ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ

Transkript

1 ENERJ AIfiTIRMAARIN ÇÖZÜMÜ. f s =N 3kg II = 30N 6/s 3. (N). a) a) Cisi den ye geldi inde çocu un yapt ifl, W =. = 30. = 60J b) Sürtüne kuvveti N oldu una göre yapt ifl, W s = f s. =. = 4 J c) Cisi üzerine yap lan net ifl, W net = W W s = 60 4 = 36 J olarak bulunur. f s =6N kg y 37 00c = II = 0N x 5 Cise etki eden sürtüne kuvveti 6 N oldu- una göre yapt ifl, W s = f s. = 6.5 = 30 J olarak bulunur. b) fi kuvvetinin yatay bilefleni, fi x = 0.cos37 = 0.0,8 = 6 N Cisin üzerine uygulanan net ifl cisin kinetik enerji de ifliine eflittir. Buna göre cisin noktas nda z ; W = ΔE net k.. f. _ x si = ] g = = = 5 s / ESEN AINARI 4 4 W W W 3 4 a) Cisin. etredeki z,.. W = 4... = = / s b) 6. etrede cisin z aksiudur. Bu duruda z,.. = W + W + W = + 4+ = 4 / s c) W = W + W + W 3 W 4 = = J 4. a) Sürtüne olad ndan enerji korunur. noktas ndaki enerji noktas ndaki enerjiye eflittir. Enerjinin korunuu,.. g] 0g =. + g..] 5g = 0 3 / s b) noktas ndaki z,.. g] 0g =. + g..] 5g = 0 / s bulunur. c) R noktas ndaki z enerjinin korunuundan, R 6 8 W 4.. g] 0g =. R = 0 / s bulunur. R x() 07

2 5. Bir sistein verii, yapılan iş Veri = arcanan enerji 900 = = 09, 000 üzde veri = 00. veri = 00. 0,9 = a) Çubu un a rl k erkezi ortas ndad r. B ucu noktas na konuldu unda benzerlikten x = Bu duruda yap lan ifl, A 0 x g B a) küpünü kadar kald rak için yap las gereken ifl, E = g = 0 J küpünü 3 kadar y kar ç karak için yap las gereken ifl, E = g3 = 3.0 = 60 J b) E top = g3 + g4 = g =.0 = 0 J 3 ESEN AINARI E =.g.x = 4.0. = 80 J b) B ucu noktas na konuldu unda, benzerlikten x = 3 Bu duruda yap lan ifl, E =.g.x = = 0 J bulunur. c) B ucu M noktas na konuldu unda, benzerlikten x 3 = 4 Bu duruda yap lan ifl, E M =.g.x 3 = = 60 J bulunur. A 0 0 A x g B B x 3 g 6 M 8 fiekil-i fiekil-ii 9. düfley fiekle dikkatle bakt zda en alttaki bir cisin al n p en üste koyuldu unu görürüz. Di er cisilerin yüksekli inin de ifledi i görülür. Bu duruda en alttaki cisin saip oldu u potansiyel enerji, E = g p. duruda saip oldu u potansiyel enerji 3 l/ l/ 3 O cisinin düfley konudaki z enerjinin korunuundan, yatay 5 E = g p ap lan ifl, 5 W = E E = g g = g = G p p ilk son l 0 = g g l 3.. l 5 g = = l 08

3 0. k x x N x x R x O Cisi O denge noktas ndan 5x kadar çekilip b rak ld nda noktas ndaki z, k.( 5x) = k.( 4x) + 5 kx = 6 kx + 9 kx =... c) A ilk son g' = g + B = = 0. + = 300 = = = 4 0 /s d) Bafllang çta yaln zca cisin potansiyel enerjisi vard r. Bu duruda bu enerji ekanik enerjiye eflittir. E ek = g = = 500 J N noktas ndaki z, N k ( 5x) = k ( 3x) + N 5 kx = 9 kx + N 6 kx =... N f sür = kg l α=37 k=70n/ ve eflitlikleri oranlanacak olursa, 9 kx 6 = kx N 9 = 6 = 3 4 N N. a) Cisi yaya çarparken z, 5kg E = E =0.g. =.. x 0.0 =. 0 = 0 /s b) Cisi yay x kadar s k flt rs n, ilk son g( + x) = kx 50..( 0+ x) =.. x 00 0+x = x x x 0 = 0 (x + 4)(x 5) = 0 x = 4, x = 5 Duruda yay 5 s k fl r. ESEN AINARI a) E ik düzlein uzunlu u, sin37 = l = =0 l 06, E ik düzlede sürtüneye arcanan enerji, W sür = f sür.l = 5.0 = 00 J Cisin noktas ndaki z, E = W + E sür g = W + sür 0= = = 35 /s b) Cisin noktas ndaki kinetik enerjisi, E = = 35.( ) = 40 J Bu kadarl k enerji yay x kadar s k flt rsa, E kx = 40 = x x=

4 3. c) =0 M l E k =40J α=37 Cisi yüksekli ine ç kabilsin. 5 sin37 = ' M = ' = ' M 0,6 3 + W M sür 40 = g' + f M sür. 40 =. 0. ' ' = ' ' = 3 7 kg 5/s 4. 3G p fi kuvveti ile 6 çekilirse yap lan ifl W T =. x 3G G = 00.6 G = 600 J p 6 çekildi inde cisi ile akaras,5 ve akaras ise 3 yükselir. G 3, a) Cisin ilk enerjisi, E g ilk = + = = 45 J Cisin yaya çarparken deki z, k=00n/ ilk 45 = 45 = =.. 45 /s b) ay n s k fla iktar, ilk pot 45 = kx 45 = x x= ESEN AINARI Bu duruda yap lan ifl 3 W = G. = W 3 W = G. = W W = G.3 = W Topla yap lan ifl W + W + W = W W + W + W = 600 5W = 600 W = 0 J Siste sabit zla areket etti inden yap lan ifl potansiyel enerji olarak sistee aktar l r. a) akaras n n üzerindeki potansiyel enerji, E = W =.0 = 40 J b) akaras üzerindeki poktansiyel enerji, E = W = 0 J c) cisinin üzerindeki potansiyel enerji, W = W =.0 = 40 J 0

5 5. E T 7. 3 a) Cisi T noktas nda iken saip oldu u potansiyel enerji, E = g.(3 + ) = 4g t r Cisi R de durdu una göre, sürtüneye arcanan enerji, W sür. = E = 4 g t r. b) Cisi den E enerjisi ile geçtikten sonra T ye kadar ç kt na göre, Enerjinin korunuundan, E + E = W sür. + E T E+ 3g = 4g + 4g E = 5 g olarak bulunur. 6.Cisin ve R noktalar ndan ayn zla geçti inden R yolu sürtünesizdir. Cisin R deki enerjisi, ER= R+ g deki enerjisi, E = deki enerjisi, E = g =.( 0) = 00 = = 80. R =..( 0) = 00. E R = E oldu undan R yolu sürtünesizdir. E > E oldu undan yolu sürtünelidir. S ESEN AINARI a) Sürtüne olad ndan ve cisiler sabit zla areket etti inden yap lan ifl sistee potansiyel enerji olarak aktar l flt r. fiekil I de e göre potansiyel enerjisi, E = 3.g.() + g.() = 8 g fiekil II deki sistein potansiyel enerjisi, E = 3.g.(3) + g = 0 g ap lan ifl = potansiyel enerji de iflii 3 fiekil I W = ΔE = 0 g 8 g = g b) in potansiyel enerjisi, E = 3g.(3) = 9 g W = 9. 9 = W 3 3 fiekil II

6 8. T Cisilerin as ld klar iplerdeki gerile kuvvetleri cisilerin a rl na eflittir. G = T G = T G Z = 3T dir. cisinin e göre potansiyel enerjisi, E = G. 80 = T. T. = 0 J a) nin e göre potansiyel enerjsii, E = T.3 = 6.T = 6.0 = 0 J b) Z nin e göre potansiyel enerjisi, G =T E Z = 3T. = 3.T = 3.0 = 60J 3 T G =T 3T Z G Z =3T ESEN AINARI 9.a) Bir yaydaki uzaa (esnee) iktar yaya uygulanan kuvvet ile orant l d r. 4 cisi a rl ndan dolay Z yay na G = g kuvveti uygulayarak Z yay n n x kadar aç las n sa lar. Z yay nda de- G polanan enerji E = kx 3 yay na uygulanan kuvvet 3G dir. Bu kuvvet yay 3x kadar açar. aydaki enerji de, Z G E =.kx = k(3x) = 9E G=g b) yay tü kütleleri çekti inden üzerindeki kuvvet G + G + G = 4G dir. Bu duruda yay 4x kadar aç l r. ayda depolanan enerji, E = k( x ) = k( 4 x) = 6E 0. a) 3 kütleli cisi e çarpt - ndan kütleli cisin den yüksekli i 3 3 Sistein ilk enerjisi, son enerjisine eflit oldu undan, ilk son g+ 3g= g3 5 4 g.. = = g 5 3 kütleli cisin kinetik enerjisi, E= = g= g b) Sistein ekanik enerjisi, E = 3g. + g = 8 g

7 c) 3 kütleli cisi e çarpt - =0 nda kütleli cisin z, B 4 = g 5 A Bu zla, A seviyesindeki kinetik enerji ile cisi B seviyesine 3 kadar ç kar. Bu duruda,.. = g. 4.. g= g = 5 5 Cisin den yüksekli i, = 3+ = + 3 = b) 3 kütleli cisin kazanabilece i aksiu kinetik enerji, E k = 3 ( ) 3 = = g 8 3g = c) =0 z ile cisin ç kabilece i yükseklik. / ax 3.( ). g. = 3 ax 3. = 8. g ax 8g. = ax & ax = olur. 8g / 3 ESEN AINARI Cisin den yüksekli i, =+ = 3 bulunur. kütleli cisi kadar afla indi inde 3 kütleli cisi kadar yukar ç kar. Al nan yolla z do ru orant l olaca ndan kütleli cisi e çarpt - nda z ise, 3 kütleli cisin z Enerjinin korunuundan, ilk son 3g + g = + + g 3. ( ). 3. 8g g = = 8 a) kütleli cisin kinetik enerjisi, E k =.. =. g. 8 8g = 3

8 ENERJ TEST N ÇÖZÜMÜ. A, C, D ve E fl klar bu projenin aaçlar aras ndad r. Enerjide taaen biyokütle enerjisine geçildi inde tar daki düzen alt üst Biyokütle enerjisi gerekti ince kullan lal d r. CEVA B 8. Biyokütle, Nükleer ve Hidrojen enerjileri yak t olarak kullan labilektedir. CEVA E. Günefl enerjisi, fotosentez olay ile organik oleküllerin ba lar nda kiyasal enerjiye dönüfltürülüp, büyüe, üree, areket gibi biyolojik olaylarda kullan l r. Cevap D 9. fieir içi kavflak, alt ve üst geçit say s azalt laal, aksine art r lal d r. Bu sayede araçlar fazla yak t arcaaktan kurtulacakt r. 3. öür, petrol, do al gaz ve odun yenileneez enerji kayna d r. Günefl ise yenilenebilir bir enerji kayna d r. 0. Verilen enerji türlerinin epsi elektrik üretiinde kullan laktad r. CEVA A 4. enilenebilir enerji kaynaklar fosil yak tlara göre daa teizdir ve tükeneden güç üretirler. Bu nedenle yenilenebilir enerji kaynaklar daa avantajl d r. Dolay s yla E fl kk yanl flt r. CEVA E 5. Türkiye nin en çok günefl alan bölgeleri Akdeniz ve Güneydo u Anadolu bölgeleridir. CEVA E 6. isyon ve füzyon sonras ortaya ç kan enerji türü nükleer enerjidir. CEVA C ESEN AINARI. Enerji etiketindeki verililik A, B, C, D, E,, G olarak s n fland r l flt r. A en yüksek, G ise en düflük verililik derecesidir. Buna göre bulafl k akinesi al rken A s n f enerji veriine saip olup olad na dikkat edilelidir.. iraitten de anlafl laca gibi k r z et, yani s - r eti çok nadir tüketilelidir. Günde bir ö ün utlaka k r z et tüketek sa l a zararl d r. A, B, C, E fl klar do rudur. 7. Hidrojen; evrenin en basit eleenti ve teel enerji kayna d r. Hidrojen zeirsiz bir gazd r ve atosferde bol iktarda bulunur. Ayr ca do ada serbest âlde de il, bileflik âlde bulunurlar. Buna göre, I, II ve III do ru IV ve V yanl flt r. CEVA C 4

9 ENERJ. I. Al flverifl arabas n iterken bir ifl yapar z. II. Ö renci düz bir yolda çantas n tafl rken ifl yapaz. Çünkü çanta uygulanan kuvvet do rultusunda areket etez. 4. TEST N N ÇÖZÜMÜ III. Halteri den kald r rken alter üzerinde ifl yap l r. Çünkü uygulanan kuvvet do rultusunda alter areket eder. 40c IV. Asansörle yukar ç kan kifli ifl yapaz. Asansör kifliye kuvvet uygulayarak kifli üzerine ifl yapar; potansiyel enerji kazand r r. Tu lalar n biri 40 c oldu undan yüksekli inde duvar yapak için tu lalarda. = 5 tane üst üste koyak gerekir. 04, Bu duruda yap lan ifl,. tu la. nin üstüne konuldu unda yap lan ifl W = 50 J 3. tu la. nin üstüne konuldu unda yap lan ifl s W = 00 J 4. tu la 3. nün üstüne konuldu unda yap lan ifl Arac n areket edebilesi için uygulanan kuvvet sürtüne kuvvetinden büyük olal d r. Bu duruda araç areket eder ve üzerine bir ifl yap l r. Uygulanan kuvvet ile arac n a rl aras nda kesin bir iliflki kurulaaz. ESEN AINARI W 3 = 50 J 5. tu la 4. nün üstüne konuldu unda yap lan ifl W 4 = 00 J Bu duruda yap lan ifl W o = W + W + W 3 + W 4 = = 500 J Geniflli in 40 c, boyunun 80 c olas için bu çubuk tu lalardan s ra dizilelidir. Bu duruda topla ifl 0 8 W = W o =.500 = 000 J 53 Çubu un boyu 0 oldu undan çocuk çubu u flekildeki konua getirdi inde çubu un orta noktas (a rl k erkezi) den 4 yükselir. Çocu- un uygulad kuvvet 0 N oldu una göre yap - lan ifl, W =. yol = 0.4 = 40 J olarak bulunur. CEVA A Bir sistein verii, alınan enerji Veri = verilen enerji = = = 075, üzde veri = 00.0,75 = 75 5

10 6. Enerji - yol grafi inin e ii cisi üzerine uygulanan kuvveti verir. 0 x ve x 3x aral nda e iler eflit oldu undan kuvvetler eflittir. I. ifade do rudur. Cisin x x aral nda enerjisi de ifledi inden cisi üzerine erangi bir kuvvet uygulana flt r. II. ifade do rudur. Cisin enerjisi z n n karesi ile orant l d r. x noktas ndaki z ise, 3x noktas ndaki z v III. ifade yanl flt r. CEVA C 7. o =0 Cisi da o z ile at ld nda kinetik enerjisi o dir. Cisi noktas nda durdu una göre enerji yolda sürtüneye arcan flt r. Enerjinin korunuunun o = fs. II dir. Bu duruda ; ve ile do ru f ile de ters o s orant l d r. Cisin yüzey alan na ba l de ildir. ESEN AINARI fiekil-i Cisi fiekil I deki durudan fiekil II deki durua getirilirse a rl k erkezi 4 3 = yükselir. Bu duruda yap lan ifl, W = gδ = g. (4 3) = 0.0. = 00 J CEVA C 0 /s =3 M N fiekil-ii 5 /s Cisin kay p etti i enerji sürtüneye arcan flt r. Sürtüneye arcanan enerjiden sürtüne kuvveti;... f IM.. = s + N =4 8. o =0/s o =0/s =0..( 0 ) = f. 5..( 5 s + ) olarak bulunur. 00 = 5. f + 5 & f = 5 N s s CEVA B. II. yaya g kuvveti uyguland - Sürtüne olad ndan cisin, noktas ndaki z, noktas ndaki z na eflittir. Cisin noktas ndan kadar yukar ç k p geri döner. Bu yüksekli i enerjinin korunuundan. o = g.( 0 ) = 0. & = 5 CEVA C nda bu kuvvet etkisi ile II. yay x kadar aç l r. I. yaya g kuvveti uygulan r. Bu kuvvetin etkisi ile de I. yay x kadar aç l r. aylarda depolanan enerjilerin oranlar, E E. k( x) = = 4. kx x x I. yay g II. yay g CEVA E 6

11 ENERJ Enerji TEST 3 ÜN ÇÖZÜMÜ. Ortadaki sür- 4. 4a tüne kuvveti f s ise cisi üzerine yap lan net ifl, W = ( f s ).x f s Sürtüne kuvveti artarsa W azal r. Cisin kütlesi azal rsa ivesi artar dolay s yla t saniyede daa fazla yol al r ve ifl artar. a a a a a a a a a a a I II III a Tu lalar n er birinin kütlesi ise e göre potansiyel enerjileri s ras ile,. uvvetin uyguland ip 4 kadar çekilirse kütleli cisi kadar yukar ç kar. Makara a rl klar ve sürtüneler önesiz fi oldu undan kuvvetinin yapt ifl cisin kazand - potansiyel enerjiye eflittir. ip 4 ESEN AINARI 5. E = g.a + g.6a + g.9a = 7 g.a E = g.a + g.3a + g.6a = 0 g.a E 3 = g.a + g.4a + g.7a = g.a Bu da bize E > E 3 > E oldu unu gösterir. CEVA C =0 T ap lan ifl, W = g CEVA C o R S 3. uvvetin yapt ifl cise potansiyel ve kinetik enerji olarak aktar l flt r. Bu duruda yap lan ifl W = g + = ( 5) = 5 J olarak bulunur. 0 5/s o =0 M Orta sürtünesiz oldu undan enerji korunur.. o= g & o= g kütleli cisi noktas ndan o z ile at - l rsa ç kaca yükseklik..( ) o =. g. o 4 =. g..( g) = g. & = 4 Bu duruda cisi T noktas na ç kar. 7

12 6. 9. =0N k Cisilerin acileri eflit oldu undan cisinin yüksekli i ise nin yüksekli i de Bu duruda cisilerin kütleleri oran, (E p ) = (E p ) 00c x Sürtüne olad ndan cisi üzerine yap lan ifl, yaya potansiyel enerji olarak aktar rlar. Bu duruda yaydaki aksiu s k fla iktar,. II =. kx.g.(3) =.g. = 3 CEVA A.. 0 = 60. x = x & x = = 50c 4 7. CEVA E o o Ray üzerinde sürtüne olad na göre enerji korunur. Enerjinin korunuundan, g. o+. o= g.. yüksekli i cisin kütlesine ba l de ildir. CEVA C 8. ESEN AINARI 0. Cisi den ye gelirken potansiyel O enerji azal r, kinetik ip enerji artar. den M ye gelirken de potansiyel enerji artar, G M kinetik enerji azal r. Sistede sürtüne düfley olad ndan topla enerji sabit kal r. CEVA E. düfley 3N R S T yatay O 5N Noktalar aras uzakl klar eflit oldu undan düfley uzakl klar da eflittir. Cisi den b rak ld nda potansiyel enerji g dir. Cisi ye ç kt na göre g enerjisini sürtüneye arca flt r. Cisi den b rak l rsa potansiyel enerjisi 4 g d r. g sürtüneye acand nda 3g enerjisi kal r. Bu enerjiyle de S noktas na ç kar. atay konua göre potasiyel enerji E p = 0 Çubuk serbest b rak l p düfley konua geldi inde yatay konua göre potansiyel enerjisi E p =.g..g. = G. G. = = 4 J Enerji 4 J azal r. CEVA E 8

13 ENERJ Enerji TEST 4 ÜN ÇÖZÜMÜ. Cisileri dengede tutan kuvvetler eflit oldu una göre, cisiler özdefltir. A rl klar eflittir. Bu duruda yap lan ifller. W =.g. = g W =.g. = g Oranlar da 3. Banu ile ata n n ellerindeki ve toplar n n kütleleri, potansiyel enerjileri eflit oldu una göre, toplar n yükseklikleri oran, E = E..g = g = = = Toplar de ifltirdiklerinde potansiyel enerjileri oran E g g.. = = = E g g bulunur. CEVA A. W g = = W g (N) CEVA C ESEN AINARI l l Cisiler e ik düzlelerin tepe noktalar na ç karken yap lan ifl cisin a rl na ve ç k lan yüksekli e ba l d r. Bu duruda yap lan ifller, Z l 4 W 4 6 x() W =.g. = g = W W =.g. =.g = W W Z = Z.g. = g = W W uvvet - yol grafi inin alt nda kalan alan cisi üzerine yap lan ifli verir. Cisi 6 de durdu una göre kinetik enerjisi 0 olufltur. W > W = W Z dir. CEVA B Bu duruda 4 6 aras nda üzerine uygulanan kuvvet, 4...( 4 ) + =. 0 = & = 0 N olarak bulunur. o + W = W 5. Cisin noktas ndaki kinetik enerjisi, kay p etti i potansiyel enerjiye eflittir. Bu duruda kinetik enerji,. = g e göre potansiyel enerjisi ise E p = g dir. = 9

14 6. Enerjilerin oran, E E = =. = 4 = + = + 4 = 6 olarak bulunur. 8 8 kin. pot. E (J) Ek g = = = & = E g 3 V(/s) cisinin kinetik enerji z grafi i flekildeki gibi oldu una göre, kütlesi, l = π.(r) = πr kadar açar bu duruda cisinin ba l oldu u ip net olarak Δl = l l = 4πr πr = πr kadar çekilir. Cisin potansiyel enerjisindeki de ifle ΔE p =.g.δl = g πr kadar artar. 8. Grafi e bak ld nda E k (J) cisin ilk kinetik enerjisi 3J dur Cisi üzerine yap lan ifl kinetik enerji de ΔE ifliine eflittir. 3 Δx x() W =ΔE k 4 6. Δ x=δe E = Δ N Δ x = = Cisin ivesi /s oldu una göre, =.a 6 =. = 3 kg Cisin ilk kinetik enerjisi 3 J oldu una göre, 7. E k = =. ( ) & = 4kg Bu cisi den 4 yükseklikte ise potansiyel enerjisi E p = g = 4.0.0,4 = 6 J CEVA A Δr r r ESEN AINARI E = V ilk o 3 = V V = o o 3. /s CEVA A 9. 4 kg l k kütle 8 afla inerse kütlesi 4 yükse e ç kar. 4 kg l k cisin z V ise, kütleli V =4kg cisin z =8 4 kg l k cisin kinetik enerjisi, E V k = 4 8 = V 64 = V V= 8 /s kütleli cisin z, V 8 V = = =4 /s asnaklar tur atarsa kasna ndan dolay ip l = π.(r) = 4πr kadar çekilir. akat kasna ipi, 0

15 Enerjinin korunuundan, ilk son g= V + V + g = = = 48 = 4 kg CEVA E 0. 4 kütleli cisi e çarpt - nda kütleli cisin den yüksekli i V Sistein ilk enerjisi, 4 E ilk = 4g + g = 5g Sistein son enerjisi, E V V g son = V 5 = V + g ilk son 5 5g = V + g 5 3g = V kütleli cisin kinetik enerjisi, 6 3 E= V. = ( g) = g 5 5 CEVA A ESEN AINARI 4E= E+ V N 3E= V N 4E= V O eflitlikleri oranlan rsa, V 3E N = 4E V O 3 V V N N 3 = = 4 V V O O CEVA B. k x N x O Cisi ye kadar çekildi inde yayda depolanan potansiyel enerji, E k x kx E ilk = = 4.( ). = 4 olsun. Cisin N noktas nda iken yaydaki potansiyel enerji, E kx E N = =

16 . a) Bitki, besin yapak için günefl fl ndan enerji kullan r. Bitki bu enerjiyi kiyasal enerji fleklinde besin olarak depolar. Hayvanlar bitkileri yiek beslenir. Hayvan areket etti inde kiyasal enerji, kinetik enerjiye ve biraz da s enerjisine dönüflür. b) öür, bitkilerin fosilleflifl kal nt s d r. Ayn zaanda Günefl ten gelen enerjinin kiyasal olarak depolanas d r. öür yand nda kiyasal enerji, suyu s tak için s enerjisine dönüfltürülür. Is nan suyla elde edilen buarla, türbinler döndürülür. Televizyon, labalar gibi elektrikle çal flan araçlar ise elektrik enerjisini s, fl k ve sese dönüfltürürler. c) Biyokütle, günefl enerjisini fotosentezle depolayan organizalard r. Biyokütle enerjisi, biyokütlenin yak las sonucu elde edilen enerjidir. Biyokütle eldesinde; addeler çeflitli az rlaa ve dönüfltüre ifllelerinden geçirilerek biyoyak tlara çevrilir. Biyoyak tlar, s ve elektrik için kullan laktad r. Biyodizel; kanola, ayçiçe i, soya, aspir gibi ya l tou bitkilerinden elde edilen ya lar n katalizör eflli inde alkol ile reaksiyonu sonucunda elde edilir ve yak t olarak kullan labilir. Hayvansal at klar gibi organik addeler de çürüdüklerinde biyogaz olarak bilinen yanabilir gazlar üretir. ak lan biyogaz ayn zaanda binalar ve su için s enerjisi üretir.. Roketin f rlat las için kiyasal enerji kullan larak roket üzerinde çekiine karfl ifl yap las gerekir. Bu duruda areket enerjisi kazan l fl a) lk duruda roket durgundur. iyasal enerjisi vard r. b) Roket atefllenifltir. iyasal enerji, kinetik ve s enerjisine dönüflüfltür. c) Roket f rlat ld nda yüzeyinden uzaklaflaktad r. lk durudaki enerji, kinetik + s + potansiyel enerjiye dönüflüfltür. ESEN AINARI 3. Çocuklar n teel enerji gereksinii orta yafll ve yafll insanlardan daa çoktur. Çünkü fiziksel aktiviteleri daa fazlad r. 4. a) arbonidrat idrokarbon b) Stand by c) Çözüne d) Rüzgâr e) Manyetik f) Deterjan g) Radyatör ) Abajur ) Is ca i) Akkor loresan 5. o =/s 4kg s =3/s 8 a) Cisin kinetik enerjisindeki de ifle, Δ E son ilk =.. son ilk = ] g ] g = 8 = 6 J b) Cisi üzerine uygulanan kuvvetin yapt ifl, cisin kinetik enerji de ifliine eflittir. Bu duruda, W = ΔE.x = ΔE.8 = 6 = N

17 6. f s =0N y =30N 37 =4/s 8. O o =4/s 0 a) Sürtüne kuvvetinin yapt ifl, W s = f s. = 0.0 = 00 J b) Cisin noktas ndaki z n bulurken cisi üzerine yap lan net ifli öncelikle bulak gerekir. Cisi üzerine yap lan net ifl kinetik enerji de ifliine eflittir. Bu duruda z,... _ f x si = ] g. 4 = ] g = 56 s / = 39 s / 7. a) uvvet yol grafi inin alt ndaki (N) alan cisi üzerine 6 yap lan ifli verir. Bu ifl de W W () kinetik enerji 4 8 de ifliine eflittir. 4 sonunda cisin z, W.. = = = 4 / s b) Cisin kazand topla enerji üzerine yap lan ifle eflittir. Cisin kazand kinetik enerji ΔE k = W = W + W W = ΔE net k. = = 96 J ESEN AINARI O noktas nda saip oldu u kinetik enerji potansiyel enerjiye eflit oldu undan, = g. 4 o 4 = = 0, a) Cisin noktas ndaki z, O g. + = o 00.., + = 6 4 = = 6 /s b) Cisin noktas ndaki z, O g + = o = 6., 0 = = 5 /s c) Cisin noktas ndaki z, O g. 4 + = o 040.., + = 6 3 = = 4 /s 9. a) Cisi yaya çarparken z, 4kg ilk son =0 g = 0. 0 = k=80n/ 400 = = 0 /s 3

18 b) Cisi yay x kadar s k flt rsa, ilk son g( + x) = kx 40..( 0+ x) =.. x x= x x x 0= 0 Denkle çözülecek olursa x = 5 c) ayda depolanan enerji, E kx J p = = 80.( 5) = o = 0 =0 =5/s =5 a) yolu sürtünesiz oldu una göre enerji korunur. ESEN AINARI noktas ndaki z, E g 0. 0 = & = 0 / s b) aras nda sürtüneye arcanan enerji, Ws+ g+ = Ws ( ) =..( 0 ) olarak bulunur. = E = W s = 400 W s = 75 J 4