROJESÝ
ÝÞÇÝ SAÐLIÐI VE ÝÞ GÜVENLÝÐÝ PROJESÝ EÐÝTÝM SEMÝNERÝ RESÝMLERÝ Çimento Ýþveren Dergisi Özel Eki Mart 2003, Cilt 17, Sayý 2 çimento iþveren dergisinin ekidir Ýþçi Saðlýðý ve Ýþ Güvenliði Projesi Sendikamýz
DetaylıALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI
Kýzýlcaþar Geleceðe Hazýrlanýyor Gelin Birlikte Çalýþalým ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Mart 2014 ALPER YILMAZ Halkla Bütünleþen MUHTARLIK Ankara Gölbaþý Kýzýlcaþar Köyünde 4 Mart 1979
Detaylırm o f t a l ip j o l o n ek gýda T a d ý G m için ya þ a i ye Türk u ulusal GIDA TEKNOLOJÝ PLATFORMU y a þ a m i ç i n g ý d a Kaynak: 2010 Envanteri (TGDF) Gýda Sektörü 73.722.988 nüfus Hane halký gýda
DetaylıTÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2013-2014-2015 BÜTÇE TEKLİFLERİ
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2013-2014-2015 BÜTÇE TEKLİFLERİ TBMM 2011 MALİ YILI KESİN HESABI, 2012 YILI BÜTÇE UYGULAMALARI VE 2013-2015 DÖNEMİ BÜTÇE TEKLİFLERİ Saygıdeğer Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun
DetaylıAkýlcý Çözümler Üretiyoruz Finansal Yönetim ve Excel Eðitimleri Pratik, bütün öðretmenlerin en iyisidir. Publius Syrus EÐÝTÝMÝN AMACI MS Excel, günümüzde, iþ hayatýnda yoðun þekilde kullanýlan, vazgeçilmez
DetaylıÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum
ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar
DetaylıTablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar Ýle Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý
Tablo 6A Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Yabancý Dil Aðýrlýklý Lise, Özel Lise, Anadolu Lisesi, Yabancý Dille Öðretim Yapan Özel Lise, Askeri Lise, Polis Koleji, Akþam Lisesi, Özel Akþam Lisesi, Açýköðretim
Detaylı2- KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI
2- KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI 8 Mart 2001 tarihli Katılım Ortaklığı Belgesinin yayımlanmasından günümüze kadar Avrupa Birliğinin Kişilerin Serbest Dolaşımı ile ilgili mevzuatına doğrudan uyum amacıyla
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ 1. TEK DÜZEN HESAP PLANI
ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ 1. TEK DÜZEN HESAP PLANI 1.1.Sektörel Hesap Planý... 19 1.2.TDHP'nýn Amaç ve Kapsamý... 20 1.3. TDHP'nýn Yapýsý... 21 2. GENEL NÝTELÝKLÝ ÝÞLEMLER MUHASEBESÝ 2.1.Sigortacýlýk Dýþý Ýþlemler...
Detaylı