Intercultural Media Training in Europe Yerel topluluk medya eitmenleri ve editörleri için el kitabı 1
Intercultural Media Training Bildungszentrum BürgerMedien (ed.): Intercultural Media Training in Europe Topluluk medyası eitmenleri ve editörleri için el kitabı Online versiyonu için CD-ROM ve web sunumu Ingilizce, Almanca, Macarca ve Türkçesi mevcuttur. ngilizce ve Almanca baskı hali aaıdaki adresten elde edilebilir: Kopaed Verlag, München www.kopaed.de Yazılı baskı için: Kopaed Verlag, Pfälzerwaldstr.64, D-81539 München. Tel.: 0049-089 688 900 98 Fax: 0049-089 689 19 12 veya Bildungszentrum BürgerMedien Impressum / V.i.S.d.P: Bildungszentrum BürgerMedien Turmstr.10, D-67059 Ludwigshafen Tel. 0049-621 52 02 248 Fax: 0049-621 52 02 243 bzbm@lmk-online.de www.bildungszentrum-buergermedien.de Tüm hakları saklıdır. 2
Avrupa da Kültürlerarası Medya Eitimi 2 yıllık Socrates Grundtvig Inter.Media projesinin sonucudur, Ekim 2004-Eylül 2006 Inter.Media Bildungszentrum BürgerMedien, Ludwigshafen / DE (BZBM) partner organizasyonları Verband Freier Radios Österreich, Vienna / AT (VFRÖ) Transitions Online, Prague / CZ (TOL) Gemeinschaftswerk der evangelischen Publizistik, Frankfurt / DE Civil Radio Budapest / HU (CRB) The Media CooP / NEARfm, Dublin / IE (NEARfm) Tekgida-Is Trade Union, Ankara /TR Klipp&Klang Radiokurse, Zürich/CH (dıarıdan partner) Proje Bakanı Proje kordinatörü Katja Friedrich, Bildungszentrum BürgerMedien Andreas Linder, Bildungszentrum BürgerMedien Kültürlerarası Media Eitimi Modüllerinin Yazarları: Modül I Modül II Modül III Beate Flechtker, Angela Isphording (BZBM) Sally Galiana (NEARfm) Gergely Gosztonyi (CRB) Frank Hagen, Sandra C. Hochholzer, Fiona Steinert (VFRÖ) Antje Schwarzmeier (BZBM) Adriane Borger (K&K) Andreas Linder (BZBM) Toby Vogel (TOL), David Röthler (VFRÖ) Gavin Byrne (NEARfm) Pinar Alkan (Tekgida-Is) Ilja Gerhardt, Mateo Zappa (K&K) Kapak ve düzenleme Çeviri ve baskı Fotoraflar Andreas Linder, Stefanie Brosch Susan Jones, Freudenstadt / DE Andreas Linder Gergely Gosztonyi Sally Galiana Inter.Medya projesinin baarılı olmasına özellikle de Inter.Medya modüllerinin gelimesine, bu el kitabına ve projenin dier sonuçlarına katkıda bulunan herkese (özellikle de yukarıda adı olmayanlara) çok teekkür ediyoruz. 3
Intercultural Media Training çindekiler Giri ve Genel Açıklama Önsöz ve açıklamalar...sayfa 5 Kültürlerarası Medya Eitimi Giri ve Genel Açıklama...9 Avrupa daki topluluk medyasında kültürlerearası medya çalıması üzerine arka plan...11 Kültürlerarası örenime yaklaımlarımız...12 Yetikin eitimi için kavramlar konseptinde Inter.Media..15 Kültürlerarası medya eitiminde ve medya uygulamasında en iyi uygulama için aratırma...18 Kültürlerarası Medya Eitimi Modüller Kültürlerarası Medya Eitimi Modül I: Topluluk medyasında iletiim ve kültürlerarası organizasyon için modeller...19 A. Kavramların genel açıklaması ve amaçlar...20 B. Örenim hedefleri ve örenim konusu...21 1. Herkese açık mı?!...21 2. Eitlik ve çeitlilik için açık yapı!...30 3. Takımlarda çeitlilik deneyimi...36 C. Modül I Çizelge formunda tanımlama...38 D. Organizasyon Gereklilikleri...45 E. Örenim materyalleri...45 F. Eitmenler...47 G. Hedef Grup...47 Kültürlerarası Medya Eitimi Modül II: çok dilli alanlarda radio programlama, kültürlerarası uygulama...49 A. Kavramların genel açıklaması ve amaçlar...50 B. Örenim hedefleri ve örenim konusu.. 51 1. Çokdilli radyo yayınları...52 2. Gazetecilik çalımasına kültürlerarası yaklaımlar...53 3. Kültürlerarası Redaksiyon Grupları...54 4. Detaylı çalıtay çizelgesi...55 5. Proje Takibi: tematik özel odak programı...63 C. Modül II Çizelge formunda tanımlama...68 D. Organizasyon Gereklilikleri 76 E. Örenim materyalleri..76 F. Eitmenler...77 G. Hedef Grup...77 Kültürlerarası Medya Eitimi Module III: Irkçılıa karı gazetecilik/uluslarası a oluturma ve internet uygulamaları...78 A. Kavramların genel açıklaması ve amaçlar...79 B. Örenim Konusu...81 1. Medya ve ırkçılık...81 2. Irkçılıın boyutları...84 3. Irkçılık karıtı gazetecilik / ırkçılık ve dil...86 4. Internet research for journalists...90 5. Weblogs, audioblogs, podcasting and intercultural journalism...93 6. Evaluating online information...99 7. E-Learning for audio live-streaming...105 C. Modül çizelge formunda tanımlama...107 D. Organizasyon Gereklilikleri...112 E. Örenim materyalleri.112 F. Eitmenler...112 G. Hedef Grup...112 Ek Inter.Media Projesinin Tarihi ve Seyri...113 Inter.Media ortaklıı Partner organizasyonların sunumu...115 Inter.Media sertifikası...122 4
Inter.Media: Köprüler Kurmak Cok kültürlü bir topluma, Avrupalı yaklaım medyada günümüzde önde gelen konulardan biri. In the context of various events, news and documentaries frequently portray cultural minorities as related to protest, violence, and societal problems. Bireyler kendi adlarına çok nadiren söz hakkına sahip olabiliyor,ve hayat koulları da yeterince anlatılmiyor. Entegrasyon politikası -genellikle baarısızlık olarak nitelendiriliyor, örnein Almanya da- oysa dier perspektifler göz önünde bulundurulsa ve göçmenlerin kültürel altyapıları, deneyimleri raporlarla aydınlatılsa, dieri, ev e daha yakınlatırılsa çok daha baarılı olabilir. Eer kültürlerarası diyalog böylesine gerekli ise son gelimeler göz önünde bulundurulduunda, medyada da bu konu aktif bir ekilde ilenmeli mi? Günümüzde yerliler ve yeni gelenler arasında hızla büyüyen bir güvensizlik ve çözülemeyen çatımalarla karı karıya kalıyoruz-medya tarafından da abartılan toplumsal kutuplama söz konusu- ve bu nedenle, bu eilimlere sivil toplum nasıl cevap verebilir ve digeri ni kendi ortamına ve kendi algısına gore oluturduu kendisine nasıl entegre etmeye balamalı sorusu ile karı karıyayız. Konuyu ele alma, çok kültürlü bir toplumda çözüm için ve barıçıl bir ekilde birlikte yaayabilmek için bir adımdır. Inter.Media projesinde gelitirilen giriimler bu gelimeye katkida bulunmayı amaçlar. Kültürlerarasi Medya Eitimi üzerine hazırlanmı bu kitapçik iki yıllık bir sürede Inter.Media projesindeki proje partnerleri arasındaki tartımalarla ekillenen ve gelitirilen bir çalımanın sonucudur. Kültürlerarasi diyalog,ticari olmayan topluluk medyasına sunulabilecek gazetecilik eitimi ve çalıtayları için temel bir taslak oluturur. Bununla, Kültürlerarası Medya çalımalarını güçlendirmek için yapılan eitım çabalarına hız verilmesine katkıda bulunabilmek ve klavuz salamak istiyoruz. Bu çalımayı uygulamada kullanmak, onu toplumsal sektörlere ve corafi bölgelere adapte etmek ve gelitirmek kanımızca ilerideki kültürlerarası medya projelerimizin gelitirilmesi için büyük önem taımaktadır. Teekkürler Avrupa Komisyonu Eitim ve Kültür Genel Müdürlüüne yaptıkları finansal yardım için,badenwürttemberg iletiim ve Medya idaresi Kurumuna (LFK),Hessen Özel Yayıncılık Kurumuna ve içerikteki konular üzerine desteklerinden ötürü Alman danıma kurulu üyelerine (üye organizasyonlar sayfa 115 te belirtilmektedir)teekkürlerimizi iletmek isteriz. Almanca ingilizce çevirmenimiz SusanJones a kavramsal hedeflerimize gösterdii özen için ve Bildungzentrum BürgerMedien,ofis arkadalarımız Stefanie Brosch ve Evelyne Becker e projeye olan balılıklarından ötürü memnuniyetimizi iletmek isteriz. Bildungszentrum daki Proje koordinatörümüz Andreas Linder e olaanüstü yetenei yorulmak bilmez iletiim çabaları ve deerli katkıları için özellikle teekkür etmek istiyorum.son olarak,önüne geçilmez zorluklara ramen verimli katkıları ve projemize balılıkları için tüm partner organizasyonlardan üyelerimize teekkür etmek istiyorum.sonuçlar bu el kitabında gelecekteki eitim çabalarına ve gelecek projelere katkıda bulunmak amacı ile belgelendirilmitir. Projenin baarısı için katkılarınızdan ötürü hepinize teekkür ederim. Katja Friedrich, Intermedia Projesi Bakanı Genel Müdür- Bildungszentrum BürgerMedien e.v. Foreword and statements 5
Intercultural Media Training Kültürler Arası Basın Eitimi Giri ve Gözden Geçirme " Kültürler Arası Basın Eitimi " kültürlerarası örenime çeitli yalaımlar sunan bir çalıma programı sunar.bu çalıma Avrupa daki yaklaık 1500 ticari olmayan basın kurulusundaki gönüllülerin ve çalıanların eitimindeki bir boluu doldurmayı amaçlar. Ayrıca Avrupa daki ırkçılık ve dier tür ayrımcılıklara karı sürdürülen savaın bir parçasıdır.ticari olmayan basın kurulularına serbestçe ulaabilmeyi ve sosyo-kültürel anlamda çeitlilik salayan azınlık ve counluk grupları arasındaki toplumsal haberdarlıı gelitirmeyi amaçlar.ticari olmayan basın kurulularındaki kurumsalve basınsal ibirlii üzerinden kültürlerarası becerilerin örenimini destekler.bu el kitabının amacı Avrupa içersinde Kültürlerarası Basın Eitimi uygulamasının cultural ve ulusal sınırlar arasında karılıklı bir alıverie öncülük etmesini salamaktır. Kültürlerarası Basın Eitimi programının genel tanımı Kültürlerarası Basın Eitimi programı 2 senelik Socrates-Grundtvig(Ekim 2004-Eylül 2006) projesinin ürünüdür.projenin ana sonucu üç eitim modülüdür.bu modüller uluslararası çalıma gruplarında gelitirildiler ve pilot seminerlerde denendiler.modül kavramları ve pilot seminerler bu elkitabı için gözden geçirildi,deerlendirildi ve sonuçlandırıldı.her modülün alternative basın kuruluslarındaki kültürlerarası basın çalımalarına farklı bir bakı açısı var.modüller yardımcı olarak düzenlenmitir fakat ayrı olarakta kullanılabilirler. Bu el kitabı nasıl kullanılmalı Bu elkitabı Kültürlerarası Basın Eitimi modülleri örenimin detaylı açıklamasını sunar. Eitim kurumları, ör:basın kuruluları, Kültürlerarası Basın Eitiminin kapsamlı bir genel düüncesini,yapısını,yöntemini alırlar. Ayrıca bu elkitabı pedagojik yaklaımların ve Kültürlerarası Basın Eitimi programının anlaılmasının kolaylatırır aynı zamanda içerii açıklar. Elkitabının Almanca, ngilizce,macarca ve Türkçe tercümelerini bulmak mümkündür. Modüller Bu elkitabındaki modül tanımı dört gün boyunca süren model eitimine dayanır.herbir modül kendi birimsel biçimiyle yapılandırılmıtır. Her eitim modülüne en az iki tecrübeli eitmenden oluan bir takım olmalıdır.grupların en fazla 15 kiiden oluması tavsiye edilir.modüller bu elkitabında belirtildii gibi ileyebilir fakat içerik düzenleyicilerin veya hedef grupların özel ihtiyaç veya ilgi alanlarına göre deiebilir.modüller özellikle radio yayıncılıı ve yazılı basın için kültürlerarası eitim sürecini kolaylatırmayı amaçlar. MODÜL I: Kültürlerarası örgiütlerde modeller ve tomlumsal basında iletiim -Açık Eriim: Göçmenler ve dier azınlıklar için taplumsal basına ayrımcılık içermeyen eriim salamak. -Kültürlerarası karılama alanı olarak toplumsal basın : Kültürlerarası / ayrımcı olmayan haberleme,toplumsal basında organizasyon ve faaliyet türleri. -Takım çalıması balamında kültürlerarası/ırkçı olmayan organizasyon ve etkinlik türleri. MODUL II: Çok kültürlü ve çok dilli bölgelerde radio programcılıı - Radyo atölyelerinde kültürlerarası dürtüler ve metodları: Dil,zaman ve kültürlerarası atölye çalımalarının sonucu olarak radio eitiminde kültürlerarası birimlerin bütünlemesi metodları (giri ve basit seviyede);; yazınsal basına ve editorial ilere kültürlerarası yaklaım - Çok dilli radio programlarına teorik ve pratik yaklaımlar: Lisan ve konusma baglamında çok dillilik uygulamaları Çok dillli program birimleri için kavramlar ve yöntemler Sunum ve yaratıcı gazetecilikte çok dilli eitim formları (çok dilli röportaj ve sunumlar) -Kültürlerarası programlarda editöryal kavramlar 6 Introduction and overview
Çeitlilik temelli editoryal ibirlii modelleri, ortak eitim ve ibirliinde bulunacak toplumlar ve editorial gruplar için kaynaklari içerik temelli yayıncılık modelleri-bireysel programların sınırlarını ama,içeirin ve kurumsal yapının radyo istasyonlarında çokkültürlü/kültürlerarası takım çalıması için gelitirilmesi (iç ve dı a). Baarılı katılım sertifikası Bildungszentrum BürgerMedien Kültürlerarası Basın Eitimini baarıyla tamamlayanları ödüllendirmek için bir sertifika hazırlamıtır.sertifikada etimin içerii ve katılanların yaptıı bireysel aktivteler listelenmitir.herbir Kültürlerarası basın Eitim modülü ve eitim modüllerine katılım için hazırlanmı ayrı sertifikalar mevcuttur. Kültürlerarası Basın Eitim sertifikaları sadece Kültürlerarası BAsın Eitim ortaklıı ile birlikte verilebilir. MODUL III: Irkçılıa karı gazetecilik / uluslarası a ve internet uygulamaları - Medya ve Irkçılık; Kültürlerarası konularda ırkçı olmayan gazetecilik - Gazetecilik aratırma (çevrimiçi) ve yayımlama yöntemleri. Editorial Avrupa ve uluslararası alarda editoryal ibirlii,iletiim ve program deiimi.uluslararası editoryal ibirlii sürecinin geliimi. - E-örenme birimi: Multimedya kullanım alanlarında basın yeterlilii uluslararası basın isterinde internet kullanımı (audio livestreaming). Multimedya kullanım alanlarında- uluslararası basın çalımalarında(canlı ses akıı)internet kullanımı-basının yeterlilii. Modül metinlerinin yapısı K.Arası Basın Eitimi modüller metnleri amaç-tatmin-metodunu takip eder.katılanların herbiri ulamayı hedefledikleri bir balangıç açıklamasıyla balar.herbir metin katılanların yetenek olarak ulasmayı amacladıkları bir baslagıç açıklaması ile balar. Ana bölümde, modülün gerçeklemesi örenme metninin (A ve B bölümü) açıklamasıyla detaylanmıtır.bu kısım modülün sonundaki çizelgeyle sonuçlandırılmıtır (Bölüm C.). Ek bilgiler yönetimsel gereklilikler, konumlar ve katılanlar ve eitmenler üzerine verilmitir (D den G ye kadar olan bölüm). Metin aynı zamanda CD-Rom ve proje internet sayfasında bulunan sunumlar, yardımcı metinler ve metod kartları gibi yardımcı materyallere ulamayı salayan linkler. Lnkler yanında bir sembolle ve mavi italik yazıyla belirtilmitir. Örnek: activity card Power Flower Deerlendirme K.Arası Basın Eitimi Gemeinschaftswerk der evangelischen Publizistik (DE) tarafından deerlendirilmitir. Deerlendirmede modüllerdeki çalıma süreçleri ve içerik gelitirmesi göz önüne alınmıtır. Gözetmen bizzat pilot eitim kurslarında bulunmutur.gözetmen deerlendirme gereçlerini yazarlar,eitmenler ve gelecekteki Kültürlerarası Basın Eitimi katılımcıları için gelitirir. CD-ROM ve Web sitesi Bu el kitabıyla birlikte verilen CD_ROM el kitabının elektronik ortam sürümü ve yardıncı bildiriler,detaylı metod tanımlamaları,sunumlar,örenim gereçleri,ek bilgiler,deerlendirme formları,ses kayıtları ibi her dilde mevcut olan yardımcı araçlar içerir. CD-ROM da bulunan araçlar ve www.intermedia-online.org internet sitesi kiisel çalımalar için kullanılabilinir.nternet sitesi ayrıca örenim aracı üzeriden yenileme ve geniletme yapabilmeye izin veren bir interaktif geri besleme sistemi içerir. E-Örenme-Modülü nternet sitesi ayrıca bir E-örenme modülü olan canlı ses akıı(audio livestreaming) hizmetini sunar. www.intermediaonline.org/elearning adresine tıklayarak bu hizmetlere ulaabilirsiniz. E-örenme araçları Kültürlerarası Basın Eitimi modul IIII ün bir parçasıdır fakat ayrıca modül II de bulunan atölye çalımaları v eve radio eitimi içinde kullanılabilinir.internet temelli akı günlük radio yayıncılıında oldukça faydalı bir araçtır. Az sayıda ekipmanla (internet eriimli bir dizüstü bilgisayar, mikser, kulaklık,ve mikrofon) herhangi bir yerden(internet eriimi olan) bir radyo stüdyosuna veya internete canlı program sunumu yapılabilinir. 7 Introduction and overview
Intercultural Media Training Kültürlerarası Basının Avrupa daki toplumsal basında arkaplanı Kültürlerarası Basın eitimi alternatif toplumsal basınla ilikilidir. Kültürlerarası Basın Eitimi ortak organizasyonları ticari olmayan basın kurulularında kültürlerarası gazetecilik ve organizasyon yeterliliklerini beslemek amacıyla bir eitim programı hazırlamıtır. Bu sıralama (aaıda belirtilmitir) Kültürlerarası Basın Eitimi balııyla üç adet sistematik olarak ilikilendirilmi modüllerden oluur. Hedef kitle ticari olamayan basında tam ve yarım gün çalıanları onların gönüllü meslekdaları ve basın takipçileridir. Eitim sıralamasının amacı sistemin Avrupadaki ulusal ve uluslararası alarda kullanılmasıdır Avrupa ya ve Avrupa dan göç yükselerek artacak ve beraberinde kültürlerarası eitime önemli ölçüde dilsel,kültürel ve politik deiiklikler getirecektir. Ticari olmayan toplumsal bası bugünün avrupa toplumunu sürekli genileyen kültürel etkilenmeler spektrumu ve politik görü noktası olarak karakterize etmitir. Bunun gibi açık eriimler,katılımcı medyeda (parka parka marjinallemi gruplar için) basında aktif bulunmayla ve kendi ilgi alanlarını topluma sunmayla basında yeterlillii artırmak için bir fırsatlar sunar. Ticari olamayan basın yerel toplumda hatrı sayılır bir badatırma görevi üstlenir. Genellikle, eylemciler ve editörler gönüllülük temelinde çalıırlar. Bu durumda kültürel çeitlilik en deerli eylerden biridir: kültürel geçmii zengin olan insanlar kendilerini ana dillerinde veya birden fazla dilde ifade etme fırsatına kavuurlar.hiçbir zaman, toplumsal medyada bile kültürel çeitlilik birimlerinin sunumu tamamen tatmin edici olmamıtır: -Göçmenler ve dier azınlık grupları toplumsal medyadaki karar ve organizasyon süreçlerine zorlukla katılım göstermilerdir. - Çok dilli programlar ve kültürlerarası editoryal gruplar ve programlar basında bulunmaktadır, fakat bunlara organize bir destek verildii zaman en yüksek derecede fayda gösteririler. - Önceki eitim programları genellikle resmi dilde hazırlandıından, göçmen geçmie sahip olanlar ve resmi dili yeterli olmayanların katılımında ve ulaımında zorluk çekilirdi. - Kültürlerarası ırkçılık karıtı gazetecilik uygulamalarının gerçekte belirli bir sistematii yoktur.sadece bazı genel ifadeler vardır. Kültürlerarası Basın Eitimi kültürlerarası süreçlerin ve aktivitelerin balama aracı olarak bu analiz temelinde gelitirilmitir.ayrıca geçmiteki organizasyon ve eitimlerdende faydalanmıır. Kültürlerarası BasınEitimi projesinin aratırmalarının sonucları CD-Rom da bulunabilir.. 8 Background on intercultural media work
Kültürlerarası eitime yaklaımlarımız Günümüz küreselleme ve göç kavramları balamında ve 11 Eylül 2001 olaylarından sonar herkes tarafından bilinen (en azından belli dereceye kadar) kültürlerarası duyarlılıın ve sosyal hogörünün kurulmasnda karılıklı hogörününve gerçek diyaloun ne kadar önemli olduu ortaya çıkmıtır. Mamafih, gerçek bir paradigma deiimine ulamak için politik önkoullar ihtiyaç duyulan önemli ifadelerdir. imdi,bm antlamalarına ve Avrupa çalımalarına ulusal göç kanunları,göçmenler ve iltica talebinde bulunanlar için kısıtlamalar balamında daha yakından bakacak olursak, çokkültürlü açık bir toplum yaratma çabalarına yeterli miktarda çaba harcandıı için daha iyimser bakabiliriz. (NILE Network for intercultural learning in Europe) 1 Inter.Media kültürlerarası ve ırkçılık karıtı eitim içim çeitli yaklaımlarla çalıtı ve onları belirli bir hareket-temelli basın pedagojisi yaklaımıyla birletirdi 2. Yaayarak Örenme felsefesine dayanan,hareket temelli basın pedagojisi, basının özgür kılıcı kimliini ve demokratik iletiim yeterliliklerini desteklemeyi amaçlar.aktif basın çalımasıyla örenenler kendilerine ve sosyal gerçeklere eletirel bakma yetisi kazanırlar.basın kurulularının gerçei nasıl ina ettiklerini tecrübe edebilirler.buna özgü olarak,grupların içinde lisan noksanlıkları bir dezavantaj yaratabilir veya grupların bireylerinin kendi sosyal statüleri bu yaklaımda aktif bir rol üstlenebilir. Yaklaım, süreçler ve kiilerarası ilikiler temellidir. Basın ürünleride 1 NILE is a Socrates Grundtvig network. See http://www.intercultural-learning.net 2 See f.e.: HÜTHER, Jürgen, SCHORB, Bernd, BREHM-KLOTZ, Christiane (eds.), 1997: Grundbegriffe Medienpädagogik. München: KoPäd. Or: FICHTNER, Jörg, GÜNNEL, Traudel: WEBER, Sigrid (eds.) 2001: Handlungsorientierte Medienpädagogik im Bürgerradio. München: KoPaed (haber,kilp,röportaj,makale,program) yaklaımda esastır. bu Kültürlerarası eitim tam olarak nedir? Bu soru Inter.Media projesinin anahtar sorusudur. Biz bu soruya birçok yanıt bulduk. Kültürlerarası iletiimin proje ortaklarında farklı ulusal içeriklere ve çeitlilik koullarına balı deiken,deneysel arkaplanları vardır. Mamafih kültürlerarası iletiime veya eitime ortak anlayı salayan belirli durumların karılıklı deiimi olmutur.bu anlayıtaki durumlardan biride çokkültürlü toplumlarda baskın olan topluluun içinde kültürlerarası eitimin yabancılar için sadece basit bir entegrasyon seminerinden fazla olmasıdır. Kültürlerarası eitime yalnızca azınlık ve çounluk grularının her ikisindende bireylerin eitim sürecine dahil olduu zaman ba vurulabilir. Çokkültürlülük bir kiinin yalnız egzotik kültürüne duyulan ilgiden fazlasını ifade eder. Kültürlerarası ve ırkçılık karıtı pedagojik yaklaımlar Konuyla ilgili akademik literatür durumla ilgili birçok pedagojik yaklaım sunar. Kültürlerarası eitim yaklaımlarından bazıları daha çokkültürcü bazıları daha ırkçılık-karıtı dır. Inter.Media projesinde bize bu yaklaımları birletirmeyi ve amacımızla birlikte modül tanımlamamıza en uygun olabilcek yaklaımı yaratmaya çalıtık. Kültürlerarası yaklaımlardan çou konuya çounlukta olan nüfuslarda kültürel farklılıklara ve çeitliliklere karı bir bilinç uyandırmaya odaklanmıtır. Bu yaklaımlar bireyselllie dayanır. Toplumun genelinden ziyade bireylerin anlayılarını ve davranılarını deitirmeye çalıırlar. Kültürlerarası yaklaımlar bireyler arasında farklı kültürel davranı ve tecrübelerden kaynaklanabilcek kültürel engelleri ve yanlı anlaılmaları ortadan kaldırmayı ve bireylerin birbirlerini tanımasını hedefler. Bunlarıda insan hakları ve eitlik ilkelerinden yola çıkarak yapar. Kültürlerarası deiim ortak tecrübe v eve örenim süreçlerini arttırarak karılıklı önyargıları azaltabilir böylece yeni ve çokkültürlü bir toplum yaratabilir. Bazı kültürlerarası yaklaımlarım bunlara eletirileri vardır. Bu eletirilerden biri yaklaımların insanlar arasında farklı Introduction and overview kökenden olma durumunun fazla abartılmasına sebep olduklarını savunur. 9
Intercultural Media Training Politik ve kültürel farklılıkların bireyselletirilmesinde ve bilinçlendirilmesinde bir tehlike vardır.ayrıca toplumsal ve bireysel olarak deiken ilgi alanlarının,hayat artlarının ve hiyerarik yapının deersiz görülmesi veya ihmal edilmesindede bir tehlike vardır. Irkçılıı,ırkçı davranıı veya önyargıları bireysel yanlılar olarak görme ve bunların zarar verici öeler olarak bireysel terapi ile çözülmesini kabul etmektede tehlike vardır. Sonuç olarak bu ekildeki yaklaımlar katılanları onların kültür veya ulusunun bir parçası olarak tanımlayıp ayırmcılık yaparsa,bu onların indirgenmek istemedii bir durum olur. Öbür taraftan ırkçılık-karıtı yaklaımlar daha youn olarak güç ilikilerine ve sosyal yapılara odaklanırlar.ayrıca yapmya çalıtıkları politik deiimi,politik tavırlarda(bireysel) gerçekletirmeye çalıırlar ve ırkçılıı sosyal eitsizliin ve çounluktaki grupların kültürel baskınlıı olarak görürler.farklılıkları kültürel ve bireysel tavırlar olarak tanımlama yerine onların çounluk ve azınlık grupları arasındaki (ör.göçmenler ve yerleik halk arasında) güç yapıları olarak tanımlarlar.bu yaklaımlar beraberinde bireylerin kökenlerinden getirdikleri veya tecrübe ile edindikleri kültürel ve sosyal farklılıkların ihmal edilmesi veya göz ardı edilmesi tehlikesini beraberinde taır.fakat kültürel referanslar ve tecrübeler günlük hayat ve insani ihtiyaçlar için gerekli kategorilerdir. Bunlar eitimsel süreçte tanınmalı ve eitime yansıtılmalıdırlar.irkçılık-karıtı yaklaımlar,her ne kadar yapıcı olsalarda bu kapsamda sınırlı kalmaktadırlar. Toplumdaki ırkçı mekanizmaya karı bireysel veya kollektif bir bilinç uyandırabilirler fakat kısa vadede bir sonuç almaları güçtür. tanımlamasını ve onların davranılarını hedeflemelidir.sosyal olarak baskın olan gruplar farklılıkları Kabul etmede,kültürel çeitlilikte ve kendi baskın,ırkçı görülerinin üstesinden gelme konusunda cesaretlendirilmelidirler.azınlık gruplarıda,haklarını aramada ve toplumda eit bireyler olarak Kabul edilme konusunda desteklenmelidirler.eitimekibi kendi önyargılarını ve ilgi duydukları ırkçı söylemleri yansıtmalı ve bununla birlikte bu görülere verimli tartıma ortamlarıyla bir sonuç bulmalıdır.genellikle,kültürlerarası durumlar ve eitim durumları önyargıları ve çatımaları açıa vurur.bu balamda kültürlerarası eitim önyargıları ve çatıma noktalarını görmezden gelem yerine karılıklı saygıyla çözebilir.kültürlerarası eitim ancak özgür kılıcı bir süreçle baarılı olabilir ve bu süreç bir meydan okumadır. Kültürlerarası ve Irkçılık-karıtı yaklaımlarda birleime doru Kültürlerarası ve ırkçılık karıtı yaklaımların yararlı kısımlarından bir kombinasyon yaratmak mantıklı geliyor. 3 Bu ifade,örnein eitim kursalrına katılanların kültürel geçmileri veya ana vatanlarının hiçbir ekilde ifade edilmemesi gibi bir durumu anlatmaya çalıır.eitim süreçleri tavırlarda deiimi,çounluk ve azınlık gruplarının kendilerini 3 see: DGB-Bildungswerk Thüringen (ed.) 2004: Baustein zur nichtrassistischen Bildungsarbeit. Erfurt. www.dgb-bwt.de 10
Inter.Media da Kültürlerarası ve Irkçılık-karıtı yaklaımlarda birleim Aaıdaki deerlendirmeler Inter.Mediaeitim modüllerinin hedef gruplarının farklı geçmilere sahip insanlar tarafından oluması gerektii fikrini ortaya çıkarmıtır. Ancak böyle bir içerik farklı bakı açılarını, deneysel ifadeleri ve kültürlerarası eitim sürecine giri fırsatını açıa çıkarır. Bireysel Inter.Media modüllerinin ayrılıkçı vurgularından dolayı deiken pedagojik yaklaımlar benimsenmitir. Modül I,genellikle çeitlilik yaklaımına ve toplumsa basında kültürlerarası açıklık konularına dayanır. Modül II,basında dil çeitliliine dayalı kültürlerarası süreçlerle ilgilenir. Modül III ise daha çok ırkçılık karıtı bir çerçevede çalıır, çünkü bu modül daha çok ırkçı basın ile mücadele ve ırkçılık-karıtı gazetecilik uygulamalarını destek konularına odaklanmıtır. Her modül kültürlerarası ve ırkçılık-karıtı bir bakı açısına sahiptir. Modül Kültürlerarası bakı açısı Irkçılık karıtı bakı açısı I - toplumsal radio ve dier basın organlarında kültürlerarası bir süreç yaratmaya odaklanmıtır. - sosyal entegrasyonu ve farklı grupların katılımını hedefler. - çeitlilik yaklaımı ve çeitlilik hareket planı - biçilmi rollerin yeniden düünülmesi ve i bölümü - Irkçılıa karı politika: kurumların kültürlerarası açılımı Toplumsal basında baskın grupların eriimi ve sosyal pozisyonlarının sorgulanması,güç hiyerarisinin yansıtılması. II III - Çounlua dahil olmayan editörler için ana dillerin ilikisini inceleme - dillerin karımasıyla gelien bir medya kültürü yaratma. - çounluk ve azınık gruplarının karıarak editorial bazda çalıması - belirli deerlerin (lisan) üst üste ina ederk bir deer yaratma. - çounluk ve azınlık gruplarının beraber editorial i hazırlamaları - çounluk olmayan toplulukları sosyal hayattaki bakı açılarını ve politik hareketlerini dikkate alma - çeitlilik konularında rapor hazırlama - kiinin kendi motivasyonunun yansıtılması ve ırkçılıa karı sorumluluk perspektifi - çounluk dillerinin baskınlıının sorgulanması - makale ve yayınlarda ırkçılıın sorgulanması -Baskın medya ve ırkçı politikalar arasındaki ilikiyi inceleme - ırkçı olmayan veya ırkçılık-karıtı politikalar iöin bir nizam hazırlama - kiinin kendi ırkçılık karıtı alternatif editöryal ilere takviyesinin sorgulanması. Introduction and overview 11
Intercultural Media Training Yetikin eitimininde yeni konseptler balamında Inter.Media projesi Barbara Eschenauer (Gemeinschaftswerk der evangelischen Publizistik Frankfurt / DE) Yıllardır, eitim reformunun toplumun modernlemesine elik edecei bütün avrupa sathında konuuldu:eitimim içerii ve yapısı,eitimcilerin esenklii ve nitelikleri,eitim ve öretim kavramları,yeni teknik gelimelere sistemin tepkisi ve maddi yönetim ekilleri balamında deiikliklere maruz kalacaı beklenildi.bu yaklaımda yeni eitim ve öretim kültürü ne bavuruldu,böylece eitim politikası user,ndeki talepler anlaılabilir bir hal aldı.örnein Almanya da devam eden profesyonel eitimler ve yetikin eitim programları genellikle bu yeni eitim ve öretim kriterine bavurularak düzenlendi. Yeni eitim ve öretim felsefesinin anahtar kavramı kiisel-yönetimli eitimdir.kiiselyönetimli eitim süreçleri u ekilde tanımlanmılardır: zamanın ve boluun esnek kullanımı,modüllerde bölünmüs olan içerie bireysel ulaım,verilen içerikte didaktik-metodçu ayarlamaya özen gösterme,öretmen ve örencilerin rollerine yeni bir anlayı getirme. Kiisel-yönetimli eitim,açık eitim sürecine ilitirilmelidir, hareket ve tecrübe temelli olmalıdır ve dijital sistemlerin teknik potansiyeliyle zenginletirilmelidir.. Inter.Media projesinin bu yeni eitim ve öretim kültürü ile nasıl bir ilikisi vardır? Bu sorunun derin tartımalarının net bir cevabını burada veremeyiz fakat bazı kesin noktalarına iaret edebiliriz. Konuyla ilgili bir ilk gözlem de,bazı pedagojik birimlerinde yeni eitim ve öretim kültürü ne atfedildii ve kiisel-yönetimli eitimle yeni olaraka ilikilendirilmi olmasıdır,halbuki bu iliki yeni deildir ve uzun zamandır baarıyla uygulanmaktadır:örnein,açık-uçlu eitim süreleri,basın ve yeni teknolojinin desteiyle eitim veya eitim temelinde hareket veya tecrübenin temel alınması. (Didaktik metodlara olan yaklaımlar Inter.Media modülleri gibi yeni eitim ve öretim kültürü.ne ayrıca bavurmadan içinde yer alır.)kiisel yönlendirmeye özgü olarak eitim,bir yerde veya grupta Kabul edilmi olan anlık bir süreç deildir.bu durumda örenciler kendi bireysel eitimlerinde, grup içindeki örenim fazlarında ve desteklenen içerie bireysel ulaımda sorumluluk alırlar.eitmenlerin geleneksel eitim metodlarını bırakmaları ve eitim sürecinde hakim konumda olmaları baka bir gerekliliktir.sonuç olarak, yeni eitim kültüründeki yaklaım eitim ve öretimde ne sorusu yerine nasıl sorusuna yönelir. Kültürlerarası eitimde,yeni eitim ve öretim yaklaımları henüz hatrı sayılır sonuçlar üretemedi.globalleme sürecinde ve Avrupa nın toplumsal alanlarındaki ibirliinden beklenennin aksine,ulusal koullarda eitim için yeni kavramlar çıkarılamadı. Yeni eitim ve öretim kültürü felsefesinin birimlerinin herhangi bir kültürel ve eitimsel arkaplana bakmaksızın bunların standartizasyonu ve bireysel olarak kiilerin bu felsefeyi hangi balıa uygulaması için basit bir vurgu gerekmektedir. Bununla beraber,inter.media gibi kültürlerarası bir projenin balatmayı hedefledii eitim süreci karmaık ve çok kademeli bir yapıya sahiptir. Eitimler proje ortaklarının didaktik-metodçu tecrübeleri ve uzamnlaıkları temel alınarak gelitirilmitir. Almanya,Avusturya ve sviçredeki seminerler bu açıdan bir balangıç noktası olmutur.pilot seminerlere katılanlar Avrupa nın ve farklı corafyaların çeitli ülkelerindenedi ve katılanların bazıları göçmendi. Üç seminerdeki eitim ve öretim genellikle ingilizce olarak yürütüldü,sadece bir durumda almanac olarak yürütüldü.burdanda katılımcıların daha çok ana dillerinin dıında çalıtıkları sonucuna varabiliriz. Sözlü ve sözlü olmayan süreçlerin etkileimi ve kavranması,eitimin birimsel kısmının oluturulmasını salar ve ortak yapının varlıını toplumlar arası çatımayı engellemek için öngörürler. Bu çerçeve her eitim çabasının kiiselyönetimli eitim sürecine indirgenemiyeceini yansıtır.inter.media nın eitim konsepti ortak bir ibirlii içerisinde karılıklı örenmeyi 12 The Inter.Media project in the context of new concepts for adult education
amaçlar: bu eklilde azınlık ve çounluk grupları kültürel ve sosyal çeitlilie karı duyarlı olurlar ve marjinal gruplar güçlendirilir. Öretmen ve örencilerin hepsi,onların önyargılarını ve bunun üstesinden gelme yollarının yansıtılması sebebiyle,ortak örenme sürecinin bir parçasıdırlar. Eer kültürlerarası eitim bu özgür kılıcı sonuçlara erimek istiyorsa oratk örenmeyle birlikte,paylaım çerçevesinide sisteme katmalıdır.bu tavsiye, çeitli fazlardaki eitim süreçlerine bireysel ulaım seçeneini (ör:eörenme) veya öretmenin hakem ve destekçi rolünü etkisizletirmez.bu balamda Inter.Media modülleri esnektirler. Yeni eitim senaryolarında, geçici ve boluksal yapılar genellikle kiisel iletiim eksikliinden bozulur ve bu yapılar dijital ortam veya e-örenme üzerinden güçlendirilmi iletiim ve ibirlii ile yeniden ina edilir. Mamafih,bu durum-eitim katılımcıları ve proje ortakları için- yeni teknolojilerin kullanımını ve basının eitim süreçlerini,ibirliklerini ve iletiimi yeteri kadar basitletirmemesine yol açar.ayrıca,katılanları, yetikin örenci olsalar bile,bireysel eitim sürecini yapılandırmak için sorumluluk alma beklentilerini genellikle hayalci bulur. Yeni eitim ve öretim kavramlarına gore,inter.media projesi modüllerin geliimini öngörmütür.bu durum içeriin sınıflandırılmasının önündeki sınırlamalara karı koyulmasını ve buna çözüm bulunmasını gerekli kılmıtır:örnein, eer modüller çok esnek tasarlanırsa,bu onların her içerik için kullanlabilmesini salar ve böyelece derinlikleri kaybolur. Ayırca,modüler yapılar,içeriin bir modül içinde ne ekilde gruplanacaı ve modüllerin nasıl ilikilendirilcei kararlarınıda gerektirir. Yapılandırılmı müfreedatı ve geleneksel seminer planını tamamiyle açık bir süreçle deitirmek yerine,inter.media projesi modüllei gelitirmek için daha karmaık bir strateji seti:projenin eitim ve örenim süreçlerini yeniden düzenlemeyen bir açık müfredat. Bu açık müfredat kültürlerarası eitimi dinamik bir süreç olarak deerlendirir. Inter.Media projesi çokkültürlülük temelli eitim planının olasılıklarını,imkanını ve limitlerini aratırmıtır.busüreç içindeki tecrübe toplamı,kültürlerarası içerikteki yeni eitim ve öretim kültürü birimlerine ulaımı dolaylı bir geribesleme olarak deerlendirir. Yeni eitim kavramlarının zararlarının açıkça ifade edilmesi baka bir proje için uygun olur- Inter.Media projesinin hakkında açıklama yapmak istemedii bir konudur. Introduction and overview 13
Intercultural Media Training Kültürlerarası basın eitiminde ve basın uygulamalarında en faydalı uygulama aratırmaları Projenin ilk aamasında kültürlerarası eitim ve uygulamaların iyi örneklerini toplamaya çalıtık.alman,avusturyalı ve rlandalı proje ortakları projede yer aldılar.ne yazıkki dier ortaklar projede yer almadılar.onüç eitim ve proje rapor edildi.en iyi uygulama aratırmalarının sonuçları Inter.Media modüllerinin gelitirilmesinde kullanıldı.daha detaylı analizler web sitesi ve CD-ROM da bulunabilir.ana sonuçların gözden geçirilmesi aaıda belirtildii gibidir. Özet Deiik uygulama tiplerinin en iyi örnekleridir.bunların çou sadece bir kere gerçeklemi radio/basın atölye çalımaları ve finance edilmi proje/eitim çalımalarıdır,az da olsa ayrımcılık ve ırkçılık karıtı özel gazetecilik ve politik projelerde vardır,hatta 1 tanede Dublin de kurulacak olan kültürlerarası bir radio istasyonu talebide vardır.bu atölye çalımalarının çounun olumlu tecrübeleri özetlenmitir. Çeitler,hedef grupları ve ana sonuçlar En baarılı eitim/proje çalımalarının çou göçmenler ve yerlilerin beraber bulundukları gruplarda gözlenmitir.bunlar genellikle farklı ya gruplarından yetikin erkek ve kadınllardan olumaktadır.bu eitimlerden biri özellikle göçmen bir kadının güçlendirilmesini hedeflemitir,bir baka eitimde ise aynı ülkeden gelen göçmenlerin üzerinde younlamıtır.hiçbir çalıma yalnız erkekleri hedef almamıtır Eitimlerin çou çokkültürlülük ve ayrıcılık-ırkçılık karıtı politikanın bir parçası olan basit gazeecilik becerilri üzerine yapılır.eitimlerin geri kalan az bir kısmı ise özel gazetecilik becerileri ve sonuçları üzerine yapılır. Dier organizasyonlarla ibirlii Eitimlerin çou hedef grup organizasyonları(75%),finansör enstitüler (50%),politik veya sosyal organizasyonlar/ngo (42.9%),dier eitim organizasyonları(35.7%)ve medya otoriteleri(35.7%) ile birlikte yapıldı.sadece az bir kısım devlet birimleriyle(14.7%) ortaklaa yapıldı.bu da Almanya,Avusturya ve rlanda da yapılan eitim ve projelere verilen devlet destei sayesinde ortaya çıktı. Eitmenler Eitmenlerin çou bir kurumun eitmenleridir.kadın olanların(66%) çou 30-45 yaları arasındadır. Eitmenlerin %72 si çounluk gruplarına dahildir,geri kalan %19 luk kısım ise bu gruba dahil deildir.. Eitimin amaçları ve metodları Eitimlerin çou göçmenlerin basın okuryazarlıında ve gazetecilikteki basit becerilere zçık eriimi destekler.yaparak örenmeye dayanan hareket temelli basın pedagojisi en çok kullanılan pedagojik metoddur.kültürlerarası alandaki bazı amaçlar gayet üstü kapalıdır ve muhtemelen güçlendirilmeye uygun deildir.eitimlerin/projelerin pek azı gazetecilik becerileriyle ilgili özel(politik) konuları hedefler. 14 Research for best practise
Kültürlerarası Basın Eitimi MODÜL I Toplumsal basında kültürlerarası organizasyon ve iletiim modelleri Açık Eriim: Göçmenler ve dier azınlıklar için toplumsal basına ırkçılık-karıtı eriimin düzenlenmesi ve yönetilmesi. Kültürlerarsı çatıma alanı olarak toplumsal basın: Kültürlerarası ve ırkçı olamayan iletiim yolları, toplumsal basında organizasyon ve aktivite. Takım çalıması balamında Kültürlerarası / Irkçı olmayan organizasyonlar ve aktiviteler ngiliz ve Macar dillerine çevirileride mevcuttur. developed by: Beate Flechtker, Angela Isphording (BZBM / DE) Sally Galiana (NEARfm / IE), Gergely Gosztonyi (Civil Radio Budapest / HU) 15
Intercultural Media Training Kavramlara ve amaçlara bir genel bakı Toplumsal medyadaki en büyük sorunlardan biride katılım için uygun alan yaratmak ve bunun için uygun bir yapı gelitirmektir. Toplumsal medya insanlara iletiim için eriim ve alan sunar.bu eriim ve alan,editorial ve kurumsal anlamda en yüksek derecede katılımın salanmasına uygun olmalıdır.burada sorun, hem çeitlilie hemde insanların ihtiyaçlarına karı duyarsızlıa göre veya istemeden program üretimi ve yönetiminin gün aırı çalımadan dolayı oluan stres dolu konumundan kaynaklanan sosyal dengesizliklerin tekrar büyümesini amaçlar. Inter.Media modül atölyeleri,politikalar,ilkeler ve bütün basın kuruluları,bütün çeitlilik alanları ve insanların bunlara getirdii bakı açıları seviyesinde kültürlerarası eriim ve katılım uygulamaları akkında fikirler sunar. nsanların kendilerini yaratmaları için toplumsal basının büyük avantajı. Bu atölye çalıması katılanların ihtiyaçlarını,bakı açılarını ve tecrübelerini temel alır.tecrübe üzerinebir alı-veri iletir ve kültrlerarası perspektifte iletiimin ve yapıların nasıl gelitirilebilecei konusunda fikirler sunar.katılanlar kendi özel durumlarına bakarlar; bunun üzerine analiz ve yansıtma yaparlar,ayırca kendi konseptleri ile atölyede bulunup dei-toku edilmi kültütlerarsı stratejileri gelitirirler. Kültürlerarası iletiim atölye çalımasının hem süreci hemde objektifidir.katılanların takımdaki çalımaları ve bunların takım ruhuna yansıması, eit katılım ilkesine dayanır. Atölye çalıması katılanların tecrübe fikirlerine dayanır. Bu yüzden aaıdaki dört kademeli süreci takip eder: AMAÇLAR Çeitlilik,kültür,rkçılık ve eit(siz)lik için teorik balangıç ve duyarlılık eitimi Kurumlar ve yapılar üzerinde analiz ve yansıtma Strateji ve hareketlerin yenilenmesi ve yükseltilmesiyle birlikte geliimi Kültürlerarası iletiim ve takım çalıması için tecrübe ve kültürlerarası hareket için motivasyon içerik Herkes için eriim?! gün 1 ve gün 2 Çeitlilik için açık yapı -analiz gün 3 ve inter-station atölyelerde uygulamalı projeler Çeitlilik için açık yapı! Hareket planı gün 3 ve inter-station atölyelerde uygulamalı projeler Takımlarda tecrübe çeitlilii! gün 4 Hereye eriim?! (Aaıdaki bölüm 1 e bakınınız) Bu kavram; daha fazla duyarlılık ile katılanların tücrebelerini paylamasını,çeitliliin teoriksel balangıcını(ör:farklılıkları kabül etmek ve çeitliliin bir zenginlik olarak kavramak) ve kültürlerarası deiimi açık uçlu ve uyumlu bir süreç olarak kabulünü yansıtan bir balangıç noktası sunar. Bu atölye çalımasının amacı kültürlerarsı serbestliin(ör:çeitlilik,fırsat ve katılımda eitlik,gönüllülerde ve ekipte uzun süreli devamlılık,fırsat ve katılım eitlii, bütün oragnizasyon yaklaımı ve yetkilendirme) ve alanlarının(ör:hazırlık ve altyapı,insanlara uzanılması ve katılanlarda uzun süreli devamlılık) geliimini salamaktır. lk duyarlılık eitiminden ve temellerinin oturtulmasından sonra Çeitlilik ve Eitlik için açık yapı (bknz. bölüm 2) bölümünde katılıncılar kurumlarının kültrlerarası açıklıı üzerinde çalıacaklar. 16
Burada amaç resmi yada gayriresmi hiyerarilerin bütün kademelerini kapsayan her kurumda,kültürlerarsıcılık anlayıına karı duyarlılıı arttırmak (ör:bu anlayıı içeren bütün kurumsal uygulamaların korunması) ve aynı zamanda atölye çalımalarını,çeitlilik hareket planının geliimi üzerinden gerçeklemesine odaklanmı daha geni bir strateji olark algılanmasını salamaktır Not: Bütün kurumların her kademesinde kültürlerarsı açılım anlayıının (kültürlerarasıcılık) görev alanı genitir ve bu durum bize engeller sunabilir(bknz. Bölüm 2.1). Buna gore,atölyelerdeki uzun dönemli süreçleri balatmak(3-4 gün) ve hatta daha müspet olarak, bu süreçlere elik etmek (2x2,4x1 gün) yaralı olacaktır. Atölye çalımalarının bu bölümnde katılanlara balı olarak 2 farklı model uygulanabilir. Eer katılımcılar, - farklı radio istasyonlarındansa (istasyonlar arası), tecrübe ve fikirlerini paylaabilirler veya - aynı radio istasyonundalarsa (istasyon içi), 2x2 gün atölye çalımaları boyunca kültürlerarasıcılık proje aktivitelerinde çalıabilirler. Bütün organizasyon üzerine çalıtıktan sonar aktif üyeler ve onların takımçalıması sürçleri üzerine iletiimleri,özellikle Takımlarda tecrübe çeitlilii üzerine odaklanmıtır! (bknz. bölüm 3). Burada amaç katılımı ortak saygı ile güvence altına almaktır.böylece katılımcılar takımının,kendisinin bakı açısını ve kaynaklarınn,öbür taraftan, çeitlilikten gelen yararları salama fırsatı bulacaklar. Bu da kültürlerarası çatıma için ve radyolarda yayılan kültürlerarası hareket için motivasyon salar. B Örenim amaçları ve hususları 1.Herey için eriim?! 1.a Örenim amaçları Çokdillilik ve dil üzerine odaklanma:temalamı dil problemleri (ana dili olmayan-non nativekonusmacılarda), çokdilli durumlar üzerine tecrübe,çokdillilii bir avantaj olarak görme,dilsel hiyerarik yapıların varlıını kabul etmek ve onları berteraf etme çalımalarını onaylamak. Babil kulesi? Dili bir konu haline getirmek! (bknz. 1.1) Farklı istek ve ihtiyaçlar için saygı,çalıma alanı yaratma ve güvenceli örenim için demokratik olarak müzakere edilmi kuralların güvenceye alınması için duyarlılıı arttırma, kiiler tarafından önceden kararlatırılmı ve normal görünen,kendi kuralları üzerinden karar verme olasılıı olan anlayıa karı duyarlılıı arttırma, temel katılımlar için duyarlılıı arttırma. Nasıl birlikte çalıılınır? (bknz. 1.2) Farklılıkların tanınması ve çeitliliin sosyal hayatta ve i hayatında bir zenginleme olduu anlayıına karı duyarlılıı arttırma. Çeitlilik yaklaımı! (bknz. 1.3) Kültür kavramını açık,heterojen ve dinamik olarak algılama. > What is culture? (bknz.1.4) Kültürlerarası açıklık ve kültürlerarası kavramını açık-uçlu ve sinerjik bir anlayı olarak algılama1+1=3 (asimilasyon yerine: 1+1=1 veya çokkültürlük: 1+1=2) 1 ve 1 3 eder (bknz.1.5) Eitlik politikasını,eit fırsat ve katılım politikası olarak yansıtma.sosyal pozisyon ve güce göre dengesizliklere, karı duyarlılıı arttırma.sosyal katılımcılık davranısını yansıtma. Eitlik sorunsalı (bknz. 1.6) 1. Access for all?! 17
Intercultural Media Training Baskının deiik türlerini tanıma.ayrımcılıı bireysel kalkınmaya (kiisel ve yapısal) karı bir engel olarak görme, öbür taraftan bir imtiyaz salama anlayıı olarak anlama. Ayrımcılık sorunsalı (bknz. 1.7) Külütrlerarası iletiimde,övenist tavırları engellemek için yapılan savata katılımcıların motivasyonlarının yansıtılması. Module Ayrımcılık I: Models for sorunsalı intercultural (bknz. organisation 1.7) and communication in community media (Görünmes)Engellere(zaman,para;fiziksel,zihinsel) karı duyarlılıın arttırılması, bunun eriime (engelsiz) yansıtılması Kültürlerarası açıklık (bknz. 1.8) Kültürlerarası açılım(ör:çeitlilik,engellerin rtadan kaldırılması,katılım ve fırsat eitlii politikaları,katılımcıların korunmasıyla oluan uzun-dönemli devamlılık,bütün organizasyon yaklaımı ve güçlendirme) ve alanları(hazırlık,altyapı,yaklasım,uzundönemli devamlılık) prensiplerinde geliim ve bunların yansıtılması Kültürlerarası açıklık (bknz. 1.8) 1.b Örenim hususu 1.1 Babil kulesi? Dili bir konu haline getirme! Dil (en azından toplumdaki çounluk grubu için) verilmek,hibe edilmek için alınmıa benzer.ayrıca nasıl kullanıldııda çok az sorgulanır:ahsi resmi dilin konuulması ve anlaılması beklenir.uluslarası toplamtılarda,ingilizcenin baskın dil olarak kullanılması hemen hemen herkesde kabul görmütür. Baskın dilde belirli yetkinlie sahip olmayanlar ki bunlar genellikle bu dili ikinci dil olarak kullanmaktadırlar, hergün dil kullanımı üzerinden dılanmayı tecrübe etmektedirler.aynı dili konuan insanlarda bile çevre,aksan,sosyal sınıf ve eitim farklılıklarından ve hatta konuma engellerinden kaynaklanan dil sorunları yaanmaktadır. Radyo yayıncılıı ortamına özgü olan bir durumda, konuma dünyasına yükledii yüksek önemdir.ayrıca, bu dünyada belli bir aksana sahip insanlar sunucu olarak dılanmaktadırlar.sonuç olarak, dinleyenler radyoda deiik dilleri ve aksanları duymayı tercih etmemektedirler. Bu yüzden çounluun sahip olduu lisan ve lehçelerle üstünlükçü anlamda pazarlık yapmaya çalımak daha ileri seviyede zincirleme sonuçlara yol açabilir. Olası iletiim sorunlarına,ikinci veya yabancı lisanlara ve birarada yer alan lisan hiyerarilere güvenmek zorunda olan insanların duyarlılıı atölye çalımalarının baında gelitirilmelidir.. (etkinlik nsanları karılama!) Tek dilli ve çok dilli grupların her ikisindede,atölye çalımalarında ortak bir referans dili seçilmeli veya etkinlikten once çoklu referans dilleri üzerinde anlaılmalıdır. Çokdilli balangıç turu. Eitmenler herkese kendilerini anadillerinde(ibirlii kuralı:kendi eçtii dille konuabilme) fade edebilceklerini belirtmelidirler.bunu uygulayabilmek için, katılımcılar ve eitmenler kendi ana ve yardımcı/yabancı dillerini listelemelidirler.böylece hangi dil üzerinden iletiim kurulacaına karar verilebilinir. Balangıç turlerında (çokdilli) eitmenler lisanuzaltırma örneklerini,birini öbürüne tercüme ederek sunmalıdır.her ne kadar bu çok dilli eitmenler için yapay görünsede, katılımcıları resmi dilden farklı olmasına ramen,kendi anadillerinde konumak için motive eder (bu durumda daha katılımcı olurlar)., ve çokdillilik durumunu tecrübe etmeyi mümkün kılar.bu durumda çokdillilik bir avantajdır. (çokdillilik için ayrıca bknz. Inter.Media Modülü II) Çokdillilik balagıç turları adeiik lisan uzlaı formlarını -ör:katılımcıların bakalarının yerine,kendi kendilerini tercüme etmeleri veya özetlemeleri vs.- tecrübe etme fırsatı sunar. >>> Çalıanların atölye çalımaları hazırlıkları üzerine notlar: Bu noktada katılımcıların grup oluumlarına dayalı atölye çalımalarını gelitirmesi,k adet senaryo ortaya çıkıyor: tekdilli lisan durumu (aynı anadili konuanlar veya aynı referans dilini konuanlar gibi herkesin iletiim kurabildii topluluklar ) veya çok dilli lisan durumu. Çok dilli lisan durumlarında kabaca 1/3 kat daha fazla zaman ayrılır,bu 18 B Learning goals and learning matter
durumda atölye çalıması,planlarda deiiklik gerektirir.eitmenler bu hazırlık safhasını göz önünde bulundurmalıdırlar. lgili konularda bildiriler olmalıdır. Bu noktaya kadar dilin kullanımı henüz bir mevzu deildir: tekdilli konumacılar olası iletiim sotumlarıyla karılamı(etkinlik insanları karılama!), bir veya daha fazla lisan ortak referans için karılatırılmı (etkinlik Hangi dil?), giri turlarında çokdilli durumlar için tecrübe fırsatları yaratılmıtır. levler (ayırıcı) ve dillerin öneminin yansıtılması, katılımcıların balangıcını,beklentilerin açıklıa kavumasını ve atölye programlarının sunumunu takip eder, böylece katılanlar bir konuya ait olarak çalımalara balamdan once atölye çalımaları için giri yaparlar ve yönlendirilirler. Etkinlik Dili bir konu haline getirmek! Katılımcıların tecrübelerindeki ilk balar aynı zamanda atölye dıında(ör: yerel insanların gezileri):kendinizi andilinizde ifade edemediiniz,baka bir güvenmek zorunda kaldıınız zaman nasıl bir durum ortaya çıkar? Öteki insanlar nasıl tepki gösterirler? Bununla kendi baınıza nasıl baa çıkabilirsiniz? Lisa (gayriresmi) hiyerarilerinin yol açtıı harici etkileri varmıdır?lisan hiyerarilerine karı ne gibi olasılıklar vardır?bu tartıma içinde bunlar gibi çeitli sorular vardır. Daha fazla durum el bildirilerinde verilmitir. Dili bir konu haline getirmek! Basın üreticileri kendi dil toplumunu yaratmaktadır,bu yüzden dile ilgi daha fazla önem kazanmaktadır.atölye çalımaları için bazı kesin ipuçlarını elbildirilerinde bulabilirsinizatölyelerde çokdilli durumlarla ilgili ipuçları. 1.2 Birlikte nasıl çalımalı? Bir atölye veya çalıma grubu dei-tokuta bulunulan fikirler üzerinde beraber örenmeyi ve çalımayı istemelidir.u ana kadar ortak ne paydaları oldukları genellikle belirsizdir.üyelerin herbirinin kendi bakı açıları,sosyal konumları,tecrübeleri,korkuları ve ihtiyaçları vardır.ayrıca hiçbir grup hiyerarisiz deildir. hierarchies. (DGB-Bildungswerk Thüringen p.38f) Burada anlatılmaya çalıılan ey atölye çalımasının takım çalıması süreölerindede uygulanabilir olduudurbu anlamda,bu bölüm kültürlerarası organizasyon ve iletiimin yönünün belirlenmesi için temel bir bölümdür,atölye çalımalarında pozitif örenim ve çalıma süreçleri anlamında tecrübe edilenler iletilmelidir, ayrıca atölye çalımalarının dıındada takım çalıması kültürlerarası iletiim standartları kurulmalıdır. Bilikte nasıl çalımalı? Bu yüzden bu anlayı bütün atölye çalımalarına nüfuz etmeli ve 4. gündeki Takımlarda tecrübe çeitlilii bölümüyle ilikilnemelidir. Herkes çalıma gruplarına katılabilmelidir.katılımda eitlik takım çalımasının temel prensiplerindendir.grupların çalıtıı alanlar mutlaka korunmalıdır.bu yüzden her bireyin ihtiyaçları, beklentileri ve ilgi alanları birlikte çalıma balamında yeniden deerlendirilmelidir. Beklentiler çalıma ve örenme süreçlerinde deiebilir, bu yüzden her çalıma seansı/atölye çalıması sonunda ve her ihtiyaç duyulduunda bir geribesleme etkinlii düzenlenmelidir. 1. Access for all?! Özellikle atölye alımasının baında,kiinin kendi beklentilerinin,dileklerinin ve ilgi alanlarının çözümlenmesi zordur. Genellikle belirsizdirler, biri henüz konuya katılamamıtır veya konunun nasıl ilenecei hakkında henüz bir fakir sahibi deildir.buna ramen eitmenler ve katılımcılar, katılımcıların nasıl beklentiler içersinde oldukalrını bilirler, böylece hiçbir aktif örenme süreci ileme konamaz. Beklentiler ve ilgi alanları aılmıtır.katılımcıların uyumu, katılımı ve kararlı örenimi mümkün kılar. Eitmenler katılımcıların önkoullarını (hangi katılımcıların geleceini, onların, yaını, tecrübelerini, sosyal arkaplanlarını,eitimlerini v.s deerlendirebilirler) bavuru formunun yardımıyla atölye çalımalarını hazırlamak için önceden bilebilirler. Temel beklentiler soruturması (etkinlik Beklentilerim ve isteklerim),atölye çalımalarının balamasıyla birlikte balar,geribesleme süresi beklentilere yeniden göz atma(deimi olanlar ve olgunlamı olanlar için) fırsatı sunar. Eer gerekliyse vurgular deitirilmeli ve atölye çalıması anlayıı,metodlar ve öretim davranıı adapte edilmelidir.atölye çalıması (organizasyon ve içerik) ve katılımcılar(örenim tecrübesi ve ilgi alanları) birbirine uygun olmalıdır.bazı gruplar daha fazla yapısallık isterken dierleri daha az gözlemcilik isterler. 19 Module I: Models for intercultural organisation and communication in community media
Intercultural Media Training Bir kart soruturması katılımcıların ve eitmenlerin dileklerini ve beklentilerini anlamak için yapılmıtır.sorular (1) örenim hususu, (2) eitmenler, (3) katılımcılar (4) organizasyon ve çerçeve ile ilgilidir.kurallar daha sonar beklentiler ve istekler ııında deerlendirilip, biçimlendirilir. Kurallar üzerinde demokratik anlamada (etkinlik Birlikte nasıl çalımalı?), Önemli olan neyin normal ve deimez olduu deerlendirmesinin Kabul edilememesidir; fakat bazı durmlarda gelenekler ve tanımlamalar temelinde insanlar tarafından deerlendirilirler. Atölye çalımalarında tecrübe,ortak kuralların konulmasında ve onları gerektii gibi deitirmesi açısından dolaylı olarak önemlildir.kurallar üzerinde ortak uzlaı,bütün katuılımcılar için korunmu bir alan kurulmasını mümkün kılar. Buna gore,eitmenlerin kuralların ciddilii, balayıcılıkları ve açıklıı üzerinde ısrar etmeleri önemlildir:hiçkimse anlamadıı kurala uymaz.hiçbir kural, onu kimse ayakta tutmak istemezse yaayamaz.hiçkimse, herkes için geçerli olmayan bir kurala güvenemez.çatıma noktalarında, etkilenmi olanlarmüterek hazırlanmı anlamalara bavurmalıdırlar. Geri besleme safhalarında eitmenler katılımcıların dikkatini beklentilere ve atölye çalımaları boyunca sürekli panolarda asılı duran kurallar çizelgesine çekmelidirler:beklentiler buluabilirmi? Atölye çalıması programı doru olarak uygulanabilirmi?kurallar(hala) anlaılırmıdır? Yardımcılarmıdır? Eksiklermidir? Deitirilmeye ihtiyaçları varmıdır? Takımlarda tecrübe çeitliliinde o(atölye çalımasının 4. günü) kuralların açık yansıması ve onlar üzerinde ortak anlama (etkinlik Atölyedeki takım çalımalarımız ne durumda? ) çeri-dıarı, kültürlerarası takım çalıması ve grup süreçlerinde hangi kuralların anlama yaratmaya yardımcı olacaını deerlendirmeyi amaçlar.ör: bütün katılanların eit katılımını destekler. 1.3 Çeitlilik Yaklaımı Çeitlilik yaklaımı ayrımcılıa karı bir, stratejidir. Çeitlilik yaklaımı çeitliliin (ör:farklı etnik altyapılar,din,sınıf, cinsel tercihler,ya,fiziksel yeterlilik,dil, cinsiyet, v.s) insanlararası ilikileri zenginletirdii ve toplumumuza yeni bakı açıları sunduu anlayıına dayanır. Çeitlilik yaklaımı önyargıların, ayrımcılıın,sosyal dılamanın,ırkçılıın,ecinsel dümalıının,yabancı dümanlıının,ableizmin(engelli kiilere karı ayrımcılık),antisemitizm, islam dümalıının, cinsiyetçiliin,yaçılıın v.s bütün türlerinin bertaraf edilmesi ihtiyacına yanıt verir. Önyargı ve ayrımcılık 3 ana seviyede gerçekleir: bireysel, kiilerarası ve kurumsal. Bunlar sosyal olarak örenilirler ve bu yüzden kiisel veya kiilerarası yöntemlerle unutulamazlar.bunlarla yapısal/sistemsel seviyedeki politik gereçlerle savaılması gerekir. Önyargı ve ayrımcılıkla bireysel mücadelenin bir yoluda, çeitliilk çalımasıdır. Üzerinde çalıılması gerekilen farklı safhalar vardır.: kimlik önyargı ve klieler bireysel ve yapısal ayrımcılık. Eitim süreç temellidir ve katılımcılara kendi kimlik ve ayrımcılık tecrübelerini gözden geçirme ve bunlara alternative bulma fırsatı sunar. Biz çeitlilik yaklaımını kültürlerarası çalımalarda, hertür ayrımcılıa karı duyarlılıı arttırmak için ve farklı arkaplanlara sahip bütün insanları yapısal olarak içine almak için kullanıyoruz.göçmenler üzerine yalnız bir bakı dier (alt) kültür gruplarıyla çatımalara ve hatta kurumlarda rekabete ve daha keskin ayrılklaraulusal kültürlerin ve etnik arkaplanların azaltılmı görünülerine göre, yol açabilir.(1.4 kültür nedir?) Dılama ve ayrımvılık olgusu birbirine benzer,yaklaım hedef gruplara uygulanan ayrımcılıa karı u anda ayrımcılık görmeyen insanlarla birlikte dayanıma yaratır.çünkü bu insanlarda daha once leri dılanmayı tecrübe etmilerdir. Güç çiçei etkinlii (ikinci günde) insanların nasıl (kolay) potansiyel hazırlayıcı veya belli bir gruba dahil oldukları veya niteliksel bir karakteristie sahip oldukları için (1.7 Ayrımcılım sorunsalı) baskı kurbanı olduklarını resmediyor. Eer çeitlilik sadece bireysellik açısından deerlendirilirip,farklılıklar sorgulanmadan kabul edilirse,yaklaım sorunlu bir yapıya dönüür. Böylece çokkültürlülük biraz renklenir ve herkes bir ekilde ayrımcılıa urar.bu yüzden yapısal ayrımcılıı ve sosyal eitsizlii sorgulamak, 20 B Learning goals and learning matter