Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006), 235-246 235 LKÖRETM BRNC KADEMEDE PORTFOLYO DOSYALARININ DEERLENDRME ARACI OLARAK KULLANILABLRL Engin KARADA Yeditepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Bölümü, stanbul/türkye e-mail: ekaradag@yeditepe.edu.tr Ahmet ÖNEY Gazi Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü Eitim Yönetimi ve Denetimi A.B.D, Ankara/TÜRKYE e-mail: ahmetoney06@hotmail.com Geli Tarihi: 06.06.2006 Yayına Kabul Tarihi: 12.12.2006 ÖZET Eitimde olmazsa olmaz üç bölüm planlama, öretim ve deerlendirmedir. Bu bölümlerden deerlendirme eitim-öretiminde istenilen amaç ve davranılara ulaılıp ulaılmadıının ölçümünün yapıldıı bölümdür. Bu bölüm eitim-öretim yöntem ve tekniklerine göre hazırlanan çeitli deerlendirme araçları ile yapılmaktadır. Bu çalımada müfredat sistemimize yeni giren yapılandırmacılıa paralel olarak, örencinin kapasitesinin ölçülmesinde ve deerlendirilmesinde kullanılan alternatif yaklaımlardan bahsedilmektedir. Yapılandırmacı yaklaımda örenme ve ölçme arasındaki iliki vurgulanmı, çoklu ölçme yöntemlerinin kullanılması gerekliliine deinilmitir. Alternatif ölçme yöntemlerinden biri olarak da portfolyo dosyalarının deerlendirme aracı olarak kullanabilirlii üzerinde durulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Portfolyo, Ölçme Deerlendirme, Müfredat, Örenci. THE UTILITY OF PORTFOLIO FILES AS A TOOL OF ASSESSMENT IN THE FIRST STAGE OF PRIMARY EDUCATION ABSTRACT The most important sections of education are planning, instruction and assessment. Assessment is the element in which the aims and attitudes are evaluated according to their level of performance. This section is carried out with various tools which are prepared in relation with educational methods and techniques. In this study the alternative ways of evaluation and assessment of student s capacity are mentioned in line with structuralism. In structuralism the multiple evaluation methods and the relationship between learning and evaluation have been stressed. The utility of portfolio files as assessment tools has been emphasized as one of alternative assessment methods. Key words: Portfolio, assessment, curriculum, student.
236 lköretim Birinci Kademede Portfolyo Dosyalarının E. Karada ve A. Öney 1. GR Yapılandırmacı kurama göre örenme, bireyin zihninde oluan bir iç süreçtir. Birey dı uyaranların pasif bir alıcısı olmayıp, onların özümleyicisi ve davranıların aktif oluturucusudur (Fidan, 1986, 65). Bilgiler insan zihnine aynen taınarak depolanmaz. Ayrıca, insan zihni de tüm bilgilerin depolandıı bo bir depo deildir. Yapılandırmacı kuram tüm örenmelerin zihindeki bir yapılandırma sonucu olutuu varsayımı üzerine temellenir. Bu varsayım uyarınca bireyler, örenilecek öeleri daha önce örendikleriyle zihinlerinde ilikilendirerek yapılandırırlar (Connell ve Franklin, 1994611); Jonassen, 1994; Jonassen, vd., 1995:9). Yapılandırma sürecinde birey, zihninde bilgiyle ilgili anlam oluturmaya ve oluturduu anlamı kendisine mal etmeye çalıır. Bir baka deyile, bireyler örenmeyi kendilerine sunulan biçimiyle deil, kendi zihinlerinde yapılandırdıkları biçimiyle olutururlar. Yapılandırmacı anlayıın uygulandıı eitim ortamları, bireylerin örenme sürecinde daha fazla sorumluluk almalarını ve etkin olmalarını gerektirir (Stiggins, 1999:24). Çünkü örenilecek öelerle ilgili zihinsel yapılandırmalar, daha önce de belirtildii gibi, bireyin bizzat kendisi tarafından gerçekletirilir. Bu nedenle, yapılandırmacı eitim ortamları, bireylerin çevreleriyle daha fazla etkileimde bulunmalarına, dolayısıyla, zengin örenme yaantıları geçirmelerine olanak salayacak bir biçimde düzenlenir. Bu tür eitsel ortamlar sayesinde bireyler, zihinlerinde daha önce yapılandırdıkları bilgilerin doruluunu sınama, yanlılarını düzeltme ve hatta önceki bilgilerinden vazgeçerek yerine yenilerine koyma fırsatı elde ederler (Yaar, 1994:29). Burada belirtilenlere paralel olarak ölçme ve deerlendirme yöntemlerinin de bu örenme basamaklarına, ortamlarına uygun olması gerekir ve örenenin yani örencinin, öretim sürecinin son evresi olan deerlendirme aamasına katılması gerekir. Eitim dünyası da artık örencilerin örenme sonuçlarının sosyal ve kiisel veriler olarak deerlendirilmesini istiyor çünkü bir konu hakkında bilgi sahibi olmak, onu farklı ortamlarda ve farklı durumlarda kullanmayı garanti etmez. Bu açıdan bakıldıında sadece klasik yöntemlerle ölçme ve deerlendirme yapmak, örencilerin bilgiyi farklı alanlara uygulamalarını ve örendiklerinden yeni bilgiler üretmelerini yetersiz kılar (Brooks ve Brooks, 1993:45).
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 237 1.1. Örencinin öreniminin ölçülmesinde ve deerlendirilmesinde yeni yaklaımlar Önce Sonuca önem verme Birbirinden ayrılmı becerilerin ölçümü Bilginin hatırlanması Yazıya dayalı görevler Tek bir doru cevap Gizli veya belirsiz kriterler Öretimden sonra Çok az dönüt Klasik sınalar Tek bir yöntemle ölçüm Ara ara yapılan ölçümler (McMilian, 1997 1.1. de (Mcmilian, 1997:79 80) görüldüü gibi günümüzde yalnızca sonuca önem veren ölçümler yerine, sürecin de ölçülmesi; bilginin hatırlanmasının deil, bilginin uygulanmasının ölçülmesi; örenciye yazıya dayalı görevler yerine, gerçek dünya ile ilikili problemler ve görevler verilmesi; örencinin ölçülmesinde kullanılan kriterlerin belirli ve açık olması, yalnızca öretimden sonra deil, öretim sırasında da ölçümler yapılması; tek bir ölçme yöntemine balı kalınmayıp, çoklu ölçüm yöntemleri kullanılması ve aralıklarla deil, sürekli ölçümler yapılması hedeflenmektedir. 2. PORTFOLYO Portfolyo Nedir? sorusuna cevap arandıında Portfolyo konusunda deiik tanımlar yapılmaktadır. Bunlardan bazıları Günümüzde Sürecin ölçülmesi Birbirini tamamlayan becerilerin ölçümü Bilginin uygulanması Otantik görevler Birden fazla doru cevap Açık ve belirli kriterler Öretim sırasında Yeterli ve zamanında dönüt Performansa dayalı ölçümler Çoklu yöntemlerle ölçüm Sürekli ölçüm aaıdaki ekildedir. Portfolyo; dinamik, hedefi belirlenmi ve sistematik çalımaların bir derlemesidir (Ediger, 2000). Ayrıca örenen kiinin çabalarını, ilerlemelerini ve performansını ortaya koyan çalımaların tümüdür (Ediger, 1996:45). Portfolyo, örenciye ve bakalarına örencinin bir veya daha fazla alandaki baarılarını sunmak üzere amaçlı olarak örenci çalımalarının yansıtılmasıdır (Arter ve Spandel, 1992:36). Meisels ve Steele e (1991) göre portfolyo, örencilerin kendi çalımalarını deerlendirmeye katmalarını, her bir örencinin kendi ilerleyiini izlemesini salar ve bireysel olarak örencilerin performanslarının deerlendirilmesi için bir temel oluturur.
238 lköretim Birinci Kademede Portfolyo Dosyalarının E. Karada ve A. Öney Portfolyo örencilerin sınıf içerisindeki ve sınıf dıındaki çalımalarını ve aktivitelerini ortaya koyan bir deerlendirme eklidir ve portfolyo kültürü birbirleriyle etkileim içerisinde olan bir grup örencinin bildiklerini ve yapabileceklerinin sorumluluunu almalarına dayanır (Oosterhof, 1999:91). Collins (1992) ise bu tanımları daha da kısaltarak; portfolyoyu, hedefi belirlenerek toplanan çalımaların tümü eklinde ifade etmitir. Portfolyo örencisi merkezli olup, örencinin kiisel çabalarını, ilerlemelerini ve baarılarını, bir veya daha çok örenme aralıklarıyla ortaya koymasını salar. Arter ve Spandell e (1992) göre bireysel geliim dosyası (portfolio) örenciye ve bakalarına örencinin bir veya daha fazla alandaki baarılarını sunmak üzere amaçlı olarak örenci çalımalarının toplanmasıdır. Örencinin ölçülmesinde kullanılan portfolyo, örencinin belirli bir amaç için yaptıı çalımaların veya görevlerin toplandıı, örencinin bir süreç içerisindeki gayretini ve baarılarını yansıtan bireysel bir koleksiyondur (Collins, 1992:451; Arter ve Spandel, 1992:37). Yazılı bir sınav belli bir anda ne örenildiini gösteren bir fotoraf ise, portfolyo içindeki deiimin ve geliimin gösterildii bir fotoraf albümüne benzetilebilir (Wiggins, 1993:19). 2.1. Portfolyo le Geleneksel Ölçme Deerlendirme Yöntemlerinin Karılatırılması BOYUT GELENEKSEL DEERLENDRME PORTFOLYO YÖNTEMLER Testin Amacı * Özetleyici * Yargılayıcı * Gelitirici * Tehis edici * Ürün * Süreç Odak Noktası * Öretmen merkezli aktiviteler * Ezbere ve hatırlamaya dayalı * Örenci merkezli aktiviteler * Düünme ve yargılamaya dayalı * Sınavın sonucudur. *Örenim süreci boyunca verilir Geri Bildirim * Örenim sürecinin sonunda verilir. *Öretmenin çalıma hakkındaki * Geri bildirim yargılayıcıdır yorumlarıdır. *Örencini kendisini gelitirmesine yardımcı olur. Sınavın Özellii *Genellikle kâıt-kalem testleridir *Çok boyutlu pek çok deiik tip Sınavın Yönetimi *Örencilere bilgilerini göstermeleri için tek bir ans verilir *Geri bildirim örenciye geç ulaır *Kitaplar kapalıdır *Örenci bazı bilgileri ezberlemeye zorlanır. Çerçeve *Örenciler kendi aralarında deerlendirilir. * Rekabeti arttırır. Paydalar * Örencini ailesine sadece sonuçlar gönderilir (Tierney, 1991) ödevleri içerir *Örenme süreci boyunca deerlendirme vardır. * Geri bildirim örenciye çok çabuk ulaır. * Kitaplar açıktır ve örenci eski ve yeni örendiklerini badatırabilir *Örenci belirlenen bir kritere göre deerlendirilir. * Yardımlamayı arttırır. * Örenci ve ailesi deerlendirme sürecine bizzat katılır.
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 239 Yukarıdaki tabloyu incelediimizde; testin amacı boyutunda baktıımız zaman geleneksel deerlendirme sistemlerinin özetleyici olduunu görüyoruz. Yani örencinin sınav kâıdında yazdıı veya iaretledii eylerin deime imkânı yoktur. Bu da süreçten çok ürünün önemliliini vurgular. Alternatif deerlendirme yöntemlerinde, örenciyi ürüne taıyan basamaklar da önemlidir. Yani örenci ürünü ortaya koyma sürecinde öretmeninden geribildirimler alır ve hatalı yönleri deitirir. Öretmen ürünün oluma sürecini inceler. Bu da alternatif deerlendirme sistemlerinin gelitirici olmasının bir sonucudur (McMillion, 1997:51). Odak noktası boyutunda, geleneksel deerlendirme yöntemlerinin ortaya konan ürüne dar bir ekilde odaklandıkları görülür. Bu da öretmen merkezli aktivitelerin ve ezberlenmenin vurgulanmasına neden olur. Alternatif deerlendirme tekniklerinde ise öretim süreci önemlidir (Demirel, 1996:71) Geleneksel deerlendirme yöntemlerinde örenciye verilen tek geri bildirim sınav notudur ve bu geribildirimde doal olarak örenme sürecinin sonunda verilir. Alternatif deerlendirme yöntemlerinde ise geri bildirim öretmenin çalıma hakkındaki yorumu demektir ve örenim süreci devam ederken verilir (Blenkin ve Kell, 1992:145) Sınav yönetimi boyutunda, geleneksel deerlendirme sistemlerinde örenciye belli bir konu hakkındaki bilgilerini göstermeleri için sadece bir kere ans verilmektedir. Fakat alternatif deerlendirme yöntemlerinde ise deerlendirme uzun bir süreç içinde gerçekletii için, örenci çalımasındaki hataları geri bildirimler sayesinde düzeltebilir ve bilgisini gelitirebilir. Yine alternatif yöntemlerde deerlendirme örenim süreciyle iç içe olduundan, geribildirim örenciye çok çabuk ulaır. Fakat geleneksel sistemde örencinin kitapları kapalıdır ve bu da örenciyi kitaptaki bazı bilgilerin ezberlemeye zorlar. Alternatif deerlendirme sistemlerinde ise böyle bir sınırlama yoktur (Fidan, 1986:102). Çerçeve boyutunda iki tür kıyaslama ölçütü görüyoruz. Geleneksel deerlendirme yöntemlerinde gördüümüz tür norm-kıyaslaması, örencilerin kendi aralarında karılatırmaları anlamına gelir. Baarı grup içinde en iyisi olmak anlamına gelir. Alternatif deerlendirme yöntemlerinde ise kriter-kıyaslaması söz konusudur. Yani baarı önceden belirlenen bazı kriterlere göre belirlenir. Örenciler kendilerini belirlenen kriterlere kıyaslar (Brookhart, 1997:165). 2.2. Portfolyo Çalımasının Örenciye Aktarılması Portfolyo uygulamalarında öretmen ilk olarak örencilere bir portfolyonun
240 lköretim Birinci Kademede Portfolyo Dosyalarının E. Karada ve A. Öney uygulanmasındaki amacı anlatır. Portfolyo dosyalarını içine portfolyonun seviyeye uygun bir tanımını ve bu çalımayla neler beklendii yazılabilir. Çalımanın deerlendirme açısından da önemli olduunu ifade ederek motivasyonun tam olmasını salar. Portfolyo çalımasının konusu ve zaman dilimi belirlendikten sonra öretmen çalımanın ilk adımı olarak örencilerin konuyla ilgili materyal toplamasını ister. Bu ekilde konu üzerindeki deiik bakı açıları örenciler tarafından görülmü olur ve toplanan materyallerin hedeflere uygun ekilde deerlendirilmesi gerçekleir. Deinilen bu ilemin sistematik bir ekilde yapılması gerekmektedir (Wellensiek, vd., 2001:22). Bunun için de; Doru ve ilginç sorularla konuya balanması gerekmektedir. Örenciyi hazırladıı portfolyo ile ne örenirim ve bunu nasıl gösteririm sorusunu cevaplamak için kendi kendine konu ile ilgili sorular oluturur. Bu noktada hazırlanan çalımalar birbirinden farklılamaya balar. Örnein; portfolyo nun içeriinde neler olacak sorusunu bir örenci u sorularla cevaplandırabilir; 1- Beni ne zorlamıtı? 2- Beni en çok mutlu eden neydi? 3- Neyi tekrar yapmak isterdim? 4- Benim örenme yolumdaki tekrarlarım nelerdi? 5- Benim için hangi konunun çözümlenmesinde etkin bir adım oluturdu? 6- u ana kadar hazırladıım çalımalarda en iyi neyi yaptım? 7- Çalıma esnasında beni en çok ne aırttı? 8- Bu çalımayı neden dosyamda bulundurdum? 9- Bu çalıma benim için unu ifade ediyor, çünkü... 10- Bu çalımayı bir daha yaparsam, u ekilde yapardım. Bu tür sorular daha deiik biçimlerde de sorulabilir. Bu örencinin kiisel seçimidir. Bu soruları ve dier her türlü ayrıntıyı kendisi yapacaı için bu tamamıyla kendine ait bir çalıma olacaktır. Uygulamalarda öretmen sadece yol gösterici olabilir. Örenci neyi, nasıl ve neden öreneceine kendisi karar verir ve örenmenin sorumluluunu üstlenmi olur (Wellensiek ve dierleri 2001:21). Burada önemli olan konulardan biri toplanan materyallerin sınıflandırılmasıdır. Dosyada yer alacak ürünler dikkatle seçilmelidir. Dosya içerisinde istenen çalımaların örnekleri, yaratıcı çalımalar, deneysel veriler, orijinal modeller, hikâyeler ve makaleler gibi çalıma ürünleri de yer alabilir. Örencilerin gereksiz bilgileri elemeleri onların konu üstündeki
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 241 hâkimiyetlerini gösterir. Ayrıca portfolyolarda amaçlarına ulatıklarını gösteren kanıtların da belirtilmesi yararlı olacaktır (Winsor, 1994:145). Aaıda bir portfolyoda yer alabilecek çalımalardan örnekler verilmitir (Oan- Bekirolu, 2004:98): - Örencinin söz konusu dersi örenmek için hazırladıı tablolar ve/veya grafikler, - Okuduu bilimsel yazılar/makaleler, bu makalelerden ne anlaıldıını gösteren emalar ve/veya makalenin kritii, - Örencinin o hafta ilenen konunun ya da bir kavramın daha önceki konularla, kavramlarla ve/veya günlük hayatla ilikisini anlattıı bilimsel yazılar, - Verilen ödev problemlerinin veya aratırma sorularının yazılı açıklamalarını içeren çözümleri, - Örencilerin okul dıında yapabilecekleri deneyler ve sonuçların yorumu, - Deney raporları, - Kavram haritaları, - Örencilerin alan gezileri sonucu yaptıı çıkarımlar, - Örencinin takip ettii yolların izlenmesi amacıyla, yaptıı bir projenin veya herhangi bir çalımanın aamalarını gösteren materyaller. Bir portfolyo içine yalnızca yazılı dokümanlar deil, ses ve görüntü kasetleri, disketler veya modeller gibi materyaller de konulabilir. 2.4. Portfolyonun Sıradan Bir Örenci Dosyasından Farkı Ve Portfolyo çinde Bulunabilecek Çalıma Örnekleri Portfolyo; örencilerin çalımalarının dosyalanmasından çok daha fazlasını salayan bir yöntemdir. Bir portfolyo; - Örencilerin kendileri hakkındaki görülerini, katılmayı düündükleri belli bir alandaki çalımalarını gösterir. - Örencinin kendi çalımalarını ve bu çalımaya karı stratejilerini deerlendirmesine yardımcı olur. - Örencilerinin çalımalarının deerlendirilmesi aamasında onların katılımı ile onları tevik eder. - Eitim programı ve öretimin deerlendirilmesi için bir araç salar. Örenciler bir örenme süreci içerisinde bireysel geliim dosyaları hazırlayabilecekleri gibi. Okul dönemi boyunca da bir örenci çalıma dosyaları hazırlayabilirler. Bu aamada bir öretim rehberinin bireysel geliim dosyalarına eklenmesi önerilir. Günlük kullanımda ise örenciler kendi geliimlerini ve
242 lköretim Birinci Kademede Portfolyo Dosyalarının E. Karada ve A. Öney gözlemlerini defterlerine kaydederler. Tümel deerlendirme, seçilmi bir çalımayı kapsar. Bireysel geliim dosyasına konulan çalımaların kim tarafından seçilecei ile seçilmi deikenler öretmenden öretmene deiir. Bazı sınıflarda örenciler, öretmenleri ve kendileri arasında ibirlii kurarak kriterleri seçerler. Kriter, önemli örenmeleri gösteren bir parçadır. Dier sınıflarda, örenciler tarafından seçilen çalımalara ek olarak öretmen çalımaları seçer. Sistem ne olursa olsun, bireysel geliim dosyası seçilmi bir çalıma ve tanımlanmı bir süreçtir. Portfolyo hazırlarken örenciler organize etme ve sentez yapma kabiliyetlerini kullanarak, ne kadar baarılı olduklarını ve ne kadar örendiklerini en iyi ekilde göstermeye çalıırlar. Portfolyonun en önemli özelliklerinden birisi, örencinin kendini yansıtması nı salamasıdır. Örenci portfolyoya koymak için neden o materyali seçtiini ve seçme kriterlerini anlattıı için, öretmen örencinin nasıl ve ne kadar örendii hakkında bilgi sahibi olabilir. Bu da portfolyoyu bir örenci dosyasından ayıran en önemli özelliktir. Portfolyonun en genel amacı, örencinin belirlenen örenim hedeflerine ulatıını göstermesi ve kanıtlamasıdır. Bu nedenle portfolyonun içinde: - Örencinin ulaması istenilen kazanımlar - Örencinin portfolyosuna koyduu çalımaların hangi kazanımlara yönelik olduu - Neden o çalımanın seçildii, - Çalımaların hangi kriterlere göre deerlendirilecei ve - Örencinin öz deerlendirmesi yer alır. Aaıdaki bir portfolyoda yer alabilecek çalımalardan örnekler verilmitir (Oan-Bekirolu, 2004:110) - Örencinin söz konusu dersi örenmek için hazırladıı tablolar ve/veya grafikler, - Okuduu bilimsel yazılar/makaleler, bu makalelerden ne anlaıldıını gösteren emalar ve/veya makalenin kritii, - Örencinin o hafta ilenen konunun ya da bir kavramın daha önceki konularla, kavramlarla ve/veya günlük hayatla ilikisini anlattıı bilimsel yazılar, - Verilen ödev problemlerinin veya aratırma sorularının yazılı açıklamalarını içeren çözümleri, - Örencilerin okul dıında yapabilecekleri deneyler ve sonuçların yorumu, - Deney raporları, - Kavram haritaları, - Örencilerin alan gezileri sonucu
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 243 yaptıı çıkarımlar, - Örencinin takip ettii yolların izlenmesi amacıyla, yaptıı bir projenin veya herhangi bir çalımanın aamalarını gösteren materyaller. Bir portfolyo içine yalnızca yazılı dokümanlar deil, ses ve görüntü kasetleri, disketler veya modeller gibi materyaller de konulabilir. 3.PORTFOLYONUN DEERLENDRLMES Salıklı deerlendirme yapabilmek için örencilerin hedeflerinin ne olması gerektii ve standartlar açıkça belirlenmelidir. Öretmen bunun için belirli ölçek ve yöntemler gelitirerek örencinin performansının gözlenmesine olarak salamaktır. Örencinin geliimini gösterecek olan portfolyo kriterler ile deerlendirilir. Önceden belirlenip hem örenci hem de veliye bildirilen kriterler deerlendirmede çok büyük önem taıyacaktır. Tüm kriterlerde müfredata uyumluluk dikkate alınmalıdır (Brookhart ve De Voge, 1999: 421) Krathwohl a (1998) göre örencilerin bireysel geliim dosyaları (portfolyo) çalımalarını deerlendirmek için uygun zaman örencilerle birlikte kararlatırılır. Örenciler kendi çalımalarını deerlendirebilirler. Böylece kendi çalımaları hakkında bir yargıya varır ve ilerde yapacakları çalımaları kararlatırırlar. Böylece örenciler bir örenen olarak kendi ilerlemelerini deerlendirmeyi örenirler. Örencinin bir sürecin baındaki ve sonundaki geliimi takip edilebilir. Örencilerin kendi portfolyoları içerisindeki deerlendirme hakkında bilgi sahibi olmaları salanır. Örnein; onlara aaıdaki sorular gibi örnek sorular sorulur: - Bu çalımada gurur duyduun, en iyisini yaptıına inandıın bir çalımanı gösterebilir misin? - Niçin gurur duyduunu açıklar mısın? - Yeniden gözden geçirdiin, ele aldıın bir çalıman oldu mu? Yapmaktan çok zevk aldıın bir çalıman var mı? Niçin bu çalımayı yapmaktan zevk aldın? 4. SONUÇ ve ÖNERLER Eitimin her alanında ölçme ve deerlendirme olmak zorundadır. Aksi taktirde eitim sonucunda yeterli bilgi ve beceriye ulaılıp ulaılmadıı, uygulanan eitim programının baarıya ulaıp ulamadıı belirlenemeyecektir. Yapılanmacılık anlayıın uygulandıı eitim ortamları, bireylerin örenme sürecinde daha fazla sorumluluk almalarını ve etkin olmalarını gerektirir. Buna paralel olarak örenen deerlendirme aamasında da etkin rol oynamalıdır.
244 lköretim Birinci Kademede Portfolyo Dosyalarının E. Karada ve A. Öney Alternatif ölçme anlamlı örenme deneyimleri demektir. Alternatif ölçme, örencilerin kendi örenme biçimlerinin ve düüncelerini analız etmeleri salamak yoluyla kendine dönük düünmeyi ve kendini irdelemeyi öretir. Öretmenler hizmet-öncesi eitimleri sırasında yapılandırmacı örenme yaklaımı ve yaklaıma uygun deerlendirme konularında kuramsal ve uygulamalı olarak yetitirilmelidirler. Görev baındaki öretmenler de hizmet-içi eitim programlarına alınarak yapılandırmacı kuram ve uygulamalar konularında bilgi, beceri ve tutumlarla donatılmalıdır ve uygulamada olan eitim programına hâkim olmalıdırlar. Alternatif ölçme deerlendirme konularında yazılmı yabancı kaynaklar Türkçeye çevrilmeli ve ilgili kiilerle paylaılmalıdır. Portfolyoya konulan çalımaların deerlendirilmesinde kullanılacak kriterler örenciye bildirilmeli ve çalımanın niteliine göre bazı kriterler beraber belirlenmelidir. Portfolyo sadece bilisel becerilerin geliimine ve deerlendirilmesine odaklanmaz, aynı zamanda örencileri grup çalımasına ve yardımlamaya tevik eder ve sosyal ve psikomotor becerilerinin geliimine katkıda bulunur. Örenciler portfolyo dosyasına koydukları çalımaları kendileri deerlendirmelidirler. Ancak o zaman kendi çalımaları hakkında bir yargıya varabilirler. 5. KAYNAKLAR Arter, J. ve Spandel, V. (1992). Using Portfolios Of Student Work in Instruction and Assessment. Educational Measurement: Issues and Practice, 11, 36-44. Blenkin G.M. ve Kelly A. (1992). Assessment in Early Childhood Education. Great Britain: Edmissly Press. Brookhart, S. M. (1997). A Theoretical Framework For The Role Of Classroom Assessment in Motivating Student Effort and Achievement. Applied Measurement in Education, 10(2): 161-180. Brookhart, S. M. ve DeVoge, J. G. (1999). Testing A Theory About The Role Of Classroom Assessment in Student Motivation and Achievement. Applied Measurement in Education, 12(4): 409 425. Collins, A. (1992). Portfolios For Science Education: Issues in Purpose, Structure, and Authenticity. Science Education, 76(4), 451 463
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 245 Connell, T. H. ve Franklin C. (1994). The Internet: Educational Issues, Library Trends. 42 (4), 608 625. Demirel, Ö. (1996). Genel Öretim Yöntemleri. Ankara: Usem Yayınları. Ediger, M. (1996). Portfolios, Pupils and the Teacher. Education Quarterly, 25 (1), 45 55. Ediger, M. (2000). Portfolios: Will They Endure?. College Student Journal, 34, 21-38. Fidan, N. (1986). Okulda Örenme ve Öretme. Ankara: Kadıolu Matbaası. Jonassen, D. H. (1994) Thinking Technology: Toward A Constructivist Design Model. Educational Technology. 34 (3), 34 37. Jonassen, D. H. Vd. (1995). Constructivism And Computer-Mediated Communication in Distance Education, The American Journal of Distance Education. 9 (2), 7 26. Krathwohl, D. R. (1998). Methods of Educational and Social Science Research. New York: Addison Wesley Longman. McMillian, J.H. (1997). Classroom Assessment: Principles and Practice For Effective Instruction. Bacon: Needham Heights. Meisels, S., ve Steel, D. (1991). The Early Childhood Portfolio Collection Process. Ann Arbor, Michigan: Center for Human Growth and Development. Ogan-Bekirolu, F. (2004). Klasik ve Alternatif Ölçme-Deerlendirme Yöntemleri: Fizikte Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayınevi. Oosterhof, A. (1999). Developing and Using Classroom Assessments. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Wellensiek, A. vd. (2001). Lernen mit dem Portfolio. Unterricht Arbeit + Technik, 9, 21 23. Wiggins, G.P. (1993). Assessing Student Performance: Exploring The Purpose and Limits Of Teaching. San Francisco: Jossey-Bass Publishers. Wiggins, G.P. (1993). Assessing Student Performance: Exploring The Purpose And Limits Of Teaching. San Francisco: Jossey-Bass Publishers. Yaar,. (1993) Yabancı Dilde Okuma Becerilerinin Gelitirilmesinde Küçük Gruplarla Öretim
246 lköretim Birinci Kademede Portfolyo Dosyalarının E. Karada ve A. Öney Yönteminin Etkililii. Eskiehir: A.Ü. Eitim Fakültesi Yayınları.